Dieta w chorobach nerek przed dializą - ebook
Wydawnictwo:
Data wydania:
6 grudnia 2021
Format ebooka:
EPUB
Format
EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie.
Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu
PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie
jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz
w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników
e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i
tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji
znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji
multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka
i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej
Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego
tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na
karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją
multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire
dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy
wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede
wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach
PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla
EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Pobierz fragment w jednym z dostępnych formatów
Dieta w chorobach nerek przed dializą - ebook
Dieta w chorobach nerek przed dializą to przewodnik i poradnik, który w oparciu o najnowsze wytyczne dietetyczne opracowane na podstawie aktualnych źródeł naukowych, pozwoli zaplanować plan żywieniowy dopasowany do stopnia zdiagnozowanej choroby.
Publikacja przedstawia zalecenia dietetyczne, pozwalające kontrolować spożycie składników odżywczych, mogące wpływać na funkcjonowanie nerek. Zawiera jasne wytyczne, które można łatwo zastosować w codziennym planowaniu posiłków, szczegółowe sugestie dotyczące odżywiania oraz porady dotyczące stylu życia, które ułatwią przestrzeganie diety przyjaznej dla nerek.
Stanowi cenne źródło wiedzy, głównie dla pacjentów z Przewlekłą Chorobą Nerek (PChN) w okresie leczenia zachowawczego (przed dializą,) a także dla osób z ich otoczenia - rodziny, opiekunów. Jednocześnie stanowi cenną wskazówkę dla lekarzy rodzinnych i dietetyków w procesie ustalania diety dla chorych.
| Kategoria: | Medycyna |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-200-6596-1 |
| Rozmiar pliku: | 4,1 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
1
WSTĘP
CHOROBY NEREK – CICHE, ZABÓJCZE TSUNAMI
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO – World Health Organization) wymienia choroby nerek wśród przewlekłych chorób niezakaźnych, które są główną przyczyną przedwczesnych zgonów na świecie. Szacuje się, w zależności od źródła, że w Polsce problem dotyczy 4–5 milionów osób, jednak większość z nich o tym nie wie. Przewlekła choroba nerek (PChN) może się rozwijać przez 20–30 lat bez żadnych symptomów.
Wczesne rozpoznanie choroby pozwala na wdrożenie odpowiednich procedur farmakologicznych i dietetycznych, które znacznie spowalniają jej postęp. Tyle że… nerki nie bolą. Na to, że niedomagają, mogą wskazywać trudności z koncentracją, uczucie przewlekłego zmęczenia, słabszy apetyt, problemy ze snem, nocne skurcze nóg, suchość i swędzenie skóry oraz częste oddawanie moczu, szczególnie w nocy. Główne przyczyny chorób nerek to cukrzyca, nadciśnienie, otyłość oraz niedoleczone infekcje.
W celu kontroli stanu nerek zdrowy dorosły powinien wykonać co dwa lata badanie ogólne moczu i oznaczyć poziom kreatyniny we krwi. Tylko te dwa badania. „Ogólnopolskie Stowarzyszenie Osób Dializowanych (OSOD) od lat podkreśla konieczność włączenia ich do obowiązkowych badań okresowych dla pracowników. To zupełnie zmieniłoby sytuację pacjentów i budżetu” – tłumaczy dr Iwona Mazur (_Ogólnopolskie badanie pacjentów nefrologicznych_ 2020).
CO SKŁONIŁO MNIE DO NAPISANIA KSIĄŻKI DLA PACJENTÓW W OKRESIE PREDIALIZY I DLACZEGO TA PUBLIKACJA JEST POTRZEBNA?
Zalecenia dietetyczne dla osób z PChN są przedstawiane w formie skąpych informacji, a brak wiedzy żywieniowej pacjentów to jeden z wiodących czynników obniżających skuteczność dietoterapii. W takiej sytuacji ułożenie i wdrożenie optymalnej terapii żywieniowej dla osoby z PChN stanowi duże wyzwanie.
