Farmakologia w zadaniach. Leki układu autonomicznego i krążenia - ebook

PRZEDMOWA

Oddajemy do rąk Czytelników trzecią część podręcznika „Farmakologia w zadaniach”, poświęconą lekom wpływającym na układ autonomiczny i stosowanym w chorobach układu sercowo-naczyniowego. Ta część książki wprowadza Czytelnika w farmakologię szczegółową, omawiającą właściwości poszczególnych grup leków. Zadania z farmakologii szczegółowej dotyczą charakterystyki całych grup leków, ale także zmuszają Czytelnika do przeanalizowania odmiennych cech poszczególnych leków w obrębie grupy tak, aby wybrać z całej grupy lek najbardziej odpowiedni dla pacjenta.

Podobnie jak poprzednie części cyklu – „Receptura i postacie leku” oraz „Farmakologia ogólna i kliniczna”, tak i obecna zawiera różnego rodzaju i o zróżnicowanym stopniu trudności zadania. Uzupełnianie prostych tabel i schematów powinno pomóc w uporządkowaniu wiedzy Czytelnika. Poukładanie posiadanych wiadomości w odpowiednich „szufladkach”, czy zobrazowanie rysunkiem, ułatwi ich zapamiętanie. Część zadań, szczególnie poświęconych mechanizmom działania leków, może wymagać sięgnięcia do kilku różnych podręczników farmakologii, artykułów naukowych lub internetowych baz danych. Zagadnienia omawiane w tej części podręcznika często wiążą się z zadaniami z części poprzednich lub wymagają przypomnienia wiadomości z farmakologii ogólnej. W takich przypadkach Autorzy odsyłają do wcześniejszych części książki, stosując odpowiednie oznaczenia. Liczne zadania dotyczące interakcji leków będą wymagały od studenta połączenia informacji o różnych grupach leków i wyciągania wniosków na podstawie posiadanych wiadomości. W książce jest także wiele zadań dotykających zagadnień z farmakologii klinicznej – zawierających obszerne opisy pacjentów, dla których należy wybrać optymalny lek, uzasadnić wybór zastosowanego leczenia, lub wyjaśnić, jaki błąd został popełniony w leczeniu. Te ostanie zadania mogą stać się punktem wyjścia do dyskusji na zajęciach z farmakologii.

Wiele zagadnień jest omawianych na podstawie przypadków klinicznych, a rozwiązanie problemów może wymagać współpracy lekarza i farmaceuty, do której Autorzy zachęcają w zadaniach i praktyce zawodowej.

Książka jest kierowana dla studentów, zwłaszcza medycyny i farmacji, ale może również być narzędziem przydatnym dla farmaceutów w ramach podyplomowego kształcenia ciągłego i specjalistycznego m.in. w zakresie farmacji aptecznej, klinicznej, czy szpitalnej. Może być ona również przydatna studentom stomatologii, pielęgniarstwa i innych specjalności medycznych.

Dr n. med. Małgorzata Berezińska

Dr hab. n. med. Anna Wiktorowska-OwczarekRozdział 1
PODSTAWY FARMAKOLOGII UKŁADU AUTONOMICZNEGO

Zadania 1–4 to właściwie powtórka z fizjologii układu autonomicznego. Jednak, jak wkrótce się przekonasz, farmakologia układu autonomicznego jest bardzo ściśle związana z jego fizjologią. Jeżeli zatem przypomnisz sobie budowę i funkcje tego układu, bardzo łatwo opanujesz działania leków, które na ten układ wpływają.

ZADANIE 1. Układ nerwowy somatyczny i autonomiczny.

Przygotowujesz sobie posiłek i chcesz przestawić garnek znajdujący się na kuchence gazowej. Nie pomyślałeś o tym, że garnek może być gorący, gdy go dotykasz odsuwasz, szybko rękę.

a) Jaka część układu nerwowego zadziałała?

