Elementy fizjoterapii. Fizykoterapia dla praktyków - ebook
Wydawnictwo:
Data wydania:
1 stycznia 2011
Format ebooka:
EPUB
Format
EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie.
Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu
PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie
jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz
w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników
e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i
tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji
znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji
multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka
i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej
Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego
tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na
karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją
multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire
dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy
wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede
wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach
PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla
EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Pobierz fragment w jednym z dostępnych formatów
Elementy fizjoterapii. Fizykoterapia dla praktyków - ebook
W publikacji w sposób zwięzły i przejrzysty opisano najważniejsze czynniki i zabiegi fizykalne, jakimi posługuje się dzisiejsza fizykoterapia m. in.:
elektrolecznictwo,
promieniowanie UV,
promieniowanie podczerwone,
biostymulację laserową,
pole magnetyczne małej częstotliwości,
magnetoledoterapię,
ultradźwięki,
hiperbarię,
parafinoterapię,
krioterapię,
kinezyterapię,
masaż,
wodolecznictwo,
borowiny,
haloterapię,
inhalacje.
Książka jest adresowana do studentów fizjoterapii rozpoczynających praktyki zawodowe i fizjoterapeutów stawiających pierwsze kroki w zawodzie. Będzie również przydatna studentom studiów medycznych (lekarskich i pielęgniarskich), lekarzom specjalizującym się w rehabilitacji medycznej oraz lekarzom i pielęgniarkom oddziałów rehabilitacji.
| Kategoria: | Medycyna |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-200-6125-3 |
| Rozmiar pliku: | 13 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Niniejsza książka zawiera najnowszą wiedzę popartą literaturą zawodową. Jednak postęp w naukach medycznych jest tak szybki, że wiedzę należy ciągle uzupełniać i uaktualniać. Przedstawione w tej publikacji informacje Czytelnik powinien porównywać z najnowszymi doniesieniami naukowymi oraz konsultować z lekarzem prowadzącym w zespole wielodyscyplinarnym, z uwzględnieniem zasad medycyny opartej na faktach (Evidence Based Medicine - EBM).
Wydawnictwo oraz autorka nie ponoszą odpowiedzialności za bezkrytyczne stosowanie przedstawionych form terapii.PRZEDMOWA
W procesie kompleksowego leczenia i rehabilitacji duże znaczenie ma wykorzystanie leczniczego działania czynników fizykalnych w postaci różnych zabiegów terapeutycznych. Określa się je jako fizjoterapię, a jedną z form oddziaływania terapeutycznego jest fizykoterapia, czyli wykorzystanie czynników fizykalnych w leczeniu i profilaktyce różnych schorzeń.
Celem książki jest zapoznanie Czytelnika z poszczególnymi działami fizykoterapii. Autorka – doświadczony praktyk fizjoterapeuta – w jasny i przystępny sposób omawia oddziaływanie poszczególnych czynników fizykalnych na organizm człowieka oraz wskazania i przeciwwskazania do ich stosowania. W książce przedstawione są również elementy metodyki wykonywania poszczególnych zabiegów i zasady bhp. Na uwagę zasługuje oryginalny, wprowadzony przez Autorkę układ rozdziałów i gradacja zagadnień dotyczących rehabilitacji w praktyce, uwzględniających opisy „najczęściej popełnianych błędów” oraz wynikające z nich zagrożenia dla pacjenta i personelu. Walory dydaktyczne publikacji podnosi bogaty materiał ilustracyjny.
