- W empik go
Historya literatury greckiej - ebook
Historya literatury greckiej - ebook
Klasyka na e-czytnik to kolekcja lektur szkolnych, klasyki literatury polskiej, europejskiej i amerykańskiej w formatach ePub i Mobi. Również miłośnicy filozofii, historii i literatury staropolskiej znajdą w niej wiele ciekawych tytułów.
Seria zawiera utwory najbardziej znanych pisarzy literatury polskiej i światowej, począwszy od Horacego, Balzaca, Dostojewskiego i Kafki, po Kiplinga, Jeffersona czy Prousta. Nie zabraknie w niej też pozycji mniej znanych, pióra pisarzy średniowiecznych oraz twórców z epoki renesansu i baroku.
Kategoria: | Klasyka |
Zabezpieczenie: | brak |
Rozmiar pliku: | 520 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
przez
Dra. Fil. Zygmunta Węclewskiego
Warszawa,
Nakładem Autora
W Drukarni Karola Kowalewskiego
Przy Ulicy Królewskiej
1867
Äîçâîëåíî Öåíçóðîþ Ã. Âàðøàâà 4 (16) Îęòÿáðÿ 1866 ã.
PRZEDMOWA.
Już w r. 1863, zacząwszy wykładać Historyą Literatury Greckiej w Szkole Głównej Warszawskiej, powziąłem zamiar wydania odczytów moich w streszczeniu, sądząc, że i uczynię zadosyć potrzebie słuchaczy, dla których książka podręczna zdawała się być pożądaną, i że zapełnię brak w naszej literaturze. Oprócz tego bowiem, co Lucyan Sie-mieńsH (w Przeglądzie dziejów liter, powszechn… w głównych zarysach, Tom I. Kraków. 1855) iProf. Dr. Lewestam (w historyi literatury powszechnej) o piśmiennictwie Greckiem napisali, przedmiot ten, o ile wiem, dotychczas był nietknięty.
Po czterech latach więc wydaję na widok publiczny Historyą Literatury Greckiej, zawierającą obraz piśmiennictwa Grecyi niepodległej. Obraz ten na stosunkowo umiarkowanej liczbie arkuszy przedstawiony. Nie chodziło bowiem o wymienienie wszystkich drobnych i małoważnych szczegółów, nazwisk, liczb i t… p., lecz chodziło głównie o to, aby na podstawie zachowanych dzieł pisarzy i badań nowszych dać jasny pogląd na początki, wzrost i rozkwit piśmiennictwa Greckiego.
Odkąd Ottfried Mueller, Bernhardy, Uinci; Osann, Boeckh, Welcker, Bode i tylu innych w części całą literaturę Grecką, w części pojedyncze jej epoki lub gałęzie piśmiennictwa krytycznie opracowali; odkąd w niezliczonym mnóstwie monografii zasługi i przymioty pojedynczych pisarzy sumienniej oceniać zaczęto, i to na fundamencie odkryć nowych lub poprawniejszego tekstu dzieł zachowanych, literatura Grecka w innem świetle przedstawia się, aniżeli przed kilku dziesiątkami lat. Zadaniem przeto mojem i obowiązkiem było, korzystać z tych nowszych badań i połączyć je z własnem zdaniem i poglądem na rozwój literatury Greckiej w całość jasną i jednolitą. Jak zadanie swoje pojmowałem, o tem pouczy lepiej to jeszcze, co w§ 3 wypowiedziano; czy zaś z zadania wywiązać mi się udało, o tem kompetentni czytelnicy sąd wydadzą. Mnie niech będzie wolno zastawić się gdzieniegdzie słowami Strabona:
t… j… ze niewypowiedzenie czego nie zawsze jest znakiem niewiadomość; i wkońcu przedmowy wytłumaczyć się pokrótce, dla czego, licząc okres drugi od r. 500 prz. Chr. czyli od wojen Perskich, kilku poetów lirycznych i logografów umieściłem w okresie pierwszym, choć życia ich większa połowa przypada na okres drugi. Otoż poszło to ztąd, że oni byli poniekąd głównymiwyobrazicielami gatunku poezyi lub prozy, który w pierwszym okresie od dawna pielęgnowany w drugim poszedł w poniewierkę. Nie chciałem zatem przerywać całości, której główną część właśnie oni i ich dzieła stanowią, i od razu dać zupełny obraz odnośnych gatunków poezyi i prozy. Nadto i to nie mało przyczyniło się do tego, że pisarze ci, do pierwszego okresu zaliczeni, pielęgnowali gatunki poezyi lub prozy, na które wypadki ważne następnego okresu lub postęp oświaty Greckiej wpływu nie wywarły, że sami wreszcie, odstrychnąwszy się od widowni wypadków brzemiennych w błogie następstwa i od zajść ważnych w politycznem życiu narodu i nie postępując z czasem, w ogóle ściślej łączą się pod względem duchowym z okresem pierwszym. Z podobnych pobudek umieściłem n… p. Ksenofanesa z Kolofon, jako poetę elegijnego pomiędzy lirykami pierwszego okresu, jako autora Syllów, i filozofa w okresie drugim.