Nierozpoznana i nieleczona PChN postępuje niezauważalnie i doprowadza do całkowitej niewydolności nerek. Szacuje się, że w Polsce w nadchodzących latach częstość choroby zwiększy się nawet dwukrotnie, ponieważ większość ludzi nie odczuwa żadnych objawów aż do chwili, kiedy nerki są już w bardzo ciężkim stanie.
W okresie leczenia zachowawczego osób z PChN (okres przed dializoterapią) opóźnienie rozwoju procesu chorobowego można uzyskać, stosując odpowiednie postępowanie dietetyczne oraz farmakoterapię. Właściwie prowadzona i nadzorowana dietoterapia jest obecnie uważana za ważny element postępowania terapeutycznego, istotnie wpływający na spowolnienie progresji choroby. Zapobiega niedożywieniu, zmniejsza zaburzenia metaboliczne towarzyszące chorobom nerek i opóźnia konieczność rozpoczęcia leczenia nerkozastępczego.
Odpowiednia wiedza żywieniowa i umiejętność samodzielnego komponowania jadłospisów wywierają znaczący wpływ na przestrzeganie zaleceń dietetycznych przez pacjentów, a w konsekwencji pozwalają na opóźnienie postępu choroby.
OCENA ŻYWIENIA PACJENTÓW Z PCHN I WNIOSKI Z BADAŃ
Z przeprowadzonych badań wynika, że pacjenci często nie rozumieją zaleceń dietetycznych i nie wiedzą, w jaki sposób się odżywiać. Analiza nawyków żywieniowych wykazała, że osoby chore, które starały się przestrzegać zaleceń dietetycznych, popełniały wiele błędów. Zaobserwowano, że ważnym czynnikiem wpływającym na nieprzestrzeganie zaleceń jest brak edukacji żywieniowej o ograniczeniach i modyfikacji w sposobie żywienia.
1. Jednym z głównych problemów dietetycznych była kontrola podaży białka, sodu, potasu, fosforu oraz nawodnienia, co wpływało na nieregularność i pomijanie posiłków.
2. Pacjenci sięgali po produkty o długim terminie ważności, z konserwantami, co skutkowało podwyższonym stężeniem fosforu i potasu we krwi.
3. Trudności z dostarczaniem organizmowi odpowiedniej ilości białka powodowały, że występował jego niedobór lub nadmiar. Należy przy tym pamiętać, że nadmierne spożycie białka powoduje wysokie spożycie fosforu, co prowadzi do odwapnienia i osteoporozy, natomiast zbyt małe – wzmaga niedożywienie.
4. Komponując swój jadłospis, pacjenci nie zachowywali zalecanych proporcji między spożyciem białka pochodzenia zwierzęcego i białka pochodzenia roślinnego.
5. Występujące (z obawy o nadmiar potasu) niskie spożycie warzyw i owoców skutkowało niedoborem witamin i kwasu foliowego. W I i II okresie choroby większość chorych powinna właśnie stosować dietę bogatą w potas ze względu na jego utratę z powodu zwiększonej ilości wydalanego moczu.
6. Zaobserwowano zbyt dużą konsumpcję warzyw konserwowych oraz kiszonek, zawierających duże ilości sodu.
CO ZAWIERA KSIĄŻKA
Wychodząc naprzeciw opisanym problemom, postanowiłam zebrać najważniejsze informacje i przedstawić je w książce. Uwzględnia ona najnowsze rekomendacje i zalecenia dietetyczne, a także jest dostosowana do potrzeb osób, które zmagają się z PChN przed dializą (lekkostrawne produkty, odpowiednie makroskładniki). Pokazuje też, że dieta, mimo ograniczeń, może i powinna być smaczna oraz w miarę możliwości urozmaicona.
Książka jest źródłem informacji o chorobie nerek, porad i zaleceń dietetycznych dla pacjentów z PChN w okresie leczenia zachowawczego (przed dializą).
