Farmakoterapia w ginekologii, uroginekologii i endokrynologii ginekologicznej - ebook
Wydawnictwo:
Data wydania:
1 stycznia 2019
Format ebooka:
EPUB
Format
EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie.
Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu
PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie
jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz
w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników
e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i
tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji
znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji
multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka
i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej
Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego
tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na
karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją
multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire
dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy
wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede
wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach
PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla
EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Pobierz fragment w jednym z dostępnych formatów
Farmakoterapia w ginekologii, uroginekologii i endokrynologii ginekologicznej - ebook
Znani i cenieni autorzy, doświadczeni praktycy dzielą się z czytelnikami swoją wiedzą w krótkich, zwięzłych rozdziałach zbudowanych według schematu: charakterystyka choroby, leczenie, piśmiennictwo. W części ginekologicznej omówiono takie zagadnienia jak: choroby przenoszone drogą płciową, nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych, endometrioza, dyspareunia, wulwodynia, osteoporoza, zapalenia narządów i zespół bólowy miednicy mniejszej, antykoncepcja, ginekologia młodocianych, a także tematy dotyczące operacji (antybiotykoterapia, powikłania, profilaktyka zrostów pooperacyjnych), czy zastosowanie kwasu hialuronowego w ginekologii. W „Uroginekologii” czytelnik przeczyta o nadreaktywności pęcherza moczowego, bolesnym pęcherzu moczowym, pęcherzu neurogennym i hipotonicznym, wysiłkowym i mieszanym nietrzymaniu moczu, a także nietrzymaniu moczu u dzieci, leczeniu nocnej poliurii, wpływie schorzeń neurodegeneracyjnych na zaburzenia uroginekologiczne. To również wiedza o wykorzystaniu osocza bogatopłytkowego w uroginekologii, estrogenoterapia, fitoterapia i immunoterapia, zakażenia układu moczowego i ich profilaktyka okołozabiegowa i okołooperacyjna, a także uśmierzanie bólu pooperacyjnego. W książce omówiono również zagadnienia endokrynologiczne: choroby podwzgórza, przysadki, nadnerczy, tarczycy, jajników; niepłodność żeńską i stymulację owulacji oraz hormonalną terapię menopauzy. Książka jest przeznaczona dla lekarzy ginekologów i osób przygotowujących się do specjalizacji w dziedzinie położnictwa i ginekologii.
| Kategoria: | Medycyna |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-200-5892-5 |
| Rozmiar pliku: | 1,6 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Autorzy
Autorzy
Monika Abramiuk
I Katedra i Klinika Ginekologii Onkologicznej i Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Aneta Adamiak-Godlewska
II Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Michał Bogusiewicz
II Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Grzegorz H. Bręborowicz
Katedra i Klinika Perinatologii i Ginekologii
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Marek Chuchracki
Wydział Medyczny
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Kaliszu
Iwona Czech
Katedra Zdrowia Kobiety
Wydział Nauk o Zdrowiu
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Wojciech Dąbrowski
I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Agnieszka Drosdzol-Cop
Katedra Zdrowia Kobiety
Wydział Nauk o Zdrowiu
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Zbigniew Friebe
Katedra i Klinika Perinatologii i Ginekologii
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Anna Fuchs
Katedra Zdrowia Kobiety
Wydział Nauk o Zdrowiu
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Konrad Futyma
II Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Krzysztof Gałczyński
II Oddział Ginekologii Onkologicznej
Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli w Lublinie
Monika Grymowicz
Katedra i Klinika Endokrynologii Ginekologicznej
Warszawski Uniwersytet Medyczny
Nikodem Horst
Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Grzegorz Jakiel
I Klinika Położnictwa i Ginekologii
Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego
Centrum Medyczne „Żelazna” sp. z o.o. w Warszawie
Katarzyna Jankiewicz
II Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Aleksandra Kamińska
II Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Waldemar Kapusta
Klinika Endokrynologii i Terapii Izotopowej
Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie
Jan Kotarski
I Katedra i Klinika Ginekologii Onkologicznej i Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Edyta Kotlińska-Hasiec
I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Beata Kulik-Rechberger
