Dietetyka sportowa - ebook
Wydawnictwo:
Data wydania:
1 stycznia 2019
Format ebooka:
EPUB
Format
EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie.
Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu
PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie
jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz
w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników
e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i
tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji
znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji
multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka
i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej
Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego
tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na
karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją
multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire
dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy
wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede
wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach
PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla
EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Pobierz fragment w jednym z dostępnych formatów
Dietetyka sportowa - ebook
Dietetyka sportowa to obecnie jedna z najbardziej rozwijających się nauk żywieniowych. Skupia się na badaniu wpływu diety lub określonego sposobu żywienia na kondycję i wytrzymałość osób aktywnych fizycznie. Zajmuje się również opracowaniem i implementacją strategii żywieniowych mających na celu poprawę ogólnego stanu zdrowia, wydolności fizycznej i składu ciała. W książce znajdują się wszystkie niezbędne informacje służące min. indywidualnemu dopasowaniu diety do planu treningowego (uwzględniając również okres startowy oraz często celowe wahania masy ciała), potrzeby wynikające z występowania problemów zdrowotnych (alergie pokarmowe, cukrzyca, zaburzenia odżywiania). Nie zabrakło również wskazówek potrzebnych do planowania jadłospisu względem rodzaju uprawianej dyscypliny, odżywiania w czasie podróży, doboru suplementacji uwzględniającej jej skuteczność, legalność oraz bezpieczeństwo stosowania. Publikacja jest niezbędnym źródłem wiedzy dla dietetyków sportowych, pomocą dydaktyczną dla studentów i nauczycieli akademickich na kierunkach dietetycznych, medycznych i wychowania fizycznego. Dla osób aktywnych fizycznie wyjaśni najważniejsze aspekty dietetyki sportowej i wskaże prawidłowe zasady sposobu odżywiania. ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDSTAWIONY W PUBLIKACJI ŻYWIENIE Trawienie i przemiana materii Reakcja organizmu na wysiłek fizyczny Adaptacja do wysiłku fizycznego i metody oceny wydolności fizycznej Biochemia wysiłku fizycznego Bilans energetyczny Planowanie aktywności fizycznej Budowa i skład ciała Żywienie, wysiłek fizyczny i geny Makroskładniki pokarmowe (Białka, Tłuszcze, Węglowodany) Wartość odżywcza produktów spożywczych Witaminy w żywieniu osób aktywnych fizycznie Składniki mineralne w żywieniu osób aktywnych Woda i elektrolity w czasie wysiłku fizycznego Wpływ diety na równowagę kwasowo-zasadową organizmu Żywienie, wysiłek fizyczny i układ odpornościowy Wolne rodniki w wysiłku fizycznym Zaburzenia przewodu pokarmowego u osób aktywnych fizycznie i sportowców Mikrobiota jelitowa a wysiłek fizyczny Alergia na pokarmy i nietolerancje pokarmowe Zaburzenia odżywiania Alkohol a sport DIETETYKA Zalecenia żywieniowe dla osób aktywnych fizycznie Przygotowanie do wysiłku Regeneracja powysiłkowa Strategie żywieniowe wpływające na masę i skład ciała – redukcja masy ciała, zwiększanie masy mięśniowej Żywienie dzieci i młodzieży uprawiającej sport Kobieta sportowiec Sportowiec z cukrzycą Sportowiec wegetarianin Dieta w profilaktyce i leczeniu chorób przewlekłych Dieta w profilaktyce i leczeniu zaburzeń lipidowych Dieta w profilaktyce i leczeniu hiperurykemii u sportowców Dieta w profilaktyce i leczeniu niedokrwistości z niedoboru żelaza u sportowców Psychologia i odżywianie Psychologia i odżywianie – ograniczenia w procesie redukcji masy ciała SUPLEMENTY DIETY Suplementy diety w sporcie Suplementacja i żywienie, a doping PRAKTYCZNE ASPETY DIETYKI Metody pomiaru dobowego i treningowego wydatku energetycznego Kalorymetria pośrednia w ocenie metabolizmu energetycznego Metody oceny sposobu żywienia Metody oceny stanu odżywienia Monitoring medyczny sportowców Poradnictwo dietetyczne – rola dietetyka sportowego Dieta osób aktywnych Wybrane aspekty żywienia w różnych dyscyplinach sportowych Plany suplementacyjne ukierunkowane na przyrost masy mięśniowej Ciekawostki żywieniowe
| Kategoria: | Medycyna |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-200-5664-8 |
| Rozmiar pliku: | 15 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
dr hab. n. kult. fiz., prof. AWF Barbara Frączek
Absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi. Pracownik Zakładu Medycyny Sportowej i Żywienia Człowieka, Instytutu Nauk Biomedycznych AWF w Krakowie oraz Krakowskiej Wyższej Szkoły Promocji Zdrowia. Prowadzi działalność dydaktyczną i naukową skoncentrowaną wokół zagadnień fizjologii i żywienia człowieka, w szczególności dietetyki sportowców. Wykładowca na konferencjach szkoleniowych, kursach instruktorskich i trenerskich oraz studiach podyplomowych. Od 2003 roku konsultant ds. żywienia sportowców wyczynowych, m.in. Polskiego Związku Narciarskiego. Współzałożycielka firmy "Trix Dietetyka Sportowa".
