-
W empik go
"Który tak śpiewa?". Ptaki w kulturze - ebook
Słuchaj i czytaj w abonamencie Go Standard już za 24,99 zł / 30 dni. Subskrypcja Go Standard daje możliwość dodania do biblioteki 3 dowolne tytuły w danym okresie rozliczeniowym (30 dni). Wybierasz z ponad 200 tys. audiobooków, ebooków i podcastów.
"Który tak śpiewa?". Ptaki w kulturze - ebook
„A co z ptakami / naszych miast, miasteczek, / wiosek i osiedli?” – zaczyna jeden z swoich najnowszych wierszy Piotr Sommer. Na to pytanie solidarnie próbują znaleźć odpowiedź ornitolodzy oraz kulturo- i literaturoznawcy, tropiąc ptasie ślady w tekstach i filmach, języku i historii, a także w codziennych praktykach – ludzkich i nie-ludzkich. W czasach, gdy antropocen musi radzić sobie z coraz większą dominacją Homo sapiens, odnotowujemy rosnącą potrzebę zmiany perspektywy. Nie dziwi popularność tych prądów w nauce, które proponują upodmiotowienie zwierząt: od animal studies, przez ekokrytykę, po humanistykę środowiskową. W tym kontekście emancypacja ptaków nie ulega wątpliwości. Nie są dla nas już wyłącznie obiektem zainteresowań kulinarnych lub atrakcyjnymi trofeami nad kominkiem, jak to drzewiej bywało. Przeciwnie, usamodzielniły się i wyfrunęły z gniazd, a nam przypadła rola skromnych ptasiarzy, birdwatcherów, ornitofilów, którzy za drobną chwilę kontaktu ze „skrzydlatymi przyjaciółmi” są w stanie zapłacić najwyższe sumy. Ptaki fascynują innością (jak kwiczoły u Mirona Białoszewskiego czy jaskółki u Krystyny Miłobędzkiej), objaśniają nam świat (jak drozdy i sroki u Miłosza czy kosy u nowofalowców) albo zwiastują nieszczęścia (jak sowy u Davida Lyncha, które, jak wiadomo, nie są tym, czym się wydają). Boimy się ich dzikiej natury, choć jednocześnie pragniemy wkupić się w ich łaski. Najważniejsze, że ptaki wciąż mają jeszcze na tyle swobody, by od czasu do czasu móc popatrzeć na nas z góry. Tylko te kaczki – wróćmy na koniec do Sommera – „toczą się pod miastem”.
Ta nowatorska publikacja przynosi całe spektrum sposobów widzenia i badania ptasiej obecności w tekstach kultury: od prób uchwycenia wizerunku ptactwa w wybranych epokach do drobiazgowych studiów poświęconych roli, w jakiej został obsadzony konkretny gatunek ptaka w poszczególnych, interesujących autorów, dziełach. Po lekturze tomu czytelnik musi przyznać, że „ornitofilologia”, której celem być może stanie się rekonstrukcja najpiękniejszego z istniejących atlasów ptaków – zawartego w niezliczonych utworach, w których ptaki na stałe uwiły sobie gniazda lub zjawiły się przelotem – ma przed sobą wdzięczną perspektywę.
Z recenzji dr. hab. Adriana Glenia, prof. UO
Spis treści
Jakub Kornhauser, Marcin Polak, Piotr Tryjanowski,
Aleksander Wójtowicz
„Który tak śpiewa?”. Uwagi wstępne
Justyna Schollenberger
„Najwięksi esteci wśród zwierząt (…)” – wygląd i piękno ptaków w Doborze płciowym Karola Darwina
Igor Piotrowski
Pewnie to kos, czyli o ptaku nie bez właściwości. Przemiany w wizerunku Turdus merula w kulturze i literaturze polskiej w kontekście nowoczesnej urbanizacji
Katarzyna Kuczyńska-Koschany
Ptasiość polskiej poezji dziecięcej (od Konopnickiej). Preliminaria
Karol Maliszewski
Ptak i poeta. Co we współczesnym wierszu robią nawiązania ornitologiczne? (na wybranych przykładach)
Andrzej Niewiadomski
Ptaki albo o jednym eseju Zygmunta Haupta
Aleksander Wójtowicz
Gawron, czyli nowoczesność. Wokół Gniazda Białozora Marii Rodziewiczówny
Anna Pekaniec
Ptasi bohaterowie w twórczości Zofii Nałkowskiej i Heleny Boguszewskiej (na podstawie wybranych przykładów)
Anna Pekaniec
Z nami i obok nas. Ptasi bohaterowie Ewy Szelburg-Zarembiny i Jana Sokołowskiego
Magdalena Rabizo-Birek
Skwir mew, krzyk pawi. Ptaki Włodzimierza Odojewskiego
Przemysław Kaliszuk
Dziwne wrony, niezrozumiałe gołębie i czyżykowaty trzydziestak. Ptaki jako metafory przesilenia nowoczesności w prozie lat 70. i 80. XX wieku
Natalia Chwaja
Rzymskie portrety kurczaków: Niezły pasztet na via Merulana Carla Emilia Gaddy
Agnieszka Karpowicz
„Tutejsi”. Miejskie hybrydy
Jarosław Wiącek, Michał Zembrzycki
Paw czy orzeł? – oto jest pytanie
Piotr Tryjanowski, Paweł Czechowski, Paweł Sienkiewicz, Robert Kruszyk
Wędrówka na pograniczu ornitologii i zythologii: ptaki i piwo
Marcin Polak, Jolanta Polak
Socjolekt polskich miłośników ptaków
Tomasz Kłys
Symbolika ptaków w weimarskich filmach Fritza Langa
Krystyna Walc
Ptaki w horrorze. Wybrane przykłady
Justyna Kierat
Edukacja czy stylizacja? Realizm w portretowaniu ptaków w publikacjach edukacyjnych dla dzieci
Aleksander Wójtowicz, Piotr Tryjanowski
Ornitonarracje: polskie książki o ptakach i ptasiarstwie
Bibliografia
Noty o autorach
Indeks nazwisk
Indeks nazw ptaków
| Kategoria: | Polonistyka |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-242-6692-0 |
