Dziecko przedwcześnie urodzone. Pierwsze lata życia - ebook
Wydawnictwo:
Data wydania:
3 września 2022
Format ebooka:
EPUB
Format
EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie.
Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu
PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie
jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz
w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników
e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i
tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji
znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji
multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka
i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej
Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego
tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na
karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją
multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire
dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy
wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede
wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach
PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla
EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Pobierz fragment w jednym z dostępnych formatów
Dziecko przedwcześnie urodzone. Pierwsze lata życia - ebook
Wcześniak to dziecko urodzone przedwcześnie - między 22. a 37. tygodniem ciąży. Jest to bardzo różnorodna grupa dzieci, obejmująca zarówno te, które są skrajnie niedojrzałe i trudne do utrzymania przy życiu, jak i te, które rodzą się blisko terminu porodu. Problemy medyczne, pielęgnacyjne i rokowanie co do przyszłego rozwoju różnią się w zależności od tego, jak bardzo przedwcześnie nastąpił poród. Każdy wcześniak wymaga opieki wielu specjalistów, nadzorowania rozwoju i wyrównywania zaburzeń dotyczących zdrowia fizycznego i psychicznego aż do wieku szkolnego. Książka Dziecko urodzone przedwcześnie. Pierwsze lata życia ma charakter interdyscyplinarny, obejmujący całościowo problemy zdrowotne związane z wcześniactwem. Rozdziały wstępne przedstawiają zagadnienie wcześniactwa jako problem społeczny, organizacyjny, finansowy, medialny. Kolejne rozdziały omawiają zagadnienia medyczne, związane z poszczególnymi narządami i układami m.in.: kardiologiczne, pulmonologiczne, okulistyczne, laryngologiczne, endokrynologiczne, neurologiczne, psychiatryczne, gastroenterologiczne, nefrologiczne itd. Ważną częścią publikacji są rozdziały dotyczące opieki psychologicznej oraz fizjoterapeutycznej. Autorami poszczególnych rozdziałów są wybitni specjaliści, którzy na co dzień zajmują się diagnostyką i leczeniem dzieci przedwcześnie urodzonych i mają dużą wiedzę teoretyczną i praktyczną w tej dziedzinie, opartą na najnowszych standardach. Oddajemy Państwu tę publikację mając nadzieję, że będzie ogromnym ułatwieniem w pracy lekarzy pediatrów, ale także węższych specjalistów w pediatrii, którzy zajmują się leczeniem wcześniaków.
| Kategoria: | Medycyna |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-01-22532-2 |
| Rozmiar pliku: | 4,8 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
AUTORZY
Prof. dr hab. n. med. AGNIESZKA KORDEK
Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
****
Dr n. med. ALEKSANDRA ANTOSZ
Klinika Pediatrii i Endokrynologii Dziecięcej
Katedra Pediatrii i Endokrynologii Dziecięcej
Wydział Nauk Medycznych w Katowicach
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Mgr neurologoped. ANNA BALICKA
Oddział Neonatologii Szpital Specjalistyczny im. Świętej Rodziny w Warszawie
Prof. dr hab. n. med. MARIA KATARZYNA BORSZEWSKA-KORNACKA
Prezes Fundacji Koalicja dla Wcześniaka
Mgr socjol. ELŻBIETA BRZOZOWSKA
Wiceprezes Fundacji Koalicja dla Wcześniaka
Dr hab. n. med. JUSTYNA CZECH-KOWALSKA
Klinika Neonatologii, Patologii i Intensywnej Terapii Noworodka
Instytut „Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie
Dr hab. n. med. WOJCIECH FELESZKO
Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego
Szpital Pediatryczny Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Dr hab. n. med. ANETA GAWLIK
Klinika Pediatrii i Endokrynologii Dziecięcej
Katedry Pediatrii i Endokrynologii Dziecięcej
Wydział Nauk Medycznych w Katowicach
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Prof. dr hab. n. med. EWA HELWICH
Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka
Instytut Matki i Dziecka w Warszawie
Lek. AGNIESZKA JALOWSKA
Klinika Neonatologii Uniwersytecki Szpital Kliniczny we Wrocławiu
Dr hab. n. med. JOANNA JANISZEWSKA-OLSZOWSKA
Zakład Stomatologii Zintegrowanej Wydział Medycyny i Stomatologii
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Lek. DARIA JANOWSKA
Oddział Psychiatryczny dla Dzieci w Józefowie
Psychiatryczny Rehabilitacyjny Oddział Dzienny Wieku Rozwojowego w Józefowie
