Dom - ebook

Vous qui pas­sez sans me voir, Jean Sa­blon

Wczo­raj. Je­stem z sy­nem, któ­ry me­to­dycz­nie opró­żnia swo­ją sza­fę z ubrań, w cza­sie gdy ja ście­lę mu łó­żko. Szu­kam ja­kie­jś kapy – na tyle du­żej, że przy­kry­je cały ma­te­rac – i pierw­szą rze­czą, jaka rzu­ca mi się w oczy w ko­mo­dzie sto­jącej w przed­po­ko­ju, jest na­rzu­ta trzy me­try na trzy, któ­rą ku­pi­łam pod­czas li­kwi­da­cji Domu. Cze­ka tu cier­pli­wie od pi­ęciu mie­si­ęcy, upcha­na byle jak, nie­wy­pra­na.

„Nie po­mo­gła­byś mi roz­ło­żyć na­rzu­ty?” – pyta Inge, sta­jąc w drzwiach Po­ko­ju Czer­wo­ne­go. Na­rzu­ta, do­pie­ro co wy­jęta z su­szar­ki, jest cie­pła i nie­mal żyje w na­szych dło­niach, to ja ją wło­ży­łam do pral­ki, bo je­den klient wy­lał na nią ole­jek, i te­raz Inge i ja, sto­jąc po obu stro­nach ol­brzy­mie­go łó­żka, sta­ran­nie wy­gła­dza­my dło­ńmi ka­żdą fa­łdę. Roz­ma­wia­my – o czym? Nie dam rady so­bie przy­po­mnieć. Ale je­stem w do­brym na­stro­ju, tro­chę prze­go­ni­łam gra­fik, zresz­tą i tak już pra­wie ko­ńczę. Inge roz­chy­la za­sło­ny z or­gan­dy­ny, żeby prze­wie­trzyć po­kój; świa­tło na ze­wnątrz mie­ści w so­bie cały splen­dor pó­źne­go lata, jesz­cze nie ma po­ma­ra­ńczo­we­go od­cie­nia, ale już pra­wie nad­na­tu­ral­nie lśni. „Scho­dzę na dół, na ra­zie” – mó­wię do Inge i wkła­dam czar­ny płaszcz, Inge od­po­wia­da, jak to ma w zwy­cza­ju, śpie­wa­jąc, za­my­ka­ją się drzwi, a na scho­dach uno­si się jesz­cze zwie­trza­ły za­pach prosz­ku do pra­nia i na­gich ciał.

I ten wła­śnie za­pach prze­trwał, uwi­ęzio­ny w na­rzu­cie, cu­de­ńku, któ­re ku­pi­łam za pięć euro – tyle co nic – gdy trze­ba było za­mknąć Dom, a sze­fo­wa po­sta­no­wi­ła od­sprze­dać nam wszyst­ko za bez­cen, za­nim wła­ści­cie­le in­nych bur­de­li przyj­dą i za­czną bu­szo­wać w na­szych rze­czach.

Przy­nio­słam na­rzu­tę do domu jak szcze­nia­ka po­rzu­co­ne­go na au­to­stra­dzie i dłu­go utrzy­my­wa­łam, że nie mogę jej wy­prać, bo mam za małą pral­kę. Lecz tak na­praw­dę bro­ni­łam się przed tym w oba­wie, że utra­cę ten za­pach. Bez nie­go by­ła­by tyl­ko śred­nio gu­stow­ną dra­pe­rią, za dużą na co­kol­wiek, nie­po­trzeb­ną płach­tą, któ­rej nie po­tra­fi­ła­bym wy­rzu­cić. A te­raz pro­szę – duża fa­łda po­środ­ku, do­pó­ki do­sko­na­le jej nie wy­gła­dzę, będzie nada­wać mo­je­mu ma­te­ra­co­wi nie­po­rząd­ny wy­gląd. Nie ba­cząc na Mło­de­go, za­jęte­go opró­żnia­niem sza­fy, za­nu­rzam twarz w tych pach­nących fa­łdach, a w gło­wie, ni­czym dzie­ci­ęcy bąk, wi­ru­ją mi barw­ne wspo­mnie­nia. Oczy­wi­ście czu­ję też pro­szek do pra­nia i mo­gła­bym od­na­le­źć tę samą mar­kę, gdy­bym tyl­ko mia­ła czas, ener­gię i wy­star­cza­jąco mało skru­pu­łów, by na­rzu­cić swo­jej ro­dzi­nie zna­jo­my za­pa­szek bur­de­lu, w któ­rym pra­co­wa­łam przez dwa lata. Ale skąd wzi­ąć kwa­śna­wy ak­cent woni zgrza­nych mężczyzn, wi­jących się, jęczących dziew­czyn, potu, śli­ny i in­nych ludz­kich wy­dzie­lin, któ­re za­schły na włók­nach, oraz du­szącą, cza­sem nie­zno­śną nutę nie­bie­skie­go my­dła, uży­wa­ne­go przez klien­tów w ła­zien­ce? Na­wet gdy­bym jej nie pra­ła, na­rzu­ta, wy­sta­wio­na na dzia­ła­nie po­wie­trza w po­ko­ju, prze­si­ąkła­by w ko­ńcu za­pa­chem Mło­de­go, du­chy Domu (do któ­rych na­le­żę) ulot­ni­ły­by się i dzień po dniu wy­chwy­ty­wa­ła­bym co­raz sub­tel­niej­szą stru­żkę, aż ha­fto­wa­na płach­ta trzy me­try na trzy prze­isto­czy­ła­by się w dzie­wi­czą kan­wę pach­nącą pam­per­sa­mi i czy­stym nie­mow­lęcym cia­łkiem.

Mu­sia­ła­bym za­kon­ser­wo­wać tę na­rzu­tę jak śre­dnio­wiecz­ną ksi­ęgę i roz­kła­dać ją z za­cho­wa­niem wszel­kich środ­ków ostro­żno­ści, w opty­mal­nych wa­run­kach, bez na­ra­ża­nia jej na gwa­łtow­ne ru­chy i świa­tło. Bio­rąc ją do sie­bie, mia­łam nie­ja­sne prze­świad­cze­nie, że nie za­mkną Domu, że w ostat­niej chwi­li coś albo ktoś nas oca­li, że znaj­dą się inne ru­pie­cie do ko­cha­nia i da­rze­nia nie­na­wi­ścią – i że na­wet je­śli Dom znik­nie, to od­ro­dzi się gdzie in­dziej. Tak wie­le prze­nio­słam do swo­je­go miesz­ka­nia – łó­żko Śnie­żki, lu­stra, szaf­kę noc­ną, sto­lik do kawy, ręcz­ni­ki, mały wen­ty­la­tor – wie­rząc, że dzi­ęki temu pa­mi­ęć o Domu prze­trwa. Jed­nak przed­mio­ty po­tra­fią akli­ma­ty­zo­wać się w spo­sób nie­zwy­kle wdzi­ęcz­ny i dys­kret­ny…

Gdy od­wie­dzi­ła nas bab­cia, spy­ta­ła za­chwy­co­na, gdzie zna­le­źli­śmy ta­kie pi­ęk­ne i so­lid­ne łó­żko; za­sko­czo­na na­po­mknęłam coś o pchlim tar­gu w Re­inic­ken­dor­fie, mimo że wszyst­ko w tym łó­żku krzy­cza­ło „bur­del”. Bo któż mógł pra­gnąć lu­stra wbu­do­wa­ne­go w we­zgło­wie ozdo­bio­ne ro­man­tycz­ny­mi od­le­wa­mi go­łębi i ukwie­co­nych wie­ńców lau­ro­wych? Jed­nak tu­taj, w po­ko­ju, wy­zu­te z ża­ło­sne­go ero­ty­zmu, łó­żko wy­gląda­ło skrom­nie jak nie­ocze­ki­wa­ny, tani, oka­zyj­ny za­kup i gdy oświad­czy­łam, że kosz­to­wa­ło za­le­d­wie trzy­dzie­ści euro, bab­cia po­wtó­rzy­ła, że jest na­praw­dę uro­cze. Jak nam się uda­ło je tu­taj wnie­ść?

