Informator dla poszkodowanego przestępstwem - ebook

Tytułem wstępu

_Drogi Czytelniku!_

_Oddaje w Twoje ręce informator, w którym zostały opisane uprawnienia, jakie przysługują pokrzywdzonemu w trakcie procesu karnego w każdym z jego etapów, zatem zarówno przed Policją i prokuratorem, jak i przed sądem, a także już po zakończeniu postępowania. W opracowaniu znajdziesz także podstawowe rady, jak się zachować przed organami wymiaru sprawiedliwości._

_Abyś jeszcze lepiej mógł zrozumieć, jak pokrzywdzony może i powinien się zachować w trakcie procesu karnego, przez poradnik postaram się przeprowadzić Cię w towarzystwie rodziny Pomocnych, której członkami są:_

— _Zenobiusz, lat 45, lekarz pierwszego kontaktu_

_w ubogiej przychodni;_

— _Krystyna, lat 40, pracownik urzędu;_

— _Jaś, lat 14, uczeń gimnazjum;_

— _Tosia, lat 10, uczennica szkoły podstawowej._

_Będą oni pokrzywdzeni przestępstwami w różnych sytuacjach życiowych i wskażą Ci, w jaki sposób podejmować działania w postępowaniu karnym, abyś jak najlepiej korzystał z przysługujących Ci uprawnień oraz najskuteczniej dochodził naprawienia wyrządzonego Tobie przez sprawcę zła._

_Pamiętaj! Pomimo, że jest to całkowicie fikcyjna rodzina i ciągle dotykają jej członków różne dramatyczne wypadki, to każda z przedstawionych sytuacji może przytrafić się także Tobie!_

_Oczywiście życzę Ci tego, abyś nigdy nie musiał korzystać z tego informatora. Niemniej jednak, jeśli już będziesz musiał zajrzeć do niego, mamy nadzieję, że okaże się on pomocny w korzystaniu z przysługujących Ci praw. Jeżeli zostałeś pokrzywdzony przestępstwem — jest on właśnie dla Ciebie!_Pokrzywdzony — kto to taki?

Dlaczego jako pokrzywdzony jesteś tak ważny w procesie karnym?

Przez wiele lat przestępstwo postrzegane było jako swego rodzaju konflikt istniejący między sprawcą a państwem, którego źródłem było nieprzestrzeganie przez sprawcę obowiązujących w społeczeństwie reguł postępowania i dobrych obyczajów. Powodowało to, że najważniejsze funkcje prawa karnego sprowadzały się do zapewnienia odpowiedniej ochrony ludzi przed przestępcami oraz zagwarantowania przestępcom sprawiedliwego i rzetelnego procesu.

Z końcem XX wieku zarówno osoby tworzące prawo, jak i je stosujące, zaczęły coraz bardziej dostrzegać, że w ramach przestępstwa bardzo ważny jest również konflikt powstający między sprawcą a Tobą, czyli osobą pokrzywdzoną. Jednym z pierwszoplanowych celów prawa karnego stało się także naprawienie zła wyrządzonego przestępstwem. W związku z tym zaczęto tworzyć nowe i doskonalić stare przepisy, które mają za zadanie pomóc Ci rozwiązać powyższy konflikt, doprowadzić do sprawiedliwego zakończenia sprawy i być może wymierzenia sprawcy kary oraz uzyskać stosowne odszkodowanie za doznaną szkodę. Ukaranie sprawcy to za mało, aby sprawiedliwość została osiągnięta — konieczne jest także odpowiednie wynagrodzenie Tobie, czyli pokrzywdzonemu, wyrządzonej przestępstwem krzywdy.

Czy jestem pokrzywdzonym?

Pokrzywdzonym jest osoba, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone w wyniku przestępstwa (por. art. 49 §1 k.p.k.).

Po pierwsze, abyś został uznany za pokrzywdzonego, zasadniczo musi zostać naruszone Twoje indywidualne, przysługujące tylko Tobie, chronione przez prawo dobro, takie jak: zdrowie, nietykalność cielesna, własność, cześć, dobre imię, wolność seksualna.

Niemniej jednak musisz pamiętać, że nie jest konieczne, aby Twoje dobro zostało przez sprawcę naruszone. Wystarczy jeśli swoim zachowaniem sprowadził on dla niego zagrożenie — jest już to dostateczne do uznania Cię za pokrzywdzonego.

PRZYKŁAD:

_Zenobiusz wraz z rodziną przebywał na wakacjach nad morzem. Jaś i Tosia pływali w Bałtyku. W pewnym momencie Tosia zaczęła tonąć i wzywać pomocy. Ratownik nie rzucił się jednak, aby jej pomóc, gdyż był pijany. Tosię udało się uratować jedynie dzięki działaniom przypadkowego plażowicza. W tej sytuacji życie Tosi było zagrożone przez nieodpowiedzialne zachowanie ratownika i w trakcie procesu będzie ona osobą pokrzywdzoną._

Pamiętaj! Jesteś pokrzywdzonym nie tylko wtedy, gdy poniosłeś jakąś szkodę majątkową, czyli gdy ucierpiał Twój majątek albo w związku z obrażeniami ciała musiałeś ponieść koszty leczenia, ale także wtedy, gdy zostało naruszone jakieś Twoje dobro osobiste, jak np. cześć, dobre imię.

PRZYKŁAD:

_Jeden z byłych pacjentów Zenobiusza podczas konferencji, na której Zenobiusz wygłaszał referat, wykrzyczał, że Zenobiusz jest szarlatanem, konowałem i łapówkarzem. W takim przypadku zostało naruszone jego dobre imię i będzie on traktowany jako pokrzywdzony._

Nie będziesz uznany za pokrzywdzonego w sytuacji, w której popełnione przez sprawcę przestępstwo narusza dobro ogółu, całego społeczeństwa, wszystkich ludzi czy też państwa, nawet jeśli pośrednio odnosi się do Ciebie.