dr n. med. Jarosław Krzywański
Specjalista chorób wewnętrznych i medycyny sportowej. Kierownik Centrum Medycyny Klinicznej i Doświadczalnej Centralnego Ośrodka Medycyny Sportowej w Warszawie. Konsultant Województwa Mazowieckiego w dziedzinie medycyny sportowej.
Członek Komisji Medycznej Polskiego Komitetu Olimpijskiego oraz Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Medycyny Sportowej. W latach 1994-2012 lekarz Kadry Narodowej Polskiego Związku Podnoszenia Ciężarów, a od roku 2009 kierownik Zespołu Medycznego Polskiego Związku Lekkiej Atletyki.
Członek misji medycznej na Igrzyskach Olimpijskich: Sydney 2000, Ateny 2004, Pekin 2008, Vancouver 2010, Londyn 2012, Soczi 2014, Rio de Janeiro 2016, Pjongczang 2018.
dr n. med. Hubert Krysztofiak
Specjalista chorób wewnętrznych i medycyny sportowej. Dyrektor Centralnego Ośrodka Medycyny Sportowej. Pracownik Instytutu Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN.
Łączy aktywność lekarską z działalnością naukową. Zajmuje się fizjologią wysiłku fizycznego, w szczególności adaptacją układu krążenia i układu oddechowego do wysiłku fizycznego. W obszarze klinicznym interesuje się problemami kardiologicznymi i pneumonologicznymi u sportowców.
Przewodniczący Komisji Medycznej Polskiego Komitetu Olimpijskiego. Jest odpowiedzialny za medyczne zabezpieczenie Polskiej Reprezentacji Olimpijskiej podczas igrzysk olimpijskich. Współpracuje też z Polskim Komitetem Paraolimpijskim. Jest lekarzem kadry łyżwiarstwa szybkiego i drużyny tenisowej, grającej w Pucharze Davisa.AUTORZY
prof. dr hab. n. med. Zbigniew Bartuzi
Katedra i Klinika Alergologii, Immunologii Klinicznej i Chorób Wewnętrznych
Collegium Medicum w Bydgoszczy
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
mgr Marta Bazańska
Wydział Wychowania Fizycznego i Sportu
Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie
Centralny Ośrodek Medycyny Sportowej
dr n. hum. Izabella Bednarczyk-Bochenek
Uniwersytet Warszawski
Zakład Farmacji Klinicznej i Opieki Farmaceutycznej
Warszawski Uniwersytet Medyczny
mgr Natalia Bieńko
Samodzielna Pracownia Epidemiologii Żywienia i Norm
Instytut Żywności i Żywienia im. prof. dra Aleksandra Szczygła w Warszawie
prof. dr hab. n. biol. Jadwiga Charzewska
Samodzielna Pracownia Epidemiologii Żywienia i Norm
Instytut Żywności i Żywienia im. prof. dra Aleksandra Szczygła w Warszawie
prof. dr hab. n. med. Kazimierz Ciechanowski
Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
prof. dr hab. n. kult. fiz. Paweł Cięszczyk
Zakład Biologii Molekularnej
Wydział Wychowania Fizycznego
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku
dr n. med. Daria Domańska-Senderowska
Zakład Biomedycyny i Genetyki
Uniwersytet Medyczny w Łodzi
dr n. o zdr. inż. Krzysztof Durkalec-Michalski
Zakład Dietetyki
Instytut Żywienia Człowieka i Dietetyki
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
Polski Związek Zapaśniczy
Zakład Żywności i Żywienia,
Akademia Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego w Poznaniu
dr hab. n. kult. fiz. Barbara Frączek, prof. AWF
Zakład Medycyny Sportowej i Żywienia Człowieka
Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie
Polski Związek Narciarski
dr inż. Ewa Fürstenberg
Zakład Fizjologii Żywienia
Katedra Dietetyki
Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
dr hab. n. kult. fiz. Maria Gacek
Zakład Medycyny Sportowej i Żywienia Człowieka
Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie
dr inż. Danuta Gajewska
Zakład Dietetyki
Katedra Dietetyki
Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
dr n. med. Andrzej Gawrecki
Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Szpital Miejski im. Franciszka Raszei w Poznaniu
dr n. med. Izabela Grabowska
Zakład Fizjologii Stosowanej
Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego
Polska Akademia Nauk w Warszawie
Centralny Ośrodek Medycyny Sportowej w Warszawie
prof. emeryt. dr hab. n. o żyw. Anna Gronowska-Senger
Zakład Oceny Żywienia
Katedra Żywienia Człowieka
Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
