Wzorce protokołów operacyjnych w chirurgii ogólnej i naczyniowej. Tom 4 - ebook
Wzorce protokołów operacyjnych w chirurgii ogólnej i naczyniowej. Tom 4 - ebook
226 rozdziałów – opisów zabiegów stanowiących listę typowych operacji chirurgii ogólnej i naczyniowej
· Sprawdzone narzędzie do prawidłowego sporządzenia dokumentacji pooperacyjnej
· Napisane przez wybitnych specjalistów z dziedziny
„Chirurdzy kochają operowanie, ale nikt nie lubi pracy papierkowej. Protokół operacyjny, zwany powszechnie opisem operacji, jest jednym z najważniejszych elementów dokumentacji medycznej, który jest sporządzany przez chirurga. Dokładne odnotowanie tego, co wydarzyło się w sali operacyjnej – jakie były wskazania, co stwierdzono, co wykonano, kto uczestniczył w operacji, jakich szwów i narzędzi użyto, jakie stwierdzono anomalie anatomiczne – jest podstawową umiejętnością, której chirurg musi się nauczyć. Obecnie lekarze szkolący się w zakresie chirurgii rzadko otrzymują szczegółową instrukcję, jak stworzyć zwięzły protokół operacyjny zawierający kluczowe informacje. Chcielibyśmy, aby z książki, którą oddajemy do rąk Czytelnika, korzystały właśnie osoby szkolące się z zakresu chirurgii.
· Tom 1 - przełyk, żołądek i dwunastnica, jelito cienkie i wyrostek robaczkowy
· Tom 2 - jelito grube, odbyt, odbytnica i okolica krzyżowo-guziczna, wątroba i drogi żółciowe, trzustka
· Tom 3 - śledziona, leczenie przepuklin i operacje przy martwiczym zapaleniu powięzi, piersi, węzły chłonne, głowa i szyja, inne procedury
· Tom 4 - niedrożność naczyń mózgowych, niedrożność tętnic krezkowych i nerkowych, niedrożność aortalno-biodrowa, niedrożność podpachwinowa, tromboembolektomia.
· Tom 5 - tętniaki, choroby żył, tworzenie dializacyjnych przetok tętniczo-żylnych, sympatektomia, amputacje, inne procedury oraz skorowidz.
Spis treści
Redaktorzy naukowi
Autorzy
Tłumacze
Przedmowa do wydania polskiego
Tom
Część XIV. Zwężenia i niedrożności pozaczaszkowych tętnic mózgowych
141. Udrożnienie tętnicy szyjnej wewnętrznej – Jamal J. Hoballah (tłum. Piotr Andziak)
142. Udrożnienie tętnicy szyjnej wewnętrznej przez wynicowanie – Dale Maharaj, R. Clement Darling III (tłum. Piotr Andziak)
143. Operacja nawrotowego zwężenia tętnicy szyjnej wewnętrznej – David C. Corry, Mark Adelman (tłum. Piotr Andziak)
144. Angioplastyka i stentowanie tętnicy szyjnej wewnętrznej – Munier M.S. Nazzal (tłum. Piotr Andziak)
145. Pomost szyjno-podobojczykowy – Julie Freischlag, John Lane (tłum. Piotr Andziak)
146. Transpozycja tętnicy podobojczykowej do tętnicy szyjnej wspólnej – Julie Freischlag, John Lane (tłum. Piotr Andziak)
147. Operacja rekonstrukcyjna tętnicy kręgowej – David C. Corry, Mark Adelman (tłum. Piotr Andziak)
148. Angioplastyka tętnicy podobojczykowej z założeniem stentu – Rabih Houbballah, Jamal J. Hoballah (tłum. Piotr Andziak)
149. Pomost od aorty do pnia ramienno-głowowego – Christian Bianchi, Jeffrey L. Ballard (tłum. Piotr Andziak)
150. Angioplastyka pnia ramienno-głowowego/tętnicy szyjnej wspólnej z założeniem stentu metodą hybrydową – Jamal J. Hoballah (tłum. Piotr Andziak)
Część XV. Zwężenia i niedrożności tętnic krezkowych i nerkowych
151. Pomost od aorty do pnia trzewnego tętnicy krezkowej górnej w przewlekłym niedokrwieniu jelit – Roderick T.A. Chalmers (tłum. Zbigniew Biejat)
152. Angioplastyka i stentowanie tętnicy krezkowej górnej i pnia trzewnego – Raphael C. Sun (tłum. Zbigniew Biejat)
153. Usunięcie zatoru z tętnicy krezkowej górnej z pierwotnym zszyciem tętnicy/zamknięciem nacięcia tętnicy łatą naczyniową w ostrym niedokrwieniu jelit – Roderick T.A. Chalmers (tłum. Zbigniew Biejat)
154. Usunięcie zakrzepu z tętnicy krezkowej górnej z wszyciem pomostu naczyniowego od aorty do tętnicy krezkowej górnej w ostrym niedokrwieniu jelit – Roderick T.A. Chalmers (tłum. Zbigniew Biejat)
155. Obustronne pomostowanie aortalno-nerkowe – Jamal J. Hoballah (tłum. Zbigniew Biejat)
156. Pomost od tętnicy wątrobowej do tętnicy nerkowej – Jamal J. Hoballah (tłum. Zbigniew Biejat)
157. Udrożnienie pnia trzewnego i tętnicy krezkowej górnej od strony światła aorty – Christian Bianchi, Jeffrey L. Ballard (tłum. Zbigniew Biejat)
158. Udrożnienie tętnicy nerkowej od strony światła aorty – Christian Bianchi, Jeffrey L. Ballard (tłum. Zbigniew Biejat)
159. Angioplastyka i stentowanie tętnicy nerkowej – F. Ezequiel Parodi, Murray L. Shames (tłum. Zbigniew Biejat)
Część XVI. Niedrożność aortalno-biodrowa
160. Pomostowanie od aorty piersiowej do tętnic udowych – Kelly S.A. Blair, Hisham Bassiouny (tłum. Krzysztof Bojakowski)
161. Pomostowanie aortalno-dwuudowe – Rabih Houbballah, Jamal J. Hoballah (tłum. Krzysztof Bojakowski)
162. Pozaotrzewnowy pomost aortalno-dwuudowy – Kelly S.A. Blair, Hisham Bassiouny (tłum. Krzysztof Bojakowski)
163. Pomostowanie pachowo-dwuudowe – Kelly S.A. Blair, Hisham Bassiouny (tłum. Krzysztof Bojakowski)
164. Pomostowanie biodrowo-udowe – Munier M.S. Nazzal (tłum. Krzysztof Bojakowski)
165. Pomostowanie udowo-udowe – Munier M.S. Nazzal (tłum. Krzysztof Bojakowski)
