- nowość
Amerykańskie koncepcje tarczy antyrakietowej w Europie - ebook
Wydawnictwo:
Data wydania:
10 lutego 2012
Format ebooka:
EPUB
Format
EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie.
Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu
PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie
jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz
w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników
e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i
tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji
znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji
multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka
i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej
Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego
tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na
karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją
multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire
dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy
wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede
wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach
PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla
EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Pobierz fragment w jednym z dostępnych formatów
Amerykańskie koncepcje tarczy antyrakietowej w Europie - ebook
Książka jest poświęcona wydarzeniom początku XXI w., kiedy to – głównie na fali obawy przed międzynarodowym terroryzmem i państwami zbójeckimi – Stany Zjednoczone postanowiły zbudować infrastrukturę chroniącą je przed atakiem rakietowym. Niezwykle ważne dla funkcjonowania tego systemu (potocznie nazywanego tarczą antyrakietową) były instalacje, które miały znaleźć się w Europie – na lądzie bądź na sąsiadujących z naszym kontynentem akwenach. Celem książki jest przybliżenie tych właśnie zagadnień: genezy projektu tarczy oraz jego ewolucji w koncepcjach kolejnych prezydentów USA; sprzętu i systemów, jakich planowano użyć, gdy projekt będzie wchodził w fazę realizacji; zachowań społeczności międzynarodowej wobec kolejnych wizji tarczy. Za szczególnie istotne autor książki uznał odtworzenie polskiego stanowiska wobec tego zagadnienia i wskazanie na ile ewolucja polskiej polityki zagranicznej w latach 2006–2010 miała wpływ na amerykańską ofertę.
Nie mam wątpliwości co do ważności i aktualności zagadnienia, jakim są koncepcje budowy systemów obrony przeciwrakietowej – zwanych popularnie „tarczą”. To, że kwestie „tarczy” od pewnego czasu stały się nieobecne w debacie publicznej, że nie stanowią one tak centralnego – jak jeszcze dwa lata temu – przedmiotu zainteresowania ośrodków badawczych i grup eksperckich nie przesądza o ich aktualności. O ważności „tarczy” dla systemu bezpieczeństwa obszaru euroatlantyckiego niech świadczą treści przyjętej w Lizbonie w 2010 roku nowej koncepcji strategicznej Sojuszu Północnoatlantyckiego. W Polsce szersze zainteresowanie tym zagadnieniem, debata o „tarczy”, bez wątpienia powróci. Być może nawet w nieodległym czasie. Dla poziomu tej debaty kapitalne znaczenie mieć będzie rzetelna wiedza o jej przedmiocie. Rzetelna wiedza nie zaszkodzi też ludziom, którzy będą podejmowali określone decyzje.
Z recenzji prof. Bolesława Balcerowicza, Instytut Stosunków Międzynarodowych, Uniwersytet Warszawski
| Kategoria: | Inne |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-7561-218-9 |
| Rozmiar pliku: | 435 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
WAŻNIEJSZE SKRÓTY
WAŻNIEJSZE SKRÓTY
ABM – Anti-Balistic Missiles – Układ o ograniczeniu systemów obrony przeciwrakietowej
AGS – Alliance Ground Surveillance – Sojuszniczy1 Zwiad Naziemny
ALTBMD – Active Layered Theatre Ballistic Missile Defence – Aktywna Warstwowa2 Obrona Pola Walki przed Rakietami Balistycznymi
BMDS – Ballistic Missile Defense System – System Obrony przed Pociskami Balistycznymi
BMEWS – Ballistic Missile Early Warning System – System Wczesnego
Ostrzegania przed Pociskami Balistycznymi
DoD – Department of Defence – Departament Obrony (USA)
EKV – Exoatmospheric Kill Vehicle – pojazd niszczący (wrogie głowice) w egzosferze