Poszczególne rozdziały obejmują podstawowe elementy fizykoterapii, w większości zagadnienia związane z medycyną fizykalną. Autorka omawia zabiegi znane Czytelnikowi, takie jak: zabiegi z wykorzystaniem pola elektromagnetycznego i magnetycznego, światłolecznictwa i wiele innych; opisuje również zabiegi, które wprowadzono do lecznictwa w ostatnich latach. Do najnowszych osiągnięć fizykoterapii przedstawionych w książce zaliczyć można przezczaszkową stymulację magnetyczną oraz zastosowanie fali uderzeniowej o silnym działaniu bodźcowym na organizm człowieka. Innym zabiegiem, zyskującym obecnie licznych zwolenników, jest haloterapia, czyli zabieg wykorzystujący działanie mikroklimatu w jaskiniach i grotach solnych. Mikroklimat w grocie solnej poprawia ogólny stan zdrowia – wykazuje działanie przeciwobrzękowe, bakteriobójcze i zwiększające odporność. Autorka przedstawia również inhalacje stosowane w leczeniu schorzeń dróg oddechowych, zasady terapii hiperbarycznej oraz krioterapię, czyli zabiegi z zastosowaniem zimna w celach leczniczych. Omawia także zabiegi z zakresu wodolecznictwa, takie jak: kąpiele, masaże podwodne, wirowe oraz zabiegi z wykorzystaniem ciśnienia hydrostatycznego wody.
Książka jest przeznaczona dla osób zajmujących się leczeniem zwłaszcza schorzeń narządów ruchu, a więc dla lekarzy specjalistów ortopedii, neurologii oraz rehabilitacji medycznej, dla fizjoterapeutów i pielęgniarek. Może być również pomocą dydaktyczną dla studentów medycyny, fizjoterapii i pielęgniarstwa.
Prof. dr hab. med. Wanda StryłaWSTĘP
Fizjoterapia rozwija się w bardzo szybkim tempie. Powstają nowe metody leczenia i nowe aparaty fizykoterapeutyczne. Niejednokrotnie nowe terapie wywodzą się z połączenia istniejących już wcześniej zabiegów. Przykład może stanowić terapia lampami LED i polem elektromagnetycznym oraz powstała z ich połączenia magnetoledoterapia. Zabieg nowy, aparatura nowa, metodyka zabiegu nowa, lecz czynniki fizykalne już znane. Dlatego znajomość podstawowych czynników fizykalnych wykorzystywanych w fizjoterapii jest obowiązkiem każdego fizjoterapeuty, dającym olbrzymi komfort pracy, niezależnie od mnogości nowych terapii wzbogacających rynek fizykoterapeutyczny.
Książka ta w zwięzły i konkretny sposób opisuje najważniejsze czynniki i zabiegi fizykalne, jakimi posługuje się dzisiejsza fizjoterapia. Dodatkową zaletą pozycji jest przedstawienie właściwości danego czynnika i wiążących się z tym nieodłącznie wskazań i przeciwwskazań do jego stosowania. Książka została wzbogacona o niespotykany w literaturze przedmiotu element, jakim jest lista praktycznych wskazówek dotyczących ewentualnych błędów w metodyce wykonania zabiegu.
Treść niniejszej książki stanowi rozwinięcie mojej pracy pod tytułem „Niebezpieczeństwa i zagrożenia w fizykoterapii” napisanej pod kierunkiem Profesora Gerarda Straburzyńskiego. Kilkanaście lat pracy z pacjentem, praktyki, podnoszenia kwalifikacji i obserwacji prężnie rozwijającej się fizjoterapii zaowocowało rozszerzeniem i uaktualnieniem dotychczasowych doświadczeń w tym zakresie. Oddawana w ręce Czytelnika książka zawiera to, co jest niezbędne do pracy z czynnikami fizykalnymi – będącymi zarówno zagrożeniem, jak i dobrodziejstwem dla człowieka. Dobrze wykorzystana energia fizykalna służy ludziom, natomiast wykorzystana z pominięciem obowiązujących zasad może nieść niebezpieczeństwo.
