Dzikie serce - ebook

1

Od zawsze potra­fię czy­tać psom w myślach. Tata mówi, że to dzięki oko­licz­no­ściom, w jakich przy­szłam na świat – w otwar­tych drzwiach psiej zagrody, pod bacz­nym spoj­rze­niem dwu­dzie­stu dwóch par psich oczu, od początku oto­czona szcze­ka­niem i wyciem.

Wtedy w wio­sce nie było przy­chodni, więc lekarz śro­do­wi­skowy odwie­dzał rodzi­ców raz w mie­siącu. W poło­wie ciąży kazał mamie leżeć i się nie prze­mę­czać. Sto­so­wała się do tego zale­ce­nia aż do nocy moich naro­dzin, pierw­szego marca. Z zimna zama­rzały jej koń­cówki wło­sów. Wyszła z domu, poczła­pała na drugą stronę psiego podwó­rza i zdą­żyła dotrzeć do drzwi zagrody, gdy prze­szył ją ból. Przy­kuc­nęła, trzy­ma­jąc się za brzuch, po czym zawo­łała mojego tatę. Wyśli­zgnę­łam się bły­ska­wicz­nie. Zna­la­złam się na świe­cie, zanim się zorien­to­wała, nie­mal bez jej pomocy. Kie­dyś stwier­dziła, że to jedyna rzecz, w któ­rej nie spra­wia­łam jej pro­ble­mów.

Po co poszłaś do zagrody? spy­ta­łam ją pew­nego dnia. Wzru­szyła ramio­nami. Chyba tęsk­ni­łam za psami.

Byłam duża, ciężka i stale głodna. Mama powie­działa, że cza­sem kobiety mają trud­no­ści z przy­sta­wie­niem dziecka do piersi, zresztą widzia­łam to samo u nie­któ­rych szcze­nia­ków – igno­rują instynkt i nie chcą ssać sutka, a wtedy trzeba odcią­gać mleko i kar­mić mal­ców butelką. Ale mnie to nie doty­czyło. Natych­miast się przy­ssa­łam i nie chcia­łam puścić. Podobno mama ni­gdy nie widziała tak żar­łocz­nego dziecka. Ale cho­ciaż miała wra­że­nie, że cał­kiem osu­szę jej piersi, nie prze­sta­wała mnie kar­mić.

W albu­mie rodzin­nym znaj­dują się zdję­cia, na któ­rych wszy­scy czworo pra­cu­jemy na podwó­rzu albo sto­imy wokół psiego zaprzęgu przed wyści­giem. Scott i ja razem, z ciem­nymi wło­sami mamy i brą­zo­wymi oczami taty. W szkole nauczy­łam się, że krew ma pamięć. Prze­nosi infor­ma­cje, które czy­nią cię tym, kim jesteś. Dla­tego mojego brata i mnie tak wiele łączy – oboje nosimy w sobie cechy, które zapa­mię­tała krew naszych rodzi­ców. Wspólna krew to naj­więk­sza bli­skość, jaka może cię łączyć z dru­gim czło­wie­kiem. Pew­nie dla­tego tak czę­sto pako­wa­łam się w kło­poty, kiedy poszli­śmy ze Scot­tem do szkoły. Nie mia­łam nic wspól­nego z innymi dziećmi. Wcze­śniej uczy­li­śmy się w domu. Mama była naszą nauczy­cielką, dawała nam zada­nia, kartki z kolum­nami cyfr, które musie­li­śmy doda­wać albo odej­mo­wać. W dzie­ciń­stwie za poprawne odpo­wie­dzi dosta­wa­łam gwiazdkę. Dzie­sięć gwiaz­dek zna­czyło, że mogę wyjść z domu. Zała­twia­łam sprawę jak naj­prę­dzej, by móc spę­dzić więk­szość dnia na podwó­rzu, w lesie albo na zapa­sach i goni­twach ze Scot­tem. Zazwy­czaj tylko się bawi­li­śmy, ale cza­sami docho­dziło do bójek i mama musiała na nas krzy­czeć, żeby­śmy prze­stali.

Nasz dom był naj­lep­szy na świe­cie. Zbu­do­wał go dzia­dek, jesz­cze przed naro­dzi­nami taty. Zna­lazł kawa­łek Ala­ski, który mu się spodo­bał, po czym wyciął w lesie czte­ro­hek­ta­rowy krąg i na jed­nej poło­wie posta­wił dom, a na dru­giej zagrodę dla psów, długi budy­nek z warsz­ta­tem na końcu i mnó­stwem miej­sca na sprzęt i sanie. Pomię­dzy domem a zagrodą stało w sumie czter­dzie­ści psich bud. Dookoła rosły drzewa, a na tyłach podwó­rza zaczy­nał się szlak pro­wa­dzący przez las do jeziora Ptar­mi­gan, odda­lo­nego o nie­całe pięć kilo­me­trów, i dalej przez czter­dzie­ści pięć kilo­me­trów do rzeki, za którą rosły kolejne drzewa, potem góry i wresz­cie tun­dra.

Sta­ram się spę­dzać w lesie jak naj­wię­cej czasu. Ktoś może na mnie popa­trzeć i powie­dzieć: Prze­cież masz dopiero sie­dem­na­ście lat i jesteś dziew­czyną, więc po co włó­czysz się sama w dzi­czy, gdzie może cię roz­szar­pać niedź­wiedź albo stra­to­wać łoś? Ale gdy­by­ście posłali mnie i dowolną inną osobę na tydzień do serca lasu, prze­ko­na­li­by­ście się, kto wróci cały i zdrowy, a wręcz zachwy­cony. Jeż­dżę saniami, od kiedy potra­fię utrzy­mać się na nogach, a już w wieku dzie­się­ciu lat zabie­ra­łam nie­wiel­kie zaprzęgi na nocne wyprawy szla­kiem. Cza­sami zni­ka­łam na kilka dni, a za towa­rzy­stwo mia­łam wyłącz­nie swoje psy. Od razu po osią­gnię­ciu wyma­ga­nego wieku wystar­to­wa­łam w junior­skim wyścigu Idi­ta­rod, a jako szes­na­sto­latka – w pierw­szych doro­słych zawo­dach psich zaprzę­gów. Mam już na kon­cie wystar­cza­jąco wiele prze­je­cha­nych kilo­me­trów, by zakwa­li­fi­ko­wać się do doro­słego wyścigu Idi­ta­rod, więc będę mogła wziąć w nim udział, gdy skoń­czę osiem­na­ście lat. Raz udało mi się nawet odzy­skać wpi­sowe, po tym jak ukoń­czy­łam kobiecy wyścig Gin Gin 200 w pierw­szej piątce. Ale mówiąc szcze­rze, nie obcho­dzą mnie pie­nią­dze. Chcę po pro­stu jak naj­czę­ściej sta­wać na saniach.

Dla­tego nie spodo­bało mi się, gdy w piąt­kowe popo­łu­dnie tata rzu­cił mi swoje klu­czyki i zadys­po­no­wał: Odbierz brata ze szkoły, Trace.

Chwy­ci­łam je jedną ręką i odrzu­ci­łam. Upa­dły na trawę obok dmu­chawy śnież­nej, przy któ­rej maj­ster­ko­wał.

A ty nie możesz?

Jasne, odpo­wie­dział tata. W takim razie zostań w domu i napraw tę maszynę dla Ele­anor Andrews. Tylko się pospiesz, bo za godzinę wpad­nie po nią jej sio­strze­niec.

Zro­bi­ła­bym to, gdy­bym potra­fiła, mruk­nę­łam, grze­biąc w tra­wie w poszu­ki­wa­niu klu­czy­ków.

Pro­szę, tata wyjął z kie­szeni kawa­łek papieru. Przy oka­zji powieś to w skle­pie w wio­sce.

Podał mi ogło­sze­nie prze­zna­czone do przy­cze­pie­nia na kor­ko­wej tablicy przy drzwiach jedy­nego sklepu w mia­steczku, gdzie tra­fiały wia­do­mo­ści w rodzaju sprze­dam opony do quada albo oddam drewno do samo­dziel­nego pocię­cia.

Tata napi­sał swoje ogło­sze­nie odręcz­nie, pochy­łymi lite­rami, które wyglą­dały, jakby zma­gały się z sil­nym wia­trem.

„Pokój do wyna­ję­cia. Mały pokój na tyłach domu, ustronny, czy­sty. Piec na drewno. Bez wody ani prądu. Można korzy­stać z kuchni i wanny w domu. Poło­żony przy 180. kilo­me­trze. Żad­nych włó­czę­gów”. Na dole nazwi­sko oraz nasz numer tele­fonu.

Który pokój? spy­ta­łam. Nasz dom był spory, nie musia­łam dzie­lić sypialni ze Scot­tem. Nie zamie­rza­łam miesz­kać z bra­tem tylko po to, żeby jakiś obcy czło­wiek mógł wyna­jąć miej­sce, które należy do mnie.

