Officium Secretum - ebook

PROLOG

Je­stem sę­dzią śled­czym – rzekł mój to­wa­rzysz.

– Aaa! Ko­góż wy tu są­dzić bę­dzie­cie? – od­parł za­kon­nik, wzru­sza­jąc ra­mio­na­mi.

– Dziś w nocy ukra­dli wam dzwon…

– Tak, Mar­ci­na ukra­dli… Pew­nie, że w nocy. Kie­dym wy­szedł dzwo­nić na jutrz­nię i po­cią­gną­łem sznur, już nie ode­zwał się.

– Ko­muż to ksiądz do­bro­dziej dzwo­ni na jutrz­nię?

– Komu? Wszyst­kim – od­po­wie­dział, wo­dząc ręką do­ko­ła.

– A ci słu­cha­ją się? – spy­tał sę­dzia i wska­zał na sze­reg le­żą­cych.

– Ooo! Cza­sa­mi o pół­no­cy bywa taki ścisk w ko­ście­le, że w stal­lach umiesz­czam tyl­ko prze­orów, a mniej­si oj­co­wie sia­da­ją w ław­kach na środ­ku.

Bo­le­sław Prus, Z ży­wo­tów świę­tych

So­bo­ta, 6 paź­dzier­ni­ka 2007 roku

Ka­zi­mierz Dol­ny, godz. 18.30

W oknie na pierw­szym pię­trze klasz­to­ru re­for­ma­tów za­pa­li­ło się świa­tło. Śpią­cy na pa­ra­pe­cie go­łąb czuj­nie pod­niósł gło­wę.

Od stro­ny Ple­ba­nie­go Dołu, mię­dzy wy­so­ką skar­pą od po­łu­dnia i tą dużo niż­szą, osia­da­ją­cą pod cię­ża­rem klasz­tor­ne­go muru, zbli­żał się, do­brze wi­docz­ny w je­sien­nym mro­ku, żar pa­pie­ro­sa. Mi­gnął obok sze­ro­kiej, ob­ro­śnię­tej lep­ką tra­wą wy­rwy w mu­rze i za­kre­ślił w po­wie­trzu czer­wo­ny łuk, gdy pa­lą­cy opu­ścił rękę. Żar przy­gasł na kil­ka­na­ście se­kund, po czym uniósł się ko­lej­nym świe­tli­stym łu­kiem. Znów roz­bu­dzo­ny ognik oświe­tlił czer­wo­ną łuną ko­ści­stą twarz.

Męż­czy­zna w za­my­śle­niu rzu­cił nie­do­pa­łek na wil­got­ne ka­mie­nie i po­pra­wił koł­nierz. Już w ciem­no­ściach ru­szył w dół – w stro­nę cen­trum mia­stecz­ka.

Okrą­żył bu­dyn­ki klasz­to­ru, nie spusz­cza­jąc wzro­ku z muru. Prze­szedł krót­ką ulicz­ką Pod­gór­ną, mi­nął roz­ja­śnio­ne kil­ko­ma lam­pa­mi scho­dy, pro­wa­dzą­ce do sank­tu­arium.

Na Cmen­tar­nej nie było la­tar­ni, ale do­cie­ra­ły tu świa­tła re­stau­ra­cji z bie­gną­cej u stóp skar­py uli­cy Kra­kow­skiej. Chmu­ry, gna­ne po­łu­dnio­wo-wschod­nim wia­trem, for­so­wa­ły Wi­słę jak sześć­dzie­siąt trzy lata wcze­śniej ar­mia Ber­lin­ga. Do­pie­ro kil­ka­dzie­siąt me­trów da­lej Cmen­tar­ną znów okrył mrok i mgli­sty opar znad rze­ki. Sły­chać było je­dy­nie mu­zy­kę z knajp, a nie­co bli­żej skrzy­pie­nie po­ru­sza­nej wia­trem okien­ni­cy.

Męż­czy­zna, wciąż wpa­trzo­ny w za­bu­do­wa­nia fran­cisz­ka­nów, się­gnął po ko­lej­ne­go pa­pie­ro­sa. Mur, tu nie­co wyż­szy, umoc­nio­ny sze­ro­ki­mi przy­po­ra­mi, pro­wa­dził wzrok ku przy­ro­śnię­te­mu do nie­go drew­nia­ne­mu bu­dyn­ko­wi. Męż­czy­zna po­tknął się i znów przy­sta­nął, tym ra­zem jed­nak, by spoj­rzeć pod nogi, nie w górę.

– O kur­wa jego mać!

Na bru­ko­wa­nej ko­ci­mi łba­mi ulicz­ce le­żał czło­wiek, za­sty­gły w po­zy­cji em­brio­na. Męż­czy­zna cof­nął się o krok, dru­gi, trze­ci, aż wpadł ple­ca­mi na płot. Wiatr ci­snął mu w twarz kil­ka li­ści.

– O żeby cię…

Pstryk­nął za­pal­nicz­ką i osło­nił dło­nią błę­kit­no-po­ma­rań-czo­wy pło­mień. Trup ze­zo­wał, jak­by za­cie­ka­wio­ny struż­ką krwi, któ­ra za­krze­pła mu u na­sa­dy nosa. Spod brą­zo­we­go ha­bi­tu wy­sta­wał prze­krzy­wio­ny koł­nierz fla­ne­lo­wej ko­szu­li i wy­strzę­pio­ny T-shirt.

Męż­czy­zna ro­zej­rzał się nie­spo­koj­nie i zro­bił krok w stro­nę mar­twe­go za­kon­ni­ka.

W tym mo­men­cie zo­ba­czył mdłe świa­tło od stro­ny cmen­ta­rza, w uszy wbił mu się wście­kły zgrzyt pia­sty sta­re­go ro­we­ru. Zer­k­nął na pa­pie­ro­sa, któ­ry wciąż dy­mił mu spo­mię­dzy pal­ców. Od­rzu­cił nie­do­pa­łek za płot po­ło­żo­nej ni­żej po­se­sji i ob­ró­cił się na pię­cie.

Prze­raź­li­wy krzyk do­pę­dził go do­pie­ro w pod­cie­niach Ryn­ku.CZĘŚĆ PIERWSZA

Je­śli na­wet zda­rzy się wam spoj­rzeć na ja­kąś ko­bie­tę, w żad­ną się nie wpa­truj­cie. Nie za­bra­nia się wam bo­wiem wi­dze­nia ko­biet, gdy gdzieś wy­cho­dzi­cie, jed­nak wy­stęp­ną jest rze­czą ich po­żą­dać lub chcieć być przez nie po­żą­da­nym. Nie tyl­ko zaś do­ty­kiem i uczu­ciem, lecz rów­nież spoj­rze­niem moż­na na­mięt­nie po­żą­dać ko­bie­ty; i tak też bywa się przez jej na­mięt­ność po­żą­da­nym. Nie mów­cie więc, że ma­cie skrom­ne ser­ca, gdy nie są skrom­ne wa­sze oczy. Z nie­skrom­nych spoj­rzeń prze­zie­ra bo­wiem nie­skrom­ność serc. Kie­dy zaś ser­ca wzro­kiem, na­wet bez słów, zdra­dza­ją so­bie bez­wstyd­ne pra­gnie­nia i lu­bu­ją się wza­jem­nym cie­le­snym po­żą­da­niem, wów­czas – choć­by na­wet ciał nie spla­mi­ła nie­czy­stość – gi­nie jed­nak czy­stość oby­cza­jów. Kto zaś wpa­tru­je się w ko­bie­tę i lubi, gdy tak­że jej wzrok jest w nie­go utkwio­ny, niech nie są­dzi, że nikt tego nie wi­dzi. Wi­dzą go z pew­no­ścią!