Publikacja ta stanowi narzędzie, które ma pomóc we właściwym planowaniu diety. Zawiera zbiór szczegółowych i atrakcyjnych przepisów kulinarnych na dietetyczne potrawy o obniżonej zawartości sodu, fosforu i potasu, przydatnych w przygotowaniu zdrowych śniadań, przepysznych obiadów, sycących kolacji i smacznych napojów. W każdym z przepisów dokładnie określono wartość kaloryczną potrawy oraz zawartość składników odżywczych: białka, sodu, fosforu i potasu.
Książka jest jednocześnie przewodnikiem i poradnikiem, dzięki któremu czytelnik sam, krok po kroku, opierając się na najnowszych wytycznych opracowanych na podstawie najlepszych dostępnych obecnie źródeł i badań, wykona plan żywieniowy dopasowany do stopnia zdiagnozowanej choroby, i to nie tylko na cały dzień, lecz także na dalsze, normalne życie, które umożliwi mu zastosowanie odpowiedniej diety.
Przedstawione w publikacji zalecenia dietetyczne pozwalają na kontrolę spożycia składników odżywczych, które mogą wpływać na funkcjonowanie nerek. Jasne wytyczne oraz szczegółowe wskazówki dotyczące posiłków ułatwiają przestrzeganie diety przyjaznej dla tych narządów. Odpowiednio wdrożony program żywieniowy może znacznie ograniczyć postęp choroby i pomóc uniknąć dializy.
Podsumowując, książka ta:
▶ wskazuje, jakie produkty wybierać i jak komponować posiłki w zależności od stadium choroby;
▶ stanowi kompendium najnowszej wiedzy z zakresu dietetyki, leczenia żywieniowego;
▶ podpowiada, co wyeliminować z diety, a co do niej wprowadzić, żeby poprawić swoje zdrowie i odzyskać energię.
RAPORT Z OGÓLNOPOLSKIEGO BADANIA PACJENTÓW NEFROLOGICZNYCH
Raport z Ogólnopolskiego Badania Pacjentów Nefrologicznych przeprowadzonego w 2019 roku przedstawia aktualną sytuację pacjentów nefrologicznych w Polsce. Wyniki potwierdzają, że choroby nerek są w naszym kraju wykrywane bardzo późno, najczęściej przy okazji hospitalizacji lub po przyjęciu na SOR.
Szczególnie niepokojące jest to, że według WHO liczba chorych wymagających leczenia nerkozastępczego do 2030 roku ma się podwoić. Ocenia się też, że w Polsce w 2030 roku liczba leczonych dializami może przekroczyć 30 tysięcy osób. Leczenie zachowawcze pacjentów z PChN staje się coraz bardziej istotne ze względu na zapobieganie epidemii tej choroby, a zwłaszcza jej ostatniemu stadium.
Jak wynika z raportu, najczęstszym objawem wśród osób z PChN jest utrata apetytu. Wraz z pogłębianiem się stadium choroby zmniejsza się ilość przyjmowanego pokarmu. U co czwartego pacjenta zaobserwowano spadek masy ciała, a wśród chorych w 5. stadium PChN najczęściej występowało podejrzenie niedożywienia.
Tylko wczesne wykrycie PChN pozwala na zastosowanie leczenia zachowawczego, łączącego postępowanie farmakologiczne i dietetyczne. Celem takiego postępowania jest przede wszystkim: zapobieganie niedożywieniu we wczesnych fazach choroby nerek i/lub utrzymanie optymalnego stanu odżywienia, zmniejszenie akumulacji produktów przemiany materii, zapobieganie chorobom sercowo-naczyniowym, chorobom kości.
PRZEWLEKŁA CHOROBA NEREK
Przewlekła choroba nerek (PChN) to, zgodnie z wytycznymi Kidney Disease Improving Global Outcome __ (KDIGO), utrzymujące się powyżej 3 miesięcy nieprawidłowości budowy lub czynności nerek mające znaczenie dla zdrowia:
1. Zmniejszenie przesączania kłębuszkowego (GFR) < 60 ml/min/1,73 m² (tab. 1).
2. Występowanie co najmniej jednego wskaźnika uszkodzenia nerek, tj.:
▶ albuminurii ;
▶ nieprawidłowego osadu moczu;
▶ nieprawidłowości w zakresie elektrolitów lub innych będących wynikiem zaburzeń czynności cewek nerkowych;
▶ nieprawidłowości ujawnionych w badaniu histologicznym;
▶ nieprawidłowości budowy ujawnionych w badaniach obrazowych.