166. Angioplastyka i stentowanie tętnicy biodrowej – F. Ezequiel Parodi, Murray L. Shames (tłum. Krzysztof Bojakowski)
Część XVII. Niedrożność tętnic poniżej więzadła pachwinowego
167. Pomostowanie udowo-podkolanowe z użyciem protezy naczyniowej wykonanej z politetrafluoroetylenu – Jamal J. Hoballah (tłum. Paulina Kołomańska)
168. Pomostowanie od tętnicy udowej do tętnic poniżej kolana z użyciem protezy naczyniowej wykonanej z politetrafluoroetylenu (PTFE) z przetoką tętniczo-żylną lub mankietem żylnym – Sujata Subramanian, Keith D. Calligaro, Matthew J. Dougherty (tłum. Paulina Kołomańska)
169. Pomostowanie od tętnicy udowej do tętnicy piszczelowej tylnej z użyciem odwróconej żyły odpiszczelowej – Rabih Houbballah, Jamal J. Hoballah (tłum. Paulina Kołomańska)
170. Pomostowanie od tętnicy udowej do tętnicy piszczelowej przedniej z użyciem nieodwróconej żyły odpiszczelowej – Sung Woon Chung, Jamal J. Hoballah (tłum. Paulina Kołomańska)
171. Pomost in situ od tętnicy udowej do tętnicy strzałkowej – Jamal J. Hoballah (tłum. Paulina Kołomańska)
172. Pomost żylny/kompozytowy od tętnicy udowej do tętnic stopy – Jamal J. Hoballah (tłum. Paulina Kołomańska)
173. Angioplastyka i stentowanie tętnicy udowej powierzchownej/tętnicy podkolanowej tętnic podudzia – Jamal J. Hoballah (tłum. Paulina Kołomańska)
174. Operacja naprawcza zwężenia środkowego odcinka pomostu naczyniowego – Jamal J. Hoballah (tłum. Paulina Kołomańska)
175. Operacja naprawcza zwężenia dalszego zespolenia pomostu naczyniowego – Jamal J. Hoballah (tłum. Paulina Kołomańska)
176. Angioplastyka zwężenia pomostu naczyniowego – Fady F. Haddad, Ahmad Zaghal (tłum. Paulina Kołomańska)
Część XVIII . Usunięcie zatoru z tętnicy
177. Zator jeździec rozwidlenia aorty – Theodore H. Teruya, Ahmed M. Abou-Zamzam (tłum. Paulina Kołomańska)
178. Usunięcie zatoru z tętnic kończyny dolnej – Jason Chiriano, Theodore H. Teruya (tłum. Paulina Kołomańska)
179. Usunięcie zatoru z tętnic kończyny górnej – Jamal J. Hoballah (tłum. Paulina Kołomańska)
Skorowidz tomu
– Grzegorz Krasowski, Piotr Szenk
Kategoria: | Inne |
Zabezpieczenie: |
Watermark
|
ISBN: | 978-83-200-4982-4 |
Rozmiar pliku: | 1,5 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Jamal J. Hoballah, MD, MBA, FACS
Professor and Chairman
Department of Surgery
American University of Beirut
Medical Center
Beirut, Lebanon
Professor of Surgery
Department of Surgery
Vascular Surgery Division
University of Iowa Carver
College of Medicine
Iowa City, IA, USA
[email protected]
Carol E.H. Scott-Conner, MD, PhD, MBA, FACS
Professor of Surgery
Department of Surgery
University of Iowa Carver
College of Medicine
Iowa City, IA, USA
[email protected]
Maher A. Abbas, MD Regional Colon and Rectal Surgery, SCPMG
Director, Permanente National Center of Excellence Chair, Center for
Minimally Invasive Surgery, Los Angeles, CA, USA
Ahmed M. Abou-Zamzam, MD Department of Cardio Vascular
and Thoracic Surgery, Loma Linda University Medical Center,
Loma Linda, CA, USA
Maen S. Aboul Hosn, MD Department of Surgery,
American University of Beirut Medical Center, Beirut, Lebanon
Mark Adelman, MD Department of Surgery,
NYU Langone Medical Center, New York, NY, USA
Abdi Ahari, MD General Surgery, Mason City Clinic,
Mason City, IA, USA
Houssein Haidar Ahmad, MD Department of Surgery,
American University of Beirut Medical Center, Beirut, Lebanon
Mohamad H. Alaeddine, MD Department of Surgery/Division
of General Surgery, American University of Beirut Medical Center,
Beirut, Lebanon
Parth B. Amin, MD Department of Vascular Surgery,
University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Evgeny V. Arshava, MD Department of Surgery,
University of Iowa, Iowa City, IA, USA
Jeffrey L. Ballard, MD Division of Vascular Surgery,
Loma Linda University Medical Center, Loma Linda, CA, USA
Hisham Bassiouny, MD Department of Surgery,
University of Chicago, Chicago, IL, USA
Ross Bengtson, MD Department of General Surgery,
St. Joseph’s Medical Center, Brainerd, MN, USA
Christian Bianchi, MD Division of Vascular Surgery,
Loma Linda University Medical Center, Loma Linda, CA, USA
Kelly S.A. Blair, MD Department of Surgery, Section
of Vascular Surgery, University of Chicago, Chicago, IL, USA
Michael Bonebrake, MD Department of Surgery,
University of Iowa Hospitals and Clinic, Iowa City, IA, USA
Kevin A. Bridge, MD, MSPH Department of General Surgery,
University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Christopher Bunch, MD Department of Vascular Surgery,
Essentia Health System/Duluth Clinic, Duluth, MN, USA
John C. Byrn, MD Department of Surgery, University of Iowa
Hospital and Clinics, Iowa City, IA, USA
Keith D. Calligaro, MD Department of Surgery,
Division of Vascular Surgery, University of Pennsylvania Hospital,
Philadelphia, PA, USA
Daniel Calva-Cerqueira, MD Department of Surgery,
University of Iowa Hospitals & Clinics, Iowa City, IA, USA
Gregory A. Carlson, MD Memorial Health System,
Colorado Springs, CO, USA
Cassius Iyad Ochoa Chaar, MD, MS Department of Vascular
Surgery, University of Pittsburgh Medical Center,
