Analiza przypadków klinicznych w alergologii. Część 3 - ebook

AUTORZY

Dr n. med. Andrzej Bant

Klinika Chorób Infekcyjnych i Alergologii, Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie

Prof. dr hab. n. med. Zbigniew Bartuzi

Katedra i Klinika Alergologii, Immunologii Klinicznej i Chorób Wewnętrznych, Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Lek. Marcin Baut

Klinika Alergologii i Pneumonologii, Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, Oddział Terenowy im. Jana i Ireny Rudników w Rabce-Zdroju

Dr n. med. Barbara Betiuk

Wojskowy Instytut Medyczny, Centralny Szpital Kliniczny MON w Warszawie

Dr n. med. Łukasz Błażowski

Klinika Alergologii i Pneumonologii, Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, Oddział Terenowy im. Jana i Ireny Rudników w Rabce-Zdroju; Zakład Patofizjologii Człowieka, Kolegium Nauk Medycznych, Uniwersytet Rzeszowski

Prof. dr hab. n. med. Anna Bodzenta-Łukaszyk

KONSYLIUM Specjalistyczny Gabinet Alergologiczno-Internistyczny w Białymstoku

Prof. dr hab. n. med. i n. o zdr. Andrzej Bożek

Katedra i Kliniczny Oddział Chorób Wewnętrznych, Dermatologii i Alergologii w Zabrzu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Lek. Olga Branicka

Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Alergologii i Immunologii Klinicznej, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Lek. Wojciech Budny

Klinika Alergologii i Chorób Wewnętrznych, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

Dr n. med. Małgorzata Bulanda

Zakład Alergologii Klinicznej i Środowiskowej, Katedra Toksykologii i Chorób Środowiskowych, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum

Lek. Łukasz Cała

Klinika Alergologii, Immunologii Klinicznej i Chorób Wewnętrznych, Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Dr hab. n. med. Andrzej Chciałowski, prof. WIM

Klinika Chorób Infekcyjnych i Alergologii, Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie

Dr hab. n. med. Ewa Cichocka-Jarosz

Klinika Chorób Dzieci, Katedra Pediatrii, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum

Dr hab. n. med. Ewa Czarnobilska, prof. UJ

Zakład Alergologii Klinicznej i Środowiskowej, Katedra Toksykologii i Chorób Środowiskowych, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum

Lek. Klaudia Czyż

Oddział IV Pulmonologiczno-Alergologiczny, Wojewódzki Szpital Specjalistycznyw Czerwonej Górce

Prof. nadzw. dr. hab. n. med. Andrzej M. Fal

Klinika Alergologii, Chorób Płuc i Chorób Wewnętrznych, Centralny Szpital Kliniczny MSWiA w Warszawie

Prof. dr hab. n. med. Radosław Gawlik

Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Alergologii i Immunologii Klinicznej, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Dr n. med. Urszula Jedynak-Wąsowicz

Klinika Chorób Dzieci, Katedra Pediatrii, Collegium Medicum Uniwersytet Jagielloński

Lek. Ewelina Kasprzyk-Wieczorkowska

Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Alergologii i Immunologii Klinicznej, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Dr n. med. Tomasz Kociniak

Klinika Alergologii i Chorób Wewnętrznych, Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku

Dr n. med. Małgorzata Korniluk

I Klinika Chorób Płuc i Gruźlicy z Pododdziałem Chemioterapii Nowotworów Płuc, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

Prof. dr hab. n. med. Jerzy Kruszewski

Klinika Chorób Infekcyjnych i Alergologii, Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie

Dr hab. n. o zdr. Edyta Krzych-Fałta

Zakład Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych i Alergologii, Katedra Zdrowia Publicznego i Środowiskowego, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Prof. dr hab. n. med. Marek Kulus

Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Dr hab. n. med. Maciej Kupczyk, prof. nadzw.

