Ambient. Kultury słuchania i posługiwania się dźwiękiem - ebook
Ambient. Kultury słuchania i posługiwania się dźwiękiem - ebook
Książka podejmuje zagadnienie muzyki ambient jako gatunku muzycznego oraz kategorii opisowej współczesnej kultury muzycznej. Stanowi syntezę perspektyw poznawczych, możliwych do wykorzystania przy analizie ambientu oraz historyczny przegląd praktyk artystycznych związanych z ambientem, oraz szeroko pojętą muzyką tła.
Kategoria: | Sztuka |
Zabezpieczenie: |
Watermark
|
ISBN: | 978-83-01-23926-8 |
Rozmiar pliku: | 1,2 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
M. Richardson, As Ignorable as Interesting: The Ambient Music of Brian Eno, Pitchfork Magazine, 16.10.2002, https://pitchfork.com/features/resonant-frequency/5879-resonant-frequency-17/ .
B. Truax, Soundscape, acoustic communication, and environmental sound composition, Contemporary Music Review, 15(1), 1996, s. 49–65.
P.M. Hamel, Przez muzykę do samego siebie. O nowym przeżywaniu muzyki, Wydawnictwo Santorius, Wrocław 1995.
J.T. Titon, Worlds of Music: An Introduction to the Music of the World’s Peoples, 5th Edition, Schirmer/Cengage Learning, 2009, s. 14.
Ibidem, s. 3.
J.T. Titon, Music and Sustainability: An Ecological Viewpoint, The World of Music, 51(1), 2009, s. 122.
E.R. Leach, The Epistemological Background to Malinowski’s Empiricism, B. Malinowski, Man and Culture: An Evaluation of the Work of Malinowski , Routledge, London 2002.
J.T. Titon, Worlds of Music…, s. 31.
A. Merriam, Anthropology of Music, Northwestern University Press, Illinois 1964, s. 32–33.
Zagadnienia te Titon podejmuje od Alana Lomaxa, który podejmuje je w Folk Song Style and Culture. A. Lomax, Folk Song Style and Culture, Transaction, New Brunswick 1994.
J. Blacking, How Musical Is Man?, University of Washington Press, Seattle 2000.
K. Moraczewski, Wewnętrzna historyczność muzyki, Res Facta Nova, 16(25), 2015, s. 1–17.
Pojęcie soundscape stosowane przez Schafera zostało po raz pierwszy użyte przez Alvina Luciera. Por. T. Misiak, Kulturowe przestrzenie dźwięku, Wydawnictwo Naukowe Bogucki, Poznań 2013, s. 68.
A.S. Allen, D.M. Grimley, A. Rehding, D. Von Glahn, H. Watkins, Colloquy: Ecomusicology: Ecocriticism and Musicology, Journal of the American Musicological Society, 64(2), 2011, s. 391–424.
J.T. Titon, The Nature of Ecomusicology, Música e Cultura, 8(1), 2013, s. 8–18.
Ibidem.
A.S. Allen, K. Dawe, Ecomusicologies, Ecological Directions, Fieldwork Directions, Critical Directions, Textual Directions, A.S. Allen, K. Dawe (red.), Current Directions in Ecomusicology, Routledge, New York 2016, s. 1–15, 18–23, 82–88, 148–152, 214–219.
W dniu, w którym piszę, na łamach serwisu Bandcamp pojawia się obszerny artykuł na temat muzyki ambient lat dziewięćdziesiątych XX wieku, którego okazją do napisania są kolejne, pojawiające się jedna po drugiej kompilacje gatunku ambient, ambient house itp. To nie jest wyjątek. Magazyny „Pitchfork”, „Guardian”, „New York Times” regularnie raportują nowości płytowe związane z tym gatunkiem. Autorzy zestawień wprost mówią nie tyle o renesansie muzyki ambient, o ile o stałej, niezwalniającej tendencji wzrostowej w kontekście rozwoju tego gatunku.
B. Eno, Ambient 1: Music for Airports, Polydor, 1978. W dalszych częściach pracy posługuję się tym cytatem w formie skróconej as ignorable as interesting, którą traktuję jako pewną formę definicyjnego zwrotu określającego podstawowe założenie dotyczące muzyki ambient.
V. Szabo, Ambient Music as Popular Genre: Historiography, Interpretation, Critique, , University of Virginia, 2015.
Zagadnieniem adekwatności muzyki zajmuję się w artykule o społecznych ramach doświadczenia muzycznego. P. Kędziora, Habitus muzyczny a wzorzec słuchania. Zarys społecznej ramy doświadczenia muzycznego, M. Kamińska, P. Kędziora, E. Stachowska (red.), Kultury muzyczne. Kultury słuchania, Wydawnictwo Nauk Społecznych i Humanistycznych, Poznań 2020.
Eno & Fripp, (No pussyfooting), 1973 nagrany wspólnie z Robertem Frippem, późniejszym liderem King Crimson oraz B. Eno, Discreet Music, 1975.
D. Toop, How Much World Do You Want?, M. Atkins, S. Cummings (red.), Music Beyond Airports: Appraising Ambient Music, University of Huddersfield Press, 2019, s. 5 oraz D. Toop, Ocean of Sound: Aether Talk, Ambient Sound and Imaginary Worlds, Serpent’s Tail, London 2001.
