- promocja
- W empik go
Dieta zdrowych jelit - ebook
Dieta zdrowych jelit - ebook
Zdrowe i smaczne jedzenie to najlepsza rzecz, jaką możesz podarować swoim jelitom. W dzisiejszych czasach jelita nie mają lekko… Niewłaściwa dieta, stres, pośpiech, nadużywanie leków – to wszystko powoduje, że z dnia na dzień są coraz bardziej osłabione. Potem zaczynają się problemy: zespół jelita drażliwego, nietolerancja FODMAP, zespół SIBO. A może cierpisz na celiakię lub nieszczelne jelito? Łatwo pogubić się w gąszczu zalewających nas zewsząd wskazówek i informacji.
Ta książka uporządkuje twoją wiedzę i wskaże możliwe przyczyny dolegliwości. Dowiesz się z niej, co jeść, by czuć się lepiej. Jak się odżywiać, by złagodzić częste dolegliwości jelitowe? Kiedy błonnik jest wskazany, a kiedy trzeba go ograniczać? Co nam daje dobra mikroflora jelitowa i jak o nią dbać? Jak pozbyć się dokuczliwych zaparć bez przyjmowania leków? Jak postępować w przypadku alergii i nietolerancji pokarmowych (np. nietolerancji glutenu, fruktozy, laktozy czy FODMAP)?
Przepisy na smaczne, zdrowe i łatwe w przygotowaniu dania odpowiednie w różnych zaburzeniach jelitowych.
Spis treści
8 | Słowo od Autorki
11 | Wszystko dzieje się w jelitach
13 | Jak pracują zdrowe jelita?
14 | Objawy zaburzeń pracy jelit
16 | Jak dbać o jelita?
21 | Mikroflora jelitowa a nasze zdrowie i samopoczucie
23 | Co nam daje mikroflora?
25 | Co to są probiotyki, prebiotyki i synbiotyki?
26 | Jak dieta wpływa na kondycję mikroflory?
27 | Co negatywnie wpływa na kondycję mikroflory?
29 | Zespół przerostu flory bakteryjnej jelita cienkiego (SIBO)
32 | Jak dbać swoją mikroflorę?
35 | Przepisy
43 | Kiedy błonnik pomaga, a kiedy szkodzi?
44 | Źródła błonnika
47 | Wpływ błonnika na zdrowie
48 | Kiedy trzeba ograniczyć błonnik?
49 | Przepisy
57 | Zaburzenia jelitowe i wskazówki dietetyczne
58 | Wzdęcia
63 | Przepisy
70 | Gazy jelitowe
73 | Przepisy
80 | Zaparcia
89 | Przepisy
Spis treści
96 | Zespół jelita drażliwego
100 | Stres i przemęczenie a zespół jelita drażliwego
101 | Wprowadzanie nowych produktów
102 | Przygotowanie posiłków a zespół jelita drażliwego
103 | Postaci zespołu jelita drażliwego
106 | Błonnik a zespół jelita drażliwego
108 | Dieta low-FODMAP w terapii zespołu jelita drażliwego
108 | Dieta uboga w nikiel a ZJD
109 | Przepisy – postać biegunkowa
117 | Przepisy – zaparciowa
124 | Alergie i nietolerancje pokarmowe
124 | Alergia na gluten i pszenicę lub ich nietolerancja
131 | Przepisy
138 | Alergia na białko mleka krowiego
143 | Przepisy
148 | Nietolerancja laktozy
151 | Przepisy
158 | Nietolerancja fruktozy
163 | Przepisy
170 | Nietolerancja FODMAP
177 | Przepisy
184 | Czy na pewno masz alergię lub nietolerancję pokarmową?
188 | Nieszczelność jelitowa, czyli popularne „cieknące jelito”
197 | Przepisy
205 | Wybrana bibliografia
Kategoria: | Poradniki |
Zabezpieczenie: |
Watermark
|
ISBN: | 978-83-8151-140-7 |
Rozmiar pliku: | 4,6 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Zaburzenia oraz choroby jelit są coraz bardziej powszechne. Na początku wiele osób cierpiących z ich powodu nie do końca wie, co jest przyczyną dolegliwości. Objawy są dokuczliwe i wstydliwe, a to wpływa również na samopoczucie psychiczne oraz wywołuje dyskomfort w sytuacjach służbowych bądź towarzyskich. Poszukiwania właściwej diagnozy bywają długie i żmudne, a testowanie na sobie kolejnych „rewolucyjnych” diet i „superterapii” z gazet i Internetu zwykle nie przynosi oczekiwanych efektów. Dlatego właśnie powstała ta książka.
