MENU
Nasze ceny
-
W empik go
Filmowe obrazy szkoły - ebook
Filmowe obrazy szkoły - ebook
Problemy edukacji i wychowania budzą nieustanne zainteresowanie filmowców, w ponad stuletniej historii kina przestrzeń szkoły była wielokrotnie wykorzystywana jako nośnik różnorodnych znaczeń. Filmy, których akcja rozgrywa się w szkole wpisują się w społeczną historię kina, jego recepcji i związków z rzeczywistością społeczną. Tematyka szkolna w kinie często jest pretekstem do rozważań ideologicznych, do poruszania problemów społecznych i politycznych, o których nie chce się, lub nie wolno, z różnych przyczyn, mówić wprost. W filmach o szkole można odnaleźć jawny bądź ukryty wyraz światopoglądu twórców, którzy w formie artystycznej lub popularnej wypowiedzi filmowej wyrażają swój krytyczny stosunek do zideologizowanej rzeczywistości szkolnej. Filmy te stanowią zatem swoistą kontestację edukacji i wychowania w szkole, reprezentującej instytucję państwa, objawiającą się przez filmowe przedstawienia różnych form oporu, odporu i nieposłuszeństwa obywatelskiego.
Przedmiotem badań zawartych w książce są wybrane fabularne filmy aktorskie (z pominięciem filmów dokumentalnych i animowanych) zrealizowane w Polsce i innych krajach Europy, Stanach Zjednoczonych i Australii (ze względu na europejskie i północno-amerykańskie korzenie) w latach 1931-2009. Wybór filmów uwarunkowany jest celem poszukiwań badawczych, analizie poddano zatem przede wszystkim klasyczne oraz cieszące się popularnością i uznaniem krytyki bądź publiczności filmy, w których dodatkowo odnaleźć można ideologiczne i pedagogiczne odwołania. Wiele, zwłaszcza starszych filmów, to uznane dzieła światowej kinematografii [np. Pała ze sprawowania (Zero de conduite) Jeana Vigo z 1933 roku, Czterysta batów (Les quatre cents coups) François Truffauta z 1959, Niepokoje wychowankaTörlessa (Der Junge Törless) Volkera Schlöndorffa z 1966]; przywołane zostały również filmy współczesne [m.in. Klasa (Entre les Murs) Laurenta Centeta, Nasza klasa (Klass) Ilmara Raaga z 2007 roku, Fala (Die Welle) Denisa Gansela z roku 2008], które nie posiadają takiego statusu, jednakże są ważne ze względu na zakres społecznego oddziaływania.
Charakter interpretacji filmowych uwarunkowany został przyjętymi założeniami metodologicznymi z kręgu krytyki ideologicznej w myśli filmowej oraz wybranymi dwudziestowiecznymi teoriami i nurtami wychowania oraz ideologiami edukacyjnymi. Refleksje teoretyczne obecne w pierwszej części książki stanowią niezbędne wsparcie do kontekstualizacji wyróżnionych w filmach problemów ideologicznych, edukacyjnych i wychowawczych.
Spis treści
Wstęp
Część pierwsza
W kręgu ideologii, edukacji i wychowania
Zagadnienia teoretyczne
Rozdział pierwszy
Społeczne i polityczne aspekty ideologii
Pojęcie ideologii
Koncepcje państwa i ich związek z ideologią i polityką
Ideologia a religia
Określenie mitu politycznego
Rozdział drugi
Założenia ideowe dwudziestowiecznych nurtów politycznych i ich wpływ na edukację
Ideologiczne funkcje nauczania i wychowania
Koncepcje konserwatywne i neokonserwatywne w edukacji
Ideologia liberalizmu w systemach oświatowych
Pedagogika nacjonalistyczna a pedagogika narodowa
Edukacja a ideologia komunistyczna
Faszyzacja edukacji w okresie III Rzeszy
Socjalistyczna koncepcja oświaty
Anarchizm i pedagogika emancypacyjna
Demokratyzacja szkolnictwa
Nowa Prawica a jakość edukacji
Neoliberalna koncepcja edukacji
Rozdział trzeci
Ideologia, edukacja i wychowanie
Ideologie edukacyjne i wychowawcze
Koncepcja wychowania zorientowanego na osobę
Antypedagogika i wychowanie antyautorytarne
Przemoc symboliczna w edukacji
Mity pedagogiczne
Część druga
Ideologiczne, edukacyjne i wychowawcze konteksty
obrazów szkoły w kinie
Rozdział czwarty
Pojęcie ideologii w myśli filmowej
Krytyka ideologiczna
Ideologia a mit w teorii filmu
Rozdział piąty
Ideologie totalitarne w filmowych obrazach szkoły
Wprowadzenie
Korzenie totalitaryzmu (Wizja lokalna 1901)
Narodziny faszyzmu (Niepokoje wychowanka Törlessa)
Lekcja patriotyzmu (Młody las)
Życiowe wybory (Limuzyna Daimler-Benz)
Idee socjalistyczne w edukacji (Dreszcze)
„Czasem trzeba mówić nieprawdę” (Cwał)
Sprzeciw wobec zewnętrznego zniewolenia (Ostatni dzwonek)
Błąd w systemie (Fala)
Podsumowanie
Rozdział szósty
Obrazy przemocy symbolicznej i strukturalnej jako wyraz
opresyjności szkoły i autorytarnego wychowania
Wprowadzenie
Pruskie wychowanie (Dziewczęta w mundurkach)
Wychowanie autorytarne i jego konsekwencje (Biała wstążka)
Pedagogika anarchistyczna (Pała ze sprawowania)
Szkolne kontestacje (Jeżeli...)
Represyjna edukacja w szkole katolickiej (Złe wychowanie)
Szykany i przemoc fizyczna (Zło)
Niespełnione nadzieje neoliberalizmu (Słoń
Edukacja wielokulturowa w społeczeństwie demokratycznym (Klasa)
Spór o władzę (Nasza klasa)
Podsumowanie
Rozdział siódmy
Inicjacja i problemy z tożsamością jako wątki tematyczne filmów o szkole
Wprowadzenie
Rytuał inicjacji (Piknik pod Wiszącą Skałą)
Dojrzewanie społeczne i polityczne (Zmory)
Poszukiwanie tożsamości (Europa, Europa)
Podsumowanie
Rozdział ósmy
Uczeń – szkoła − rodzina. Obrazy społecznych i moralnych niepokojów
Wprowadzenie
Antypedagogika, czyli krytyka wychowania (Czterysta batów)
Fałszywe mity wychowawcze (Abel, twój brat)
Wychowanie do wartości (Cudze listy)
Wychowanie instrumentalne (Męska sprawa)
Chaos w wychowaniu (Cześć, Tereska!)
Podsumowanie
Rozdział dziewiąty
Marzenia o mądrym nauczycielu
Wprowadzenie
Rewolucjonista i bohater (Pierwszy nauczyciel)
Antyfaszysta w faszystowskim uniformie (Szkoła podstawowa)
Wychowanie w duchu paidei (Pan od muzyki)
Mit Wielkiego Nauczyciela (Stowarzyszenie Umarłych Poetów)
Nauczyciel w neoliberalnej rzeczywistości edukacyjnej
(Wszystko albo nic i Młodzi gniewni)
Podsumowanie
Zakończenie
Bibliografia
Filmografia
| Kategoria: | Naukowe i akademickie |
| Zabezpieczenie: | brak |
| ISBN: | 978-83-7587-692-5 |
| Rozmiar pliku: | 2,7 MB |