„Och, to była nie­opi­sa­na męczar­nia” – usły­sza­łam włas­ny głos. Tego dnia strasz­nie lało i wsta­li­śmy o siód­mej, by wy­po­ży­czyć fur­go­net­kę na dru­gim ko­ńcu Ber­li­na, bo by­łam bar­dzo za­chłan­na i oprócz łó­żka mu­sie­li­śmy prze­wie­źć jesz­cze czte­ry lu­stra, dwa sto­ły i spo­rą ilo­ść ru­pie­ci, któ­rych bym na­wet nie ob­da­rzy­ła spoj­rze­niem, gdy­bym nie ob­co­wa­ła z nimi w tym domu. Za­par­ko­wa­li­śmy na chod­ni­ku tuż przed drzwia­mi, przez któ­re wcho­dzi­ły i wy­cho­dzi­ły moje ko­le­żan­ki po fa­chu oraz gru­pa ro­syj­skich ro­bot­ni­ków, uzbro­jo­nych w miar­ki i w śru­bo­kręty. Po raz pierw­szy wi­dzia­łam te drzwi tak roz­pacz­li­wie zie­jące mi­ędzy dwie­ma ku­la­mi buksz­pa­nu. Pa­no­wał tu na­strój nie prze­pro­wadz­ki, lecz upa­dło­ści, eg­ze­ku­cji ko­mor­ni­czej i pa­nicz­nej uciecz­ki. Pierw­sze pi­ętro było już ca­łkiem pu­ste. Prze­cho­dząc obok, Jut­ta omio­tła po­miesz­cze­nie smut­nym po­włó­czy­stym spoj­rze­niem i wes­tchnęła: „To ci stra­ta, co nie?”. Wy­szła, twier­dząc, że jest umó­wio­na, ale my­ślę, że przede wszyst­kim nie mo­gła pa­trzeć, jak łó­żko zni­ka z jej po­ko­ju. De­mon­taż za­jął nam go­dzi­nę, bo me­bel skła­dał się z trzech nie­wia­ry­god­nie ci­ężkich ele­men­tów, ab­so­lut­nie nie­prze­zna­czo­nych do trans­por­tu. Ktoś wy­my­ślił go spe­cjal­nie do tego po­ko­ju, któ­re­go nie miał ni­g­dy opusz­czać. Rama zro­bio­na jest ze zwy­kłych li­tych de­sek, mo­żna po niej ska­kać z ca­łych sił i ni­g­dy nie za­skrzy­pi, w tym celu po­wsta­ła, jest po to, by zno­sić gwa­łtow­ne ru­chy, moc­ne do­pchni­ęcia, noce po­ślub­ne, dzi­kie i chwi­lo­we uści­ski – a nie po to, by na tym łó­żku spać. Swo­ją dro­gą to wła­śnie dla­te­go tak do­brze się na nim za­sy­pia. Za­pa­da­my się w nie, obez­wład­nie­ni wy­czer­pa­niem wszyst­kich lu­dzi, któ­rzy ba­rasz­ko­wa­li tu w ci­ągu czter­dzie­stu lat. Ale o tym nie wie nikt – poza mną. A mnie za­wsze scho­dzi tro­chę cza­su, za­nim za­mknę oczy, bo na chwi­lę za­po­mi­nam o zmęcze­niu, zdjęta po­trze­bą przej­rze­nia się w lu­strze. Gdy od­wra­cam gło­wę, mam wra­że­nie, że za ku­la­mi mo­ich ku­sząco wy­pi­ętych po­ślad­ków zo­ba­czę bia­łą ko­mo­dę, gdzie Inge trzy­ma­ła po­ściel, lamp­kę w kszta­łcie gwiaz­dy, prze­sło­dzo­ny por­tret blon­dy­ny wy­gląda­jącej przez okno, i już nie­mal sły­szę mu­zycz­ną pap­kę, któ­ra sączy­ła się z gło­śni­ków, a któ­rą za­głu­sza­łam wła­sną play­li­stą z od­twa­rza­cza hi-fi. Tam­te­go dnia my­śla­łam już, że ni­g­dy nie wy­do­sta­nie­my łó­żka z po­ko­ju. Że trze­ba je będzie po­ka­wa­łko­wać, jak to ro­bio­no kie­dyś z dzie­ćmi, gdy od­wra­ca­ły się po­ślad­ka­mi i nie mo­żna ich było uro­dzić. Na­wet po od­kręce­niu pi­ęćdzie­si­ęciu śru­bek rama pękła, gdy pró­bo­wa­li­śmy ją pod­nie­ść. Nie da­li­śmy rady i mu­sie­li­śmy za­wo­łać na po­moc pi­ęciu Ro­sjan, de­mon­tu­jących inne łó­żko w in­nym po­ko­ju. Wy­gląda­li jak gra­ba­rze. Spoj­rza­łam na par­kiet, ja­śniej­szy w miej­scu, w któ­rym sta­ło łó­żko, i po­my­śla­łam, że kie­dy te klep­ki ostat­nio wdzia­ły świa­tło, sze­fo­wa była mło­dziut­ką ko­bie­tą, a trzech czwar­tych dziew­czyn, któ­re prze­wi­nęły się przez ten po­kój, nie było jesz­cze na świe­cie. Kurz był tak samo sta­ry. Za­ła­do­wa­li­śmy fur­go­net­kę i ru­szy­li­śmy wy­ko­ńcze­ni, upa­pra­ni, i wte­dy po raz ostat­ni wi­dzia­łam tam­tą ka­mie­ni­cę, tam­te po­ko­je, tam­te kule buksz­pa­nu, uli­cę Wil­mers­dorf, i po raz ostat­ni czu­łam tam­ten za­pach.

Za­miast to wszyst­ko opo­wie­dzieć, brnę w hi­sto­ryj­kę o opatrz­no­ścio­wym pchlim tar­gu, na któ­rym dwa lu­stra, kosz­tu­jące wy­jścio­wo czte­ry­sta euro (jak po­da­je met­ka na od­wro­cie), zo­sta­ły nam od­stąpio­ne za dwa­dzie­ścia pro­cent ceny. I ta lam­pa, i te ręcz­ni­ki, i te pod­staw­ki… je­dy­ną rze­czą, któ­ra na­praw­dę pach­nie bur­de­lem, jest na­rzu­ta; ukry­wam ją jak suk­nię na ślub, od­wo­ła­ny z tra­gicz­ne­go po­wo­du. Nie mo­gła­bym wy­tłu­ma­czyć jej za­ku­pu, tak bar­dzo nie tra­fia w mój gust. Jej war­to­ść jest czy­sto sen­ty­men­tal­na. A sen­ty­men­ty te wy­da­ją się nie­mo­żli­we do wy­tłu­ma­cze­nia – i dla­te­go pi­szę tę ksi­ążkę.