GBI – Ground Based Interceptor – Naziemny System Przechwytywania
Interceptor – urządzenie przechwytujące wrogie pociski3
LEAP – Lightweight Exo-Atmospheric Projectile – Lekki Pocisk Egzosferyczny
MD – Missile Defence – Obrona Antyrakietowa
MDA – Missile Defense Agency – Agencja Obrony Antyrakietowej
MDS – Midcourse Defense Segment – Segment Obrony Środkowej Fazy Lotu
MEADS – Medium Extended Air Defence System – system rozszerzonej obrony w środkowej fazie lotu4
MKV – Multiple Kill Vehicle – pojazd wielogłowicowy, przenoszący głowice kinetyczne
NAC – North Atlantic Council – Rada Północnoatlantycka
NMD/SMD – National/Strategic Missile Defence – Narodowa/Strategiczna Obrona Przeciwrakietowa
NORAD – North American Aerospace Defense Command – Północnoamerykańskie Dowództwo Obrony Przestrzeni Powietrznej
PAC – Patriot Advanced Capability
SAM – Surface-to-air-missile – rakietowy pocisk ziemia-powietrze
SBIRS – Space Based Infrared Sensor – czujniki podczerwieni rozmieszczone w przestrzeni kosmicznej
SDI – Strategic Defense Initiative – Inicjatywa Obrony Strategicznej
SM – Standard Missile – pocisk w wersji podstawowej
STSS – Space Tracking and Surveillance System – Kosmiczny System Śledczo-Zwiadowczy
THAAD – Terminal High Altitude Area Defense – Terminalna Wysokościowa Obrona Obszaru5;
TMD – Tactic (Theatre) Missile Defence – obrona przed rakietami taktycznymi/obrona przed rakietami teatru (działań zbrojnych)
UEWR – Upgraded Early Warning Radar – Ulepszony Radar Wczesnego Ostrzegania
------------------------------------------------------------------------
1 W znaczeniu Sojuszu Północnoatlantyckiego (NATO).
2 W znaczeniu: wielowarstwowa.
3 W zależności od kontekstu chodzić może o sam pocisk (w j. polskim potocznie nazywany antyrakietą) bądź o cały system (antyrakiety, ich wyrzutnie, radary itd.).
4 W znaczeniu: środkowej fazy lotu wrogich pocisków.
5 Terminalna - chroniąca przed pociskami w fazie terminalnej (ostatniej, gdy zniżają się nad celem); wysokościowa - zwalczająca wrogie pociski na dużych wysokościach; obszaru - dużej powierzchni.WPROWADZENIE
WPROWADZENIE
Niniejsza książka jest poświęcona wydarzeniom początku XXI w., kiedy to – głównie na fali obawy przed międzynarodowym terroryzmem i państwami zbójeckimi – Stany Zjednoczone postanowiły zbudować infrastrukturę chroniącą je przed atakiem rakietowym. Niezwykle ważne dla funkcjonowania tego systemu (potocznie nazywanego tarczą antyrakietową) były instalacje, które miały znaleźć się w Europie – na lądzie bądź na sąsiadujących z naszym kontynentem akwenach. Przez kilka lat za kluczowe dla całej koncepcji uznawano te elementy, które miały być umieszczone w Polsce i Czechach (miała to być wyrzutnia rakiet przechwytujących i radar).
Kwestia skutecznej obrony terytorium kraju przed atakiem rakietowym stała się ważna w latach 60. XX w., gdy podstawowym nośnikiem głowic nuklearnych stały się rakiety, wypierając samoloty. Jasnym było, że rosnąca moc ładunków atomowych przenoszonych przez coraz doskonalsze rakiety całkowicie zmienia zasady obrony przed ich atakiem. Obok obrony przeciwlotniczej wyodrębniła się obrona przeciwrakietowa, a obok systemów ochrony wojska – systemy chroniące cele cywilne.
Na przeszkodzie rosnącym możliwościom technologicznym stanęła polityka. Podczas zimnej wojny USA i ZSRR – jedyne mocarstwa, które były w stanie prowadzić globalną wojnę atomową – zorientowały się, że próby budowy efektywnych systemów przeciwrakietowych są niebezpieczne. Technologicznie takie instalacje można było już wykonać. Do trwającego wyścigu zbrojeń mogłyby jednak wprowadzić tak dużo nowych „zmiennych niezależnych”, iż groziłoby to wręcz sprowokowaniem konfliktu. Mocarstwa postanowiły więc dobrowolnie zrezygnować z rozbudowy tego typu instalacji. Niemniej w 1983 r. prezydent USA Ronald
Reagan uznał, że przewaga technologiczna, jaką zdobył nad Rosjanami, daje mu szansę zbudowania systemu obrony przeciwrakietowej chroniącego cały kraj. Nowością w planie Reagana było to, że systemy obronne planowano rozmieścić również w przestrzeni kosmicznej. Brano pod uwagę, że główne zagrożenie – wrogie rakiety balistyczne – mogą nadlatywać także z tego obszaru.