Klinika Chorób Wewnętrznych, Astmy i Alergii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Prof. dr hab. n. med. Ryszard Kurzawa

Klinika Alergologii i Pneumonologii, Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, Oddział Terenowy im. Jana i Ireny Rudników w Rabce-Zdroju

Lek. Agnieszka Lis

Klinika Alergologii i Chorób Wewnętrznych, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

Lek. Piotr Łacwik

Uniwersytet Jana Kochanowskiego – Collegium Medicum w Kielcach

Lek. Aleksandra Łata

Klinika Chorób Wewnętrznych, Pneumonologii i Alergologii, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

Dr n. med. Mateusz Łukaszyk

I Klinika Chorób Płuc i Gruźlicy z Pododdziałem Chemioterapii Nowotworów Płuc, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

Lek. Małgorzata Maj

Katedra i Klinika Dermatologiczna, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Prof. dr hab. n. med. Marcin Moniuszko

Klinika Alergologii i Chorób Wewnętrznych, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

Prof. dr hab. n. med. Wojciech Naumnik

I Klinika Chorób Płuc i Gruźlicy z Pododdziałem Chemioterapii Nowotworów Płuc, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

Prof. dr hab. n. med. Marek Niedoszytko

Klinika Alergologii i Pneumonologii, Oddział Alergologii, Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku

Dr hab. n. med. Marita Nittner-Marszalska, prof. nadzw.

Klinika Chorób Wewnętrznych Pneumonologii i Alergologii, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

Prof. dr hab. n. med. Cezary Pałczyński

Uniwersytet Jana Kochanowskiego – Collegium Medicum w Kielcach

Dr n. med. Beata Penpicka-Panek

l Klinika Chorób Płuc i Gruźlicy, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku

Dr n. med. Katarzyna Przybyłowska

Klinika Alergologii, Chorób Płuc i Chorób Wewnętrznych, Centralny Szpital Kliniczny MSWiA w Warszawie

Dr n. med. Marta Dorota Rachel

Klinika Alergologii i Mukowiscydozy, Kliniczny Szpital Wojewódzki nr 2 im. Św. Jadwigi Królowej w Rzeszowie

Prof. dr hab. n. med. Barbara Rogala

Uniwersyteckie Centrum Kliniczne Śląskiego Uniwersytetu Medycznego

Lek. Patrycja Rogowska

Katedra i Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii, Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku

Prof. dr hab. n. med. Lidia Rudnicka

Katedra i Klinika Dermatologiczna Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Dr hab. n. med. Zbigiew Samochocki

Klinika Dermatologiczna, Uniwersyteckie Centrum Kliniczne, Szpital Kliniczny Dzieciątka Jezus w Warszawie, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Prof. dr hab. n. med. Bolesław Samoliński

Zakład Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych i Alergologii, Katedra Zdrowia Publicznego i Środowiskowego, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Dr n. med. Roman Skiepko

Klinika Alergologii i Chorób Wewnętrznych, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

Lek. Youssef Sleiman

Oddział IV Pulmonologiczno-Alergiczny, Wojewódzki Szpital Zespolony w Kielcach

Prof. dr hab. n. med. Małgorzata Sokołowska-Wojdyło

Katedra i Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii, Gdański Uniwersytet Medyczny

Dr n. med. Marlena Sztormowska

Klinika Alergologii i Pneumonologii, Oddział Alergologii, Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku

Lek. Jowita Sroka-Tomaszewska

Katedra i Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii, Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku

Lek. Marlena Sztormowska

Klinika Alergologii i Pneumonologii, Oddział Alergologii, Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku

Prof. dr hab. n. med. Radosław Śpiewak

Zakład Dermatologii Doświadczalnej i Kosmetologii, Wydział Farmaceutyczny, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum; Ambulatorium ‘dermatolog.eu’ w Krakowie

Lek. Monika Świderska

Klinika Alergologii, Chorób Płuc i Chorób Wewnętrznych, Centralny Szpital Kliniczny MSWiA w Warszawie

Dr hab. n. med. Magdalena Trzeciak, prof. GUM

Katedra i Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii, Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku

Lek. Marta Tykwińska

Katedra i Klinika Alergologii, Immunologii Klinicznej i Chorób Wewnętrznych, Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Dr n. med. Natalia Ukleja-Sokołowska

Katedra i Klinika Alergologii, Immunologii Klinicznej i Chorób Wewnętrznych, Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Dr n. med. Aleksandra Wilkowska

Katedra i Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii, Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku

Dr n. med. Oksana Wojas

Zakład Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych i Alergologii, Katedra Zdrowia Publicznego i Środowiskowego, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Dr n. med. Anna Zawadzka-Krajewska

Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego, Warszawski Uniwersytet MedycznyPRZEDMOWA

Od wydania monografii Analiza przypadków klinicznych w alergologii w 2017 r. upłynęły już 4 lata. Choć liczyliśmy na pozytywne przyjęcie tej inicjatywy przez środowisko polskich alergologów, to nie sądziliśmy wtedy, że pozycja ta uzyska takie powodzenie i stanie się pierwszą częścią cyklu. W odpowiedzi na duże zapotrzebowanie już w kolejnym roku powstała część druga, następnie Wydawnictwo dokonywało licznych dodruków, a w 2022 r. oddajemy do rąk Czytelników kolejną, trzecią część książki.