TABELA 1. Kategorie GFR zaawansowania PChN
Kategorie GFR
GFR
Opis
G1
≤ 90
Prawidłowy lub wysoki
G2
60–89
Nieznacznie obniżony
G3a
45–59
Obniżenie nieznaczne do umiarkowanego
G3b
30–44
Obniżenie umiarkowane do znacznego
G4
15–29
Znacznie obniżony
G5
< 15
Schyłkowa niewydolność nerek
TABELA 2. Kategorie poziomu albuminurii
Kategoria
Wydalanie albuminy
Stosunek stężenia albuminy do kreatyniny w moczu
Opis
A1
< 30
< 30 mg/g (< 3 mg/mmol)
Albuminuria nieobecna lub łagodna
A2
30–300
30–300 mg/g (3–30 mg/mmol)
Albuminuria umiarkowana
A3
> 300
> 300 mg/g (> 30 mg/mmol)
Albuminuria ciężka
CZYNNIKI RYZYKA WYSTĄPIENIA PCHN
Najistotniejsze przyczyny PChN to nefropatia cukrzycowa, nefropatia nadciśnieniowa, kłębuszkowe zapalenie nerek, zaburzenia lipidowe, podeszły wiek, kamice układu moczowego, przebyta ostra niewydolność nerek, przewlekłe choroby nerek w rodzinie i wysoka zawartość białka w diecie. Bardzo istotnymi czynnikami ryzyka wystąpienia PChN są długo utrzymujący się białkomocz oraz nadużywanie leków mogących wywołać objawy nefropatii polekowej.
BADANIA PROFILAKTYCZNE W KIERUNKU PCHN
Odpowiednio wczesne włączenie badań przesiewowych w kierunku PChN do rutynowych badań krwi wykonywanych u wszystkich pacjentów ułatwiłoby wykrywanie tej choroby i leczenie. Badania powinny być wykonywane raz w roku u osób z grupy ryzyka rozwoju PChN, tzn. u pacjentów z cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym, chorobami układu krążenia, kamicą moczową, u osób w podeszłym wieku.
Badania przesiewowe obejmują:
▶ badanie ogólne moczu z badaniem mikroskopowym osadu;
▶ stężenie mocznika, kwasu moczowego, kreatyniny w surowicy krwi;
▶ oszacowanie wskaźnika przesączania kłębuszkowego (_eGFR – estimated_ _glomerular filtration rate_) na podstawie stężenia kreatyniny w surowicy;
▶ stężenie podstawowych elektrolitów w surowicy: sodu, potasu, wapnia, fosforu;
▶ badanie ultrasonograficzne z oceną wielkości nerek.
WSTĘP
CHOROBY NEREK – CICHE, ZABÓJCZE TSUNAMI
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO – World Health Organization) wymienia choroby nerek wśród przewlekłych chorób niezakaźnych, które są główną przyczyną przedwczesnych zgonów na świecie. Szacuje się, w zależności od źródła, że w Polsce problem dotyczy 4–5 milionów osób, jednak większość z nich o tym nie wie. Przewlekła choroba nerek (PChN) może się rozwijać przez 20–30 lat bez żadnych symptomów.
Wczesne rozpoznanie choroby pozwala na wdrożenie odpowiednich procedur farmakologicznych i dietetycznych, które znacznie spowalniają jej postęp. Tyle że… nerki nie bolą. Na to, że niedomagają, mogą wskazywać trudności z koncentracją, uczucie przewlekłego zmęczenia, słabszy apetyt, problemy ze snem, nocne skurcze nóg, suchość i swędzenie skóry oraz częste oddawanie moczu, szczególnie w nocy. Główne przyczyny chorób nerek to cukrzyca, nadciśnienie, otyłość oraz niedoleczone infekcje.
