Ach, te Czeszki! - ebook
Format ebooka:
EPUB
Format
EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie.
Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu
PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie
jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz
w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników
e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i
tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji
znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji
multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka
i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej
Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego
tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na
karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją
multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire
dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy
wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede
wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach
PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla
EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Pobierz fragment w jednym z dostępnych formatów
Ach, te Czeszki! - ebook
Główną bohaterką każdego z ośmiu reportaży składających się na tę książkę jest kobieta, ale jej indywidualny los stanowi w gruncie rzeczy punkt wyjścia do opowiedzenia o Czechosłowacji w XX wieku – od międzywojnia przez czasy wojenne po Praską Wiosnę i aksamitną rewolucję.
Opisując życie tych niezwykłych kobiet, okrutnie skonfrontowanych z bezwzględną historią, Mariusz Surosz udowadnia, że wciąż za mało wiemy o naszych południowych sąsiadach. Jednocześnie, konsekwentnie burząc stereotypy na temat Czechów, opowiada uniwersalną historię o ludziach żyjących w cieniu totalitaryzmów.
„Do słynnego zdania Woody’ego Allena o tym, że rozśmieszamy Boga naszymi planami, powinno się dodać przypis, że szczególnie dotyczy to mieszkańców środka Europy. To tutaj łobuzy od historii, szalbierze od polityki, realizując swoje chore wizje, jakże często tragicznie wpływali na życie milionów ludzi. Nadzieję, że będzie to życie szczęśliwe i spokojne, co rusz z dnia na dzień zabijano. Ale z życiem trzeba sobie jakoś radzić. Bohaterki mojej książki, „moje Czeszki”, choć etnicznie nie zawsze są nimi, pokazują, jak sobie z życiem radziły. Spotkanie z nimi sprawiło mi ogromną przyjemność podszytą podziwem, ale i smutkiem, że los z nimi tak bezwzględnie igrał.” Mariusz Surosz
| Kategoria: | Literatura faktu |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-8191-458-1 |
| Rozmiar pliku: | 5,3 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
W serii ukazały się ostatnio:
Antonio Talia _Droga krajowa numer 106. Na tajnych szlakach kalabryjskiej mafii_
Lars Berge _Dobry wilk. Tragedia w szwedzkim zoo_ (wyd. 2)
Oktawia Kromer _Usługa czysto platoniczna. Jak z samotności robi się biznes_
Jelena Kostiuczenko _Przyszło nam tu żyć. Reportaże z Rosji_ (wyd. 2)
Marek Szymaniak _Zapaść. Reportaże z mniejszych miast_
Roman Husarski _Kraj niespokojnego poranka. Pamięć i bunt w Korei Południowej_
Paweł Smoleński _Irak. Piekło w raju_ (wyd. 3)
Ola Synowiec _Dzieci Szóstego Słońca. W co wierzy Meksyk_ (wyd. 2 poprawione)
Marcelina Szumer-Brysz _Izmir. Miasto giaurów_
Paweł Smoleński _Izrael już nie frunie_ (wyd. 5)
Lidia Ostałowska _Cygan to Cygan_ (wyd. 3)
Jacek Hołub _Beze mnie jesteś nikim. Przemoc w polskich domach_
Jenny Nordberg _Chłopczyce z Kabulu. Za kulisami buntu obyczajowego w Afganistanie_ (wyd. 3)
Anna Maziuk _Instynkt. O wilkach w polskich lasach_
Paweł Smoleński _Wnuki Jozuego_ (wyd. 2)
