Transcendentne kino Darrena Aronofsky’ego. Film, sacrum i mit - ebook

Książka o transcendentnym kinie Darrena Aronofsky’ego zabiera czytelnika w podróż po wybranej filmografii tego wybitnego amerykańskiego reżysera. Mocny, wręcz anarchistyczny akcent pada tu na typ przedstawianego bohatera filmowego, żyjącego na marginesie społeczeństwa i świadomie odrzucającego jego normatywne struktury. Filmy, jak również literatura, do której autor publikacji się odwołuje, są wyrazem postawy krytycznej wobec przemocy symbolicznej oraz narzucania jednostce ograniczających ją twórczo norm kulturowych, nakazujących takie, a nie inne rozumienie i przeżywanie otaczającego świata. Wnikliwy obserwator twórczości Darrena Aronofsky’ego dostrzeże istnienie w niej problematyki metafizycznej. Warto zwrócić się ku transcendencji i próbować wyrażać niewyrażalne, także w sztuce filmowej, jak czyni to Darren Aronofsky, który chce być powiernikiem wielkich narracji mitycznych. Te cechy, tak charakterystyczne dla reżysera, można dostrzec we wszystkich jego filmach, a zwłaszcza w tych przywoływanych w prezentowanej monografii. Książka zainteresuje czytelnika oczekującego od współczesnego kina czegoś więcej niż niewyszukanej rozrywki oraz pragnącego wyjść poza jego ludyczny wymiar.

Rozdział I. Kino, antropologia, transcendencja 7

1. Filmy i mityczne opowieści, tropy i toposy kulturowe 7

2. Kino transcendentne. Sztuka filmowa, wielkie pytania i próby interpretacji 22

3. Antropologia filmu 27

Rozdział II. Zapaśnik – ucieczka do wolności 33

1. Dlaczego Zapaśnik? 33

2. Randy „the Ram” Robinson albo Robin Ramzinski 35

3. Miejsce Randy’ego, czyli Ameryka widziana oczyma Aronofsky’ego 38

4. Wrestling i rytualna ofiara 43

5. Ciało zapaśnika i terror kulturowo formowanej cielesności 49

6. Proces rytualny, gra i liminalność 60

7. Władza Kombinatu i wolność jednostki. Ostatnia walka Zapaśnika . 64

Rozdział III. Matka Ziemia, dom i raj utracony. Symboliczna wymowa Mother! 73

1. Religijne kino i wizja historii człowieka. Nieco biblijnego przypomnienia 73

2. Dom Boży i jego nieokrzesani goście. Grzech i zmaza 77

3. Goście niszczą dom i Matkę Ziemię. Apokalipsa i odrodzenie 81

4. Gościnność i dom. Miłość i ostateczna ofiara 85

Rozdział IV. Źródło jako opowieść o śmierci i odrodzeniu 91

1. Źródło jako film o miłości i śmierci 91

2. Wędrówka w poszukiwaniu uleczenia 97

3. Śmierć, choroby, śmiertelne rany i ich cudowne uleczenie 102

4. Choroba. Kultura tradycyjna i ludowa 114

5. Wiara, miłość i Święty Graal 116

6. Królowa 121

7. Majowie, historia Praojca, Xibalba i drzewo życia. Odrodzenie 128

Rozdział V. Noe: wybrany przez Boga jako opowieść o przemocy, ludzkiej pysze i zniszczeniu świata 145

1. Przemoc i świat ludzi 145

2. Wojna wszystkich ze wszystkimi 150

3. Agresja i władza 158

4. Urodzeni do zła. Przemoc w filmie Darrena Aronofsky’ego 161

5. Współczesny Midrasz. Woda jako boskie narzędzie oczyszczenia, aniołowie upadli. Noe i jego czasy 177

Rozdział VI. Sacrum, mit, transcendencja raz jeszcze, czyli czego uczą nas filmy Darrena Aronofsky’ego? 193

Bibliografia 203