Szopa nie zawsze była szopą, wyja­śnił tata. Kiedy dzia­dek ją zbu­do­wał, miała być samo­dzielną chatką.

Oprócz domu, zagrody i sto­ją­cych mię­dzy nimi czter­dzie­stu psich bud na naszym tere­nie znaj­do­wały się jesz­cze dwa budynki: szopa na drewno, a raczej trzy ściany przy­kryte dasz­kiem, pod któ­rym skła­do­wa­li­śmy cały opał, oraz praw­dziwa szopa, z solid­nym dachem i pie­cem na drewno, a nawet nie­wiel­kim oknem. Prze­cho­wy­wa­li­śmy tam wszystko, czego nie potrze­bo­wa­li­śmy stale mieć pod ręką, na przy­kład kosiarkę z pęk­nię­tym ostrzem, kozły do piło­wa­nia drewna, wędki czy pokryte sma­rem czę­ści dru­giego pick-upa, który stał na cegłach.

Posprzą­tamy i będzie cał­kiem ład­nie, oznaj­mił tata. Jakiś obcy ma tam zamiesz­kać? zdzi­wi­łam się.

Potrze­bu­jemy pie­nię­dzy.

Ale jeśli mam zostać i ci poma­gać… zaczę­łam Wszedł mi w słowo.

Tak jak mi poma­gasz, od kiedy zawie­sili cię w szkole? To nie­spra­wie­dliwe. Zro­bi­łam, co mogłam, żeby odpo­ku­to­wać szkolne winy. Przez cały tydzień, gdy tata odwo­ził Scotta do mia­steczka, sprzą­ta­łam naczy­nia po śnia­da­niu, a potem sia­da­łam do ksią­żek, ponie­waż oka­zuje się, że nawet jeśli cię zawie­szą, i tak musisz odra­biać lek­cje. To prawda, że nie rusza­łam połowy zadań, które mi przy­sy­łali, ale prze­cież musia­łam polo­wać. Skąd tata miałby brać skórki na han­del lub wymianę? Ładne futro kuny, roz­cią­gnięte i gar­bo­wane, może być warte pięć­dzie­siąt dola­rów albo wię­cej, a to nie­mało.

Zabawa w lesie nie liczy się jako pomoc, powie­dział tata, jakby potra­fił czy­tać mi w myślach. A teraz czy możesz zro­bić to, o co cię pro­szę, bez wymy­śla­nia dwu­dzie­stu wymó­wek?

Wśli­zgnę­łam się za kie­row­nicę pick-upa i cze­ka­łam, aż sil­nik posta­nowi zasko­czyć. Psy obszcze­ki­wały mnie, kiedy powoli sunę­łam pod­jaz­dem, wście­kłe, że nie wybie­rają się ze mną na prze­jażdżkę. Popa­trzy­łam w lewo wzdłuż drogi, potem w prawo, a następ­nie znów w lewo; uczy­ni­łam tak dwa albo trzy razy, zanim wyje­cha­łam na szosę. Nie chcia­łam spra­wiać tacie kło­po­tów. Naprawdę pra­gnę­łam mu pomóc, ale nie w taki spo­sób. Nie lubi­łam pro­wa­dzić auta, nawet zanim to się wyda­rzyło. Poza tym ni­gdy nie lubi­łam jeź­dzić do mia­steczka, zwłasz­cza gdy towa­rzy­szyła temu wizyta w szkole. Skoro tata potrze­buje mojej pomocy, dla­czego nie mogę zostać w gospo­dar­stwie i zająć się czymś kon­kret­nym, na przy­kład tre­surą, sprzą­ta­niem koj­ców lub wypro­wa­dza­niem młod­szych psów na spa­cer, aby obser­wo­wać, które z nich są posłuszne, a które nadają się na lide­rów?

Ale w dniu, w któ­rym zawie­sili mnie za bójkę, tata posta­no­wił: „Żad­nych psów”. Zabro­nił mi dawać im się wybie­gać, bawić z nimi ani nawet je kar­mić, co ozna­czało, że miał wię­cej pracy. Wściekł się z powodu tego, co zro­bi­łam tam­tej dziew­czy­nie ze swo­jej klasy, i to była naj­su­row­sza kara, jaka przy­szła mu do głowy, nie licząc zakazu polo­wa­nia.

Pil­nie ćwi­czy­łam powo­że­nie psim zaprzę­giem, ale to polo­wa­nie mia­łam we krwi. Lubi­łam to robić i o tym czy­tać, a w domu stało mnó­stwo ksią­żek na ten temat. Moimi ulu­bio­nymi były _Nóż i spryt. Mini­ma­li­styczne prze­trwa­nie_ Joego Wil­coxa, _Co warto jeść. Jadalne dzi­kie rośliny_ Nancy i Billa Phi­lo­me­nów, _Pułapki i ich zasta­wia­nie_ Aleca Cooka, a przede wszyst­kim _Jak się zgu­bić_ Petera Kle­in­hausa, która nie jest porad­ni­kiem, lecz zwy­czajną książką, ale i tak nauczy­łam się z niej wielu rze­czy o prze­trwa­niu. Peter Kle­in­haus to ten gość, który przy­je­chał na Ala­skę z połu­dnio­wych sta­nów i pró­bo­wał całą zimę prze­żyć w tere­nie, miesz­ka­jąc w samo­dziel­nie zbu­do­wa­nym schro­nie­niu i żywiąc się tylko tym, co sam upo­lo­wał albo zna­lazł. Odmro­ził sobie pła­tek ucha i dwa palce u nóg, ale ogól­nie cał­kiem nie­źle sobie pora­dził.

Zawsze naj­bar­dziej podo­bała mi się książka Kle­in­hausa, ponie­waż miej­scami autor prze­staje pouczać i po pro­stu opo­wiada, o czym myślał. Cza­sami pod­czas czy­ta­nia jakiejś książki zaczy­nasz się zasta­na­wiać, skąd obcy czło­wiek mógł wie­dzieć, co dokład­nie sie­dzi w two­jej gło­wie. W pew­nym momen­cie Kle­in­haus pisze o tym, że prze­bywa w dzi­czy już od około trzech mie­sięcy, a od czte­rech dni sza­leje śnie­życa. Utknął na skal­nej półce na zbo­czu góry, nie ma opału do ogni­ska. W poło­wie czwar­tej nocy nagle się budzi i widzi, że śnieg prze­stał padać. Niebo jest bez­chmurne, a gwiazdy przy­po­mi­nają opiłki żelaza roz­sy­pane po czar­nej tka­ni­nie, która cią­gnie się bez końca, wciąż dalej i dalej, a ty masz wra­że­nie, że niebo zaraz cię połknie, i nie­mal pra­gniesz stać się czę­ścią cze­goś potęż­nego. Cho­ciaż jest mu zimno i nie ma ogni­ska, nie robi nic poza sie­dze­niem i patrze­niem w niebo. Pisze: „Zapo­mi­nam się pod tym bez­kre­sem. Moje czło­wie­czeń­stwo umyka i już nie jestem sobą, tylko kolej­nym zwie­rzę­ciem pod wiecz­nym, obo­jęt­nym nie­bem”. Kiedy prze­czy­ta­łam to po raz pierw­szy, musia­łam zamknąć książkę i wyjść z domu. Zakrę­ciło mi się w gło­wie.

Od pro­wa­dze­nia samo­chodu też kręci mi się w gło­wie, ale ina­czej. Drzewa prze­my­kają obok, a niebo roz­wija się nade mną, szare od obiet­nicy śniegu, któ­rej wciąż nie speł­niło. Jecha­łam wyraź­nie poni­żej ogra­ni­cze­nia pręd­ko­ści, ale opony z kol­cami strasz­li­wie jęczały na szo­sie, więc zwol­ni­łam przed zakrę­tem, pró­bu­jąc nie patrzeć na pobo­cze.

Mama zgi­nęła mie­siąc przed moimi szes­na­stymi uro­dzi­nami. Miała wypa­dek. Nie pro­wa­dziła auta, szła wzdłuż drogi. Jest tyle miej­sca na spa­cery na tere­nie naszej posia­dło­ści, a ona posta­no­wiła przejść się pobo­czem.

Droga mija­jąca nasz dom jest nie­mal cał­ko­wi­cie pro­sta i zapew­nia dobrą widocz­ność. Ale w jed­nym miej­scu ostro skręca i opada, a jeśli jedziesz za szybko, możesz nie zauwa­żyć kogoś na pobo­czu. Facet, który kie­ro­wał cię­ża­rówką, twier­dził, że odwró­cił wzrok tylko na moment. Powie­dział poli­cjan­towi, że nawet nie widział czło­wieka, a jedy­nie usły­szał, że jego samo­chód w coś ude­rzył, może w dużego psa albo cielę łosia.

