English in Medicine. Conversations - ebook

Podziękowania

Dziękujemy wszystkim lekarzom specjalistom, którzy przyczynili się do powstania niniejszej publikacji proponując tematy i scenariusze rozmów. Szczególne podziękowania kierujemy do Pana dra n. med. Józefa Rusina za merytoryczną opieką nad konwersacjami z zakresu pediatrii.

Dziękujemy Pani Katarzynie Skorupskiej za efektywną współpracę przy organizacji korekty językowej wszystkich tekstów, a w sposób szczególny Native Speakerom za wnikliwą analizę tekstów konwersacji i nieocenione uwagi, które przełożyły się na wysoki poziom publikacji.

Wyrazy szczególnych podziękowań za zaangażowanie i pomoc w realizacji części podręcznika poświęconej onkologii składamy na ręce Dyrektor Puckiego Hospicjum Pani Anny Jochim-Labudy. O przyjęcie wyrazów szczególnego uznania prosimy Pana Dra Marcina Kaźmirskiego, Pana Dra Pawła Łapę, Panią Dr Dorotę Olszewską, Panią Dr Agatę Pakulniewicz i Pana Dra Tomasza Wilanowskiego, którzy zechcieli podzielić się swoją wiedzą i doświadczeniem opracowując konwersacje ukazujące przykłady trudnych rozmów z pacjentem w zakresie onkologii i opieki paliatywnej.

Autorka i Wydawnictwo

W podziękowaniu za inspirację zaczerpniętą od Osób, których życie było wypełnione niesieniem szeroko rozumianego dobra dla Pacjenta.

Pamięci mojego Taty, lekarza medycyny Jana Rusina, który w swej pracy lekarskiej zawsze patrzył na pacjenta w sposób integralny.

Pamięci Ks. dra Jana Kaczkowskiego, założyciela Puckiego Hospicjum, który z nadzwyczajną wrażliwością towarzyszył chorym u kresu życia.

AutorkaPrzedmowa

English in medicine. Conversations to publikacja przedstawiająca przykładowe rozmowy między lekarzem a pacjentem lub lekarzem a członkiem rodziny pacjenta. Dwadzieścia obszernych konwersacji odzwierciedla szeroki wachlarz sytuacji obejmujących różne specjalizacje medyczne.

Celem niniejszego opracowania jest rozwijanie kompetencji językowych w zakresie komunikacji medycznej, ze szczególnym uwzględnieniem umiejętności prowadzenia rozmowy z osobami, które nie mają na co dzień styczności z terminologią medyczną. Jednocześnie zadbano o bogate zasoby struktur leksykalnych i gramatycznych z języka angielskiego.

Dużym atutem książki jest fakt, iż wszystkie konwersacje zostały opracowane wspólnie z lekarzem native speakerem w taki sposób, aby były nośnikami zwrotów jak najbardziej adekwatnych do kontekstu poruszanej problematyki – przy równoczesnym zachowaniu przejrzystego przekazu. Pozwoliło to zaakcentować praktyczne rozwiązania w zakresie komunikacji w obliczu trudnych tematów medycznych.

Wszystkie dialogi zawarte w książce zostały nagrane w formacie mp3, aby umożliwić osłuchanie się z językiem, tak istotne dla efektywnej nauki.

W publikacji zawarte są również tłumaczenia wszystkich konwersacji oraz klucz do ćwiczeń zamkniętych.

Barbara RusinJak korzystać z książki

Struktura książki

Książka podzielona jest na dwie części i liczy 20 rozdziałów.

Część I składa się z 14 rozdziałów i obejmuje specjalizacje medyczne takie jak: anestezjologia, dermatologia, ginekologia, choroby wewnętrzne, neurologia, okulistyka, ortopedia, pediatria, psychiatria, reumatologia i urologia. Każdy rozdział części I zbudowany jest wokół jednej konwersacji i składa się z 4 etapów.

Step 1: LISTENING COMPREHENSION

Celem tego etapu jest rozwijanie umiejętności rozumienia ze słuchu. Propozycje ćwiczeń pozwalają na sprawdzenie stopnia szczegółowości tej kompetencji.