W celu kontroli stanu nerek zdrowy dorosły powinien wykonać co dwa lata badanie ogólne moczu i oznaczyć poziom kreatyniny we krwi. Tylko te dwa badania. „Ogólnopolskie Stowarzyszenie Osób Dializowanych (OSOD) od lat podkreśla konieczność włączenia ich do obowiązkowych badań okresowych dla pracowników. To zupełnie zmieniłoby sytuację pacjentów i budżetu” – tłumaczy dr Iwona Mazur (_Ogólnopolskie badanie pacjentów nefrologicznych_ 2020).
CO SKŁONIŁO MNIE DO NAPISANIA KSIĄŻKI DLA PACJENTÓW W OKRESIE PREDIALIZY I DLACZEGO TA PUBLIKACJA JEST POTRZEBNA?
Zalecenia dietetyczne dla osób z PChN są przedstawiane w formie skąpych informacji, a brak wiedzy żywieniowej pacjentów to jeden z wiodących czynników obniżających skuteczność dietoterapii. W takiej sytuacji ułożenie i wdrożenie optymalnej terapii żywieniowej dla osoby z PChN stanowi duże wyzwanie.
Nierozpoznana i nieleczona PChN postępuje niezauważalnie i doprowadza do całkowitej niewydolności nerek. Szacuje się, że w Polsce w nadchodzących latach częstość choroby zwiększy się nawet dwukrotnie, ponieważ większość ludzi nie odczuwa żadnych objawów aż do chwili, kiedy nerki są już w bardzo ciężkim stanie.
W okresie leczenia zachowawczego osób z PChN (okres przed dializoterapią) opóźnienie rozwoju procesu chorobowego można uzyskać, stosując odpowiednie postępowanie dietetyczne oraz farmakoterapię. Właściwie prowadzona i nadzorowana dietoterapia jest obecnie uważana za ważny element postępowania terapeutycznego, istotnie wpływający na spowolnienie progresji choroby. Zapobiega niedożywieniu, zmniejsza zaburzenia metaboliczne towarzyszące chorobom nerek i opóźnia konieczność rozpoczęcia leczenia nerkozastępczego.
Odpowiednia wiedza żywieniowa i umiejętność samodzielnego komponowania jadłospisów wywierają znaczący wpływ na przestrzeganie zaleceń dietetycznych przez pacjentów, a w konsekwencji pozwalają na opóźnienie postępu choroby.
OCENA ŻYWIENIA PACJENTÓW Z PCHN I WNIOSKI Z BADAŃ
Z przeprowadzonych badań wynika, że pacjenci często nie rozumieją zaleceń dietetycznych i nie wiedzą, w jaki sposób się odżywiać. Analiza nawyków żywieniowych wykazała, że osoby chore, które starały się przestrzegać zaleceń dietetycznych, popełniały wiele błędów. Zaobserwowano, że ważnym czynnikiem wpływającym na nieprzestrzeganie zaleceń jest brak edukacji żywieniowej o ograniczeniach i modyfikacji w sposobie żywienia.
1. Jednym z głównych problemów dietetycznych była kontrola podaży białka, sodu, potasu, fosforu oraz nawodnienia, co wpływało na nieregularność i pomijanie posiłków.
2. Pacjenci sięgali po produkty o długim terminie ważności, z konserwantami, co skutkowało podwyższonym stężeniem fosforu i potasu we krwi.
3. Trudności z dostarczaniem organizmowi odpowiedniej ilości białka powodowały, że występował jego niedobór lub nadmiar. Należy przy tym pamiętać, że nadmierne spożycie białka powoduje wysokie spożycie fosforu, co prowadzi do odwapnienia i osteoporozy, natomiast zbyt małe – wzmaga niedożywienie.
4. Komponując swój jadłospis, pacjenci nie zachowywali zalecanych proporcji między spożyciem białka pochodzenia zwierzęcego i białka pochodzenia roślinnego.
5. Występujące (z obawy o nadmiar potasu) niskie spożycie warzyw i owoców skutkowało niedoborem witamin i kwasu foliowego. W I i II okresie choroby większość chorych powinna właśnie stosować dietę bogatą w potas ze względu na jego utratę z powodu zwiększonej ilości wydalanego moczu.
