MENU
Nasze ceny
Przeczytaj fragment on-line
-
promocja
-
W empik go
Antykomunizm, czyli upadek Polski. Publicystyka lat 1998-2019 - ebook
Antykomunizm, czyli upadek Polski. Publicystyka lat 1998-2019 - ebook
Sowiecki komunizm zniszczył Drugą Rzeczpospolitą. Zniszczenie Trzeciej Rzeczypospolitej było – twierdzi Andrzej Romanowski – rezultatem antykomunizmu. To państwo, najlepsze w polskich dziejach, straciliśmy na własne życzenie – solidarnościowy antykomunizm i upolityczniony katolicyzm stały się ważniejsze od Polski. Polityka historyczna, Instytut Pamięci Narodowej, instrumentalizacja prawa, upolityczniony Kościół, lustracja i dekomunizacja, pogarda i kłamstwo – cały ten kompleks zjawisk coraz silniej dzielił Polaków na wrogie plemiona, dokonywał destrukcji odzyskanego państwa, niszczył dobro wspólne. Kolejna to książka Romanowskiego, w której przeprowadza on rozrachunek z własnym środowiskiem i własnymi złudzeniami. Nikt i nic nie jest tu oszczędzone. A poszczególne rozdziały, nieraz pochodzące sprzed wielu lat, wydają się dziś prorocze.
Prof. dr hab. Andrzej Romanowski pracuje na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego i w Instytucie Historii PAN. Jest redaktorem naczelnym Polskiego Słownika Biograficznego oraz kierownikiem Katedry Kultury Literackiej Pogranicza UJ. W wydawnictwie Universitas redaguje serię Biblioteka Literatury Pogranicza. Autor szeregu książek naukowych, eseistycznych i publicystycznych o różnej problematyce. W ostatnich latach wydał: Wschodnim pograniczem literatury polskiej. Od średniowiecza do Oświecenia (2018), Tak, jestem córką Jakuba Bermana (2016, z Lucyną Tychową), Eugeniusz Kwiatkowski (2014), Wielkość i upadek „Tygodnika Powszechnego” oraz inne szkice (2011).
| Kategoria: | Esej |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-242-6412-4 |
| Rozmiar pliku: | 945 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Od autora
Słowo „upadek” ma w języku polskim dwa odcienie znaczeniowe. Może chodzić o upadek, który już się dokonał, lecz może też chodzić o stan w trakcie upadku, chylenie się do upadku, zmierzch. Używam tego słowa oczywiście w drugim sensie.
Upadek Polski następował od początku Trzeciej Rzeczypospolitej. Niezależnie od jej wyjątkowych, wręcz niewyobrażalnych, sukcesów. Przyczyną był ideowy fundament tego państwa: solidarnościowy antykomunizm (faktycznie: łże-antykomunizm), sprzężony z politycznym katolicyzmem (faktycznie: łże-katolicyzmem). Rozumiane w ten sposób antykomunizm i katolicyzm paraliżowały odzyskane państwo od początku. Stawały się ważniejsze niż Polska.
Trzecia Rzeczpospolita była najlepszym państwem w polskich dziejach. Ale była nie do utrzymania – podkopywana przez antykomunizm i katolicyzm, została skazana w kolebce. Ta sekwencja wydarzeń dopiero dziś układa się w logiczną całość. Bo dopiero dziś możemy zobaczyć, co naprawdę się stało w momencie zaprzysiężenia przez prezydenta Andrzeja Dudę sędziów-dublerów Trybunału Konstytucyjnego. Jakże łatwo, jak niemal niezauważalnie, wtedy, nocą 2/3 grudnia 2015 roku, Trzecia Rzeczpospolita przestała istnieć.
Karol Irzykowski mawiał: „Ja pierwszy….”. Trudno, bym frazę tę powtórzył wobec siebie, zwłaszcza że Dudy przecież nie przewidziałem. Przeczuwałem jednak, do czego dojdzie, do czego może dojść. Toteż nie będzie chyba przejawem zadufania, gdy powiem, że z grupki alarmistów byłem w minionym dwudziestoleciu może najbardziej radykalny. Lub może najbardziej histeryczny. Dlatego, jak pisał Antoni Słonimski, „bardzo proszę pamiętać, że ja byłem przeciw”.Informacja o pierwodrukach
1791, 1918, 1989 – „Tygodnik Powszechny” 19 IX 1999 nr 38
Solidarność, czy „obóz posierpniowy”? – „Tygodnik Powszechny” 1 X 2000 nr 40
Polemiki: Aleksander Hall, Przeciw karykaturze Solidarności, „Tygodnik Powszechny” 8 X 2000 nr 41; Bronisław Wildstein, Polityka ma przeszłość, „Tygodnik Powszechny” 15 X 2000 nr 42.
