Gospodarka finansowa przedsiębiorstwa. Krótkoterminowe decyzje finansowe - ebook

Spis treści

Wprowadzenie

1. Podstawowe zagadnienia z zakresu gospodarki finansowej przedsiębiorstwa

1.1. Pojęcie przedsiębiorstwa

1.2. Pojęcie i cele gospodarki finansowej

1.3. Decyzje finansowe w przedsiębiorstwie

1.4. Gospodarczo-finansowe uwarunkowania krótkoterminowych decyzji finansowych

1.4.1. Rentowność kapitału

1.4.2. Płynność finansowa przedsiębiorstwa

2. Krótkoterminowe instrumenty finansowania działalności bieżącej przedsiębiorstwa

2.1. Finansowanie krótkoterminowe

2.2. Krótkoterminowe kredyty bankowe

2.2.1. Kredyt pieniężny

2.2.2. Kredyt w rachunku bieżącym (kontokorrentowy)

2.2.3. Kredyt wekslowy

2.2.4. Kredyt dyskontowy

2.2.5. Kredyt lombardowy

2.3. Pożyczka kredytowa

2.3.1. Kredyt akceptacyjny

2.3.2. Kredyt awalowy

2.4. Kredyt kupiecki

2.4.1. Kredyt nabywcy (przedpłata)

2.4.2. Kredyt dostawcy

2.5. Factoring

2.6. Krótkoterminowe papiery dłużne (bony komercyjne)

3. Zarządzanie majątkiem obrotowym

3.1. Pojęcie i składniki aktywów obrotowych

3.2. Zarządzanie zapasami w przedsiębiorstwie

3.2.1. Struktura i funkcje zapasów

3.2.2. Koszty zapasów

3.2.3. Metody zarządzania zapasami

3.3. Gospodarowanie należnościami w przedsiębiorstwie

3.3.1. Udzielenie kredytu kupieckiego i skutki dla przedsiębiorstwa-kredytodawcy

3.3.2. Kształtowanie polityki kredytowej przedsiębiorstwa

3.3.3. Koszt kredytu kupieckiego

3.3.4. Strategie polityki kredytowej przedsiębiorstwa

3.3.5. Monitorowanie należności

3.3.6. Współczesna polityka kredytowa przedsiębiorstwa – zarządzanie zobowiązaniami handlowymi jako komponent polityki kredytu kupieckiego