Poza tym nie mam wy­bo­ru, bo Mło­dy wła­śnie rzu­cił mi się w ra­mio­na, go­lu­sie­ńki, tuż po kąpie­li, i ob­fi­cie ob­si­kał na­rzu­tę – więc te­raz mu­szę ją wy­prać. Za­wsze mo­żna li­czyć na dzie­ci w kwe­stii za­mkni­ęcia roz­dzia­łów, któ­rych nie chce­my jesz­cze za­my­kać. W tym miej­scu za­czy­na się roz­sta­nie.

I moja ksi­ążka.„Nie na­le­ża­ło cho­dzić tam,

gdzie miesz­ka­ła dama w roz­ło­ży­stych i pi­ęk­nych suk­niach.

Nikt z nią nie roz­ma­wiał, nikt się jej na­wet

nie kła­niał. Po­ry­wa­ła ma­łych chłop­ców.

Jej dom był ich pe­łen. Pe­łen ma­łych chłop­ców,

któ­rych już nikt ni­g­dy nie wi­dział i ni­g­dy nie zo­ba­czy,

bo po­że­ra­ła ich, jed­ne­go po dru­gim.

Dama w roz­ło­ży­stych i pi­ęk­nych suk­niach

była dziew­czy­ną lek­kich oby­cza­jów”.

Lo­uis Ca­la­fer­te, La méca­ni­que des fem­mes

„Doch die Leu­te im be­set­zen Haus

rie­fen: »Ihr kriegt uns hier nicht raus!

Das ist unser Haus, Schmeiβt doch en­dlich

Schmidt und Press

und Mosch aus Kreu­zberg raus!«”.

Ton Ste­ine Scher­ben, Rauch-Haus-SongSe­ason of the Witch, Do­no­van

Kiedy tak na­praw­dę za­częłam o tym my­śleć? Wpa­da­łam w ży­ciu na ró­żne dur­ne po­my­sły, ale zda­je się, że ten mia­łam w gło­wie za­wsze, bar­dziej lub mniej świa­do­mie.

Może po­ja­wił się po pro­stu dwa­dzie­ścia pięć lat temu, w No­gent, po­wiedz­my, 14 grud­nia. A może de­ka­dę pó­źniej, gdy od­ró­żnia­łam już małe dziew­czyn­ki od ko­biet. A może wte­dy, gdy za­częłam czy­tać. A może, gdy do­ta­rło do mnie, że nie za­trzy­mam przy so­bie Jo­se­pha, i szłam sama, smut­na, sze­ro­ki­mi uli­ca­mi Ber­li­na, ca­ły­mi w szro­nie. Ta po­wie­ść mo­gła­by za­czy­nać się do­kład­nie w tym miej­scu. Stépha­ne, któ­ry mnie od­wie­dził i na pew­no bar­dzo tego ża­łu­je, śpi moc­no obok i nie dość, że mi za­brał całą kołd­rę, to jesz­cze wy­da­je głu­che, zna­czące chrap­ni­ęcia. Sko­ro nie je­stem w sta­nie za­snąć obok mężczy­zny, któ­ry chra­pie, a chra­pie rów­nież dla­te­go, że nie jest naj­młod­szy, to ozna­cza, że po raz ko­lej­ny zbłądzi­łam; że wbrew wszel­kim ocze­ki­wa­niom i po­mi­mo mi­ło­ści, jaką da­rzę Stépha­ne’a, tym, cze­go mi trze­ba, jest chło­pak o nie­zat­ka­nych, no­wiut­kich za­to­kach – ina­czej mó­wi­ąc, chło­pak w moim wie­ku. Czy to w ogó­le mo­żli­we?

Fakt, jest Jo­seph. Jo­seph – po­wta­rza­nie tego imie­nia w ciem­no­ści, bez­gło­śne wy­po­wia­da­nie go, by po­czuć piesz­czo­tę mu­ska­jących się na­wza­jem warg, spra­wia mi ból, któ­re­go nie po­tra­fię na­zwać. I być może tak jest le­piej. Może nie po­win­nam mie­szać Jo­se­pha do tej opo­wie­ści. Gdy ktoś od­cho­dzi, jest tak, jak­by uma­rł – tyl­ko nie mo­żna od­być ża­ło­by, bo myśl, że ta oso­ba na­dal żyje, i to gdzieś nie­da­le­ko, lecz po­sta­no­wi­ła prze­stać dla nas ist­nieć, bez­u­stan­nie sy­pie sól na na­sze rany. To jest śmie­rć. I przy­czy­ni­łam się do śmier­ci Jo­se­pha, tak jak stop­nio­wo przy­czy­nia­łam się do za­bi­ja­nia wszyst­kich lu­dzi, któ­rych ko­cham.

Ro­zu­miem jego wo­bec mnie nie­na­wi­ść, jego nie­na­wi­ść, któ­ra w po­rów­na­niu z moją do sa­mej sie­bie wy­gląda jak mgli­sta an­ty­pa­tia. Wy­je­cha­łam do Ber­li­na, bo je­stem tchó­rzem i nie zna­la­złam in­ne­go spo­so­bu, by dać mu do zro­zu­mie­nia, że nie ma dla mnie na­dziei. Że nie ma dla nas na­dziei. By­łam prze­ko­na­na, że znaj­dę tu, w tym mie­ście, lu­dzi po­dob­nych do mnie. Nie wiem jesz­cze, czy ist­nie­ją na świe­cie lu­dzie tacy jak ja, ale uli­ca bez­ustan­nie mnie woła, krzy­cząc gło­śno, wy­ko­rzy­stu­jąc naj­mniej­szy pre­tekst. Od­kąd od­sze­dł Jo­seph, mam wra­że­nie, że wstrzy­mu­ję od­dech, do­pó­ki nie je­stem na ze­wnątrz, nie cho­dzę. A te­raz, gdy Stépha­ne śpi, tak moc­no, jak tyl­ko to mo­żli­we, nie wi­dzę ni­cze­go, co mo­gło­by prze­szko­dzić mi w za­czerp­ni­ęciu no­we­go od­de­chu. Ubie­ram się za­tem, by uciec. Gdy nie było tu jesz­cze Stépha­ne’a, umie­ra­łam z sa­mot­no­ści – wy­star­czy­ło jed­nak, że się po­ja­wił, a ja już tęsk­nię za samą sobą, tak jak wte­dy, gdy ktoś, kto­kol­wiek, ocze­ku­je, że będę mu to­wa­rzy­szyć. Stąd wła­śnie te na­głe uciecz­ki – i wszyst­ko, łącz­nie z chrzęstem sznu­ró­wek, któ­re wi­ążę, wstrzy­mu­jąc od­dech, aż do strzy­ka­nia w ko­la­nach, gdy ku­cam po to­reb­kę, zda­je się dzia­łać na moją nie­ko­rzy­ść, a sprzy­jać oso­bie, któ­ra śpi. Lecz, dzi­ęki Bogu, na­wet gdy­by w sy­pial­ni ktoś wy­strze­lił z ar­ma­ty, Stépha­ne nie otwo­rzy­łby oka. Za­my­ka­jąc za sobą drzwi, czu­ję taką samą wy­szar­pa­ną wol­no­ść, jaką musi czuć fa­cet, któ­ry wra­ca do domu po tym, jak po­de­rwał, a po­tem prze­le­ciał dziew­czy­nę spo­tka­ną w ba­rze.