Step 2: TRANSCRIPT

Celem tego etapu jest dokładne zapoznanie się z tekstem konwersacji.

Step 3: WORKING WITH TEXT AND CONVERSATION SKILLS

Celem tego etapu jest analiza tekstu oraz rozwijanie kompetencji komunikacyjnych. Propozycje ćwiczeń i debat zachęcają do twórczych poszukiwań w zakresie problematyki poruszonej w danym rozdziale. Są to zadania otwarte.

Step 4: VOCABULARY EXERCISES

Celem tego etapu jest poszerzanie słownictwa związanego z tematem konwersacji. Propozycje ćwiczeń w tym zakresie mają charakter zamknięty.

Część II składa się z 6 rozdziałów przedstawiających rozmowy wyłącznie z zakresu onkologii. Każdy rozdział części II zbudowany jest wokół jednej konwersacji i składa się z 3 etapów.

Step 1: LISTENING COMPREHENSION

Step 2: TRANSCRIPT

Step 3: WORKING WITH TEXT AND CONVERSATION SKILLS

Ten etap został rozbudowany o dodatkowe zadania otwarte z komunikacji, których celem jest rozwijanie aktywności językowej poprzez zachętę do tworzenia własnych wypowiedzi i dialogów. Motywują one również do dyskusji oraz debat z zakresu onkologii i opieki hospicyjnej, ze szczególnym uwzględnieniem roli lekarza w ­trudnych rozmowach z pacjentem.Komentarz do części II

Część II niniejszego podręcznika obejmuje trudne rozmowy lekarza z pacjentem lub z członkiem rodziny pacjenta z zakresu onkologii. Wszystkie konwersacje z tej dziedziny zostały opracowane przez lekarzy współpracujących z Puckim Hospicjum pw. św. Ojca Pio, założonym w 2009 roku z inicjatywy śp. Ks. dra Jana Kaczkowskiego. Zespół pracowników, wolontariuszy i darczyńców Puckiego Hospicjum wspiera nieuleczalnie chorych i ich rodziny kierując się zasadą, że chorowanie to też życie, które można wypełnić sensem.

Ponieważ poczucie sensu jest główną motywacją działań pracowników Puckiego Hospicjum, instytucja ta jest wzorcem pod względem jakości opieki nad chorymi i ich bliskimi. Jego misją jest podnoszenie jakości życia w chorobie poprzez zapewnienie opieki medycznej na najwyższym poziomie, jak również stworzenie warunków do tego, aby człowiek chory oraz jego najbliżsi na ostatniej drodze życia mieli czas i przestrzeń na relację najwyższej jakości – w poczuciu bliskości, miłości i spokoju. Pracownicy hospicjum z wielką uwagą dbają o dobro i godność drugiego człowieka, zawsze uwzględniając różnorodność poglądów, postaw i zachowań.

Poniżej przedstawiono kilka refleksji inspirowanych działalnością dydaktyczną śp. Ks. dra Jana Kaczkowskiego, wykładowcy bioetyki na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu i organizatora Areopagów Etycznych przy Puckim Hospicjum – warsztatów dla studentów medycyny z zakresu etyki i komunikacji.

Personalizm i profesjonalizm

Personalizm i profesjonalizm – dwie kluczowe postawy, których nierozłączne współistnienie w codziennej praktyce lekarskiej jest istotnym elementem procesu leczenia. Personalistyczna perspektywa w komunikacji z pacjentem zakłada, że pacjent jest zawsze podmiotem i celem działania. Opiera się na całościowym spojrzeniu na człowieka, zgodnie, z którym osoba ludzka funkcjonuje na kilku różnych poziomach: fizycznym, umysłowym, emocjonalnym i duchowym. Tylko w takim integralnym ujęciu można traktować autonomię pacjenta jako wielką wartość.