3.4. Zarządzanie środkami pieniężnymi w przedsiębiorstwie

3.4.1. Środki pieniężne jako rezerwa płynności

3.4.2. Cele zarządzania zasobami pieniężnymi

3.4.3. Proces zarządzania środkami pieniężnymi

3.4.4. Strategie i metody zarządzania środkami pieniężnymi

3.4.5. Modele zarządzania środkami pieniężnymi

3.4.6. Cash pooling

4. Zarządzanie kapitałem obrotowym

4.1. Pojęcie i rola kapitału obrotowego w przedsiębiorstwie

4.2. Kapitał obrotowy netto i jego poziom

4.3. Zapotrzebowanie na kapitał obrotowy a cykl kapitału obrotowego netto (cykl konwersji gotówki)

4.4. Zarządzanie kapitałem obrotowym netto – strategie finansowania przedsiębiorstwa

5. Płynność finansowa jako wyznacznik kondycji finansowej przedsiębiorstwa

5.1. Pojęcie płynności finansowej i czynniki ją kształtujące

5.2. Pomiar płynności finansowej przedsiębiorstwa

5.2.1. Statyczne metody pomiaru płynności finansowej

5.2.2. Dynamiczny pomiar płynności finansowej – ocena przepływów gotówkowych

5.2.3. Dodatkowe metody pomiaru płynności finansowej

6. Ryzyko operacyjne działalności przedsiębiorstwa

6.1. Istota i rodzaje ryzyka operacyjnego

6.2. Zarządzanie ryzykiem operacyjnym w przedsiębiorstwie

Bibliografia

Dokumenty prawaWprowadzenie

Celem rozważań przedstawionych w książce „Gospodarka finansowa przedsiębiorstwa. Krótkoterminowe decyzje finansowe” jest wprowadzenie czytelnika w zagadnienia związane z bieżącym zarządzaniem gospodarką finansową w przedsiębiorstwie. Wydaje się to uzasadnione i racjonalne, ponieważ w otoczeniu przedsiębiorstw zachodzą istotne zmiany wymagające szybkiego dostosowania działalności przedsiębiorczej do nowych okoliczności. Ponieważ każda decyzja podejmowana w przedsiębiorstwie wywiera skutki finansowe, zachodzące zmiany oddziałują na sposób pojmowania i zarządzania gospodarką finansową.

W książce przedstawiono możliwości kształtowania krótkoterminowych decyzji finansowych oraz ich wpływ na realizację celów gospodarki finansowej przedsiębiorstwa. Treść książki została podzielona na sześć rozdziałów.

W pierwszym rozdziale (autorstwa A. Bielawskiej) przedstawiono pojęcie gospodarki finansowej przedsiębiorstwa oraz wskazano rodzaje decyzji podejmowanych w przedsiębiorstwie i uwarunkowania bieżących decyzji finansowych.

W rozdziale drugim (autorstwa A. Bielawskiej) zaprezentowano korzyści i koszty stosowania instrumentów finansowych umożliwiających przedsiębiorstwu pozyskanie środków finansowych na pokrycie bieżących potrzeb finansowych.

Rozdział trzeci (autorstwa M. Brojakowskiej-Trząski) jest poświęcony składnikom majątku obrotowego. Szczegółowo omówiono w nim zarządzanie zapasami, należnościami oraz środkami pieniężnymi, prezentując jednocześnie politykę kredytu kupieckiego i jej współczesny wymiar, obejmujący zarządzanie zarówno należnościami z tytułu dostaw i usług, jak i zobowiązaniami handlowymi.

W rozdziale czwartym (autorstwa M. Brojakowskiej-Trząski) wyjaśniono pojęcie kapitału obrotowego netto, przedstawiono jego poziom, a także relacje między zapotrzebowaniem na kapitał pracujący a cyklem kapitału obrotowego. Omówiono również strategie finansowania przedsiębiorstwa w kontekście zarządzania kapitałem obrotowym netto.

W rozdziale piątym (autorstwa M. Brojakowskiej-Trząski) przedstawiono pojęcie płynności finansowej, ze wskazaniem czynników ją kształtujących, a także metody pomiaru płynności finansowej w ujęciu statycznym, dynamicznym oraz dodatkowe miary płynności finansowej.

W rozdziale szóstym (autorstwa A. Bielawskiej) analizie poddano istotę oraz rodzaje ryzyka operacyjnego działalności przedsiębiorstwa, a także omówiono proces zarządzania ryzykiem operacyjnym w przedsiębiorstwie.

Publikacja kierowana jest zarówno do teoretyków, jak i do praktyków życia gospodarczego, w tym specjalistów w zakresie zarządzania finansami przedsiębiorstwa, a także studentów kierunków ekonomicznych.

Aurelia Bielawska

Magdalena Brojakowska-TrząskaBibliografia

Barcikowska A., Sobińska E., Zakrzewska J.B. , Badanie małych i średnich jednostek z zastosowaniem Krajowych i Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej, Krajowa Izba Biegłych Rewidentów, Warszawa.

Bartkowiak B. , Fundusz Kapitału zalążkowego w finansowaniu innowacyjnych przedsięwzięć, : A. Bielawska (red.), Uwarunkowania rynkowe rozwoju mikro- i małych przedsiębiorstw – Mikrofirma, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.

Bednarski L., Waśniewski T. , Analiza finansowa w zarządzaniu przedsiębiorstwem, FRR w Polsce, Warszawa.

Beier F.J., Rutkowski K. , Logistyka, Oficyna Wydawnicza SGH w Warszawie.