dr n. kult. fiz. Andrzej Grzelak
Zakład Fizjologii i Biochemii
Instytut Nauk Biomedycznych
Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie
dr hab. n. o żyw. Jadwiga Hamułka, prof. SGGW
Zakład Oceny Żywienia
Katedra Żywienia Człowieka
Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
mgr Łukasz Jaśkiewicz
Zakład Biochemii
Katedra Nauk Przyrodniczych
Wydział Wychowania Fizycznego
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku
Akademia Dietetyki Sportowej w Gdańsku
prof. dr hab. n. med. Anna Jegier
Zakład Medycyny Sportowej
Uniwersytet Medyczny w Łodzi
prof. dr hab. n. kult. fiz. Andrzej Klimek
Zakład Fizjologii i Biochemii
Instytut Nauk Biomedycznych
Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie
dr Anna Kopiczko
Zakład Antropologii i Promocji Zdrowia
Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie
prof. dr hab. n. med. Małgorzata Kozłowska-Wojciechowska
Zakład Farmacji Klinicznej i Opieki Farmaceutycznej
Warszawski Uniwersytet Medyczny
dr n. med. Hubert Krysztofiak
Zakład Fizjologii Stosowanej
Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego
Polska Akademia Nauk w Warszawie
Centralny Ośrodek Medycyny Sportowej w Warszawie
dr n. med. Jarosław Krzywański
Centrum Medycyny Klinicznej i Doświadczalnej
Centralny Ośrodek Medycyny Sportowej w Warszawie
dr inż. Anna Książek
Zakład Medycyny Sportu i Dietetyki
Katedra Biologicznych i Motorycznych Podstaw Sportu
Akademia Wychowania Fizycznego im. Jędrzeja Śniadeckiego we Wrocławiu
Dariusz Kurach
CookService
dr n. med. Igor Łoniewski
Zakład Biochemii i Żywienia Człowieka
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
dr hab. n. kult. fiz. Agnieszka Maciejewska-Skrendo, prof. AWFiS
Zakład Biologii Molekularnej
Wydział Wychowania Fizycznego
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku
dr n. farm. Magdalena Makarewicz-Wujec
Zakład Farmacji Klinicznej i Opieki Farmaceutycznej
Warszawski Uniwersytet Medyczny
dr hab. n. kult. fiz. Jadwiga Malczewska-Lenczowska, prof. IS-PIB
Zakład Fizjologii Żywienia i Dietetyki
Instytut Sportu – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie
prof. dr hab. n. med. Artur Mamcarz
III Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii
II Wydział Lekarski
Warszawski Uniwersytet Medyczny
Międzyleski Szpital Specjalistyczny
Centralny Ośrodek Medycyny Sportowej w Warszawie
dr hab. n. med. Wojciech Marlicz
Klinika Gastroenterologii
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
mgr Paulina Mazur-Kurach
Trix-Dietetyka Sportowa, Kraków
Instytut Nauk o Zdrowiu
Podhalańska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Targu
dr n. med. Tomasz Mikulski
Zakład Fizjologii Stosowanej
Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego
Polska Akademia Nauk w Warszawie
dr inż. Estera Nowacka-Polaczyk
Pienińska Uzdrowiskowa Klinika Rehabilitacji i Leczenia Bólu SOLAR w Szczawnicy
dr n. kult. fiz. Joanna Orysiak
Zakład Fizjologii Żywienia i Dietetyki
Instytut Sportu – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie
mgr Joanna Palma
Katedra Żywienia Człowieka, Zakład Żywienia Człowieka i Metalobolomiki
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
dr n. o zdr. Damian Parol
III Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii
II Wydział Lekarski
Warszawski Uniwersytet Medyczny
Centralny Ośrodek Medycyny Sportowej w Warszawie
mgr Aleksandra Pięta
Zakład Medycyny Sportowej i Żywienia Człowieka
Instytut Nauk Biomedycznych
Wydział Wychowania Fizycznego i Sportu
Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie
dr n. kult. fiz. Tomasz Podgórski
Zakład Biochemii
Akademia Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego w Poznaniu
mgr inż. Jagoda Podkowska
Poradnia dietetyczna Blueberry Health & Diet
dr n. farm. Andrzej Pokrywka
Katedra Fizjologii Stosowanej i Klinicznej
Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu
Uniwersytet Zielonogórski
Centralny Ośrodek Medycyny Sportowej w Warszawie
dr inż. Beata Przygoda
Pracownia Witamin