Choć projekt R. Reagana nie został zrealizowany, to jednak rozpoczęte badania kontynuowano. W zmienionej sytuacji międzynarodowej, u schyłku lat 90., koncepcję tę podjął kolejny prezydent USA – Bill Clinton1. Tym razem nie chodziło o ochronę przed wojną nuklearną z równie potężnym mocarstwem, lecz o ochronę przed pojedynczymi głowicami, jakie mogłyby odpalić przeciwko Stanom Zjednoczonym państwa dopiero budujące swój potencjał atomowy lub organizacje terrorystyczne.
Prawdziwy wyścig rozpoczął się za prezydentury George’a W. Busha, po atakach terrorystycznych z 11 września 2001 r. Na budowanie instalacji przeciwrakietowych przeznaczono potężny budżet. Zaczęto wdrażać nowe technologie i zwiększać sprawność posiadanego wyposażenia (m.in. okrętowego systemu Aegis). To wtedy Amerykanie zapowiedzieli budowę tarczy, która w założeniu miała być ich narodowym systemem bezpieczeństwa. System ten byłby autonomiczny wobec NATO, ale mogłyby do niego dołączyć państwa trzecie, o ile ściśle kooperowałyby z Amerykanami. Ofertę taką złożono również Polsce i Czechom.
Projekt G.W. Busha był niezwykle ambitny. Niektóre państwa uznawały go za nierealistyczny, inne za zagrażający ich interesom. Opierał się on na założeniu, iż USA powinny zapewniać sobie bezpieczeństwo głownie własnymi siłami. Stąd sprzeciw Rosji, dystans licznych państw europejskich (w tym członków UE i NATO). W Polsce z jednej strony traktowano go jako niezwykle atrakcyjną ofertę, wiążącą nasze bezpieczeństwo bezpośrednio z bezpieczeństwem amerykańskim, a z drugiej – jako potencjalne zagrożenie, wystawiające nas na ataki wrogów USA i osłabiające nasze więzi z Europą.
Zmiana wizji tarczy przez Baracka Obamę polegała na wycofaniu się ze znacznej części projektów poprzednika, a także na silniejszym powiązaniu koncepcji amerykańskiej z koncepcjami sojuszniczymi. O ile G.W. Bush planował budowę całościowego systemu od podstaw, o tyle Obama uznał, że prościej będzie połączyć już funkcjonujące systemy przeciwrakietowe niektórych państw NATO z instalacjami amerykańskimi. W nowym projekcie zmieniała się też przyszła rola Polski i Europy Środkowej.
Celem książki jest przybliżenie tych właśnie zagadnień: genezy projektu tarczy, jego ewolucji w koncepcjach kolejnych prezydentów; omówienie sprzętu i systemów, jakich planowano użyć, gdy projekt będzie wchodził w fazę realizacji; zachowań społeczności międzynarodowej wobec kolejnych wizji tarczy. Za szczególnie istotne uznałem odtworzenie polskiego stosunku wobec tego zagadnienia i wskazanie na ile ewolucja naszej polityki zagranicznej w latach 2006-2010 miała wpływ na amerykańską ofertę. Zamiarem moim było przystępne a zarazem unikające nadmiernych uproszczeń przedstawienie tarczy jako projektu w istotny sposób modyfikującego europejskie i polskie bezpieczeństwo.