Bernstein L.A., Most K.S., Block M., Heart L.C. , Professional notes and letters. Working capital as a tool, „Journal of Accounting”, grudzień.

Bielawska A. , Podatek dochodowy w sterowaniu działalnością inwestycyjną małych i średnich przedsiębiorstw, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.

Bielawska A. , Podstawy finansów przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Zachodniopomorskiej Szkoły Biznesu, Szczecin.

Bielawska A. (red.) , Nowoczesne zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, C.H. Beck, Warszawa.

Bielawska A, Brojakowska M. , Modyfikacje strategii finansowania mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw w procesie internacjonalizacji (na podstawie wybranych wyników badań empirycznych), G. Łukasik, H. Zadora (red.), Finanse – Problemy – Decyzje, część 2, „Zeszyty Naukowe Wydziałowe”, nr 198, Uniwersytet Ekonomiczy w Katowicach.

Bień W. , Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, Difin, Warszawa.

Bernstein L. , Financial Statemant Analysis, Irwin, Homewood.

Brojakowska M. , Scenariuszowa koncepcja finansowania zinternacjonalizowanej działalności mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw (na podstawie wybranych wyników badań empirycznych), M. Jastrzębska, K. Stańczak-Strumiłło (red.), Finanse wobec problemów gospodarki światowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Brigham E.F., Gapenski L.C. , Zarządzanie finansami, PWE, Warszawa.

Cicirko T. (red.) , Podstawy zarządzania płynnością finansową przedsiębiorstwa, Oficyna Wydawnicza SGH w Warszawie.

Czekaj J., Dresler Z. , Podstawy zarządzania finansami firm, WN PWN, Warszawa.

Dębski W. , Teoretyczne i praktyczne aspekty zarządzania finansami przedsiębiorstwa, WN PWN, Warszawa.

Dziawgo D., Zawadzki A. , Finanse przedsiębiorstwa. Istota, Narzędzia, Zarządzanie, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce Zarząd Główny Instytut Certyfikacji Zawodowej Księgowych, Warszawa.

Edwards B. , Credit management handbook, wyd. 5, Gower, Aldershot.

Ertl M. , Aktives Cashflow-Management. Liquiditätssicherung durch wertorientierte Unternehmensführung und effiziente Innenfianzierung, Vahlen, Monachium.

Folga J. , Jak kontrolować zobowiązania handlowe, „Biuletyn Rachunkowości i Finansów”, nr 21.

Folga J. , Zarządzanie majątkiem obrotowym, A. Bielawska (red.), Nowoczesne zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, C.H. Beck, Warszawa.

Folga J. , Istota zarządzania zobowiązaniami handlowymi, K. Kreczmańska-Gigol (red.), Płynność finansowa przedsiębiorstwa. Istota, pomiar, zarządzanie, Difin, Warszawa.

Franke G., Hax H. , Finanzwirtschaft des Unternehmens und Kapitalmarkt, Springer-Verlag, Berlin, Heidelberg.

Gorczyńska M., Znaniecka K. , Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Warszawa.

Gos W. , Przepływy pieniężne w systemie rachunkowości, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.

Hill N.C., Sartoris W.L. , Short-Term Financial Management: Text and Cases, Prentice Hall, Englewood Cliffs.

Iwin-Garzyńska J. , Finanse podmiotów prywatnych i publicznych w Polsce, Difin, Warszawa.

Iwin-Garzyńska J. , Szkice o kapitale i podatkach. W istocie nauki finansów przedsiębiorstw, Difin, Warszawa.

Jerzemowska M. (red.) , Analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa.

Jerzemowska M. (red.) , Analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa.

Jaworski J. , Teoria i praktyka zarządzania finansami przedsiębiorstw, CeDeWu, Warszawa.

Jog V., Suszyński G. , Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, CIM, Warszawa.

Kasiewicz S. , Budowanie wartości firmy w zarządzaniu operacyjnym, Oficyna Wydawnicza SGH w Warszawie.