Siła ude­rze­nia rzu­ciła mamę na drzewo. Podej­rze­wam, że wła­śnie to ją zabiło. Jeśli zła­piesz w sidła wie­wiórkę i znaj­dziesz ją wciąż żywą, a nie masz wystar­cza­jąco dużo siły, by skrę­cić jej kark, możesz huk­nąć nią o drzewo i będzie po spra­wie. Zasta­na­wiam się, o czym myślała, kiedy wyrzu­ciło ją w powie­trze. Czy było tak, jak mówią: czas zwol­nił i mogła zoba­czyć całe swoje życie albo przyj­rzeć się, jak płatki śniegu spa­dają niczym gwiazdy i nie­ru­cho­mieją na ziemi, a noc staje się jaśniej­sza, gdy wszystko jest czy­ste i białe? Jeśli o czym­kol­wiek myślała, to mam nadzieję, że wła­śnie o tym.

Zasta­na­wiam się także, co robiła w środku nocy poza domem, na pobo­czu. To nie jest przy­jemne miej­sce na spa­cer. Kiedy obok cie­bie prze­myka samo­chód, obsy­puje cię kamy­kami i zie­mią, chla­pie błoc­kiem, ude­rza falą powie­trza, która za nim podąża. Nie rozu­miem, co ją tam przy­cią­gnęło. A jed­nak zna­la­zła się przy dro­dze, sama w ciem­no­ści, dopóki nie oświe­tliły jej reflek­tory.

Scotta nie było, kiedy zatrzy­ma­łam się przed szkołą. Cze­ka­łam, patrząc, jak rzeka dzie­cia­ków wylewa się na dzie­dzi­niec.

Te miesz­ka­jące dalej wsia­dały do auto­busu, który kie­dyś woził także mnie i Scotta, zanim spra­wi­łam, że nas z niego wyrzu­cili. Według dyrek­tora przy­spa­rza­łam kło­po­tów już od pierw­szego dnia.

W końcu wysia­dłam z pick-upa i minę­łam kilka gru­pek wygłu­pia­ją­cych się star­szych dzie­cia­ków, które śmie­jąc się i gło­śno roz­ma­wia­jąc, wsia­dały na swoje quady, by odje­chać do domu. Była także Beth Wor­ley z listewką na nosie i ban­da­żem zakry­wa­ją­cym szwy, które zało­żono jej na początku tygo­dnia. Zdzi­wiło mnie, że już cho­dziła do szkoły, bo prze­cież w dro­dze do przy­chodni pła­kała, jakby miała umrzeć. Spio­ru­no­wała mnie wzro­kiem, a jej przy­ja­ciółki umil­kły, kiedy przecho­dziłam obok nich, a potem zaczęły szep­tać, gdy uznały, że wystar­cza­jąco się odda­li­łam. Ale od zawsze mam lep­szy słuch niż inni.

Scott klę­czał przed swoją klasą, oto­czony roz­rzu­co­nymi pod­ręcz­ni­kami. Dopiero kiedy pode­szłam, żeby pomóc mu je pozbie­rać, zauwa­ży­łam spo­rego siniaka roz­kwi­ta­ją­cego w kąciku jego ust.

Kto to zro­bił? spy­ta­łam.

Pokrę­cił głową. Nie­ważne. Chodźmy.

Wiesz, że to po mnie spo­dzie­wają się bójek, powie­dzia­łam, kiedy wyszli­śmy z budynku.

Praw­dziwe z cie­bie utra­pie­nie, Tracy Sue Petri­koff, sko­men­to­wał i zabrzmiał przy tym tak samo jak tata, kiedy we wrze­śniu zadzwo­nili do niego ze szkoły i powie­dzieli, że kop­nę­łam jakie­goś dzie­ciaka kola­nem w kro­cze, po tym jak pod­czas lek­cji wuefu rzu­cił mi piłką pro­sto w głowę.

Szturch­nę­łam Scotta w ramię, ale tylko w żar­tach, nie na tyle mocno, żeby spra­wić mu ból.

Zamknij się, rzu­ci­łam.

Ode­pchnął mnie. Sama się zamknij.

Uwa­żaj, Scotty! zawo­łał jakiś bachor z dru­giego końca podwórka. Ona odgry­zie ci twarz!

Potem roz­legł się śmiech dzie­cia­ków, które nawet nie cho­dziły ze mną do klasy. Wie­ści szybko się roz­cho­dzą, gdy w jed­nym miej­scu znaj­duje się zbyt wiele osób i wszyst­kie mają dłu­gie języki.

Goń się, odkrzyk­nął Scott.

Hej, zdzi­wi­łam się, czy to nie jest twój kum­pel?

Scott wzru­szył ramio­nami. Tak, ale jed­no­cze­śnie kawał palanta. A ty jesteś moją sio­strą.

Zmierz­wi­łam mu włosy, wie­dząc, że tego nie znosi. Pac­nął mnie w dłoń.

Zatrzy­ma­li­śmy się przy skle­pie, tak jak pro­sił tata, a ja pole­ci­łam Scot­towi, żeby pobiegł do środka i zawie­sił ogło­sze­nie. Potem skie­ro­wa­łam się do domu. W miarę jak odda­la­li­śmy się od sta­cji ben­zy­no­wej i zajazdu, w któ­rym ludzie tło­czyli się przy kon­tu­arze niczym rybki w puszce, czu­łam się coraz swo­bod­niej. Wnę­trze auta pach­niało tłusz­czem i wil­got­nym futrem, co przy­po­mi­nało mi czasy, gdy całą czwórką pako­wa­li­śmy się do kabiny i jecha­li­śmy do wio­ski, by uzu­peł­nić zapasy, a przed powro­tem do domu cza­sami wpa­da­li­śmy na obiad do zajazdu. Wtedy męż­czyźni pod­cho­dzili do naszego sto­lika, żeby uści­snąć dłoń tacie albo posta­wić mu drinka. Cały stan znał Billa Petri­koffa Juniora. Mam wra­że­nie, że to było w cał­kiem innym życiu, jak­bym czy­tała o tym w książce. Po śmierci mamy wszystko szybko się zmie­niło.

Przy­po­mi­nało mi to grę „Znajdź róż­nice”, którą kie­dyś zaba­wia­li­śmy się ze Scot­tem. Mama dawała nam dwa obrazki, które na pierw­szy rzut oka wyglą­dały tak samo, ale jeśli przyj­rza­łeś się im uważ­nie, zaczy­na­łeś dostrze­gać odmienne detale. Na pierw­szym rysunku męż­czy­zna miał na gło­wie kow­boj­ski kape­lusz, ale na dru­gim nosił cza­peczkę base­bal­lową. Czer­wony but zmie­niał kolor na nie­bie­ski. Ptak lecący po nie­bie zni­kał. Twoim zada­niem było odna­le­zie­nie tych szcze­gó­łów.

W naszym życiu na pierw­szym obrazku wszystko obra­cało się wokół psów. Było ich pełno na podwó­rzu, tata napra­wiał sanie, a mama stała przy kuchence i goto­wała dor­sza z woło­wym łojem do pola­nia suchej karmy. Przy­go­to­wy­wała paczki z jedze­niem do roz­ło­że­nia na tra­sie, szyła buty na psie łapy. Było nas stać na wyna­ję­cie pomoc­ni­ków, aby jak naj­le­piej przy­go­to­wać się do każ­dego wyścigu, wli­cza­jąc ten naj­waż­niej­szy. Kiedy zbli­żały się zawody Idi­ta­rod, a zaprzęg taty stał na star­cie, mama przy­trzy­my­wała jed­nego z dużych psów znaj­du­ją­cych się bez­po­śred­nio przed saniami. Roz­le­gał się dźwięk rogu, wszy­scy opie­ku­no­wie pusz­czali psy, a mama się odwra­cała i dawała tacie szyb­kiego buziaka, zanim ją minął. Potem spie­szyła do mnie i Scotta sto­ją­cych obok trasy, a tata wykrę­cał tułów i machał do nas, dopóki nie znik­nął za pierw­szym niskim wznie­sie­niem. Po wyścigu spo­ty­ka­li­śmy się z tatą na nie­wiel­kim pasie star­to­wym, na który przy­la­ty­wał razem z psami wyczar­te­ro­wa­nym samo­lo­tem z Nome. Pako­wa­li­śmy się do auta i jecha­li­śmy do domu. Mama zaj­mo­wała miej­sce na jed­nym końcu sie­dze­nia, tata na dru­gim, a ja i Scott sia­da­li­śmy w środku. Byli­śmy jak kanapka, w któ­rej rodzice odgry­wali rolę pie­czywa. Na zewnątrz pano­wał ziąb, lecz w samo­cho­dzie zawsze było cie­pło. Płatki śniegu lśniły pod­świe­tlone reflek­to­rami.