Barbara Demick _Zjadanie Buddy. Życie tybetańskiego miasteczka w cieniu Chin_
Maciej Wasielewski, Marcin Michalski _81 : 1. Opowieści z Wysp Owczych_ (wyd. 3)
Andrzej Brzeziecki, Małgorzata Nocuń _Armenia. Karawany śmierci_ (wyd. 2 zmienione)
Barbara Demick _W oblężeniu. Życie pod ostrzałem na sarajewskiej ulicy_ (wyd. 3)
Wojciech Górecki _Planeta Kaukaz_ (wyd. 4)
Szymon Drobniak _Czarne lato. Australia płonie_
Paweł Smoleński _Oczy zasypane piaskiem_ (wyd. 2)
Tomáš Forró _Apartament w hotelu Wojna. Reportaż z Donbasu_
Ewa Winnicka _Angole_ (wyd. 3)
Remigiusz Ryziński _Hiacynt._ PRL _wobec homoseksualistów_
Maja Hawranek, Szymon Opryszek _Wyhoduj sobie wolność. Reportaże z Urugwaju_ (wyd. 2)
Marcin Kącki _Maestro. Historia milczenia_ (wyd. 2)
Jacek Hołub _Niegrzeczne. Historie dzieci z _ADHD_, autyzmem i zespołem Aspergera_ (wyd. 2 poprawione)
Linda Polman _Karawana kryzysu. Za kulisami przemysłu pomocy humanitarnej_ (wyd. 3)
Bartek Sabela _Wszystkie ziarna piasku_ (wyd. 2 zmienione)
Anna Bikont _Cena. W poszukiwaniu żydowskich dzieci po wojnie_
Magdalena Kicińska _Pani Stefa_ (wyd. 2)
Anna Sawińska _Przesłonięty uśmiech. O kobietach w Korei Południowej_
W serii ukażą się m.in.:
Sonia Faleiro _Porządne dziewczyny. Zbrodnia i hańba w Indiach_
Adam Robiński _Pałace na wodzie. Tropem polskich bobrów_WSTĘP
Tę książkę dedykuję Václavowi Burianowi.
Vaška nie ma już między nami.
Miałem szczęście go poznać. Jego mieszkanie było moim uniwersytetem, on – moim profesorem. Zresztą nie tylko moim. Vašek zwykł mówić, że czuje się nieswojo, jeśli rankiem w jego łazience nie krząta się jakiś Polak. Że czym więcej przyjedzie Polaków, tym lepiej. Więc odwiedzaliśmy go tłumnie. I uczyliśmy się od niego.
Po raz pierwszy spotkaliśmy się późnym latem 2001 roku. Chciałem przeprowadzić z nim wywiad. W środowisku polskich bohemistów czy czeskich polonistów to była sława! Znawca polskiej i czeskiej literatury, tłumacz Czesława Miłosza, Karola Wojtyły, Andrzeja Stasiuka, Ryszarda Krynickiego i wielu, wielu innych. Dziennikarz i redaktor „Listów”. A przede wszystkim mądry, życzliwy człowiek. Z Václavem spędziłem wtedy półtora dnia. Pokazał mi Ołomuniec, z którego był tak dumny. Zabrał na piwo do legendarnej gospody Pod Muzeum, której nikt tak nie nazywa, bo wszyscy mówią o niej Ponorka, czyli „łódź podwodna”. Późnym popołudniem drugiego dnia usiedliśmy do wywiadu. Pytałem, jak się zaczęło jego zainteresowanie Polską, o popularność polskiej kultury w Czechach, o stereotypy. Aż w końcu zadałem to najważniejsze – jak mi się wówczas wydawało – pytanie: czy on, człowiek zajmujący się od ćwierćwiecza polską kulturą, świetnie znający Polaków, zdradzi mi, co tak naprawdę różni Polaków i Czechów?
Odpowiedział:
– O różnicach między Polakami a Czechami łatwiej byłoby mi mówić właśnie dwadzieścia pięć lat temu. Bo jeśli się kogoś zna powierzchownie, można powiedzieć jednoznacznie, że jest wielkoduszny albo skąpy, zamknięty albo otwarty. Ale o wiele trudniej mówić o ludziach bliskich, których zna się bardzo dobrze. Możesz powiedzieć, że ich kochasz, ale powiedzieć, jacy oni są, to już wielki kłopot.
Rozczarowała mnie wtedy jego odpowiedź.
Ale Václav Burian doskonale wiedział, co mówi. I miał rację. Z każdym rokiem zajmowania się Czechami docierało do mnie, że coraz ciężej jest mi odpowiadać na pozornie proste pytania.
_Ach, te Czeszki!_ to kontynuacja wydanej w 2010 roku książki _Pepiki. Dramatyczne stulecie Czechów_. Swoiste jej dopełnienie. Punktem wyjścia każdego rozdziału jest kobieta, której losy mnie zafrapowały. Ale tak naprawdę jest to osiem szkiców o dziejach naszych pobratymców z południa.