Pomimo pewnych trudności w końcu zjadasz swój ulubiony posiłek, w wyniku czego dochodzi do wydzielania soków trawiennych i wzmożonej perystaltyki jelit, a potem udajesz się na drzemkę poobiednią.

b) Jaka część układu nerwowego jest wówczas aktywowana?

Startujesz w biegu na 100 m. Jakie zmiany w Twoim organizmie zachodzą przed tym biegiem i w jego trakcie, niezależnie od aktywności układu ruchu?

c) Jaka część układu nerwowego jest wówczas aktywowana?

Porównaj układy, o których mowa w podanych przykładach, wpisując odpowiednie dane do tabeli 1.1 oraz uzupełniając nazwy na rycinie 1.1.

Tabela 1.1. Różnice między układem somatycznym i autonomicznym.

---------------------------------- ------------------ --------------------
Układ somatyczny Układ autonomiczny
Unerwiane narządy/tkanki
Układ zależny/niezależny od woli
---------------------------------- ------------------ --------------------

Rycina 1.1. Schemat budowy układu somatycznego i autonomicznego.

ZADANIE 2. Budowa i fizjologia układu somatycznego i autonomicznego.

a) Nazwij struktury oznaczone na rycinie 1.1:

1 –

2 –

3 –

4 –

b) Jakie neuroprzekaźniki są uwalniane w synapsach oznaczonych na rycinie 1.1 w miejscach oznaczonych odpowiednimi literami?

A – …

B – …

C – ………………….. i …………………………….

c) Jakiego typu receptory występują w synapsach oznaczonych na rycinie 1.1 (wstaw znak „+” w odpowiedniej kolumnie)?

Tabela 1.2. Typy receptorów w układzie somatycznym i autonomicznym.

--------- ------------------------------------- ---------------------------------
Synapsa Receptor związany z kanałem jonowym Receptor sprzężony z białkiem G
A
B
C
--------- ------------------------------------- ---------------------------------

FOiK

Jakie znaczenie ma typ receptora dla szybkości działania układu? (zajrzyj też do zadania FOiK rozdz. 12, zad. 16)

ZADANIE 3. Części układu autonomicznego.

Czekasz na wyniki z egzaminu z farmakologii, którego rezultatu nie jesteś pewien. Już zbliża się godzina, kiedy nauczyciel zamieści wyniki na platformie elektronicznej. Jakie zmiany fizjologiczne wówczas odczuwasz? Jaka część układu autonomicznego jest aktywna w tym momencie Twojego życia i jakie neuroprzekaźniki biorą udział w zmianach fizjologicznych?

Uzyskałeś wyniki, zdałeś egzamin z farmakologii i zmęczony, ale zadowolony i spokojny idziesz spać. Jaka część układu autonomicznego jest aktywna?

Opisz elementy poszczególnych części układu autonomicznego na rycinie 1.2.

Rycina 1.2. Części układu autonomicznego.

a) Nazwij każdą z części układu autonomicznego.

b) Jakie neuroprzekaźniki są uwalniane w synapsach oznaczonych na rycinie 1.2 w miejscach oznaczonych odpowiednimi literami?

A –

B –

C –

D –

c) Jakie receptory występują w synapsach oznaczonych na rycinie 1.2? Podaj ich nazwy fizjologiczne oraz czy jest to receptor jonotropowy, czy metabotropowy.

A –

B –

C –

D –

ZADANIE 4. Efekty pobudzenia układu współczulnego i przywspółczulnego.

Uzupełnij tabelę 1.3, wstawiając w kolumny odpowiednie symbole/określenia.

Tabela 1.3. Porównanie niektórych efektów działania układu współczulnego i przywspółczulnego.