Tak było kie­dyś. Na dru­gim obrazku tata stał z rękami na bio­drach i patrzył, jak par­kuję pick-upa na naszym pod­jeź­dzie. Rze­czy­wi­ście wyglą­dał jak postać z rysunku małego dziecka, zbu­do­wana z kilku cien­kich kre­sek. Zostały z niego skóra i kości, miał duże ciemne oczy, które jakby zapa­dły się w głąb głowy. Ze zmarsz­czo­nym czo­łem cze­kał, aż wysią­dziemy z auta.

Witaj, synu, powie­dział i się uśmiech­nął, cho­ciaż jego oczy pozo­stały smutne. Idź do pokoju i zaj­mij się pracą domową, sły­szysz?

Tak, ojcze.

A ty, ode­zwał się takim tonem, że aż ści­snął mi się żołą­dek, masz szla­ban. Nie mówię tylko o psach. Nie wolno ci opusz­czać podwó­rza, polo­wać ani bie­gać z psami. Przy­go­tuj się na długą prze­rwę.

W żołądku czu­łam lód. Jak to?

Kiedy cię nie było, dzwo­nili ze szkoły. Zosta­łaś rele­go­wana. Mówi­łem ci…

Nie.

Słu­cham?

N i e, odpo­wie­dzia­łam. Co za pie­prze­nie. To ja tre­no­wa­łam do upa­dłego, dopóki nie kaza­łeś mi prze­stać. To ja przez więk­szość czasu zaj­muję się psami. To ostatni rok, kiedy mogę star­to­wać w junior­skim wyścigu. Pierw­szy rok, w któ­rym mogę zgło­sić się do doro­słych zawo­dów!

Pokrę­cił głową. W tym roku nie będziesz się ści­gała, Trace. Nawet gdy­byś pozo­stała w szkole, nie byłoby nas stać na wpi­sowe.

Słońce prze­ci­nało nasze podwó­rze cie­niami drzew, dłu­gimi kolum­nami mroku wsią­ka­ją­cymi w brą­zową trawę.

Nasze psy zaczęły się zasta­na­wiać, co robimy. Sie­działy i patrzyły na nas z prze­krzy­wio­nymi łbami. Kilka trą­cało nosami miski. Wyobra­zi­łam sobie, że tata deli­kat­nie je głasz­cze, spraw­dza ich łapy albo masuje im nogi po dłu­gim biegu. Nie pamię­ta­łam, kiedy ostat­nio wsiadł na sanie.

Pod wpły­wem tej myśli zaci­snę­łam zęby i pię­ści; mia­łam ochotę w coś ude­rzyć. Czu­łam się tak samo jak tam­tego dnia, gdy zła­ma­łam nos Beth. Wście­kłość wzbie­rała we mnie jak pożar sza­le­jący w lesie, pochła­nia­jący wszyst­kie drzewa i źdźbła trawy.

Im bar­dziej się burzy­łam, tym bar­dziej tata się uspo­ka­jał. Wes­tchnął, jakby uszło z niego powie­trze.

Twoja mama lepiej sobie z tym radziła. Z czym?

Z tym, odrzekł. Z robie­niem tego, co dla cie­bie dobre. Z roz­po­zna­wa­niem, czego potrze­bu­jesz. Było łatwiej, kiedy byłaś mała. Wtedy stale chcia­łaś być poza domem i wszę­dzie za mną cho­dzi­łaś.

Chcia­łam mu powie­dzieć, że to nie­prawda. Mama była dobra w wielu rze­czach, a kie­dyś spę­dza­ły­śmy dłu­gie godziny na roz­mo­wach, ale o mnó­stwie spraw mi nie mówiła. Cza­sami zatrzy­my­wała się na kra­wę­dzi, jakby docie­rała do brzegu stru­mie­nia i zasta­na­wiała się, czy przejść na drugą stronę. A potem, zamiast wło­żyć stopę do wody, odwra­cała się i rezy­gno­wała z dal­szej roz­mowy.

Ale tego nie powie­dzia­łam. Tata rzadko wspo­mi­nał o mamie, a jesz­cze rza­dziej roz­ma­wia­li­śmy o tym, jaka była albo co by zro­biła. Mia­łam wra­że­nie, że ona za chwilę wyj­rzy przez drzwi wej­ściowe i spyta: Macie jakieś tajem­nice? Zła­pa­łam się na tym, że naprawdę na nią cze­kam. To głu­pie, ale poczu­łam się roz­cza­ro­wana, kiedy się nie poja­wiła. Zupeł­nie jakby roz­mowa o niej mogła ją przy­wo­łać.

Wciąż tego pra­gnę, powie­dzia­łam tacie. Prze­by­wać na zewnątrz. Ści­gać się.

Nie ty jedna robisz coś, na co nie masz ochoty.

Powie­dział to tak łagod­nie, że nie wypa­dało na niego krzy­czeć. Ale nie mogłam się powstrzy­mać.

Mógł­byś robić to, czego pra­gniesz! Zamiast tra­cić czas na napra­wia­nie rupieci dla innych ludzi, robie­nie dur­nych sto­łów i pó­łek na sprze­daż…

Niby w jaki spo­sób zara­biam na jedze­nie, Tracy? W jaki spo­sób płacę za prąd?

Jesteś masze­rem! Mój głos ude­rzył w niego jak pięść. Nie chcia­łam go zra­nić, ale nie potra­fi­łam się zatrzy­mać. Jakaś część mnie miała to gdzieś. Powi­nie­neś powo­zić zaprzę­giem! To jest twoja praca! Tym­cza­sem tylko ja star­to­wa­łam w zeszłym roku…

Jego twarz spo­chmur­niała. Wtedy się zamknę­łam. Odchrząk­nął. Kiedy się ode­zwał, był cał­ko­wi­cie spo­kojny. Powie­dzia­łem, co mia­łem do powie­dze­nia, Tracy. Chciał­bym, żebyś teraz weszła do domu. Wie­czo­rem możesz przy­go­to­wać kola­cję.

Wola­ła­bym, żeby na mnie nawrzesz­czał. Na podwó­rzu nagle zapa­no­wał chłód. Tata omi­nął mnie sze­ro­kim łukiem, kie­ru­jąc się do zagrody. Na jego widok psy pode­rwały się i roz­sz­cze­kały, ponie­waż wie­działy, że nade­szła pora posiłku. Patrzy­łam na niego, dopóki nie znik­nął w budynku, a wtedy ude­rzy­łam pię­ścią w karo­se­rię pick-upa. Obtar­łam sobie knyk­cie, ale ude­rzy­łam jesz­cze raz. Potem puści­łam się bie­giem, minę­łam dom i prze­cię­łam okrą­głe podwó­rze. Do lasu. Chłodna, twarda zie­mia pod moimi sto­pami. Tata będzie się goto­wał ze zło­ści, kiedy wrócę. Ale muszę coś zro­bić.

Szybki bieg daje satys­fak­cję. Kiedy bie­gniesz, zmie­rzasz do jakie­goś miej­sca, ale jed­no­cze­śnie inne miej­sce zosta­wiasz za sobą. Dozna­nia okry­wają cię jak koc. Otu­lają twój umysł i uci­szają twoje myśli, dzięki czemu możesz prze­stać słu­chać gło­sów w swo­jej gło­wie i sku­pić się na sze­le­ście zaro­śli albo pisku wie­wiórki w koro­nie drzewa. Bie­gnę naj­szyb­ciej, jak potra­fię, dopóki star­czy mi sił. Mój umysł podró­żuje, a ja staję się tylko odde­chem, kośćmi i mię­śniami. Jestem spo­kojna i sku­piona, pełna siły i ener­gii, wszystko naraz.

W ten spo­sób zrzu­cam z sie­bie złość i zmar­twie­nia, jak pies otrzą­sa­jący się z wody. W ten spo­sób opróż­niam swoje wnę­trze, by móc znów je zapeł­nić.

Po pew­nym cza­sie zbo­czy­łam ze szlaku i zanu­rzy­łam się głę­biej w las. Wszyst­kie liście szep­tały na wie­trze. Jesień na Ala­sce trwa krótko, jak napi­sał Peter Kle­in­haus, „liście brą­zo­wieją, prze­mie­niają się i opa­dają na zie­mię w ciągu jed­nego dnia”. Ale to dobra pora na zało­że­nie sideł lub polo­wa­nie. Można zna­leźć drzewa, z któ­rych łosie zdarły poro­żem korę, a kiedy przy­łoży się do nich dłoń, czuje się drewno gład­kie jak skóra na policzku.

Poczu­łam jego deli­kat­ność i spy­ta­łam matkę: A co z łosiami?

Nawet kiedy już ode­szła, cza­sami znaj­do­wa­łam ją w lesie. Była led­wie obecna, jak paję­czyna, którą mogłam prze­nik­nąć ręką. Potra­fi­łam przy­wo­łać wspo­mnie­nie jej głosu, kru­che niczym war­stwa lodu na kałuży.