Wybitnemu poecie Jaroslavowi Seifertowi przypisuje się efektowną maksymę: „Kobieta to bielusieńki cukier w tej gorzkiej kawie życia”. Nie jestem poetą, nie potrafię tak kunsztownie układać myśli. Ale też nie chciałbym – bardziej cenię sobie realia niż wymyślne bon moty.
Tym, którzy myślą podobnie jak ja i nie zadowalają się blichtrem pozornych mądrości, wskazuję inne słowa. Napisane w 1990 roku przez wybitnego pisarza Ludvíka Vaculíka:
„U nas każdy katolik jest bezwiednie troszkę husytą – i na odwrót. Każdy realista troszkę romantykiem – i na odwrót. Każdy z nas jest trochę Niemcem i trochę Słowakiem. Wszyscy my, ci nowi demokraci i liberałowie, będziemy wciąż troszkę socjalistami. W naszym cieście mieszają się wszystkie możliwe euforie i depresje”¹.
O czeskich „euforiach i depresjach” Polacy niewiele wiedzą. Czytelnicy _Pepików_ wielokrotnie mi powtarzali, że byli zaskoczeni złożonością czeskich dziejów. Ani _Pepiki_, ani _Ach, te Czeszki!_ nie opiszą wszystkich składników ciasta, o którym pisał Vaculík. Bo nie mogą. Zbyt wiele jest tych czeskich „euforii i depresji”. Taka książka po prostu nigdy nie powstanie.Przypisy końcowe
Adina
1 Adina Mandlová, _Dneska už se tomu směju_, Československý filmový ústav 1990, s. 153.
2 Tamże, s. 19.
3 Tamże, s. 16.
4 Tamże, s. 36.
5 Otakar Vávra, _Paměti aneb moje filmové století_, Praha 2011, s. 76.
6 Arnošt Tabášek, _Adina Mandlová. Fámy a skutečnost_, Praha 2003, s. 34, 35.
7 Adina Mandlová, _Dneska už…_, dz. cyt., s. 48.
8 Jolana Matějková, _Hugo Haas – Život je pes_, Praha 2008, s. 118.
9 Adina Mandlová, _Dneska už…_, dz. cyt., s. 37.
10 Otakar Vávra, _Podivný život režiséra. Obrazy vspomínek_, Praha 1997, s. 86.
11 Tamże.
12 Václav Junek, _(Ne) návraty Adiny Mandlové_, Praha 2009, s. 61.
13 Jolana Matějková, _Hugo Haas…_, dz. cyt., s. 79.
14 Adina Mandlová, _Dneska už…_, dz. cyt., s. 64.
15 Petr Bilý , _Nová Evropa_, „Lidové noviny”, 4.10.1938, s. 498.
16 Miloš Heyduk, Miloš Fiala, _Barrandov pod vlajkou hákového kříže_, Praha 2007, s. 19.
17 Adina Mandlová, _Dneska už…_, dz. cyt., s. 76.
18 Tamże, s. 81.
19 Tamże, s. 49.
20 Stanislav Motl, _Mraky nad Barrandovem_, Praha 2006, s. 58.
21 Adina Mandlová, _Dneska už…_, dz. cyt., s. 88.
22 Tamże, s. 82.
23 Tamże, s. 89.
24 Tamże, s. 91.
25 Tamże.
26 , _Trapná historie kolem Adiny Mandlové_, „Vlajka. Deník novodobého národovectví”, nr 143, 15.12.1939.
27 Arnošt Tabášek, _Adina Mandlová. Fámy…_, dz. cyt., s. 62.
28 Stanislav Motl, _Mraky nad…_, dz. cyt., s. 124.
29 _Českým uměním dobudeme Říše, Evropy i světa_, „Lidové noviny”, nr 320, 26.06.1942.