Burzliwa dojrzałość Trzeciej Rzeczypospolitej – „Gazeta Wyborcza” 22–23 IX 2007
Czy moja partia ma jeszcze sens? – „Gazeta Wyborcza” 2–3 I 1999 (pt. Czy Unia ma jeszcze sens?)
Polemiki: Alina Witkowska, Mickiewicz nie współpracował z policją, „Gazeta Wyborcza” 23–24 I 1999 (replika autora Jednak zlustrujmy Mickiewicza, tamże), Bronisław Wildstein, Antylustracyjne strategie, „Rzeczpospolita” 23–24 I 1999; Teresa Kuczyńska, Niebezpieczna frustracja, „Tygodnik Solidarność” 5 II 1999 nr 6; Marian Sienkiewicz, „Przekrój” 14 II 1999 (dalsze polemiki: „Przekrój” 28 III 1999).
Bezprawie i absurd – „Gazeta Wyborcza” 25–26 IX 2004 (pt. IPN – bezprawie i absurd)
Przedruk i przekład angielski w: Na okrągło. 1989–2009, red. Aneta Szyłak, Jan Sowa, Kraków–Wrocław 2009, s. 297–316.
Polemiki: Maciej Rybiński, Bękart kompromisu politycznego, „Rzeczpospolita” 27 IX 2004 nr 227; W obronie IPN; IPN na celowniku, „Rzeczpospolita” 30 IX 2004 nr 230; Alina Grabowska, Sól w oku, „Dziennik Polski 1 X 2004 nr 231; Bronisław Wildstein, Pamięć i jej wrogowie, „Rzeczpospolita” 2–3 X 2004 nr 232; Andrzej Friszke, IPN – uznany i potrzebny, „Gazeta Wyborcza” 9–10 X 2004 (odpowiedź autora Niestety, bezprawie i absurd, tamże); Ryszard Terlecki, Archiwa bezpieki, „Rzeczpospolita” 13 X 2004; Liliana Sonik, Danuta Skóra, Małgorzata Kotarba, Gdy słowa tracą sens…, „Dziennik Polski” 18 X 2004 nr 45; Jan Żaryn, Słuszna pamięć, „Gość Niedzielony” 17 X 2004; Bogusław Sonik, Lustracja jest potrzebna, „Gazeta Wyborcza” 27 X 2004 (odpowiedź autora Tak nie warto rozmawiać, tamże 30 X–1 XI 2004); Roman Graczyk, Dla kogo teczki bezpieki, „Gazeta Wyborcza. Gazeta w Krakowie” 29 X 2004; Stefan Niesiołowski, Zła wola i demagogia, „Gazeta Wyborcza” 30 X – 1 XI 2004; Jan Lityński, IPN: boli, ale potrzebny, „Gazeta Wyborcza” 6–7 XI 2004 (odpowiedź autora tamże 15 XI 2004); Andrzej Rzepliński, Ostrzał twierdzy IPN, „Gazeta Wyborcza” 4–5 XII 2004; Marcin Kula, „Karta” 2004 nr 3; Liliana Sonik, Lustracja i pogarda, „Rzeczpospolita” 13 IV 2005 (odpowiedź autora tamże 22 IV 2005).
Życie z IPN-em – „Kraków” 2005 nr 4 (pt. IPN jest nagi)
Instytut Polowania Narodowego – „Przegląd” 4 I 2009
Odbezpieczony granat – „Gazeta Wyborcza” 18–19 VII 2009 (pt. Powtarzam: IPN musi być zburzony)
Z wolnością źle, z godnością dramat – wykład wygłoszony 22 IX 2009 w Trybunale Konstytucyjnym Preambuła Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2009 (pt. Idealizm konstytucjonalistów i skrzecząca rzeczywistość)
Polemiki: Roman Graczyk, TW „Targowska”, czyli zawiść i pieniądze, „Rzeczpospolita” 22 I 2010; Jan Pieszczachowicz, Pani Sabina i jej sędziowie, „Kraków” 2010 nr 2–3.