Należy pamiętać, że fizykoterapia posługuje się różnymi formami energii dla celów typowo leczniczych, niemniej jednak energia kumulująca się podczas długotrwałej ekspozycji, jakiej podlegają fizjoterapeuci, sprawia, że staje się ona zagrożeniem dla nich samych. W tej sytuacji znajomość zasad bhp oraz umiejętność ich praktycznego wdrażania w codziennej pracy jest tym elementem, który może skutecznie zmniejszyć lub wyeliminować szkodliwe oddziaływanie. Dlatego tak istotna jest ugruntowana wiedza oraz świadomość, jaki czynnik jest wykorzystywany. Informacje o potencjalnie możliwych do wystąpienia błędach, zdobywane przez lata praktyki, pozwolą uniknąć ich w codziennej pracy z pacjentem.ELEKTROLECZNICTWO
Elektrolecznictwo jest to dział w fizykoterapii, w którym w celach leczniczych i diagnostycznych wykorzystuje się energię elektryczną .
Jedną z właściwości, którą wykorzystujemy w elektrolecznictwie, jest fakt, że w atomach może zmieniać się liczba elektronów. Kationy (dodatnie) przemieszczają się w polu elektrycznym w kierunku ujemnie naładowanej katody, aniony (ujemne) przemieszczają się w polu elektrycznym w kierunku dodatnio naładowanej anody.
Wyróżnia się dwa rodzaje prądu elektrycznego: stały i zmienny. Prąd stały płynie w stałym kierunku i ma stałe, niezmienne w czasie, natężenie. Prąd zmienny zmienia w czasie wartość i(lub) kierunek (prąd przemienny), a jego cechą charakterystyczną jest okresowość, czyli częstotliwość tych zmian stanowiąca liczbę okresów w ciągu jednej sekundy. W sieci płynie prąd zmienny, sinusoidalny, o częstotliwości 50 Hz i napięciu 230 V. Zanim użyje się go do elektroterapii, zostaje on odpowiednio przetworzony przez aparaty.
Prądy stosowane w elektrolecznictwie (podział ten ma charakter umowny i dotyczy jedynie prądów stosowanych w fizykoterapii) to:
Prądy małej częstotliwości, tj. od 0 do 1000 Hz. Zalicza się do nich również prąd galwaniczny.
Prądy średniej częstotliwości, tj. od 1000 do 100 000 Hz: prądy zmienne,
prądy interferencyjne,
modulowane prądy średniej częstotliwości.
Prądy wielkiej częstotliwości, tj. od 500 kHz do 5000 MHz:
krótkie fale, o długości fali 11,06 m,
fale decymetrowe, o długości fali 0,69 m,
mikrofale, o długości fali 0,125 m .Prądy małej częstotliwości – prąd stały, czyli prąd galwaniczny
Charakterystyka czynnika
Prąd stały ma stałe natężenie i stały kierunek przepływu, jego natężenie nie ma żadnej częstotliwości. Aby więc określić parametry, wystarczy określić natężenie prądu i kierunek przepływu (bieguny). Prąd stały, przepływając przez nerwy i mięśnie, nie pobudza ich.
W elektroterapii prąd stały stosuje się do:
galwanizacji,
jonoforezy,
kąpieli elektryczno-wodnych.
Galwanizacja. Jest to zabieg wykonywany z użyciem dwóch płaskich elektrod (z pewnymi wyjątkami) umieszczonych w pewnej odległości od siebie i połączonych z przeciwnymi biegunami źródła prądu stałego. W tkankach prąd płynie najkrótszą drogą o najmniejszym oporze. Wilgotna skóra wykazuje mniejszy opór dla prądu i dlatego elektrody umieszcza się na wilgotnych podkładach .