PRZYKŁAD:

_Krystyna miała sprawę w sądzie przeciwko sąsiadom, dotyczącą przebiegu granicy między działkami. Sprawę przegrała, gdyż jej sąsiad kłamał w sądzie._

_Obecnie przeciwko sąsiadowi toczy się sprawa w sądzie o składanie fałszywych zeznań. Z uwagi na fakt, że dobrem, które jest chronione przez przepis dotyczący składania fałszywych zeznań, jest prawidłowe funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości, Krystyna nie będzie uznana za pokrzywdzoną, mimo że na skutek nieprawdziwych zeznań sąsiada przegrała w sądzie sprawę o przebieg granicy._

PRZYKŁAD:

_Znajomy Zenobiusza z pracy sfałszował jego podpis pod zaświadczeniem, które jeden z pacjentów zaniósł przed komisję poborową do wojska, chcąc uniknąć służby w armii. Skutkiem tego Zenobiusz miał duże problemy, zanim sprawa została ostatecznie wyjaśniona. Obecnie przeciwko znajomemu toczy się sprawa w sądzie o fałszowanie zaświadczeń. Z uwagi na fakt, że dobrem, które chroni przepis dotyczący fałszowania dokumentów, jest wiarygodność wszystkich dokumentów w państwie, Zenobiusz nie będzie uznany za pokrzywdzonego, mimo że na skutek działania znajomego miał duże kłopoty w pracy._

Zostaniesz jednak uznany za pokrzywdzonego, mimo popełnienia przez sprawcę przestępstwa wymierzonego w dobro ogółu ludzi lub państwa, jeśli sprawca równocześnie popełnił także inne przestępstwo, którym naruszył także Twoje indywidualne dobro.

PRZYKŁAD:

_W opisanej powyżej sprawie sądowej Krystyny z sąsiadami o przebieg granicy, podczas zeznań jeden z sąsiadów, poza zwykłymi kłamstwami dotyczącymi samego przebiegu granicy, stwierdził także, że Krystyna jest złodziejką i że „zła kobieta to jest”. Obecnie toczy się przeciwko sąsiadowi sprawa nie tylko o składanie fałszywych zeznań, ale także o znieważenie Krystyny. Ponieważ słowa wypowiedziane przez sąsiada naruszyły jej dobre imię, będzie ona uznana za osobę pokrzywdzoną w sprawie._

Poza tym należy ocenić, czy ostatecznie to właśnie Tobie sprawca w rzeczywistości wyrządził szkodę. Często zdarzają się bowiem sytuacje, gdzie na pierwszy rzut oka to właśnie Ty możesz czuć się pokrzywdzony przestępstwem, w rzeczywistości jednak jest nim zupełnie ktoś inny. Musisz zatem sprawdzić, czy to na pewno Ty ostatecznie coś straciłeś, a nie ktoś inny.

PRZYKŁAD:

_Zenobiusz ma konto w jednym z banków. Sprawca przyszedł do banku, podrobił podpis Zenobiusza na czeku i wypłacił z jego konta bankowego 1000 zł._

_Wydaje się, że Zenobiusz powinien być uznany za pokrzywdzonego w tej sytuacji. Niemniej jednak, z uwagi na fakt, że bank jest zobowiązany do zwrotu na konto Zenobiusza kwoty, która została wypłacona z jego konta na skutek przestępstwa popełnionego przez inną osobę, w rzeczywistości to bank ponosi stratę w wysokości 1000 zł i to bank będzie uznany za pokrzywdzonego w tym przypadku._

PRZYKŁAD:

_Do urzędu, w którym pracuje Krystyna, przyszedł ktoś, kto na podstawie podrobionej faktury domagał się zapłaty za rzekomo dostarczone do urzędu materiały biurowe. Ponieważ faktura wyglądała na prawdziwą, Krystyna wypłaciła sprawcy określoną sumę pieniężną. Mimo, że to Krystyna została wprowadzona w błąd przez sprawcę i to ona wydała mu pieniądze, nie będzie uznana za pokrzywdzoną, gdyż w rzeczywistości pieniądze stracił urząd._

Czy pokrzywdzonym może być firma?

Tak, za pokrzywdzonego możesz być uznany nie tylko Ty, ale także Twój zakład pracy oraz każda firma lub instytucja, która poniosła szkodę w wyniku przestępstwa (por. art. 49 §1 i 2 k.p.k.).

PRZYKŁAD:

_Znajomy Zenobiusza ma firmę zajmującą się produkcją i sprzedażą leków do aptek. Jeden z przedstawicieli apteki podczas odbioru towaru z magazynu zabrał, podpierając się sfałszowanym rachunkiem, dwa razy większą ilość lekarstw w stosunku do tej, za jaką w rzeczywistości zapłacił. Pokrzywdzonym w tej sprawie będzie firma znajomego Zenobiusza, bo to ona poniosła szkodę majątkową._

Czy pokrzywdzonym jest także zakład ubezpieczeń

JEŚLI W RAMACH UBEZPIECZENIA WYPŁACIŁ MI PIENIĄDZE, STANOWIĄCE REKOMPENSATĘ ZA DOZNANĄ PRZESTĘPSTWEM SZKODĘ?

Nie, pokrzywdzonym w takim przypadku jesteś jedynie Ty. Jednakże zakład ubezpieczeń może brać udział w toczącym się postępowaniu i korzystać z przysługujących Ci uprawnień, aby uzyskać od sprawcy kwotę pieniężną, którą Tobie wypłacił albo powinien wypłacić. Niezależnie od powyższego, pokrzywdzonym jesteś wyłącznie Ty (por. art. 49 §3 k.p.k.).

Czy moje dziecko, będące pokrzywdzonym, może samodzielnie działać przed prokuratorem i w sądzie?

Zarówno przed prokuratorem, jak i w sądzie, osoby, które nie ukończyły jeszcze 18 lat, nie mogą samodzielnie podejmować żadnych działań. Nie oznacza to jednak, że są one pozbawione możliwości bronienia swoich praw w trakcie procesu. Wszelkie działania za pokrzywdzone dzieci mogą podejmować ich przedstawiciele ustawowi, czyli Ty jako rodzic lub ustanowiony przez sąd opiekun albo kurator oraz osoby, pod których stałą pieczą dzieci pozostają, czyli osoby sprawujące opiekę nad dziećmi w sposób ciągły i we wszystkich dziedzinach życia (por. art. 51 §2 k.p.k.).

PRZYKŁAD:

_Jasiu wracając ze szkoły został pobity przez starszych chłopaków z technikum, którzy chcieli wydobyć od niego pieniądze „na fajki”. W toczącym się postępowaniu przed prokuratorem i sądem Jasia, jako pokrzywdzonego, będzie reprezentować zarówno Krystyna, jak i Zenobiusz. Każde z nich może to robić samodzielnie._

Pamiętaj jednak, że z chwilą ukończenia 18 roku życia Twoje dziecko uzyskuje prawo do samodzielnego występowania przed prokuratorem lub sądem, zaś Ty tracisz prawo do reprezentowania go. Zatem od chwili uzyskania pełnoletności tylko Twoje dziecko może działać w procesie, także w sytuacji, kiedy sprawa już toczy się od jakiegoś czasu.