GŁÓWNA TREŚĆ PISMA.
WSTĘP. stron n.
1. Znaczenie Grecyi, starożytnej……..1
2. ?ródła do historyi literatury……..3
3. Zadanie historyi literatury. Prace w nowszych czasach. Dzieła pomocnicze……5
4. Podział historyi literatury Greckiej…..9
OKEES I.
Mytyczno-poetyczny.
CZĘŚĆ I.
Początki oświaty Greckiej aż do wojny Trojańskiej.
5. Mieszkańcy…………. 13
6. Język Grecki i jego narzecza……. 15
7. Kolonizacya Grecyi. Alfabet i pismo Greckie.. 19
8. Religia………….. 21
9. Wiek bohaterski i początki poezyi Greckiej. – Pajany. –Pieśń ślubna. – Treny. Linos. Hymnotwórcy na cześć Apollona, Demetery lub Dyonyzosa.– Eumolpidzi.–Lykomedzi.–Orfeusz. –Muzajos.–Wieszczkowie i prorocy.–Sybille.– Muzyka Frygijska – Gęślarze w domach królewskich.– Epika.–Heksametr.. 24
CZĘŚĆ lI
Wieki kwitnącej poezji (epicznej i lirycznej) I pierwsze zawiązki prozy.
I POEZYA.
A. Poezya opisowa.
I. Epopeja czyli poemat bohaterski.
10. Homer. Iliada i Odysea……..34
11. Poemata Homerowi przypisywane. – Hymny.–
Batrachomyomachia. – Margites. –Epigramy. 50
12. Epicy Cykliczni.– Kreofylos.– Testorydes.– Ky – najton.– Epos Cypryjskie.– Etyopida.–Zburzenie Troi.–Lesches.–Agias.–Eugammon. 54
II. Epos religijno – dydaktyczne.
13. Hezyod i poemata Hezyodowe–Dydaktyczni epicy: Azyos.– Pejzander,– Arysteas.– Abarys. 57
B. Poezya liryczna,
14. Początki liryki. Gatunki pisśni lirycznych… 65
15. I. Poezya elegiczna– Kallinos.– Archilochos.–
Tyrtajos.–Symonides z Amorgos. – Mimner-mos.–Solon.–Teognis.– Focylides.– Przypowieści złote Pytagorasa.– Nauki Chejrona. –Ksenofanes z Kolofon…….68
16. II. O Iambach i Iambografach. – Początki Iam – bów. – Archilochos.–Symonides z Amorgos.– Solon. – Hiponaks.–Ananios.76