Można już zatem mówić o cyklicznej serii monograficznej służącej nauczaniu praktycznej alergologii przez przedstawianie i omawianie przypadków chorych, których problemy zdrowotne staramy się rozwiązać, stosując przede wszystkim obowiązujące wytyczne i zalecane algorytmy. Niestety nie w każdym przypadku udaje się w ten sposób osiągnąć oczekiwany efekt. Pierwsze spojrzenie na chorego nie zawsze kieruje nas na właściwą ścieżkę diagnostyczno-terapeutyczną. Niekiedy już od początku jasne jest, że ,,przypadek” jest nietypowy i będziemy musieli sami opracować taką ścieżkę. W trzeciej części książki znajdą Państwo sporo podobnych przykładów. Świadomość istnienia takich sytuacji i konieczność indywidualnego podejścia do chorego są szczególnie ważne dla młodych adeptów alergologii.

Prezentowane wydanie ilustruje też, w jaki sposób coraz to nowsze metody diagnostyczne pomagają lepiej i precyzyjniej diagnozować chorych, a nowe leki poprawiać jakość ich życia. Uwzględnia też nowe wyzwania, przed jakimi w ostatnim czasie stają lekarze zajmujący się chorobami alergicznymi, jak nadwrażliwość na szczepionki przeciw COVID-19, sytuacje szczególne związane ze stosowaniem leków biologicznych czy poszukiwanie przyczyn anafilaksji z udziałem kofaktorów.

Dziękujemy Szanownemu gronu Autorów prezentowanych przypadków za to, że przyjęli propozycję udziału w budowaniu treści kolejnej monografii, poświęcając swój cenny czas, a także za ich pomysłowość w atrakcyjnym, z dydaktycznego punktu widzenia, przedstawieniu swoich pacjentów.

PZWL Wydawnictwu Lekarskiemu dziękujemy za podjęcie się realizacji nowego wydania książki z serii ,,Analiza przypadków klinicznych w alergologii” i za dobrą współpracę z Wydawcą tej monografii, Panią Martą Rozwadowską, a także innym osobom zaangażowanym w realizację tego zamierzenia.

Mamy nadzieję, że publikacja zostanie potraktowana przez Czytelników tak życzliwie, jak dwie poprzednie książki.

Prof. dr hab. n. med. Jerzy Kruszewski

Dr hab. n. med. Andrzej Chciałowski, prof. WIMWYKAZ SKRÓTÓW

ACQ (Asthma Control Questionnaire) – kwestionariusz kontroli astmy

AGEP (acute generalized eczematous pustulosis) – ostra uogólniona osutka krostkowa

ALEX (allergy explorer) – test wykrywający swoiste IgE dla komponet alergenowych

ALT – aminotransferaza alaninowa

aLTR (leukotriene receptor antagonists) – antagonista receptorów leukotrienowych

ANA (anti-nuclear antibodies) – przeciwciała przeciwjądrowe

AQLQ(S) (Standardised Asthma Quality of Life Questionnaire) – kwestionariusz astmy badający jakość życia osoby z astmą ze standaryzowanymi czynnościami

ASA (acetylsalicylic acid) – kwas acetylosalicylowy

AST – aminotransferaza asparaginianowa

AZS – atopowe zapalenie skóry

BAC – biopsja aspiracyjna cienkoigłowa

BAT (basophil activation test) – test aktywacji bazofilów

BNP – peptyd natriuretyczny typu B

BSA (body surface area) – powierzchnia ciała

cACT – test kontroli astmy

CDC (Centers for Disease Control and Prevention) – Centrum Kontroli i Prewencji Chorób