Podejście personalistyczne wyraża się poprzez poszanowanie godności każdej osoby. Szacunek w komunikacji z pacjentem przejawia się wieloaspektowo tj. werbalnie – poprzez dobór słów, sposób formułowania komunikatów, intonację, ton głosu, jak również niewerbalnie – poprzez gesty i sposób zachowania, czyli mowę ciała. Niebagatelne znaczenie ma także aktywne słuchanie. Komunikacja z pacjentem powinna odbywać się w warunkach, w których czuje się on traktowany podmiotowo i z godnością. Niezmiernie ważne są więc czynniki zewnętrzne, jak na przykład miejsce rozmowy zapewniające spokój i intymność. Jeśli chory ma przeświadczenie, że jest w centrum zainteresowania lekarza i jest traktowany w sposób podmiotowy, znacząco zwiększa się prawdopodobieństwo owocnej współpracy lekarza z pacjentem. Przeciwnie zaś, pacjent objęty nawet najlepszą opieką medyczną, który odczuwa brak należytego zainteresowania swoją osobą, staje się nieufny wobec proponowanych przez lekarza metod leczniczych.

Podsumowując, brak podmiotowości w komunikacji z pacjentem sprawia, iż nabiera on wątpliwości i niepewności wobec procesu leczenia. Zachwianie zaufania do lekarza nie tylko zaburza aktywne uczestnictwo pacjenta w leczeniu, ale również może prowadzić do podważania decyzji lekarza, a w konsekwencji do szukania pomocy na własną rękę. Dlatego też profesjonalna opieka medyczna, czyli zapewnienie świadczeń na jak najwyższym poziomie, musi iść zawsze w parze z podejściem personalistycznym. Tylko w takim kontekście relacja pacjent-lekarz jest relacją wzajemności, czyli spotkaniem dwóch ekspertów: lekarza – eksperta od wiedzy medycznej, oraz pacjenta – eksperta od wiedzy na temat reakcji własnego organizmu.

Wzajemna wymiana wiedzy wpływa korzystnie na całość procesu diagnostyczno-leczniczego. Pacjent czuje się wtedy współodpowiedzialny za przebieg procesu leczenia i jest bardziej zmotywowany, aby przestrzegać rad i sugestii lekarza oraz zdawać relację z własnych obserwacji, a przede wszystkim – by podporządkować się zaleceniom lekarza w poczuciu bezpieczeństwa i zaufania. Nabiera to szczególnie dużego znaczenia w przypadku pacjentów z chorobami onkologicznymi, w stosunku do których planowane jest długotrwałe leczenie.

Czas wysokiej jakości

Z opinii pacjentów można wywnioskować, że dobry lekarz to taki, który przede wszystkim poświęca wystarczająco dużo czasu swoim pacjentom. To oczywiste, że zaplanowanie i przeznaczenie odpowiedniej ilości czasu na rozmowę z pacjentem, adekwatnie do jego sytuacji zdrowotnej, jest bardzo ważne. Jednak o wiele ważniejsze jest, żeby czas poświęcony pacjentowi był tak zwanym czasem wysokiej jakości, w którym uwaga lekarza jest skoncentrowana wyłącznie na osobie pacjenta i jego potrzebach.

Aby rozmowa lekarza z osobą chorą była czasem rzeczywistej i otwartej wymiany, konieczne jest wzajemne skupienie. Dlatego należy zadbać o to, żeby w trakcie odbywania rozmowy żadne czynniki zewnętrzne nie zaburzały spokoju oraz nie rozpraszały uwagi, zarówno lekarza jak i pacjenta. Dla całości procesu leczenia wielkie znaczenie ma zwłaszcza pierwsza rozmowa z pacjentem. Jakość czasu przeznaczonego na pierwszą rozmowę rzutuje na jakość dalszej komunikacji. Praktyka medyczna wskazuje, że pacjent, który już na samym początku został prawidłowo poinformowany, bardziej świadomie, a przede wszystkim z większym zaufaniem, poddaje się poszczególnym zabiegom diagnostycznym i leczniczym. To natomiast w swojej konsekwencji ma niezaprzeczalnie pozytywny wpływ na proces zdrowienia i komfort życia.