Mazowieckie Centrum Neuropsychiatrii w Zagórzu
Lek. dent. MACIEJ JEDLIŃSKI
Zakład Stomatologii Zintegrowanej Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Lek. ANETTA JEZIOREK
Pracownia Neurodiagnostyki Dziecięcy Szpital Kliniczny
Uniwersyteckie Centrum Kliniczne Warszawski Uniwersytet Medyczny
Dr hab. n. med. TOMASZ KOSZUTSKI, prof. SUM
Oddział Chirurgii i Urologii Dziecięcej
Górnośląskie Centrum Zdrowia Dziecka w Katowicach
Klinika Chirurgii i Urologii Dziecięcej
Katedra Chirurgii Dziecięcej Wydział Nauk Medycznych
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Dr n. med. DOMINIKA KRAKOWCZYK
Oddział Chirurgii i Urologii Dziecięcej
Górnośląskie Centrum Zdrowia Dziecka w Katowicach
Prof. dr hab. PRZEMKO KWINTA
Klinika Chorób Dzieci Collegium Medicum
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Prof. dr hab. n. med. i n. o zdr. IWONA MARUNIAK-CHUDEK
Poradnia Patologii Noworodka Oddział Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka Górnośląskie Centrum Zdrowia Dziecka w Katowicach
Klinika Intensywnej Terapii i Patologii Noworodka
Wydział Nauk Medycznych w Katowicach Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Dr n. med. MARTA MAZUR
Ricercatore, Department of Oral and MaxilloFacial Sciences, Sapienza University w Rzymie, Włochy
Dr n. med. IZABELA MICHAŁUS
Klinika Endokrynologii i Chorób Metabolicznych
Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi
Dr n. med. ANNA MIGDAŁ
Pracownia Interwencji Sercowo-Naczyniowych Instytut „Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie
Dr n. med. MARIA MISZCZAK-KNECHT
Klinika Kardiologii
Instytut „Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie
Dr hab. n. med. ANETA NITSCH-OSUCH
Zakład Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego Warszawski Uniwersytet Medyczny Zespół ds. Zakażeń Szpital Specjalistyczny im. Świętej Rodziny w Warszawie
Dr hab. n. med. TOMASZ OCIEPA
Klinika Pediatrii, Hemato-Onkologii i Gastroenterologii Dziecięcej
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 im. prof. Tadeusza Sokołowskiego
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Mgr psych. ZOFIA PAKUŁA
Ośrodek Wczesnej Interwencji
Zarządu Głównego Polskiego Stowarzyszenia
na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną
Mgr ALEKSANDRA PAWLIKOWSKA-RACHWALSKA
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1
im. prof. Tadeusza Sokołowskiego
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Dr n. med. BEATA PAWLUS
Oddział Neonatologii Szpital Specjalistyczny im. Świętej Rodziny
w Warszawie
Lek. KALINA PLUTOWSKA-HOFFMANN
Poradnia Patologii Noworodka Oddział Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka Górnośląskie Centrum Zdrowia Dziecka w Katowicach
Dr n. med. HANNA PODRAZA
Oddział Neurologii Wieku Rozwojowego i Pediatrii
Samodzielny Publiczny Specjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Zdroje” w Szczecinie
Prof. dr hab. med. MAREK PROST
Wojskowy Instytut Medycyny Lotniczej w Warszawie
Mgr ELŻBIETA RECHNIO-NOWAKOWSKA
Oddział Neonatologii Szpital Specjalistyczny im. Świętej Rodziny w Warszawie
Dr n. med. KAROLINA SKRZYŃSKA
Klinika Pediatrii i Endokrynologii Dziecięcej
Katedra Pediatrii i Endokrynologii Dziecięcej
Wydział Nauk Medycznych w Katowicach
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Dr n. med. ELŻBIETA STAWICKA
Klinika Neurologii Dzieci i Młodzieży
Instytut Matki i Dziecka w Warszawie
Mgr DOROTA SZUMBARSKA
Ośrodek Wczesnej Interwencji
Zarządu Głównego Polskiego Stowarzyszenia
na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną
Dr med. KRYSTYNA SZYMAŃSKA
Pracownia Neurodiagnostyki Dziecięcy Szpital Kliniczny
Uniwersyteckie Centrum Kliniczne Warszawski Uniwersytet Medyczny
Prof. dr hab. n. med. ROBERT ŚMIGIEL
Zakład Pielęgniarstwa Rodzinnego i Pediatrycznego
Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
Dr hab. n. med. MARCIN TKACZYK
Klinika Pediatrii, Nefrologii i Immunologii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Klinika Pediatrii, Immunologii i Nefrologii Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi
Prof. dr hab. n. med. TOMASZ URASIŃSKI
Klinika Pediatrii, Hemato-Onkologii i Gastroenterologii Dziecięcej
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 im. prof. Tadeusza Sokołowskiego
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Dr hab. n. med. LIDIA ZAWADZKA-GŁOS
Klinika Otolaryngologii Dziecięcej
Warszawski Uniwersytet MedycznyPRZEDMOWA
Dlaczego napisaliśmy podręcznik opieki ambulatoryjnej nad wcześniakiem przeznaczony dla pediatrów i lekarzy rodzinnych? Odpowiedź na to pytanie jest zawarta w 23 rozdziałach składających się na tę książkę, a jej podsumowanie stanowi treść listu matki dziecka urodzonego przedwcześnie przedstawionego w rozdziale ostatnim.