CIPD (chronic inflammatory demyelinating polyradiculoneuropathy) – przewlekła zapalna polineuropatia demielinizacyjna

CMV (Cytomegalovirus) – wirus cytomegalii

CP (cysteine protease) – proteaza cysteinowa

CRD (component resolved diagnostics) – diagnostyka oparta na komponentach alergenowych

CYC – cyklezonid

DiHS (drug-induced hypersensitivity syndrome) – zespół nadwrażliwości indukowanej lekami

DRESS (drug reaction with eosinophilia and systemic symptoms) – reakcja polekowa z eozynofilią i objawami układowymi

EAACI (European Academy of Allergy and Clinical Immunology) – Europejska Akademia Alergii i Immunologii Klinicznej

ENDA (European Network on Drug Allergy) – Europejska Sieć Alergii na Leki

EBV (Epstein-Barr virus) – wirus Epsteina-Barr

ECHO (Echocardiography) – echokardiografia

EIA (Exercise-induced anaphylaxis) – anafilaksja indukowana wysiłkiem

ESCD (European Society of Contact Dermatitis) – Europejskie Towarzystwo Wyprysku Kontaktowego

FABER (patientFriendly Allergen Nano-Bead Array) – test wykrywający swoiste IgE dla komponet alergenowych

FDEIA (food dependent exercise induced anaphylaxis) – anafilaksja zależna od pokarmu i indukowana wysiłkiem

FESS (functional endoscopic sinus surgery) – czynnościowo-endoskopowa chirurgia zatok przynosowych

FEV₁ (forced expiratory volume in 1 s) – natężona objętość wydechowa pierwszosekundowa

FLU – flutykazon

FPIES (food protein-induced enterocolitis syndrome) – zapalenie jelita cienkiego i okrężnicy wywołanego przez pokarm

GC-MS (gas chromatography – mass spectrometry) – chromatografia gazowa sprzężona ze spektometrią mas

GERD (gastroesophageal reflux disease) – choroba refluksowa przełyku

GETE (Global Evaluation of Treatment Effectiveness) – skala oceny skuteczności leczenia

GGTP – gamma-glutamylotransferaza

GINA (Global Initiative on Asthma Management) – Światowa Inicjatywa Zwalczania Astmy

GKS – glikokortykosteroidy

HAV (hepatitis A virus) – wirus zapalenia wątroby typu A

HBD – liczba tygodni ciąży

HBV – wirusowe zapalenie wątroby typu B

HCV (hepatitis C virus) – wirus zapalenia wątroby typu C

HHV-6 (Human Herpesvirus type 6) – ludzki wirus brodawczaka odpowiedzialny za gorączkę trzydniową

HHV-7 (Human herpesvirus 7) – ludzki wirus brodawczaka

HLA (human leukocyte antygen) – ludzkie antygeny leukocytarne

HRCT (high resolution chest tomography) – tomografia komputerowa wysokiej rozdzielczości

ICS (Inhaled CorticoSteroids) – glikokortykosteroidy wziewne

IDT (intradermal tests) – testy śródskórne

IgE – immunoglobulina E

IgG – immunoglobulina G

IK – inhibitory kalcyneuryny

IL-6 – interleukina 6

IPP – inhibitor pompy protonowej

ISAC (Immuno Solid-phase Allergen Chip) - test wykrywający swoiste IgE dla komponet alergenowych

LABA (long-acting beta-2 agonists) – długo działający agonista receptora β₂-drenergicznego

LAMA (long-acting muscarinic antagonists) – długo działający antagonista receptorów muskarynowych

LTP (lipid transfer protein) – białko transportujące lipidy

LTT (lymphocyte transformation test) – test transformacji limfocytów

mAPI (modified Asthma Predictive Index) – zmodyfikowany indeks przewidywania astmy

mGKS – glikokortykosteroidy miejscowe

mIK – miejscowe inhibitory kalcyneuryny

NFA (near-fatal asthma) – prawie śmiertelna astma

NIAID/FAAN – The National Institute of Allergy and Infectious Disease/The Food Allergy and Anaphylaxis Network

NMR (Nuclear magnetic resonance) – magnetyczny rezonans jądrowy asIgE – alergenowo-swoiste IgE

nsLTP (non-specific lipid transfer proteins) – nieswoiste białka przenoszące lipidy