Podstawę działania biologicznego prądu stałego stanowią trzy procesy:
przemieszczanie się jonów; pod wpływem prądu galwanicznego płynącego między dwiema elektrodami następuje przesunięcie jonów dodatnich (kationów) w kierunku katody i pobranie z niej brakujących elektronów oraz przesunięcie jonów ujemnych (anionów) w kierunku anody i oddanie jej nadmiaru elektronów ;
elektroliza; jest to proces powstawania w elektrolicie pod wpływem prądu stałego swobodnych atomów; dochodzi do tego w wyniku procesu redukcji – zachodzącym na katodzie, i procesu utleniania – zachodzącym na anodzie. Produkty elektrolizy występujące przy katodzie mogą stać się przyczyną martwicy rozpływnej, a produkty występujące przy anodzie – martwicy koagulacyjnej, co następuje w przypadku niewłaściwie wykonanego zabiegu;
elektroforeza; pod wpływem prądu galwanicznego następują przesunięcia wody przez błony komórkowe w kierunku katody. Może to spowodować lekki obrzęk skóry pod katodą, natomiast pod anodą skóra może być nieco wysuszona.
Jonoforeza. Polega na wprowadzeniu przez nieuszkodzoną skórę za pomocą prądu galwanicznego jonów leków ulegających dysocjacji elektrolitycznej w wodzie. Konieczna jest znajomość znaku jonu, jaki chcemy wprowadzić w celu leczniczym do tkanek pacjenta. W przypadkach wyjątkowych, jeżeli nie znamy ładunku wprowadzanego jonu, w połowie czasu trwania zabiegu należy zmienić biegun elektrody czynnej (pod którą znajduje się lek).
Tab. 1.
Najczęściej używane leki do jonoforezy – wprowadzenie jonu czynnego
----------------------------- ----------- ------------------
Nazwa międzynarodowa leku Znak jonu Elektroda czynna
Calcium chloride + anoda
Diclofenac – katoda
Heparinoids – katoda
Histamine + anoda
Kalii iodati – katoda
Ketoprofen – katoda
Pochodne kwasu salicylowego – katoda
Indometacin – katoda
Naproxen – katoda
Lidokaine chydrochloride + anoda
Hydrocortisone + anoda
Phenylobutazone + anoda
----------------------------- ----------- ------------------
Ryc. 1.
Lek do zabiegu jonoforezy wykonany w aptece. Leki takie mają krótkie terminy ważności, należy systematycznie sprawdzać termin przydatności oraz przechowywać zgodnie z zaleceniami apteki.
Kąpiele elektryczno-wodne. Mogą być całkowite lub częściowe. Są zabiegami silnie bodźcowymi. W kąpielach tych na organizm działają równocześnie cztery rodzaje bodźców: elektryczny – związany z działaniem prądu galwanicznego, mechaniczny – związany z ciśnieniem hydrostatycznym, termiczny – związany z temperaturą wody, i chemiczny – jeżeli do wody doda się wyciąg z ziół lub sól mineralną .
a
b
c
d
Ryc. 2 a–d.
Wanna do kąpieli czterokomorowej elektrycznej: a – widok z góry, b – wnętrze komory, c – panel sterujący, d – elektrody.
Ryc. 3.
Zabieg kąpieli elektryczno-wodnej czterokomorowej – pacjentka nie zbliża kończyn do elektrod.
Ryc. 4.
Panel sterująco-kontrolny wanny do kąpieli elektryczno-wodnej całego ciała.
Wydawnictwo oraz autorka nie ponoszą odpowiedzialności za bezkrytyczne stosowanie przedstawionych form terapii.PRZEDMOWA
W procesie kompleksowego leczenia i rehabilitacji duże znaczenie ma wykorzystanie leczniczego działania czynników fizykalnych w postaci różnych zabiegów terapeutycznych. Określa się je jako fizjoterapię, a jedną z form oddziaływania terapeutycznego jest fizykoterapia, czyli wykorzystanie czynników fizykalnych w leczeniu i profilaktyce różnych schorzeń.
