Badanie fizykalne w praktyce położnej - ebook

AUTORZY

Dr hab. n. o zdr. Agnieszka M. Bień, prof. UM

Położna, specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa położniczego, specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego dla położnych. Prodziekan Wydziału Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. Kierownik Zakładu Koordynowanej Opieki Położniczej na Wydziale Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. Wiceprezes Polskiego Towarzystwa Położnych, konsultant wojewódzki w dziedzinie pielęgniarstwa ginekologicznego i położniczego w województwie lubelskim, przewodnicząca oraz członek Państwowej Komisji Egzaminacyjnej w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego dla położnych oraz w dziedzinie pielęgniarstwa ginekologiczno-położniczego. Redaktor numeru specjalnego w czasopiśmie „International Journal of Environmental Research and Public Health” oraz w czasopiśmie „Healthcare”.

Prof. dr hab. n. med. i n. o zdr. Grażyna J. Iwanowicz-Palus

Położna, specjalista w dziedzinie zdrowia publicznego, specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa położniczego oraz w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego dla położnych. Kierownik Katedry Rozwoju Położnictwa i Zakładu Opieki Specjalistycznej w Położnictwie na Wydziale Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. Konsultant krajowy w dziedzinie pielęgniarstwa ginekologicznego i położniczego, członek Krajowej Rady Akredytacyjnej Szkół Pielęgniarek i Położnych, ekspert Polskiej Komisji Akredytacyjnej, członek Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Położnych, przewodnicząca Państwowej Komisji Egzaminacyjnej w dziedzinie pielęgniarstwa ginekologiczno-położniczego, w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego dla położnych oraz w dziedzinie pielęgniarstwa neonatologicznego. Członek wielu zespołów eksperckich w zakresie kształcenia przeddyplomowego i podyplomowego położnych oraz w zakresie opieki okołoporodowej.

Prof. dr hab. n. med. i n. o zdr. Artur Wdowiak

Lekarz, specjalista ginekologii i położnictwa, a także zdrowia publicznego oraz medycyny społecznej. Kierownik Katedry i Zakładu Położnictwa i Ginekologii na Wydziale Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. Szef Sekcji Andrologii Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, członek zarządu i skarbnik Polskiego Towarzystwa Andrologicznego, prezes Międzynarodowego Towarzystwa Wspierania i Rozwoju Technologii Medycznych. Redaktor główny czasopisma „European Journal of Medical Technologies” i „Andrology and Gynecology Reports” oraz trzech numerów specjalnych w czasopiśmie „International Journal of Environmental Research and Public Health”.

***

Prof. dr hab. n. med. i n. o zdr. Edyta Barnaś

Położna, kierownik Zakładu Opieki Położniczo-Ginekologicznej w Instytucie Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Rzeszowskiego. Dziekan Kolegium Nauk Medycznych Uniwersytetu Rzeszowskiego. Członek Polskiego Towarzystwa Położnych. Absolwentka polsko-francuskich studiów podyplomowych z Etyki Praktyki Lekarskiej i Opieki Medycznej oraz studiów podyplomowych z Biologii Molekularnej.

Dr n. o zdr. Joanna Błajda

Położna, specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa ginekologiczno-położniczego. Nauczyciel akademicki w Instytucie Nauk o Zdrowiu w Kolegium Nauk Medycznych Uniwersytetu Rzeszowskiego. Certyfikowany doradca laktacyjny, edukator ds. laktacji. Członek Polskiego Towarzystwa Konsultantów i Doradców Laktacyjnych.