Od kil­ku lat czu­ję się jak w po­trza­sku mi­ędzy ko­bie­tą a mężczy­zną. Och, tak na­praw­dę to od za­wsze. Ni­g­dy nie ude­rzy­ło mnie to tak moc­no jak w Ber­li­nie, pod­czas mo­ich noc­nych sa­mot­nych spa­ce­rów po sze­ro­kich ar­te­riach, gdzie kwit­ną pro­sty­tut­ki. Od­no­szę wra­że­nie, że wy­ra­sta­ją na mo­jej dro­dze wszędzie, do­kąd pój­dę. Oko­ło szes­na­stej uli­ca jest pu­sta, ale gdy tyl­ko ca­łkiem zaj­dzie sło­ńce (bar­dzo wcze­śnie, jak to w Ber­li­nie w lu­tym), nie zdążysz mru­gnąć, a chod­nik sztur­mu­ją le­gio­ny dziew­czyn w dłu­gich ko­za­kach, z sa­szet­ka­mi na pa­skach. Od­kąd tu miesz­kam, mam wra­że­nie, że mi­jam za­wsze te same, i gdy­bym nie była tak nie­śmia­ła wo­bec ko­biet, chęt­nie wi­ta­ła­bym się z nimi jak z ka­żdym skle­pi­ka­rzem w dziel­ni­cy. Może z cza­sem za­częły mnie brać za po­li­cjant­kę w cy­wi­lu albo za po­ten­cjal­ną ko­le­żan­kę po fa­chu, któ­ra przy­szła ob­cza­ić wa­run­ki. Nie­da­le­ko stąd mam swo­ją oazę spo­ko­ju – ław­kę usta­wio­ną ide­al­nie pod la­tar­nią; sia­dam na niej i uda­ję, że czy­tam, albo na­praw­dę czy­tam, a jed­no­cze­śnie zer­kam na ich cie­nie, kła­dące się tuż obok mo­je­go.

Za ka­żdym ra­zem my­ślę: oto ko­bie­ty, któ­re na­praw­dę są ko­bie­ta­mi, któ­re na­praw­dę są tyl­ko tym. Oto isto­ty wy­bit­nie sek­su­al­ne, któ­re mo­żna okre­ślić bez żad­ne­go tru­du. Gdy­by na­wet była w nich ja­kaś dwu­znacz­no­ść, uto­nęła­by w nad­mia­rze ozdob­ni­ków i fe­ro­mo­nów, któ­ry­mi prze­sy­ca­ją ten ka­wa­łek bru­ku. Po Jo­se­phie zo­sta­ło mi skrzy­wio­ne prze­ko­na­nie, że ko­bie­ta, któ­ra pie­przy się jak mężczy­zna – czy­li z rów­ną swo­bo­dą – może być tyl­ko kur­wą, nie­za­le­żnie od ubio­ru lub spoj­rzeń, z ja­ki­mi się od­da­je. To wie­le mówi o trud­no­ściach Jo­se­pha z jed­no­znacz­nym okre­śle­niem mnie przez te trzy lata, któ­re dzie­li­li­śmy, oscy­lu­jąc sta­le mi­ędzy sza­lo­ną mi­ło­ścią a skraj­ną nie­na­wi­ścią. Wpraw­dzie na po­cząt­ku nie do­ga­da­li­śmy się co do pew­nych kwe­stii, ale Jo­seph wresz­cie zro­zu­miał (choć nie za­ak­cep­to­wał), że od­da­nie i fan­ta­zja, ja­ki­mi wy­ka­zy­wa­łam się w łó­żku, nie były – oj, nie – za­re­zer­wo­wa­ne dla nie­go, i w do­dat­ku nie cze­ka­łam dłu­go, by się z tym ujaw­nić. Przy­pusz­czam, że zro­zu­miał też, iż moje po­żąda­nie nie było skie­ro­wa­ne do jed­ne­go kon­kret­ne­go mężczy­zny, lecz do ca­łe­go ga­tun­ku męskie­go, tar­ga­ne­go nie­zro­zu­mia­ły­mi po­pęda­mi, któ­re nie mia­ły zwi­ąz­ku z cie­le­snym bło­go­sta­nem. Spędzi­łam tak wie­le lat na in­te­lek­tu­ali­zo­wa­niu po­żąda­nia, i w ogó­le cia­ła, że do za­spo­ko­je­nia mo­gło u mnie do­jść bez ści­ągni­ęcia cho­ćby jed­nej części gar­de­ro­by. Jak? Nie mam po­jęcia. Praw­do­po­dob­nie wła­śnie dla­te­go na­dal to ro­bię, na­dal się pie­przę i my­ślę, że, wbrew wszel­kim ocze­ki­wa­niom, roz­wi­ąza­nie znaj­dę wła­śnie w tym.

Praw­da jest taka, że od­kąd od­sze­dł Jo­seph, ulot­ni­ła się wszel­ka idea fi­zycz­ne­go za­spo­ko­je­nia. Już na­wet o tym nie my­ślę, to jest po pro­stu nie­mo­żli­we – żeby mieć or­gazm z kimś in­nym niż on. Wła­sną roz­kosz od­da­ję temu, kto aku­rat pode mną leży, a ja pa­trzę na nie­go i mi­ędzy uda­mi skry­wam nie­zro­zu­mia­łą ta­jem­ni­cę, prze­ko­na­na, że zbli­żą mnie do niej ka­wal­ka­dy, pod­czas któ­rych ak­tyw­ny jest tyl­ko mój mózg. Moje cia­ło chęt­nie pod­da­je się tej ma­ska­ra­dzie, lecz choć się mio­tam, choć wy­ko­nu­ję naj­bar­dziej kar­ko­łom­ne wy­gi­ba­sy, w gło­wie cały czas dźwi­ęczy spo­koj­ny, zim­ny głos przy­cza­jo­ne­go dra­pie­żni­ka: „On już chy­ba za­raz doj­dzie. Je­śli będziesz go pie­ścić w ten spo­sób, to wła­śnie się sta­nie. Je­śli zwol­nisz, opó­źnisz wy­trysk, ale spójrz, jak wło­ski jeżą się na jego kla­cie, zo­bacz gęsią skór­kę na brzu­chu – on już na­praw­dę ko­ńczy. Pa­trzy na two­je po­dry­gu­jące pier­si i ten wi­dok za­bie­rze go na dno pie­kieł”.

A na ten głos na­kła­da się dru­gi, nie­sto­sow­nie dzie­cin­ny gło­sik tej części mnie, któ­ra za­trzy­ma­ła się w roz­wo­ju na pi­ęt­na­stym roku ży­cia, i nie może się na­dzi­wić! Więc to ru­chy two­ich pier­si do­pro­wa­dzą go do or­ga­zmu, two­ich pier­si, tych ma­łych pier­si, o któ­rych ni­g­dy nie my­śla­łaś, że mogą być czy­mś in­nym niż je­dy­nie de­ko­ra­cją. Two­je cia­ło, twój za­pach, spo­sób, w jaki się po­ru­szasz, dźwi­ęki, któ­re wy­da­jesz – je­steś tyl­ko po­wło­ką i ta po­wło­ka wy­sy­sa z nie­go po­wo­li całą zim­ną krew, czy to nie jest coś w ro­dza­ju cudu? Ty je­steś cia­łem? Cia­łem, któ­re do­pro­wa­dza do or­ga­zmu? Bom­ba!