------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------- -----------------------
Układ współczulny Układ przywspółczulny
Układ aktywowany po posiłku, w czasie odpoczynku (reakcje typu rest and digest) (tak/nie)
Układ aktywowany w czasie stresu? (reakcje typu fight or flight) (tak/nie)
Przewaga działania układu w ciągu dnia czy w ciągu nocy?
Wpływ na częstość akcji serca (↑ czy ↓ czy ↔)
Wpływ na siłę skurczu mięśnia sercowego (↑, ↓ czy ↔)
Wpływ na mięśniówkę gładką oskrzeli (rozkurcz/ skurcz)
Wpływ na perystaltykę przewodu pokarmowego (↑ czy ↓ czy ↔)
Wpływ na zwieracze przewodu pokarmowego (rozkurcz/skurcz)
Wpływ na mięsień wypieracz pęcherza moczowego (rozkurcz/skurcz)
Wpływ na mięsień zwieracz pęcherza moczowego (rozkurcz/skurcz)
Wpływ na źrenicę (miosis/mydriasis)
------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------- -----------------------

ZADANIE 5. Agoniści układu współczulnego.

FOiK

Według klasycznej definicji farmakodynamicznej agonista to związek, który wiąże się z receptorem i powoduje wyzwolenie odpowiedzi komórki (czyli ma powinowactwo do receptora i aktywność wewnętrzną). Zajrzyj też do zadania: FOiK, rozdz. 11, zad. 2. W przypadku leków układu autonomicznego używa się pojęcia agonisty również w szerszym znaczeniu – do związków o działaniu agonistycznym, nasilającym lub naśladującym działanie układu autonomicznego, zaliczamy nie tylko agonistów receptorów w ujęciu farmakodynamicznym, lecz także związki działające za pośrednictwem endogennych ligandów (poprzez regulację ich uwalniania, transportu zwrotnego czy rozkładu), tzw. agonistów działających pośrednio. Z kolei niektóre związki mogą działać jako agoniści bezpośredni i pośredni – są wówczas określane jako agoniści o działaniu złożonym. Sympatykomimetyki to wszystkie leki pobudzające układ współczulny niezależnie od mechanizmu, a adrenomimetyki to agoniści bezpośredni.

Rycina 1.3. Rodzaje leków wpływających na układ autonomiczny.

a) Nazwij zaznaczone na rycinie 1.4 mechanizmy działania. Na podstawie rysunku określ, w jaki sposób lek mógłby nasilać działanie układu współczulnego i nazwij te procesy.

A –

B –

C –

D –

Rycina 1.4. Mechanizmy działania leków sympatykomimetycznych.

b) Na podstawie ryciny 1.4 i powyższych informacji wpisz w odpowiednie miejsca w tabeli 1.4 mechanizmy działania leków oznaczone jako A, B, C, D i E z ryciny 1.4.

Tabela 1.4. Mechanizmy pobudzania układu współczulnego.

Działanie na receptory układu współczulnego

Działanie bezpośrednie

Działanie pośrednie

c) Dopasuj do związków podanych w tabeli 1.5 mechanizmy działania. Określ, czy dany związek należy do grupy agonistów bezpośrednich, pośrednich czy o działaniu złożonym. Określ też, czy jest adrenomimetykiem czy sympatykomimetykiem.

Tabela 1.5. Mechanizmy działania agonistów układu współczulnego.

----------------------------------- ------------------------- ----------------- --------------------------------
Związki o działaniu agonistycznym Mechanizm(-y) działania Grupa agonistów Adrenomimetyk/sympatykomimetyk
Adrenalina
Amfetamina
Dobutamina
Efedryna
Fenylefryna
Klonidyna
Kokaina
Pseudoefedryna
Wenlafaksyna
Moklobemid
----------------------------------- ------------------------- ----------------- --------------------------------

Dwa ostatnie leki wywołują działania w obrębie układu współczulnego, jednakże ze względu na podstawowe miejsce działania i zastosowanie terapeutyczne zaliczamy je do leków działających na ośrodkowy układ nerwowy, a nie do leków działających na układ współczulny. Leki te zostaną omówione w następnej książce z serii „Farmakologia w zadaniach”.

d) W narządach unerwianych przez układ współczulny występuje kilka typów receptorów dla neurotransmiterów tego układu. Związki o działaniu agonistycznym mogą pobudzać jeden typ receptora adrenergicznego z dużo większym powinowactwem niż inne typy receptorów (agoniści selektywni) lub kilka typów receptorów z podobnym powinowactwem (agoniści nieselektywni).