6. Zaobserwowano zbyt dużą konsumpcję warzyw konserwowych oraz kiszonek, zawierających duże ilości sodu.
CO ZAWIERA KSIĄŻKA
Wychodząc naprzeciw opisanym problemom, postanowiłam zebrać najważniejsze informacje i przedstawić je w książce. Uwzględnia ona najnowsze rekomendacje i zalecenia dietetyczne, a także jest dostosowana do potrzeb osób, które zmagają się z PChN przed dializą (lekkostrawne produkty, odpowiednie makroskładniki). Pokazuje też, że dieta, mimo ograniczeń, może i powinna być smaczna oraz w miarę możliwości urozmaicona.
Książka jest źródłem informacji o chorobie nerek, porad i zaleceń dietetycznych dla pacjentów z PChN w okresie leczenia zachowawczego (przed dializą).
Publikacja ta stanowi narzędzie, które ma pomóc we właściwym planowaniu diety. Zawiera zbiór szczegółowych i atrakcyjnych przepisów kulinarnych na dietetyczne potrawy o obniżonej zawartości sodu, fosforu i potasu, przydatnych w przygotowaniu zdrowych śniadań, przepysznych obiadów, sycących kolacji i smacznych napojów. W każdym z przepisów dokładnie określono wartość kaloryczną potrawy oraz zawartość składników odżywczych: białka, sodu, fosforu i potasu.
Książka jest jednocześnie przewodnikiem i poradnikiem, dzięki któremu czytelnik sam, krok po kroku, opierając się na najnowszych wytycznych opracowanych na podstawie najlepszych dostępnych obecnie źródeł i badań, wykona plan żywieniowy dopasowany do stopnia zdiagnozowanej choroby, i to nie tylko na cały dzień, lecz także na dalsze, normalne życie, które umożliwi mu zastosowanie odpowiedniej diety.
Przedstawione w publikacji zalecenia dietetyczne pozwalają na kontrolę spożycia składników odżywczych, które mogą wpływać na funkcjonowanie nerek. Jasne wytyczne oraz szczegółowe wskazówki dotyczące posiłków ułatwiają przestrzeganie diety przyjaznej dla tych narządów. Odpowiednio wdrożony program żywieniowy może znacznie ograniczyć postęp choroby i pomóc uniknąć dializy.
Podsumowując, książka ta:
▶ wskazuje, jakie produkty wybierać i jak komponować posiłki w zależności od stadium choroby;
▶ stanowi kompendium najnowszej wiedzy z zakresu dietetyki, leczenia żywieniowego;
▶ podpowiada, co wyeliminować z diety, a co do niej wprowadzić, żeby poprawić swoje zdrowie i odzyskać energię.
RAPORT Z OGÓLNOPOLSKIEGO BADANIA PACJENTÓW NEFROLOGICZNYCH
Raport z Ogólnopolskiego Badania Pacjentów Nefrologicznych przeprowadzonego w 2019 roku przedstawia aktualną sytuację pacjentów nefrologicznych w Polsce. Wyniki potwierdzają, że choroby nerek są w naszym kraju wykrywane bardzo późno, najczęściej przy okazji hospitalizacji lub po przyjęciu na SOR.
Szczególnie niepokojące jest to, że według WHO liczba chorych wymagających leczenia nerkozastępczego do 2030 roku ma się podwoić. Ocenia się też, że w Polsce w 2030 roku liczba leczonych dializami może przekroczyć 30 tysięcy osób. Leczenie zachowawcze pacjentów z PChN staje się coraz bardziej istotne ze względu na zapobieganie epidemii tej choroby, a zwłaszcza jej ostatniemu stadium.
Jak wynika z raportu, najczęstszym objawem wśród osób z PChN jest utrata apetytu. Wraz z pogłębianiem się stadium choroby zmniejsza się ilość przyjmowanego pokarmu. U co czwartego pacjenta zaobserwowano spadek masy ciała, a wśród chorych w 5. stadium PChN najczęściej występowało podejrzenie niedożywienia.