Mo­żna by po­my­śleć, że sko­ro od­da­ję się tej roz­ryw­ce już od kil­ku lat, ów po­cząt­ko­wy za­chwyt się przy­ta­rł – ale nie. Na ka­żde­go mężczy­znę, któ­ry mnie za­cze­pia i w bar­dziej lub mniej sub­tel­ny spo­sób su­ge­ru­je, że chce iść ze mną do łó­żka, re­agu­ję jak na oka­zję i chcę ją zła­pać na­tych­miast, za­nim znik­nie. Jak­by gro­zi­ło mi, że znów obu­dzę się w skó­rze dziew­czy­ny, któ­ra roz­pa­cza­ła, że jest dla chło­pa­ków wy­łącz­nie kum­pel­ką w oku­la­rach. I za­sta­na­wiam się, co może się dziać w gło­wie dziw­ki, jak zbu­do­wa­ne jest jej ego, jej sa­mo­oce­na. Ta, na któ­rą pa­trzę ze swo­jej skost­nia­łej z zim­na ła­wecz­ki, jest mło­dą blon­dyn­ką. Pali vo­gue’a, prze­mie­rza­jąc chod­nik. Tak jak jej ko­le­żan­ki w ca­łym Ber­li­nie, ma na no­gach ska­jo­we ko­za­ki do po­ło­wy uda. Świa­tło lamp od­bi­ja się w nich, ci­ągnie oko i już go nie pusz­cza. Dzie­wi­czo bia­łe ko­za­ki na ko­tur­nach, któ­re krzy­czą: „Do wy­na­jęcia!”, jesz­cze gło­śniej niż jej lu­bie­żne spoj­rze­nia. W ko­za­ki ma wpusz­czo­ne no­gaw­ki ja­snych dżin­sów, któ­re ob­ci­ska­ją jej wzru­sza­jące dziew­częce uda, a do tego ja­skra­wą sa­szet­kę, kon­tra­stu­jącą w spo­sób dziw­nie prze­my­śla­ny z kusą kurt­ką ze sztucz­ne­go fu­ter­ka. Na tym lo­do­wa­tym wie­trze jej bu­źka jest ró­żo­wa i tro­chę wil­got­na, a dłu­gie, pra­wie bia­łe ko­smy­ki fru­wa­ją wo­kół gło­wy i skrzą się w si­wych smu­gach dymu z pa­pie­ro­sa.

Po mi­nie, z jaką wy­dmu­chu­je dym, po­zna­ję, że jest co naj­mniej pięć lat młod­sza ode mnie. Pięć lat, za­tem nie prze­kro­czy­ła dwu­dziest­ki, a jak wy­my­śl­nie się po­ru­sza, jak świa­do­ma jest swo­je­go cia­ła! Już same te ob­ca­sy: nikt nie da­łby rady na tym cho­dzić, ja na pew­no nie, a tu sta­no­wią przedłu­że­nie jej nóg, rów­nie na­tu­ral­ne jak gołe sto­py. I ten od­głos, prze­ci­ągły stu­kot dzie­si­ęciu kro­ków tam i z po­wro­tem, w gra­ni­cach jej re­wi­ru…. Słu­cha­jąc go, wie się, że ta­kie­go ryt­mu nie może wy­gry­wać dziew­czy­na roz­chwia­na, któ­ra w ka­żdej chwi­li może skręcić kost­kę – za tym dźwi­ękiem kry­je się siłą rze­czy ko­bie­ta agre­syw­nie uwo­dzi­ciel­ska i świa­do­ma sie­bie. I w ogó­le te ubra­nia, te wło­sy, ma­ki­jaż – to ste­reo­typ za­lot­no­ści, cho­le­ra! Jak ona może w tym wie­ku łączyć ze sobą wszyst­kie te sztucz­ki, wszyst­kie te lepy i nie wy­glądać przy tym jak dziew­czyn­ka, któ­ra splądro­wa­ła sza­fę mat­ki? Czy ona w ogó­le o tym wie? Jak to jest mieć świa­do­mo­ść, że w ka­żdym mi­ja­nym mężczy­źnie wy­wo­łu­je się – czy się tego chce, czy nie – lu­bie­żne my­śli? Jak to jest być kimś ta­kim, na uli­cy, wśród sa­mo­cho­dów i prze­chod­niów, jak to jest przy­po­mi­nać w spo­sób do­no­śny i bez­li­to­sny o wy­ższo­ści żądzy nad całą resz­tą?

I co by po­wie­dział Stépha­ne, przy któ­rym nie śmiem już no­sić ta­kich stro­jów, od­kąd w Pa­ry­żu, kro­cząc w nie­bo­tycz­nie dro­gich bot­kach, ru­nęłam jak dłu­ga na prze­jściu dla pie­szych? Po­tem na­stąpi­ło kil­ka ci­ągnących się w nie­sko­ńczo­no­ść se­kund, pod­czas któ­rych Stépha­ne i kil­ku ga­piów, z tru­dem po­wstrzy­mu­jąc śmiech, przy­szło mi z po­mo­cą – a brak maj­tek na­ra­ził tych po­czci­wych lu­dzi na wi­dok mo­jej prze­ra­żo­nej kęp­ki. Choć mi­nęło już spo­ro cza­su, Stépha­ne i ja ni­g­dy nie śmia­li­śmy się z tego ra­zem, to prze­mil­cze­nie tkwi­ło nie­ru­cho­me mi­ędzy nami, po­wa­żne i ci­ężkie jak te­mat, któ­ry wy­star­czy lek­ko mu­snąć, by wy­wo­łać kłót­nię. Ze swo­jej stro­ny nie pró­bo­wa­łam go po­dej­mo­wać z oczy­wi­stych po­wo­dów: ura­żo­nej ko­bie­cej am­bi­cji i dumy; ale ni­g­dy nie uda­ło mi się usta­lić, co po­wstrzy­my­wa­ło Stépha­ne’a, może po pro­stu bał się, że mnie wku­rzy, przy­po­mi­na­jąc o tam­tym wie­czo­rze (bo ciąg dal­szy nie zre­kom­pen­so­wał mi upad­ku i był tyl­ko se­kwen­cją prztycz­ków w nos w klu­bie dla swin­ger­sów – w su­mie dłu­gim i przy­krym upad­kiem na ob­ca­sach dla ego nas oboj­ga). Albo po pro­stu go to nie śmie­szy­ło. Ta opcja skła­nia­ła mnie do re­flek­sji: może Stépha­ne i ja mie­li­śmy od­mien­ne po­czu­cie hu­mo­ru, co wy­ja­śnia­ło­by zmo­wę mil­cze­nia wo­kół tej sce­ny i in­nych, mniej zna­czących, w roli głów­nej ze mną, ubra­ną w fa­ta­łasz­ki, któ­re dla in­nych ko­biet są na­tu­ral­ne jak od­dech, a dla mnie oka­za­ły się nie­mo­żli­we do opa­no­wa­nia. Te­raz wi­dzę, że żar­to­wa­nie z cze­goś ta­kie­go było mu rów­nie obce jak śmiech z oso­by oty­łej, któ­ra wsko­czy­ła na bom­bę do ba­se­nu – bo nie na­le­ży kpić z ni­czy­je­go ka­lec­twa. I być może wła­śnie z tym mu się ko­ja­rzy­łam, gdy ku­śty­ka­łam na ob­ca­sach, z tru­dem kry­jąc cier­pie­nie. Gdy­by mógł po­dzi­wiać, tak jak ja po­dzi­wiam te­raz, wdzi­ęk tej post-na­sto­lat­ki prze­mie­rza­jącej kil­ka me­trów chod­ni­ka bez żad­nych oznak nie­wy­go­dy, przy­zna­łby bez wąt­pie­nia, że mój brak ta­len­tu dla tego typu rze­czy jest po pro­stu wro­dzo­ny.