30 Jaroslav Urban, _Velkolepá manifestace_, „Národní politika”, nr 173, 26.06.1942.
31 Adina Mandlová, _Dneska už…_, dz. cyt., s. 118.
32 Tamże, s. 120.
33 Otakar Vávra, _Paměti aneb moje…_, dz. cyt., s. 113.
34 Stanislav Motl, _Smutek Adiny Mandlové_, „Reflex” 2010, nr 4, 28.01.2010.
35 Adina Mandlová, _Dneska už…_, dz. cyt., s. 127, 128.
36 Tamże, s. 131.
37 Tamże, s. 132.
38 Tamże.
39 Tamże, s. 137.
40 Benjamin Frommer, _Národní očista. Retribuce v poválečném Československu_, przeł. Jakub Rákosník, Praha 2010, s. 60.
41 Tamże, s. 67.
42 Adina Mandlová, _Dneska už…_, dz. cyt., s. 142, 143.
43 Tamże, s. 143.
44 Tamże, s. 148.
45 Tamże, s. 155.
46 _Dekret presidenta republiky ze dne 27. října 1945 o trestání některých provinění proti národnícti_ _Sbírka zákonů a nařízení Republiky Československé_, č. 138/1945 Sb.
47 Adina Mandlová, _Dneska už…_, dz. cyt., s. 158.
48 Tamże, s. 161.
49 Otakar Vávra, _Podivný život režiséra…_, dz. cyt., s. 202.
50 Adina Mandlová, _Dneska už…_, dz. cyt., s. 177.
51 Tamże, s. 214, 215.
52 Tamże, s. 239.
53 Tamże, s. 240.Polecamy także:
Mariusz Surosz
Praga
Czeskie ścieżki
Mariusz Surosz od lat zgłębia tajemnice miasta i istotę czeskości. Tropiąc miejsca i symbole związane z kształtowaniem się czeskich mitów, spaceruje między pomnikami i kamienicami, ogląda obrazy i słucha muzyki. Podąża tropem dwóch Janów – Husa i Žižki – oraz husytyzmu, który przez wieki dawał niewielkiemu narodowi siłę, by trwać. Udaje mu się uchwycić pierwiastek wyjątkowego czeskiego usposobienia, dzięki czemu ożywają rzeźby Bohumila Kafki, muzyka Bedřicha Smetany, sgraffita Mikoláša Aleša, a hokej staje się istotną częścią narodowych smutków i nadziei. Autor uświadamia nam też, jak wiele razy w historii czeskość była zagrożona, a złota Praga, najbardziej czeskie z miast, musiała o swoją tożsamość.Weronika Gogola
Ufo nad Bratysławą
Weronika Gogola z poczuciem humoru i wielką sympatią przygląda się swojej przybranej matczyźnie. Dużo tu o słowackiej polityce, bo w tym niewielkim kraju nie ma dokąd przed nią uciec. Jest więc niesławny Mečiar i jego następca Fico, są rolnicy, którzy założyli partię „Mamy dość!”, są organizatorzy protestów, które wybuchły po zamordowaniu młodego dziennikarza i jego narzeczonej, oraz nowa prezydentka, która niczym Janosik wreszcie zaprowadzi upragniony porządek. Autorka zabiera nas w szaloną podróż po kraju, w którym powstał musical o Janie Pawle II, gdzie organizuje się turniej kopania grobów dla zawodników z państw Grupy Wyszehradzkiej i skąd można po śmierci polecieć w kosmos.