Z pamięcią katastrofa – „Gazeta Wyborcza” 24–25 VII 2010
Przekład czeski: Katastrofa paměti, „Listy” 2010 nr 4.
Nie ma miłosierdzia – „Gazeta Wyborcza” 11 V 2007 (pt. Nie widzę w Polsce miłosierdzia)
Skłamana historia, nierówna miara – „Gazeta Wyborcza” 21 XII 2011
Omówienie: Marian Stala, Ach, marzenia, „Tygodnik Powszechny” 1 I 2012 nr 1.
Moje wnioski prywatne – „Gazeta Wyborcza” 3 VI 2014
Przekład czeski: Konfrontace a smíření, „Listy” 2014 nr 24.
Tajemnica Witolda Pileckiego – „Polityka” 15–21 V 2013 nr 20
Polemiki: Wojciech Mucha, Zrównali Pileckiego z konfidentami; Dorota Kania, Zohydzanie bohaterów, „Gazeta Polska” 16 V 2013; Wiesław Jan Wysocki, Romanowski bardzo chwali bezpiekę; Andrzej Paczkowski, O Pileckim i o Wałęsie trzeba mówić wszystko, „Superexpress” 17 V 2013; Maciej Pietrzyk, Bohaterski rotmistrz sam broni się przed wszystkimi oskarżeniami, „Dziennik Polski” 18–19 V 2013; Tadeusz Płużański, Czy święty może być kapusiem, „Do Rzeczy” 20–26 V 2013; Jan Żaryn, Pilecki na celowniku, „Sieci” 20–26 V 2013; Antoni Dudek, Kto podważa legendę rotmistrza, „Rzeczpospolita” 20 V 2013; Andrzej Arseniuk, rzecznik IPN, „Polityka” 22–26 V 2013 nr 21 (tu też odpowiedź autora); Tomasz Łabuszewski, Kulą w płot. Kto podważa legendę rotmistrza Pileckiego, „Polityka” 27 V – 4 VI 2013, nr 22 (tu też odpowiedź autora pt. Rozprawka o metodzie); Filip Memches, Wszyscy jesteśmy świniami, „Rzeczpospolita” 24 V 2013; Beata Zubowicz, Pilecki pod strzechy, „Rzeczpospolita” 25–26 V 2013 (tu też odpowiedź autora); Henryk Markiewicz, Konfabulacje i irytacje, „Przegląd” 27 V – 2 VI 2013; Zuzanna Kurtyka, Rotmistrz Pilecki raz jeszcze, „Sieci” 27 V – 2 VI 2013; Piotr Gontarczyk, Profesor, który wiedzy się nie kłania, „Do Rzeczy” 27 V – 2 VI 2013; Mariusz Janicki, Wiesław Władyka, Pomniki z krwi i kości, „Polityka” 5–11 VI 2013; Adam Cyra, Co kryją akta rotmistrza, „Przegląd” 17–23 VI 2013.
Tu nie chodzi o lustrację – „Gazeta Wyborcza” 14 III 2007
Wyjść z polskiego piekła – Andrzej Romanowski, Rozkosze lustracji, Kraków 2007
Erynie czy Eumenidy? – „Kraków” 2012 nr 4–5
Poligon historia – „Gazeta Wyborcza” 14–15 XII 2013 (pt. Historia wybiórcza)
Kłamstwo i banał polityki historycznej – „Gazeta Wyborcza” 15–16 VII 2006 (pt. Historia, kłamstwo i banał)
Majsterkowicze naszej pamięci – wykład wygłoszony 14 XII 2007 w Instytucie Historii PAN, „Gazeta Wyborcza” 1–2 i 15–16 III 2008
Polemika: Paweł Ukielski, III RP zapomniała o historii, „Gazeta Wyborcza” 4 VI 2008.
Niszczą naszą pamięć – „Gazeta Wyborcza”6–7 I 2007
Niech układ lustruje – „Gazeta Wyborcza” 13–14 I 2007
Papież z brązu – „Gazeta Wyborcza” 24 X 2008
Wiedza niepewna – „Kraków” 2014 nr 11 (pt. „Tu pod tą gruszką…”, czyli o tablicach)
Nowi Wyklęci – „Gazeta Wyborcza”. Dodatek krakowski 31 VII 2017
PiS odzyskało Wawel – „Przegląd” 25 IV 2010 nr 16
Wawel w sznurach – „Gazeta Wyborcza”. Dodatek krakowski 21 VIII 2017 (pt. Wawel omotany sznurami, z gejzerami pychy)
Kościół, lewica, wojna – „Znak” 2012 nr 2
Omówienie: Katarzyna Wiśniewska, Kościół, lewica, pustka, „Gazeta Wyborcza” 8 III 2012.