I Katedra Pediatrii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Michał Kunicki
Katedra i Klinika Endokrynologii Ginekologicznej
Warszawski Uniwersytet Medyczny
Krzysztof Łukaszuk
Zakład Pielęgniarstwa Położniczo-Ginekologicznego
Gdański Uniwersytet Medyczny
Klinika Leczenia Niepłodności INVICTA
Błażej Męczekalski
Katedra i Klinika Endokrynologii Ginekologicznej
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Paweł Milart
III Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Paweł Miotła
II Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Marta Monist
II Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Łukasz Nowakowski
II Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Beata Olszak-Sokołowska
Klinika Leczenia Niepłodności INVICTA w Gdańsku
Dominika Orszulak
Katedra Zdrowia Kobiety
Wydział Nauk o Zdrowiu
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Maciej Paszkowski
III Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Tomasz Paszkowski
III Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Wojciech Pięta
Katedra i Klinika Endokrynologii Ginekologicznej
Warszawski Uniwersytet Medyczny
Agnieszka Podfigurna
Katedra i Klinika Endokrynologii Ginekologicznej
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Natalia Podkowa
Katedra i Klinika Perinatologii i Ginekologii
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Dorota Rabiega-Gmyrek
Katedra Zdrowia Matki i Dziecka
Wydział Nauk o Zdrowiu
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Ewa Rechberger
II Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Tomasz Rechberger
II Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Amanda Robek
Katedra Zdrowia Kobiety
Wydział Nauk o Zdrowiu
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Katarzyna Romanek-Piva
II Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Anna Roztocka-Kuc
Katedra i Klinika Perinatologii i Ginekologii
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Marek Ruchała
Katedra i Klinika Endokrynologii, Przemiany Materii i Chorób Wewnętrznych
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Ewa Rudnicka
Katedra i Klinika Endokrynologii Ginekologicznej
Warszawski Uniwersytet Medyczny
Katarzyna Skorupska
II Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Paweł Skorupski
II Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Roman Smolarczyk
Katedra i Klinika Endokrynologii Ginekologicznej
Warszawski Uniwersytet Medyczny
Dominika Streit-Ciećkiewicz
II Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Ewelina Szczepanek-Parulska
Katedra i Klinika Endokrynologii, Przemiany Materii i Chorób Wewnętrznych
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Anna Szeliga
Katedra i Klinika Endokrynologii Ginekologicznej
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Małgorzata Wojtaś
II Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Ewa Woźniakowska
III Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Wojciech Wrona
III Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Andrzej Wróbel
II Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Kornelia Zaręba
I Klinika Położnictwa i Ginekologii
Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego
Centrum Medyczne „Żelazna” sp. z o.o. w Warszawie
Alicja Ziętek
II Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w LubliniePrzedmowa
Przedmowa
Rozwój ginekologii doprowadził do wyodrębnienia się z niej nowych kierunków specjalizacji, a wśród nich uroginekologii i endokrynologii ginekologicznej. Powszechność występowania problemów klinicznych związanych z tymi nowymi specjalizacjami powoduje, że niemal każdy ginekolog ma do czynienia z pacjentkami dotkniętymi dolegliwościami z tego właśnie zakresu.
Rozwiązywanie problemów klinicznych to przede wszystkim diagnostyka i postawienie właściwego rozpoznania, a następnie odpowiednie postępowanie terapeutyczne. W związku z powyższym powstała koncepcja usystematyzowania wiedzy na temat terapii w najczęściej rozpoznawanych schorzeniach w wymienionych wyżej specjalnościach. W opracowywaniu poszczególnych rozdziałów opieraliśmy się na naszej wiedzy, na zasadach terapii stosowanej w jednostkach klinicznych przez nas kierowanych, jak również na aktualnych rekomendacjach różnych towarzystw naukowych. Wiedza zawarta w poszczególnych rozdziałach może stanowić inspiracje do wypracowywania schematów terapeutycznych opartych na własnym doświadczeniu klinicznym.
„Farmakoterapia w ginekologii, uroginekologii i endokrynologii ginekologicznej” nie jest w pełni wyczerpującym źródłem informacji terapeutycznych w tak rozległych gałęziach wiedzy. Niemniej żywimy nadzieję, że wybór tematów był właściwy, a ich treść będzie pomocna w codziennej pracy i będzie dobrze służyła naszym pacjentom w aspekcie czasami trudnych decyzji terapeutycznych.
Ostatecznymi recenzentami książki będą Czytelnicy. Mamy nadzieję, że sięgając po tę monografię – w określonych sytuacjach klinicznych czy też przygotowując się do egzaminów – znajdą oni w niej sprzymierzeńca. Jeżeli tak się stanie, będzie to największa satysfakcja dla wszystkich, którzy brali udział w powstaniu tej książki.