Celem książki jest zapoznanie Czytelnika z poszczególnymi działami fizykoterapii. Autorka – doświadczony praktyk fizjoterapeuta – w jasny i przystępny sposób omawia oddziaływanie poszczególnych czynników fizykalnych na organizm człowieka oraz wskazania i przeciwwskazania do ich stosowania. W książce przedstawione są również elementy metodyki wykonywania poszczególnych zabiegów i zasady bhp. Na uwagę zasługuje oryginalny, wprowadzony przez Autorkę układ rozdziałów i gradacja zagadnień dotyczących rehabilitacji w praktyce, uwzględniających opisy „najczęściej popełnianych błędów” oraz wynikające z nich zagrożenia dla pacjenta i personelu. Walory dydaktyczne publikacji podnosi bogaty materiał ilustracyjny.
Poszczególne rozdziały obejmują podstawowe elementy fizykoterapii, w większości zagadnienia związane z medycyną fizykalną. Autorka omawia zabiegi znane Czytelnikowi, takie jak: zabiegi z wykorzystaniem pola elektromagnetycznego i magnetycznego, światłolecznictwa i wiele innych; opisuje również zabiegi, które wprowadzono do lecznictwa w ostatnich latach. Do najnowszych osiągnięć fizykoterapii przedstawionych w książce zaliczyć można przezczaszkową stymulację magnetyczną oraz zastosowanie fali uderzeniowej o silnym działaniu bodźcowym na organizm człowieka. Innym zabiegiem, zyskującym obecnie licznych zwolenników, jest haloterapia, czyli zabieg wykorzystujący działanie mikroklimatu w jaskiniach i grotach solnych. Mikroklimat w grocie solnej poprawia ogólny stan zdrowia – wykazuje działanie przeciwobrzękowe, bakteriobójcze i zwiększające odporność. Autorka przedstawia również inhalacje stosowane w leczeniu schorzeń dróg oddechowych, zasady terapii hiperbarycznej oraz krioterapię, czyli zabiegi z zastosowaniem zimna w celach leczniczych. Omawia także zabiegi z zakresu wodolecznictwa, takie jak: kąpiele, masaże podwodne, wirowe oraz zabiegi z wykorzystaniem ciśnienia hydrostatycznego wody.
Książka jest przeznaczona dla osób zajmujących się leczeniem zwłaszcza schorzeń narządów ruchu, a więc dla lekarzy specjalistów ortopedii, neurologii oraz rehabilitacji medycznej, dla fizjoterapeutów i pielęgniarek. Może być również pomocą dydaktyczną dla studentów medycyny, fizjoterapii i pielęgniarstwa.
Prof. dr hab. med. Wanda StryłaWSTĘP
Fizjoterapia rozwija się w bardzo szybkim tempie. Powstają nowe metody leczenia i nowe aparaty fizykoterapeutyczne. Niejednokrotnie nowe terapie wywodzą się z połączenia istniejących już wcześniej zabiegów. Przykład może stanowić terapia lampami LED i polem elektromagnetycznym oraz powstała z ich połączenia magnetoledoterapia. Zabieg nowy, aparatura nowa, metodyka zabiegu nowa, lecz czynniki fizykalne już znane. Dlatego znajomość podstawowych czynników fizykalnych wykorzystywanych w fizjoterapii jest obowiązkiem każdego fizjoterapeuty, dającym olbrzymi komfort pracy, niezależnie od mnogości nowych terapii wzbogacających rynek fizykoterapeutyczny.
Książka ta w zwięzły i konkretny sposób opisuje najważniejsze czynniki i zabiegi fizykalne, jakimi posługuje się dzisiejsza fizjoterapia. Dodatkową zaletą pozycji jest przedstawienie właściwości danego czynnika i wiążących się z tym nieodłącznie wskazań i przeciwwskazań do jego stosowania. Książka została wzbogacona o niespotykany w literaturze przedmiotu element, jakim jest lista praktycznych wskazówek dotyczących ewentualnych błędów w metodyce wykonania zabiegu.