OAS (oral allergy syndrome) – zespół alergii jamy ustnej

OBS – owady błonkoskrzydłowe

OIOM – oddział intensywnej terapii

OMA – omalizumab

OUN – ośrodkowy układ nerwowy

p.k. – punkt kontrolny

PCR – reakcja łańcuchowa polimerazy

PEF (peak expiratory flow) – szczytowy przepływ wydechowy

PFAS (pollen-food allergy syndrome) – alergiczny zespół pyłkowo-pokarmowy

PFS (pollen-food syndrome) – zespół pyłkowo-pokarmowy

PR (pathogenesis related) – białka zależne od patogenezy

PR-10 (pathogenesis-related proteins) – białka zależne od patogenezy z grupy 10

PTA – Polskie Towarzystwo Alergologiczne

PTS – punktowe testy skórne

RAST (radioallergosorbent test) – test radioimmunoabsorpcji

RDTL – Ratunkowy Dostęp Do Technologii Lekowych

RegiSCAR (Registry of Severe Cutaneous Adverse Reactions) – rejestr ciężkich niepożądanych reakcji skórnych

SABA (short acting beta agonist) – krótko działający beta agonista

SAR (seasonal allergic rhinitis) – sezonowy nieżyt nosa

SCARs (severe cutaneus adverse drug reactions) – ciężkie skórne reakcje polekowe

SCORAD (scoring atopic dermatitis) – skala atopowego zapalenia skóry

sGKS – glikokortykosteroidy systemowe

sIgE – swoiste IgE

SJS (Stevens Johnsons Syndrome) – zespół Stevensa-Johnsona

SOR – szpitalny oddział ratunkowy

SPT (skin prick tests) – punktowe testy skórne

TEN – toksyczna nekroliza naskórka Lyella

TLPs (thaumatin-like protein) – białko podobne do taumatyny

TNF (tumor necrosis factor) – czynnik martwicy nowotworu

TPE (therapeutic plasma exchange) – plazmafereza terapeutyczna

TSH (thyroid stimulating hormone) – hormon tyreotropowy

TŚ – testy śródskórne

VAS (Visual Analogue Scale) – wizualna skala analogowa

w.n. – wartość należna

WAO (World Allergy Organization) – Światowa Organizacja Alergii

WBC – krwiniki białe (leukocyty)

WDEIA (wheat-dependent exercise-induced anaphylaxis) – anafilaksja zależna od pszenicy indukowana wysiłkiem fizycznym

wGKS – glikokortykosteroidy wziewne

ZPR – Zespół Pogotowia Ratunkowego

ZRM – Zespół Ratownictwa MedycznegoMATEUSZ ŁUKASZYK, TOMASZ KOCINIAK, MAŁGORZATA KORNILUK, ANNA BODZENTA-ŁUKASZYK, WOJCIECH NAUMNIK, BEATA PENPICKA-PANEK
PRZYPADEK 1
ASTMA, ZAPALENIE PŁUC, GRUŹLICA CZY CHOROBA NOWOTWOROWA? CZY POSTĘPOWANIE DIAGNOSTYCZNE BYŁO PRAWIDŁOWE?

Wywiad

35-letni pacjent, uchodźca z Nepalu, został przyjęty do kliniki alergologii, skierowany przez lekarza dyżurnego SOR z rozpoznaniem wstępnym: podejrzenie choroby rozrostowej – powiadomić lekarza dyżurnego kliniki.

Wywiad był bardzo trudny do zebrania ze względu na problemy językowe – pojedyncze słowa w języku angielskim. Przy przyjęciu do kliniki pacjent zgłaszał kaszel i duszność wysiłkową od ok. 2 miesięcy, spadek masy ciała (ok. 4–5 kg) oraz pokazał duży, bolesny guz zlokalizowany w okolicy lędźwiowej lewej. W dokumentacji pacjenta znajdowała się następująca informacja: „Uchodźca został osadzony w areszcie w Warszawie przy ul. Żwirki i Wigury w celu wydalenia do kraju, z którego przyjechał. W wywiadzie nie zgłaszał żadnych dolegliwości”.