Dr n med. Witold Błaż

Lekarz, specjalista pediatrii, specjalista neonatologii, specjalista kardiologii dziecięcej. Lekarz Kliniki Noworodków z Pododdziałem Intensywnej Terapii Noworodka – Kliniczny Szpital Wojewódzki nr 2 w Rzeszowie. Nauczyciel akademicki w Katedrze Pediatrii, Instytut Nauk Medycznych, Kolegium Nauk Medycznych Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Dr n. med. Monika Chojnowska

Położna, specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa położniczo-ginekologicznego. Nauczyciel akademicki w Zakładzie Położnictwa, Ginekologii i Opieki Położniczo-Ginekologicznej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Certyfikat Londyńskiej Fundacji Medycyny Płodowej (The Fetal Medicine Foundation) w zakresie diagnostyki prenatalnej w I trymestrze ciąży. Członek Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników.

Dr n med. Dorota Ćwiek

Położna, specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa położniczego. Nauczyciel akademicki w Zakładzie Położnictwa i Patologii Ciąży na Wydziale Nauk o Zdrowiu Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie. Międzynarodowy dyplomowany konsultant laktacyjny (IBCLC). Konsultant wojewódzki w dziedzinie pielęgniarstwa ginekologicznego i położniczego w województwie zachodniopomorskim.

Dr hab. n. med. Anna Kajdy, prof. CMKP

Lekarz, specjalista ginekologii i położnictwa, specjalista perinatologii. Certyfikat Polskiego Towarzystwa Ultrasonograficznego, certyfikat Umiejętności Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, certyfikat Londyńskiej Fundacji Medycyny Płodowej (The Fetal Medicine Foundation). Ordynator Położnictwa Centrum Medyczne „Żelazna” Sp. z o. o. Szpital Specjalistyczny św. Zofii w Warszawie. Kierownik I Kliniki Położnictwa i Ginekologii Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego.

Dr n. o zdr. Mariola Kicia, prof. UM

Położna, specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa ginekologicznego. Nauczyciel akademicki w Zakładzie Opieki Specjalistycznej w Położnictwie w Katedrze Rozwoju Położnictwa na Wydziale Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. Członek Państwowej Komisji Egzaminacyjnej w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego dla położnych. Menedżer badań naukowych i prac rozwojowych.

Dr n. o zdr. Magdalena Korżyńska-Piętas, prof. UM

Położna, specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa ginekologicznego. Nauczyciel akademicki w Zakładzie Koordynowanej Opieki Położniczej w Katedrze Rozwoju Położnictwa na Wydziale Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.

Dr n. o zdr. Justyna Krysa, prof. UM

Położna, specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa ginekologicznego. Nauczyciel akademicki w Zakładzie Koordynowanej Opieki Położniczej w Katedrze Rozwoju Położnictwa na Wydziale Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.

Dr n. med. Bożena Kulesza-Brończyk

Położna, specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa położniczego, specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego dla położnych, edukator ds. laktacji. Nauczyciel akademicki w Zakładzie Położnictwa Ginekologii i Opieki Położniczo-Ginekologicznej na Wydziale Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, wiceprezes Polskiego Towarzystwa Położnych.

Mgr Marta Łukasz

Położna, specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa ginekologiczno-położniczego. Koordynator ds. Szkoleń i szkół rodzenia w Ośrodku Kształcenia Podyplomowego Kadr Medycznych Centrum Medyczne „Żelazna” sp. z o. o. Wykładowca i organizator kursów z zakresu ultrasonografii w położnictwie i ginekologii. Centrum Medyczne „Żelazna” sp. z o. o. Szpital Specjalistyczny św. Zofii w Warszawie.

Dr n. o zdr. Dorota Matuszyk

Położna, specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa położniczego. Nauczyciel akademicki w Pracowni Podstaw Opieki Położniczej Instytutu Pielęgniarstwa i Położnictwa Wydziału Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum w Krakowie. Zastępca dyrektora Instytutu Pielęgniarstwa i Położnictwa na Wydziale Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum w Krakowie. Konsultant wojewódzki w dziedzinie pielęgniarstwa ginekologicznego i położniczego w województwie małopolskim.