Grzegorz H. Bręborowicz
Tomasz Rechberger
Błażej Męczekalski
Marek Chuchracki
Poznań–Lublin, czerwiec 2019 r.Wykaz najważniejszych skrótów
Wykaz najważniejszych skrótów
ACOG (American College of Obstetricians and Gynecologists) – Amerykańskie Kolegium Położników i Ginekologów
AIDS (acquired immunodeficiency syndrome) – zespół nabytego upośledzenia odporności
ASRM (American Society for Reproductive Medicine) – Amerykańskie Towarzystwo Medycyny Rozrodu
AUB (abnormal uterine bleeding) – nieprawidłowe krwawienie maciczne
AV (aerobic vaginitis) – zapalenie pochwy wywołane bakteriami tlenowymi
BCR (bladder cooling reflex) – odruch pęcherza moczowego na zimno
BMD (body mineral density) – gęstość mineralna kości
BPS (bladder painful syndrome) – zespół bólowy pęcherza moczowego
BV (bacterial vaginosis) – bakteryjna waginoza
CDC (Centers for Disease Control and Prevention) – Centra Kontroli i Prewencji Chorób
CIC (clean intermittent catheterization) – samocewnikowanie przerywane
COC (combined oral contraceptives) – złożona doustna antykoncepcja hormonalna
DEXA (dual-energy x-ray absorptiometry) – metoda podwójnej wiązki promieniowania rentgenowskiego
DO (detrusor overactivity) – nadreaktywność mięśnia wypieracza pęcherza moczowego
DSD (detrusor-sphincter dyssynergia) – rozkojarzenie zwieraczowo-wypieraczowe
DUA (detrusor underactivity) – niedoczynność mięśnia wypieracza pęcherza moczowego
ESBL (extended-spectrum beta-lactamases) – szczepy bakterii wytwarzające β-laktamazy o rozszerzonym spektrum
ESHRE (European Society of Human Reproduction and Embryology) – Europejskie Towarzystwo Rozrodu Człowieka i Embriologii
FDA (Food and Drug Administration) – Amerykańska Agencja Żywności i Leków
FHA (functional hypothalamic amenorrhea) – czynnościowy podwzgórzowy brak miesiączki
FI (fusion inhibitors) – inhibitory fuzji
FIGO (Fédération Internationale de Gynécologie et d’Obstétrique) – Międzynarodowa Federacja Ginekologii i Położnictwa
GKS – glikokortykosteroidy
GSM (genitourinary syndrome of menopause) – urogenitalny zespół menopauzalny
HIV (human immunodeficiency virus) – ludzki wirus niedoboru odporności
HMB (heavy menstrual bleeding) – nadmierne krwawienie miesiączkowe
hMG (human menopausal gondotropin) – ludzka gonadotropina menopauzalna
HPMB (heavy and/or prolonged menstrual bleeding) – nadmierne i/lub przedłużające się krwawienie miesiączkowe
HPV (human papillomavirus) – wirus brodawczaka ludzkiego
HSV (herpes simplex virus) – wirus opryszczki pospolitej
HTM – hormonalna terapia menopauzy
HTZ – hormonalna terapia zastępcza
IC (interstitial cystitis) – śródmiąższowe zapalenie pęcherza moczowego
IDO (idiopathic detrusor overactivity) – idiopatyczna nadreaktywność mięśnia wypieracza pęcherza moczowego
IMB (intermenstrual bleeding) – krwawienie międzymiesiączkowe
InI (integrase inhibitors) – inhibitory integrazy
ISSVD (International Society for the Study of Vulvovaginal Diseases) – Międzynarodowe Towarzystwo Badań nad Chorobami Sromu i Pochwy
IUD (intrauterine device) – wkładka wewnątrzmaciczna
LGV (lymphogranuloma venereum) – ziarnica weneryczna pachwin
LUT (lower urinary tract) – dolne drogi moczowe
LUTS (lower urinary tract symptoms) – objawy ze strony dolnych dróg moczowych
MCV (molluscum contagiosum virus) – wirus mięczaka zakaźnego
MFR (maximum flow rate) – maksymalna prędkość przepływu
MMN – monosymptomatyczne moczenie nocne
MRSA (methicillin-resistant Staphylococcus aureus) – gronkowiec złocisty oporny na metycylinę
MUI (mixed urinary incontinence) – mieszane nietrzymanie moczu
NDO (neurogenic detrusor overactivity) – nadreaktywność neurogenna mięśnia wypieracza pęcherza moczowego
NGU (non-gonococcal urethritis) – nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej
NICE (National Institute for Health and Care Excellence) – Narodowy Instytut Zdrowia i Doskonałości Klinicznej w Wielkiej Brytanii
NLPZ – niesteroidowe leki przeciwzapalne
NNRTIs (non-nucleoside reverse transcriptase inhibitors) – nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy
NRS (Numerical Rating Scale) – skala numeryczna do oceny bólu
NRTIs (nucleoside reverse transcriptase inhibitors) – nukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy
OAB (overactive bladder) – nadreaktywność pęcherza moczowego
OC (oral contraceptive) – doustna antykoncepcja hormonalna