Dziedzictwo świętego – „Przegląd” 2016 nr 48
Otwartość i wileńskość – „Znak” 2015 nr 4
Wierność i wściekłość – „Gazeta Wyborcza” 24–26 XII 2005 (pt. Wierność i wściekłość Adama Michnika)
Wreszcie inaczej – „Gazeta Wyborcza” 1 XII 2011 (pt. Nie tak prosto z tym PRL-em)
Biografistyka solidarnościowa – „Kraków” 2015 nr 9
Nad Pismami wybranymi Jerzego Turowicza – „Znak” 2014 nr 7–8
Polemika z polemiką – „Znak” 2015 nr 1
Mądrość i uprzedzenie – „Kraków” 2014 nr 12 (pt. Mój problem z Łagowskim)
Replika Bronisława Łagowskiego, Odpowiadam Romanowskiemu i innym, „Kraków” 2015 nr 1.
Mistrz – „Znak” 2018 nr 6 (pt. Nieznany Stanisław Stomma)
Polska, Ruś i racja stanu – „Gazeta Wyborcza” 26 VIII 2014
Polemiki: Wojciech Stanisławski, Krymska latarnia morska, „Rzeczpospolita” 27 VIII 2014; Wojciech Maziarski, Czy sprzeciw wobec agresji Kremla to antyrosyjskość, „Gazeta Wyborcza” 28 VIII 2014; Mirosław Czech, Pomieszanie z poplątaniem, „Gazeta Wyborcza” 29 VIII 2014; Daniel Passent, Koniec belle époque, „Polityka” 2014 nr 36 (3–9 IX); Ludwik Stomma, Czecha cecha, „Polityka” 2014 nr 39 (24–30 IX); Marek Barański, Furia, „Tak po prostu” wrzesień 2014; Bogumiła Berdychowska, Chórzyści Putina, „Więź” wiosna 2015; Jacek Syski, Czy myślenie ma przyszłość, „Res Humana” 2014 nr 5; I nam nie jest wszystko jedno. W obronie godności Andrzeja Romanowskiego i Andrzeja Walickiego, „Przegląd” 5–11 X 2015 nr 41.
Przekład czeski: Polsko, Rusko, a státní zájem, „Listy” 2014 nr 6.
Geopolityka, głupcze! – „Nowa Europa Wschodnia” 2015 nr 3–4
W Brukseli wygrał Kaczyński – tekst nie doczekał się publikacji
Wszyscy jesteśmy z PiS – tekst nie doczekał się publikacji
Nie jesteśmy narodem logików – „Gazeta Wyborcza” 8–9 IX 2018 (pt. Jak zepsuliśmy polski zegarek).
Na potrzeby niniejszej książki powyższe artykuły uległy przeredagowaniu, idącemu zwłaszcza w kierunku eliminacji zarówno powtórzeń, jak i odwołań do zapomnianych dziś wydarzeń. W kilku przypadkach powrócono do wcześniejszej wersji autorskiej. Strona merytoryczna pozostała bez zmian.
Słowo „upadek” ma w języku polskim dwa odcienie znaczeniowe. Może chodzić o upadek, który już się dokonał, lecz może też chodzić o stan w trakcie upadku, chylenie się do upadku, zmierzch. Używam tego słowa oczywiście w drugim sensie.
Upadek Polski następował od początku Trzeciej Rzeczypospolitej. Niezależnie od jej wyjątkowych, wręcz niewyobrażalnych, sukcesów. Przyczyną był ideowy fundament tego państwa: solidarnościowy antykomunizm (faktycznie: łże-antykomunizm), sprzężony z politycznym katolicyzmem (faktycznie: łże-katolicyzmem). Rozumiane w ten sposób antykomunizm i katolicyzm paraliżowały odzyskane państwo od początku. Stawały się ważniejsze niż Polska.