Łosie są za duże, odpo­wie­działa. Co chcia­ła­byś z nimi robić?

Wzru­szy­łam ramio­nami, ale na myśl o pochło­nię­ciu cze­goś tak dużego jak łoś poczu­łam łasko­ta­nie w żołądku.

Ni­gdy nie należy brać wię­cej, niż się potrze­buje.

Kiedy żyła, poka­zała mi, gdzie nor­nice wyty­czają cien­kie prze­smyki w tra­wie. Zna­czą to miej­sce odcho­dami i tro­pami, które można roz­po­znać po dwóch środ­ko­wych pal­cach skie­ro­wa­nych do przodu i dwóch mniej­szych pal­cach po bokach. Kie­dyś spa­ce­ro­wa­ły­śmy po lesie, trzy­ma­jąc się za ręce, aż w końcu ona pusz­czała moją dłoń, wołała: „tojad”, „pęd paproci” albo „moroszka”, a ja pędzi­łam szla­kiem i znaj­do­wa­łam to, o co pro­siła. Następ­nie tłu­ma­czyła mi, które z tych roślin są jadalne, a od któ­rych można się pocho­ro­wać albo nawet umrzeć.

Ale ni­gdy nie musiała mi mówić, że ran­kiem wie­wiórki zaczy­nają krą­żyć w poszu­ki­wa­niu poży­wie­nia, a ich ruch to sygnał dla innych stwo­rzeń i one wkrótce także się oży­wiają. Przed nocą wie­wiórka wraca na swoje drzewo, a jeśli wiesz, na któ­rym z nich mieszka, możesz spo­rzą­dzić coś w rodzaju lejka, kła­dąc na jej dro­dze na przy­kład powa­lony pień drzewa albo inne przed­mioty, na jego końcu zaś umie­ścić sidła zawie­szone na wyso­ko­ści pię­ciu do ośmiu cen­ty­me­trów. Potem cho­wasz się w zaro­ślach i spły­casz oddech. Obser­wu­jesz, dopóki nie zauwa­żysz ruchu pośród liści na ziemi. Wie­wiórka przy­siada, roz­glą­da­jąc się czar­nymi ślep­kami, a wtedy musisz cał­ko­wi­cie znie­ru­cho­mieć. Potem zwie­rzak wbiega do lejka, a gdy wycho­dzi dru­gim koń­cem, wpada w pułapkę.

Ciało wie­wiórki jest naj­lep­sze, gdy jesz­cze nie zdąży wysty­gnąć.

Ist­nieją dwa spo­soby na pozna­nie umy­słu innej istoty i żaden z nich nie wymaga mowy, ona tylko nas roz­pra­sza.

Pierw­szym jest życie i praca u czy­je­goś boku. W ciszy wypeł­niasz swoje obo­wiązki i obser­wu­jesz, jak druga osoba się poru­sza, jak jej ciało prze­miesz­cza się i zmie­nia, jak każda myśl wpływa na wyraz jej twa­rzy, który mówi nam wię­cej od słów. Przed­tem było tak ze mną i tatą. Wycią­ga­li­śmy sanie, ukła­da­li­śmy uprząż na śniegu i wybie­ra­li­śmy psy do zaprzęgu, nie wymie­nia­jąc przy tym ani słowa.

Dru­gim spo­so­bem na pozna­nie kogoś jest obser­wo­wa­nie i nasłu­chi­wa­nie, co się dzieje głę­boko w jego gło­wie. Nie da się bar­dziej zbli­żyć do innego stwo­rze­nia. Wyzby­wasz się wła­snej toż­sa­mo­ści i robisz miej­sce dla cze­goś innego, wle­wasz to w sie­bie i zdo­by­wasz wie­dzę.

Wyję­łam nóż. Na szyi wie­wiórki jest miej­sce, które należy prze­ciąć, aby wypły­wa­jąca ze zwie­rzątka krew spra­wiła, że ciałko zwiot­czeje nam w dło­niach.

Póź­niej ruszy­łam w drogę powrotną do domu. Nie czu­łam nic oprócz pło­ną­cej wście­kło­ści, przed którą pró­bo­wa­łam uciec, wbie­ga­jąc do lasu. Pomy­śla­łam o tacie idą­cym do zagrody, o jego chu­dych ple­cach pod płasz­czem i zgar­bio­nych ramio­nach. O spo­koj­nym, roz­cza­ro­wa­nym gło­sie, jakim do mnie prze­ma­wiał. Ogar­nęło mnie zmę­cze­nie, rów­nie silne jak gniew. Matka czę­sto mnie ostrze­gała, bym nauczyła się nad sobą pano­wać, ale w takie dni jak dziś to zbyt trudne. Mię­śnie pul­so­wały pod skórą, a nogi chciały mnie zapro­wa­dzić z powro­tem na szlak, dalej w głąb lasu, gdzie cze­kało wiele innych stwo­rzeń, na które mogłam zapo­lo­wać. Obró­ci­łam się i zato­czy­łam, gdy coś na mnie wpa­dło, czy­jeś ramię ude­rzyło mnie w twarz, a przed oczami roz­bły­sły gwiazdy. Zamru­ga­łam, żeby się ich pozbyć. Ode­pchnę­łam ramię faceta potęż­nego jak niedź­wiedź, o kil­ku­dnio­wym szcze­ci­nia­stym zaro­ście i klatce pier­sio­wej sze­ro­kiej jak beczka. Wysoka jak drzewo postać prze­sło­niła resztę lasu. Męż­czy­zna sko­czył na mnie, nacie­ra­jąc całym cię­ża­rem ciała. Spró­bo­wa­łam go ode­pchnąć. Się­gnę­łam do kie­szeni po nóż. Zaci­snął palce na moich wło­sach i szarp­nął, wychar­czał: Cze­kaj no… A potem unio­słam dłoń z nożem. Pole­cia­łam w bok, na kilka sekund odry­wa­jąc się od ziemi. Znów ujrza­łam gwiazdy, a potem czarną ścianę, która oddzie­liła mnie od lasu, męż­czy­zny i krzyku, który odbił się echem od drzew.

Kiedy się ock­nę­łam, potwor­nie bolała mnie głowa, a skroń wciąż pul­so­wała po ude­rze­niu o poskrę­cany korzeń wysta­jący z ziemi. W ciem­no­ści blask księ­życa prze­są­czał się ku ziemi mię­dzy kona­rami. Zawsze lepiej widzia­łam w nocy niż w jaskra­wym świe­tle dnia, więc zoba­czy­łam zdep­taną trawę, która poka­zy­wała, któ­rędy nie­zna­jomy dotarł tu od szlaku. Widzia­łam także poła­mane łodygi kol­co­siłu w miej­scu, w któ­rym napast­nik zapewne opu­ścił polanę, odcho­dząc w nie­zna­nym kie­runku po tym, jak mnie ogłu­szył. Moje serce jazgo­tało jak wście­kła wie­wiórka, włosy sta­nęły mi dęba na karku i wstrzy­ma­łam oddech, uważ­nie nasłu­chu­jąc, prze­ko­nana, że męż­czy­zna czai się w odle­gło­ści zale­d­wie kilku metrów, a ciemny wie­czór okrywa go jak pele­ryna. Nie zasta­wia­łam puła­pek w tej czę­ści lasu, ale czu­łam się, jak­bym wpa­dła we wła­sne sidła, gdy tak tkwi­łam w jed­nym miej­scu, cze­ka­jąc, aż nie­zna­jomy się pokaże. Po dłuż­szej chwili, pod­czas któ­rej każdy krzyk ptaka czy trzask gałązki spra­wiał, że nie­mal wyska­ki­wa­łam ze skóry, wresz­cie wsta­łam. Krąg drzew zatań­czył wokół mnie, ale kiedy wycią­gnę­łam rękę, żeby któ­re­goś dotknąć, wszyst­kie się zatrzy­mały i zawroty głowy minęły. Zauwa­ży­łam na ziemi swój nóż, popla­miony zaschniętą krwią. Pew­nie go upu­ści­łam, kiedy nie­zna­jomy mnie ode­pchnął. Czy nie oczy­ści­łam go przed scho­wa­niem do kie­szeni, po spusz­cze­niu krwi z wie­wiórki? To nie w moim stylu skła­dać brudny nóż, przez co ostrze mogłoby zma­to­wieć. Chyba że uży­łam go ponow­nie. Zło­ży­łam go i scho­wa­łam do kie­szeni. Teraz nie pozo­stało mi nic innego, jak wró­cić do domu.

W zagro­dzie paliło się świa­tło, więc weszłam mię­dzy rzędy bud i dałam dłoń do poli­za­nia Orze­chowi i Piw­nej. Zatrzy­ma­łam się, żeby podra­pać Iskrę za uchem. Inne psy, zostało ich tylko czter­na­ście, zacze­piały mnie łapami i machały ogo­nami, gdy prze­cho­dzi­łam.