Uratowanie życia wcześniakowi to rzecz najważniejsza, ale problemy dziecka i jego rodziny nie kończą się z chwilą opuszczenia oddziału neonatologicznego – często jest to dopiero początek żmudnej drogi do zdrowia, miejsca w społeczeństwie i samodzielności. Nasza publikacja ma na celu całościowe przedstawienie zagadnień organizacyjnych, medycznych i społecznych związanych z przedwczesnym urodzeniem. Mogą Państwo zapoznać się z działaniami konsultanta krajowego do spraw neonatologii, a także z efektami pracy Koalicji dla Wcześniaka. Bardzo istotne jest, aby lekarz podstawowej opieki zdrowotnej miał świadomość, że rodzina, w której urodził się wcześniak, najczęściej wymaga wsparcia. Jeśli jedyną rodziną dziecka jest samotna matka, to tym bardziej należy pomóc jej wykorzystać wszelkie dostępne formy wsparcia. I to właśnie lekarz rodzinny powinien być osobą najlepiej poinformowaną i kierującą do właściwych specjalistów, ośrodków, placówek, grup wsparcia czy fundacji.
Autorami poszczególnych rozdziałów podręcznika są wybitni specjaliści z różnych dziedzin medycyny: neonatologii, pediatrii, pulmonologii, kardiologii, neurologii, psychiatrii, okulistyki, laryngologii, hematologii, chirurgii, nefrologii i stomatologii, a także psycholog, fizjoterapeuta oraz osoby prowadzące poradnie patologii noworodka, ośrodki wczesnej interwencji i hospicja.
Oddajemy Państwu do rąk tę książkę z nadzieją, że będzie przydatna w Waszej pracy i że znajdziecie w niej potrzebne informacje, a lektura pozwoli lepiej rozumieć problemy wcześniaków i ich opiekunów, a tym samym lepiej im pomagać.
Prof. dr hab. n. med. _Agnieszka Kordek_WYKAZ SKRÓTÓW
AABR – _automated auditory brainstem responses_, automatyczna rejestracja słuchowa potencjałów wywołanych z pnia mózgu
AAP – American Academy of Pediatrics, Amerykańska Akademia Pediatrii
ABR – _auditory brainstem responses_, rejestracja słuchowych potencjałów wywołanych z pnia mózgu
ADHD – _attention deficit hyperactivity disorder_, zespół nadpobudliwości psychoruchowej
AGA – _appropriate for gestational age_, noworodek o odpowiedniej wielkości w stosunku do wieku płodowego
AKI – _acute kidney injury_, ostre uszkodzenie nerek
anty-VEGF – _anti-vascular endothelial growth factor_, przeciwciało blokujące naczyniowy czynnik wzrostowy śródbłonka
AOP – _anemia of prematurity_, niedokrwistość wcześniaków
ASD – _autism spectrum disorder_, zaburzenie ze spektrum autyzmu
ATOS – asymetryczny toniczny odruch szyjny
BBB – _blood brain barier_, bariera krew–mózg
BMP – _bone morphogenetic protein_, morfogenetyczne białko kostne
BNP – _brain natriuretic peptide_, mózgowy peptyd natriuretyczny
BPD – _bronchopulmonary dysplasia_, dysplazja oskrzelowo-płucna
CA – _corrected age_, wiek skorygowany
CKD – _chronic kidney disease_, przewlekła choroba nerek
CNPAS – _congenital nasal pyriform aperture stenosis_, zwężenie otworu gruszkowatego
CPP – _cerebral perfusion pressure_, ciśnienie perfuzji mózgowej
CRP – _C-reactive protein_, białko C-reaktywne
CS – _cramped-synchronised_, kurczowo-zsynchronizowane ruchy globalne
CVI – _cortical visual impairment_, korowe upośledzenie widzenia
DEE – _early infantile developmental and epileptic encephalopathy_, wczesnodziecięce encefalopatie rozwojowe i padaczkowe
DOK – dziecięca opieka koordynowana
DTI – _diffusion tensor imaging_, obrazowanie tensora dyfuzji
dWMI – _diffuse white matter injury_, rozlane uszkodzenie istoty białej
ECMO – _extracorporeal membrane oxygenation_, pozaustrojowe natlenianie krwi
EEG – elektroencefalogram