z Re­gu­ły św. Au­gu­sty­na, bi­sku­pa

Oneg­daj: po Anie­le Pań­skim trzy ko­bie­ty z vo­tum dla Ka­zi­mier­skiej Pani, nie­bo­ga­tym, wy­obra­ża­ją­cym łódź, w ja­kich tu­tej­si ry­ba­cy na Wi­śle ło­wią; sło­ni­ny so­lo­nej funt. Wczo­raj: ta­koż w po­łu­dnie po roz­grze­sze­nie wie­śniacz­ka spod Karcz­misk, jako że do do­bro­dzie­ja swo­je­go nie śmia­ła; jaja przy­nio­sła, alem od­mó­wił. Da­emo­ni etiam vera di­cen­ti non est cre­den­dum, po­wta­rzam w du­szy za Ja­nem Chry­zo­sto­mem. Z da­chu nad chó­rem znów ciek­nie.

z za­pi­sków o. Ad­ria­na Ga­łusz­kie­wi­cza OFM­SOROZDZIAŁ I

Wto­rek, 2 paź­dzier­ni­ka 2007 roku

Lu­blin, Sta­re Mia­sto, godz. 7.00

Po­ran­ne słoń­ce li­znę­ło ka­mie­ni­ce przy Sze­ro­kiej i ogień na­brał ży­cia. Pło­mie­nie wy­bu­chły ze zdwo­jo­ną siłą, sta­ro­za­kon­ny w bra­mie wy­cho­dzą­cej na prze­strzał gło­śniej wy­krzyk­nął swo­ją skar­gę, a jeź­dziec w nie­bie­skiej kurt­ce po­pę­dził wierz­chow­ca. Pro­ce­sja z re­li­kwią Krzy­ża, za­pew­ne za­dzie­ra­jąc wy­so­ko bia­łe ha­bi­ty, prze­kro­czy­ła wła­śnie cuch­ną­cy ściek, pły­ną­cy po­wo­li z mia­sta chrze­ści­jań­skie­go ku ży­dow­skie­mu, i przy­sta­nę­ła wpa­trzo­na w za­bu­do­wa­nia klasz­to­ru kar­me­li­ta­nek, do któ­rych po­żar jesz­cze nie do­tarł – i nie do­trze.

Oj­ciec dok­tor Ma­rek Gliń­ski ode­rwał wzrok od ob­ra­zu i zwró­cił go ku pre­zbi­te­rium. Po­ran­na msza przy pra­wie pu­stych ław­kach do­bie­gła koń­ca. Skło­niw­szy gło­wę przed oł­ta­rzem, zo­ba­czył tyl­ko dwie sta­rusz­ki przy Mat­ce Bo­skiej Pa­ry­skiej i mło­dą dziew­czy­nę klę­czą­cą przed św. Ka­ta­rzy­ną ze Sie­ny. To był wy­jąt­ko­wy ob­raz: albo efekt teo­lo­gicz­nej igno­ran­cji, albo prze­ciw­nie, ge­niu­szu. Do­mi­ni­kań­ska ter­cjar­ka nie trzy­ma­ła w dło­ni li­lii, ale wbrew iko­no­gra­fii, jabł­ko, owoc po­zna­nia do­bre­go i złe­go, zu­peł­nie jak­by ar­ty­sta prze­wi­dział, że ma­lu­je przy­szłe­go Dok­to­ra Ko­ścio­ła Po­wszech­ne­go. Gliń­ski wy­co­fał się za ostat­ni rząd ła­wek, przy­klęk­nął i opu­ścił ba­zy­li­kę.

Nad uli­cą Zło­tą wol­no prze­su­wa­ły się chmu­ry, na bru­ku wi­dać było mo­kre śla­dy po opo­nach, a pod bra­mą Mu­zeum Cze­cho­wi­cza sta­ło dwóch męż­czyzn z psa­mi. Nie­uf­ne spoj­rze­nia skun­dlo­nych owczar­ków zwró­ci­ły się ku nad­cho­dzą­ce­mu, ale gęby z przed­wczo­raj­szym za­ro­stem zer­k­nę­ły ku są­sied­niej bra­mie, z któ­rej wy­nu­rzył się trze­ci fa­cet, nie­co niż­szy i bez psa, za to w ta­kich sa­mych dre­sach z po­czwór­nym lam­pa­sem. Męż­czyź­ni za­sty­gli w ocze­ki­wa­niu, gdy wy­cią­gnął z kie­sze­ni kom­bi­ner­ki, przy­kuc­nął i otwo­rzył kla­pę hy­dran­tu prze­ciw­po­ża­ro­we­go. Gliń­ski uśmiech­nął się, wi­dząc tam flasz­kę i trzy rów­no usta­wio­ne szklan­ki.

– Szczęść Boże. – Fa­cet kiw­nął gło­wą za­kon­ni­ko­wi, prze­chy­la­jąc pio­no­wo bu­tel­kę nad pierw­szą szklan­ką. Kie­dy wód­ka za­gul­go­ta­ła trzy razy, szyb­ko prze­su­nął szyj­kę nad ko­lej­ne na­czy­nie.

– Szczęść Boże. – Gliń­ski mru­gnął do męż­czyzn, nie­cier­pli­wie wy­cze­ku­ją­cych po­ran­nych por­cji chle­ba ich po­wsze­dnie­go. Gdy po­przed­nie­go dnia przy­je­chał do Lu­bli­na po raz pierw­szy od dwu­dzie­stu lat, miał wra­że­nie, że tra­fił do zu­peł­nie in­ne­go mia­sta. Jed­nak pew­ne rze­czy były tu sta­re jak ka­mie­ni­ce, do­brze zna­jo­me po­ecie Cze­cho­wi­czo­wi, gdy pi­sał o za­ka­za­nych ulicz­kach: sta­re ni­czym pra­wo na­tu­ral­ne.

Wy­bacz im, Pa­nie, choć do­brze wie­dzą, co czy­nią, po­my­ślał za­kon­nik i skrę­cił za róg. Chciał pójść śla­dem pro­ce­sji z ob­ra­zu: w dół Grodz­ką, przez nie­ist­nie­ją­cą już dziel­ni­cę ży­dow­ską w stro­nę św. Mi­ko­ła­ja i z po­wro­tem. Ten po­ran­ny spa­cer cze­kał na nie­go po­nad dwa­dzie­ścia lat… Tu miał miesz­kać, w klasz­to­rze przy św. Krzy­żu, tak czuł, wsłu­chu­jąc się w głos wła­sne­go po­wo­ła­nia. Jed­nak wte­dy nie ro­zu­miał jesz­cze, ja­ki­mi wię­za­mi są ślu­by po­słu­szeń­stwa…

Pa­łac Bi­sku­pi, godz. 10.40

Ar­cy­bi­skup pod­parł bro­dę, przy­bie­ra­jąc wy­raz głę­bo­kie­go za­tro­ska­nia.

