- W empik go
Dzieła Platona - ebook
Dzieła Platona - ebook
Klasyka na e-czytnik to kolekcja lektur szkolnych, klasyki literatury polskiej, europejskiej i amerykańskiej w formatach ePub i Mobi. Również miłośnicy filozofii, historii i literatury staropolskiej znajdą w niej wiele ciekawych tytułów.
Seria zawiera utwory najbardziej znanych pisarzy literatury polskiej i światowej, począwszy od Horacego, Balzaca, Dostojewskiego i Kafki, po Kiplinga, Jeffersona czy Prousta. Nie zabraknie w niej też pozycji mniej znanych, pióra pisarzy średniowiecznych oraz twórców z epoki renesansu i baroku.
Kategoria: | Klasyka |
Zabezpieczenie: | brak |
Rozmiar pliku: | 463 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Przekład
F. Kozłowskiego
Magistra Nauk pięknych b. Professora w Gim: Gub: Warszawskiem,
Warszawa,
Nakład i druk S. Orgelbranda
Księgarza i Typografa.
1845.
Wolno drukować, z warunkiem złożenia w Komitecie Cenzury po wydrukowaniu, prawem przepisanej liczby exemplarzy.
w Warszawie dnia 30 Grudnia (11 Stycznia) 1844/5 r.
Cenzor
Niezabitowski.O PRZEKŁADZIE PLATONA.
Kiedy inne narody szczycą się oddawna przekładem dzieł Platona, tyle w starożytności ubóstwianego mędrca, u nas nikt dotąd nie odważył się na podobną pracę. Przykład Schleiermachera u Niemców, a Cousena u Francuzów, którzy niedawno zbogacili swoję literaturę przekładem dzieł tego filozofa, nie natchnął nikogo u nas myślą puszczenia się w podobny zawód. Zapewne trudność mierzenia sil swych z tak wielkim pisarzem odwiodła nie jednego od najlepszej chęci. Ale przecież probować nie zaszkodzi! Może początek dany przez jednego, zachęci drugiego do szczęśliwej pracy. Znam jak wielkie są trudności przekładu z języka greckiego na polski, z których w ostatnim trudno często wydać ową zwięzłość pierwszego za pomocą imiesłowów, trafność i dobitność wyrażeń przez wielką obfitość słów i czasów, nareszcie pełność mowy przez znaczną ilość party – kuł. Słowem, sądzę, każdemu wiadomo, kto tylko zna język grecki, ile różny, nietylko od polskiego, ale i wszystkich nowożytnych. Nawet między starożytnemi trzyma on pierwsze miejsce pod względem filozoficzności. Nietylko że nauka ta w nim doszła w ówczas do najwyższego stopnia doskonałości, lecz jeszcze jego składnia w ogóle, czyli układ mowy opuszczający wszystko co w zewnętrznej formie dla myśli zbyteczne, a przeto dający wiele do domyślenia i samym duchem przenikania, nadaje mu cechę języka filozoficznego. Z tego więc przekładać na język polski, w którym oprócz różnej wcale składni noszącej już znamię języków nowożytnych, jeszcze brak wielki pewnych dla filozofii wyrazów, musi być nie łatwo, tembardziej Platona, którego styl, nietylko jak mówi Cicero, przedstawia najwyższy stopień doskonałości wymowy, ale często bardzo, jakeśmy gdzieindziej wspomnieli, jest poetycznym, Jednak niezrażony temi trudnościami, starałem się, ile tylko w mojej mocy było, pokonać je, choć nie zawsze może z jednakowym skutkiem. Dla wielkiej różnicy, o jakiej wspomniałem języka greckiego z polskim, nie mogłem wszędzie słownie tłumaczyć Platona, jakto robi Schleiermacher, przezco w przekładzie jego niemieckim, nie widać często Platona; przynajmniej takim, jakim jest w swoim języku, w tym się nie wydaje. Dlatego wyższość przyznaje w tym względzie Cousenowi, który, aby właściwości swego języka nie zepsuł, często od toku wyrazów Platona odstąpił, i tylko myśl starał się podać; bo też tak być powinno, zwłaszcza w dziełach filozoficznej treści, ażeby nie wyrazy lecz myśli tłumaczyć. Co do wstępów i uwag nad pojedynczemi częściami dzieł Platona, korzystałem w tym względzie z Schleiermachera i Cousena. Wydań dzieł Platona do przekładu używałem Bekkera i Asta, które dotąd uznane są za najlepsze. Na początku przekładu umieściłem Apologią i Kritona dlatego, że te są niejako wstępem do Phedona, i przygotowują nas do wielkiego że tak powiem filozoficznego dramatu, który w Phedonie się odkrywa. Phedon jest tu główną częścią, a dwa poprzednie dialogi do niego przysposobieniem. Podają okoliczności które poprzedziły ostatnią chwilę zgonu Sokratesa, i dają nam poznać jego powiększej części własne myśli. W Phedonie zaś zaczyna się filozofia Platona. W nim on swój system rozwija. Dlatego dialog ten uważany jest za jedno z najważniejszych dzieł Platona.OGÓLNY WIDOK FILOZOFII PLATONA.
Plato wyszedłszy z zadań praktycznej Filozofii, skończył na teoretycznej, czyli jak Hegel mówi, co Sokrates zaczął, to on dokończył. Pytanie, co moralne, dobre, sprawiedliwe, czem jest cnota, szczęśliwość, pobudziło, naprzód jego filozoficznego ducha do szukania w tem zaspokajającego rozwiązania. Szło o to, aby podać pojęcia, któreby w tem za zasadę służyły. Nie mogły zaś służyć empirycznie ze świata doświadczenia, nie mające pewnych i niezmiennych znamion; bo wszystko co z doświadczenia poznajemy jest zmienne, przemijające i ograniczone, wszystko czas niszczy, i choć w porządku rzeczywistości znowu przychodzi, nie jest jednak to samo, co było dawniej; okoliczności i związki zmieniły się: krótko mówiąc, doświadczenie przedstawia nam tylko różność i zmienność, i rozum -
1) Sextus Erapiricus. Ciccro Aead. Qu. IV. 5, 23.