Aby książka była jak najbardziej aktualna, dobierając materiały często sięgałem po doniesienia medialne z najświeższych wydarzeń. Oczywiście podstawą była literatura przedmiotu. Analizowałem wydarzenia przede wszystkim według klucza chronologicznego. Zachowania poszczególnych aktorów wpływały na siebie, co powodowało okresy wzmożonej ich aktywności (wtedy ważne były nawet kolejne dni), do opisu których dokładna datacja była niezbędna. Założyłem, że źródła informacji można hierarchizować – zapisy umowy międzynarodowej mającej moc prawną byłyby wiec ważniejsze od medialnych wypowiedzi polityków, a te z kolei – od opinii analityków czy komentatorów.
Niezbędne jednak było posługiwanie się licznymi nazwami własnymi – instytucji, systemów uzbrojenia i programów. Aby ułatwić lekturę wprowadziłem w tekście w ich miejsce skróty, a najczęściej stosowane wymieniłem w zamieszczonej na początku liście. Nie umieściłem na niej skrótów używanych w pracy jednorazowo bądź w jednym tylko fragmencie (zwłaszcza poszczególnych typów uzbrojenia).
------------------------------------------------------------------------
1 Bill Clinton – właść. William Jefferson Clinton. Powszechnie używane zdrobnienie imienia było elementem PR.Spis treści
Strona tytułowa
Strona redakcyjna
Ważniejsze skróty
Wprowadzenie
Rozdział 1. Historyczne przesłanki budowy tarczy
1. Wpływ broni jądrowej na strategię mocarstw
2. Paradoks MAD i porozumienie NPT
3. Prehistoria tarczy – systemy pola walki i traktat ABM
4. Inicjatywa Obrony Strategicznej (SDI) Ronalda Reagana
5. Schyłek zimnej wojny: postęp technologii, regres woli politycznej
Rozdział 2. Koncepcja tarczy w nowej sytuacji
1. Połowa lat 90.: nowe zagrożenia
2. Sprzęt i struktury organizacyjne
3. Rok 2001 – „widmowe zagrożenie”
4. Katalizator – 11 września 2001 i powstanie MDA
Rozdział 3. Tarcza Busha: postulowany kształt, struktura i arsenał
1. Planowana struktura tarczy
2. Arsenał na każdą okazję
Czujniki podczerwieni SBIRS
Kosmiczny zwiad STSS
Antyrakiety KEI
Antyrakiety GBI
THAAD, LEAR, SM-3...
3. Tarcza Busha: realizacja w cyklach
Cykl I (lata 2004-2005)
Cykl II (lata 2006-2007)
Cykl III (lata 2008-2009)
4. Sojusznicy Busha: Chętni i zdolni do tarczy i Aegis
Rozdział 4. Tarcza Baracka Obamy
1. Założenia, struktura i sprzęt
2. Porównanie koncepcji
3. Realizacja projektu Obamy
4. Chętni i zdolni Obamy
Rozdział 5. Projekty tarczy i ich implikacje międzynarodowe
1. Kooperacja NATO z Amerykanami
2. Rosja – modulowane niet
3. Unia Europejska – uprzejma ignorancja
4. Tarcza w skali mikro – żelazna Kopuła nad Izraelem
5. Tarcza a międzynarodowe prawo kosmiczne (ius spatiale)
Rozdział 6. Implikacje dla polski
1. Stanowiska rządów PiS, PO i prezydenta (2006-2008)
2. Porozumienie z 2008 r. – „Boots on the ground”
3. W zawieszeniu. Oferta Obamy dla Polski
4. SOFA i realizacja projektu „nowej tarczy” w Polsce
5. Porozumienie z 2010 r.: „system” zamiast „interceptorów”
Podsumowanie
Tabela chronologiczna
Bibliografia
Dokumenty
Monografie
Artykuły prasowe
Źródła internetowe
WAŻNIEJSZE SKRÓTY
ABM – Anti-Balistic Missiles – Układ o ograniczeniu systemów obrony przeciwrakietowej
AGS – Alliance Ground Surveillance – Sojuszniczy1 Zwiad Naziemny
ALTBMD – Active Layered Theatre Ballistic Missile Defence – Aktywna Warstwowa2 Obrona Pola Walki przed Rakietami Balistycznymi
BMDS – Ballistic Missile Defense System – System Obrony przed Pociskami Balistycznymi