Gliń­ski znał tę minę, wi­dy­wał ją czę­sto u swo­ich za­kon­nych prze­ło­żo­nych i wszel­kiej ma­ści do­stoj­ni­ków ko­ściel­nych. Mina za­wo­do­wa, coś jak cy­nicz­ny uśmiech u ak­to­rów gra­ją­cych role po­li­cjan­tów. Jed­nak gład­ko ogo­lo­na twarz lu­bel­skie­go me­tro­po­li­ty wy­glą­da­ła na­praw­dę wia­ry­god­nie: w jego pa­ster­skiej tro­sce był i na­mysł, i na­wet nuta bez­rad­no­ści. Do­mi­ni­ka­nin pa­trzył na ar­cy­bi­sku­pa z sza­cun­kiem, miał na­dzie­ję, że to uła­twi roz­mo­wę z tym no­wo­cze­snym i sta­now­czym hie­rar­chą, u któ­re­go ewan­ge­licz­na skrom­ność z pew­no­ścią nie na­le­ża­ła do głów­nych za­let.

– Oczy­wi­ście nie mo­głem nie sły­szeć o szcze­gól­nej mi­sji ojca i wa­szej Ko­mi­sji. Jed­nak musi oj­ciec wie­dzieć, że na­wet wśród ści­słe­go gro­na kar­dy­nal­skie­go i ar­cy­bi­sku­pie­go zda­nia są po­dzie­lo­ne. – Ubie­ga­jąc od­po­wiedź Gliń­skie­go, choć ten na­wet nie otwo­rzył ust, do­dał z na­ci­skiem: – Sły­sza­łem i ta­kie opi­nie, że nasz Oj­ciec Świę­ty nie był­by z tej mi­sji za­do­wo­lo­ny.

Za­dzi­wia­ją­ce!, uśmiech­nął się w du­chu za­kon­nik. Wkrót­ce po śmier­ci pa­pie­ża mniej wię­cej to samo po­wie­dział oj­ciec Fran­ce­sco Ot­ta­via­ni, wi­ka­riusz ge­ne­ra­ła, a nie da­lej niż rok temu sam Car­los Al­fon­so Az­pi­roz Co­sta, osiem­dzie­sią­ty szó­sty ge­ne­rał Ordo Pra­edi­ca­to­rum, był ła­skaw użyć nie­mal iden­tycz­ne­go wy­ra­że­nia: „nasz pa­pież, a twój nie­od­ża­ło­wa­ny ro­dak, Mar­ku”. Tyl­ko w to­nie jego gło­su nie było tej wy­stu­dio­wa­nej tro­ski; i choć ogo­rza­łą twarz po­tom­ka kon­kwi­sta­do­rów okra­szał uśmiech, w spoj­rze­niu oj­ciec dok­tor do­strze­gał ja­kąś me­lan­cho­lij­ną twar­dość: wy­pisz, wy­ma­luj opat Ab­bon z fil­mo­wej ad­ap­ta­cji Imie­nia róży, na­wet bro­da taka sama.

– Być może, księ­że ar­cy­bi­sku­pie – za­czął z na­my­słem Gliń­ski – lecz nie mnie to osą­dzać. Poza tym Jego Świą­to­bli­wość Be­ne­dykt XVI rów­nież jest n a s z y m Oj­cem Świę­tym. N a s z y m i ca­łe­go Ko­ścio­ła.

– To samo po­wie­dzia­łem kar­dy­na­łom, gdy mó­wi­li­śmy o przy­jeź­dzie ojca. – Me­tro­po­li­ta wes­tchnął. – Oj­ciec sta­wia mnie jed­nak w trud­nej sy­tu­acji. Jak za­pew­ne ojcu wia­do­mo, sta­ram się być przej­rzy­sty w swo­ich dzia­ła­niach.

– Wiem, co roku pu­bli­ku­je ksiądz ar­cy­bi­skup spra­woz­da­nia fi­nan­so­we po­wie­rzo­nej mu me­tro­po­lii, bie­rze udział w ży­ciu pu­blicz­nym i, je­śli nie ura­zi to księ­dza ar­cy­bi­sku­pa, ucho­dzi ksiądz ar­cy­bi­skup za li­be­ra­ła. Jed­nak zmu­szo­ny je­stem za­py­tać wa­szą eks­ce­len­cję… – Gliń­ski urwał. Ten aż na­zbyt ofi­cjal­ny ty­tuł po­wi­nien hie­rar­chę za­nie­po­ko­ić lub po­trą­cić w nim czu­łą stru­nę mi­ło­ści wła­snej; za­miast tego do­mi­ni­ka­nin zo­ba­czył tyl­ko iro­nicz­ny uśmiech. – Zmu­szo­ny je­stem jed­nak za­py­tać, czy mogę li­czyć na po­moc, o ile oka­że się ona ko­niecz­na. Ze swo­jej stro­ny obie­cu­ję nie na­przy­krzać się księ­dzu ar­cy­bi­sku­po­wi.

– Wca­le się oj­ciec nie na­przy­krza. – Me­tro­po­li­ta po­wie­dział to, przy­sła­nia­jąc so­bie usta zwi­nię­tą dło­nią. Moż­na by po­my­śleć, że spraw­dzał czu­łość mi­kro­fo­nu ukry­te­go w rę­ka­wie je­dwa­bi­ście czar­nej ma­ry­nar­ki. – Daw­no nie czu­łem się aż tak bar­dzo ar­cy­bi­sku­pem jak pod­czas roz­mo­wy z oj­cem. Eks­ce­len­cja! – znów się uśmiech­nął. – Coś mi jed­nak mówi, że za tę przy­jem­ność przyj­dzie mi za­pła­cić jesz­cze na tym świe­cie.

– Ksiądz ar­cy­bi­skup sta­ra się być przej­rzy­sty, a ja, z bożą po­mo­cą, po­sta­ram się być nie­wi­docz­ny. Bar­dzo dzię­ku­ję, że ksiądz ar­cy­bi­skup zna­lazł dla mnie czas. – Gliń­ski wstał.

– Nie­wi­docz­ny… To, o ile wiem, oj­ciec po­tra­fi i bez bo­żej po­mo­cy. – Me­tro­po­li­ta ru­chem gło­wy wska­zał do­mi­ni­ka­ni­no­wi krze­sło, ale tym ra­zem był to gest tak oszczęd­ny, że pra­wie nie­do­strze­gal­ny. Od­krę­cił skuw­kę gru­be­go pió­ra wiecz­ne­go i za­pi­sał na wi­zy­tów­ce dzie­więć cyfr. – Pro­szę, na wy­pa­dek gdy­by spo­tka­ły ojca nie­prze­wi­dzia­ne trud­no­ści. Nie kry­ję, każ­dy dzień, gdy ta ko­mór­ka mil­czy, uwa­żam za bar­dzo szczę­śli­wy. Nie chciał­bym jed­nak, aby źle oj­ciec wspo­mi­nał pra­cę w na­szej ar­chi­die­ce­zji. – Krót­ki gry­mas wy­ostrzył okrą­głą twarz me­tro­po­li­ty i ścią­gnął jego usta w wą­ską kre­skę, zmia­ta­jąc wy­raz za­wo­do­wej tro­ski. Tak, ten hie­rar­cha nie ustą­pił przed po­wa­gą Of­fi­cium Se­cre­tum, on tyl­ko wy­świad­czył uprzej­mość na­tręt­ne­mu pe­ten­to­wi.

– Bóg za­płać, księ­że ar­cy­bi­sku­pie. – Gliń­ski schy­lił gło­wę nad wi­zy­tów­ką, opa­trzo­ną her­bem z go­łę­bi­cą w au­re­oli i otwar­tą Ewan­ge­lią. In Spi­ri­tu et Ve­ri­ta­te, gło­si­ło mot­to po­ni­żej.