J. Lanza, Elevator Music: A Surreal History of Muzak, Easy-Listening and Other Moodsong, University of Michigan Press, Ann Arbor 2004; A. Kassabian, Ubiquitous Listening: Affect, Attention, and Distributed Subjectivity, University of California Press, Berkeley 2013, M.J. Prendergast, The Ambient Century: From Mahler to Moby – the Evolution of Sound in the Electronic Age, Bloomsbury, New York 2003.
J. Sterne, MP3: The Meaning of a Format, Duke University Press, Durham 2012, s. 7–8.
D. Laing, Recorded Music, J. Sheppard, K. Devine, The Routledge Reader on the Sociology of Music, Routledge, New York 2015, s. 263.
S. Makomaska, How to „Furnish” the Public Space with (Artistic) Background Music… Erik Satie and Brian Eno, w: Proceedings of the 5th International Multidisciplinary Scientific Conference on Social Sciences & Arts SGEM 2018, Vienna (Austria) 19–21 March 2018, Science & Arts, 5, s. 487–494.
B. Eno, Ambient 1: Music for Airports, Polydor Records 1979.
D. Siepmann, A Slight Delay: Agency and Improvisation in the Ambient Sound World, „Perspectives of New Music”, 48(1), 2010, s. 173–199.
Ibidem.
Etymologiczny i terminologiczny problem związany z muzyką ambient oraz pokrewnymi jej gatunkami i stylami muzycznymi jest dość powszechny i akceptowany. Sugeruje to choćby przegląd deskryptorów katalogu Biblioteki Narodowej, czyli słów i fraz wspomagających wyszukiwanie informacji w jej zasobach, które przygotowuje się w ramach profesjonalnej praktyki biblioznawczej. Termin „muzak” nie odnosi się już tylko do nazwy korporacji Muzak®, ale oznacza już pewien fenomen. Tak rozumiany muzak posiada w rejestrze bibliotecznym poniższe, zarejestrowane hasła pokrewne: muzyka tła, background music, elevator music, environmental music, lift music, mood music, canned music, easy-listening, musique d’ambiance, ambient, muzyka marketingowa, muzyka środowiska, muzyka windowa, piped music, tapeta dźwiękowa, tapeta muzyczna, muzyka użytkowa.
L. Bakare, Lost in Muzak: how ambient became cool, The Guardian, styczeń 2020, https://www.theguardian.com/music/2020/jan/03/how-ambient-music-became-cool-brian-eno-peach .
B. Eno, The death of uncool, Prospect Magazine, listopad 2009, https://www.prospectmagazine.co.uk/culture/53537/the-death-of-uncool .
Ibidem.
Należy zaznaczyć różnicę między terminami „muzyka środowiskowa” (ang. environmental music) a „muzyka środowiska” (ang. Music of Environment), którym posłużył się R. Murray Schafer w odniesieniu do szerokiego pola zagadnień związanych z World Soundscape Project. Termin ten pojawia się m.in. w tytule artykułu będącego podsumowaniem wszystkich istotnych wątków projektu Schafera. Por. R.M. Schafer, Muzyka środowiska, C. Cox, D. Warner (red.), Kultura dźwięku, słowo/obraz terytoria, s. 52–63. Artykuł jest fragmentem eseju The Music of the Environment z roku 1973. R.M. Schafer, The Music of the Environment, Universal Edition, Wien 1973.
Brytyjski artysta, wypowiadając się wielokrotnie na temat świata sztuki, posługuje się ukutym przez siebie terminem scenius, będącym wynikiem zestawienia słów scena (ang. scene) oraz geniusz (ang. genius). W pojęciu geniuszu skrytego w historycznym splocie wpływów różnych osobowości, środowisk, wydarzeń i działań artystycznych, a więc w geniuszu bezosobowym, rozproszonym, ale zdolnym wywierać silny wpływ na poszczególne jednostki, brytyjski muzyk znajduje uzasadnienie dla unikatowych w skali historycznej i geograficznej zjawisk kulturalnych o niekwestionowanej mocy oddziaływania na przyszłe pokolenia artystów i widzów. „Genius is individual, scenius is communal” – Brian Eno. S. Jeffries, Surrender. It’s Brian Eno, Guardian, kwiecień 2010, https://www.theguardian.com/music/2010/apr/28/brian-eno-brighton-festival .
D. Spiemann, A Slight Delay…, s. 177.
Ibidem.
D. Car, Deconstructing Brian Eno’s Music for Airports, „Reverb Machine”, https://reverbmachine.com/blog/deconstructing-brian-eno-music-for-airports/ .
Wywiad z Brianem Eno na łamach „Interview”. G. O’Brien, Eno at the Edge of Rock, Interview Magazine, 7(6), 1978.
B. Eno, Eno. Documentary, 1973, online: http://www.ubu.com/film/eno_doc.html . „I have intended to replace the element of skill, considered necessary in music, with the element of judgement”.
Cyt. za E. Karpacz-Oboładze, Ballada o Rudniku, czyli Epitafium dla taśmy magnetofonowej, Ruch Muzyczny, 14, 2021. Słowa Rudnika pochodzą z reportażu Eweliny Karpacz-Oboładze Taśmociął – opowieść o Eugeniuszu Rudniku w cyklu „Spotkania po zmroku”, Dwójka Polskie Radio, https://www.polskieradio.pl/8/3869/Artykul/1897334,Tasmocial-%E2%80%93-opowiesc-o-Eugeniuszu-Rudniku .
T. Misiak, ibidem, s. 95.
E. Schreiber, Muzyka i metafora. Koncepcje kompozytorskie Pierre’a Schaeffera, Raymonda Murraya Schafera i Gerarda Griseya, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2012, s. 197.