eGFR – _estimated glomerular filtration rate_, współczynnik przesączania kłębuszkowego
EKG – elektrokardiografia
ELBW – _extremely low birth weight_, skrajnie mała urodzeniowa masa ciała
EMG – elektromiografia
ENN – encefalopatia niedotlenieniowo-niedokrwienna
EOAE – _evoked otoacoustic emissions_, wywołana otoemisja akustyczna
EOC – elektrookulogram
EUGR – _extrauterine growth restriction_, pourodzeniowe zahamowanie wzrastania noworodka
FAS – _fetal alcohol syndrome_, alkoholowy zespół płodowy
FIRS – _fetal inflammatory response syndrome_, zespół odpowiedzi zapalnej u płodu
GA – _gestational age_, wiek płodowy
GABA – _gamma-aminobutyric acid_, kwas gamma-aminomasłowy
GCS – _Glasgow Coma Scale_, skala Glasgow
GDD – _global developmental delay_, globalne opóźnienie rozwoju
GER – _gastro-eosophagal reflux_, refluks żołądkowo-przełykowy
GERD – _gastroeosophagal reflux disease_, choroba refluksowa
GKS – glikokortykosteroidy
GM – _germinal matrix_, macierz okołokomorowa
GMA – _General Movements Assessment_, ocena globalnych/całościowych wzorców ruchowych
HCT – hematokryt
HGB – hemoglobina
HL – _hearing level_, poziom słyszenia/percepcji
HPV – _human papillomavirus_, wirus brodawczaka ludzkiego
ILAE – International League Against Epilepsy, Międzynarodowa Liga Przeciwpadaczkowa
IOTN – _index of orthodontic treatment needs_, wskaźnik ortodontycznych potrzeb leczniczych
IQ – _intelligence quotient_, iloraz inteligencji
IUGR – _intrauterine growth restriction_, wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrastania/rozwoju płodu
IVH – _intraventricular hemorrhage_, krwawienia dokomorowe
KKCz – koncentrat krwinek czerwonych
MPD – mózgowe porażenie dziecięce
MRI – _magnetic resonance imaging_, rezonans magnetyczny
NEC – necrotising enetrocolitis, martwicze zapalenie jelit
NI – _intellectual disability_, niepełnosprawność intelektualna
NORM – niesamoistne opóźnienie rozwoju mowy
OAE – _otoacoustic emission_, otoemisja akustyczna
OCT – _optical coherence tomography_, optyczna koherentna tomografia
OITN – oddział intensywnej terapii noworodka
OPCs – _oligodendrocyte precursor cells_, komórki prekursorowe OLs
OUN – ośrodkowy układ nerwowy
OWI – ośrodek wczesnej interwencji
PDA – _patent ductus arteriosus_, drożny przewód tętniczy
PEG – _percutaneous endoscopic gastrostomy_, przezskórna endoskopowa gastrostomia
PH – _pulmonary hypertension_, nadciśnienie płucne
PMA – _postmenstrual age_, wiek postmenstrualny
POZ – podstawowa opieka zdrowotna
PPN – poradnia patologii noworodka
PSO – Program Szczepień Ochronnych
PTN – Polskie Towarzystwo Neonatologiczne
PTP – Polskie Towarzystwo Pediatryczne
PTSD – _post-traumatic stress disorder_, zespół stresu pourazowego
PVD – _pulmonary vascular disease_, choroba naczyń płucnych
PV-IVH – _periventricular-intraventricular hemorrhage_, krwawienie około-dokomorowe
PVR – _pulmonary vascular resistance_, opór naczyniowy płuc
RDS – _respiratory distress syndrome_, zespół niewydolności oddechowej
ROP – _retinopathy of prematurity_, retinopatia wcześniaków
RSV – _respiratory syncytial virus_, syncytialny wirus oddechowy
SBS – _short bowel syndrome_, zespół krótkiego jelita
SGA – _small for gestational age_, noworodek za mały w stosunku do wieku płodowego
SIDS – _sudden infant death syndrome_, zespół nagłej śmierci łóżeczkowej
SLD – _specific learning disorder_, specyficzne zaburzenie uczenia się
SOAE – _spontaneous otoacoustic emission_, spontaniczna otoemisja akustyczna
STOS – symetryczny toniczny odruch szyjny