Czy by­ła­by to od­po­wie­dź na py­ta­nia, któ­re za­da­ję so­bie, gdy tyl­ko Stépha­ne po­ja­wia się w po­bli­żu? To bez­u­stan­ne po­czu­cie, że sta­ram się po­go­dzić dwa rów­no­le­głe świa­ty, od­dzie­lo­ne nie prze­strze­nią, lecz cza­sem, do tego stop­nia, że gdy­bym chcia­ła po­czuć się bli­sko Stépha­ne’a, mu­sia­ła­bym użyć ja­kie­jś fan­ta­stycz­nej ma­chi­ny, któ­rą wy­naj­dą za ty­si­ąc albo za dwa ty­si­ące lat. To, czy no­szę ob­ca­sy, czy nie, w ża­den spo­sób nie wpły­wa na na­szą bli­sko­ść – sta­no­wi wy­łącz­nie symp­tom: dla nie­go nie je­stem ko­bie­tą. Albo ra­czej: jesz­cze nie. Albo na­wet je­śli nią je­stem, co prze­cież wi­dać wy­ra­źnie, kie­dy się roz­bio­rę, to bra­ku­je mi kil­ku de­kad pra­cy nad sobą pod jarz­mem męskie­go po­żąda­nia. Tym, cze­go bra­ku­je mi, by za­fa­scy­no­wać Stépha­ne’a, jest do­bra wola oraz obo­jęt­no­ść, z jaką po­win­nam cho­dzić na ob­ca­sach po zdra­dli­wym pa­ry­skim bru­ku albo po scho­dach bez po­ręczy, wio­dących do prze­re­kla­mo­wa­nych klu­bów, w któ­rych się de­ko­wa­li­śmy, praw­do­po­dob­nie rów­nież dla­te­go, że na mo­jej twa­rzy ma­lo­wa­ły się ból i nie­doj­rza­ło­ść. Bra­ku­je mi wzro­stu in­nych ko­biet, ubra­nych, by za­bi­jać, a tych osiem, dzie­si­ęć cen­ty­me­trów pro­wo­ka­cji daje im złu­dze­nie, że do­mi­nu­ją nad mężczy­zna­mi. Bra­ku­je mi umie­jęt­no­ści pa­trze­nia na nie­go z góry, jak na ka­żde­go in­ne­go mężczy­znę, któ­re­go mam gdzieś.

Do­brze to czu­ję, gdy spa­ce­ru­je­my lub idzie­my na ko­la­cję; czu­ję, że nie li­cząc kil­ku wspól­nych po­glądów i iden­tycz­nej wra­żli­wo­ści, je­ste­śmy naj­go­rzej do­bra­ną parą, jaką tyl­ko mo­żna so­bie wy­obra­zić. On nie zno­si my­śli, że wy­gląda jak oj­ciec, któ­ry za­brał do knaj­py cór­kę miesz­ka­jącą w Ber­li­nie. Ale czy może być ina­czej, sko­ro wolę ubie­rać się jak jego cór­ka i wy­ka­zu­jąc się swo­istą kla­są, nie po­zwa­lam so­bie na stro­je pan­ny do to­wa­rzy­stwa, któ­ra wy­szła z klien­tem. Je­stem pew­na, że on wo­la­łby tę opcję. Stépha­ne ni­g­dy nie po­zwo­li­łby so­bie na pu­blicz­ny po­ca­łu­nek, trzy­ma się swo­je­go sta­now­cze­go tonu i szorst­kich ma­nier, za­gu­bio­ny mi­ędzy po­sta­wą przy­ja­cie­la a ko­chan­ka, a gdy się śmie­je i gdy robi mi się mi­ęk­ko na dźwi­ęk tego doj­rza­łe­go, sek­sow­ne­go śmie­chu, za­ci­skam pod sto­łem dłoń na swo­im udzie, żeby nie zła­pać za udo jego. Przy­szło mi kie­dyś do gło­wy, że nie ca­łu­je mnie w miej­scach pu­blicz­nych nie ze względu na in­nych, lecz dla­te­go, że nie ma na to ocho­ty, bo spa­ce­ry po Ber­li­nie, któ­re uwa­ża za zbyt dłu­gie, wy­czer­pu­ją go rów­nie moc­no jak moje bez­u­stan­ne py­ta­nia i pra­gnie­nie, by wie­dzieć wi­ęcej i wi­ęcej; że mój nie­prze­rwa­ny sło­wo­tok, wy­ni­ka­jący z nie­śmia­ło­ści, ze stra­chu, że mu się znu­dzę, dusi go, za­miast do­star­czać mu roz­ryw­ki, i że przy mnie Stépha­ne za­wsze tęsk­ni za swo­ją sa­mot­no­ścią, tak jak ja tęsk­nię za swo­ją. Czas, któ­ry spędza­my ra­zem na ze­wnątrz, wy­ra­źnie nas wy­ka­ńcza, i tyl­ko w łó­żku, z dala od ludz­kich spoj­rzeń, Stépha­ne i ja – a w ka­żdym ra­zie na­sze cia­ła – za­zna­je­my cze­goś w ro­dza­ju uko­je­nia. To zna­czy, do­pó­ki on nie za­cznie chra­pać – bo tego nie­zna­ne­go mi wcze­śniej czyn­ni­ka nie bra­łam pod uwa­gę w swo­ich fan­ta­zjach o ro­man­sie; wte­dy bo­wiem do­cie­ra do mnie, że sko­ro ja je­stem dla nie­go za mło­da, to może i on jest za sta­ry dla mnie. To wy­ja­śnia­ło­by, dla­cze­go chcąc się do nie­go zbli­żyć, za­wsze mam wra­że­nie, że skła­dam dwa ele­men­ty z ró­żnych kom­ple­tów puz­zli. I dla­cze­go, gdy po jego wy­jściu czu­ję ulgę, że nie mu­szę już uda­wać cze­go­kol­wiek, to­wa­rzy­szy jej za­wsze żal, że nie by­łam bar­dziej tkli­wa, bar­dziej wy­ro­zu­mia­ła, że go w so­bie nie roz­ko­cha­łam.