Czy moja mama, która ma 70 lat i została pobita, musi samodzielnie działać w procesie jako pokrzywdzony?

Oczywiście Twoja mama nie musi sama wszystkiego robić w trakcie procesu. W sytuacji, kiedy pokrzywdzonym jest osoba nieporadna, czyli niebędąca w stanie samodzielnie prowadzić swoich spraw, szczególnie ze względu na swój wiek albo stan zdrowia, reprezentować ją w trakcie postępowania możesz Ty, jeśli tylko stale się nią na co dzień opiekujesz. Pamiętaj jednak, że chcąc reprezentować osobę nieporadną przed prokuratorem lub w sądzie, będziesz musiał wykazać zarówno, że Twoja mama jest osobą nieporadną, jak i że to właśnie Ty się nią stale opiekujesz (por. art. 51 §3 k.p.k.).

PRZYKŁAD:

_Mama Krystyny ma 70 lat i jest sparaliżowana. Mieszka razem z Krystyną, która się nią stale opiekuje. Choroba mamy Krystyny jest wynikiem pobicia przez grupę wyrostków z sąsiedztwa. W toku procesu przeciwko sprawcom tego czynu mamę Krystyny, jako osobę pokrzywdzoną, może reprezentować Krystyna osobiście._

Czy do bycia pokrzywdzonym konieczne jest wydanie jakiejś decyzji przez sąd lub prokuratora?

Nie, nie jest konieczne w tej mierze wydanie żadnej decyzji. Stajesz się pokrzywdzonym w procesie karnym przez sam fakt pokrzywdzenia określonym przestępstwem.

Niemniej jednak musisz pamiętać, że zarówno prokurator, jak i sąd, będzie dążył do wszechstronnego wyjaśnienia Twojej sprawy, a zatem także potwierdzenia, czy to na pewno właśnie Ty jesteś pokrzywdzonym. Może się zatem zdarzyć sytuacja, że początkowo będziesz traktowany jak pokrzywdzony, a następnie zostaniesz pozbawiony tej roli w procesie.

Co się stanie w sytuacji, gdy zapomnę o jakimś swoim uprawnieniu lub obowiązku opisanym w informatorze?

Nie martw się. Zarówno sąd, jak i prokurator, mają obowiązek pouczyć Cię w najważniejszych momentach w trakcie procesu o Twoich uprawnieniach i obowiązkach. Dodatkowo, jeśli nie zostaniesz o nich pouczony lub przekazana Ci informacja będzie nieprawidłowa, nie spowoduje to dla Ciebie żadnych negatywnych konsekwencji. W dalszym ciągu będziesz mógł korzystać z przysługujących Ci uprawnień (por. art. 16 §1 k.p.k.).

Ponadto, nawet jeśli na sądzie lub prokuratorze nie ciąży określony wprost przez prawo obowiązek pouczenia Cię o przysługujących Ci uprawnieniach, to i tak organy te powinny pouczyć Cię o przysługującym Ci uprawnieniu lub obowiązku, jeśli uznają, że zachodzi taka potrzeba ze względu na okoliczności Twojej sprawy. Jeżeli natomiast zdarzy się taka sytuacja, że oceniając Twoją sprawę pouczenie takie należałoby uznać za konieczne, zaś sąd lub prokurator nie przekazali Ci niezbędnych informacji lub były one nieprawidłowe, to nie spowoduje to żadnych negatywnych konsekwencji dla Ciebie i dalej będziesz mógł skorzystać z przysługujących Ci uprawnień (por. art. 16 §2 k.p.k.).Popełniono przestępstwo…

Popełniono przestępstwo, a TY zostałeś nim pokrzywdzony. Najważniejsza rzecz — nie bądź bierny! Od szybkości reakcji i podjętych przez Ciebie działań zależy więcej niż myślisz.

Jestem pokrzywdzony przestępstwem — co robić?

▶ „NIE” DLA ZASADY: „OKO ZA OKO, ZĄB ZA ZĄB”. Jako pokrzywdzony przestępstwem masz prawo do pomocy, ale nie masz prawa samemu wymierzać sprawiedliwości. Jeżeli sąsiad podtruwa Twojego psa, zgłoś to, ale jego pupila zostaw w spokoju.

▶ TELEFONY ALARMOWE! Wielobarwność życia pociąga za sobą różnorodność popełnianych przestępstw. Kradzieże, gwałty, pobicia, porwania — niestety, każda z tych rzeczy może przydarzyć się właśnie Tobie. Dlatego warto zapamiętać tych kilka ważnych numerów telefonów, za pośrednictwem których dodzwonisz się po niezbędną Ci pomoc. Każda z tych jednostek

jest prawnie zobowiązana do udzielenia Ci wsparcia w sytuacji, w wyniku której zostałeś pokrzywdzony przestępstwem.

UWAGA!!!

Jeżeli dzwonisz z telefonu komórkowego, wybrany przez Ciebie numer musisz poprzedzić właściwym dla danego miasta numerem kierunkowym. Jeśli zamierzasz wezwać Policję, bo napadnięto Cię właśnie w jednym z krakowskich tramwajów, wybierz: 12 997.

Jeżeli zostałeś pokrzywdzony przestępstwem, jednakże nie wiesz, pod który z wyżej wskazanych numerów powinieneś zadzwonić, wybierz: 112. To ogólny numer alarmowy.

Czekając na funkcjonariusza Policji…

Po pierwsze — NIE BĄDŹ BEZCZYNNY! Twoje obserwacje, spostrzeżenia i działania mogą w znacznym stopniu przyczynić się do schwytania sprawcy przestępstwa oraz szybszego usunięcia jego negatywnych skutków. A zatem:

▶ zatroszcz się o siebie i osoby Ci towarzyszące — nie czekaj z pierwszą pomocą na przybycie policjanta czy pogotowia ratunkowego; w tym wypadku zwłoka może kosztować Ciebie lub kogoś innego zdrowie, a nawet życie;

▶ jeżeli istnieje obawa, że sprawca przestępstwa się ukryje lub nie można ustalić jego tożsamości, masz prawo do ujęcia tej osoby na gorącym uczynku lub w pościgu podjętym bezpośrednio po zdarzeniu, zatrzymania i oddania w ręce Policji;

▶ zabezpiecz miejsce zdarzenia — nie pozwól, by gapie zatarli pozostawione przez sprawcę dowody popełnionego przestępstwa, ale niczego nie dotykaj i nie ruszaj! Zatrzesz w ten sposób ślady i utrudnisz Policji odtworzenie przebiegu zdarzenia;

▶ przypomnij sobie, co się właściwie stało i jeśli to możliwe zanotuj najważniejsze informacje, by potem nie umknęły Ci one w toku rozmowy z funkcjonariuszem Policji;

▶ jeżeli zauważyłeś świadków przestępstwa — poproś ich, by nie opuszczali miejsca zdarzenia zanim przybędzie Policja.