Określ, które ze związków wymienionych w tabeli 1.5 są agonistami selektywnymi, a które nieselektywnymi w stosunku do receptorów adrenergicznych. Podaj, do jakich grup należą (o działaniu bezpośrednim, pośrednim, złożonym) (tab. 1.6).

Tabela 1.6. Rodzaje sympatykomimetyków.

Sympatykomimetyk

Bezpośredni (adrenomimetyk)

Złożony

Pośredni

Selektywny dla receptora adrenergicznego

Nieselektywny dla receptorów adrenergicznychRozdział 2
LEKI α-ADRENOMIMETYCZNE

ZADANIE 1. Agoniści receptorów α-adrenergicznych – wewnątrzkomórkowe szlaki przekazywania sygnału.

Jak już wiesz, adrenalina jest nieselektywnym agonistą receptorów układu współczulnego. Lek ten pobudza m.in. receptory α₁-adrenergiczne i α₂-adrenergiczne.

FOiK

Zajrzyj też do zadań: FOiK, rozdz. 12, zad. 21, 24–27

a) Uzupełnij puste miejsca na rycinie 2.1 przedstawiającej wewnątrzkomórkowe szlaki przekazywania sygnału receptorów α-adrenergicznych pobudzanych przez adrenalinę.

Rycina 2.1. Wewnątrzkomórkowe szlaki przekazywania sygnału z receptorów α-adrenergicznych.

b) Jaka jest różnica w lokalizacji w obrębie synapsy funkcji receptora α₁-adrenergicznego i α₂-adrenergicznego?

Leki α₁-adrenomimetyczne

ZADANIE 2. Agoniści receptorów α₁-adrenergicznych – wskazania do stosowania i działania terapeutyczne.

Mężczyzna w wieku 20 lat, z objawami przeziębienia i nieżytu nosa (stan podgorączkowy, ból głowy, obrzęk i przekrwienie błony śluzowej nosa, nadmierna ilość wydzieliny śluzowej z nosa, kichanie). Choremu zaproponowano zastosowanie w postaci doustnej preparatu „Anty-grypina”, zawierającego m.in. chlorowodorek fenylefryny.

a) Na jakie receptory układu współczulnego i w jaki sposób działa fenylefryna?

b) Jakie zmiany w komórkach mięśni gładkich zachodzą pod wpływem fenylefryny? Uzupełnij puste miejsca na schemacie (ryc. 2.2).

Rycina 2.2. Kaskada procesów uruchamianych w komórkach mięśni gładkich przez agonistów receptorów α₁-adrenergicznych.

c) U tego pacjenta terapeutyczny efekt fenylefryny wynika z jej działania na mięśnie gładkie naczyń krwionośnych w błonie śluzowej nosa. Jak zmieni się średnica naczyń pod wpływem fenylefryny? – zaznacz na rycinie 2.3, wypełniając przestrzeń między odpowiednimi okręgami.

Rycina 2.3. Zmiana średnicy naczyń krwionośnych (przekrój poprzeczny przez naczynie krwionośne) pod wpływem agonistów receptora α₁-adrenergicznego.

d) Jaki efekt kliniczny jest spodziewany po podaniu leku (zaznacz w tabeli, nasilenie których objawów powinno ulec zmniejszeniu)?

Tabela 2.1. Efekt terapeutyczny fenylefryny.