BMEWS – Ballistic Missile Early Warning System – System Wczesnego
Ostrzegania przed Pociskami Balistycznymi
DoD – Department of Defence – Departament Obrony (USA)
EKV – Exoatmospheric Kill Vehicle – pojazd niszczący (wrogie głowice) w egzosferze
GBI – Ground Based Interceptor – Naziemny System Przechwytywania
Interceptor – urządzenie przechwytujące wrogie pociski3
LEAP – Lightweight Exo-Atmospheric Projectile – Lekki Pocisk Egzosferyczny
MD – Missile Defence – Obrona Antyrakietowa
MDA – Missile Defense Agency – Agencja Obrony Antyrakietowej
MDS – Midcourse Defense Segment – Segment Obrony Środkowej Fazy Lotu
MEADS – Medium Extended Air Defence System – system rozszerzonej obrony w środkowej fazie lotu4
MKV – Multiple Kill Vehicle – pojazd wielogłowicowy, przenoszący głowice kinetyczne
NAC – North Atlantic Council – Rada Północnoatlantycka
NMD/SMD – National/Strategic Missile Defence – Narodowa/Strategiczna Obrona Przeciwrakietowa
NORAD – North American Aerospace Defense Command – Północnoamerykańskie Dowództwo Obrony Przestrzeni Powietrznej
PAC – Patriot Advanced Capability
SAM – Surface-to-air-missile – rakietowy pocisk ziemia-powietrze
SBIRS – Space Based Infrared Sensor – czujniki podczerwieni rozmieszczone w przestrzeni kosmicznej
SDI – Strategic Defense Initiative – Inicjatywa Obrony Strategicznej
SM – Standard Missile – pocisk w wersji podstawowej
STSS – Space Tracking and Surveillance System – Kosmiczny System Śledczo-Zwiadowczy
THAAD – Terminal High Altitude Area Defense – Terminalna Wysokościowa Obrona Obszaru5;
TMD – Tactic (Theatre) Missile Defence – obrona przed rakietami taktycznymi/obrona przed rakietami teatru (działań zbrojnych)
UEWR – Upgraded Early Warning Radar – Ulepszony Radar Wczesnego Ostrzegania
------------------------------------------------------------------------
1 W znaczeniu Sojuszu Północnoatlantyckiego (NATO).
2 W znaczeniu: wielowarstwowa.
3 W zależności od kontekstu chodzić może o sam pocisk (w j. polskim potocznie nazywany antyrakietą) bądź o cały system (antyrakiety, ich wyrzutnie, radary itd.).
4 W znaczeniu: środkowej fazy lotu wrogich pocisków.
5 Terminalna - chroniąca przed pociskami w fazie terminalnej (ostatniej, gdy zniżają się nad celem); wysokościowa - zwalczająca wrogie pociski na dużych wysokościach; obszaru - dużej powierzchni.WPROWADZENIE
WPROWADZENIE
Niniejsza książka jest poświęcona wydarzeniom początku XXI w., kiedy to – głównie na fali obawy przed międzynarodowym terroryzmem i państwami zbójeckimi – Stany Zjednoczone postanowiły zbudować infrastrukturę chroniącą je przed atakiem rakietowym. Niezwykle ważne dla funkcjonowania tego systemu (potocznie nazywanego tarczą antyrakietową) były instalacje, które miały znaleźć się w Europie – na lądzie bądź na sąsiadujących z naszym kontynentem akwenach. Przez kilka lat za kluczowe dla całej koncepcji uznawano te elementy, które miały być umieszczone w Polsce i Czechach (miała to być wyrzutnia rakiet przechwytujących i radar).
Kwestia skutecznej obrony terytorium kraju przed atakiem rakietowym stała się ważna w latach 60. XX w., gdy podstawowym nośnikiem głowic nuklearnych stały się rakiety, wypierając samoloty. Jasnym było, że rosnąca moc ładunków atomowych przenoszonych przez coraz doskonalsze rakiety całkowicie zmienia zasady obrony przed ich atakiem. Obok obrony przeciwlotniczej wyodrębniła się obrona przeciwrakietowa, a obok systemów ochrony wojska – systemy chroniące cele cywilne.