Po drugie — ZACHOWAJ ZIMNĄ KREW! Okradziono Cię w sklepie. Minie trochę czasu, zanim Policja ujmie sprawcę Twoich nieszczęść, dlatego nie możesz być bierny i czekać, aż złodziej pozbawi Cię oszczędności życia zgromadzonych na Twoim koncie — masz sposób, aby się przed tym ochronić:

▶ skradziono Ci portfel, a w nim karty kredytowe? Skontaktuj się z Twoim bankiem! Zablokują Twoje konto i w ten sposób, choć złodziej ma klucz do Twoich oszczędności, Ty skutecznie uniemożliwisz mu skorzystanie z niego;

▶ włamano się do Twego domu? Pod żadnym pozorem niczego nie ruszaj! W dobie badań DNA nawet 1 włos sprawcy może stać się kluczem do rozwiązania całej zagadki. Dlatego nie sprzątaj, nie zmieniaj położenia żadnego z przedmiotów. Zabezpiecz jednak miejsce oraz przedmioty pozostawione przez włamywacza — czasem po prostu wystarczy, abyś nie pozwolił ciekawskim na dokonywanie oględzin pokoju, z którego właśnie ktoś wyniósł Ci telewizor;

▶ zostałeś pobity? Napadnięto Cię, gdy wracałeś do domu po pracy? Koniecznie zgłoś się z tym do lekarza. Oprócz profesjonalnej pomocy otrzymasz zaświadczenie o swoim stanie zdrowia, które pozwoli na ustalenie wstępnej kwalifikacji czynu i może następnie posłużyć jako dowód w sprawie;

▶ wyszedłeś ze sklepu i okazało się, że Twojego samochodu nie ma już na parkingu? Zgłaszając się na Policję zabierz ze sobą dowód rejestracyjny. Dokumenty zawierające numery identyfikujące pojazd, a także inne przedmioty ułatwiają Policji poszukiwania i przyspieszają je oraz w znacznym stopniu mogą przyczynić się do pomyślnego dla Ciebie zakończenia sprawy. Jeśli skradziono Ci rzeczy, które nie posiadają numerów je identyfikujących — weź ze sobą zdjęcie. Każda wskazówka może być na wagę złota;

▶ spacerując po lesie dostrzegłeś jakieś dziwne składowisko, nad którym unosi się podejrzana mgła? Być może trafiłeś właśnie na nielegalne wysypisko radioaktywnych odpadów! Nie trać czasu na własne obserwacje, a tym bardziej — próbę uprzątnięcia tego śmietnika, ale dzwoń na Policję, a sam pędź co sił do lekarza. Być może doszło właśnie do skażenia środowiska!

▶ urwałeś się z pracy. Nikt nie wie, gdzie dokładnie jesteś. Kiedy wieczorem wracasz do domu widzisz, że stojący od wieków na Twoim placu polonez z 1978 roku zniknął bez śladu. Myślisz — „Wreszcie pozbyłem się tego gruchota”. A jednak — zgłoś to na Policję. Jeśli Policja znajdzie Twój samochód porzucony w lesie ze śladami krwi na zderzaku, a Ty nie masz świadków kradzieży, choć w rzeczywistości jesteś pokrzywdzonym, możesz stać się podejrzanym o popełnienie przestępstwa.

Jak widzisz — wszystko się może zdarzyć. A zatem — reaguj! Jeśli masz możliwość by sobie pomóc i nie jest to zachowanie bezprawne — nie wahaj się podjąć konkretnych działań.

Policjant — przyjaciel czy wróg?

Dokonałeś zgłoszenia. Zaraz przybędzie policjant i Ty mimowolnie zaczynasz się tym denerwować. Martwisz się i myślisz — „O co będzie mnie pytał? Czy mi na pewno uwierzy?”. Bądź spokojny — jesteś pokrzywdzonym i osoba, która przybędzie, zrobi wszystko, aby Ci pomóc. Dlatego:

▶ nie bój się, kiedy policjant zada Ci jakieś pytanie bądź poprosi o pomoc w dokonaniu czynności;

▶ nie bój się samemu zadawać pytań co do zasadności czy celowości czynności, których jesteś świadkiem — w końcu masz prawo wiedzieć, co się dzieje.

Na czym polega interwencja Policji?

Interwencja Policji to nic innego jak podjęcie konkretnych działań w reakcji na to, co Cię właśnie spotkało. Na mocy zarządzeń wydanych przez Komendanta Głównego Policji tworzy się specjalne komórki interwencyjne Policji, których podstawowym celem jest możliwie jak najszybsze usunięcie skutków popełnionego przestępstwa.

Co zrobi policjant po przybyciu na miejsce zdarzenia?

Zakres czynności, do których podjęcia zobowiązany jest policjant w celu przeprowadzenia interwencji, jest ściśle określony przez prawo. Po niezwłocznym przybyciu na miejsce popełnienia przestępstwa pierwszą czynnością, jaką podejmuje funkcjonariusz Policji, jest udzielenie pokrzywdzonym niezbędnej pomocy. Po zapewnieniu uczestnikom zdarzenia bezpieczeństwa, zadaniem policjanta jest uniemożliwienie sprawcy kontynuowania działań naruszających prawo i — o ile jest to możliwe — zatrzymanie sprawcy. Jeżeli odpowiedzialny za popełnienie przestępstwa opuścił już miejsce zdarzenia, policjant, o ile istnieją ku temu warunki, podejmie za nim pościg. Kolejną czynnością jest zabezpieczenie miejsca zdarzenia — powinno to nastąpić niezwłocznie, jeśli istnieje obawa, że nieuprawniona osoba mogłaby w nim przebywać. Celem zebrania informacji dotyczących sprawcy oraz przebiegu całego zdarzenia, funkcjonariusz Policji ustali następnie jego świadków. Po dokonaniu czynności wymagających natychmiastowej reakcji, policjant przystąpi do legitymowania Ciebie i innych obecnych osób. Po podaniu stopnia, imienia i nazwiska (policjanci nie umundurowani okazują ponadto legitymację służbową w taki sposób, aby zainteresowany miał możliwość odczytać i zanotować nazwisko policjanta i nazwę organu, który wydał legitymację) oraz podstawy prawnej i określeniu przyczyny podjęcia czynności służbowej, zostaniesz poproszony o podanie następujących informacji:

▶ Twoje imię i nazwisko;

▶ imiona Twoich rodziców wraz z nazwiskiem panieńskim matki;

▶ data i miejsce Twojego urodzenia;

▶ Twój adres zamieszkania;

▶ seria i numer dokumentu tożsamości (na podstawie którego dokonywane są powyższe ustalenia), a także w miarę możliwości Twój PESEL.