Trzecia Rzeczpospolita była najlepszym państwem w polskich dziejach. Ale była nie do utrzymania – podkopywana przez antykomunizm i katolicyzm, została skazana w kolebce. Ta sekwencja wydarzeń dopiero dziś układa się w logiczną całość. Bo dopiero dziś możemy zobaczyć, co naprawdę się stało w momencie zaprzysiężenia przez prezydenta Andrzeja Dudę sędziów-dublerów Trybunału Konstytucyjnego. Jakże łatwo, jak niemal niezauważalnie, wtedy, nocą 2/3 grudnia 2015 roku, Trzecia Rzeczpospolita przestała istnieć.
Karol Irzykowski mawiał: „Ja pierwszy….”. Trudno, bym frazę tę powtórzył wobec siebie, zwłaszcza że Dudy przecież nie przewidziałem. Przeczuwałem jednak, do czego dojdzie, do czego może dojść. Toteż nie będzie chyba przejawem zadufania, gdy powiem, że z grupki alarmistów byłem w minionym dwudziestoleciu może najbardziej radykalny. Lub może najbardziej histeryczny. Dlatego, jak pisał Antoni Słonimski, „bardzo proszę pamiętać, że ja byłem przeciw”.Informacja o pierwodrukach
1791, 1918, 1989 – „Tygodnik Powszechny” 19 IX 1999 nr 38
Solidarność, czy „obóz posierpniowy”? – „Tygodnik Powszechny” 1 X 2000 nr 40
Polemiki: Aleksander Hall, Przeciw karykaturze Solidarności, „Tygodnik Powszechny” 8 X 2000 nr 41; Bronisław Wildstein, Polityka ma przeszłość, „Tygodnik Powszechny” 15 X 2000 nr 42.
Burzliwa dojrzałość Trzeciej Rzeczypospolitej – „Gazeta Wyborcza” 22–23 IX 2007
Czy moja partia ma jeszcze sens? – „Gazeta Wyborcza” 2–3 I 1999 (pt. Czy Unia ma jeszcze sens?)
Polemiki: Alina Witkowska, Mickiewicz nie współpracował z policją, „Gazeta Wyborcza” 23–24 I 1999 (replika autora Jednak zlustrujmy Mickiewicza, tamże), Bronisław Wildstein, Antylustracyjne strategie, „Rzeczpospolita” 23–24 I 1999; Teresa Kuczyńska, Niebezpieczna frustracja, „Tygodnik Solidarność” 5 II 1999 nr 6; Marian Sienkiewicz, „Przekrój” 14 II 1999 (dalsze polemiki: „Przekrój” 28 III 1999).
Bezprawie i absurd – „Gazeta Wyborcza” 25–26 IX 2004 (pt. IPN – bezprawie i absurd)
Przedruk i przekład angielski w: Na okrągło. 1989–2009, red. Aneta Szyłak, Jan Sowa, Kraków–Wrocław 2009, s. 297–316.
Polemiki: Maciej Rybiński, Bękart kompromisu politycznego, „Rzeczpospolita” 27 IX 2004 nr 227; W obronie IPN; IPN na celowniku, „Rzeczpospolita” 30 IX 2004 nr 230; Alina Grabowska, Sól w oku, „Dziennik Polski 1 X 2004 nr 231; Bronisław Wildstein, Pamięć i jej wrogowie, „Rzeczpospolita” 2–3 X 2004 nr 232; Andrzej Friszke, IPN – uznany i potrzebny, „Gazeta Wyborcza” 9–10 X 2004 (odpowiedź autora Niestety, bezprawie i absurd, tamże); Ryszard Terlecki, Archiwa bezpieki, „Rzeczpospolita” 13 X 2004; Liliana Sonik, Danuta Skóra, Małgorzata Kotarba, Gdy słowa tracą sens…, „Dziennik Polski” 18 X 2004 nr 45; Jan Żaryn, Słuszna pamięć, „Gość Niedzielony” 17 X 2004; Bogusław Sonik, Lustracja jest potrzebna, „Gazeta Wyborcza” 27 X 2004 (odpowiedź autora Tak nie warto rozmawiać, tamże 30 X–1 XI 2004); Roman Graczyk, Dla kogo teczki bezpieki, „Gazeta Wyborcza. Gazeta w Krakowie” 29 X 2004; Stefan Niesiołowski, Zła wola i demagogia, „Gazeta Wyborcza” 30 X – 1 XI 2004; Jan Lityński, IPN: boli, ale potrzebny, „Gazeta Wyborcza” 6–7 XI 2004 (odpowiedź autora tamże 15 XI 2004); Andrzej Rzepliński, Ostrzał twierdzy IPN, „Gazeta Wyborcza” 4–5 XII 2004; Marcin Kula, „Karta” 2004 nr 3; Liliana Sonik, Lustracja i pogarda, „Rzeczpospolita” 13 IV 2005 (odpowiedź autora tamże 22 IV 2005).