Dr n. o zdr. Mariola Mróz

Położna, specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa ginekologiczno-położniczego. Nauczyciel akademicki w Zakładzie Opieki Specjalistycznej w Położnictwie w Katedrze Rozwoju Położnictwa na Wydziale Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. Przewodnicząca oraz członek Państwowej Komisji Egzaminacyjnej w dziedzinie pielęgniarstwa ginekologiczno-położniczego. Absolwentka zdrowia publicznego oraz studiów podyplomowych Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością słuchową – Surdopedagogika. Instruktor masażu Shatala.

Dr n. med. Monika Przestrzelska, prof. UMW

Położna, pielęgniarka, specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa położniczego, absolwentka studiów podyplomowych Seksuologia Kliniczna. Prodziekan Wydziału Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu. Kierownik Zakładu Położnictwa i Pielęgniarstwa Ginekologiczno-Położniczego na Wydziale Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu. Konsultant wojewódzki w dziedzinie pielęgniarstwa ginekologicznego i położniczego w województwie dolnośląskim.

Mgr Magdalena Rudzińska

Położna, wykładowca na kursach z zakresu ultrasonografii w położnictwie i ginekologii. Certyfikat Londyńskiej Fundacji Medycyny Płodowej (The Fetal Medicine Foundation). Członek Polskiego Towarzystwa Ultrasonograficznego. Członek International Society of Ultrasound in Obstetrics and Gynecology (ISUOG). Centrum Medyczne „Żelazna” Sp. z o. o. Szpital Specjalistyczny św. Zofii w Warszawie. I Klinika Położnictwa i Ginekologii Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego.

Dr hab. n. med. i n. o zdr. Ewa Rzońca

Położna, specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa ginekologicznego. Nauczyciel akademicki w Zakładzie Dydaktyki Ginekologiczno-Położniczej na Wydziale Nauk o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Dr n. o zdr. Agnieszka Skurzak, prof. UM

Położna, specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa neonatologicznego, specjalista oceny noworodka skalą NBAS. Nauczyciel akademicki w Zakładzie Opieki Specjalistycznej w Położnictwie w Katedrze Rozwoju Położnictwa na Wydziale Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. Członek Państwowej Komisji Egzaminacyjnej w dziedzinie pielęgniarstwa ginekologiczno-położniczego dla położnych. Menedżer badań naukowych i prac rozwojowych.

Dr n. o zdr. Dominika Stobnicka, prof. UM

Położna, specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa położniczego. Nauczyciel akademicki w Zakładzie Opieki Specjalistycznej w Położnictwie w Katedrze Rozwoju Położnictwa na Wydziale Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. Surdopedagog, absolwentka studiów podyplomowych Komunikacja językowa z niesłyszącymi i słabosłyszącymi.

Dr n. med. Mariusz Święc

Lekarz, specjalista w dziedzinie położnictwa i ginekologii. Nauczyciel akademicki w Zakładzie Położnictwa, Ginekologii i Opieki Położniczo-Ginekologicznej oraz Klinice Perinatologii i Położnictwa Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Wieloletnie doświadczenie w ultrasonografii położniczo-ginekologicznej. Certyfikat Umiejętności PTGiP – certyfikat Ultrasonografii. Certyfikat Londyńskiej Fundacji Medycyny Płodowej (The Fetal Medicine Foundation) w zakresie diagnostyki prenatalnej w I trymestrze ciąży. Członek Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników.

Prof. dr hab. n. med. Anna Torres

Lekarz, specjalista w dziedzinie położnictwa i ginekologii oraz ginekologii dziecięcej i dziewczęcej (International Fellowship of Pediatric and Adolescent Gynecology, FIGIJ). Magister Edukacji Klinicznej (Uniwersytet w Edynburgu). Kierownik Kliniki Ginekologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. Członek Zarządu Międzynarodowej Federacji Ginekologii Dziecięcej i Dziewczęcej (International Federation of Pediatric and Adolescent Gynecology, FIGIJ).