OUN – ośrodkowy układ nerwowy
PCOS (polycystic ovary syndrome) – zespół policystycznych jajników
PID (pelvic inflammatory disease) – zapalenie narządów miednicy mniejszej
PIs (protease inhibitors) – inhibitory proteazy
POI (premature ovarian insufficiency) – przedwczesna niewydolność jajników
PONV (post operative nausea and vomiting) – pooperacyjne nudności i wymioty
POP (pelvic organ prolapse) – zaburzenia statyki narządów miednicy mniejszej
PTG – Polskie Towarzystwo Ginekologiczne
PTNS (percutaneous tibial nerve stimulation) – elektryczna przezskórna stymulacja nerwu piszczelowego
PVR (postvoid residual volume) – objętość moczu zalegającego po mikcji
RCOG (Royal College of Obstetricians and Gynecologists) – Królewskie Stowarzyszenie Położników i Ginekologów
SCI (spinal cord injury) – uszkodzenia rdzenia kręgowego
SERM (selective estrogen receptor modulator) – selektywne modulatory receptora estrogenowego
SM (sclerosis multiplex) – stwardnienie rozsiane
SNRI (serotonin norepinephrine reuptake inhibitor) – inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny i noradrenaliny
SPRM (selective progesterone receptor modulator) – selektywne modulatory receptora progesteronowego
STD (sexually transmitted diseases) – choroby przenoszone drogą płciową
SUI (stress urinary incontinence) – wysiłkowe nietrzymanie moczu
TBC (total bladder capacity) – całkowita pojemność pęcherza moczowego
TRP (transient receptor potential) – receptory przejściowego potencjału
UAB (underactive bladder) – hipotonia mięśnia wypieracza pęcherza moczowego
VAS (Visual Analogue Scale) – skala wzrokowo-analogowa do oceny bólu
VE (voiding efficiency) – wydajność mikcji
VRE (vancomycin-resistant Enterococcus) – szczepy bakterii Enterococcus oporne na wankomycynę
VV (voiding volume) – objętość mikcji
VVC (vulvovaginal candidiasis) – drożdżakowe zapalenie sromu i pochwy
WHI (Women’s Health Initiative) – Inicjatywa na rzecz Zdrowia Kobiet
WHO (World Health Organization) – Światowa Organizacja Zdrowia
WNM – wysiłkowe nietrzymanie moczu
ZUM – zakażenie układu moczowego
ŻChZZ – żylna choroba zakrzepowo-zatorowa
Autorzy
Monika Abramiuk
I Katedra i Klinika Ginekologii Onkologicznej i Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Aneta Adamiak-Godlewska
II Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Michał Bogusiewicz
II Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Grzegorz H. Bręborowicz
Katedra i Klinika Perinatologii i Ginekologii
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Marek Chuchracki
Wydział Medyczny
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Kaliszu
Iwona Czech
Katedra Zdrowia Kobiety
Wydział Nauk o Zdrowiu
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Wojciech Dąbrowski
I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Agnieszka Drosdzol-Cop
Katedra Zdrowia Kobiety
Wydział Nauk o Zdrowiu
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Zbigniew Friebe
Katedra i Klinika Perinatologii i Ginekologii
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Anna Fuchs
Katedra Zdrowia Kobiety
Wydział Nauk o Zdrowiu
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Konrad Futyma
II Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Krzysztof Gałczyński
II Oddział Ginekologii Onkologicznej
Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli w Lublinie
Monika Grymowicz
Katedra i Klinika Endokrynologii Ginekologicznej
Warszawski Uniwersytet Medyczny
Nikodem Horst
Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Grzegorz Jakiel
I Klinika Położnictwa i Ginekologii
Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego
Centrum Medyczne „Żelazna” sp. z o.o. w Warszawie
Katarzyna Jankiewicz
II Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Aleksandra Kamińska
II Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Waldemar Kapusta
Klinika Endokrynologii i Terapii Izotopowej
Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie
Jan Kotarski
I Katedra i Klinika Ginekologii Onkologicznej i Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Edyta Kotlińska-Hasiec
I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Beata Kulik-Rechberger
I Katedra Pediatrii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Michał Kunicki
Katedra i Klinika Endokrynologii Ginekologicznej