Antonio Talia _Droga krajowa numer 106. Na tajnych szlakach kalabryjskiej mafii_
Lars Berge _Dobry wilk. Tragedia w szwedzkim zoo_ (wyd. 2)
Oktawia Kromer _Usługa czysto platoniczna. Jak z samotności robi się biznes_
Jelena Kostiuczenko _Przyszło nam tu żyć. Reportaże z Rosji_ (wyd. 2)
Marek Szymaniak _Zapaść. Reportaże z mniejszych miast_
Roman Husarski _Kraj niespokojnego poranka. Pamięć i bunt w Korei Południowej_
Paweł Smoleński _Irak. Piekło w raju_ (wyd. 3)
Ola Synowiec _Dzieci Szóstego Słońca. W co wierzy Meksyk_ (wyd. 2 poprawione)
Marcelina Szumer-Brysz _Izmir. Miasto giaurów_
Paweł Smoleński _Izrael już nie frunie_ (wyd. 5)
Lidia Ostałowska _Cygan to Cygan_ (wyd. 3)
Jacek Hołub _Beze mnie jesteś nikim. Przemoc w polskich domach_
Jenny Nordberg _Chłopczyce z Kabulu. Za kulisami buntu obyczajowego w Afganistanie_ (wyd. 3)
Anna Maziuk _Instynkt. O wilkach w polskich lasach_
Paweł Smoleński _Wnuki Jozuego_ (wyd. 2)
Barbara Demick _Zjadanie Buddy. Życie tybetańskiego miasteczka w cieniu Chin_
Maciej Wasielewski, Marcin Michalski _81 : 1. Opowieści z Wysp Owczych_ (wyd. 3)
Andrzej Brzeziecki, Małgorzata Nocuń _Armenia. Karawany śmierci_ (wyd. 2 zmienione)
Barbara Demick _W oblężeniu. Życie pod ostrzałem na sarajewskiej ulicy_ (wyd. 3)
Wojciech Górecki _Planeta Kaukaz_ (wyd. 4)
Szymon Drobniak _Czarne lato. Australia płonie_
Paweł Smoleński _Oczy zasypane piaskiem_ (wyd. 2)
Tomáš Forró _Apartament w hotelu Wojna. Reportaż z Donbasu_
Ewa Winnicka _Angole_ (wyd. 3)
Remigiusz Ryziński _Hiacynt._ PRL _wobec homoseksualistów_
Maja Hawranek, Szymon Opryszek _Wyhoduj sobie wolność. Reportaże z Urugwaju_ (wyd. 2)
Marcin Kącki _Maestro. Historia milczenia_ (wyd. 2)
Jacek Hołub _Niegrzeczne. Historie dzieci z _ADHD_, autyzmem i zespołem Aspergera_ (wyd. 2 poprawione)
Linda Polman _Karawana kryzysu. Za kulisami przemysłu pomocy humanitarnej_ (wyd. 3)
Bartek Sabela _Wszystkie ziarna piasku_ (wyd. 2 zmienione)
Anna Bikont _Cena. W poszukiwaniu żydowskich dzieci po wojnie_
Magdalena Kicińska _Pani Stefa_ (wyd. 2)
Anna Sawińska _Przesłonięty uśmiech. O kobietach w Korei Południowej_
W serii ukażą się m.in.:
Sonia Faleiro _Porządne dziewczyny. Zbrodnia i hańba w Indiach_
Adam Robiński _Pałace na wodzie. Tropem polskich bobrów_WSTĘP
Tę książkę dedykuję Václavowi Burianowi.
Vaška nie ma już między nami.
Miałem szczęście go poznać. Jego mieszkanie było moim uniwersytetem, on – moim profesorem. Zresztą nie tylko moim. Vašek zwykł mówić, że czuje się nieswojo, jeśli rankiem w jego łazience nie krząta się jakiś Polak. Że czym więcej przyjedzie Polaków, tym lepiej. Więc odwiedzaliśmy go tłumnie. I uczyliśmy się od niego.
Po raz pierwszy spotkaliśmy się późnym latem 2001 roku. Chciałem przeprowadzić z nim wywiad. W środowisku polskich bohemistów czy czeskich polonistów to była sława! Znawca polskiej i czeskiej literatury, tłumacz Czesława Miłosza, Karola Wojtyły, Andrzeja Stasiuka, Ryszarda Krynickiego i wielu, wielu innych. Dziennikarz i redaktor „Listów”. A przede wszystkim mądry, życzliwy człowiek. Z Václavem spędziłem wtedy półtora dnia. Pokazał mi Ołomuniec, z którego był tak dumny. Zabrał na piwo do legendarnej gospody Pod Muzeum, której nikt tak nie nazywa, bo wszyscy mówią o niej Ponorka, czyli „łódź podwodna”. Późnym popołudniem drugiego dnia usiedliśmy do wywiadu. Pytałem, jak się zaczęło jego zainteresowanie Polską, o popularność polskiej kultury w Czechach, o stereotypy. Aż w końcu zadałem to najważniejsze – jak mi się wówczas wydawało – pytanie: czy on, człowiek zajmujący się od ćwierćwiecza polską kulturą, świetnie znający Polaków, zdradzi mi, co tak naprawdę różni Polaków i Czechów?