W Du­chu i Praw­dzie, prze­tłu­ma­czył so­bie do­mi­ni­ka­nin. Pa­nie, na­wet je­śli to nie Twój znak…

Ka­to­lic­ki Uni­wer­sy­tet Lu­bel­ski, In­sty­tut Hi­sto­rii, godz. 12.30

Col­le­gium Nor­wi­dia­num zia­ło biu­ro­wym chło­dem, a nie­zwy­kle aku­stycz­na po­sadz­ka ko­ry­ta­rzy wzmac­nia­ła każ­dy dźwięk. Nie­win­ne ob­ca­sy spóź­nio­nej stu­dent­ki stu­ka­ły jak buty wię­zien­ne­go kla­wi­sza.

– Dzień do­bry, pro­szę usiąść – po­wie­dział do­mi­ni­ka­nin, kie­dy kro­ki uci­chły, a przez uchy­lo­ne drzwi zaj­rza­ła gło­wa mło­dej blon­dyn­ki z mod­nie wy­stop­nio­wa­ną grzyw­ką, opa­da­ją­cą na oczy. – Je­stem oj­ciec dok­tor Gliń­ski.

– Prze­pra­szam ojca dok­to­ra. – Dziew­czy­na, sta­ra­jąc się po­ru­szać jak naj­ci­szej, po­de­szła do sto­li­ka w pierw­szym rzę­dzie, nie­co na lewo od ka­te­dry. – Agniesz­ka No­wak.

Do­mi­ni­ka­nin na chwi­lę za­trzy­mał wzrok na stu­dent­ce. Ko­lej­nej stu­dent­ce; czyż­by te­mat za­jęć trą­cił fe­mi­ni­zmem? Nie ona jed­na się spóź­ni­ła, ale dla­cze­go nie szu­ka­ła miej­sca jak naj­da­lej od pro­wa­dzą­ce­go? Się­gnął po oku­la­ry do czy­ta­nia w de­li­kat­nej srebr­nej opraw­ce i uzu­peł­nił li­stę.

Sala w wy­koń­czo­nym przed ro­kiem gma­chu była pra­wie pu­sta, tak jak się Gliń­ski spo­dzie­wał. W ni­czym nie przy­po­mi­na­ła tych po­klasz­tor­nych i po­ko­sza­ro­wych po­miesz­czeń sta­re­go bu­dyn­ku, któ­re pa­mię­tał ze stu­diów. Co praw­da, już za jego cza­sów nie prze­cha­dza­ły się tam du­chy do­mi­ni­ka­nów, ale wi­dok soł­da­ta z 69. Ria­zań­skie­go Puł­ku Pie­cho­ty był­by jesz­cze cał­kiem zro­zu­mia­ły. Na­to­miast do Col­le­gium Nor­wi­dia­num naj­le­piej pa­so­wał be­żo­wy ża­kiet i szpil­ki tej spóź­nio­nej stu­dent­ki. Choć na in­ter­dy­scy­pli­nar­nym kon­wer­sa­to­rium z wie­lo­kul­tu­ro­wej prze­szło­ści miast pol­skich na przy­kła­dzie Lu­bli­na, któ­re przez dwa se­me­stry, ra­zem z wy­kła­dem mo­no­gra­ficz­nym, miał pro­wa­dzić oj­ciec dok­tor Gliń­ski, wy­glą­da­ły nie­co ku­rio­zal­nie.

Nie wie­dział, jak się od­na­leźć w roli dy­dak­ty­ka, nie zdą­żył na­wet przy­je­chać na radę wy­dzia­łu. Co praw­da nie słu­ży ona temu, by ko­mu­kol­wiek do­ra­dzać, ale zo­rien­to­wał­by się przy­najm­niej, co ro­bią inni. Ra­mo­wy plan za­jęć, mimo że był opa­trzo­ny jego na­zwi­skiem, Gliń­ski do­stał póź­niej niż dzie­kan. Zro­bio­no wie­le, by ulo­ko­wać go w Lu­bli­nie w spo­sób nie­wzbu­dza­ją­cy po­dej­rzeń, osta­tecz­nie to jed­nak on mu­siał zjeść tę żabę i z bra­ku do­świad­cze­nia jak naj­le­piej na­śla­do­wać wła­snych wy­kła­dow­ców. I przy­najm­niej na po­cząt­ku uni­kać zbyt trud­nych py­tań, żeby nie było jak u Joy­ce’a: „Ty, Arm­strong. Czy wiesz coś o Pyr­ru­sie? – O Phal­lu­sie, pro­szę pana? Phal­lus to taki pal, któ­ry się wbi­ja pod molo”…

Za­czął więc bez­piecz­nie od wy­py­ta­nia stu­den­tek, cze­go one same ocze­ku­ją. Szyb­ko się zo­rien­to­wał, że więk­szo­ści bra­ku­je po pro­stu punk­tów do wy­ma­ga­ne­go li­mi­tu, tyl­ko temu za­wdzię­czał ich obec­ność. Oczy­wi­ście na trze­cim roku po­tra­fi­ły już wy­my­ślać na po­cze­ka­niu inne po­wo­dy, a co zdol­niej­sze na­wet pod­pie­rać je aka­de­mic­ką no­wo­mo­wą.

Szcze­ra była chy­ba tyl­ko jed­na dziew­czy­na z po­lo­ni­sty­ki, ubra­na w sze­ro­ki swe­ter i z ob­rącz­ką-ró­żań­cem na pal­cu. Gliń­ski nie cier­piał tego oa­zo­we­go ga­dże­tu; we­dług nie­go czło­wiek, któ­ry wpadł na po­mysł zre­du­ko­wa­nia peł­ne­go zna­czeń przed­mio­tu do ka­wał­ka blasz­ki, za­słu­gi­wał na eks­ko­mu­ni­kę. Sam oj­ciec dok­tor no­sił w kie­sze­ni ró­ża­niec z drze­wa oliw­ne­go wy­ko­na­ny na wzór mu­zuł­mań­skiej sub­hy. W każ­dą po­dróż za­bie­rał też dru­gi, zro­bio­ny z chle­ba wjed­nym z obo­zów in­ter­no­wa­nia na po­cząt­ku lat osiem­dzie­sią­tych, lecz po nie­go się­gał tyl­ko w piąt­ki.

– …bo czy wie­lo­kul­tu­ro­wość to nie jest ta­kie po­praw­ne po­li­tycz­nie okre­śle­nie za­gro­że­nia pol­skiej toż­sa­mo­ści? – mó­wi­ła, a ru­mie­niec po­kry­wał co­raz więk­szą część jej po­licz­ków. Brak ma­ki­ja­żu po­zwa­lał do­strzec pod no­sem de­li­kat­ny me­szek. – Dys­ku­to­wa­łam o tym na fo­rum z jed­nym z oj­ców z Do­mi­ni­kań­skie­go Ośrod­ka In­for­ma­cji o Sek­tach. Tak w ogó­le to my­śla­łam, że i oj­ciec dok­tor jest z nim zwią­za­ny, bo…

– Nasz za­kon ma dłu­gą tra­dy­cję zaj­mo­wa­nia się pro­ble­ma­ty­ką po­gra­ni­cza kul­tur i re­li­gii – prze­rwał jej w koń­cu Gliń­ski. – Po­cząt­ko­wo, by wal­czyć z he­re­zją, dziś ra­czej, by zro­zu­mieć.