Treść niniejszej książki stanowi rozwinięcie mojej pracy pod tytułem „Niebezpieczeństwa i zagrożenia w fizykoterapii” napisanej pod kierunkiem Profesora Gerarda Straburzyńskiego. Kilkanaście lat pracy z pacjentem, praktyki, podnoszenia kwalifikacji i obserwacji prężnie rozwijającej się fizjoterapii zaowocowało rozszerzeniem i uaktualnieniem dotychczasowych doświadczeń w tym zakresie. Oddawana w ręce Czytelnika książka zawiera to, co jest niezbędne do pracy z czynnikami fizykalnymi – będącymi zarówno zagrożeniem, jak i dobrodziejstwem dla człowieka. Dobrze wykorzystana energia fizykalna służy ludziom, natomiast wykorzystana z pominięciem obowiązujących zasad może nieść niebezpieczeństwo.
Należy pamiętać, że fizykoterapia posługuje się różnymi formami energii dla celów typowo leczniczych, niemniej jednak energia kumulująca się podczas długotrwałej ekspozycji, jakiej podlegają fizjoterapeuci, sprawia, że staje się ona zagrożeniem dla nich samych. W tej sytuacji znajomość zasad bhp oraz umiejętność ich praktycznego wdrażania w codziennej pracy jest tym elementem, który może skutecznie zmniejszyć lub wyeliminować szkodliwe oddziaływanie. Dlatego tak istotna jest ugruntowana wiedza oraz świadomość, jaki czynnik jest wykorzystywany. Informacje o potencjalnie możliwych do wystąpienia błędach, zdobywane przez lata praktyki, pozwolą uniknąć ich w codziennej pracy z pacjentem.ELEKTROLECZNICTWO
Elektrolecznictwo jest to dział w fizykoterapii, w którym w celach leczniczych i diagnostycznych wykorzystuje się energię elektryczną .
Jedną z właściwości, którą wykorzystujemy w elektrolecznictwie, jest fakt, że w atomach może zmieniać się liczba elektronów. Kationy (dodatnie) przemieszczają się w polu elektrycznym w kierunku ujemnie naładowanej katody, aniony (ujemne) przemieszczają się w polu elektrycznym w kierunku dodatnio naładowanej anody.
Wyróżnia się dwa rodzaje prądu elektrycznego: stały i zmienny. Prąd stały płynie w stałym kierunku i ma stałe, niezmienne w czasie, natężenie. Prąd zmienny zmienia w czasie wartość i(lub) kierunek (prąd przemienny), a jego cechą charakterystyczną jest okresowość, czyli częstotliwość tych zmian stanowiąca liczbę okresów w ciągu jednej sekundy. W sieci płynie prąd zmienny, sinusoidalny, o częstotliwości 50 Hz i napięciu 230 V. Zanim użyje się go do elektroterapii, zostaje on odpowiednio przetworzony przez aparaty.
Prądy stosowane w elektrolecznictwie (podział ten ma charakter umowny i dotyczy jedynie prądów stosowanych w fizykoterapii) to:
Prądy małej częstotliwości, tj. od 0 do 1000 Hz. Zalicza się do nich również prąd galwaniczny.
Prądy średniej częstotliwości, tj. od 1000 do 100 000 Hz: prądy zmienne,
prądy interferencyjne,
modulowane prądy średniej częstotliwości.
Prądy wielkiej częstotliwości, tj. od 500 kHz do 5000 MHz:
krótkie fale, o długości fali 11,06 m,
fale decymetrowe, o długości fali 0,69 m,
mikrofale, o długości fali 0,125 m .Prądy małej częstotliwości – prąd stały, czyli prąd galwaniczny
Charakterystyka czynnika
Prąd stały ma stałe natężenie i stały kierunek przepływu, jego natężenie nie ma żadnej częstotliwości. Aby więc określić parametry, wystarczy określić natężenie prądu i kierunek przepływu (bieguny). Prąd stały, przepływając przez nerwy i mięśnie, nie pobudza ich.
W elektroterapii prąd stały stosuje się do:
galwanizacji,
jonoforezy,
kąpieli elektryczno-wodnych.