Warszawski Uniwersytet Medyczny
Krzysztof Łukaszuk
Zakład Pielęgniarstwa Położniczo-Ginekologicznego
Gdański Uniwersytet Medyczny
Klinika Leczenia Niepłodności INVICTA
Błażej Męczekalski
Katedra i Klinika Endokrynologii Ginekologicznej
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Paweł Milart
III Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Paweł Miotła
II Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Marta Monist
II Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Łukasz Nowakowski
II Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Beata Olszak-Sokołowska
Klinika Leczenia Niepłodności INVICTA w Gdańsku
Dominika Orszulak
Katedra Zdrowia Kobiety
Wydział Nauk o Zdrowiu
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Maciej Paszkowski
III Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Tomasz Paszkowski
III Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Wojciech Pięta
Katedra i Klinika Endokrynologii Ginekologicznej
Warszawski Uniwersytet Medyczny
Agnieszka Podfigurna
Katedra i Klinika Endokrynologii Ginekologicznej
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Natalia Podkowa
Katedra i Klinika Perinatologii i Ginekologii
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Dorota Rabiega-Gmyrek
Katedra Zdrowia Matki i Dziecka
Wydział Nauk o Zdrowiu
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Ewa Rechberger
II Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Tomasz Rechberger
II Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Amanda Robek
Katedra Zdrowia Kobiety
Wydział Nauk o Zdrowiu
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Katarzyna Romanek-Piva
II Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Anna Roztocka-Kuc
Katedra i Klinika Perinatologii i Ginekologii
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Marek Ruchała
Katedra i Klinika Endokrynologii, Przemiany Materii i Chorób Wewnętrznych
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Ewa Rudnicka
Katedra i Klinika Endokrynologii Ginekologicznej
Warszawski Uniwersytet Medyczny
Katarzyna Skorupska
II Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Paweł Skorupski
II Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Roman Smolarczyk
Katedra i Klinika Endokrynologii Ginekologicznej
Warszawski Uniwersytet Medyczny
Dominika Streit-Ciećkiewicz
II Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Ewelina Szczepanek-Parulska
Katedra i Klinika Endokrynologii, Przemiany Materii i Chorób Wewnętrznych
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Anna Szeliga
Katedra i Klinika Endokrynologii Ginekologicznej
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Małgorzata Wojtaś
II Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Ewa Woźniakowska
III Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Wojciech Wrona
III Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Andrzej Wróbel
II Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Kornelia Zaręba
I Klinika Położnictwa i Ginekologii
Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego
Centrum Medyczne „Żelazna” sp. z o.o. w Warszawie
Alicja Ziętek
II Katedra i Klinika Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w LubliniePrzedmowa
Przedmowa
Rozwój ginekologii doprowadził do wyodrębnienia się z niej nowych kierunków specjalizacji, a wśród nich uroginekologii i endokrynologii ginekologicznej. Powszechność występowania problemów klinicznych związanych z tymi nowymi specjalizacjami powoduje, że niemal każdy ginekolog ma do czynienia z pacjentkami dotkniętymi dolegliwościami z tego właśnie zakresu.
Rozwiązywanie problemów klinicznych to przede wszystkim diagnostyka i postawienie właściwego rozpoznania, a następnie odpowiednie postępowanie terapeutyczne. W związku z powyższym powstała koncepcja usystematyzowania wiedzy na temat terapii w najczęściej rozpoznawanych schorzeniach w wymienionych wyżej specjalnościach. W opracowywaniu poszczególnych rozdziałów opieraliśmy się na naszej wiedzy, na zasadach terapii stosowanej w jednostkach klinicznych przez nas kierowanych, jak również na aktualnych rekomendacjach różnych towarzystw naukowych. Wiedza zawarta w poszczególnych rozdziałach może stanowić inspiracje do wypracowywania schematów terapeutycznych opartych na własnym doświadczeniu klinicznym.