Tata stał przy swo­jej pile w warsz­ta­cie na końcu zagrody i robił półkę dla pew­nej miesz­kanki wsi; kobieta miała mu za to zapła­cić. Na pewno tar­gała nim wście­kłość. Mogłam go jesz­cze bar­dziej roz­zło­ścić, grze­biąc na rega­łach ze sprzę­tem i nie zwra­ca­jąc na niego uwagi. Ale prawdę mówiąc, jego złość i nasza kłót­nia mar­twiły mnie naj­mniej. Wciąż się nie uspo­ko­iłam i spo­dzie­wa­łam się, że ktoś znie­nacka się na mnie rzuci. Myśla­łam o tym, że powin­nam była usły­szeć skra­da­ją­cego się nie­zna­jo­mego, ale wie­wiórka, którą zła­pa­łam, roz­grzała mnie i zajęła moje myśli, a część mojego umy­słu odpo­wie­dzialna za czuj­ność wciąż roz­trzą­sała kłót­nię z tatą.

Na pół­kach leżały splą­tane linki i uprzęże, śpi­wory i namioty, kani­stry z pali­wem, zapa­sowe kołki do namio­tów oraz stary worek z suchą karmą dla kota, któ­rego kie­dyś trzy­ma­li­śmy w sto­dole. Zna­la­złam to, czego szu­ka­łam – osełkę. Posma­ro­wa­łam ją odro­biną oleju, po czym usia­dłam na stołku przy drzwiach, wyję­łam nóż, wytar­łam ostrze o nogawkę i prze­cią­gnę­łam nim po kamie­niu. Roz­legł się zgrzyt, który bar­dziej poczu­łam, niż usły­sza­łam.

Kiedy piła uci­chła, tata spy­tał: Ogłu­chłaś czy pró­bu­jesz mnie wku­rzyć?

Moje dło­nie znie­ru­cho­miały. Knyk­cie mia­łam podra­pane i obo­lałe po ude­rze­niu w karo­se­rię auta.

Musia­łam spraw­dzić sidła.

Roz­sta­wi­łam je w naszym lesie, więk­szość nie­da­leko domu, żebym mogła do nich dotrzeć pie­szo. W część zła­pały się stwo­rze­nia zbyt drobne, by warto było je zabrać, ale kilka nada­wało się do zje­dze­nia, a pozo­stałe miały futro, które tata mógł sprze­dać albo wymie­nić w wio­sce.

Poszczę­ściło ci się? rzu­cił przez ramię.

Nie tym razem, odrze­kłam, ponie­waż oskó­ro­wa­nie wie­wiórki się nie opłaca, zresztą upu­ści­łam ją, kiedy zaata­ko­wał mnie nie­zna­jomy.

Obró­ci­łam nóż, żeby naostrzyć go z dru­giej strony. Piła znów zawi­ro­wała, a tata prze­ciął kolejną deskę. Kiedy skoń­czył, wyłą­czył maszynę. Wytarł dło­nie o koszulę, a na posadzkę spa­dły tro­ciny. Wes­tchnął i przy­sta­nął w progu. Auto­ma­tyczna lampa, którą zamon­to­wał na podwó­rzu, rzu­cała krąg świa­tła, przez co pozo­stała część podwó­rza wyda­wała się jesz­cze ciem­niej­sza. Wszyst­kie psy już się poło­żyły, więk­szość zwi­nęła się w kłę­bek, kilka poru­szało łapami, śniąc o bie­ga­niu.

Tatę zawie­szono w pra­wach zawod­nika ponad rok temu. Zanim zgi­nęła mama, byłam gotowa ręczyć głową, że coś takiego ni­gdy się nie sta­nie. Ale tamta noc, gdy mamę potrą­cił samo­chód, spo­wo­do­wała lawinę wyda­rzeń. Czy­ta­łam, że kiedy porwie cię lawina, naj­le­piej jest brnąć w prze­ciw­nym kie­runku, pró­bu­jąc nie zapaść się w śniegu. Ale my nie mie­li­śmy tyle siły. Wciąż wal­czy­li­śmy o powrót na powierzch­nię.

Nie siedź za długo, powie­dział tata przez ramię. Już pra­wie pora snu.

Prze­szedł przez kałużę świa­tła lampy, po czym znik­nął w ciem­no­ści. Zosta­wił mnie samą w zagro­dzie, oto­czoną przez sprzęt i sześć sztuk sań przy­cza­jo­nych w głębi, goto­wych, by ktoś sta­nął na ich pło­zach. Wiele pustych bud na podwó­rzu. Garstkę psów, które nie tylko chcą, ale muszą się ści­gać.

Ta potrzeba tkwiła także we mnie. Tęsk­ni­łam za saniami. Czu­łam zew szlaku, każdy hek­tar terenu za domem zapra­szał, bym znów prze­mie­rzała zna­jome wzgó­rza i doliny. Każ­dego innego wie­czoru mogła­bym wymknąć się na kilka minut, by zaspo­koić to pra­gnie­nie.

Ale pod tęsk­notą kryły się drże­nie serca i mro­wie­nie skóry. Czy­jeś oczy, zgar­biony cień cze­ka­jący pośród nocy. Na myśl o nie­zna­jo­mym tra­ci­łam oddech, co nie było przy­jemne. Zro­zu­mia­łam, że nie odzy­skam spo­koju, dopóki się nie upew­nię, że ten męż­czy­zna już mi nie zagraża.2

W twoim wieku bar­dzo cię przy­po­mi­na­łam, powie­działa mama.

Usia­dła na skraju mojego łóżka i spró­bo­wała odgar­nąć mi włosy z twa­rzy. Odsu­nę­łam się od jej dłoni, wciąż roz­gnie­wana.

Wes­tchnęła.

Moż­liwe, że zaczę­łam bie­gać po lesie nawet wcze­śniej niż ty, cią­gnęła. Ści­ga­łam star­szych braci, tro­pi­łam zwie­rzęta. Ni­gdy nie nauczy­łam się zasta­wiać sideł tak jak ty, ale spę­dza­łam poza domem całe godziny i wra­ca­łam pokryta bło­tem. Byłam dzi­ku­ską.

Przy­glą­da­łam się jej zza zasłony splą­ta­nych wło­sów, czy­stej i zaró­żo­wio­nej po gorą­cym prysz­nicu, otu­lo­nej puszy­stym bia­łym szla­fro­kiem. Na jej nosie tkwiły oku­lary, które zakła­dała do pre­cy­zyj­nej pracy, na przy­kład szy­cia. Paznok­cie miała krótko przy­cięte, włosy mokre, ale roz­cze­sane.

Wcale nie byłaś, odpo­wie­dzia­łam. Uśmiech­nęła się.

Możesz nie wie­rzyć.

Więc dla­czego ni­gdy nie cho­dzisz do lasu?

Ludzie się zmie­niają, oznaj­miła. Twoi dziad­ko­wie wycho­wali nas w dzi­czy. Wiesz, gdzie leży McCar­thy, prawda? Dora­sta­łam w tam­tych oko­li­cach. Mie­li­śmy do dys­po­zy­cji bez­kre­sne lasy. Można w nich było wędro­wać całymi tygo­dniami i nie spo­tkać żywej duszy. Uciec od braci, włó­czyć się, zgu­bić. Wielu ludzi to spo­tkało – to zna­czy zgu­bili się. Albo wpa­dli w tara­paty lub stra­cili zdro­wie. Nie wszy­scy radzą sobie w tere­nie tak dobrze jak ty, Tracy.

Ty też się zgu­bi­łaś?

Nie, ni­gdy. Zawsze wie­dzia­łam, gdzie jestem, nawet kiedy zawę­dro­wa­łam daleko od domu. Ale pewien chło­piec zabłą­dził. Ludzie szu­kali go przez wiele dni. Ja też się za nim roz­glą­da­łam.

Zna­la­złaś go?

Ni­gdy nie wia­domo, kogo można spo­tkać w lesie, odrze­kła, zamiast odpo­wie­dzieć. Dotknęła mojego policzka. Czy kie­dy­kol­wiek spo­tka­łaś kogoś pod­czas polo­wa­nia?

Nie cały las był naszą wła­sno­ścią, dalej znaj­do­wał się teren parku naro­do­wego. Wie­dzia­łam to z lek­cji geo­gra­fii, któ­rych udzie­lała mi mama. Zwłasz­cza w lecie napo­ty­ka­łam tury­stów z wiel­kimi ple­ca­kami i pojem­ni­kami z gazem odstra­sza­ją­cym niedź­wie­dzie. Zazwy­czaj sły­sza­łam, że się zbli­żają, a wtedy wspi­na­łam się na drzewo i ukry­wa­łam, dopóki się nie odda­lili.

Powie­dzia­łam jej o tym.