Życie z IPN-em – „Kraków” 2005 nr 4 (pt. IPN jest nagi)
Instytut Polowania Narodowego – „Przegląd” 4 I 2009
Odbezpieczony granat – „Gazeta Wyborcza” 18–19 VII 2009 (pt. Powtarzam: IPN musi być zburzony)
Z wolnością źle, z godnością dramat – wykład wygłoszony 22 IX 2009 w Trybunale Konstytucyjnym Preambuła Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2009 (pt. Idealizm konstytucjonalistów i skrzecząca rzeczywistość)
Polemiki: Roman Graczyk, TW „Targowska”, czyli zawiść i pieniądze, „Rzeczpospolita” 22 I 2010; Jan Pieszczachowicz, Pani Sabina i jej sędziowie, „Kraków” 2010 nr 2–3.
Z pamięcią katastrofa – „Gazeta Wyborcza” 24–25 VII 2010
Przekład czeski: Katastrofa paměti, „Listy” 2010 nr 4.
Nie ma miłosierdzia – „Gazeta Wyborcza” 11 V 2007 (pt. Nie widzę w Polsce miłosierdzia)
Skłamana historia, nierówna miara – „Gazeta Wyborcza” 21 XII 2011
Omówienie: Marian Stala, Ach, marzenia, „Tygodnik Powszechny” 1 I 2012 nr 1.
Moje wnioski prywatne – „Gazeta Wyborcza” 3 VI 2014
Przekład czeski: Konfrontace a smíření, „Listy” 2014 nr 24.
Tajemnica Witolda Pileckiego – „Polityka” 15–21 V 2013 nr 20
Polemiki: Wojciech Mucha, Zrównali Pileckiego z konfidentami; Dorota Kania, Zohydzanie bohaterów, „Gazeta Polska” 16 V 2013; Wiesław Jan Wysocki, Romanowski bardzo chwali bezpiekę; Andrzej Paczkowski, O Pileckim i o Wałęsie trzeba mówić wszystko, „Superexpress” 17 V 2013; Maciej Pietrzyk, Bohaterski rotmistrz sam broni się przed wszystkimi oskarżeniami, „Dziennik Polski” 18–19 V 2013; Tadeusz Płużański, Czy święty może być kapusiem, „Do Rzeczy” 20–26 V 2013; Jan Żaryn, Pilecki na celowniku, „Sieci” 20–26 V 2013; Antoni Dudek, Kto podważa legendę rotmistrza, „Rzeczpospolita” 20 V 2013; Andrzej Arseniuk, rzecznik IPN, „Polityka” 22–26 V 2013 nr 21 (tu też odpowiedź autora); Tomasz Łabuszewski, Kulą w płot. Kto podważa legendę rotmistrza Pileckiego, „Polityka” 27 V – 4 VI 2013, nr 22 (tu też odpowiedź autora pt. Rozprawka o metodzie); Filip Memches, Wszyscy jesteśmy świniami, „Rzeczpospolita” 24 V 2013; Beata Zubowicz, Pilecki pod strzechy, „Rzeczpospolita” 25–26 V 2013 (tu też odpowiedź autora); Henryk Markiewicz, Konfabulacje i irytacje, „Przegląd” 27 V – 2 VI 2013; Zuzanna Kurtyka, Rotmistrz Pilecki raz jeszcze, „Sieci” 27 V – 2 VI 2013; Piotr Gontarczyk, Profesor, który wiedzy się nie kłania, „Do Rzeczy” 27 V – 2 VI 2013; Mariusz Janicki, Wiesław Władyka, Pomniki z krwi i kości, „Polityka” 5–11 VI 2013; Adam Cyra, Co kryją akta rotmistrza, „Przegląd” 17–23 VI 2013.