– No ale prze­cież wciąż ist­nie­ją he­re­zje. Sek­ty, ma­so­ne­ria…

– Zro­bi­ła­by pani ka­rie­rę w Świę­tej In­kwi­zy­cji, pani Mo­ni­ko – po­ki­wał gło­wą oj­ciec dok­tor – ale dziś Ko­ściół sta­ra się, jesz­cze nie­śmia­ło, za­uwa­żać, że szu­ka­nie wszę­dzie sekt to bar­dzo sek­ciar­ska dok­try­na. Świat na­praw­dę nie jest aż tak ta­jem­ni­czy, a w każ­dym ra­zie nie w tym aspek­cie. „Mi­łuj­cie nie­przy­ja­ciół”, jak po­wie­dział Je­zus, i „zło do­brem zwy­cię­żaj”, jak pro­po­no­wał już św. Pa­weł.

– I „praw­da was wy­zwo­li”, jak po­wie­dział Jan Pa­weł II – wtrą­ci­ła Agniesz­ka No­wak. Od kil­ku mi­nut krę­ci­ła się ner­wo­wo, czyż­by uwa­ża­ła, że zwró­ci­ła na sie­bie zbyt mało uwa­gi sa­mym te­atral­nym wej­ściem?

Gliń­ski spoj­rzał na nią znad oku­la­rów.

– Przed nim po­wie­dział to jed­nak Je­zus – spro­sto­wał, za­sta­na­wia­jąc się, o co jej wła­ści­wie cho­dzi­ło.

Te­raz miał wra­że­nie, że skądś zna tę dziew­czy­nę, a wła­ści­wie nie tyle ją, ile jej twarz. Nie było to déjà vu, ra­czej coś ta­kie­go jak te sy­tu­acje ze stu­diów w Niem­czech, kie­dy ktoś mu przed­sta­wiał czar­no­skó­re­go kle­ry­ka, a Gliń­ski na­stęp­ne­go dnia na wszel­ki wy­pa­dek kła­niał się każ­de­mu o afry­kań­skich ry­sach.

– Pani Agniesz­ka No­wak – prze­czy­tał na głos, żeby dać swo­jej pa­mię­ci nie­co cza­su.

Ta­kim oso­bom jak ona w kwe­stio­na­riu­szach pi­sa­ło się „zna­ków szcze­gól­nych nie ma”. Sza­tyn­ka śred­nie­go wzro­stu, o okrą­głej, sło­wiań­skiej twa­rzy, a wy­raź­nie za­ry­so­wa­ne ko­ści po­licz­ko­we su­ge­ro­wa­ły, że któ­ryś z jej przod­ków czy­nem po­parł hu­ma­ni­stycz­ne idee współ­ży­cia kul­tur. Przez ostat­nie kil­ka­na­ście lat Gliń­ski rzad­ko wi­dy­wał ko­bie­ty o tym ty­pie uro­dy, ale w mło­do­ści jego pod­świa­do­mość mu­sia­ła za­re­je­stro­wać ty­sią­ce po­dob­nych twa­rzy – ład­nych, jed­nak po­wta­rzal­nych.

– Pani Agniesz­ko, pani stu­diu­je…

– Ad­mi­ni­stra­cję, na trze­cim roku – i uśmiech­nę­ła się, jak­by w tym hu­ma­ni­stycz­no-teo­lo­gicz­nym gro­nie był to szcze­gól­ny po­wód do dumy.

– Ory­gi­nal­nie – przy­znał do­mi­ni­ka­nin. – W ta­kim ra­zie pa­nią za­py­tam nie­co in­a­czej niż resz­tę pań­stwa… pań – po­pra­wił się. – Co pa­nią do nas spro­wa­dza?

– Ad­mi­ni­stra­cja, oj­cze dok­to­rze. – Pod­nio­sła dłoń, jak­by chcia­ła za­cze­sać grzyw­kę, ale tyl­ko po­pra­wi­ła ża­kiet. – In­te­re­su­je mnie pra­ca w ad­mi­ni­stra­cji lo­kal­nej, a wie­lo­kul­tu­ro­wość to od kil­ku lat pro­mo­wa­na spe­cy­fi­ka…

Wie­dział, co te­raz usły­szy. Przez chwi­lę Gliń­ski miał na­dzie­ję na stu­dent­kę, dla któ­rej war­to się sta­rać, ale już wie­dział, że może li­czyć tyl­ko na jej pro­gra­mo­wo cię­te ri­po­sty. No chy­ba że dow­cip tej dziew­czy­ny był jak na jej wiek bar­dzo pię­tro­wy i spe­cjal­nie prze­ma­wia­ła no­wo­mo­wą z in­ter­ne­to­wych stron biur pro­mo­cji urzę­dów miej­skich i mar­szał­kow­skich, aby za­koń­czyć nie­spo­dzie­wa­ną fi­gu­rą re­to­rycz­ną. W koń­cu na­le­ża­ła do po­ko­le­nia po­dob­no wy­cho­wa­ne­go na Mon­ty Py­tho­nie…

Jed­nak nie, to były gład­kie bzdu­ry o ty­glu kul­tu­ro­wym, ma­łych oj­czy­znach, toż­sa­mo­ści, szan­sach i Eu­ro­pej­skiej Sto­li­cy Kul­tu­ry 2016. Naj­wy­raź­niej, w od­róż­nie­niu od Gliń­skie­go, nie mia­ła w li­ceum ma­te­ma­tycz­ki, któ­ra co chwi­lę po­wta­rza­ła: „Nie uży­waj słów, któ­rych zna­cze­nia nie ro­zu­miesz”. A je­śli na­wet mia­ła, to uwa­ża­ła, że po ma­tu­rze to je­de­na­ste przy­ka­za­nie już jej nie do­ty­czy.

– Do­brze, dzię­ku­ję – uciął przy­dłu­gi sło­wo­tok i zwró­cił się do wy­raź­nie ura­żo­nej stu­dent­ki od sekt: – O in­te­re­su­ją­cych pa­nią za­gro­że­niach toż­sa­mo­ści na­ro­do­wej też oczy­wi­ście bę­dzie­my mó­wić. Na pierw­szym spo­tka­niu chcia­łem przede wszyst­kim po­znać ocze­ki­wa­nia… pań wo­bec na­sze­go kon­wer­sa­to­rium, ale po­nie­waż zo­sta­ło nam tro­chę cza­su, czy mogę jesz­cze czymś słu­żyć?

Tak jak przy­pusz­czał, wszyst­kie za­czę­ły cho­wać no­tat­ni­ki, za­do­wo­lo­ne, że nie obar­czył ich żad­ną lek­tu­rą, gdy na­gle szu­ra­nie krze­seł za­głu­szył głos Agniesz­ki No­wak:

– To nie jest może zwią­za­ne z te­ma­tem za­jęć, ale czy oj­ciec dok­tor jest tym sa­mym oj­cem Gliń­skim od Ko­mi­sji Du­cha i Praw­dy?

– Zde­ma­sko­wa­ła mnie pani. – Uśmiech­nął się gry­ma­sem, któ­ry tre­no­wał od po­ło­wy lat osiem­dzie­sią­tych. – Gdy­by to był in­sty­tut dzien­ni­kar­stwa, bał­bym się, że ze­chcą pa­nie tre­no­wać na mnie tak­ty­kę kon­fe­ren­cji pra­so­wej.

To był tyl­ko In­sty­tut Hi­sto­rii, jed­nak nikt nie wy­szedł, a świę­ta Mo­ni­ka od Sekt znów się­gnę­ła po do­pie­ro co scho­wa­ny no­tat­nik.