SUDI – _sudden unexpected death in infancy_, niespodziewana śmierć niemowlęcia
SWI – _susceptibility weighted imaging_, sekwencja podatności magnetycznej
SZRUS – specyficzne zaburzenie rozwoju umiejętności szkolnych
TACO _– transfusion-associated circulatory overload_, poprzetoczeniowa niewydolność krążenia
TIMP – _Test of Infant Motor Performance_, test do oceny rozwoju psychoruchowego niemowląt
TPD – Towarzystwo Przyjaciół Dzieci
USG – ultrasonografia
VLBW – _very low birth weight_, bardzo mała urodzeniowa masa ciała
WMI – _white matter injury_, uszkodzenie istoty białej
ZOKN – zaburzenie ośrodkowej koordynacji nerwowej
Prof. dr hab. n. med. AGNIESZKA KORDEK
Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
****
Dr n. med. ALEKSANDRA ANTOSZ
Klinika Pediatrii i Endokrynologii Dziecięcej
Katedra Pediatrii i Endokrynologii Dziecięcej
Wydział Nauk Medycznych w Katowicach
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Mgr neurologoped. ANNA BALICKA
Oddział Neonatologii Szpital Specjalistyczny im. Świętej Rodziny w Warszawie
Prof. dr hab. n. med. MARIA KATARZYNA BORSZEWSKA-KORNACKA
Prezes Fundacji Koalicja dla Wcześniaka
Mgr socjol. ELŻBIETA BRZOZOWSKA
Wiceprezes Fundacji Koalicja dla Wcześniaka
Dr hab. n. med. JUSTYNA CZECH-KOWALSKA
Klinika Neonatologii, Patologii i Intensywnej Terapii Noworodka
Instytut „Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie
Dr hab. n. med. WOJCIECH FELESZKO
Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego
Szpital Pediatryczny Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Dr hab. n. med. ANETA GAWLIK
Klinika Pediatrii i Endokrynologii Dziecięcej
Katedry Pediatrii i Endokrynologii Dziecięcej
Wydział Nauk Medycznych w Katowicach
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Prof. dr hab. n. med. EWA HELWICH
Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka
Instytut Matki i Dziecka w Warszawie
Lek. AGNIESZKA JALOWSKA
Klinika Neonatologii Uniwersytecki Szpital Kliniczny we Wrocławiu
Dr hab. n. med. JOANNA JANISZEWSKA-OLSZOWSKA
Zakład Stomatologii Zintegrowanej Wydział Medycyny i Stomatologii
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Lek. DARIA JANOWSKA
Oddział Psychiatryczny dla Dzieci w Józefowie
Psychiatryczny Rehabilitacyjny Oddział Dzienny Wieku Rozwojowego w Józefowie
Mazowieckie Centrum Neuropsychiatrii w Zagórzu
Lek. dent. MACIEJ JEDLIŃSKI
Zakład Stomatologii Zintegrowanej Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Lek. ANETTA JEZIOREK
Pracownia Neurodiagnostyki Dziecięcy Szpital Kliniczny
Uniwersyteckie Centrum Kliniczne Warszawski Uniwersytet Medyczny
Dr hab. n. med. TOMASZ KOSZUTSKI, prof. SUM
Oddział Chirurgii i Urologii Dziecięcej
Górnośląskie Centrum Zdrowia Dziecka w Katowicach
Klinika Chirurgii i Urologii Dziecięcej
Katedra Chirurgii Dziecięcej Wydział Nauk Medycznych
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Dr n. med. DOMINIKA KRAKOWCZYK
Oddział Chirurgii i Urologii Dziecięcej
Górnośląskie Centrum Zdrowia Dziecka w Katowicach
Prof. dr hab. PRZEMKO KWINTA
Klinika Chorób Dzieci Collegium Medicum
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Prof. dr hab. n. med. i n. o zdr. IWONA MARUNIAK-CHUDEK
Poradnia Patologii Noworodka Oddział Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka Górnośląskie Centrum Zdrowia Dziecka w Katowicach
Klinika Intensywnej Terapii i Patologii Noworodka
Wydział Nauk Medycznych w Katowicach Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Dr n. med. MARTA MAZUR