Samodzielna Pracownia Wartości Odżywczych Żywności
Zakład Żywności i Suplementów Diety
Instytut Żywności i Żywienia im. prof. dra Aleksandra Szczygła w Warszawie
Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej IŻŻ
prof. dr hab. n. farm. Juliusz Przysławski
Katedra i Zakład Bromatologii
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
dr inż. Mirosław Pysz
Wydział Promocji Zdrowia
Krakowska Wyższa Szkoła Promocji Zdrowia
dr hab. n. kult. fiz. Marek Sawczuk, prof. AWFiS
Pracownia Medycyny Fizykalnej
Katedra Sportu Powszechnego
Wydział Turystyki i Rekreacji
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku
prof. dr hab. n. farm. Małgorzata Schlegel-Zawadzka
Zakład Żywienia Człowieka
Instytut Zdrowia Publicznego
Wydział Nauk o Zdrowiu
Uniwersytet Jagielloński – Collegium Medicum
mgr Marek Siderek
Polski Związek Narciarski
prof. dr hab. n. kult. fiz. Małgorzata Słowińska-Lisowska
Zakład Medycyny Sportu i Dietetyki
Katedra Biologicznych i Motorycznych Podstaw Sportu
Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
mgr Urszula Somow
Polski Związek Lekkiej Atletyki
prof. dr hab. Ewa Stachowska
Katedra Żywienia Człowieka, Zakład Żywienia Człowieka i Metalobolomiki
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
dr n. med. Daniel Śliż
III Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii
II Wydział Lekarski
Warszawski Uniwersytet Medyczny
Szkoła Zdrowia Publicznego
Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego
dr hab. n. farm. Piotr Tomaszewski, prof. WSEiZ
Zakład Biochemii
II Wydział Lekarski
Warszawski Uniwersytet Medyczny
Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania w Warszawie
mgr Florentyna Tyrała
Zakład Medycyny Sportowej i Żywienia Człowieka
Instytut Nauk Biomedycznych
Wydział Wychowania Fizycznego i Sportu
Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie
dr n. med. Marcin Wełnicki
III Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii
II Wydział Lekarski
Warszawski Uniwersytet Medyczny
Międzyleski Szpital Specjalistyczny
dr hab. inż., lek. Dariusz Włodarek
Zakład Dietetyki
Katedra Dietetyki
Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
dr inż. Aleksandra Zagrodna
Zakład Medycyny Sportu i Dietetyki
Katedra Biologicznych i Motorycznych Podstaw Sportu
Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
dr hab. Agnieszka Zembroń-Łacny, prof. UZ
Katedra Fizjologii Stosowanej i Klinicznej
Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu
Uniwersytet Zielonogórski
mgr Wojciech Zep
Polski Związek Piłki Nożnej
Legia Warszawa SA
prof. dr hab. n. med. Andrzej Ziemba
Zakład Fizjologii Stosowanej
Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego
Polska Akademia Nauk w Warszawie
prof. dr hab. n. med. Dorota Zozulińska-Ziółkiewicz
Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Szpital Miejski im. Franciszka Raszei w PoznaniuWPROWADZENIE
Właściwe żywienie istotnie wpływa na zdolność do wysiłku fizycznego. Sportowcy wiedzą to najlepiej, dlatego poszukują rozwiązań żywieniowych korzystnie wpływających na proces adaptacji do wysiłku i gwarantujących skuteczną realizację planów sportowych. Pozornie tylko dostęp do informacji na temat żywienia w warunkach wysiłku fizycznego jest łatwy, gdyż wiarygodność tej informacji i sposób jej interpretacji pozostawiają wiele do życzenia. Sportowcy potrzebują kompetentnych doradców. Specjalistów, którzy będą potrafili połączyć różne obszary wiedzy i różne umiejętności. Główne obszary wiedzy to oczywiście nauka o żywności i żywieniu oraz biochemia i fizjologia wysiłku fizycznego. Główne umiejętności to praktyczne zastosowanie wyników badan naukowych oraz krytyczne do nich podejście. Prezentowana książka adresowana jest właśnie do takich specjalistów. Do dietetyków, lekarzy i fizjologów. Ale nie tylko, ponieważ informacje w niej zawarte będą z pewnością przydatne zainteresowanym tematyką żywienia trenerom, zawodnikom oraz studentom. Jej głównym celem jest kompleksowe przedstawienie zagadnień kryjących się pod określeniem „dietetyka sportowa”.