Na przeszkodzie rosnącym możliwościom technologicznym stanęła polityka. Podczas zimnej wojny USA i ZSRR – jedyne mocarstwa, które były w stanie prowadzić globalną wojnę atomową – zorientowały się, że próby budowy efektywnych systemów przeciwrakietowych są niebezpieczne. Technologicznie takie instalacje można było już wykonać. Do trwającego wyścigu zbrojeń mogłyby jednak wprowadzić tak dużo nowych „zmiennych niezależnych”, iż groziłoby to wręcz sprowokowaniem konfliktu. Mocarstwa postanowiły więc dobrowolnie zrezygnować z rozbudowy tego typu instalacji. Niemniej w 1983 r. prezydent USA Ronald
Reagan uznał, że przewaga technologiczna, jaką zdobył nad Rosjanami, daje mu szansę zbudowania systemu obrony przeciwrakietowej chroniącego cały kraj. Nowością w planie Reagana było to, że systemy obronne planowano rozmieścić również w przestrzeni kosmicznej. Brano pod uwagę, że główne zagrożenie – wrogie rakiety balistyczne – mogą nadlatywać także z tego obszaru.
Choć projekt R. Reagana nie został zrealizowany, to jednak rozpoczęte badania kontynuowano. W zmienionej sytuacji międzynarodowej, u schyłku lat 90., koncepcję tę podjął kolejny prezydent USA – Bill Clinton1. Tym razem nie chodziło o ochronę przed wojną nuklearną z równie potężnym mocarstwem, lecz o ochronę przed pojedynczymi głowicami, jakie mogłyby odpalić przeciwko Stanom Zjednoczonym państwa dopiero budujące swój potencjał atomowy lub organizacje terrorystyczne.
Prawdziwy wyścig rozpoczął się za prezydentury George’a W. Busha, po atakach terrorystycznych z 11 września 2001 r. Na budowanie instalacji przeciwrakietowych przeznaczono potężny budżet. Zaczęto wdrażać nowe technologie i zwiększać sprawność posiadanego wyposażenia (m.in. okrętowego systemu Aegis). To wtedy Amerykanie zapowiedzieli budowę tarczy, która w założeniu miała być ich narodowym systemem bezpieczeństwa. System ten byłby autonomiczny wobec NATO, ale mogłyby do niego dołączyć państwa trzecie, o ile ściśle kooperowałyby z Amerykanami. Ofertę taką złożono również Polsce i Czechom.
Projekt G.W. Busha był niezwykle ambitny. Niektóre państwa uznawały go za nierealistyczny, inne za zagrażający ich interesom. Opierał się on na założeniu, iż USA powinny zapewniać sobie bezpieczeństwo głownie własnymi siłami. Stąd sprzeciw Rosji, dystans licznych państw europejskich (w tym członków UE i NATO). W Polsce z jednej strony traktowano go jako niezwykle atrakcyjną ofertę, wiążącą nasze bezpieczeństwo bezpośrednio z bezpieczeństwem amerykańskim, a z drugiej – jako potencjalne zagrożenie, wystawiające nas na ataki wrogów USA i osłabiające nasze więzi z Europą.
Zmiana wizji tarczy przez Baracka Obamę polegała na wycofaniu się ze znacznej części projektów poprzednika, a także na silniejszym powiązaniu koncepcji amerykańskiej z koncepcjami sojuszniczymi. O ile G.W. Bush planował budowę całościowego systemu od podstaw, o tyle Obama uznał, że prościej będzie połączyć już funkcjonujące systemy przeciwrakietowe niektórych państw NATO z instalacjami amerykańskimi. W nowym projekcie zmieniała się też przyszła rola Polski i Europy Środkowej.
Celem książki jest przybliżenie tych właśnie zagadnień: genezy projektu tarczy, jego ewolucji w koncepcjach kolejnych prezydentów; omówienie sprzętu i systemów, jakich planowano użyć, gdy projekt będzie wchodził w fazę realizacji; zachowań społeczności międzynarodowej wobec kolejnych wizji tarczy. Za szczególnie istotne uznałem odtworzenie polskiego stosunku wobec tego zagadnienia i wskazanie na ile ewolucja naszej polityki zagranicznej w latach 2006-2010 miała wpływ na amerykańską ofertę. Zamiarem moim było przystępne a zarazem unikające nadmiernych uproszczeń przedstawienie tarczy jako projektu w istotny sposób modyfikującego europejskie i polskie bezpieczeństwo.