Konfrontacja i adekwatne wsparcie

Przekazanie pacjentowi niepomyślnej informacji wymaga od lekarza empatii. Ważne jest, żeby umieć spojrzeć na pacjenta nie tylko jak na przypadek medyczny, ale żeby dostrzec człowieka z jego emocjami. Aby prawidłowo przeprowadzić trudną rozmowę z pacjentem, należy rozeznać, jaka jest wiedza samego pacjenta na temat jego stanu zdrowia. W celu wstępnego rozeznania można spytać pacjenta, co myśli o sytuacji, w której się znalazł i na ile rozumie, że wykonane badania miały związek z jego długotrwałymi objawami czy osłabieniem.

Przekazując pacjentowi informację o niekorzystnej diagnozie, należy pokierować rozmową tak, aby przebiegła ona w sposób jak najbardziej łagodny pod względem emocjonalnym dla tej osoby. Dlatego na wstępie warto dać tak zwany „strzał ostrzegawczy”. Jest to moment, w którym przekazuje się pierwszy sygnał o niepomyślnym charakterze wiadomości. W tym miejscu nie powinno się używać zbyt dosadnych określeń. Zamiast sformułowań: „mam złe wiadomości” można powiedzieć „niestety nie mam dobrych wiadomości”, zamiast „rak” – „zmiana”, zamiast „jest źle” – „sytuacja wygląda poważniej, niż się spodziewaliśmy”. W trakcie wypowiadania tych słów ważna jest obserwacja reakcji pacjenta. Jeżeli z reakcji pacjenta wynika, że w danym momencie nie jest on gotowy na przyjęcie pełnej wiedzy o swoim stanie zdrowia, wskazane byłoby, aby zaproponować spotkanie w innym terminie. Dajemy w ten sposób choremu czas na oswojenie się z trudną dla niego sytuacją, można w tym miejscu również zasugerować spotkanie w obecności członka rodziny. Jednak, jak pokazuje praktyka medyczna, pacjent uprzednio prawidłowo pokierowany w rozmowie zwykle sam zapyta, czy zdiagnozowano u niego chorobę nowotworową oraz poprosi o rozwinięcie tematu. Wszystkie opisane wyżej kroki mają służyć temu, aby zachować stopniową progresję w przekazywaniu niepomyślnej informacji, a tym samym wspomóc pacjenta emocjonalnie w tym wyjątkowo trudnym dla niego momencie.

Niezmiernie ważne jest, aby takiej konfrontacji zawsze towarzyszyło adekwatne wsparcie. Gdy lekarz przekazuje pacjentowi trudną informację powinno pójść za tym realne wsparcie – bez udawania i sprzecznych komunikatów. Lekarz powinien przedstawić optymalną ścieżkę działania w sposób zwięzły i zrozumiały dla pacjenta, unikając języka medycznego. Wyjaśniając możliwe metody leczenia warto podkreślać i powtarzać najważniejsze kwestie oraz czuwać nad tym, żeby pacjent dobrze zrozumiał, czemu służą i na czym polegają poszczególne procedury i zabiegi medyczne. Ponadto powinno się kategorycznie unikać sformułowań, które nie niosą żadnej medycznej treści i są niczym nieuzasadnioną próbą pocieszania, jak na przykład: „Wszystko będzie dobrze”, „Na pewno wyjdzie pan z tego”. Zamiast tego można powiedzieć: „Zrobimy wszystko, co w naszej mocy, aby jak najdłużej cieszył się pan dobrą jakością życia”.