Kołosowska B., Tokarski A., Tokarski M., Chojnacka E. , Strategie finansowania działalności przedsiębiorstw, Oficyna Wydawnicza, ABC, Kraków.

Kowalczyk J., Kusak A. , Decyzje finansowe firmy. Metody analizy. Rentowność płynność, ryzyko, wartość, C.H. Beck, Warszawa.

Kreczmańska-Gigol K. , Kapitał obrotowy netto i jego znaczenie dla przedsiębiorstwa, : K. Kreczmańska-Gigol (red.), Płynność finansowa przedsiębiorstwa. Istota, pomiar, zarządzanie, Difin, Warszawa.

Kreczmańska-Gigol K. , Środki pieniężne w przedsiębiorstwie, : K. Kreczmańska-Gigol (red.), Płynność finansowa przedsiębiorstwa. Istota, pomiar, zarządzanie, Difin, Warszawa.

Kreczmańska-Gigol K. , Zarządzanie zapasami, : K. Kreczmańska-Gigol (red.), Płynność finansowa przedsiębiorstwa. Istota, pomiar, zarządzanie, Difin, Warszawa.

Krzemińska D. , Finanse przedsiębiorstw, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań.

Kusak A., Kowalczyk J. , Płynność finansowa: analiza i sterowanie, C.H. Beck, Warszawa.

Lewandowski D. , Ryzyko operacyjne w bankach – zarządzanie i audyt w świetle wymagań Bazylejskiego Komitetu ds. Nadzoru bankowego, „Bank i kredyt”, nr 4, s. 48–55.

Łukasik G. , Polityka pozyskiwania kapitału przez przedsiębiorstwa w warunkach rozwoju rynku finansowego, Prace Naukowe, AE Katowice.

Łukasik G. , Podstawy nowoczesnego zarządzania finansami przedsiębiorstwa, A. Bielawska (red.), Nowoczesne zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, C.H. Beck, Warszawa.

Marcinkowska M. , Wykorzystanie ubezpieczeń w redukcji ryzyka operacyjnego banków, Actauniversitatis Lodziensis Folia Oeconomica, Łódź.

Merbecks A., Stegemann, U. Frommeyer J. , Intelligentes Risikomanagement; Das Unvorhersehbare meistern, Verlag Redline Wirtschaft bei Überreuter, Frankfurt, Wiedeń.

Michalski G. , Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach, WN PWN, Warszawa.

Michalski G. , Strategiczne zarządzanie płynnością finansową w przedsiębiorstwie, CeDeWu, Warszawa.

Miller M.H., Orr D. , Mathematical Models for Financial Management, Frontiers of Financial Management, South-Western Publishing Co., Cincinati.

Oehler A., Unser , Finanzwirtschaftliches Risikomanagement, Springer Verlag, Berlin Heilderberg, Nowy Jork.

Ostaszewski J. , Ocena efektywności przedsiębiorstwa według standardów EWG, CIM, Warszawa.

Parkinson K., Kallberg J. , Corporate Liquidity. A Guide to Managing Working Capital, Irvin, Homewood.

Pauch D. , Instrumenty ograniczania ryzyka nadużyć w przedsiębiorstwie, praca doktorska napisana pod kierunkiem prof. zw. dr hab. Aurelii Bielawskiej, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin.

Perridon L., Steiner M., Rathgeber A. , Finanzwirtschaft der Unternehmung, Verlag Franz Vahlen, Monachium.

Pluta W. , Planowanie finansowe w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa.

Pluta W., Michalski G. , Krótkoterminowe zarządzanie kapitałem. Jak zachować płynność finansową, C.H. Beck, Warszawa.

Prätsch U, Schikorra U., Ludwig E. , Finanzmanagement Lehr- Und Praxisbuch für Investition, Finanz und Finanzcontroling, Springer Gabler, Berlin Heildelberg.

Rytko P. , Zarządzanie kredytem handlowym w małych i średnich przedsiębiorstwach, Difin, Warszawa.