Chociaż odwołujemy się do sportowców i korzystamy z doświadczenia ze współpracy z nimi, grupą docelową dla wspomnianych specjalistów nie są tylko sportowcy wyczynowi, ale generalnie ludzie aktywni fizycznie. A nawet szerzej, bo przecież zależy nam, żeby ci nieaktywni, prowadzący siedzący tryb życia, też stali się aktywni fizycznie. Wiedza, z której korzystają specjaliści od żywienia sportowców i ich umiejętności, z powodzeniem mogą być wykorzystywane na rzecz osób z populacji ogólnej. To nie jest inna nauka o żywieniu człowieka; to nie jest inna fizjologia wysiłku fizycznego. To, co stanowi pewną odmienność, to wysiłek fizyczny, który wytwarza dodatkowe zapotrzebowanie na makro i mikroskładniki pokarmowe. Pamiętajmy jednak, że wysiłek fizyczny jest dla człowieka czymś naturalnym. Bardziej naturalnym niż długie okresy bezruchu – trybu siedzącego.
Pomysł napisania tej książki jest efektem doświadczeń wyniesionych z dwóch spotkań naukowych, organizowanych przez nas pod szyldem Komisji Medycznej Polskiego Komitetu Olimpijskiego, zatytułowanych „Żywienie Ludzi Aktywnych”. Z jednej strony – duża grupa ekspertów z różnych dziedzin, którzy zgodzili się podzielić swoją wiedzą, a z drugiej – ogromne zainteresowanie i aktywność uczestników tych spotkań. Program naukowy konferencji przełożył się na formułę, zakres merytoryczny i strukturę tej książki. Pisząc o formule, mamy na myśli podejście integracyjne i kompleksowe; od nauk podstawowych do zastosowania praktycznego. Stąd w przygotowanie treści zostali zaangażowani nie tylko specjaliści zajmujący się żywieniem człowieka, lecz także lekarze, biolodzy, biochemicy, farmaceuci, fizjolodzy i specjaliści od wysiłku fizycznego. W konsekwencji, zakres merytoryczny książki obejmuje zagadnienia biochemiczne i fizjologiczne, kliniczne, profilaktyki zdrowotnej, psychologiczne, problemu niedozwolonego dopingu w sporcie oraz oczywiście zagadnienia związane z praktyką dietetyczną.
Bardzo zależało nam na zgodności treści z dowodami naukowymi. Dużo czasu poświęciliśmy na dyskusje o badaniach naukowych stojących za prezentowanymi w książce informacjami i w przypadku niektórych treści musieliśmy szukać konsensusu. Dziękujemy wszystkim współautorom za współpracę. Mamy nadzieję, że książka spełni oczekiwania naszych czytelników.
Redaktorzy Naukowi
Absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi. Pracownik Zakładu Medycyny Sportowej i Żywienia Człowieka, Instytutu Nauk Biomedycznych AWF w Krakowie oraz Krakowskiej Wyższej Szkoły Promocji Zdrowia. Prowadzi działalność dydaktyczną i naukową skoncentrowaną wokół zagadnień fizjologii i żywienia człowieka, w szczególności dietetyki sportowców. Wykładowca na konferencjach szkoleniowych, kursach instruktorskich i trenerskich oraz studiach podyplomowych. Od 2003 roku konsultant ds. żywienia sportowców wyczynowych, m.in. Polskiego Związku Narciarskiego. Współzałożycielka firmy "Trix Dietetyka Sportowa".
dr n. med. Jarosław Krzywański
Specjalista chorób wewnętrznych i medycyny sportowej. Kierownik Centrum Medycyny Klinicznej i Doświadczalnej Centralnego Ośrodka Medycyny Sportowej w Warszawie. Konsultant Województwa Mazowieckiego w dziedzinie medycyny sportowej.
Członek Komisji Medycznej Polskiego Komitetu Olimpijskiego oraz Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Medycyny Sportowej. W latach 1994-2012 lekarz Kadry Narodowej Polskiego Związku Podnoszenia Ciężarów, a od roku 2009 kierownik Zespołu Medycznego Polskiego Związku Lekkiej Atletyki.
Członek misji medycznej na Igrzyskach Olimpijskich: Sydney 2000, Ateny 2004, Pekin 2008, Vancouver 2010, Londyn 2012, Soczi 2014, Rio de Janeiro 2016, Pjongczang 2018.
dr n. med. Hubert Krysztofiak
Specjalista chorób wewnętrznych i medycyny sportowej. Dyrektor Centralnego Ośrodka Medycyny Sportowej. Pracownik Instytutu Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN.
Łączy aktywność lekarską z działalnością naukową. Zajmuje się fizjologią wysiłku fizycznego, w szczególności adaptacją układu krążenia i układu oddechowego do wysiłku fizycznego. W obszarze klinicznym interesuje się problemami kardiologicznymi i pneumonologicznymi u sportowców.