Czy po interwencji policjanta zostanie jakiś ślad?

Z dokonanych na miejscu zdarzenia czynności policjant sporządza notatkę urzędową, o ile prawo nie przewiduje obowiązku spisania protokołu (por. art. 143 k.p.k.). Notatka urzędowa to taki dokument, który zawiera informacje na temat zdarzenia, w którym uczestniczyłeś. W szczególności notatka ta powinna określać:

▶ stopień, imię i nazwisko policjanta sporządzającego notatkę oraz nazwę jednostki Policji, w której służy;

▶ datę i miejsce sporządzenia notatki;

▶ numer sprawy, do jakiej notatka została sporządzona;

▶ informacje, na podstawie których można zidentyfikować osoby, których notatka dotyczy;

▶ określenie okoliczności zdarzenia, ze względu na które dokonano interwencji;

▶ podpis sporządzającego.

Kto jeszcze może mi pomóc?

Zmęczony po pracy, wracasz ostatnim tramwajem do domu. W czasie jazdy dwóch nastolatków siłą odbiera Ci telefon i portfel. Minie trochę czasu, zanim uda Ci się powiadomić o wszystkim osobiście Policję. Czy pozostaje Ci bezczynnie czekać? Nie — rozejrzyj się, a zobaczysz, że nie jesteś w tej trudnej sytuacji sam. Oprócz organów ścigania, takich jak Policja czy prokurator, masz jeszcze wiele innych możliwości uzyskania pomocy. Po prostu poproś o wsparcie osoby, w otoczeniu których się znajdujesz, np.:

▶ kierowcę autobusu, motorniczego — każdy z nich może wezwać w szczególnych przypadkach Policję bądź Straż Miejską lub zjechać z trasy przejazdu do najbliższego komisariatu Policji lub Straży Miejskiej;

▶ kierowcę taksówki — powinien on uwzględnić pierwszeństwo przewozu osób wymagających natychmiastowej pomocy lub znajdujących się w szczególnej potrzebie;

▶ pracownika ochrony osób lub mienia (a więc zarówno ochroniarza w dyskotece, jak i strażnika banku) — ma on prawo ująć osobę stwarzającą zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także dla chronionego mienia, oraz może stosować środki przymusu bezpośredniego, a w szczególnych przypadkach użyć broni palnej;

▶ nauczyciela bądź pedagoga szkolnego — każdy z nich otacza indywidualną opieką swoich wychowanków oraz jest zobowiązany do rozwiązywania ich bieżących problemów;

▶ strażaka — ma on prawo ująć osobę stwarzającą zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także dla mienia, oraz niezwłocznie doprowadzić ją do najbliższej jednostki Policji.

To tylko kilka przykładów, które mają Ci uświadomić, że pomoc jest w zasięgu ręki. Sprzedawca pracujący w Twoim ulubionym sklepie, ratownik na plaży, pracownik ochrony kolei, przełożony w pracy, ksiądz, czy nawet zwykły przechodzień! — na każdym z nich ciąży moralny obowiązek udzielenia Ci pomocy, która mieści się w granicach ich możliwości. A zatem — nie bój się pytać, nie bój się poprosić o pomoc!

Instytucje i programy pomocy

Zostałeś pokrzywdzony przestępstwem. Policja zabezpieczyła dowody, lekarz opatrzył rany, które Ci zadano, prokurator już szykuje ręce, aby zająć się Twoją sprawą, ale Ty wiesz, że to nie wystarczy, byś przestał odczuwać skutki tego, co Cię właśnie spotkało? A może mimo oczywistego pokrzywdzenia Twojej osoby przestępstwem instytucje wymiaru sprawiedliwości nie robią niczego, aby Ci pomóc? W obu tych przypadkach nie jesteś bezradny. Istnieje wiele rządowych, jak i pozarządowych organizacji i programów pomocy, które czekają tylko na sygnał od Ciebie, aby udzielić Ci niezbędnego wsparcia. Listę ich znajdziesz w załączniku do niniejszego informatora.

Szczególnego rodzaju programem, mającym na celu udzielenie Tobie, jako osobie pokrzywdzonej, niezbędnego wsparcia jest „Sieć Pomocy Ofiarom Przestępstw”. Program ten realizuje Ministerstwo Sprawiedliwości. W jego ramach została utworzona na terenie całego kraju sieć Ośrodków Pomocy dla Osób Pokrzywdzonych Przestępstwem. Podstawowym zadaniem każdego z tych ośrodków jest bezpłatne udzielenie Ci pomocy prawnej, psychologicznej i socjalnej, tak aby skutki popełnionego czynu były dla Ciebie jak najmniej dotkliwe. Ośrodek odpowiedzialny za Twoje województwo znajdziesz na liście załączonej do niniejszego informatora.Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa

Każdy organ zajmujący się zwalczaniem przestępczości (tzn. Policja, prokurator i inne) kiedy dowie się, że przestępstwo zostało popełnione, ma obowiązek je ścigać. Nieważne, czy o przestępstwie został oficjalnie zawiadomiony, czy nie. Zdarza się, że organy ścigania o przestępstwie dowiadują się z prasy lub telewizji. Jednak najczęściej dzieje się to poprzez zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa (por. art. 303 k.p.k.).

Jakie są rodzaje przestępstw?