-------------------------------- -------------------- ----------- ------------------------------------------- -------------------------------------------- ----------
Objaw Stan podgorączkowy Ból głowy Obrzęk i przekrwienie błony śluzowej nosa Nadmierna ilość wydzieliny śluzowej z nosa Kichanie
Znoszenie objawu (tak lub nie)
-------------------------------- -------------------- ----------- ------------------------------------------- -------------------------------------------- ----------

e) Jaką drogą, oprócz drogi doustnej, można podawać fenylefrynę jako lek zmniejszający produkcję wydzieliny i poprawiający drożność nosa? Wypełnij tabelę 2.2.

Tabela 2.2. Efekt działania fenylefryny zależny od drogi podania.

--------------------------- ------------------------------------------ -----------------------------
Droga podania fenylefryny Działanie miejscowe czy ogólnoustrojowe? Zalety i wady drogi podania

--------------------------- ------------------------------------------ -----------------------------

f) Wymień inne leki o takim samym mechanizmie działania jak fenylefryna, stosowane jako leki poprawiające drożność nosa. Jakimi drogami są one podawane?

ZADANIE 3. Agoniści receptorów α₁-adrenergicznych – wskazania do stosowania i działania terapeutyczne.

a) Wymień leki o takim samym mechanizmie działania jak fenylefryna, stosowane w postaci kropli do oczu.

b) Jakie są wskazania do stosowania tych leków w kroplach do oczu?

ZADANIE 4. Agoniści receptorów α₁-adrenergicznych – wskazania do stosowania i działania terapeutyczne.

Kobieta, lat 30, ma mieć wykonane badanie dna oka. Przed badaniem podano jej krople do oka zwierające fenylefrynę.

a) Jakiej zmiany w wyglądzie źrenicy spodziewasz się u tej kobiety? – zaznacz na rycinie 2.4.

Rycina 2.4. Zmiana średnicy źrenicy pod wpływem agonistów receptorów α₁-adrenergicznych.

b) Czy u tej pacjentki wystąpi zaburzenie akomodacji oka?

ZADANIE 5. Agoniści receptorów α₁-adrenergicznych – działania niepożądane.

a) 30-letni mężczyzna z nieżytem nosa zastosował doustnie lek złożony zawierający fenylefrynę. W jaki sposób wpłynie ona na mięśnie gładkie naczyń krwionośnych? Jaki wpływ może mieć ta zmiana na ciśnienie tętnicze? – zaznacz na wykresie (ryc. 2.5) (przy stosowaniu fenylefryny w dawkach terapeutycznych ten efekt występuje rzadko).

Rycina 2.5. Zmiana ciśnienia tętniczego pod wpływem agonistów receptorów α₁-adrenergicznych (przekrój poprzeczny przez naczynie krwionośne).

b) Zmiana ciśnienia tętniczego po podaniu leków uruchamia mechanizmy odruchowe w układzie krążenia.

Rycina 2.6. Mechanizmy odruchowe w układzie krążenia wyzwalane przez agonistów receptorów α₁-adrenergicznych.

c) Receptory α₁-adrenergiczne znajdują się także w zwieraczu wewnętrznym pęcherza moczowego. Jaki wpływ może mieć fenylefryna na funkcję zwieracza (skurcz czy rozluźnienie – zaznacz na rysunku)? Jakiego rodzaju zaburzenia oddawania moczu mogą wystąpić u pacjentów stosujących fenylefrynę doustnie (szczególnie u mężczyzn z przerostem prostaty)? Zaznacz/dorysuj na rycinie 2.7 po prawej, jaka zmiana zachodzi w drogach moczowych pod wpływem leku.

Rycina 2.7. Wpływ agonistów receptorów α₁-adrenergicznych na zwieracz wewnętrzny pęcherza moczowego.

d) 30-letniej kobiecie, uskarżającej się na omdlenia, zawroty głowy, mroczki przed oczami w wyniku hipotonii ortostatycznej, lekarz przepisał midodrynę – selektywnego agonistę receptorów α₁. Pacjentka zauważyła, że po zażyciu leku pojawił się u niej objaw skórny o charakterze „gęsiej skórki” zlokalizowanej na przedramionach. Wyjaśnij mechanizm tego zjawiska, ilustrując zmianę ułożenia włosa pod wpływem leku.