Pittsburgh, PA, USA
Roderick T.A. Chalmers, MD Vascular Surgical Service,
Royal Infirmary of Edinburgh, Edinburgh, UK
Edward Y. Chan, MD Department of Surgery,
Mount Sinai Hospital, New York, NY, USA
Edward H. Chin, MD Department of Surgery,
Mount Sinai School of Medicine, New York, NY, USA
Jason Chiriano, DO Department of Surgery, Loma Linda
University Medical Center, Loma Linda, CA, USA
Sung Woon Chung, MD Department of Thoracic
and Cardiovascular Surgery, Pusan National University Hospital,
Busan, Korea
Brian A. Coakley, MD Department of Surgery, The Mount Sinai
Medical Center, New York, NY, USA
Thomas E. Collins, MD Department of Surgery, University of
Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Michael S. Connors III, MD Division of Vascular Surgery,
Department of Surgery, Ochsner Clinic, New Orleans, LA, USA
David C. Corry, MD Department of Vascular/Endovascular
Surgery, Memorial Health System, Colorado Springs, CO, USA
John W. Cromwell, MD Department of Surgery,
University of Iowa Carver College of Medicine, Iowa City, IA, USA
Roy R. Danks, DO School of Medicine, St. Lukes Health System,
Cushing Memorial Hospital, Leavenworth, KS, USA
R. Clement Darling III, MD Department of Vascular Surgery,
Division of Vascular Surgery, Albany Medical Center Hospital,
Albany, NY, USA
Celia M. Divino, MD Department of Surgery,
The Mount Sinai Medical Center, New York, NY, USA
Matthew J. Dougherty, MD Department of Surgery,
Division of Vascular Surgery, University of Pennsylvania Hospital,
Philadelphia, PA, USA
Laura Doyon, MD Department of Surgery, The Mount Sinai Hospital, New York, NY, USA
Walid Faraj, MD, FRCS Department of Surgery,
American University of Beirut-Medical Center, Beirut, Lebanon
Michael C. Fraterelli, MD Department of Surgery,
Medical Center of Aurora, Aurora, CO, USA
Julie Freischlag, MD Department of Surgery, Johns Hopkins
University School of Medicine, Baltimore, MD, USA
Joshua R. French, MD Department of Surgery,
University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Peter C. Fretz, MD Department of Urology,
Elkhart General Hospital, Elkhart, IN, USA
Nabil Fuleihan, MD Department of Otolaryngology-Head
and Neck Surgery, American University of Beirut,
Beirut, Lebanon
Julie Guidroz, MD Department of Surgery, University of Iowa
Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Fady F. Haddad, MD Department of Surgery,
American University of Beirut Medical Center, Beirut, Lebanon
Susan Skaff Hagen, MD, MSPH Department of Surgery,
University of Iowa Hospital and Clinics, Iowa City, IA, USA
Mazen M. Hashisho, MD Department of Surgery,
Stony Brook University Hospital, Northport VA Medical Center,
Northport, NY, USA
Jamal J. Hoballah, MD, MBA Department of Surgery,
American University of Beirut Medical Center, Beirut, Lebanon;
Department of Surgery, Vascular Surgery Division,
University of Iowa Carver College of Medicine, Iowa City, IA, USA
Mohammad A. Hojeij, MD Department of Surgery/Division
of General Surgery, American University of Beirut Medical Center,
Beirut, Lebanon
Hisakazu Hoshi, MD Department of Surgery,
Division of Endocrine and Surgical Oncology, University of Iowa
Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Rabih Houbballah, MD Department of Vascular
and Endovascular Surgery, Henri Mondor Hospital, Creteil, France
James Howe, MD Department of Surgery, University of Iowa
Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Jennifer E. Hrabe, MD Department of Surgery,
University of Iowa, Iowa City, IA, USA
Mohammad K. Jamal, MD Department of Surgery,
University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Faek R. Jamali, MD Department of Surgery,
American University of Beirut Medical Center, Beirut, Lebanon
Bellal A. Joseph, MD Department of Surgery Section of Trauma,
Critical Care, and Emergency Surgery, University of Arizona,
Tucson, AZ, USA
Sergy Khaitov, MD Division of Colon and Rectal Surgery,
Department of Surgery, The Mount Sinai Hospital,
New York, NY, USA
Ismail Mohamad Khalil, MD Department of Surgery,
American University of Beirut Medical Center, Beirut, Lebanon
Mohammad Khreiss, MD Department of Surgery,
University of Arizona, Tucson, AZ, USA
Prashant Khullar, MD Department of Surgery,
University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
[email protected]
John Lane, MD Department of Surgery, University of California,
Irvine, Orange, CA, USA
Chad Laurich, MD Department of Surgery, University of Iowa
Hospital and Clinics, Iowa City, IA, USA
Yi-Horng Lee, MD Department of Surgery, University of Iowa
Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Timothy D. Light, MD Department of Surgery,
University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Danny Liu, MD Department of Surgery, University of Iowa
Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Shauna Lorenzo-Rivero, MD Department of Surgery,
University of Tennessee School of Medicine, Chattanooga,
TN, USA
Catherine Madorin, MD Department of Surgery,
The Mount Sinai Hospital, New York, NY, USA