Scherr F.C. , Modern Working Capital Management, Text and Cases, Prentice Hall, Englewood Cliffs.

Schneider D. , Investitionen, Finanzierung und Besteuerung, Gabler Verlag, Wiesbaden.

Sierpińska M., Jachna T. , Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych, WN PWN, Warszawa.

Sierpińska M., Jachna T. , Metody podejmowania decyzji finansowych. Analiza przykładów i przypadków, WN PWN, Warszawa.

Sierpińska M., Wędzki D. , Zarządzanie płynnością finansową w przedsiębiorstwie, WN PWN, Warszawa.

Skowronek-Mielczarek A. , Małe i średnie przedsiębiorstwa. Źródła finansowania, C.H. Beck, Warszawa.

Stabik S.J. , Theorie, Praxis und Recht des Forderungsmanagements in multinationalen Konzernen, dissertation.de Verlag im Internet, Berlin.

Szumielewicz W. , Cash pooling w grupie kapitałowej, „Monitor Rachunkowości i Finansów”, nr 5.

Thommen J.P., Achleitner A.K. , Allgemeine Betriebswirtschaftslehre Umfassende Einfuhrung aus managementorientierter, Sicht Gabler, Wiesbaden.

Tokarski A. , Strategie finansowania działalności przedsiębiorstw produkcyjnych, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.

Waśniewski T., Skoczylas W. , Cash flow w przedsiębiorstwie. Ustalanie i analiza, FRRwP, Warszawa.

Wawryszuk-Misztal A. , Strategie zarządzania kapitałem obrotowym netto w przedsiębiorstwach. Studium empiryczno-teoretyczne, Wydawnictwo UMCS, Lublin.

Werdenich M. , Modernes Cash-Management, Redline Wirtschaftsverlag.

Weston J.F., Brigham E.F. , Essentials of Managerial Finance, The Dryden Press, Chicago.

Wędzki D. , Strategie płynności finansowej. Przepływy pieniężne a wartość dla właścicieli, Oficyna Ekonomiczna, Kraków.

Wojciechowska U. (red.) , Płynność finansowa polskich przedsiębiorstw w okresie transformacji gospodarki. Aspekty mikroekonomiczne i makroekonomiczne, Oficyna Wydawnicza SGH w Warszawie.

Wöhe G. , Einführung in die allgemeine Betriebswirtschaftslehre, wyd. 17. Verlag Vahlen, München.

Wöhe G., Bilstein J., Ernst D. , Grundzüge der Unternehmensfinanzierung, DEU Franz Vahlen, Monachium.

Wrońska-Bukalska E. , Wyzwania strategiczne w zarządzaniu finansami przedsiębiorstwa, Difin, Warszawa.

Zawadzka D. , Determinanty popytu małych przedsiębiorstw na kredyt handlowy. Identyfikacja i ocena, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu.

Zwyrtek M. , Cash pooling po polsku, „Monitor podatkowy”, nr 8.

Dokumenty prawa

Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (Dz.Urz. UE L 176 z 27.06.2013 r., s. 1–337).

Ustawa Prawo wekslowe z 28 kwietnia 1936 r. (Dz.U. Nr 37, poz. 282).

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz. 459 z późn. zm.).

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r., poz. 395 z późn. zm.).

Ustawa z dnia 16 listopada 2000 r. o domach składowych oraz o zmianie Kodeksu cywilnego, Kodeksu postępowania cywilnego i innych ustaw (Dz.U. Nr 114, poz. 1191 z późn. zm.) – ustawa uchylona przez ustawę z dnia 25 marca 2011 r. o ograniczaniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców (Dz.U. Nr 106, poz. 622 z późn. zm.).

Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2017 r., poz. 2168 z późn. zm.) – ustawa uchylona z dniem 30 marca 2018 r. przez ustawę z dnia 6 marca 2018 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej (Dz.U. poz. 650).

Ustawa z dnia 15 grudnia 2016 r. o zmianie Ustawy o rachunkowości (Dz.U. z 2017 r., poz. 61).