Ricercatore, Department of Oral and MaxilloFacial Sciences, Sapienza University w Rzymie, Włochy
Dr n. med. IZABELA MICHAŁUS
Klinika Endokrynologii i Chorób Metabolicznych
Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi
Dr n. med. ANNA MIGDAŁ
Pracownia Interwencji Sercowo-Naczyniowych Instytut „Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie
Dr n. med. MARIA MISZCZAK-KNECHT
Klinika Kardiologii
Instytut „Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie
Dr hab. n. med. ANETA NITSCH-OSUCH
Zakład Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego Warszawski Uniwersytet Medyczny Zespół ds. Zakażeń Szpital Specjalistyczny im. Świętej Rodziny w Warszawie
Dr hab. n. med. TOMASZ OCIEPA
Klinika Pediatrii, Hemato-Onkologii i Gastroenterologii Dziecięcej
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 im. prof. Tadeusza Sokołowskiego
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Mgr psych. ZOFIA PAKUŁA
Ośrodek Wczesnej Interwencji
Zarządu Głównego Polskiego Stowarzyszenia
na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną
Mgr ALEKSANDRA PAWLIKOWSKA-RACHWALSKA
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1
im. prof. Tadeusza Sokołowskiego
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Dr n. med. BEATA PAWLUS
Oddział Neonatologii Szpital Specjalistyczny im. Świętej Rodziny
w Warszawie
Lek. KALINA PLUTOWSKA-HOFFMANN
Poradnia Patologii Noworodka Oddział Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka Górnośląskie Centrum Zdrowia Dziecka w Katowicach
Dr n. med. HANNA PODRAZA
Oddział Neurologii Wieku Rozwojowego i Pediatrii
Samodzielny Publiczny Specjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Zdroje” w Szczecinie
Prof. dr hab. med. MAREK PROST
Wojskowy Instytut Medycyny Lotniczej w Warszawie
Mgr ELŻBIETA RECHNIO-NOWAKOWSKA
Oddział Neonatologii Szpital Specjalistyczny im. Świętej Rodziny w Warszawie
Dr n. med. KAROLINA SKRZYŃSKA
Klinika Pediatrii i Endokrynologii Dziecięcej
Katedra Pediatrii i Endokrynologii Dziecięcej
Wydział Nauk Medycznych w Katowicach
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Dr n. med. ELŻBIETA STAWICKA
Klinika Neurologii Dzieci i Młodzieży
Instytut Matki i Dziecka w Warszawie
Mgr DOROTA SZUMBARSKA
Ośrodek Wczesnej Interwencji
Zarządu Głównego Polskiego Stowarzyszenia
na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną
Dr med. KRYSTYNA SZYMAŃSKA
Pracownia Neurodiagnostyki Dziecięcy Szpital Kliniczny
Uniwersyteckie Centrum Kliniczne Warszawski Uniwersytet Medyczny
Prof. dr hab. n. med. ROBERT ŚMIGIEL
Zakład Pielęgniarstwa Rodzinnego i Pediatrycznego
Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
Dr hab. n. med. MARCIN TKACZYK
Klinika Pediatrii, Nefrologii i Immunologii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Klinika Pediatrii, Immunologii i Nefrologii Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi
Prof. dr hab. n. med. TOMASZ URASIŃSKI
Klinika Pediatrii, Hemato-Onkologii i Gastroenterologii Dziecięcej
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 im. prof. Tadeusza Sokołowskiego
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Dr hab. n. med. LIDIA ZAWADZKA-GŁOS
Klinika Otolaryngologii Dziecięcej
Warszawski Uniwersytet MedycznyPRZEDMOWA
Dlaczego napisaliśmy podręcznik opieki ambulatoryjnej nad wcześniakiem przeznaczony dla pediatrów i lekarzy rodzinnych? Odpowiedź na to pytanie jest zawarta w 23 rozdziałach składających się na tę książkę, a jej podsumowanie stanowi treść listu matki dziecka urodzonego przedwcześnie przedstawionego w rozdziale ostatnim.