Dr n. o zdr. Marta Zarajczyk, prof. UM

Położna, specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa położniczego. Nauczyciel akademicki w Zakładzie Opieki Specjalistycznej w Położnictwie w Katedrze Rozwoju Położnictwa na Wydziale Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. Przewodnicząca Oddziału Uniwersyteckiego Polskiego Towarzystwa Położnych, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Lublinie, Oddział Położniczy z Oddziałem Patologii Ciąży.

Dr n med. Barbara Zych

Położna, specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa neonatologicznego. Nauczyciel akademicki w Zakładzie Opieki Położniczo-Ginekologicznej Instytutu Nauk o Zdrowiu w Kolegium Nauk Medycznych Uniwersytetu Rzeszowskiego.WSTĘP

Badanie podmiotowe i przedmiotowe w ginekologii, położnictwie i neonatologii ma niezastąpioną wartość dla praktyki zawodowej położnej w trakcie wykonywania określonych czynności zawodowych przy udzielaniu świadczeń pielęgnacyjnych, zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych lub rehabilitacyjnych.

Badanie fizykalne umożliwia ocenę stanu zdrowia pacjentki/pacjenta z uwzględnieniem swoistości i odrębności ich sytuacji zdrowotnej. Wyniki przeprowadzonego badania są analizowane, dokumentowane, a podjęte działania pozwalają na postawienie właściwej diagnozy, dalsze planowanie opieki, wdrażanie i ewaluację postępowania, co wpływa na wysoką jakość sprawowanej opieki.

Warunkiem uzyskania niezbędnych informacji w trakcie procesu diagnostycznego jest nie tylko wiedza, ale w szczególności umiejętności obejmujące właściwy dobór metod i sposobów gromadzenia informacji o osobie badanej oraz współpraca z nią.

Zgromadzone dane stanowią źródło informacji, na postawie których osoba sprawująca opiekę wyznacza kolejne etapy postępowania, wybiera określone techniki badawcze niezbędne w dalszym diagnozowaniu pacjenta.

Publikacja została podzielona na rozdziały koncentrujące się na podmiocie opieki, od momentu urodzenia, tj. na noworodku, następnie na niemowlęciu oraz na kobiecie w różnym okresie jej życia i stanie zdrowia. Obejmuje wprowadzenie w zasady przeprowadzania badania fizykalnego, zagadnienia dotyczące uwarunkowań badania fizykalnego w ginekologii, w ginekologii wieku dziecięcego, badania fizykalnego gruczołów piersiowych, badania fizykalnego w ciąży, w czasie porodu, połogu oraz badania fizykalnego noworodka i niemowlęcia.

Każdy rozdział wzbogacony jest o materiał graficzny i tabele ułatwiające zrozumienie poszczególnych zagadnień, jak również zawiera informacje dotyczące rodzajów i zasad prowadzenia dokumentacji medycznej.

Nowością, a zarazem niekwestionowanym atutem publikacji są rozdziały opracowane przez profesjonalistów i praktyków, dotyczące badania ultrasonograficznego wykonywanego w czasie ciąży, porodu i połogu.

Publikacja ta skierowana jest nie tylko do studentów kierunków medycznych, ale również do osób już wykonujących swój zawód – może być wykorzystywana w ich codziennej praktyce zawodowej, ale również może stanowić wsparcie w podejmowanym kształceniu podyplomowym.

Rozwój ginekologii, położnictwa i neonatologii wiąże się ze stałym poszerzaniem uprawnień położnej, co również skutkuje zwiększeniem zakresu kompetencji, w tym umiejętności wykonywania badania fizykalnego. Książka Badanie fizykalne w praktyce położnej jest nie tylko odpowiedzią na te zmiany, ale stanowi również wypełnienie niszy w tym przedmiotowym zakresie.

Dr hab. n o zdr. Agnieszka Bień, prof. UM

Prof. dr hab. n med. i n. o zdr. Grażyna Iwanowicz-Palus

Prof. dr. hab. n. med. i n. o zdr. Artur Wdowiak