Odpowiedział:
– O różnicach między Polakami a Czechami łatwiej byłoby mi mówić właśnie dwadzieścia pięć lat temu. Bo jeśli się kogoś zna powierzchownie, można powiedzieć jednoznacznie, że jest wielkoduszny albo skąpy, zamknięty albo otwarty. Ale o wiele trudniej mówić o ludziach bliskich, których zna się bardzo dobrze. Możesz powiedzieć, że ich kochasz, ale powiedzieć, jacy oni są, to już wielki kłopot.
Rozczarowała mnie wtedy jego odpowiedź.
Ale Václav Burian doskonale wiedział, co mówi. I miał rację. Z każdym rokiem zajmowania się Czechami docierało do mnie, że coraz ciężej jest mi odpowiadać na pozornie proste pytania.
_Ach, te Czeszki!_ to kontynuacja wydanej w 2010 roku książki _Pepiki. Dramatyczne stulecie Czechów_. Swoiste jej dopełnienie. Punktem wyjścia każdego rozdziału jest kobieta, której losy mnie zafrapowały. Ale tak naprawdę jest to osiem szkiców o dziejach naszych pobratymców z południa.
Wybitnemu poecie Jaroslavowi Seifertowi przypisuje się efektowną maksymę: „Kobieta to bielusieńki cukier w tej gorzkiej kawie życia”. Nie jestem poetą, nie potrafię tak kunsztownie układać myśli. Ale też nie chciałbym – bardziej cenię sobie realia niż wymyślne bon moty.
Tym, którzy myślą podobnie jak ja i nie zadowalają się blichtrem pozornych mądrości, wskazuję inne słowa. Napisane w 1990 roku przez wybitnego pisarza Ludvíka Vaculíka:
„U nas każdy katolik jest bezwiednie troszkę husytą – i na odwrót. Każdy realista troszkę romantykiem – i na odwrót. Każdy z nas jest trochę Niemcem i trochę Słowakiem. Wszyscy my, ci nowi demokraci i liberałowie, będziemy wciąż troszkę socjalistami. W naszym cieście mieszają się wszystkie możliwe euforie i depresje”¹.
O czeskich „euforiach i depresjach” Polacy niewiele wiedzą. Czytelnicy _Pepików_ wielokrotnie mi powtarzali, że byli zaskoczeni złożonością czeskich dziejów. Ani _Pepiki_, ani _Ach, te Czeszki!_ nie opiszą wszystkich składników ciasta, o którym pisał Vaculík. Bo nie mogą. Zbyt wiele jest tych czeskich „euforii i depresji”. Taka książka po prostu nigdy nie powstanie.Przypisy końcowe
Adina
1 Adina Mandlová, _Dneska už se tomu směju_, Československý filmový ústav 1990, s. 153.
2 Tamże, s. 19.
3 Tamże, s. 16.
4 Tamże, s. 36.
5 Otakar Vávra, _Paměti aneb moje filmové století_, Praha 2011, s. 76.
6 Arnošt Tabášek, _Adina Mandlová. Fámy a skutečnost_, Praha 2003, s. 34, 35.
7 Adina Mandlová, _Dneska už…_, dz. cyt., s. 48.
8 Jolana Matějková, _Hugo Haas – Život je pes_, Praha 2008, s. 118.
9 Adina Mandlová, _Dneska už…_, dz. cyt., s. 37.
10 Otakar Vávra, _Podivný život režiséra. Obrazy vspomínek_, Praha 1997, s. 86.
11 Tamże.
12 Václav Junek, _(Ne) návraty Adiny Mandlové_, Praha 2009, s. 61.
13 Jolana Matějková, _Hugo Haas…_, dz. cyt., s. 79.
14 Adina Mandlová, _Dneska už…_, dz. cyt., s. 64.
15 Petr Bilý , _Nová Evropa_, „Lidové noviny”, 4.10.1938, s. 498.
16 Miloš Heyduk, Miloš Fiala, _Barrandov pod vlajkou hákového kříže_, Praha 2007, s. 19.
17 Adina Mandlová, _Dneska už…_, dz. cyt., s. 76.
18 Tamże, s. 81.
19 Tamże, s. 49.
20 Stanislav Motl, _Mraky nad Barrandovem_, Praha 2006, s. 58.
21 Adina Mandlová, _Dneska už…_, dz. cyt., s. 88.
22 Tamże, s. 82.
23 Tamże, s. 89.
24 Tamże, s. 91.
25 Tamże.
26 , _Trapná historie kolem Adiny Mandlové_, „Vlajka. Deník novodobého národovectví”, nr 143, 15.12.1939.