Dale Maharaj, MBBS Caribbean Vascular and Vein Clinic,
St. Clair Medical Center, St. Clair, Trinidad
Michel S. Makaroun, MD Department of Vascular Surgery,
University of Pittsburgh Medical Center, Pittsburgh, PA, USA
Samy Maklad, MD Department of General Surgery,
University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Elizabeth A. Marshall, MD University of Iowa Hospital
and Clinics, Iowa City, IA, USA
Mario Martinasevic, MD Department of Surgery,
University of Iowa Hospital and Clinics, Iowa City, IA, USA
Manish Mehta, MD, MPH The Institute for Vascular Health
and Disease, Albany Medical Center Hospital, Albany, NY, USA
Samuel R. Money, MD Department of Surgery,
Division of Vascular Surgery, Ochsner Clinic,
New Orleans, LA, USA
Charles H. Mosher, MD University Medical Center,
University of Arizona, Tucson, AZ, USA
Munier M.S. Nazzal, MD Department of Surgery,
University of Toledo Medical Center, Toledo, OH, USA
Scott Q. Nguyen, MD Department of Surgery, Mount Sinai
School of Medicine, New York, NY, USA
Kathleen J. Ozsvath, MD Department of Vascular Surgery,
Albany Medical Center Hospital, Albany, NY, USA
F. Ezequiel Parodi, MD Department of Vascular Surgery,
University of South Florida, Tampa, FL, USA
Graeme Pitcher, MBBCh University of Iowa Hospital
and Clinics, Iowa City, IA, USA
Simon Roh, MD Department of Surgery, University of Iowa
Hospital and Clinics, Iowa City, IA, USA
Bassem Y. Safadi, MD Department of Surgery/Division
of General Surgery, American University of Beirut Medical Center,
Beirut, Lebanon
Jean Salem, MD Department of Surgery, American University
of Beirut Medical Center, Beirut, Lebanon
Carol E.H. Scott-Conner, MD
Department of Surgery, University of Iowa Carver College
of Medicine, Iowa City, IA, USA
Pierre Sfeir, MD Department of Surgery,
American University of Beirut Medical Center, Beirut, Lebanon
Murray L. Shames, MD Division of Vascular and Endovascular
Surgery, University of South Florida, Tampa, FL, USA
Mark Shapiro, MD Department of Cardiothoracic Surgery,
The Mount Sinai Medical Center, New York, NY, USA
Mel J. Sharafuddin, MD Department of Surgery and Radiology,
University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
William J. Sharp, MD Department of Surgery,
University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Rajesh Shetty, MD Organ Transplant Centre,
University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Joel Shilyansky, MD Division of Pediatric Surgery,
Department of Surgery, University of Iowa Children’s Hospital,
Iowa City, IA, USA
Kristen C. Sihler, MD, MS Departments of General Surgery,
Trauma, and Critical Care, Maine Medical Center, Portland,
ME, USA
Jessica K. Smith, MD Department of Surgery,
University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Lori K. Soni, MD Department of Surgery, University of Iowa
Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Philip M. Spanheimer, MD Department of Surgery,
University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Amy Bobis Stanfill, MD Department of Pediatric Surgery,
Children’s Hospital of Illinois, University of Illinois College
of Medicine, Peoria, IL, USA
Emily Steinhagen, MD Department of Surgery,
The Mount Sinai Medical Center, New York, NY, USA
Sujata Subramanian, MD Department of Surgery,
Division of Vascular Surgery, University of Pennsylvania Hospital,
Philadelphia, PA, USA
Raphael C. Sun, MD Department of Surgery,
University of Iowa Hospital and Clinics, Iowa City, IA, USA
Gary William Swain, Jr., MD Department of Surgery,
Mount Sinai Hospital, New York, NY, USA
Theodore H. Teruya, MD Department of Vascular Surgery,
Loma Linda University Medical Center, Loma Linda, CA, USA
Vassiliki Liana Tsikitis, MD Department of Surgery,
University of Arizona, Tucson, AZ, USA
Georgios Tsoulfas, MD Department of Surgery,
Aristoteleion University of Thessaloniki, Thessaloniki, Greece
Kaare Weber, MD Department of Surgery, The Mount Sinai
Hospital, New York, NY, USA
Jessemae L. Welsh, MD Department of Surgery,
University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Eanas S. Yassa, MD Department of Surgery,
University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
John W. York, MD Division of Vascular Surgery,
Department of Surgery, Ochsner Clinic, New Orleans, LA, USA
Ahmad Zaghal, MD Department of Surgery, American
University of Beirut-Medical Center, Beirut, Lebanon
Linda P. Zhang, MD Department of General Surgery,
Mount Sinai School of Medicine, New York, NY, USATłumaczenie
Prof. dr hab. n. med. Piotr Andziak
Klinika Chirurgii Ogólnej i Naczyniowej CSK MSW w Warszawie
Klinika Chirurgii Ogólnej, Naczyniowej i Onkologicznej II WL WUM
Lek. med. Krzysztof Barski
I Klinika Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Przewodu Pokarmowego CMKP w Warszawie
Dr n. med. Zbigniew Biejat
Klinika Chirurgii Ogólnej i Naczyniowej CSK MSW w Warszawie
Dr hab. n. med. Krzysztof Bojakowski
Klinika Chirurgii Ogólnej i Naczyniowej CSK MSW w Warszawie
Prof. dr hab. n. med. Andrzej Budzyński