Galwanizacja. Jest to zabieg wykonywany z użyciem dwóch płaskich elektrod (z pewnymi wyjątkami) umieszczonych w pewnej odległości od siebie i połączonych z przeciwnymi biegunami źródła prądu stałego. W tkankach prąd płynie najkrótszą drogą o najmniejszym oporze. Wilgotna skóra wykazuje mniejszy opór dla prądu i dlatego elektrody umieszcza się na wilgotnych podkładach .
Podstawę działania biologicznego prądu stałego stanowią trzy procesy:
przemieszczanie się jonów; pod wpływem prądu galwanicznego płynącego między dwiema elektrodami następuje przesunięcie jonów dodatnich (kationów) w kierunku katody i pobranie z niej brakujących elektronów oraz przesunięcie jonów ujemnych (anionów) w kierunku anody i oddanie jej nadmiaru elektronów ;
elektroliza; jest to proces powstawania w elektrolicie pod wpływem prądu stałego swobodnych atomów; dochodzi do tego w wyniku procesu redukcji – zachodzącym na katodzie, i procesu utleniania – zachodzącym na anodzie. Produkty elektrolizy występujące przy katodzie mogą stać się przyczyną martwicy rozpływnej, a produkty występujące przy anodzie – martwicy koagulacyjnej, co następuje w przypadku niewłaściwie wykonanego zabiegu;
elektroforeza; pod wpływem prądu galwanicznego następują przesunięcia wody przez błony komórkowe w kierunku katody. Może to spowodować lekki obrzęk skóry pod katodą, natomiast pod anodą skóra może być nieco wysuszona.
Jonoforeza. Polega na wprowadzeniu przez nieuszkodzoną skórę za pomocą prądu galwanicznego jonów leków ulegających dysocjacji elektrolitycznej w wodzie. Konieczna jest znajomość znaku jonu, jaki chcemy wprowadzić w celu leczniczym do tkanek pacjenta. W przypadkach wyjątkowych, jeżeli nie znamy ładunku wprowadzanego jonu, w połowie czasu trwania zabiegu należy zmienić biegun elektrody czynnej (pod którą znajduje się lek).
Tab. 1.
Najczęściej używane leki do jonoforezy – wprowadzenie jonu czynnego
----------------------------- ----------- ------------------
Nazwa międzynarodowa leku Znak jonu Elektroda czynna
Calcium chloride + anoda
Diclofenac – katoda
Heparinoids – katoda
Histamine + anoda
Kalii iodati – katoda
Ketoprofen – katoda
Pochodne kwasu salicylowego – katoda
Indometacin – katoda
Naproxen – katoda
Lidokaine chydrochloride + anoda
Hydrocortisone + anoda
Phenylobutazone + anoda
----------------------------- ----------- ------------------
Ryc. 1.
Lek do zabiegu jonoforezy wykonany w aptece. Leki takie mają krótkie terminy ważności, należy systematycznie sprawdzać termin przydatności oraz przechowywać zgodnie z zaleceniami apteki.
Kąpiele elektryczno-wodne. Mogą być całkowite lub częściowe. Są zabiegami silnie bodźcowymi. W kąpielach tych na organizm działają równocześnie cztery rodzaje bodźców: elektryczny – związany z działaniem prądu galwanicznego, mechaniczny – związany z ciśnieniem hydrostatycznym, termiczny – związany z temperaturą wody, i chemiczny – jeżeli do wody doda się wyciąg z ziół lub sól mineralną .
a
b
c
d
Ryc. 2 a–d.
Wanna do kąpieli czterokomorowej elektrycznej: a – widok z góry, b – wnętrze komory, c – panel sterujący, d – elektrody.
Ryc. 3.
Zabieg kąpieli elektryczno-wodnej czterokomorowej – pacjentka nie zbliża kończyn do elektrod.
Ryc. 4.
Panel sterująco-kontrolny wanny do kąpieli elektryczno-wodnej całego ciała.
więcej..