W badaniu przedmiotowym stwierdzono: wagę ciała 51 kg, czynność serca miarową 64/min, ciśnienie tętnicze krwi 90/70 mm Hg, nad polami płucnymi odgłos opukowy jawny, szmer pęcherzykowy prawidłowy, nerki – objaw Goldflama ujemny, na klatce piersiowej po stronie prawej w linii pachowej tłuszczak oraz zmiany barwnikowe na skórze w okolicy lędźwiowo-krzyżowej po stronie lewej. Wniosek końcowy, oparty na wywiadzie i badaniu przedmiotowym, był następujący: uchodźca może przebywać w areszcie. Kilka dni później, decyzją Sądu Rejonowego w Warszawie pacjent został przekazany tzw. nakazem przyjęcia do Ośrodka dla Cudzoziemców przy Podlaskim Oddziale Straży Granicznej. Przy przyjęciu do Ośrodka lekarz przeprowadził badanie podmiotowe i przedmiotowe. Pacjent zgłaszał kaszel i duszność od ok. 2 miesięcy.

W badaniu przedmiotowym stwierdzono ciśnienie tętnicze krwi 100/56 mm Hg, tętno 91/min, pojedyncze świsty i rzężenia wilgotne nad polami płucnymi oraz duży, miękki, niebolesny guz w okolicy prawego łuku żebrowego. Lekarz z Ośrodka zlecił wykonanie zdjęcia radiologicznego klatki piersiowej oraz podanie antybiotyku – doksycykliny w dawce 2 × 1 tabletka.

Rycina 1.1.

Zdjęcie tylno-przednie radiologiczne klatki piersiowej: obustronnie przywnękowo powiększone węzły chłonne klatki piersiowej, poszerzony cień śródpiersia

Pięć dni później kaszel nasilił się i osłuchowo w prawej okolicy podłopatkowej pojawił się szmer oddechowy oskrzelowy oraz tachykardia 110/min. Pacjent został skierowany na oddział chorób płuc ze wstępnym rozpoznaniem podejrzenia gruźlicy płuc. W SOR Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku zlecono wykonanie badania ultrasonograficznego (USG) jamy brzusznej i badanie komputerowe klatki piersiowej.

Wyniki badań przekazane z SOR do kliniki

Wynik badania USG jamy brzusznej

Trzustka widoczna fragmentarycznie. Wątroba widoczna fragmentarycznie przez międzyżebrza – w widocznym zakresie powiększona, o niejednorodnej hiperechogeniczności. Pęcherzyk żółciowy obkurczony. Przewód żółciowy wspólny o wymiarze do ok. 7 mm. Nerka prawa o podwyższonej echogeniczności kory. Nerka lewa i śledziona niewidoczne. Pęcherz moczowy pusty. Ślad płynu między pętlami jelitowymi. Ślad płynu w lewej jamie opłucnowej. W prawej okolicy lędźwiowej, w obrębie tkanek miękkich widoczny niejednorodny obszar na głębokości ok. 9 mm wielkości ok. 62 × 52 × 36 mm z gęstą zawartością z obszarami hiperechogenicznymi – ropień(?). W miejscu wskazanym przez pacjenta w obrębie tkanek miękkich klatki piersiowej po stronie lewej niejednorodny obszar wielkości ok. 17,5 × 11 mm – ropień(?).

Wynik badania komputerowego klatki piersiowej

W śródpiersiu, przytchawiczo po stronie prawej widoczne patologiczne masy miękkotkankowe wielkości ok. 34 × 38 × 52 mm – najpewniej konglomerat powiększonych węzłów chłonnych. Masa miękkotkankowa we wnęce płuca prawego wielkości ok. 32 × 19 mm w okolicy podziału oskrzela głównego po stronie lewej przykręgosłupowo głównie w międzyżebrzu IX widoczne torbielowato-lite masy wielkości ok. 39 × 23 × 37 mm – ropień(?), meta z rozpadem(?). Naciek obejmuje i odcinkowo niszczy strukturę kostną żebra VIII.

Badania biochemiczne

Morfologia krwi obwodowej: WBC – 8,82 (10³/μl), krwinki czerwone – 3,62 (10⁶/μl, Hb – 10,2 g/dl, hematokryt – 32,8%, MCV – 90,6 fL, MCH – 27,3 pg, MCHC – 30,2 g/dl, płytki krwi – 466 (10³/μl). Czas protrombinowy: 80%; APPT – 34,0 s.