W porządku, stwier­dziła. Ale jeśli kie­dy­kol­wiek spo­tkasz kogoś pod­czas polo­wa­nia, natych­miast wra­caj. Po pro­stu odwróć się i pobie­gnij do domu.

Poza tury­stami każ­dego roku nie­spo­dzie­wa­nie wycho­dziło z lasu na nasze podwórko kilku nie­zna­jo­mych – włó­czę­gów albo wędrow­ców zmie­rza­ją­cych do Fair­banks bądź Ancho­rage. Przy­cho­dzili pod nasze drzwi w poszu­ki­wa­niu pracy, a tata cza­sami mówił im: Trzeba odśnie­żyć podwórko albo Ktoś mógłby wymieść liście ze sto­doły. Potem mama dawała im tro­chę pro­wiantu na drogę, a tata wrę­czał nieco gotówki. Kie­dyś spy­ta­łam, dla­czego dzielą się z innymi, cho­ciaż mamy nie­wiele pie­nię­dzy i zda­rza się, że musimy przez trzy dni z rzędu żywić się reszt­kami gula­szu. Tata odpo­wie­dział: Ponie­waż tak trzeba. Mama dodała: Ponie­waż cza­sami, kiedy powiesz komuś, że nic dla niego nie masz, on przyj­rzy się two­jemu domowi i ziemi, a póź­niej wróci, żeby zabrać to, czego mu nie dałaś.

Już nie czu­łam gniewu, cie­ka­wiła mnie opo­wieść mamy o dora­sta­niu w dzi­czy. Usia­dłam na łóżku i cho­ciaż bur­czało mi w brzu­chu, spy­ta­łam: Co z zagi­nio­nym chłop­cem? Odna­lazł się?

Tracy, słu­cha­łaś, co do cie­bie mówi­łam?

Mam pobiec do domu, jeśli zoba­czę nie­zna­jo­mego. Wła­śnie.

Ponie­waż nie można im ufać?

Zga­dza się, przy­tak­nęła mama. Nie zatrzy­muj się, żeby z nimi roz­ma­wiać albo spraw­dzać, czy nie potrze­bują pomocy. Nawet jeśli będą ranni. Przyjdź po mnie albo po tatę, a my się tym zaj­miemy. Rozu­miesz?

Poki­wa­łam głową.

Mam ucie­kać, jeśli zoba­czę nie­zna­jo­mego. Ponie­waż może być groźny.

Grzeczna dziew­czynka, odpo­wie­działa mama.

Następ­nego ranka po incy­den­cie w lesie obu­dzi­łam się, sły­sząc jej głos. Ubra­łam się i umy­łam twarz, a strzępki wspo­mnień ze spo­tka­nia z nie­zna­jo­mym wciąż się mnie trzy­mały. Bolała mnie głowa w miej­scu, któ­rym ude­rzy­łam o korzeń, tra­cąc przy­tom­ność, mia­łam fio­le­towy siniak poprze­ci­nany nie­bie­skimi żył­kami, ale włosy go zasła­niały, a dla pew­no­ści zało­ży­łam czapkę.

Przy kuchen­nym piecu leżały nasze dwa eme­ry­to­wane psy, Homer i Kanion. Ponadto każ­dego dnia pozwa­la­li­śmy jed­nemu wyści­go­wemu psu być psem domo­wym. Dzi­siaj przy­szła kolej na Starą Susitnę. To ona popro­wa­dziła tatę do obu jego zwy­cięstw w wyścigu Idi­ta­rod, ale wkrótce miała skoń­czyć ze star­tami. Wstała, żeby mnie przy­wi­tać, i dotknęła nosem mojej dłoni, spraw­dza­jąc, czy mam jakieś sma­ko­łyki. Podra­pa­łam każ­dego z psów za uchem.

Tata stał obok zlewu i sączył kawę. Pozwo­lił mi prze­spać śnia­da­nie, zdą­żył już odwieźć Scotta do szkoły i wró­cić. Wysty­głe jajka i pla­sterki mor­ta­deli, które usma­żył tego ranka, wciąż stały na kuchni. Zło­ży­łam mor­ta­delę na pół i zja­dłam ją dwoma kęsami.

Tata opróż­nił kubek. Dobrze spa­łaś?

Wzru­szy­łam ramio­nami.

Mam nadzieję, że tak, dodał. Będziesz potrze­bo­wała mnó­stwa ener­gii, żeby wyko­nać wszyst­kie obo­wiązki z listy. Zer­k­nę­łam na skra­wek papieru, który zosta­wił na stole, i zoba­czy­łam, że zna­lazł dla mnie liczne prace, by utrzy­mać mnie z dala od psów, a także prze­szko­dzić w wyj­ściu z domu. Odku­rza­nie pod­łóg, ście­ra­nie kurzy, mycie posadzki w kuchni. Tylko dzięki pierw­szemu zada­niu mogłam wyrwać się na zewnątrz: „Wysprzą­taj szopę”.

Nie prze­szka­dzały mi domowe obo­wiązki. Wie­dzia­łam, że trzeba zapra­co­wać na to, co się otrzy­muje. To spra­wie­dliwy układ. Ale nie­spra­wie­dliwe były kolejne punkty na tej liście. Następna kara, cho­ciaż wymie­rzona pod­stę­pem. Nie zdążę skoń­czyć przed kola­cją, a wtedy tata powie mi, żebym odro­biła pracę domową. Kiedy upo­ram się także z tym, przy­po­mni mi, bym nie cho­dziła do lasu, dopóki mam szla­ban. Uznał, że pozba­wie­nie mnie moż­li­wo­ści wycho­dze­nia będzie tym samym, co ode­bra­nie Scot­towi komik­sów albo jego sta­rego apa­ratu foto­gra­ficz­nego, ale się mylił. Poczu­łam ucisk w żołądku i głę­boko ode­tchnę­łam, pró­bu­jąc stłu­mić wzbie­ra­jącą we mnie panikę.

Lepiej bierz się do roboty, powie­dział.

Wyszłam za nim z domu, zamie­rza­jąc naj­pierw upo­rać się z porząd­kami w szo­pie. Niebo prze­sła­niały nisko wiszące białe chmury. Pano­wał cał­ko­wity bez­ruch. Takie dni zazwy­czaj cechuje bez­barwny, czy­sty zapach. Elek­trycz­ność uno­sząca się w powie­trzu wywo­łuje mro­wie­nie skóry i wiesz, że wkrótce wszystko przy­kryje śnieg. Pod spodem wciąż wyczu­wasz roz­mytą woń jesieni, wil­got­nych liści i prze­gni­łego drewna, wszyst­kiego, co się roz­kłada i powraca do ziemi. To zapach natury i zmie­nia­ją­cych się pór roku. Nie ma nic wspól­nego z ludźmi.

Ten dzień miał nie­wła­ściwą woń.

Zoba­czy­łam go wcze­śniej niż tata. Jesz­cze zanim wyczuły go psy. W miej­scu, w któ­rym szlak łączy się z podwó­rzem, nie­zna­jomy chwiej­nym kro­kiem wyło­nił się spo­mię­dzy drzew.

Nagle psy się roz­sz­cze­kały, a tata pod­niósł głowę i zoba­czył, jak męż­czy­zna zata­cza się i pada. Tata upu­ścił sie­kierę. Pod­biegł do leżą­cego czło­wieka. Sta­łam nie­ru­chomo, jak­bym zapu­ściła korze­nie. Myśla­łam o wspo­mnie­niu, z któ­rym obu­dzi­łam się tego ranka. O pyta­niu mamy: Czy kie­dy­kol­wiek spo­tka­łaś kogoś pod­czas polo­wa­nia?

Nie myśla­łam o tym, co się stało poprzed­niego dnia, lecz o swoim spo­tka­niu z mło­dym łosiem. Ktoś zbyt wysoko zawie­sił sidła ze sta­lo­wego drutu i zła­pał się w nie łoszak, zamiast mniej­szego stwo­rze­nia, dla któ­rego były prze­zna­czone. Ni­gdy nie uży­wam sideł, jeśli nie mogę zacze­kać na zwie­rzynę, ale pewien czło­wiek kie­dyś zasta­wiał pułapki tak bli­sko naszej posia­dło­ści, że można to było uznać za wtar­gnię­cie na nasz teren. Łoszak zapewne poczuł linkę wokół szyi, spa­ni­ko­wał i zaczął się szar­pać, przez co pętla zaci­snęła się jesz­cze moc­niej, aż w końcu zwie­rzę się udu­siło. Wtedy na nie tra­fi­łam.

Tracy!

Głos taty wyrwał mnie z zamy­śle­nia. Tracy, przy­nieś ręcz­nik!

Nie­zna­jomy leżący nie­ru­chomo na ziemi. Szyb­ciej!