Oczywiście jeśli chorujesz, lektura nie zastąpi Ci wizyty u lekarza i starannej diagnostyki. Nie to było moim celem. Informacje zawarte w rozdziałach o zaburzeniach jelitowych mogą Ci jednak pomóc zorientować się, na czym polega problem i nakierować Cię na właściwy trop, a potem zasugerować odpowiednie zmiany w diecie oraz stylu życia.
Z pierwszego rozdziału dowiesz się, jak funkcjonują Twoje jelita oraz jakie objawy sugerują, że coś może im dolegać. Zamieściłam w nim zestaw uniwersalnych wskazówek, jak dbać o zdrowie jelit.
Drugi rozdział to minikompendium wiedzy na temat dobroczynnych bakterii, które zasiedlają Twoje jelita. Przekonasz się, jak wielkie znaczenie dla zdrowia (nie tylko dla przewodu pokarmowego!) ma ich dobra kondycja. Dowiesz się także, jak o nie dbać, by rosły w siłę i korzystnie wpływały na jelito oraz cały organizm.
Trzeci rozdział jest poświęcony błonnikowi. Poznasz jego rodzaje, żywieniowe źródła i wpływ na zdrowie. Znajdziesz tam wskazówki, jak zwiększyć jego ilość w diecie, oraz dowiesz się, kiedy błonnik należy ograniczać.
W ostatnim, obszernym rozdziale zawarto szczegółowe informacje o częstych chorobach i zaburzeniach jelitowych. W tej części książki przeczytasz, jakie mogą być objawy np. nietolerancji laktozy i celiakii. Dowiesz się, co jeść i jakich pokarmów unikać, jeśli cierpisz na m.in. zespół jelita drażliwego, nietolerancję FODMAP czy alergię na mleko. Przekonasz się, czym się różnią poszczególne diety eliminacyjne, a także, czy na pewno zawsze są konieczne. Poznasz sposoby na radzenie sobie ze wzdęciami, gazami jelitowymi czy uporczywymi zaparciami.
Każdy dział w książce kończy się zbiorem przykładowych przepisów na dania polecane w różnych stanach oraz schorzeniach. Dzięki nim nauczysz się, jak zastosować w praktyce porady i wskazówki z części teoretycznej, oraz zyskasz bazę do własnych eksperymentów kulinarnych.
Zdrowe i smaczne jedzenie to bowiem najlepsza rzecz, jaką możesz podarować swoim jelitom.
WSZYSTKO DZIEJE SIĘ W JELITACH
Większość tego, co się dzieje w naszych brzuchach – dzieje się w jelitach. Jelito cienkie i grube mają razem około 4,5 metra długości (to prawie tyle, ile cztery standardowej długości biurka ustawione obok siebie!) i są niezwykle ważnymi narządami. Warunkują nie tylko trawienie, wchłanianie i wydalanie niepotrzebnych resztek, ale wpływają również na naszą odporność, zdrowie, wygląd, a nawet nastrój!
Jeśli jelita są zdrowe – czujemy się świetnie i zapominamy, że je mamy. Jeśli jednak chorują – nasz komfort życia może się znacznie obniżyć.
Jak pracują zdrowe jelita?
Jelita są częścią przewodu pokarmowego. Jelito cienkie zaczyna się zaraz za żołądkiem, a jego początkową część nazywamy dwunastnicą. W dwunastnicy żółć z pęcherzyka żółciowego (ułatwiająca trawienie tłuszczu) miesza się z sokiem trzustkowym, który zawiera enzymy trawienne (niektórzy nazywają je sokami trawiennymi). Dzięki enzymom trawiennym zjedzony pokarm jest rozkładany na części możliwe do wchłonięcia. Jelita również mają gruczoły wydzielające sok jelitowy, który ułatwia trawienie. Dwunastnica przechodzi w jelito czcze i kręte, także będące częściami jelita cienkiego. Razem stanowią one najdłuższy odcinek jelit, a w ich wnętrzu dochodzi do trawienia pokarmu i wchłaniania składników odżywczych.
A to ciekawe!
Całe jelito cienkie pokryte jest fałdami i kilkoma milionami kosmków jelitowych, czyli wypustek, które jeszcze bardziej zwiększają jego rzeczywistą powierzchnię. Szacuje się, że wszystkie te wypukłości mogą zwiększać powierzchnię jelita nawet 23 razy!