„Farmakoterapia w ginekologii, uroginekologii i endokrynologii ginekologicznej” nie jest w pełni wyczerpującym źródłem informacji terapeutycznych w tak rozległych gałęziach wiedzy. Niemniej żywimy nadzieję, że wybór tematów był właściwy, a ich treść będzie pomocna w codziennej pracy i będzie dobrze służyła naszym pacjentom w aspekcie czasami trudnych decyzji terapeutycznych.
Ostatecznymi recenzentami książki będą Czytelnicy. Mamy nadzieję, że sięgając po tę monografię – w określonych sytuacjach klinicznych czy też przygotowując się do egzaminów – znajdą oni w niej sprzymierzeńca. Jeżeli tak się stanie, będzie to największa satysfakcja dla wszystkich, którzy brali udział w powstaniu tej książki.
Grzegorz H. Bręborowicz
Tomasz Rechberger
Błażej Męczekalski
Marek Chuchracki
Poznań–Lublin, czerwiec 2019 r.Wykaz najważniejszych skrótów
Wykaz najważniejszych skrótów
ACOG (American College of Obstetricians and Gynecologists) – Amerykańskie Kolegium Położników i Ginekologów
AIDS (acquired immunodeficiency syndrome) – zespół nabytego upośledzenia odporności
ASRM (American Society for Reproductive Medicine) – Amerykańskie Towarzystwo Medycyny Rozrodu
AUB (abnormal uterine bleeding) – nieprawidłowe krwawienie maciczne
AV (aerobic vaginitis) – zapalenie pochwy wywołane bakteriami tlenowymi
BCR (bladder cooling reflex) – odruch pęcherza moczowego na zimno
BMD (body mineral density) – gęstość mineralna kości
BPS (bladder painful syndrome) – zespół bólowy pęcherza moczowego
BV (bacterial vaginosis) – bakteryjna waginoza
CDC (Centers for Disease Control and Prevention) – Centra Kontroli i Prewencji Chorób
CIC (clean intermittent catheterization) – samocewnikowanie przerywane
COC (combined oral contraceptives) – złożona doustna antykoncepcja hormonalna
DEXA (dual-energy x-ray absorptiometry) – metoda podwójnej wiązki promieniowania rentgenowskiego
DO (detrusor overactivity) – nadreaktywność mięśnia wypieracza pęcherza moczowego
DSD (detrusor-sphincter dyssynergia) – rozkojarzenie zwieraczowo-wypieraczowe
DUA (detrusor underactivity) – niedoczynność mięśnia wypieracza pęcherza moczowego
ESBL (extended-spectrum beta-lactamases) – szczepy bakterii wytwarzające β-laktamazy o rozszerzonym spektrum
ESHRE (European Society of Human Reproduction and Embryology) – Europejskie Towarzystwo Rozrodu Człowieka i Embriologii
FDA (Food and Drug Administration) – Amerykańska Agencja Żywności i Leków
FHA (functional hypothalamic amenorrhea) – czynnościowy podwzgórzowy brak miesiączki
FI (fusion inhibitors) – inhibitory fuzji
FIGO (Fédération Internationale de Gynécologie et d’Obstétrique) – Międzynarodowa Federacja Ginekologii i Położnictwa
GKS – glikokortykosteroidy
GSM (genitourinary syndrome of menopause) – urogenitalny zespół menopauzalny
HIV (human immunodeficiency virus) – ludzki wirus niedoboru odporności
HMB (heavy menstrual bleeding) – nadmierne krwawienie miesiączkowe
hMG (human menopausal gondotropin) – ludzka gonadotropina menopauzalna
HPMB (heavy and/or prolonged menstrual bleeding) – nadmierne i/lub przedłużające się krwawienie miesiączkowe
HPV (human papillomavirus) – wirus brodawczaka ludzkiego
HSV (herpes simplex virus) – wirus opryszczki pospolitej
HTM – hormonalna terapia menopauzy
HTZ – hormonalna terapia zastępcza
IC (interstitial cystitis) – śródmiąższowe zapalenie pęcherza moczowego
IDO (idiopathic detrusor overactivity) – idiopatyczna nadreaktywność mięśnia wypieracza pęcherza moczowego
IMB (intermenstrual bleeding) – krwawienie międzymiesiączkowe
InI (integrase inhibitors) – inhibitory integrazy