Wyróżniamy trzy rodzaje przestępstw, ze względu na sposób, w jaki się je ściga:

▶ PRZESTĘPSTWA ŚCIGANE Z URZĘDU

Przestępstwa ścigane z urzędu to takie, które Policja lub prokurator mają obowiązek zwalczać niezależnie od inicjatywy Twojej lub innych osób. Jeżeli w jakikolwiek sposób Policja lub prokurator dowiedzą się o popełnieniu takiego przestępstwa, muszą je ścigać. Zdecydowana większość przestępstw jest ścigana właśnie w taki sposób. Są to głównie przestępstwa bardzo poważne, takie jak zabójstwo, rozbój czy pobicie lub takie, które naruszają interes społeczny, tzn. zagrażają państwu lub społeczeństwu. Takimi przestępstwami są chociażby korupcja czy prowadzenie samochodu pod wpływem alkoholu.

PRZYKŁAD:

_Zenobiusz został pobity po meczu piłkarskim przez kibiców przeciwnej drużyny. Nie chciał jednak informować nikogo o tym, co się wydarzyło, bowiem uznał, że sam wymierzy sprawiedliwość. Na stadionie były zamontowane kamery, dzięki czemu Policja dowiedziała się o pobiciu Zenobiusza i wszczęła odpowiednie postępowanie, chociaż Zenobiusz nie zgadzał się żeby ścigać sprawców pobicia._

PRZYKŁAD:

_Znajoma Krystyny nie mogąc załatwić sprawy w urzędzie postanowiła wręczyć urzędnikowi łapówkę, a następnie wraz ze swoim mężem, który prowadził samochód, chociaż wypił kilka piw, wróciła do domu. Zarówno znajoma Krystyny, jak i jej mąż, popełnili przestępstwa i będą ścigani, jeśli tylko organy ścigania się o tym dowiedzą._

▶ PRZESTĘPSTWA ŚCIGANE NA WNIOSEK

Ściganie na wniosek charakteryzuje się tym, że Policja lub prokurator nie będzie ścigać sprawcy przestępstwa dopóki Ty, jako osoba pokrzywdzona, nie złożysz dodatkowo wniosku o ściganie. Po złożeniu takiego wniosku postępowanie toczy się tak samo jak przy przestępstwach ściganych z urzędu. Przed złożeniem przez Ciebie wniosku Policja lub prokurator mogą podejmować jedynie czynności konieczne dla zabezpieczenia dowodów (por. art. 12, 17 k.p.k.).

PRZYKŁAD:

_Nerwowy sąsiad Zenobiusza zagroził, że jeżeli ten jeszcze raz będzie wbijał gwoździe o 8 rano w sobotę, to połamie mu ręce. Chociaż słyszało to kilku innych sąsiadów i policjant, sąsiad Zenobiusza nie będzie ścigany za groźby, dopóki Zenobiusz nie złoży wniosku._

▶ PRZESTĘPSTWA Z OSKARŻENIA PRYWATNEGO

Takich przestępstw nie ściga ani Policja ani prokurator, tylko Ty sam. Jako pokrzywdzony samodzielnie wnosisz do sądu prywatny akt oskarżenia i pełnisz funkcję oskarżyciela. Przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego jest niewiele i niosą ze sobą niewielką szkodliwość. Niemniej jednak istnieje także możliwość wszczęcia postępowania o przestępstwo ścigane z oskarżenia prywatnego lub przyłączenia się do już toczącego się postępowania o takie przestępstwo przez prokuratora, jeżeli uzna on, że wymaga tego interes społeczny. Musisz pamiętać jednak, że jest to decyzja uznaniowa prokuratora (por. art. 59, 60 k.p.k.).

Czym jest zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa?

Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa to po prostu informacja, którą każdy z nas może przekazać Policji lub prokuratorowi, jeżeli wiemy o jakimś wydarzeniu lub sytuacji, która może być przestępstwem.

Czy w odniesieniu do każdego przestępstwa mogę złożyć zawiadomienie o jego popełnieniu?

Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa możesz złożyć wtedy, kiedy masz informacje o dowolnym przestępstwie. Nie zawsze jednak złożenie zawiadomienia wywoła skutek w postaci wszczęcia postępowania. Przykładowo, gdy zawiadomienie będzie dotyczyć przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego, co do zasady organ przyjmujący zawiadomienie odmówi wszczęcia postępowania, bowiem takimi przestępstwami w większości przypadków Policja/prokurator się nie zajmuje.

Jak złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa?

Jeżeli jako pokrzywdzony posiadasz informacje o popełnieniu przestępstwa na Twoją szkodę lub byłeś bezpośrednim świadkiem takiego przestępstwa, najlepiej udaj się do najbliższego komisariatu Policji lub jednostki prokuratury. Zawiadomienie możesz złożyć ustnie lub pisemnie. Ustne złożenie zawiadomienia polega na opowiedzeniu policjantowi/prokuratorowi o całym wydarzeniu. Po złożeniu ustnego zawiadomienia możesz zostać od razu przesłuchany w charakterze świadka. Zarówno zawiadomienie, jak i przesłuchanie, zostanie zapisane w protokole, który wypełni policjant/prokurator. Na koniec protokół musi zostać podpisany przez Ciebie. Jeżeli pragniesz złożyć zawiadomienie pisemnie, pismo zawierające informacje, jakie chciałbyś przekazać organom ścigania, zostaw na komisariacie Policji lub w prokuraturze albo wyślij je drogą listowną (por. art. 304a k.p.k.).

Czy o popełnieniu przestępstwa można zawiadomić telefonicznie lub mailowo?

Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa można złożyć w dowolnej formie, ważne żeby dotarło do odpowiedniego organu. Jeżeli z jakichś powodów nie składasz zawiadomienia osobiście, zadbaj o to, aby przekazać jak najwięcej potrzebnych informacji. Musisz się także liczyć z możliwością, że zawiadomiona przez Ciebie instytucja nie uzna Twojego zawiadomienia za wiarygodne albo wręcz przeciwnie — wezwie Cię do złożenia dodatkowych zeznań.

Co mi grozi, jeżeli wiem o popełnieniu przestępstwa, ale nie złożę zawiadomienia o jego popełnieniu?

Każdy, kto dowiedział się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, ma obowiązek zawiadomić o tym Policję lub prokuratora. Reguła ta dotyczy także Ciebie. Jest to jednak co do zasady obowiązek społeczny, tzn. za brak zawiadomienia nie grozi Ci żadna kara (por. art. 304 §1 k.p.k.).

Istnieje jednak pewna grupa przestępstw, o których popełnieniu, usiłowaniu popełnienia, przygotowaniu do nich musisz obowiązkowo poinformować. Jeżeli tego nie zrobisz, możesz pójść do więzienia nawet na 3 lata, gdyż niezawiadomienie o tym zdarzeniu jest traktowane jak przestępstwo (por. art. 240 k.k.).