Rycina 2.8. Efekt działania agonistów receptorów α₁-adrenergicznych na mięśnie przywłosowe.

e) Na podstawie sytuacji pacjentów przedstawionych powyżej wymień w tabeli 2.3 działania niepożądane, jakie mogą towarzyszyć terapii lekami α₁-adrenomimetycznymi.

f) Wiedząc, jakie działania niepożądane mogą wystąpić podczas stosowania α₁-adrenomimetyków, wymień, jakich ostrzeżeń udzielisz pacjentowi, przepisując/wydając z apteki te leki. Jakie są przeciwwskazania do stosowania tej grupy leków?

Uzupełnij tabelę 2.3 na podstawie podpunktów a–d.

Tabela 2.3. Działania niepożądane i przeciwwskazania do stosowania α₁-adrenomimetyków.

------------------------------------------ -------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------
Działania niepożądane α₁-adrenomimetyków Ostrzeżenia dla pacjenta podczas terapii α₁-adrenomimetykami Przeciwwskazania do stosowania α₁-adrenomimetyków

------------------------------------------ -------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------

ZADANIE 6. Leki α-adrenomimetyczne – ich zastosowanie w zależności od postaci.

Do grupy α-adrenomimetyków, oprócz fenylefryny, należą inne leki występujące w postaci: kropli, aerozolu, żelu do nosa, kropli do oczu oraz tabletek.

Podaj drogę/drogi podania wymienionych w tabeli 2.4 leków i wskazania dla leku przy określonej drodze podania. Sprawdź w wykazie leków.

Tabela 2.4. Zastosowanie α-adrenomimetyków w zależności od postaci leku.

----------------- ------------------- -----------
Lek Droga(-i) podania Wskazania
Ksylometazolina
Nafazolina
Tetryzolina
Midodryna
Fenylefryna
----------------- ------------------- -----------

Leki α₂-adrenomimetyczne

ZADANIE 7. Klonidyna – mechanizm działania.

a) Zaznacz na schemacie (ryc. 2.9) synapsy adrenergicznej miejsce działania klonidyny. Jaki jest wpływ pobudzenia receptora przez klonidynę na przekaźnictwo adrenergiczne w tej synapsie? Zaznacz na rysunku.

Rycina 2.9. Działanie klonidyny w synapsie adrenergicznej.

b) Jaki jest efekt działania klonidyny w ośrodkowym układzie nerwowym (OUN)? Jakie są efekty tych zmian w układzie krążenia? (zaznacz na ryc. 2.10 ↑ czy ↓).

Rycina 2.10. Mechanizm hipotensyjnego działania klonidyny.

c) Klonidyna jest także słabym agonistą postsynaptycznych receptorów α₁ (stosunek powinowactwa do receptorów α₂ i α₁ ≈ 200:1). Po podaniu dożylnym (oraz u niektórych pacjentów po podaniu początkowej dawki doustnej) jest widoczne działanie klonidyny na receptory α₁-adrenergiczne poza OUN, jednakże lek szybko przenika do OUN i efekt ośrodkowy przeważa nad działaniem obwodowym.

Narysuj na układzie współrzędnych zmiany ciśnienia tętniczego po podaniu dożylnym klonidyny.

Zaznacz na rycinie 2.11, czy jest to działanie ośrodkowe czy obwodowe oraz jakie receptory odpowiadają za zmiany ciśnienia.

Rycina 2.11. Zmiany ciśnienia tętniczego po dożylnym podaniu klonidyny.

d) W wyniku długotrwałego stosowania klonidyny nastąpiły pewne zmiany na poziomie receptorów.