Przewodniczący Komisji Medycznej Polskiego Komitetu Olimpijskiego. Jest odpowiedzialny za medyczne zabezpieczenie Polskiej Reprezentacji Olimpijskiej podczas igrzysk olimpijskich. Współpracuje też z Polskim Komitetem Paraolimpijskim. Jest lekarzem kadry łyżwiarstwa szybkiego i drużyny tenisowej, grającej w Pucharze Davisa.AUTORZY
prof. dr hab. n. med. Zbigniew Bartuzi
Katedra i Klinika Alergologii, Immunologii Klinicznej i Chorób Wewnętrznych
Collegium Medicum w Bydgoszczy
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
mgr Marta Bazańska
Wydział Wychowania Fizycznego i Sportu
Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie
Centralny Ośrodek Medycyny Sportowej
dr n. hum. Izabella Bednarczyk-Bochenek
Uniwersytet Warszawski
Zakład Farmacji Klinicznej i Opieki Farmaceutycznej
Warszawski Uniwersytet Medyczny
mgr Natalia Bieńko
Samodzielna Pracownia Epidemiologii Żywienia i Norm
Instytut Żywności i Żywienia im. prof. dra Aleksandra Szczygła w Warszawie
prof. dr hab. n. biol. Jadwiga Charzewska
Samodzielna Pracownia Epidemiologii Żywienia i Norm
Instytut Żywności i Żywienia im. prof. dra Aleksandra Szczygła w Warszawie
prof. dr hab. n. med. Kazimierz Ciechanowski
Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
prof. dr hab. n. kult. fiz. Paweł Cięszczyk
Zakład Biologii Molekularnej
Wydział Wychowania Fizycznego
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku
dr n. med. Daria Domańska-Senderowska
Zakład Biomedycyny i Genetyki
Uniwersytet Medyczny w Łodzi
dr n. o zdr. inż. Krzysztof Durkalec-Michalski
Zakład Dietetyki
Instytut Żywienia Człowieka i Dietetyki
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
Polski Związek Zapaśniczy
Zakład Żywności i Żywienia,
Akademia Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego w Poznaniu
dr hab. n. kult. fiz. Barbara Frączek, prof. AWF
Zakład Medycyny Sportowej i Żywienia Człowieka
Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie
Polski Związek Narciarski
dr inż. Ewa Fürstenberg
Zakład Fizjologii Żywienia
Katedra Dietetyki
Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
dr hab. n. kult. fiz. Maria Gacek
Zakład Medycyny Sportowej i Żywienia Człowieka
Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie
dr inż. Danuta Gajewska
Zakład Dietetyki
Katedra Dietetyki
Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
dr n. med. Andrzej Gawrecki
Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Szpital Miejski im. Franciszka Raszei w Poznaniu
dr n. med. Izabela Grabowska
Zakład Fizjologii Stosowanej
Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego
Polska Akademia Nauk w Warszawie
Centralny Ośrodek Medycyny Sportowej w Warszawie
prof. emeryt. dr hab. n. o żyw. Anna Gronowska-Senger
Zakład Oceny Żywienia
Katedra Żywienia Człowieka
Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
dr n. kult. fiz. Andrzej Grzelak
Zakład Fizjologii i Biochemii
Instytut Nauk Biomedycznych
Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie
dr hab. n. o żyw. Jadwiga Hamułka, prof. SGGW
Zakład Oceny Żywienia
Katedra Żywienia Człowieka
Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
mgr Łukasz Jaśkiewicz
Zakład Biochemii
Katedra Nauk Przyrodniczych
Wydział Wychowania Fizycznego
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku
Akademia Dietetyki Sportowej w Gdańsku
prof. dr hab. n. med. Anna Jegier
Zakład Medycyny Sportowej
Uniwersytet Medyczny w Łodzi
prof. dr hab. n. kult. fiz. Andrzej Klimek
Zakład Fizjologii i Biochemii
Instytut Nauk Biomedycznych
Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie
dr Anna Kopiczko
Zakład Antropologii i Promocji Zdrowia
Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie
prof. dr hab. n. med. Małgorzata Kozłowska-Wojciechowska
Zakład Farmacji Klinicznej i Opieki Farmaceutycznej
Warszawski Uniwersytet Medyczny
dr n. med. Hubert Krysztofiak
Zakład Fizjologii Stosowanej
Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego
Polska Akademia Nauk w Warszawie
Centralny Ośrodek Medycyny Sportowej w Warszawie
dr n. med. Jarosław Krzywański
Centrum Medycyny Klinicznej i Doświadczalnej
Centralny Ośrodek Medycyny Sportowej w Warszawie
dr inż. Anna Książek
Zakład Medycyny Sportu i Dietetyki
Katedra Biologicznych i Motorycznych Podstaw Sportu
Akademia Wychowania Fizycznego im. Jędrzeja Śniadeckiego we Wrocławiu
Dariusz Kurach
CookService
dr n. med. Igor Łoniewski