Jak to działa? Jesz obiad. Już w jamie ustnej nadtrawiane są pewne składniki pokarmowe, które potem wędrują do żołądka przełykiem.
Pokarm po wstępnej obróbce w żołądku trafia do dwunastnicy, gdzie miesza się z sokiem jelitowym, enzymami i żółcią. Następnie dzięki mięśniom otaczającym jelito jest popychany dalej, ku dołowi, a jednocześnie stale ulega trawieniu i rozkładowi.
Ruchy jelit fachowo nazywa się perystaltyką. Jeśli perystaltyka jelitowa z jakiegoś powodu nie działa dobrze, pokarm zalega w przewodzie pokarmowym, a my mamy do czynienia z zaparciem i dyskomfortem.
Gdy pokarm w jelitach zamieni się w mieszaninę cząstek możliwych do wchłonięcia, do gry wkraczają kosmki jelitowe. Pod ich powierzchnią znajduje się gęsta siatka naczyń krwionośnych, do których przenikają składniki odżywcze, np. glukoza, aminokwasy i kwasy tłuszczowe. Te składniki odżywcze razem z krwią są transportowane do odpowiednich miejsc w organizmie.
Pokarm przebywa w jelicie cienkim przeciętnie kilka godzin, ale w tej kwestii istnieją bardzo duże różnice osobnicze (czyli indywidualne).
Gdy jelito cienkie wyciśnie z treści pokarmowej wszystko, co się da, ruchy perystaltyczne popychają ją dalej w kierunku jelita grubego, do którego zalicza się okrężnica.
Jelito grube służy do odwadniania treści jelitowej, formowania kału z niepotrzebnych resztek i wreszcie – wydalania go z organizmu. Przez lata sądzono, że rola jelita grubego kończy się na tym przykrym obowiązku. Dziś wiemy już, że w tym miejscu dochodzi do wielu innych procesów, ale o tym przeczytasz w dalszej części książki.
Objawy zaburzeń pracy jelit
Zazwyczaj objawy zaburzeń jelitowych są łatwe do zaobserwowania. Spójrz na poniższy schemat.
Czasem jednak objawy chorób i zaburzeń pracy jelit mogą być znacznie mniej specyficzne. Należą do nich:
- osłabienie, bóle głowy, niedokrwistość,
- mdłości, brak apetytu, wymioty,
- obniżony nastrój, drażliwość, nieuzasadnione zmęczenie, niepokój,
- problemy skórne, wypadanie włosów,
- objawy bólowe ze strony układu moczowo-płciowego, zwiększona częstotliwość oddawania moczu,
- zaburzenia płodności i czynności seksualnych.
Lekarz, do którego zwracamy się z prośbą o poradę w powyższych przypadkach, może zasugerować zbadanie jelit, upatrując w nich potencjalną przyczynę złego samopoczucia lub rozmaitych zaburzeń. Niestety w praktyce często mija wiele czasu, zanim pacjent zostanie prawidłowo zdiagnozowany, i nierzadko bywa leczony na zupełnie inne schorzenie, niż w rzeczywistości cierpi.
Jak dbać o jelita?
Poniżej znajdziesz wskazówki, jak na co dzień dbać o swoje jelita.
- Leki (zwłaszcza antybiotyki, sterydy itp.) stosuj wyłącznie w razie bezwzględnej konieczności i zawsze pod kontrolą lekarza. Nie skracaj i nie wydłużaj czasu leczenia, pilnuj dawek oraz odstępów między nimi.
- Kiedy przyjmujesz takie leki (np. antybiotyki), zawsze stosuj jednocześnie probiotyki, które odnowią nadwątloną mikroflorę jelitową. Kuracja probiotykiem powinna trwać równolegle z kuracją antybiotykową i przez jakiś czas po niej.
- Nie nadużywaj leków przeciwbólowych. Niestety niektórzy z nas łykają je dosłownie jak cukierki, przy każdym, nawet najlżejszym bólu, a takie działanie ma negatywny wpływ na organizm. Leki przeciwbólowe lepiej zostawić wyłącznie na okazję, gdy ból jest bardzo silny i nieznośny. A jeśli masz możliwość położenia się, przespania czy przeczekania bólu – skorzystaj z niej, zamiast łykać kolejną tabletkę.
- Unikaj częstego picia alkoholu (szczególnie w dużych ilościach).