Klinika Chirurgii Endoskopowej, Metabolicznej oraz Nowotworów Tkanek Miękkich II Katedry Chirurgii Ogólnej UJ CM w Krakowie
Dr n. med. Jakub Ciosek
Katedra i Klinika Chirurgii Przewodu Pokarmowego SUM w Katowicach
Prof. dr hab. n. med. Jacek Dadan
Kierownik I Kliniki Chirurgii Ogólnej i Endokrynologicznej UM w Białymstoku
Prof. dr hab. n. med. Marek Dobosz
Oddział Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej i Żywienia, COPERNICUS, Podmiot Leczniczy Sp. z o.o. w Gdańsku
Dr n. med. Dariusz Dziedzic
Klinika Chirurgii Klatki Piersiowej, Instytut Chorób Płuc w Warszawie
Prof. dr hab. n. med. Adam Dziki
Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi
Dr hab. n. med., prof. WIML Mariusz Frączek
Wojskowy Instytut Medycyny Lotniczej w Warszawie
Lek. med. Ewelina Frejlich
II Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej i Chirurgii Onkologicznej UM we Wrocławiu
Klinika Chirurgii Ogólnej i Chirurgii Onkologicznej, Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. Jana Mikulicza-Radeckiego we Wrocławiu
Dr n. med. Juliusz Gątarek
Klinika Chirurgii, Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie
Dr n. med. Andrzej Grabarczyk
Katedra i Klinika Chirurgii Przewodu Pokarmowego SUM w Katowicach
Dr n. med. Michał Grąt
Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby WUM
Dr n. med. Beata Jabłońska
Katedra i Klinika Chirurgii Przewodu Pokarmowego SUM w Katowicach
Prof. dr hab. n. med. Arkadiusz Jeziorski
Klinika Chirurgii Onkologicznej UM w Łodzi
Mjr lek. med. Emil Jędrzejewski
Klinika Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej, Metabolicznej i Torakochirurgii, Centralny Szpital Kliniczny MON, Wojskowy Instytut Medyczny
Prof. dr hab. n. med. Piotr Kaliciński
Klinika Chirurgii Dziecięcej i Transplantacji Narządów, Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie
Dr n. med. Krzysztof Kaseja
Oddział Chirurgii Ogólnej i Naczyniowej, Specjalistyczny Szpital im. prof. A. Sokołowskiego w Szczecinie-Zdunowie
Prof. dr hab. n. med. Wojciech Kielan
II Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej i Chirurgii Onkologicznej UM we Wrocławiu
Dr hab. n. med. Małgorzata Kołodziejczak
Warszawski Ośrodek Proktologii, Szpital św. Elżbiety w Warszawie
Lek. med. Paulina Kołomańska
Klinika Chirurgii Ogólnej i Naczyniowej CSK MSW w Warszawie
Prof. dr hab. n. med. Marek Krawczyk
Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby WUM
Dr n. med. Michał Kusiński
Klinika Chirurgii Endokrynologicznej, Ogólnej i Naczyniowej UM w Łodzi
Dr n. med. Katarzyna Kuśnierz
Katedra i Klinika Chirurgii Przewodu Pokarmowego SUM w Katowicach
Prof. dr hab. n. med. Krzysztof Kuzdak
Kierownik Kliniki Chirurgii Endokrynologicznej, Ogólnej i Naczyniowej UM w Łodzi
Prof. dr hab. n. med. Paweł Lampe
Katedra i Klinika Chirurgii Przewodu Pokarmowego SUM w Katowicach
Dr hab. n. med. Wojciech Lisik
Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej, Instytut Transplantologii WUM
Prof. dr hab. n. med. Andrzej Matyja
I Katedra Chirurgii Ogólnej i Klinika Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Gastroenterologicznej CMUJ w Krakowie
Lek. med. Maciej Matyja
II Katedra Chirurgii Ogólnej CMUJ w Krakowie
Dr hab. n. med. Maciej Michalik, prof. UWM
Kierownik Katedry i Kliniki Chirurgii Ogólnej i Małoinwazyjnej, Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Olsztynie
Prof. dr hab. n. med. Maciej Misiołek
Katedra i Oddział Kliniczny Otorynolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej w Zabrzu SUM w Katowicach
Dr n. med. Jan Morawiec
Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi
Dr n. med. Marcin Możański
Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Centralny Szpital Kliniczny MON, Wojskowy Instytut Medyczny
Dr hab. n. med. Sławomir Mrowiec
Katedra i Klinika Chirurgii Przewodu Pokarmowego SUM w Katowicach
Dr hab. n. med. Piotr Myśliwiec
I Klinika Chirurgii Ogólnej i Endokrynologicznej UM w Białymstoku
Prof. dr hab. n. med. Tadeusz M. Orłowski
Klinika Chirurgii, Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie
Dr n. med. Artur Pasternak
I Katedra Chirurgii Ogólnej i Kliniki Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Gastroenterologicznej CMUJ w Krakowie
Katedra Anatomii CMUJ w Krakowie
Prof. dr hab. n. med. Krzysztof Paśnik
Klinika Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej, Metabolicznej i Torakochirurgii, Centralny Szpital Kliniczny MON, Wojskowy Instytut Medyczny
Lek. med. Alicja Przywózka
Kliniczny Oddział Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej, Szpital Bielański w Warszawie
Prof. dr hab. n. med. Piotr Richter
I Katedra Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Gastroenterologicznej CMUJ w Krakowie
Lek. med. Kinga Rośniak-Gasińska
Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi
Dr n. med. Julia Rudno-Rudzińska
II Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej i Chirurgii Onkologicznej UM we Wrocławiu
Prof. dr hab. n. med. Piotr Rutkowski
Klinika Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków, Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie
Prezes Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej
Dr n. med. Adam Skalski
II Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej i Chirurgii Onkologicznej UM we Wrocławiu
Lek. med. Robert Skibiński
I Katedra Chirurgii Ogólnej i Kliniki Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Gastroenterologicznej CMUJ w Krakowie
Prof. dr hab. n. med. Maciej Słodkowski
Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej i Onkologicznej WUM
Dr n. med. Michał Solecki
II Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej i Nowotworów Układu Pokarmowego UM w Lublinie
Dr n. med. Rafał Solecki
I Katedra Chirurgii Ogólnej i Kliniki Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Gastroenterologicznej CMUJ w Krakowie
Prof. dr hab. n. med. Janusz Strzelczyk
Klinika Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej UM w Łodzi
Prof. dr hab. n. med. Marek Szczepkowski
Kliniczny Oddział Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej, Szpital Bielański w Warszawie
Wydział Rehabilitacji, Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie
Dr n. med. Mirosław Szura
I Katedra Chirurgii Ogólnej i Kliniki Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Gastroenterologicznej CMUJ w Krakowie
Dr n. med. Robert Tarnawa
II Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej i Chirurgii Onkologicznej UM we Wrocławiu
Prof. dr hab. n. med. Wiesław Tarnowski
Klinika Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Przewodu Pokarmowego CMKP w Warszawie
Płk dr n. med. Piotr Trojanowski
Klinika Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej, Metabolicznej i Torakochirurgii, Centralny Szpital Kliniczny MON, Wojskowy Instytut Medyczny
Prof. dr hab. n. med. Grzegorz Wallner
II Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej i Nowotworów Układu Pokarmowego UM w Lublinie
Konsultant krajowy w dziedzinie chirurgii ogólnej
Lek. med. Piotr Worobiec
Klinika Chirurgii Naczyniowej CSK MSW w Warszawie
Dr hab. n. med., prof. WIML Mariusz Wyleżoł
Klinika Chirurgii, Wojskowy Instytut Medycyny Lotniczej w Warszawie
Dr n. med. Witold Zgodziński
II Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej i Nowotworów Układu Pokarmowego UM w LubliniePrzedmowa do wydania polskiego
Szanowni Państwo,
Z przyjemnością i pewnym niepokojem oddajemy do Państwa rąk książkę inną niż wszystkie. Zawiera ona opisy większości najważniejszych operacji tętnic i żył obwodowych, zarówno klasycznych, jak i wewnątrznaczyniowych. Dotychczas nie było w Polsce takiego opracowania, przekładającego język atlasu techniki chirurgicznej na język dokumentacji medycznej. Uważam, że książka ta ma co najmniej dwie zalety. Po pierwsze, ma walor edukacyjny. Czytając opisy operacji, Czytelnik krok po kroku śledzi ich przebieg, zapoznaje się z anatomią chirurgiczną, techniką operacji, nazwami i przeznaczeniem narzędzi oraz szwów chirurgicznych, a także z zasadami rozwiązywania trudności technicznych powstających podczas operacji. Po drugie, w publikacji znajdują się gotowe wzory protokołów operacyjnych, które mogą pomóc w prowadzeniu dokumentacji medycznej. Niemała część chirurgów ma kłopot z systematycznym i dokładnym prowadzeniem dokumentacji. Wynika to z wielu przyczyn: przede wszystkim z przyzwyczajeń oraz z braku czasu spowodowanego licznymi obowiązkami, a także ogromnie obecnie rozbudowaną dokumentacją lekarską dotyczącą każdego chorego. Przez lata każdy z nas stworzył sobie podobne wzory opisów operacji i używa ich na co dzień. Nie zmienia to jednak faktu, że możliwość sięgnięcia do gotowego protokołu operacyjnego będzie cenną pomocą dla wszystkich chirurgów. Oczywiście nic nie zastąpi indywidualnego podejścia do każdej operacji i indywidualnego wyboru rozwiązań technicznych zastosowanych w każdym przypadku. Wydaje się jednak, że prezentowana książka może ułatwić dokumentowanie naszych sukcesów i porażek przy stole operacyjnym.
Podczas przygotowywania tłumaczenia zrezygnowaliśmy ze stosowania nazw większości narzędzi z użyciem nazwisk, wychodząc z założenia, że w wielu przypadkach nazwy te nie są powszechnie znane. Nie chcieliśmy też, aby Czytelnik odniósł wrażenie, iż tylko ten rodzaj narzędzia może być zastosowany w konkretnej sytuacji operacyjnej. Dobór narzędzi, szwów i innego sprzętu używanego podczas operacji jest zwykle indywidualnym wyborem chirurga, uzależnionym od jego przyzwyczajeń i upodobań. Nie jest ważne, jakim narzędziem wykonujemy daną czynność podczas operacji – ważne, aby wykonać ją precyzyjnie, dobrze i pewnie. Z kolei opisując operacje wewnątrznaczyniowe, używaliśmy nazw własnych stosowanego sprzętu, ponieważ stanowi to ważną wskazówkę techniczną dla osób wykonujących te operacje.
Nazewnictwo anatomiczne użyte w opracowaniu odbiega nieco od prawidłowego nazewnictwa anatomicznego, co zostało podyktowane zwyczajowym stosowaniem tych określeń w praktyce klinicznej (np. tętnica udowa głęboka, tętnica udowa powierzchowna).
Mam nadzieję, że ta niezwykła książka zyska Państwa akceptację i pomoże w codziennej pracy przy łóżku chorego.