Zakład Biochemii i Żywienia Człowieka
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
dr hab. n. kult. fiz. Agnieszka Maciejewska-Skrendo, prof. AWFiS
Zakład Biologii Molekularnej
Wydział Wychowania Fizycznego
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku
dr n. farm. Magdalena Makarewicz-Wujec
Zakład Farmacji Klinicznej i Opieki Farmaceutycznej
Warszawski Uniwersytet Medyczny
dr hab. n. kult. fiz. Jadwiga Malczewska-Lenczowska, prof. IS-PIB
Zakład Fizjologii Żywienia i Dietetyki
Instytut Sportu – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie
prof. dr hab. n. med. Artur Mamcarz
III Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii
II Wydział Lekarski
Warszawski Uniwersytet Medyczny
Międzyleski Szpital Specjalistyczny
Centralny Ośrodek Medycyny Sportowej w Warszawie
dr hab. n. med. Wojciech Marlicz
Klinika Gastroenterologii
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
mgr Paulina Mazur-Kurach
Trix-Dietetyka Sportowa, Kraków
Instytut Nauk o Zdrowiu
Podhalańska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Targu
dr n. med. Tomasz Mikulski
Zakład Fizjologii Stosowanej
Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego
Polska Akademia Nauk w Warszawie
dr inż. Estera Nowacka-Polaczyk
Pienińska Uzdrowiskowa Klinika Rehabilitacji i Leczenia Bólu SOLAR w Szczawnicy
dr n. kult. fiz. Joanna Orysiak
Zakład Fizjologii Żywienia i Dietetyki
Instytut Sportu – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie
mgr Joanna Palma
Katedra Żywienia Człowieka, Zakład Żywienia Człowieka i Metalobolomiki
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
dr n. o zdr. Damian Parol
III Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii
II Wydział Lekarski
Warszawski Uniwersytet Medyczny
Centralny Ośrodek Medycyny Sportowej w Warszawie
mgr Aleksandra Pięta
Zakład Medycyny Sportowej i Żywienia Człowieka
Instytut Nauk Biomedycznych
Wydział Wychowania Fizycznego i Sportu
Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie
dr n. kult. fiz. Tomasz Podgórski
Zakład Biochemii
Akademia Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego w Poznaniu
mgr inż. Jagoda Podkowska
Poradnia dietetyczna Blueberry Health & Diet
dr n. farm. Andrzej Pokrywka
Katedra Fizjologii Stosowanej i Klinicznej
Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu
Uniwersytet Zielonogórski
Centralny Ośrodek Medycyny Sportowej w Warszawie
dr inż. Beata Przygoda
Pracownia Witamin
Samodzielna Pracownia Wartości Odżywczych Żywności
Zakład Żywności i Suplementów Diety
Instytut Żywności i Żywienia im. prof. dra Aleksandra Szczygła w Warszawie
Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej IŻŻ
prof. dr hab. n. farm. Juliusz Przysławski
Katedra i Zakład Bromatologii
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
dr inż. Mirosław Pysz
Wydział Promocji Zdrowia
Krakowska Wyższa Szkoła Promocji Zdrowia
dr hab. n. kult. fiz. Marek Sawczuk, prof. AWFiS
Pracownia Medycyny Fizykalnej
Katedra Sportu Powszechnego
Wydział Turystyki i Rekreacji
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku
prof. dr hab. n. farm. Małgorzata Schlegel-Zawadzka
Zakład Żywienia Człowieka
Instytut Zdrowia Publicznego
Wydział Nauk o Zdrowiu
Uniwersytet Jagielloński – Collegium Medicum
mgr Marek Siderek
Polski Związek Narciarski
prof. dr hab. n. kult. fiz. Małgorzata Słowińska-Lisowska
Zakład Medycyny Sportu i Dietetyki
Katedra Biologicznych i Motorycznych Podstaw Sportu
Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
mgr Urszula Somow
Polski Związek Lekkiej Atletyki
prof. dr hab. Ewa Stachowska
Katedra Żywienia Człowieka, Zakład Żywienia Człowieka i Metalobolomiki
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
dr n. med. Daniel Śliż
III Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii
II Wydział Lekarski
Warszawski Uniwersytet Medyczny
Szkoła Zdrowia Publicznego
Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego
dr hab. n. farm. Piotr Tomaszewski, prof. WSEiZ
Zakład Biochemii
II Wydział Lekarski
Warszawski Uniwersytet Medyczny
Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania w Warszawie
mgr Florentyna Tyrała
Zakład Medycyny Sportowej i Żywienia Człowieka
Instytut Nauk Biomedycznych
Wydział Wychowania Fizycznego i Sportu
Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie
dr n. med. Marcin Wełnicki
III Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii
II Wydział Lekarski