KUL, I Ka­te­dra Hi­sto­rii No­wo­żyt­nej, godz. 15.00

Ga­bi­net był tak cia­sny, że na żad­nym in­nym uni­wer­sy­te­cie nie zdo­ła­no by w nim upchnąć aż trzech biu­rek. Jed­nak w mu­rach ka­to­lic­kiej uczel­ni, przed kil­ku laty na­zwa­nej imie­niem Jana Paw­ła II, Bóg naj­wy­raź­niej czy­nił wie­le ma­łych, co­dzien­nych cu­dów, jak uznał Ma­rek Gliń­ski OP, kie­dy zo­ba­czył tę klit­kę dla hi­sto­ry­ków no­wo­żyt­nych.

Wy­ga­szacz ekra­nu lap­to­pa płyn­nie zmie­niał cy­ta­ty ze św. Jana i pism mi­stycz­nych Ibn ’Ara­bie­go, ba­te­ria się ła­do­wa­ła. Do­mi­ni­ka­nin po­wo­li koń­czył ku­pio­ną w bar­ku droż­dżów­kę, do­kład­nie prze­żu­wał, a co dru­gi kęs po­pi­jał ma­łym łycz­kiem bia­łej kawy. Na obiad się nie zde­cy­do­wał, cho­ciaż kie­row­nik ka­te­dry ser­decz­nie za­pra­szał. Gliń­skie­mu jed­nak ode­brał ape­tyt już sam za­pach – mniej: cień za­pa­chu z no­wej sto­łów­ki w pod­zie­miach głów­ne­go bu­dyn­ku uni­wer­sy­te­tu. Mi­mo­wol­nie zer­k­nął wte­dy przez okno w stro­nę daw­nej sto­łów­ki, ma­łej, cia­snej i wiecz­nie za­tło­czo­nej. Przed wej­ściem do niej Pry­mas Ty­siąc­le­cia wciąż klę­czał na po­mni­ku przed Pa­pie­żem Po­la­kiem, ten zaś obej­mo­wał go ła­god­nie i za­chę­cał do po­wsta­nia. Słyn­ny gest ze słyn­ne­go zdję­cia. I ze słyn­ne­go KUL-owskie­go dow­ci­pu: „Ka­ro­lu, nie idź tam! Zno­wu mie­lo­ne”. Dziw­na rzecz, że kie­dyś Gliń­skie­mu, dłu­go­wło­se­mu stu­den­to­wi hi­sto­rii, smród sma­że­ni­ny aż tak nie prze­szka­dzał. Dziś jako za­kon­nik go­tów był na róż­ne for­my mę­czeń­stwa, byle – Boże, od­puść! – nie ga­stro­no­micz­ne.

Przed oj­cem dok­to­rem le­ża­ły dwa te­le­fo­ny ko­mór­ko­we. Je­den wy­glą­dał jak młod­szy brat lśnią­ce­go me­ta­licz­nym sre­brem lap­to­pa, dru­gi: wy­słu­żo­ny, odra­pa­ny grzmot ze ster­czą­cą an­ten­ką, pre­zen­to­wał się przy nim ża­ło­śnie. Nic dziw­ne­go, że sły­sząc pu­ka­nie do drzwi, do­mi­ni­ka­nin szyb­ko ukrył sta­ry apa­rat w kie­sze­ni ma­ry­nar­ki.

– Prze­pra­szam, czy ksiądz nie wi­dział pro­fe­so­ra We­de­ra? – Do ga­bi­ne­tu zaj­rza­ła krót­ko ostrzy­żo­na gło­wa. Spod chu­dej szyi z po­kaź­nym jabł­kiem Ada­ma zwie­szał się krzy­wo za­wią­za­ny kra­wat w bia­ło­sza­re pasy.

We­der. Kie­dy za­kon­nik usły­szał to na­zwi­sko, ostat­nio czę­ściej wy­mie­nia­ne w to­ruń­skiej roz­gło­śni niż na­wet na KUL-u, z miej­sca przy­po­mnia­ła mu się świę­ta Mo­ni­ka od Sekt. Prze­łknął ostat­ni kęs droż­dżów­ki.

– Nie wi­dzia­łem – od­parł, a le­d­wie za­mknę­ły się drzwi, zło­śli­wie do­dał pod no­sem: – I Panu Bogu dzię­ko­wać.

Chwi­lę wal­czył z oknem, za­nim zdo­łał je otwo­rzyć, i strzep­nął okru­chy na pa­ra­pet. Po­tem za­brał się do pra­cy.

Gdy pla­no­wał na­stęp­ne za­ję­cia i li­stę lek­tur na ten se­mestr, kil­ka razy za­dzwo­ni­ła jego srebr­na ko­mór­ka. Dru­gi te­le­fon jed­nak mil­czał.

Ale­je Ra­cła­wic­kie, godz. 19.30

Kie­dy Gliń­ski opu­ścił Col­le­gium Nor­wi­dia­num, było ciem­no. Skrzy­żo­wa­nia z Kra­kow­skim Przed­mie­ściem nie kor­ko­wał już sznur sa­mo­cho­dów, w go­dzi­nach szczy­tu się­ga­ją­cy sta­re­go bu­dyn­ku uni­wer­sy­te­tu. Spi­żo­wy Nor­wid mógł wresz­cie prze­stać wy­pa­try­wać, czy na skrzy­żo­wa­niu zmie­ni­ły się świa­tła.

Za­kon­nik za­piął ma­ry­nar­kę i pierw­szy gu­zik płasz­cza. Bez­wied­nie ob­ra­cał pal­ca­mi pa­cior­ki ró­żań­ca, ale się nie mo­dlił. Nie te­raz, te­raz my­ślał o so­bie. Wła­śnie tą dro­gą miał cho­dzić co­dzien­nie: z KUL-u do klasz­to­ru, może cza­sem w to­wa­rzy­stwie ojca pro­fe­so­ra Krąp­ca, roz­ma­wia­jąc o św. To­ma­szu i o ży­ciu.

I dziś po raz pierw­szy wra­cał z pra­cy do domu do­kład­nie tak, jak to so­bie kie­dyś pla­no­wał. Bóg speł­nił proś­bę, choć w Jemu wła­ści­wy spo­sób. Myśl sta­ła się cia­łem, tyl­ko w zu­peł­nie in­nych oko­licz­no­ściach, i te­raz do­mi­ni­ka­nin za­da­wał so­bie gorz­kie py­ta­nie, czy nie le­piej było mo­dlić się o coś in­ne­go, choć­by o po­kój na świe­cie. Oto do­stał swo­ją wy­śnio­ną ener­dow­ską ko­lej­kę elek­trycz­ną… Nie bę­dziesz po­chop­nie pro­sił o bzdu­ry Pana swe­go…

Na­prze­ciw Aka­de­mii Me­dycz­nej drew­nia­ny par­kan ogra­dzał Te­atr w Bu­do­wie, któ­ry był w bu­do­wie, gdy Gliń­ski opusz­czał Lu­blin, i nadal stra­szył pu­sty­mi otwo­ra­mi okien i ster­czą­cy­mi że­liw­ny­mi prę­ta­mi. Wiatr szar­pał na­gie już drze­wa, mru­ga­ło świa­tło la­tar­ni przy pu­bie „Avia­tor” po dru­giej stro­nie skwe­ru. W Mia­stecz­ku Aka­de­mic­kim je­sień przy­cho­dzi­ła naj­wcze­śniej.