Tu nie chodzi o lustrację – „Gazeta Wyborcza” 14 III 2007
Wyjść z polskiego piekła – Andrzej Romanowski, Rozkosze lustracji, Kraków 2007
Erynie czy Eumenidy? – „Kraków” 2012 nr 4–5
Poligon historia – „Gazeta Wyborcza” 14–15 XII 2013 (pt. Historia wybiórcza)
Kłamstwo i banał polityki historycznej – „Gazeta Wyborcza” 15–16 VII 2006 (pt. Historia, kłamstwo i banał)
Majsterkowicze naszej pamięci – wykład wygłoszony 14 XII 2007 w Instytucie Historii PAN, „Gazeta Wyborcza” 1–2 i 15–16 III 2008
Polemika: Paweł Ukielski, III RP zapomniała o historii, „Gazeta Wyborcza” 4 VI 2008.
Niszczą naszą pamięć – „Gazeta Wyborcza”6–7 I 2007
Niech układ lustruje – „Gazeta Wyborcza” 13–14 I 2007
Papież z brązu – „Gazeta Wyborcza” 24 X 2008
Wiedza niepewna – „Kraków” 2014 nr 11 (pt. „Tu pod tą gruszką…”, czyli o tablicach)
Nowi Wyklęci – „Gazeta Wyborcza”. Dodatek krakowski 31 VII 2017
PiS odzyskało Wawel – „Przegląd” 25 IV 2010 nr 16
Wawel w sznurach – „Gazeta Wyborcza”. Dodatek krakowski 21 VIII 2017 (pt. Wawel omotany sznurami, z gejzerami pychy)
Kościół, lewica, wojna – „Znak” 2012 nr 2
Omówienie: Katarzyna Wiśniewska, Kościół, lewica, pustka, „Gazeta Wyborcza” 8 III 2012.
Dziedzictwo świętego – „Przegląd” 2016 nr 48
Otwartość i wileńskość – „Znak” 2015 nr 4
Wierność i wściekłość – „Gazeta Wyborcza” 24–26 XII 2005 (pt. Wierność i wściekłość Adama Michnika)
Wreszcie inaczej – „Gazeta Wyborcza” 1 XII 2011 (pt. Nie tak prosto z tym PRL-em)
Biografistyka solidarnościowa – „Kraków” 2015 nr 9
Nad Pismami wybranymi Jerzego Turowicza – „Znak” 2014 nr 7–8
Polemika z polemiką – „Znak” 2015 nr 1
Mądrość i uprzedzenie – „Kraków” 2014 nr 12 (pt. Mój problem z Łagowskim)
Replika Bronisława Łagowskiego, Odpowiadam Romanowskiemu i innym, „Kraków” 2015 nr 1.
Mistrz – „Znak” 2018 nr 6 (pt. Nieznany Stanisław Stomma)
Polska, Ruś i racja stanu – „Gazeta Wyborcza” 26 VIII 2014
Polemiki: Wojciech Stanisławski, Krymska latarnia morska, „Rzeczpospolita” 27 VIII 2014; Wojciech Maziarski, Czy sprzeciw wobec agresji Kremla to antyrosyjskość, „Gazeta Wyborcza” 28 VIII 2014; Mirosław Czech, Pomieszanie z poplątaniem, „Gazeta Wyborcza” 29 VIII 2014; Daniel Passent, Koniec belle époque, „Polityka” 2014 nr 36 (3–9 IX); Ludwik Stomma, Czecha cecha, „Polityka” 2014 nr 39 (24–30 IX); Marek Barański, Furia, „Tak po prostu” wrzesień 2014; Bogumiła Berdychowska, Chórzyści Putina, „Więź” wiosna 2015; Jacek Syski, Czy myślenie ma przyszłość, „Res Humana” 2014 nr 5; I nam nie jest wszystko jedno. W obronie godności Andrzeja Romanowskiego i Andrzeja Walickiego, „Przegląd” 5–11 X 2015 nr 41.
Przekład czeski: Polsko, Rusko, a státní zájem, „Listy” 2014 nr 6.
Geopolityka, głupcze! – „Nowa Europa Wschodnia” 2015 nr 3–4
W Brukseli wygrał Kaczyński – tekst nie doczekał się publikacji
Wszyscy jesteśmy z PiS – tekst nie doczekał się publikacji
Nie jesteśmy narodem logików – „Gazeta Wyborcza” 8–9 IX 2018 (pt. Jak zepsuliśmy polski zegarek).
Na potrzeby niniejszej książki powyższe artykuły uległy przeredagowaniu, idącemu zwłaszcza w kierunku eliminacji zarówno powtórzeń, jak i odwołań do zapomnianych dziś wydarzeń. W kilku przypadkach powrócono do wcześniejszej wersji autorskiej. Strona merytoryczna pozostała bez zmian.
więcej..