Warszawski Uniwersytet Medyczny
Międzyleski Szpital Specjalistyczny
dr hab. inż., lek. Dariusz Włodarek
Zakład Dietetyki
Katedra Dietetyki
Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
dr inż. Aleksandra Zagrodna
Zakład Medycyny Sportu i Dietetyki
Katedra Biologicznych i Motorycznych Podstaw Sportu
Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
dr hab. Agnieszka Zembroń-Łacny, prof. UZ
Katedra Fizjologii Stosowanej i Klinicznej
Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu
Uniwersytet Zielonogórski
mgr Wojciech Zep
Polski Związek Piłki Nożnej
Legia Warszawa SA
prof. dr hab. n. med. Andrzej Ziemba
Zakład Fizjologii Stosowanej
Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego
Polska Akademia Nauk w Warszawie
prof. dr hab. n. med. Dorota Zozulińska-Ziółkiewicz
Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Szpital Miejski im. Franciszka Raszei w PoznaniuWPROWADZENIE
Właściwe żywienie istotnie wpływa na zdolność do wysiłku fizycznego. Sportowcy wiedzą to najlepiej, dlatego poszukują rozwiązań żywieniowych korzystnie wpływających na proces adaptacji do wysiłku i gwarantujących skuteczną realizację planów sportowych. Pozornie tylko dostęp do informacji na temat żywienia w warunkach wysiłku fizycznego jest łatwy, gdyż wiarygodność tej informacji i sposób jej interpretacji pozostawiają wiele do życzenia. Sportowcy potrzebują kompetentnych doradców. Specjalistów, którzy będą potrafili połączyć różne obszary wiedzy i różne umiejętności. Główne obszary wiedzy to oczywiście nauka o żywności i żywieniu oraz biochemia i fizjologia wysiłku fizycznego. Główne umiejętności to praktyczne zastosowanie wyników badan naukowych oraz krytyczne do nich podejście. Prezentowana książka adresowana jest właśnie do takich specjalistów. Do dietetyków, lekarzy i fizjologów. Ale nie tylko, ponieważ informacje w niej zawarte będą z pewnością przydatne zainteresowanym tematyką żywienia trenerom, zawodnikom oraz studentom. Jej głównym celem jest kompleksowe przedstawienie zagadnień kryjących się pod określeniem „dietetyka sportowa”.
Chociaż odwołujemy się do sportowców i korzystamy z doświadczenia ze współpracy z nimi, grupą docelową dla wspomnianych specjalistów nie są tylko sportowcy wyczynowi, ale generalnie ludzie aktywni fizycznie. A nawet szerzej, bo przecież zależy nam, żeby ci nieaktywni, prowadzący siedzący tryb życia, też stali się aktywni fizycznie. Wiedza, z której korzystają specjaliści od żywienia sportowców i ich umiejętności, z powodzeniem mogą być wykorzystywane na rzecz osób z populacji ogólnej. To nie jest inna nauka o żywieniu człowieka; to nie jest inna fizjologia wysiłku fizycznego. To, co stanowi pewną odmienność, to wysiłek fizyczny, który wytwarza dodatkowe zapotrzebowanie na makro i mikroskładniki pokarmowe. Pamiętajmy jednak, że wysiłek fizyczny jest dla człowieka czymś naturalnym. Bardziej naturalnym niż długie okresy bezruchu – trybu siedzącego.
Pomysł napisania tej książki jest efektem doświadczeń wyniesionych z dwóch spotkań naukowych, organizowanych przez nas pod szyldem Komisji Medycznej Polskiego Komitetu Olimpijskiego, zatytułowanych „Żywienie Ludzi Aktywnych”. Z jednej strony – duża grupa ekspertów z różnych dziedzin, którzy zgodzili się podzielić swoją wiedzą, a z drugiej – ogromne zainteresowanie i aktywność uczestników tych spotkań. Program naukowy konferencji przełożył się na formułę, zakres merytoryczny i strukturę tej książki. Pisząc o formule, mamy na myśli podejście integracyjne i kompleksowe; od nauk podstawowych do zastosowania praktycznego. Stąd w przygotowanie treści zostali zaangażowani nie tylko specjaliści zajmujący się żywieniem człowieka, lecz także lekarze, biolodzy, biochemicy, farmaceuci, fizjolodzy i specjaliści od wysiłku fizycznego. W konsekwencji, zakres merytoryczny książki obejmuje zagadnienia biochemiczne i fizjologiczne, kliniczne, profilaktyki zdrowotnej, psychologiczne, problemu niedozwolonego dopingu w sporcie oraz oczywiście zagadnienia związane z praktyką dietetyczną.
Bardzo zależało nam na zgodności treści z dowodami naukowymi. Dużo czasu poświęciliśmy na dyskusje o badaniach naukowych stojących za prezentowanymi w książce informacjami i w przypadku niektórych treści musieliśmy szukać konsensusu. Dziękujemy wszystkim współautorom za współpracę. Mamy nadzieję, że książka spełni oczekiwania naszych czytelników.
Redaktorzy Naukowi
więcej..