Tylko wczesne wykrycie PChN pozwala na zastosowanie leczenia zachowawczego, łączącego postępowanie farmakologiczne i dietetyczne. Celem takiego postępowania jest przede wszystkim: zapobieganie niedożywieniu we wczesnych fazach choroby nerek i/lub utrzymanie optymalnego stanu odżywienia, zmniejszenie akumulacji produktów przemiany materii, zapobieganie chorobom sercowo-naczyniowym, chorobom kości.
PRZEWLEKŁA CHOROBA NEREK
Przewlekła choroba nerek (PChN) to, zgodnie z wytycznymi Kidney Disease Improving Global Outcome __ (KDIGO), utrzymujące się powyżej 3 miesięcy nieprawidłowości budowy lub czynności nerek mające znaczenie dla zdrowia:
1. Zmniejszenie przesączania kłębuszkowego (GFR) < 60 ml/min/1,73 m² (tab. 1).
2. Występowanie co najmniej jednego wskaźnika uszkodzenia nerek, tj.:
▶ albuminurii ;
▶ nieprawidłowego osadu moczu;
▶ nieprawidłowości w zakresie elektrolitów lub innych będących wynikiem zaburzeń czynności cewek nerkowych;
▶ nieprawidłowości ujawnionych w badaniu histologicznym;
▶ nieprawidłowości budowy ujawnionych w badaniach obrazowych.
TABELA 1. Kategorie GFR zaawansowania PChN
Kategorie GFR
GFR
Opis
G1
≤ 90
Prawidłowy lub wysoki
G2
60–89
Nieznacznie obniżony
G3a
45–59
Obniżenie nieznaczne do umiarkowanego
G3b
30–44
Obniżenie umiarkowane do znacznego
G4
15–29
Znacznie obniżony
G5
< 15
Schyłkowa niewydolność nerek
TABELA 2. Kategorie poziomu albuminurii
Kategoria
Wydalanie albuminy
Stosunek stężenia albuminy do kreatyniny w moczu
Opis
A1
< 30
< 30 mg/g (< 3 mg/mmol)
Albuminuria nieobecna lub łagodna
A2
30–300
30–300 mg/g (3–30 mg/mmol)
Albuminuria umiarkowana
A3
> 300
> 300 mg/g (> 30 mg/mmol)
Albuminuria ciężka
CZYNNIKI RYZYKA WYSTĄPIENIA PCHN
Najistotniejsze przyczyny PChN to nefropatia cukrzycowa, nefropatia nadciśnieniowa, kłębuszkowe zapalenie nerek, zaburzenia lipidowe, podeszły wiek, kamice układu moczowego, przebyta ostra niewydolność nerek, przewlekłe choroby nerek w rodzinie i wysoka zawartość białka w diecie. Bardzo istotnymi czynnikami ryzyka wystąpienia PChN są długo utrzymujący się białkomocz oraz nadużywanie leków mogących wywołać objawy nefropatii polekowej.
BADANIA PROFILAKTYCZNE W KIERUNKU PCHN
Odpowiednio wczesne włączenie badań przesiewowych w kierunku PChN do rutynowych badań krwi wykonywanych u wszystkich pacjentów ułatwiłoby wykrywanie tej choroby i leczenie. Badania powinny być wykonywane raz w roku u osób z grupy ryzyka rozwoju PChN, tzn. u pacjentów z cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym, chorobami układu krążenia, kamicą moczową, u osób w podeszłym wieku.
Badania przesiewowe obejmują:
▶ badanie ogólne moczu z badaniem mikroskopowym osadu;
▶ stężenie mocznika, kwasu moczowego, kreatyniny w surowicy krwi;
▶ oszacowanie wskaźnika przesączania kłębuszkowego (_eGFR – estimated_ _glomerular filtration rate_) na podstawie stężenia kreatyniny w surowicy;
▶ stężenie podstawowych elektrolitów w surowicy: sodu, potasu, wapnia, fosforu;
▶ badanie ultrasonograficzne z oceną wielkości nerek.
więcej..