27 Arnošt Tabášek, _Adina Mandlová. Fámy…_, dz. cyt., s. 62.
28 Stanislav Motl, _Mraky nad…_, dz. cyt., s. 124.
29 _Českým uměním dobudeme Říše, Evropy i světa_, „Lidové noviny”, nr 320, 26.06.1942.
30 Jaroslav Urban, _Velkolepá manifestace_, „Národní politika”, nr 173, 26.06.1942.
31 Adina Mandlová, _Dneska už…_, dz. cyt., s. 118.
32 Tamże, s. 120.
33 Otakar Vávra, _Paměti aneb moje…_, dz. cyt., s. 113.
34 Stanislav Motl, _Smutek Adiny Mandlové_, „Reflex” 2010, nr 4, 28.01.2010.
35 Adina Mandlová, _Dneska už…_, dz. cyt., s. 127, 128.
36 Tamże, s. 131.
37 Tamże, s. 132.
38 Tamże.
39 Tamże, s. 137.
40 Benjamin Frommer, _Národní očista. Retribuce v poválečném Československu_, przeł. Jakub Rákosník, Praha 2010, s. 60.
41 Tamże, s. 67.
42 Adina Mandlová, _Dneska už…_, dz. cyt., s. 142, 143.
43 Tamże, s. 143.
44 Tamże, s. 148.
45 Tamże, s. 155.
46 _Dekret presidenta republiky ze dne 27. října 1945 o trestání některých provinění proti národnícti_ _Sbírka zákonů a nařízení Republiky Československé_, č. 138/1945 Sb.
47 Adina Mandlová, _Dneska už…_, dz. cyt., s. 158.
48 Tamże, s. 161.
49 Otakar Vávra, _Podivný život režiséra…_, dz. cyt., s. 202.
50 Adina Mandlová, _Dneska už…_, dz. cyt., s. 177.
51 Tamże, s. 214, 215.
52 Tamże, s. 239.
53 Tamże, s. 240.Polecamy także:
Mariusz Surosz
Praga
Czeskie ścieżki
Mariusz Surosz od lat zgłębia tajemnice miasta i istotę czeskości. Tropiąc miejsca i symbole związane z kształtowaniem się czeskich mitów, spaceruje między pomnikami i kamienicami, ogląda obrazy i słucha muzyki. Podąża tropem dwóch Janów – Husa i Žižki – oraz husytyzmu, który przez wieki dawał niewielkiemu narodowi siłę, by trwać. Udaje mu się uchwycić pierwiastek wyjątkowego czeskiego usposobienia, dzięki czemu ożywają rzeźby Bohumila Kafki, muzyka Bedřicha Smetany, sgraffita Mikoláša Aleša, a hokej staje się istotną częścią narodowych smutków i nadziei. Autor uświadamia nam też, jak wiele razy w historii czeskość była zagrożona, a złota Praga, najbardziej czeskie z miast, musiała o swoją tożsamość.Weronika Gogola
Ufo nad Bratysławą
Weronika Gogola z poczuciem humoru i wielką sympatią przygląda się swojej przybranej matczyźnie. Dużo tu o słowackiej polityce, bo w tym niewielkim kraju nie ma dokąd przed nią uciec. Jest więc niesławny Mečiar i jego następca Fico, są rolnicy, którzy założyli partię „Mamy dość!”, są organizatorzy protestów, które wybuchły po zamordowaniu młodego dziennikarza i jego narzeczonej, oraz nowa prezydentka, która niczym Janosik wreszcie zaprowadzi upragniony porządek. Autorka zabiera nas w szaloną podróż po kraju, w którym powstał musical o Janie Pawle II, gdzie organizuje się turniej kopania grobów dla zawodników z państw Grupy Wyszehradzkiej i skąd można po śmierci polecieć w kosmos.
więcej..