Ruszy­łam z miej­sca i wbie­głam do domu. Następ­nie prze­cię­łam podwó­rze, mając wra­że­nie, że im dłu­żej przez nie bie­gnę, tym szer­sze się staje, a moje nogi poru­szają się zbyt wolno, ale nagle zna­la­złam się obok nie­zna­jo­mego i padłam na kolana. Zie­mia wokół niego poczer­wie­niała. Miał ranę kłutą, dziurę w brzu­chu, przez którą wypły­wała krew.

Pomóż mi go pod­nieść, pole­cił tata, przy­ci­ska­jąc ręcz­nik do rany. Musimy go zawieźć do przy­chodni.

Pochy­li­łam się nad nie­zna­jo­mym. Stare bli­zny prze­ci­nały jego twarz od oka do policzka, różowe i wypu­kłe ślady, jakby po pazu­rach. Pró­bo­wa­łam przy­wo­łać w myślach twarz czło­wieka, który zaata­ko­wał mnie w lesie poprzed­niego dnia, i przy­po­mnieć sobie, czy miał bli­zny, a także jak wyglą­dały dło­nie, które mnie chwy­ciły. Czy były tej samej wiel­ko­ści co dło­nie tego męż­czy­zny, okryte krwią niczym ręka­wicz­kami? Ale kiedy prze­szu­ki­wa­łam pamięć, widzia­łam tylko zie­lone i brą­zowe roz­ma­zane smugi i gwiazdy prze­sła­nia­jące mi wzrok. A potem ciem­ność.

Obję­łam go ramie­niem i przy­go­to­wa­łam się, by go podźwi­gnąć, gdy nagle zamru­gał i roz­warł powieki. Popa­trzył na mnie, po czym wytrzesz­czył oczy. Pró­bo­wał coś powie­dzieć, ale z jego ust wydo­było się rzę­że­nie bez słów.

W porządku, ode­zwał się tata. Spo­koj­nie. Znaj­dziemy dla pana pomoc.

Męż­czy­zna, wyż­szy i potęż­nie zbu­do­wany, mocno chwy­cił koszulę taty. Zato­czy­łam się pod jego cię­ża­rem. Prze­cią­gnę­li­śmy go jak powa­lone drzewo przez podwó­rze do samo­chodu.

Zadzwo­nię do cie­bie, kiedy dotrę do przy­chodni, powie­dział tata.

Tato…

Zamknij drzwi.

Zawró­cił, sypiąc żwi­rem spod kół. Zosta­wił po sobie obłok pyłu.

Zapa­dła cisza, mia­łam wra­że­nie, że zna­la­złam się w próżni. Kurz opadł. Oddy­cha­łam nie­spo­koj­nie, jak­bym wła­śnie prze­bie­gła kilo­metr naj­szyb­ciej, jak potra­fię. Niebo było tak białe, że od patrze­nia w górę bolały mnie oczy. Na podwó­rzu dla psów przez chwilę krą­żyła Mar­cey, po czym uło­żyła się przed swoją budą. Iskra zasko­wy­czała.

Pró­bo­wa­łam myśleć, a zara­zem nie myśleć.

Kiedy natra­fi­łam na tam­tego łosia, zaczę­łam się zasta­na­wiać, jak długo wisiał. Nie zdą­żył osty­gnąć albo zesztyw­nieć. Świeży śnieg leżał wokół niego, ale nie na jego ciele. Wstrzy­ma­łam oddech i cze­ka­łam. Chcia­łam się upew­nić, że jego boki się nie uno­szą. Łoszaki są duże i mają ostre kopyta, więc jeśli wciąż żył, nie chcia­łam zbyt­nio się zbli­żać, ponie­waż mógłby się wystra­szyć i mnie kop­nąć.

Cze­ka­łam, aż nabra­łam pew­no­ści. Potem uży­łam noża. Ale kiedy odsu­nę­łam się od roz­cię­cia, z któ­rego cie­kła krew, usły­sza­łam, że łoszak zabe­czał. Tak cicho, że mogłam się prze­sły­szeć. Prze­wró­cił śle­piami i popa­trzył na mnie. Potem zdechł, a wokół nas pano­wały ciem­no­ści, ponie­waż to wszystko trwało długo, cho­ciaż nie zda­wa­łam sobie sprawy z upływu czasu. Wie­dzia­łam tylko, że wciąż jestem w lesie i bie­gnę. Ni­gdy potem nie wspo­mi­na­łam tam­tego dnia, dopóki nie sta­nę­łam na naszym pod­jeź­dzie, pokryta war­stwą pyłu, myśląc o swoim nożu ubru­dzo­nym krwią nie­zna­jo­mego, który poja­wił się na podwó­rzu, krwa­wiąc z rany nie na tyle głę­bo­kiej, by go zabiła.

Kiedy Scott wciąż sie­dział w brzu­chu mamy, mówiła do mnie: Połóż tutaj dłoń, a poczu­jesz, jak dzi­dziuś kopie. Wyobra­ża­łam go sobie jako smu­kłą rzeczną wydrę, która pływa z prą­dem jej krwi. Tata kie­dyś mi powie­dział, że mama nie powinna uro­dzić dru­giego dziecka, skoro miała trud­no­ści z dono­sze­niem mnie. Lekarz ostrze­gał ją, że będzie źle się czuła i powinna leżeć aż do porodu, ale nic się nie stało. Prawdę mówiąc, nie pamię­tam, by jej skóra kie­dy­kol­wiek była rów­nie cie­pła i brą­zowa od słońca. Przez całe lato mamie dopi­sy­wało zdro­wie i humor miała lep­szy niż kie­dy­kol­wiek. Sadziła warzywa i pie­liła grządki w ogro­dzie aż do dnia, gdy na świe­cie poja­wił się Scott. Uro­dził się w przy­chodni, jak wszyst­kie dzieci, chudy i dłu­go­nogi. Dziw­nie pach­niał i przy­po­mi­nał bez­wło­sego oposa. Kiedy był mały, widzia­łam, jak mama obgryza mu paznok­cie i je wypluwa, jeden po dru­gim.

Powie­działa: Odsuń się od niego, Trace. Nie lubiła, gdy sta­łam nad jego łóżecz­kiem.

Usiądź, popro­siła. Wyjęła Scotta z koły­ski i mi go podała. Pod­trzy­muj główkę, pouczyła.

Był cięż­szy, niż się wyda­wało. Stale ją męczy­łam, żeby wresz­cie dała mi go wziąć na ręce, a teraz był tak bli­sko, że widzia­łam nie­bie­skie żyłki na jego skro­niach, tuż pod powierzch­nią skóry. Wsa­dził piąstkę do buzi i zaczął ssać. Dobrze, powie­działa mama. Musisz być deli­katna. Rozu­miesz?

To był wypa­dek, odpo­wie­dzia­łam. Ugry­złaś go w palec aż do krwi. Wrza­snął, kiedy to zro­bi­łam.

Bądź deli­katna dla dziecka – to nie jedyna zasada, którą mama prze­ka­zała mi, gdy byłam mała. Naj­waż­niej­sza zasada prze­by­wa­nia w tere­nie brzmiała: Ni­gdy nie trać domu z oczu. Po przyj­ściu Scotta na świat mogłam bawić się na podwó­rzu, a nawet wcho­dzić do lasu, ale nie tak daleko, by nie widzieć cho­ciaż czę­ści domu, zagrody albo podwó­rza dla psów. Jeśli cię zawo­łam, a ty nie przy­bie­gniesz, tłu­ma­czyła mama, będę wie­działa, że za bar­dzo się odda­li­łaś.

Mia­łam pra­wie pięć lat i byłam za mała, żeby zasta­wiać sidła albo polo­wać, ale mogłam bie­gać przez cały dzień i się nie męczy­łam. Chcia­łam prze­by­wać poza domem od świtu do zmierz­chu, nawet kiedy przy­szła zima i dni stały się krót­sze. Mrok mnie nie prze­ra­żał, a zimno ni­gdy mi nie prze­szka­dzało. Z daleka okna domu wyglą­dały jak kwa­draty świa­tła. Kiedy cho­wa­łam się za drze­wem, ich blask zni­kał, las sta­wał się ciem­niej­szy, a ja lepiej widzia­łam. To, co wcze­śniej postrze­ga­łam jako kształty i cie­nie, wyostrzało się i sta­wało kamie­niem albo plą­ta­niną korzeni u pod­stawy drzewa.

Zanim pozna­łam litery, już umia­łam czy­tać las. Kuca­łam pod pniem drzewa i uczy­łam się, dla­czego wie­wiórki scho­dzą na zie­mię, cho­ciaż potra­fią prze­miesz­czać się pomię­dzy kona­rami. Nauczy­łam się, że prę­go­wiec ame­ry­kań­ski robi wej­ście do swo­jej nory pod kamie­niami albo zwa­lo­nym drze­wem, dzięki czemu spię­trzona zie­mia nie przy­ciąga dra­pież­ni­ków.

Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książki