III. Liryka śpiewna. Melos Greckie.
17. Liryka Eolska i Dorycka Muzyka…….82
18. a) Eolscy lirycy: Alkajos.– Safo.– Eryima.–
Molinno.–Anakreon__Skolia: Terpander i inni twórcy ich……….84
19. b) Doryccy lirycy: Terpander.– Alkman – Ste – zychoros.–Aryon.–Iby kos. – Symonides z Reos.– Bakchylides.–Lazos.–Pindar.–Telezyl-la.–Praksylla……..91
20. IV, Epigram …………101
21. C. Bajka. Poezya dydaktyczna. Ezop.. 102
22. II. PROZA
23. 1. Historya i geografia. Logografowie: Kadmos. –Dyonyzyos.–Hekatajos.–Akuzylaos. – Fe-recydes.–Charon. – Ksantos.– Hellanikos.–
Damastes
24. II. Filozofia . – R eligia natury.-Mądrość etyczno – polityczna.–Orficka teologia.–ferecydes z Syros. – Iońscy filozofowie, fizycy czyli fizyo-logowie: Tales.–Anaksymander. – Anaksyme- nes.-Szk oła Pytagorejska czyli ItaHoka: Py – tagotas (Filolaos). – Teano…… 107
OKRES II Ateński.
25. Przegląd historyczny……….113
26. Attycki dyalekt………..116
I. POEZYA.
A. Poezya dramatyczna
I. Tragedya.
27. Początki poezyi dramatycznej. Dramat satyrowy.
– Aryon.–Epigenes.– Lazos.– Pratynas – Chojrylos.– Eschylos.– Eurypides. – Hegemon z Tazos.-Filoksenos.-Cyklop Eurypide a. 117
28. Starsi Tragicy: Tespis.–Chojrylos.-Prynichos. 121
29. Teatr. – Scena.–Widowiska sceniczne.–Aktóro – wie.–Chór i Choregia.–Święta Dyonyzyjskie.
Publiczność……….. 124
30. Układ i części tragedyi……… 138
Rozkwit tragedyi Attyckiej.
31. Eschylos.……,. 140
32. Sofokles.……. 150
33. Eurypides.…….. 158
34. Reszta tragików. Krewni trzech mistrzów w sztuce tragicznej: Euforyon.–Sofokles młodszy.– Iofon.–Filokles, jego syn, wnuk i prawnuk. –Eurypides młodszy.– Ion.–Achajos.- Ary- 8tarchos.– Kallias.– Agaton.– Erytyas. –
Dyonyzyos starszy. – Polyejdos. – Teodektes.
– Chajremon………..170
II. Komedya.
35. Początki Komedyi……….174
36. Staro – attyccy komedyopisarze do Arystofanesa:
Chionides. –Magnes.–Krates.– Kratynos.– Eupolis.……..177
37. Arystofanes.……..180
38. Reszta autorów starej komedyi: Amejpsyas.–Leu – kon. –Frynichos.–Platon. – Ferekrates.– Filonides.……..185
39. Komedya średnia: Antyfanes.– Aleksys.– Ana – ksandrydes.–Eubulos.–Ksenarchos. 186
B. Poezya epiczna.
40. Poeci epiczni: Ksenofanes.–Panyazys.– Chojry – los.– Antymachos.….188
41. Chwalcy Homera………..189
C. Poezya liryczna*
42. I. Poezya elegiczna: I on z Chios:– Dyonyzyos
Krytyas.– Antymachos.. 190
43. II. O Jambografach: Dyfilos. – Hermipos. –
Scytynos.–Herodas.– Ksenofanes.. 191
44. III. Poezya dytyrambiczna: Praksylla.–Tymo – kreon. –Dyagoras.–Kerkidas.–Lazos.– Me-lanipides starszy i młodszy – Filoksenos. – Kinezyas.–Frynis.– Tymoteos.– Polyeydos.
– Telestes.………….192
45. IV. Epigram …………195
D. Bajka……… ………..196
II. PROZA.
A. Historyografia.
I. Historya.
46. Herodot. 196
47. Tucydydes. 200
48. Ksenofon………….206
49. Ktezyas i Filistos.…..211
50. Teopompos i Eforos.….214
51. Pisarze Attyd: Amelezagoras.–Kly demos.– Fa – nodemos.– Androtyon.– ……216
li. Geografia.
52. Anaksymander. – Arystogaras. – Hekatajos. –