Wy­obra­żam go so­bie w sa­mo­lo­cie po­wrot­nym, tego szorst­kie­go nie­dźwie­dzia, któ­ry wy­pe­łnia mój po­kój po­mru­ka­mi i za­bie­ra mi całą ko­łdrę, typa, któ­ry od­ma­wia dal­szych spa­ce­rów, do­pó­ki nie spre­cy­zu­ję celu włó­częgi, nie­cierp­liwi się, gdy mylę nu­me­ry ulic, mężczy­znę star­sze­go niż mój oj­ciec, prze­ra­żo­ne­go my­ślą, że mó­głby być cho­ćby na­miast­ką men­to­ra czy na­uczy­cie­la, fa­ce­ta, któ­re­go wku­rza moja cie­ka­wo­ść, lecz któ­ry tak pi­ęk­nie wy­po­wia­da moje imię w mo­men­tach roz­ko­szy… Jest taka świ­ęta chwi­la, gdy leżę na nim, wy­wy­ższo­na jak ni­g­dy, a Stépha­ne wy­gląda, jak­by to­nął, i w bia­łkach jego wy­wró­co­nych oczu wi­dzę swo­je kró­lew­skie, nie­mal mi­tycz­ne od­bi­cie – a on po­wta­rza: „Emma, skar­bie, skar­bie, och, Emma”, jak fa­cet za­to­pio­ny w ko­bie­cie, od któ­rej nie ró­żni go wiek i po­cho­dze­nie, nie jak fa­cet, któ­ry wła­śnie eja­ku­lu­je – a w ka­żdym ra­zie nie tyl­ko – lecz jak fa­cet, któ­ry ko­cha na­praw­dę. Pó­źniej ten trza­ska­jący ogień ga­śnie po­wo­li, roz­grze­wa­jąc do bia­ło­ści jego skó­rę; z gło­wą na mo­ich pier­siach Stépha­ne wzdy­cha bło­go, jest śle­py i głu­chy. Gdy otwie­ra oczy, ja za­my­kam swo­je, bo wła­dza, jaką naj­wy­ra­źniej na­da­ją mi moje łó­żko­we ta­len­ty, nie umniej­sza w ni­czym fak­tu, że ten mężczy­zna bu­dzi we mnie re­spekt. To jest prze­kle­ństwo, któ­re mimo wszyst­ko na­zy­wam mi­ło­ścią. Je­dy­ne chwi­le bli­sko­ści to te, któ­re on spędza we mnie. To ma­gia na­sze­go ro­man­su, te mo­men­ty po zbli­że­niu, gdy pa­trzę, jak on pa­trzy na mnie wspar­ty na łok­ciu, i głasz­cze mnie po wło­sach z czu­ło­ścią, z jaką mężczy­źni trak­tu­ją ko­bie­ty, któ­re wła­śnie po­sie­dli, i mo­żna by w tym wi­dzieć zwy­czaj­ną sce­nę łó­żko­wą dwoj­ga ko­chan­ków, gdy­by nie ta bez­rad­no­ść w jego oczach na myśl, że ta roz­kosz przy­szła ode mnie, od dziew­czyn­ki, któ­rej ni­g­dy nie po­ko­cha. Je­ste­śmy to­tal­nie ra­zem, a jed­no­cze­śnie sa­mot­ni jak ni­g­dy. Więc na­gle wy­da­je się nam, że będzie­my mo­gli się po­ko­chać. W mil­cze­niu i w kon­tem­pla­cji do­cie­ra do mnie, że ka­żde sło­wo mo­gło­by roz­bić ten kru­chy stan ła­ski, to na­sze ulot­ne po­ro­zu­mie­nie; a prze­cież chcia­ła­bym tyle po­wie­dzieć – i może wła­śnie w tym leży pro­blem, w nie­po­ha­mo­wa­nej po­trze­bie mó­wie­nia, choć prze­cież wy­star­czy nam ci­sza. Chcia­ła­bym po­wie­dzieć, że na­praw­dę jest ta­kie miej­sce i taka chwi­la, gdy Stépha­ne i ja się ko­cha­my, choć jest to ma­le­ńki punk­cik – i to wy­star­czy, że­by­śmy trwa­li ra­zem, aż do gra­nic snu, póki nie wto­pi­my się w noc. Rano wra­ca­my na daw­ne miej­sca, Stépha­ne do swo­ich wad, ja do swo­ich, słu­cham, jak na­rze­ka na zim­no, ska­rży się na od­le­gło­ści, i my­ślę o tym, co za­szło wczo­raj, gdy by­li­śmy w so­bie za­ko­cha­ni. Cier­pli­wie cze­kam na wie­czór, by po­no­wić eks­pe­ry­ment na tym zgry­źli­wym pi­sa­rzu, wy­mu­sić na nim od­da­nie i tę dziw­ną ja­sno­ść umy­słu, któ­re każą mu pi­sać do mnie z dru­gie­go ko­ńca świa­ta: „Być może w grun­cie rze­czy je­steś tą je­dy­ną”. Tak wie­le nie­pew­no­ści w jed­nym zda­niu, w jed­nym kon­te­kście. By uzy­skać tego typu wy­zna­nie, na­le­ży ze­brać w jed­nym miej­scu okre­ślo­ną licz­bę czyn­ni­ków: Stépha­ne musi być smut­ny albo wy­pa­tro­szo­ny z cy­ni­zmu przez or­gazm, lub po­rzu­co­ny przez któ­rąś ze swo­ich ko­cha­nek czy żon. Jed­nak tym, co dzie­li mnie od „je­steś tą je­dy­ną”, jest po­cząt­ko­we „być może” oraz „w grun­cie rze­czy”, któ­re na­le­ży tłu­ma­czyć jako „wbrew wszel­kiej lo­gi­ce i do­ko­naw­szy skru­pu­lat­nej oce­ny swo­jej sy­tu­acji” – tak, ale Ray­mond Ra­di­gu­et pi­sze, że mó­wi­ąc ko­bie­cie „ko­cham cię”, mo­żna sądzić, iż robi się to z wie­lu po­wo­dów in­nych niż mi­ło­ść, że się ją okła­mu­je; a jed­nak coś w tej wła­śnie chwi­li skło­ni­ło nas do po­wie­dze­nia „ko­cham cię”, więc siłą rze­czy jest to praw­da. Są chwi­le, gdy Stépha­ne i ja się ko­cha­my, za­zwy­czaj to czy­sty non­sens, lecz cza­sem po­ru­sza mnie praw­dzi­wo­ść tego kłam­stwa i wów­czas świat jawi mi się jako te­ry­to­rium wy­bit­nie wro­gie, na któ­rym on i ja wal­czy­my ra­mię w ra­mię – co już i tak jest lep­sze niż wro­gie te­ry­to­rium, gdzie je­stem sama prze­ciw­ko wszyst­kim, nie­praw­daż?

Wzdłuż chod­ni­ka, po któ­rym drep­cze pa­nien­ka, su­nie wóz po­li­cyj­ny i za­mie­ram na chwi­lę, my­śląc, że je­śli gli­nia­rze za­żąda­ją od niej do­ku­men­tów, to rów­nie do­brze będą mo­gli za­żądać ich od tej dziw­nej bab­ki, któ­ra o czwar­tej nad ra­nem czy­ta zmar­z­ni­ęta na ław­ce. A po­nie­waż wy­szłam bez pa­pie­rów i nie mam za­mia­ru spędzić nocy na po­ste­run­ku z po­wo­du nie­po­ro­zu­mie­nia (choć może tam wy­spa­ła­bym się le­piej niż u boku Stépha­ne’a), kry­ję się w cie­niu kasz­ta­now­ca i cze­kam, aż ra­dio­wóz od­je­dzie. Pa­nien­ka też się ulot­ni­ła i zo­stał po niej tyl­ko ka­wa­łek za­plu­te­go as­fal­tu, któ­ry pod jej sto­pa­mi wy­glądał jak kwiet­nik.