Wte­dy za­kon­nik usły­szał krzyk. Ga­łę­zie znów za­chy­bo­ta­ły, rzu­ca­jąc prze­błysk świa­tła na wą­ski chod­nik mię­dzy skwe­rem a par­ka­nem, od­dzie­lo­ny od głów­nej uli­cy plą­ta­ni­ną ni­skich za­ro­śli, jak­by ktoś po­sta­no­wił wy­ho­do­wać tu dzi­ki za­ką­tek, ku ra­do­ści wszyst­kich lo­kal­nych zło­dziei. Gliń­ski zo­ba­czył ja­kieś sza­mo­cą­ce się po­sta­cie… Tak, był pe­wien – dwóch, nie, trzech męż­czyzn i przy­ci­śnię­ta do ogro­dze­nia ko­bie­ta. W pierw­szym od­ru­chu rzu­cił się w tam­tą stro­nę, ale po chwi­li przy­sta­nął i się­gnął do we­wnętrz­nej kie­sze­ni po srebr­ną ko­mór­kę. Wy­stu­ka tyl­ko 112, za­wia­do­mi dys­po­zy­to­ra o na­pa­dzie i odej­dzie.

Głos na­pad­nię­tej wy­dał mu się jed­nak zna­jo­my. Szyb­ko ru­szył w kie­run­ku na­past­ni­ków.

Zresz­tą co bym po­wie­dział?, uspra­wie­dli­wiał się sam przed sobą, cho­wa­jąc te­le­fon. Na­pad­nię­ta ko­bie­ta na rogu Ra­cła­wic­kich i No­wot­ki? No­wot­ko na pew­no zo­stał wy­mie­nio­ny na ko­goś, kto nie był przy­wód­cą PPR-u i twa­rzą gier­kow­skich dwu­dzie­sto­zło­tó­wek. Tyl­ko na kogo?

– Stój! – krzyk­nął, wy­bie­ga­jąc zza ostat­nie­go rzę­du krza­ków.

Wi­dział ich wy­raź­nie. Je­den szar­pał dziew­czy­nę za ubra­nie, dru­gi przy­trzy­my­wał, trze­ci pró­bo­wał wy­rwać kur­czo­wo trzy­ma­ną to­reb­kę.

– Zo­staw ją. We­zwa­łem po­li­cję – za­ble­fo­wał Gliń­ski.

– Spo­łecz­niak, kur­wa! – ban­dzior pu­ścił to­reb­kę i od­wró­cił się rap­tow­nie do za­kon­ni­ka. Po­staw­na syl­wet­ka na chwi­lę ostu­dzi­ła jego za­pał, jed­nak na wi­dok ko­lo­rat­ki uśmiech­nął się z po­li­to­wa­niem. A jesz­cze sze­rzej, gdy zo­ba­czył tecz­kę na lap­top. Za­lśnił roz­kła­da­ny mo­ty­lek. – Ksiądz?! Da­waj kom­pa – pra­wa ręka unio­sła się, wy­ko­nu­jąc efek­tow­ny ko­ło­wrót no­żem.

– Nic jej nie rób. – Gliń­ski cof­nął się, zsu­nął pa­sek tecz­ki z ra­mie­nia.

– Da­waj! – Ko­lej­ny błysk oświe­tlił chło­pię­cą, na­wet sym­pa­tycz­ną twarz. Za­raz jed­nak zgasł, gdy nie­spo­dzie­wa­ny kop­niak wy­rzu­cił nóż w ciem­ność, mię­dzy krza­ki. Tecz­ka z lap­to­pem upa­dła na tra­wę, a ban­dy­ta zgiął się wpół i upadł, przy­ci­ska­jąc ręce do żo­łąd­ka, za­nim zdą­żył zro­bić za­mach.

Za­kon­nik do­ska­ki­wał już do po­zo­sta­łych. Za­blo­ko­wał pięść tego, któ­ry wcze­śniej przy­trzy­my­wał dziew­czy­nę, i za­sta­wił się jego cia­łem przed trze­cim na­past­ni­kiem. Usły­szał – dziw­na rzecz, gło­śniej­szy niż krzyk dziew­czy­ny – od­głos pru­te­go ma­te­ria­łu, gdy pu­ścił rę­kaw kurt­ki ban­dy­ty.

Ostat­ni w lot zro­zu­miał, że le­piej bę­dzie od­pu­ścić so­bie i to­reb­kę, i lap­top. Po­biegł uli­cą, któ­rej na­zwy Gliń­ski nie pa­mię­tał, a te­raz na­gle sama po­ja­wi­ła mu się w gło­wie – Ra­dzi­szew­skie­go, pierw­sze­go rek­to­ra KUL-u. Mło­dy ban­dy­ta po­trą­cił parę, wy­cho­dzą­cą wła­śnie z „Avia­to­ra”, i po­biegł da­lej. Do­mi­ni­ka­nin zdą­żył tyl­ko za­pa­mię­tać bia­łe li­te­ry na zgni­ło­zie­lo­nej kurt­ce. Moc­niej do­ci­snął unie­ru­cho­mio­ne ra­mię oszo­ło­mio­ne­go na­past­ni­ka i od­chy­la­jąc połę płasz­cza, się­gnął za ple­cy do pa­ska. Jed­nak jego pal­ce tra­fi­ły tyl­ko na szluf­kę spodni.

Zer­k­nął przez ra­mię: dziew­czy­na pa­trzy­ła na Gliń­skie­go sze­ro­ko otwar­ty­mi ocza­mi, pew­nie była zbyt prze­stra­szo­na, by za­re­je­stro­wać ten dziw­ny ruch ręki. Za to on, gdy po­wiew wia­tru znów od­gar­nął ga­łę­zie prze­sła­nia­ją­ce świa­tło la­tar­ni, zro­zu­miał, dla­cze­go jej głos brzmiał zna­jo­mo – to była Agniesz­ka No­wak, od kil­ku go­dzin stu­dent­ka ojca dok­to­ra.

Pierw­szy prze­ciw­nik z tru­dem dźwi­gnął się z ko­lan, ale znów opadł na bruk, rzu­ca­jąc wście­kłym blu­zgiem. Do­mi­ni­ka­nin o mało się nie ro­ze­śmiał: kie­dy jesz­cze tu miesz­kał, rów­nie nie­po­rad­nie prze­kli­na­ły chy­ba tyl­ko dzie­ci uda­ją­ce ban­dy­tów.

Wal­nął o płot gło­wą trzy­ma­ne­go na­past­ni­ka i rzu­cił go na zie­mię. Chwy­cił za to pod ra­mię dziew­czy­nę.

– Nic się pani nie sta­ło? Idzie­my stąd!

Agniesz­ka po­krę­ci­ła gło­wą, a se­kun­dę po­tem jej twarz oświe­tlił błysk nie­bie­skie­go ko­gu­ta. Od Ra­dzi­szew­skie­go nad­je­chał ra­dio­wóz z na­pi­sem PA­TROL UNI­WER­SY­TEC­KI.

– No to chy­ba jed­nak nie pój­dzie­my. – Gliń­ski wes­tchnął i za­czął szu­kać wzro­kiem swo­jej tecz­ki. Całe szczę­ście nikt nie wy­ko­rzy­stał sy­tu­acji, lap­top nadal le­żał na mo­krej tra­wie.