Do takich przestępstw, o których popełnieniu trzeba informować, należą:

▶ eksterminacja — zabicie określonej grupy narodowej, etnicznej, kulturowej lub politycznej;

▶ zamach stanu i przygotowanie do takiego zamachu — działania zmierzające do pozbawienia niepodległości Polski, oderwania części jej terytorium;

▶ szpiegostwo — współpraca z wywiadem innego państwa;

▶ zamach terrorystyczny;

▶ zabójstwo;

▶ spowodowanie niebezpiecznych zdarzeń dla życia lub zdrowia wielu osób;

▶ piractwo — przejęcie kontroli nad statkiem albo samolotem poprzez podstęp lub użycie przemocy;

▶ wzięcie zakładnika.

Zawiadomić o przestępstwie należy niezwłocznie — tzn. najszybciej, jak tylko możesz!

W przypadku posiadania przez Ciebie wiadomości o powyższych przestępstwach i jej nieprzekazania prokuratorowi lub Policji, nie spotka Cię kara jedynie w sytuacji, jeżeli:

▶ byłeś przekonany, że Policja lub prokurator wiedzą już o popełnieniu przestępstwa;

▶ zapobiegłeś dokonaniu tego przestępstwa;

▶ Ty sam albo osoba najbliższa dla Ciebie może ponieść karę za to przestępstwo.

Czym jest wniosek o ściganie?

Wniosek o ściganie to pewnego rodzaju prośba, skierowana najczęściej do Policji lub prokuratora, by zajęli się daną sprawą. To zupełnie coś innego niż zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa. Wniosek jest niezbędny, by Policja mogła podjąć odpowiednie działania zmierzające do ukarania sprawcy przestępstwa, które jest wprawdzie ścigane z urzędu, ale dla prowadzenia postępowania i ukarania sprawcy jest dodatkowo wymagany Twój wniosek jako pokrzywdzonego. Niektóre przestępstwa są dlatego ścigane na wniosek, żeby dać wybór osobie pokrzywdzonej, czy chce aby sprawca takiego przestępstwa został pociągnięty do odpowiedzialności — często sprawcami są przecież członkowie najbliższej rodziny (por. art. 12 k.p.k.).

Jakie przestępstwa są ścigane na wniosek?

Do przestępstw ściganych na wniosek należą:

▶ uszkodzenie ciała lub wywołanie choroby trwającej dłużej niż 7 dni na szkodę osoby najbliższej (art. 157 §1 w zw. z §5 k.k.);

▶ nieumyślne narażenie na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia

(art. 160 §3 k.k.);

▶ narażenie na zarażenie wirusem HIV, chorobą weneryczną, zakaźną, nieuleczalną lub zagrażającą życiu (art. 161 §1 i 2 k.k.);

▶ spowodowanie wypadku, jeśli pokrzywdzonym jest tylko osoba najbliższa (art. 177 §1 w zw. z §3 k.k.);

▶ groźba karalna (art. 190 §1 k.k.);

▶ wykonanie zabiegu leczniczego bez zgody pacjenta (art. 192 §1 k.k.);

▶ zgwałcenie (art. 197 k.k.);

▶ wykorzystanie seksualne osoby bezradnej lub upośledzonej (art. 198 k.k.);

▶ wykorzystanie seksualne osoby znajdującej się w przymusowej sytuacji

(art. 199 k.k.);

▶ uchylanie się od płacenia alimentów (art. 209 §1 k.k.);

▶ nielegalne uzyskanie informacji (art. 267 §1–3 k.k.);

▶ spowodowanie szkody w informatycznej bazie danych (art. 268a §1 i 2 k.k.);

▶ kradzież i kradzież z włamaniem na szkodę osoby najbliższej (art. 278 i 279 k.k.);

▶ przywłaszczenie rzeczy na szkodę osoby najbliższej (art. 284 §1–3 k.k.);

▶ kradzież impulsów telefonicznych (art. 285 k.k.);

▶ oszustwo i oszustwo komputerowe na szkodę osoby najbliższej (art. 286 §1–3 i 287 §1–2 k.k.);

▶ zniszczenie lub uszkodzenie cudzej rzeczy (art. 288 §1–2 k.k.);

▶ zabór pojazdu osoby najbliższej (art. 289 §1–3 k.k.);

▶ utrudnianie dochodzenia roszczeń oraz nierzetelna dokumentacja, jeśli pokrzywdzonym nie jest Skarb Państwa (art. 300 §1 i 303 §1–3 k.k.).

Kto może złożyć wniosek o ściganie?

Wniosek o ściganie możesz złożyć tylko Ty, jako osoba pokrzywdzona. Jeżeli jednak o przestępstwie zawiadomi inna niż Ty osoba, Policja lub prokurator mają obowiązek poinformować Cię o możliwości złożenia wniosku. Podobnie będzie, kiedy Policja lub inny organ z własnej inicjatywy ściga już przestępstwo i okaże się, że jest to przestępstwo ścigane na wniosek.

W sytuacji, gdy pokrzywdzonym jest małoletni, którego jesteś przedstawicielem ustawowym, albo osoba ubezwłasnowolniona całkowicie lub częściowo, nad którą sprawujesz stałą pieczę, to prawa pokrzywdzonego wykonujesz Ty (por. art. 51 §2 k.p.k.).

PRZYKŁAD:

_Zenobiuszowi skradziono samochód. W czasie prowadzonego przez Policję postępowania okazało się, że samochód ukradł brat Zenobiusza. Jeśli Zenobiusz chce, żeby Policja dalej prowadziła postępowanie, musi złożyć wniosek o ściganie._

Czy składając wniosek o ściganie można żądać ścigania tylko niektórych przestępstw lub niektórych sprawców przestępstw?

Jeżeli zdarzyło się, że zostałeś pokrzywdzony kilkoma przestępstwami ściganymi na wniosek, popełnionymi przez jedną osobę, to możesz zadecydować czy chcesz, aby sprawca był ścigany za wszystkie z nich, czy tylko za niektóre.