Sto­jąc w drzwiach, pa­trzę na cia­ło Stépha­ne’a, roz­wa­lo­ne po prze­kąt­nej na ca­łym ma­te­ra­cu. Już nie chra­pie; może wy­bił go z ryt­mu zgrzyt klu­cza, a może wcze­śniej moja obec­no­ść i cie­pło two­rzy­ły wa­run­ki sprzy­ja­jące chra­pa­niu. Roz­bie­ram się po­wo­li i sia­dam na brze­gu łó­żka w za­to­ce stwo­rzo­nej przez jego ko­la­na pod­ci­ągni­ęte w kie­run­ku twa­rzy. Rzad­ko mam oka­zję przy­glądać mu się w ten spo­sób, praw­dę mó­wi­ąc, jest to pierw­sza taka oka­zja – Stépha­ne ni­g­dy wcze­śniej u mnie nie spał. I siłą rze­czy, gdy wi­dzę go w tym sta­nie roz­pręże­nia, do­cie­ra do mnie z całą mocą, jak bar­dzo do sie­bie nie pa­su­je­my. To się rzu­ca w oczy. Pi­ęćdzie­si­ąt pięć lat, zro­zum­cie sami; może so­bie wy­glądać mło­dziej, ale prze­cież nikt nie da mu dwu­dziest­ki. Wszyst­ko w nim ema­nu­je doj­rza­ło­ścią, na­wet jego sen, bo gdy śpi, nie tra­ci po­wa­żne­go, sro­gie­go wy­glądu. Gdy zdej­mę oku­la­ry, w ar­ty­stycz­nej mgie­łce krót­ko­wzrocz­no­ści kon­tu­ry sta­ją się mniej wy­ra­źne, mniej ostre i uda­je mi się zo­ba­czyć go ta­kim, jaki był w oko­li­cach trzy­dziest­ki – nie w moim wie­ku, nie, dwu­dzie­sto­pi­ęcio­let­ni Stépha­ne to od­le­głe el­do­ra­do, któ­re od­na­le­źć mo­żna je­dy­nie w ar­chi­wach, cho­ćby na zdjęciu zro­bio­nym, gdy uka­za­ła się jego trze­cia ksi­ążka. Mo­żna bez tru­du na­ło­żyć tę uśpio­ną twarz na okrągłe, ra­do­sne lico mło­de­go pi­sa­rza, któ­ry nie mógł zro­bić kro­ku w Pa­ry­żu, nie za­ko­chu­jąc się dzie­si­ęć razy. Nie wy­my­śli­łam tego, lecz prze­czy­ta­łam, a gdy nie mogę w to uwie­rzyć, czy­tam jesz­cze raz. By nie za­po­mnieć, że już przed trzy­dziest­ką był szorst­ki, że dłu­go się roz­ch­mu­rzał i że była to zbro­ja, pod któ­rą ukry­wał przed świa­tem pa­ni­kę, jaką bu­dzi­ły w nim ko­bie­ty – Stépha­ne był pil­nie strze­żo­nym ogniem, któ­re­go cie­pło czu­ło się tyl­ko w prze­bły­skach. Za­sta­na­wiam się, czy­by się wte­dy we mnie za­ko­chał; trzy­dziest­ka Stépha­ne’a – eks­cy­tu­jące lata osiem­dzie­si­ąte, kie­dy to ja pul­so­wa­łam jesz­cze w oj­cow­skich najądrzach, wy­da­ją mi się raj­skim cza­sem, w któ­rym wszyst­ko było mo­żli­we. Wy­obra­żam so­bie, że je­stem wy­so­ka jak wie­ża i fa­scy­nu­ję tego zwie­rza­ka ki­pi­ące­go na­sie­niem, że ci­ągam go po ca­łym Pa­ry­żu, po­zna­jąc ta­jem­ni­cę ko­bie­ty, je­dy­nej, któ­rą po­ko­chał tak bar­dzo, że spło­dził z nią dziec­ko. Zresz­tą być może to wła­śnie ja pod­szep­nęła­bym mu po­my­sł, by się roz­mno­żył, bo chcia­ła­bym w ten spo­sób po­zo­stać bli­sko nie­go – a on ko­cha­łby mnie, a po­tem by się mną znu­dził, a w ko­ńcu by mnie znie­na­wi­dził za po­świ­ęce­nie, któ­re­go nikt by od nie­go nie ocze­ki­wał. Sta­ła­bym się sztam­pą, śpi­ącą w po­ko­ju obok z ose­skiem, wy­czer­pa­ną i pe­łną mle­ka, znu­żo­ną tym, że tak do­brze go znam, znu­żo­ną jego sła­bo­ścia­mi, nik­czem­no­ścią, obiet­ni­ca­mi, po­gar­dza­ną i upo­ka­rza­ną przez jego męskie ca­ło­noc­ne włó­częgi – za­zna­ła­bym gnie­wu Stépha­ne’a, jego pre­ten­sji, nie­spój­no­ści i zdrad, a może na­wet jego łez. I po­wie­dzia­ła­bym po la­tach wspól­ne­go ży­cia, że nie było czym, mój Boże, tak bar­dzo się przej­mo­wać, że to fa­cet jak ka­żdy inny. Po­kłó­ci­li­by­śmy się o wa­żne spra­wy, wrzesz­cząc, tłu­kąc przed­mio­ty, a nocą, z po­czu­ciem winy, przy­szła­bym i przy­sia­dła na brze­gu jego łó­żka, i tak jak te­raz po­ło­ży­ła­bym rękę na jego wło­sach, a Stépha­ne otwo­rzy­łby oko, spoj­rza­łby na mnie bez sło­wa, za­sta­na­wia­jąc się, co te­raz po­wi­nien po­czuć, a po­tem wes­tchnąłby i po­wie­dział: „O, skar­bie…”.

– O, to ty?

Stépha­ne pry­cha, od­wra­ca się na dru­gi bok i mam­ro­cze, jak­by już zno­wu za­sy­piał:

– Gdzie się szla­ja­łaś? Je­steś prze­mar­z­ni­ęta.

– Ni­g­dzie. Wy­szłam się prze­jść.

– Osza­la­łaś. Kła­dź się.

I za­uwa­żcie, że być może to samo po­wie­dzia­łby mi wte­dy. Mosz­czę się w cie­ple, od­su­wa­jąc da­le­ko od nie­go lo­do­wa­te ko­ńczy­ny. Z tyłu gło­wy roz­le­wa się cała moja na­iw­na tkli­wo­ść, od­naj­du­ję zna­jo­me uczu­cie, jak­bym kła­dła się obok przy­ja­cie­la ro­dzi­ny, któ­ry nie zdążył za­re­zer­wo­wać ho­te­lo­we­go po­ko­ju i z wi­ęk­szą lub mniej­szą ła­ską go­dzi się prze­spać w moim.Mo­no­lith, T. Rex

Gdy oczy in­nych lu­dzi spo­czną na tych li­nij­kach, spo­re­go ka­wa­łka Ber­li­na już nie będzie, znik­nie oto­czo­ny nie­mal ca­łko­wi­tą obo­jęt­no­ścią. Ta­kie rze­czy przy­da­rza­ją się co­dzien­nie, wszy­scy ber­li­ńczy­cy prze­ży­wa­ją w ten spo­sób ża­ło­bę po jed­nym lub kil­ku miej­scach, któ­re uzna­wa­li za wiecz­ne, a któ­re pew­ne­go dnia wy­pa­ro­wu­ją. I ja­kaś mała ulicz­ka, zna­le­zio­na przy­pad­kiem, gdy spa­ce­ro­wa­li bez celu, bo nie do­tar­li do cze­goś, cze­go aku­rat szu­ka­li, już na za­wsze będzie mia­ła dla nich po­smak oso­bi­ste­go od­kry­cia.

Nie wiem, jak ra­dzić so­bie z tego typu stra­tą. Ni­g­dy nie mu­sia­łam mie­rzyć się z taką sy­tu­acją – za­zwy­czaj to ja po­rzu­cam dro­gie mi miej­sca, by zdać so­bie spra­wę, gdy do nich wra­cam, że nie by­łam ko­niecz­nym ele­men­tem ich pra­wi­dło­we­go funk­cjo­no­wa­nia. W tym okre­ślo­nym wy­pad­ku sto­su­ję tchó­rzow­ską me­to­dę, któ­ra dość do­brze się spraw­dza: pró­bu­ję nie my­śleć. Omi­jam wzro­kiem ten ob­szar pla­nu li­nii me­tra, a po­nie­waż nic mnie nie zmu­sza, by je­ździć w tam­te oko­li­ce, moja no­stal­gia, choć chro­nicz­na, po­zo­sta­je lek­ka.

.

.

.

...(fragment)...

Całość dostępna w wersji pełnej.