Do­mi­ni­ka­nin de­li­kat­nie od­su­nął od sie­bie dziew­czy­nę. Pod­czas gdy je­den z po­li­cjan­tów bez zbęd­nych py­tań sku­wał od­gra­ża­ją­ce­go się ban­dy­tę, a dru­gi jego ko­le­sia, Gliń­ski szyb­ko pod­niósł tecz­kę, z obrzy­dze­niem strzep­nął przy­le­pio­ny do niej liść i ro­zej­rzał się dys­kret­nie. Obaj mun­du­ro­wi wciąż byli za­ję­ci na­past­ni­ka­mi, wy­star­czy­ło zro­bić dwa kro­ki, a znik­nął­by w cie­niu i może zdo­łał­by po pro­stu odejść za ple­ca­mi co­raz licz­niej­szych ga­piów.

– Dzię­ku­ję – ode­zwa­ła się na­gle Agniesz­ka.

To sło­wo po­win­no było uto­nąć w blu­zgach za­trzy­ma­nych, w wy­mia­nie la­ko­nicz­nych zdań po­li­cjan­tów, a jed­nak przy­cią­gnę­ło uwa­gę mun­du­ro­wych. Je­den z nich od­wró­cił gło­wę i pod­szedł do dziew­czy­ny.

– To pani zo­sta­ła na­pad­nię­ta? Trze­ba we­zwać le­ka­rza?

– Nie. – Po­krę­ci­ła gło­wą i sta­nę­ła pół kro­ku za do­mi­ni­ka­ni­nem. – Oj­ciec dok­tor mnie obro­nił.

– To pan… To zna­czy oj­ciec nas we­zwał? – Po­li­cjant otwo­rzył no­tat­nik.

– Nie, nie było cza­su. Prze­pra­szam, ale bar­dzo mi się spie­szy. A trze­ci uciekł tam… – Gliń­ski wska­zał uli­cę pro­wa­dzą­cą do Mia­stecz­ka Aka­de­mic­kie­go. – W głąb Ra­dzi­szew­skie­go. Może pa­no­wie zdą­żą. Z wy­glą­du dwa­dzie­ścia lat, metr sie­dem­dzie­siąt pięć, zie­lo­na kurt­ka z bia­łym na­pi­sem…

Mun­du­ro­wy uru­cho­mił trzesz­czą­cą krót­ko­fa­lów­kę i prze­ka­zał ry­so­pis ofi­ce­ro­wi dy­żur­ne­mu.

– Do­brze – zwró­cił się do do­mi­ni­ka­ni­na. – To już spra­wa in­nych pa­tro­li. My mu­si­my za­jąć się pa­nią. I spi­sać dane ojca. Bo ro­zu­miem, że ksiądz jest za­kon­ni­kiem?

– Tak. – Gliń­ski ner­wo­wo po­pra­wił pa­sek tecz­ki na ra­mie­niu. Strzep­nął z niej jesz­cze je­den liść, ale mo­kry ślad po­zo­stał. – I chęt­nie ju­tro zło­żę ze­zna­nia na ko­mi­sa­ria­cie, a te­raz, je­śli nie je­stem po­trzeb­ny…

– To po­trwa tyl­ko chwi­lę. Po­pro­szę do­wód oso­bi­sty. Ma­riusz! – za­wo­łał do ko­le­gi. – Pa­kuj ich i zaj­mij się pa­nią!

Po­de­szli do ra­dio­wo­zu, za­kon­nik z nie­za­do­wo­le­niem otwo­rzył port­fel. Dłu­go­pis funk­cjo­na­riu­sza po­ru­szał się wol­no, za wol­no. Na­zwi­sko, PE­SEL…

– Oj­ciec nie ma wpi­sa­ne­go ad­re­su za­mel­do­wa­nia – mun­du­ro­wy spoj­rzał ba­daw­czo na du­chow­ne­go.

– Kil­ka­na­ście lat miesz­ka­łem za gra­ni­cą, wró­ci­łem przed­wczo­raj. Pro­szę pana, na­praw­dę bar­dzo się spie­szę… – Gliń­ski ob­rzu­cił spoj­rze­niem oświe­tlo­ne wnę­trze sa­mo­cho­du, do­strzegł ryn­graf ze św. Krzysz­to­fem. – Je­śli nie zdą­żę, gro­zi panu eks­ko­mu­ni­ka – za­żar­to­wał. Miał na­dzie­ję, że wy­star­cza­ją­co na­tu­ral­nie.

– A ja­kiś inny do­ku­ment? Z ad­re­sem?

Do­mi­ni­ka­nin spoj­rzał na po­li­cjan­ta. Py­ta­nie nie za­brzmia­ło na­wet jak żą­da­nie służ­bi­sty, ra­czej jak proś­ba. Naj­wy­raź­niej miał pa­pie­ry do wy­peł­nie­nia i w nich wszyst­ko mu­sia­ło się zga­dzać. Oj­ciec dok­tor wy­jął mię­dzy­na­ro­do­we pra­wo jaz­dy, w któ­rym był wpi­sa­ny ad­res mo­na­chij­skie­go Domu Pol­skiej Pro­win­cji przy Si­tu­li­stras­se.

– Czy to wy­star­czy?

– Tak. Pro­szę przyjść ju­tro na czwar­ty ko­mi­sa­riat. Bar­dzo nam oj­ciec po­mógł. – Po­li­cjant od­dał za­kon­ni­ko­wi do­ku­ment i rów­nież się uśmiech­nął.

Gliń­ski szyb­kim kro­kiem ru­szył wzdłuż par­ka­nu w stro­nę cen­trum. Mi­ja­jąc Agniesz­kę i prze­py­tu­ją­ce­go ją po­li­cjan­ta, ski­nął dziew­czy­nie gło­wą.

– Raz jesz­cze ojcu dzię­ku­ję – usły­szał.

– Nie ma za co. Do wi­dze­nia – rzu­cił przez ra­mię, nie­mal bie­gnąc.

Kra­kow­skie Przed­mie­ście, godz. 19.50

Gliń­ski wszedł do bu­dyn­ku Pocz­ty Głów­nej i przy­spie­szył kro­ku. Le­d­wie za­re­je­stro­wał wzro­kiem wy­sta­wę ja­kichś znacz­ków czy pocz­tó­wek, kie­ru­jąc się do okien­ka kio­sku, je­dy­ne­go, do któ­re­go nie trze­ba było po­bie­rać nu­mer­ka z ma­szy­ny re­gu­lu­ją­cej ko­lej­ki, utra­pie­nia eme­ry­tów i ren­ci­stów.

– Star­ter do ko­mór­ki na kar­tę, po­pro­szę. Naj­tań­szy.

Jesz­cze na scho­dach bocz­ne­go wyj­ścia wło­żył od­pa­ko­wa­ną kar­tę do swo­je­go odra­pa­ne­go te­le­fo­nu. W cie­niu za po­mni­kiem Cze­cho­wi­cza wy­stu­kał z pa­mię­ci nu­mer.

– Tu Ma­rek. Bar­to­lo­me Car­ran­za, Co­men­ta­rios so­bre el Ca­te­chi­smo Chri­stia­no.

– Pa­gi­na 378? – za­py­tał roz­mów­ca.

– Duos gra­dos de ora­cion. Oj­cze, zgrze­szy­łem.

– Za­dzwo­nię za pięć mi­nut, wy­znasz grze­chy.

Do­mi­ni­ka­nin znów wło­żył do apa­ra­tu sta­rą kar­tę, a nową zła­mał w pal­cach. Jed­ną po­łów­kę wdep­tał w traw­nik, dru­gą – na­chy­la­jąc się, by po­pra­wić sznu­ro­wa­dło – wrzu­cił do stu­dzien­ki ka­na­li­za­cyj­nej.