ISSVD (International Society for the Study of Vulvovaginal Diseases) – Międzynarodowe Towarzystwo Badań nad Chorobami Sromu i Pochwy
IUD (intrauterine device) – wkładka wewnątrzmaciczna
LGV (lymphogranuloma venereum) – ziarnica weneryczna pachwin
LUT (lower urinary tract) – dolne drogi moczowe
LUTS (lower urinary tract symptoms) – objawy ze strony dolnych dróg moczowych
MCV (molluscum contagiosum virus) – wirus mięczaka zakaźnego
MFR (maximum flow rate) – maksymalna prędkość przepływu
MMN – monosymptomatyczne moczenie nocne
MRSA (methicillin-resistant Staphylococcus aureus) – gronkowiec złocisty oporny na metycylinę
MUI (mixed urinary incontinence) – mieszane nietrzymanie moczu
NDO (neurogenic detrusor overactivity) – nadreaktywność neurogenna mięśnia wypieracza pęcherza moczowego
NGU (non-gonococcal urethritis) – nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej
NICE (National Institute for Health and Care Excellence) – Narodowy Instytut Zdrowia i Doskonałości Klinicznej w Wielkiej Brytanii
NLPZ – niesteroidowe leki przeciwzapalne
NNRTIs (non-nucleoside reverse transcriptase inhibitors) – nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy
NRS (Numerical Rating Scale) – skala numeryczna do oceny bólu
NRTIs (nucleoside reverse transcriptase inhibitors) – nukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy
OAB (overactive bladder) – nadreaktywność pęcherza moczowego
OC (oral contraceptive) – doustna antykoncepcja hormonalna
OUN – ośrodkowy układ nerwowy
PCOS (polycystic ovary syndrome) – zespół policystycznych jajników
PID (pelvic inflammatory disease) – zapalenie narządów miednicy mniejszej
PIs (protease inhibitors) – inhibitory proteazy
POI (premature ovarian insufficiency) – przedwczesna niewydolność jajników
PONV (post operative nausea and vomiting) – pooperacyjne nudności i wymioty
POP (pelvic organ prolapse) – zaburzenia statyki narządów miednicy mniejszej
PTG – Polskie Towarzystwo Ginekologiczne
PTNS (percutaneous tibial nerve stimulation) – elektryczna przezskórna stymulacja nerwu piszczelowego
PVR (postvoid residual volume) – objętość moczu zalegającego po mikcji
RCOG (Royal College of Obstetricians and Gynecologists) – Królewskie Stowarzyszenie Położników i Ginekologów
SCI (spinal cord injury) – uszkodzenia rdzenia kręgowego
SERM (selective estrogen receptor modulator) – selektywne modulatory receptora estrogenowego
SM (sclerosis multiplex) – stwardnienie rozsiane
SNRI (serotonin norepinephrine reuptake inhibitor) – inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny i noradrenaliny
SPRM (selective progesterone receptor modulator) – selektywne modulatory receptora progesteronowego
STD (sexually transmitted diseases) – choroby przenoszone drogą płciową
SUI (stress urinary incontinence) – wysiłkowe nietrzymanie moczu
TBC (total bladder capacity) – całkowita pojemność pęcherza moczowego
TRP (transient receptor potential) – receptory przejściowego potencjału
UAB (underactive bladder) – hipotonia mięśnia wypieracza pęcherza moczowego
VAS (Visual Analogue Scale) – skala wzrokowo-analogowa do oceny bólu
VE (voiding efficiency) – wydajność mikcji
VRE (vancomycin-resistant Enterococcus) – szczepy bakterii Enterococcus oporne na wankomycynę
VV (voiding volume) – objętość mikcji
VVC (vulvovaginal candidiasis) – drożdżakowe zapalenie sromu i pochwy
WHI (Women’s Health Initiative) – Inicjatywa na rzecz Zdrowia Kobiet
WHO (World Health Organization) – Światowa Organizacja Zdrowia
WNM – wysiłkowe nietrzymanie moczu
ZUM – zakażenie układu moczowego
ŻChZZ – żylna choroba zakrzepowo-zatorowa
więcej..