Uratowanie życia wcześniakowi to rzecz najważniejsza, ale problemy dziecka i jego rodziny nie kończą się z chwilą opuszczenia oddziału neonatologicznego – często jest to dopiero początek żmudnej drogi do zdrowia, miejsca w społeczeństwie i samodzielności. Nasza publikacja ma na celu całościowe przedstawienie zagadnień organizacyjnych, medycznych i społecznych związanych z przedwczesnym urodzeniem. Mogą Państwo zapoznać się z działaniami konsultanta krajowego do spraw neonatologii, a także z efektami pracy Koalicji dla Wcześniaka. Bardzo istotne jest, aby lekarz podstawowej opieki zdrowotnej miał świadomość, że rodzina, w której urodził się wcześniak, najczęściej wymaga wsparcia. Jeśli jedyną rodziną dziecka jest samotna matka, to tym bardziej należy pomóc jej wykorzystać wszelkie dostępne formy wsparcia. I to właśnie lekarz rodzinny powinien być osobą najlepiej poinformowaną i kierującą do właściwych specjalistów, ośrodków, placówek, grup wsparcia czy fundacji.
Autorami poszczególnych rozdziałów podręcznika są wybitni specjaliści z różnych dziedzin medycyny: neonatologii, pediatrii, pulmonologii, kardiologii, neurologii, psychiatrii, okulistyki, laryngologii, hematologii, chirurgii, nefrologii i stomatologii, a także psycholog, fizjoterapeuta oraz osoby prowadzące poradnie patologii noworodka, ośrodki wczesnej interwencji i hospicja.
Oddajemy Państwu do rąk tę książkę z nadzieją, że będzie przydatna w Waszej pracy i że znajdziecie w niej potrzebne informacje, a lektura pozwoli lepiej rozumieć problemy wcześniaków i ich opiekunów, a tym samym lepiej im pomagać.
Prof. dr hab. n. med. _Agnieszka Kordek_WYKAZ SKRÓTÓW
AABR – _automated auditory brainstem responses_, automatyczna rejestracja słuchowa potencjałów wywołanych z pnia mózgu
AAP – American Academy of Pediatrics, Amerykańska Akademia Pediatrii
ABR – _auditory brainstem responses_, rejestracja słuchowych potencjałów wywołanych z pnia mózgu
ADHD – _attention deficit hyperactivity disorder_, zespół nadpobudliwości psychoruchowej
AGA – _appropriate for gestational age_, noworodek o odpowiedniej wielkości w stosunku do wieku płodowego
AKI – _acute kidney injury_, ostre uszkodzenie nerek
anty-VEGF – _anti-vascular endothelial growth factor_, przeciwciało blokujące naczyniowy czynnik wzrostowy śródbłonka
AOP – _anemia of prematurity_, niedokrwistość wcześniaków
ASD – _autism spectrum disorder_, zaburzenie ze spektrum autyzmu
ATOS – asymetryczny toniczny odruch szyjny
BBB – _blood brain barier_, bariera krew–mózg
BMP – _bone morphogenetic protein_, morfogenetyczne białko kostne
BNP – _brain natriuretic peptide_, mózgowy peptyd natriuretyczny
BPD – _bronchopulmonary dysplasia_, dysplazja oskrzelowo-płucna
CA – _corrected age_, wiek skorygowany
CKD – _chronic kidney disease_, przewlekła choroba nerek
CNPAS – _congenital nasal pyriform aperture stenosis_, zwężenie otworu gruszkowatego
CPP – _cerebral perfusion pressure_, ciśnienie perfuzji mózgowej
CRP – _C-reactive protein_, białko C-reaktywne
CS – _cramped-synchronised_, kurczowo-zsynchronizowane ruchy globalne
CVI – _cortical visual impairment_, korowe upośledzenie widzenia
DEE – _early infantile developmental and epileptic encephalopathy_, wczesnodziecięce encefalopatie rozwojowe i padaczkowe
DOK – dziecięca opieka koordynowana
DTI – _diffusion tensor imaging_, obrazowanie tensora dyfuzji
dWMI – _diffuse white matter injury_, rozlane uszkodzenie istoty białej
ECMO – _extracorporeal membrane oxygenation_, pozaustrojowe natlenianie krwi
EEG – elektroencefalogram
eGFR – _estimated glomerular filtration rate_, współczynnik przesączania kłębuszkowego
EKG – elektrokardiografia
ELBW – _extremely low birth weight_, skrajnie mała urodzeniowa masa ciała
EMG – elektromiografia
ENN – encefalopatia niedotlenieniowo-niedokrwienna
EOAE – _evoked otoacoustic emissions_, wywołana otoemisja akustyczna