Prof. dr hab. n. med. Piotr AndziakRozdział 141 Udrożnienie tętnicy szyjnej wewnętrznej
Jamal J. Hoballah
Tłumaczenie: prof. dr hab. n. med. Piotr Andziak
WSKAZANIA
■ Bezobjawowe zwężenie > 60%.
■ Objawowe zwężenie > 50%. U pacjentów obarczonych dużym ryzykiem powikłań pooperacyjnych wynikających z przyczyn miejscowych (nawrotowe zwężenie tętnicy szyjnej wewnętrznej, przebyte napromienianie szyi, obecność tracheostomii) oraz u pacjentów obarczonych dużym ryzykiem udaru przy zastosowaniu jedynie leczenia farmakologicznego można rozważyć wykonanie angioplastyki z założeniem stentu.
GŁÓWNE ETAPY OPERACJI
1. Przecięcie skóry i mięśnia szerokiego szyi.
2. Odciągnięcie mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego do boku.
3. Wypreparowanie żyły szyjnej wewnętrznej i żyły twarzowej.
4. Podwiązanie i przecięcie żyły twarzowej.
5. Wypreparowanie tętnicy szyjnej wspólnej, zewnętrznej i wewnętrznej.
6. Odnalezienie i zachowanie nerwu błędnego i podjęzykowego.
7. Dożylne wstrzyknięcie heparyny.
8. Założenie zacisków naczyniowych na tętnicę szyjną wewnętrzną, wspólną i zewnętrzną.
9. Założenie czasowego przepływu wewnętrznego (shuntu), jeśli jest to konieczne.
10. Wykonanie udrożnienia (usunięcie blaszki miażdżycowej).
11. Dokładna ocena powierzchni udrożnionej tętnicy oraz progów błony wewnętrznej w tętnicy szyjnej wewnętrznej i w tętnicy szyjnej wspólnej.
12. Chwilowe zdjęcie zacisków naczyniowych kolejno z tętnicy szyjnej wewnętrznej, zewnętrznej i wspólnej w celu wypłukania ewentualnych skrzeplin.
13. Zszycie tętnicy.
14. Przywrócenie krążenia najpierw do tętnicy szyjnej zewnętrznej, a następnie do tętnicy szyjnej wewnętrznej.
15. Ocena poprawności wykonanej operacji.
16. Wykonanie starannej hemostazy.
17. Zszycie rany.
UWAGI I WARIANTY TECHNICZNE
■ Podczas udrożnienia tętnicy szyjnej wewnętrznej najczęściej wykonuje się podłużne nacięcie ściany tętnicy szyjnej wspólnej i wewnętrznej, a następnie usuwa się blaszkę miażdżycową. Nacięcie tętnicy zszywa się szwem pierwotnym lub z użyciem łaty z tworzywa sztucznego (poliestrowej lub z politetrafluoroetylenu) lub łaty żylnej (z żyły odpiszczelowej lub szyjnej zewnętrznej). Inną metodą udrożnienia jest udrożnienie przez wynicowanie. Wykonując ten rodzaj operacji, tętnicę szyjną wewnętrzną odcina się skośnie od tętnicy szyjnej wspólnej w miejscu jej odejścia. Blaszkę miażdżycową usuwa się, wynicowując tętnicę szyjną wewnętrzną, którą następnie wszywa się ponownie do tętnicy szyjnej wspólnej (patrz rozdział 142).
■ Zastosowanie czasowego przepływu wewnętrznego (shuntu) podczas udrożnienia tętnicy szyjnej wewnętrznej może wynikać z wystąpienia objawów niedokrwienia mózgu u operowanych w znieczuleniu regionalnym lub ze wskazań EEG bądź wartości ciśnienia wstecznego zmierzonego w tętnicy szyjnej wewnętrznej u operowanych w znieczuleniu ogólnym. Alternatywną metodą postępowania jest rutynowe stosowanie czasowego przepływu wewnętrznego (shuntu).
POWIKŁANIA
■ Udar.
■ Krwiak w ranie.
■ Zakrzep tętnic.
■ Uszkodzenie nerwów czaszkowych.
■ Zakażenie rany.
■ Nawrotowe zwężenie tętnicy szyjnej.
WZÓR PROTOKOŁU OPERACYJNEGO
Rozpoznanie przedoperacyjne: Zwężenie lewej/prawej tętnicy szyjnej wewnętrznej.
Rodzaj operacji: Udrożnienie lewej/prawej tętnicy szyjnej wewnętrznej; zszycie tętnicy szwem pierwotnym; zszycie tętnicy z użyciem łaty żylnej/dakronowej/z politetrafluoroetylenu.
Rozpoznanie pooperacyjne: Jak wyżej.
Wskazania: Pacjent lat ____z bezobjawowym zwężeniem lewej/prawej tętnicy szyjnej wewnętrznej/z objawowym (przebyte przemijające niedokrwienie mózgu, przemijająca ślepota jednooczna, udar) zwężeniem lewej/prawej tętnicy szyjnej wewnętrznej, potwierdzonym w badaniu ultrasonograficznym/angiografii/angiografii tomografii komputerowej/angiografii rezonansu magnetycznego. Pacjentowi przedstawiono zagrożenia związane z operacją oraz korzyści z niej wynikające. Na podstawie uzyskanych informacji pacjent zdecydował się na leczenie operacyjne.
Opis operacji: Pacjenta ułożono w pozycji leżącej na plecach z tułowiem uniesionym pod kątem 30°. Operację wykonano w znieczuleniu ogólnym dotchawiczym/regionalnym/miejscowym. Szyję po lewej/prawej stronie oraz górną część lewego/prawego uda zdezynfekowano i obłożono sterylnie w typowy sposób.
Rozpoczęto monitorowanie czynności mózgu za pomocą EEG.