PRZYKŁAD:

_Brat Zenobiusza ukradł mu samochód, a następnego dnia groził, że go pobije. Zenobiusz może zdecydować, czy chce aby jego brat był ścigany zarówno za kradzież, jak i groźbę, czy tylko za jedno z tych przestępstw._

Musisz jednak zwrócić uwagę, że ta zasada nie dotyczy sytuacji, kiedy jedno przestępstwo popełniło wspólnie kilka osób. Wtedy złożony wniosek dotyczący jednej osoby obejmuje wszystkich sprawców, tzn. że nie możesz wybrać kto będzie ścigany, a kto nie. Wyjątkiem są tylko osoby najbliższe dla Ciebie, jeżeli taka osoba jest jednym ze sprawców przestępstwa, to musisz złożyć osobny wniosek jej dotyczący (por. art. 12 §2 k.p.k.).

PRZYKŁAD:

_Zenobiusz złożył wniosek o ściganie teściowej jako sprawcy kradzieży jego roweru, po czym w trakcie postępowania okazało się, że jednym ze sprawców był także jego brat. Aby postępowanie było przeciwko niemu prowadzone, Zenobiusz musi złożyć dodatkowy wniosek o ściganie, odnoszący się do brata._

Do kiedy można złożyć wniosek o ściganie?

Nie musisz się przejmować, jeżeli od przestępstwa minęło nawet kilka miesięcy. Wniosek musisz bowiem złożyć dopóki przestępstwo nie ulegnie przedawnieniu, czyli do chwili, od której przestępstwa nie można już ścigać. O terminie przedawnienia decyduje przepis prawa. Najkrótszym terminem przy przestępstwach ściganych na wniosek wynosi 5 lat.

Czy i kiedy można cofnąć wniosek o ściganie?

Wniosek o ściganie możesz cofnąć, ale wymaga to zgody prokuratora, a jeśli sprawa trafiła już do sądu, to taką zgodę może wydać tylko sąd. Nie możesz cofnąć wniosku, jeżeli został już w sądzie odczytany akt oskarżenia. Wniosek możesz cofnąć pisemnie lub ustnie. Jeżeli chcesz ustnie cofnąć wniosek, musi to zostać wpisane do protokołu, czyli specjalnego dokumentu sporządzanego przez sąd lub prokuratora.

UWAGA!

W przypadku przestępstwa zgwałcenia cofnięcie wniosku jest niedozwolone (por. art. 12 §3 k.p.k.)!

PAMIĘTAJ!

W przypadku cofnięcia wniosku o ściganie nie będziesz miał możliwości złożenia go ponownie. Zatem dobrze zastanów się, czy na pewno chcesz zrezygnować ze ścigania sprawcy.

Co to jest Niebieska Karta?

Niebieska Karta to procedura stosowana przez Policję oraz Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej (MOPS) w celu lepszej ochrony osób, które stały się ofiarą przemocy domowej. Jeśli w domu jesteś:

▶ bity, kopany, okaleczany lub w inny sposób stosowana jest wobec Ciebie przemoc fizyczna;

▶ straszony, poniżany, upokarzany, używane są wobec Ciebie wulgarne słowa;

▶ zmuszany do uprawiania stosunków seksualnych;

▶ finansowo uzależniony od swojego partnera, który nie pozwala Ci pracować albo nie daje pieniędzy na zaspokojenie najważniejszych potrzeb (np. jedzenie, ubranie); powinieneś zgłosić się do najbliższego komisariatu Policji lub MOPS-u.

Czy istnieje obowiązek wypełnienia Niebieskiej Karty?

Policjantowi lub pracownikowi socjalnemu opowiedz o swoich problemach związanych z przemocą domową. Nie wstydź się i nie bój, osoby te zachowają w tajemnicy wszystko to, co im powiesz i pomogą rozwiązać Twoje problemy. Na podstawie uzyskanych od Ciebie informacji policjant lub pracownik socjalny wypełni specjalny formularz, nazywany NIEBIESKĄ KARTĄ. Zgłoszenie przemocy domowej zawsze wiąże się z koniecznością wypełnienia Niebieskiej Karty. Pamiętaj, że wypełnienie Niebieskiej Karty ma Ci pomóc, dlatego masz prawo się tego domagać. Jeśli policjant albo pracownik socjalny jej nie wypełnia, upomnij się o to!

Jakie informacje muszę podać, aby Niebieska Karta została wypełniona?

Podczas wypełniania Niebieskiej Karty zostaniesz poproszony o podanie następujących informacji:

▶ Twoje dane osobowe (imię, nazwisko);

▶ Twój adres zamieszkania;

▶ jaki jest stosunek pokrewieństwa między Tobą a sprawcą;

▶ gdzie jesteś zatrudniony;

▶ kontakt do Ciebie (najlepiej telefon).

Do tego musisz krótko opowiedzieć co się wydarzyło. Powiedz, jak byłeś traktowany. Jeśli byłeś bity, pokaż lub chociaż opisz, jakie masz obrażenia. Zwróć uwagę czy opisywane zajście zdarzyło się po raz pierwszy, czy też miało już miejsce wcześniej.

Po wypełnieniu Niebieskiej Karty musisz ją podpisać. Zanim to zrobisz, przeczytaj dokładnie czy wszystkie informacje zostały dobrze zapisane.

Czy wypełnienie Niebieskiej Karty zastępuje zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa?

Wypełnienie Niebieskiej Karty nie jest równoznaczne z zawiadomieniem o popełnieniu przestępstwa. Niebieska Karta dokumentuje sytuację, pokazuje skutki i stanowi ważny dowód w sprawie karnej, jednak jeżeli chcesz, aby sprawca został ukarany, potrzebne może być złożenie przez Ciebie zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa na Twoją szkodę, chyba że Policja lub prokurator zajmą się sprawą z własnej inicjatywy.

Ponadto po wypełnieniu Niebieskiej Karty Twoja sytuacja będzie stale nadzorowana przez Policję lub pracownika socjalnego.Pokrzywdzony jako oskarżyciel w sądzie

INFORMACJE WSTĘPNE

Jakie role mogę pełnić jako pokrzywdzony w postępowaniu przed sądem?

Jako pokrzywdzonemu, w postępowaniu przed sądem przysługują Ci pewne przywileje. Zakres tych przywilejów jest różny w zależności od roli, jaką będziesz spełniał w tym postępowaniu.

W przypadku, gdy przestępstwo jest ścigane z oskarżenia prywatnego, co do zasady nie będzie się toczyć postępowanie przed prokuratorem. W tej sytuacji, aby sprawa karna w ogóle miała miejsce i tym samym abyś mógł korzystać z uprawnień w postępowaniu przed sądem, musisz wnieść swój własny akt oskarżenia. Staniesz się wtedy OSKARŻYCIELEM PRYWATNYM.