EOC – elektrookulogram
EUGR – _extrauterine growth restriction_, pourodzeniowe zahamowanie wzrastania noworodka
FAS – _fetal alcohol syndrome_, alkoholowy zespół płodowy
FIRS – _fetal inflammatory response syndrome_, zespół odpowiedzi zapalnej u płodu
GA – _gestational age_, wiek płodowy
GABA – _gamma-aminobutyric acid_, kwas gamma-aminomasłowy
GCS – _Glasgow Coma Scale_, skala Glasgow
GDD – _global developmental delay_, globalne opóźnienie rozwoju
GER – _gastro-eosophagal reflux_, refluks żołądkowo-przełykowy
GERD – _gastroeosophagal reflux disease_, choroba refluksowa
GKS – glikokortykosteroidy
GM – _germinal matrix_, macierz okołokomorowa
GMA – _General Movements Assessment_, ocena globalnych/całościowych wzorców ruchowych
HCT – hematokryt
HGB – hemoglobina
HL – _hearing level_, poziom słyszenia/percepcji
HPV – _human papillomavirus_, wirus brodawczaka ludzkiego
ILAE – International League Against Epilepsy, Międzynarodowa Liga Przeciwpadaczkowa
IOTN – _index of orthodontic treatment needs_, wskaźnik ortodontycznych potrzeb leczniczych
IQ – _intelligence quotient_, iloraz inteligencji
IUGR – _intrauterine growth restriction_, wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrastania/rozwoju płodu
IVH – _intraventricular hemorrhage_, krwawienia dokomorowe
KKCz – koncentrat krwinek czerwonych
MPD – mózgowe porażenie dziecięce
MRI – _magnetic resonance imaging_, rezonans magnetyczny
NEC – necrotising enetrocolitis, martwicze zapalenie jelit
NI – _intellectual disability_, niepełnosprawność intelektualna
NORM – niesamoistne opóźnienie rozwoju mowy
OAE – _otoacoustic emission_, otoemisja akustyczna
OCT – _optical coherence tomography_, optyczna koherentna tomografia
OITN – oddział intensywnej terapii noworodka
OPCs – _oligodendrocyte precursor cells_, komórki prekursorowe OLs
OUN – ośrodkowy układ nerwowy
OWI – ośrodek wczesnej interwencji
PDA – _patent ductus arteriosus_, drożny przewód tętniczy
PEG – _percutaneous endoscopic gastrostomy_, przezskórna endoskopowa gastrostomia
PH – _pulmonary hypertension_, nadciśnienie płucne
PMA – _postmenstrual age_, wiek postmenstrualny
POZ – podstawowa opieka zdrowotna
PPN – poradnia patologii noworodka
PSO – Program Szczepień Ochronnych
PTN – Polskie Towarzystwo Neonatologiczne
PTP – Polskie Towarzystwo Pediatryczne
PTSD – _post-traumatic stress disorder_, zespół stresu pourazowego
PVD – _pulmonary vascular disease_, choroba naczyń płucnych
PV-IVH – _periventricular-intraventricular hemorrhage_, krwawienie około-dokomorowe
PVR – _pulmonary vascular resistance_, opór naczyniowy płuc
RDS – _respiratory distress syndrome_, zespół niewydolności oddechowej
ROP – _retinopathy of prematurity_, retinopatia wcześniaków
RSV – _respiratory syncytial virus_, syncytialny wirus oddechowy
SBS – _short bowel syndrome_, zespół krótkiego jelita
SGA – _small for gestational age_, noworodek za mały w stosunku do wieku płodowego
SIDS – _sudden infant death syndrome_, zespół nagłej śmierci łóżeczkowej
SLD – _specific learning disorder_, specyficzne zaburzenie uczenia się
SOAE – _spontaneous otoacoustic emission_, spontaniczna otoemisja akustyczna
STOS – symetryczny toniczny odruch szyjny
SUDI – _sudden unexpected death in infancy_, niespodziewana śmierć niemowlęcia
SWI – _susceptibility weighted imaging_, sekwencja podatności magnetycznej
SZRUS – specyficzne zaburzenie rozwoju umiejętności szkolnych
TACO _– transfusion-associated circulatory overload_, poprzetoczeniowa niewydolność krążenia
TIMP – _Test of Infant Motor Performance_, test do oceny rozwoju psychoruchowego niemowląt
TPD – Towarzystwo Przyjaciół Dzieci
USG – ultrasonografia
VLBW – _very low birth weight_, bardzo mała urodzeniowa masa ciała
WMI – _white matter injury_, uszkodzenie istoty białej
ZOKN – zaburzenie ośrodkowej koordynacji nerwowej
więcej..