FOiK

Jakie zmiany receptorowe mogą nastąpić podczas przewlekłego stosowania klonidyny i – w związku z tym – jakie objawy mogą wystąpić w trakcie terapii i przy nagłym jej przerwaniu? Zaznacz w tabeli 2.5. Podpowiedź do rozwiązania tego zadania znajdziesz w FOiK, rozdz. 12, zad. 27.

Tabela 2.5. Objawy występujące w trakcie terapii klonidyną i po nagłym jej zakończeniu.

----------------------------- ------------------ ------------- -----------------------
Objaw Początek terapii Kontynuacja Po nagłym odstawieniu

Drżenie rąk

Gęsia skórka

Kołatanie serca

Lęk

Nadmierna senność

Omdlenia ortostatyczne

Spadek ciśnienia tętniczego

Uderzenia gorąca

Zaczerwienienie twarzy
----------------------------- ------------------ ------------- -----------------------

ZADANIE 8. Zastosowanie klonidyny.

Klonidynę próbuje się stosować w wielu wskazaniach innych niż nadciśnienie tętnicze. Zajrzyj do prac naukowych lub dowolnych innych źródeł i wypisz te potencjalne wskazania. Czy są one wymienione w charakterystyce produktu leczniczego (ChPL) klonidyny?

ZADANIE 9. Zastosowania terapeutyczne pochodnych klonidyny.

W lecznictwie stosowana jest nie tylko klonidyna, lecz także jej pochodne. Uzupełnij tabelę 2.6 danymi na ich temat.

Tabela 2.6. Zastosowania terapeutyczne pochodnych klonidyny.

--------------- --------------- ----------------------------
Droga podania Zastosowanie terapeutyczne
Brymonidyna
Apraklonidyna
Tyzanidyna
--------------- --------------- ----------------------------

ZADANIE 10. Mechanizm działania metyldopy.

FOiK

U ciężarnej w wieku 39 lat, u której zdiagnozowano nadciśnienie tętnicze, lekarz przepisał metyldopę, która działa ośrodkowo i jest prolekiem fałszywego neuroprzekaźnika. Zadanie dotyczące metyldopy znajdziesz w FOiK, rozdz. 8, zad. 1.

a) Co oznacza w tym wypadku pojęcie fałszywego przekaźnika i jak działa α-metyldopa?

Rycina 2.12. Powstawanie fałszywego neuroprzekaźnika.

b) Jaki mechanizm działania wykazuje fałszywy przekaźnik powstały z metyldopy w porównaniu z noradrenaliną?

c) Zaznacz na rycinie 2.13 receptory, na które działa metabolit powstały z metyldopy.

Rycina 2.13. Mechanizm działania metyldopy.

ZADANIE 11. Porównanie klonidyny z metyldopą.

Oba leki pobudzają receptory α₂-adrenergiczne, ale występują między nimi pewne różnice. Porównaj te dwa leki w tabeli 2.7, wstawiając określone symbole.

Tabela 2.7. Porównanie klonidyny z metyldopą.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ----------- -----------
Opis Klonidyna Metyldopa
Jest prekursorem α-metylonoradrenaliny – wstaw „+” lub „–”
Silniej pobudza receptory α₂-adrenergiczne niż α₁-adrenergiczne
Jest agonistą receptora imidazolowego I₁ zlokalizowanego w jądrze siatkowatym bocznym pnia mózgu i α₂-adrenergicznego
Zaznacz, który z leków działa tylko ośrodkowo, a który ma działanie ośrodkowe i obwodowe.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ----------- -----------

ZADANIE 12. Działanie klonidyny i metyldopy na układ współczulny.

Klonidyna i metyldopa są agonistami receptora α₂-adrenergicznego, czyli – zgodnie z zastosowanym przez autorów podziałem – należą do adrenomimetyków. Zastanów się, czy ze względu na ich wpływ na aktywność układu współczulnego należy je zaliczyć do sympatykolityków czy sympatykomimetyków.