Aby książka była jak najbardziej aktualna, dobierając materiały często sięgałem po doniesienia medialne z najświeższych wydarzeń. Oczywiście podstawą była literatura przedmiotu. Analizowałem wydarzenia przede wszystkim według klucza chronologicznego. Zachowania poszczególnych aktorów wpływały na siebie, co powodowało okresy wzmożonej ich aktywności (wtedy ważne były nawet kolejne dni), do opisu których dokładna datacja była niezbędna. Założyłem, że źródła informacji można hierarchizować – zapisy umowy międzynarodowej mającej moc prawną byłyby wiec ważniejsze od medialnych wypowiedzi polityków, a te z kolei – od opinii analityków czy komentatorów.
Niezbędne jednak było posługiwanie się licznymi nazwami własnymi – instytucji, systemów uzbrojenia i programów. Aby ułatwić lekturę wprowadziłem w tekście w ich miejsce skróty, a najczęściej stosowane wymieniłem w zamieszczonej na początku liście. Nie umieściłem na niej skrótów używanych w pracy jednorazowo bądź w jednym tylko fragmencie (zwłaszcza poszczególnych typów uzbrojenia).
------------------------------------------------------------------------
1 Bill Clinton – właść. William Jefferson Clinton. Powszechnie używane zdrobnienie imienia było elementem PR.Spis treści
Strona tytułowa
Strona redakcyjna
Ważniejsze skróty
Wprowadzenie
Rozdział 1. Historyczne przesłanki budowy tarczy
1. Wpływ broni jądrowej na strategię mocarstw
2. Paradoks MAD i porozumienie NPT
3. Prehistoria tarczy – systemy pola walki i traktat ABM
4. Inicjatywa Obrony Strategicznej (SDI) Ronalda Reagana
5. Schyłek zimnej wojny: postęp technologii, regres woli politycznej
Rozdział 2. Koncepcja tarczy w nowej sytuacji
1. Połowa lat 90.: nowe zagrożenia
2. Sprzęt i struktury organizacyjne
3. Rok 2001 – „widmowe zagrożenie”
4. Katalizator – 11 września 2001 i powstanie MDA
Rozdział 3. Tarcza Busha: postulowany kształt, struktura i arsenał
1. Planowana struktura tarczy
2. Arsenał na każdą okazję
Czujniki podczerwieni SBIRS
Kosmiczny zwiad STSS
Antyrakiety KEI
Antyrakiety GBI
THAAD, LEAR, SM-3...
3. Tarcza Busha: realizacja w cyklach
Cykl I (lata 2004-2005)
Cykl II (lata 2006-2007)
Cykl III (lata 2008-2009)
4. Sojusznicy Busha: Chętni i zdolni do tarczy i Aegis
Rozdział 4. Tarcza Baracka Obamy
1. Założenia, struktura i sprzęt
2. Porównanie koncepcji
3. Realizacja projektu Obamy
4. Chętni i zdolni Obamy
Rozdział 5. Projekty tarczy i ich implikacje międzynarodowe
1. Kooperacja NATO z Amerykanami
2. Rosja – modulowane niet
3. Unia Europejska – uprzejma ignorancja
4. Tarcza w skali mikro – żelazna Kopuła nad Izraelem
5. Tarcza a międzynarodowe prawo kosmiczne (ius spatiale)
Rozdział 6. Implikacje dla polski
1. Stanowiska rządów PiS, PO i prezydenta (2006-2008)
2. Porozumienie z 2008 r. – „Boots on the ground”
3. W zawieszeniu. Oferta Obamy dla Polski
4. SOFA i realizacja projektu „nowej tarczy” w Polsce
5. Porozumienie z 2010 r.: „system” zamiast „interceptorów”
Podsumowanie
Tabela chronologiczna
Bibliografia
Dokumenty
Monografie
Artykuły prasowe
Źródła internetowe
więcej..