- Unikaj stresu, a jeśli masz z nim problem – staraj się stosować techniki relaksacyjne.
- Nie zapominaj o odpoczynku. Śpij 7–8 godzin na dobę. Nie możesz żyć wyłącznie pracą i obowiązkami. Organizm nie regeneruje się, jeśli ciągle gdzieś pędzisz.
- Dbaj o swoją mikroflorę (patrz rozdział Mikroflora jelitowa).
- Dbaj o swoją dietę, korzystając ze wskazówek podanych niżej.
Dieta na zdrowe jelita
- Codziennie spożywaj przynajmniej 500 g urozmaiconych warzyw i owoców bogatych w przeciwutleniacze oraz błonnik.
- Każdego dnia jedz pełnoziarniste produkty zbożowe (np. kasze, pieczywo, makaron, płatki, mąkę).
- Uwzględnij w jadłospisie nasiona roślin strączkowych (fasolę, groch, soczewicę, bób, ciecierzycę).
- Dania doprawiaj przyprawami, np. kurkumą, która wykazuje działanie przeciwzapalne, czarnuszką, która łagodzi stan zapalny w jelitach, bądź ziołami o działaniu przeciwutleniającym, takimi jak np. oregano lub tymianek.
- Dbaj o prawidłową podaż cynku, żelaza, witaminy D i witaminy A.
- Pij umiarkowane ilości dobrej zielonej herbaty bez cukru.
- Spróbuj naparu z rumianku, który wspomaga leczenie stanów zapalnych jelit, działa przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybiczo, przeciwzapalnie, antyalergicznie i regenerująco.
- Unikaj słodzonych napojów, szczególnie pitych często i w dużej ilości.
- Raz lub dwa razy w tygodniu jedz tłuste morskie ryby (np. łososia, śledzia, makrelę), upieczone w niskiej temperaturze, marynowane lub ugotowane na parze.
- Uwzględnij w diecie produkty takie jak surowy olej lniany i orzechy (zwłaszcza włoskie).
- Spożywaj produkty korzystne dla mikroflory jelitowej (patrz rozdział Mikroflora jelitowa).
- Unikaj dań smażonych oraz opiekanych w wysokiej temperaturze, przypalonych, zwęglonych i spieczonych.
- Unikaj zjadania pleśni – jeśli zauważysz, że spleśniał brzeg ciasta, chleba lub górna warstwa twarożku, dżemu czy sosu – wyrzuć wszystko. Niewidoczne elementy pleśni są już zapewne w całym produkcie. Produkty suche (np. kaszę, suszone owoce, orzechy, płatki) kupuj i przechowuj w szczelnie zamykanych pojemnikach, z dala od wilgoci – w innym przypadku mogą się w nich rozwijać niewidoczne grzyby. Unikaj także przejrzałych lub mocno obtłuczonych owoców – może się w nich rozwijać pleśń.
- Unikaj dań bardzo bogatych w nasycone kwasy tłuszczowe, np. kotletów wieprzowych, kiełbasy.
- Unikaj żywności wysokoprzetworzonej, ubogiej w błonnik i witaminy, a za to bogatej w oczyszczoną mąkę, cukier, nasycone kwasy tłuszczowe, liczne dodatki do żywności i sól, takiej jak żywność gotowa, fast food, słodycze i słone przekąski, niektóre przetwory mięsne, nabiałowe i zbożowe.Sałatka ziemniaczana z karczochami
2 porcje
SKŁADNIKI
- 2 duże ziemniaki
- 4–5 kawałków karczochów ze słoika
- mała czerwona cebula
- ząbek czosnku
- mała garść niełuskanych pistacji
- 6 plasterków suchej kiełbasy bez konserwantów
- 2 łyżki oleju rzepakowego
- słodka papryka
- sól i pieprz
WYKONANIE
1. Ziemniaki ugotuj w łupinach, a gdy wystygną, pokrój je w kostkę.
2. Karczochy pokrój na małe kawałki, a cebulę posiekaj lub pokrój w plastry.
3. Czosnek obierz, następnie zmiażdż lub posiekaj.
4. Kiełbasę pokrój w cienkie paseczki.
5. Pistacje wyłuskaj i pokrusz lub posiekaj.
6. Włóż wszystkie składniki do salaterki, skrop olejem.
7. Wymieszaj i dopraw do smaku.
Wskazówka
Karczochy możesz zastąpić marynowanymi lub gotowanymi szparagami.