Nacięcie skóry wykonano podłużnie wzdłuż przedniego brzegu mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego. Następnie nożem elektrycznym przecięto mięsień szeroki szyi. Mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy odciągnięto do boku. Odnaleziono i wypreparowano żyłę szyjną wewnętrzną. Preparując wzdłuż przyśrodkowej ściany żyły szyjnej wewnętrznej, odsłonięto żyłę twarzową. Żyłę twarzową przecięto między podwiązkami (jedwab 3-0).
Wypreparowano tętnicę szyjną wspólną, wewnętrzną, zewnętrzną i tarczową górną. Zidentyfikowano nerw błędny i nerw podjęzykowy celem ich zachowania. Unikano uciskania żuchwy w okolicy jej kąta, aby nie uszkodzić gałęzi żuchwowej nerwu twarzowego. Przecięto pętlę szyjną w celu ułatwienia dostępu do tętnicy szyjnej wewnętrznej.
Pacjentowi dożylnie podano 5000 jm. heparyny (75 jm./kg mc.), oznaczono czas krzepnięcia po aktywacji (ACT). Po upływie 5 minut od czasu dożylnego podania heparyny założono zacisk naczyniowy na tętnicę szyjną wewnętrzną i tętnicę szyjną wspólną. Tętnicę szyjną zewnętrzną i tętnicę tarczową górną zaciśnięto pętlami naczyniowymi z tworzywa sztucznego.
Nie obserwowano zmian w zapisie EEG/obserwowano zmiany w zapisie (zwolnienie zapisu) EEG po założeniu zacisku na tętnicę szyjną wewnętrzną. Nacięto ścianę tętnicy szyjnej wspólnej na przednio-bocznej powierzchni skalpelem nr 11. Nożyczkami Pottsa przedłużono nacięcie na tętnicę szyjną wewnętrzną.
Do tętnicy szyjnej wspólnej i tętnicy szyjnej wewnętrznej założono czasowy przepływ wewnętrzny (shunt): Javida/Sundta/Pruitta–Inahary. Po założeniu czasowego przepływu wewnętrznego obserwowano powrót prawidłowego zapisu EEG.
Blaszkę miażdżycową wypreparowano podważką Freera, a następnie przecięto w bliższym odcinku tętnicy szyjnej wspólnej. W kolejnym etapie delikatnie usunięto blaszkę miażdżycową z tętnicy szyjnej wewnętrznej bez pozostawienia progu. Blaszkę z tętnicy szyjnej zewnętrznej usunięto przez jej wynicowanie. W ten sposób usunięto blaszkę miażdżycową w całości.
Udrożnioną powierzchnię tętnicy delikatnie wypłukano 0,9% NaCl z heparyną. Wszystkie luźno leżące fragmenty blaszki miażdżycowej usunięto pęsetą.
Dokładnie oceniono dogłowowy próg blaszki miażdżycowej w tętnicy szyjnej wewnętrznej. Nie stwierdzono potrzeby zakładania szwów mocujących próg błony wewnętrznej/założono kilka pojedynczych szwów mocujących próg dogłowowy błony wewnętrznej (jednowłóknowy szew niewchłanialny 6-0).
Opcje do wyboru
Jeśli tętnicę zszyto szwem pierwotnym
Nacięcie tętnicy zszyto ciągłym szwem pierwotnym (jednowłóknowym szwem niewchłanialnym 6-0).
Jeśli nacięcie tętnicy zszyto z użyciem łaty
Nacięcie tętnicy zszyto z użyciem łaty. Zastosowano łatę dakronową/z politetrafluoroetylenu/żylną.
Pobrano 6-cm odcinek żyły odpiszczelowej z bliższej części uda prawego/lewego. Żyłę rozcięto podłużnie. Ukształtowano łatę, dostosowując jej długość do długości nacięcia tętnic i ścinając jej rogi. Łatę wszyto w nacięcie tętnicy ciągłym jednowłóknowym szwem niewchłanialnym 6-0. Wszywanie rozpoczęto od dogłowowego szczytu nacięcia tętnicy szyjnej wewnętrznej, kontynuując wzdłuż obu brzegów nacięcia. Drugim szwem rozpoczęto wszywanie łaty od dosercowego szczytu nacięcia tętnicy szyjnej wspólnej, kontynuując wzdłuż obu brzegów nacięcia aż do miejsca spotkania ze szwem założonym od strony dogłowowej.
Przed założeniem ostatnich szwów usunięto czasowy przepływ wewnętrzny (shunt).
Na krótką chwilę zdjęto zaciski naczyniowe kolejno z tętnicy szyjnej wewnętrznej, zewnętrznej, tętnicy tarczowej górnej i wspólnej w celu wypłukania ewentualnych skrzeplin. Wnętrze tętnic szyjnych wypłukano ponownie 0,9% NaCl z heparyną.
Przywrócono przepływ krwi w tętnicy szyjnej zewnętrznej, a następnie w tętnicy szyjnej wewnętrznej.
Nie obserwowano zmian w zapisie EEG podczas usuwania czasowego przepływu wewnętrznego (shuntu)/obserwowano zmiany w zapisie EEG podczas usuwania czasowego przepływu wewnętrznego (shuntu), ale zapis EEG szybko uległ normalizacji. Sprawdzono szczelność linii szwów. Punktowe krwawienie z miejsc wkłuć igły opanowano, stosując gazę hemostatyczną.
Badanie dopplerowskie/ultrasonograficzne wykazało prawidłowy sygnał przepływu/obraz morfologiczny w udrożnionej tętnicy szyjnej wewnętrznej, zewnętrznej i wspólnej.
Po uzyskaniu hemostazy ranę zszyto plecionym szwem wchłanialnym 3-0. Skórę zszyto zszywkami za pomocą staplera skórnego. Na ranę założono sterylny opatrunek.
Po wybudzeniu nie zaobserwowano u pacjenta dużych deficytów neurologicznych i przeniesiono go do oddziału pooperacyjnego w stabilnym stanie ogólnym.