Choroba jest nagłą zmianą, w obliczu której pacjent odczuwa niepewność i zagrożenie. Pojawia się strach. Adekwatne wsparcie to również pomoc w jego oswajaniu. Strach wiąże się zawsze z realnym i bardzo konkretnym niebezpieczeństwem. Aby pomóc pacjentowi pokonać strach, należy najpierw rozpoznać, co leży u jego podstaw. W tym celu trzeba spytać pacjenta, czego konkretnie boi się w swojej chorobie bądź w procesie leczenia. Zdarza się, że pacjenci patrzą na swoją chorobę przez pryzmat innych, podobnych przypadków, które znają ze swojego otoczenia. Jeżeli pacjent boi się, że podzieli los znajomego, który zmarł na tę samą chorobę 20 lat temu, można wytłumaczyć, że od tamtego czasu dokonał się olbrzymi postęp w leczeniu chorób nowotworowych. Pacjentowi, który boi się efektów ubocznych chemioterapii należy wytłumaczyć, że aktualnie dostępne są leki, które skutecznie uśmierzają skutki uboczne i w razie potrzeby zostanie mu udzielona stosowna pomoc. Nawet rozmawiając o najtrudniejszych sprawach, jak na przykład o śmierci, można starać się dać choremu wsparcie. Gdy pacjent boi się bólu należy wyjaśnić mu, że współczesna medycyna dysponuje szeroką paletą środków do walki z bólem i że, gdy nadejdzie ten moment, zostanie otoczony profesjonalną opieką.

Komunikacja z pacjentem powinna zawsze opierać się na prawdzie. Trzeba dołożyć wszelkich starań, aby nawet najtrudniejsza prawda była przekazana w taki sposób, żeby nigdy nie odebrać osobie chorej nadziei czy radości życia. Zawsze trzeba ją wspomóc i wzmocnić emocjonalnie i mentalnie.CHAPTER 1

CONVERSATION 1

Anaesthesiology: Giving information about a patient’s condition

STEP 1: LISTENING COMPREHENSION

TASK 1

Thoroughly read the questions and incomplete sentences below. Listen to the recording for the first time. Take notes while listening.

TASK 2

Listen to the recording for the second time.

- • Answer the following questions.
- • Fill in the incomplete sentences with the correct words.
- • Read the full transcript of the conversation and verify the accuracy of your responses.

1. Why is the patient hospitalized?

2. What unit is the patient in?

3. Doctor says: “Our team of nurses and anaesthesiologists are monitoring his condition ______________, he’s in good hands. I should tell you that your husband was put into a medically ____________ coma, to give him time to ________________ .”

4. What is the occupation of the patient?

5. How many years has the patient has been working in that profession?

6. How was the patient transported to the hospital?

7. What type of wound does the patient have?

8. What actions were taken at the emergency department?

9. Doctor says: “The computed tomography scan shows a large wound in the heart, and a right-____________ pneumothorax. It also shows a fracture of the ______________ and multiple fractures on the ribs of the __________________ side. That’s why your husband was immediately ________________ into surgery. I know it all sounds terrible, but I would like to _________________ you, that he is in a stable condition.”

10. In what context does the woman use the word “pneumothorax”?

11. Doctor says: “Your husband’s right lung has been bruised and his ____________ torn, because of the chest injury. Consequently, it led to the rupture of pulmonary __________________ as well as damage to blood vessels, causing blood and air to build up in the ______________ space of his lung.”

12. In what context does the woman use the phrase “ I’ve forgotten”?

13. Doctor says: “The surgeons had to stop the ________________, repair the wounds and stabilize your husband’s fractures. Also, a chest drain was _________________ in order to clear ________________ and air from the lung.”

14. What medical care goals did the doctor discuss?

15. How does the doctor explain the need for antibiotic therapy?

16. In what context does the woman use the phrase “medical devices”?

17. Doctor says: “Further action _________________ on the development of the situation. We will monitor your husband’s ______________ signs hourly, and make decisions based on his ______________ condition. Disconnecting a patient from a ventilator is only possible when the __________________ system is stable. A patient must ____________________ in hospital for a long time after a thoracotomy.”

18. In what context does the woman use the word “recovery”?

19. Doctor says: “For the moment, it is far too early to __________________ how your husband’s body will respond to the treatment we’re giving him. The next forty-eight hours are ________________ . Our team of doctors and nurses working at your husband’s bedside will give him professional, _____________________ care of the highest level.”

20. What is particularly difficult for the woman in this situation?

21. In what context does the woman use the word “appreciate”?

22. Doctor says: “It’s great that you’ve got a strong ________________ network at a time like this, but if you feel like it, we can _________________ you with professional psychological support. Our hospital ___________________ psychologists who can help you to get ___________________ this.”

23. In what context does the doctor use the word “someone”?