Irit Amiel. Życie - ebook
Irit Amiel. Życie - ebook
Chociaż głównym tematem tej książki jest życie Irit Amiel w znaczeniu opowieści, a więc splatania się okoliczności czysto biologicznych z charakterystycznym dla życia zapisywaniem informacji, to jednak warto uczynić zastrzeżenie, że najważniejszym aspektem tego życia jest ludzkie wnętrze. Dopiero ono, jak poucza Abraham Joshua Heschel, różnicuje ludzi. To, co wyniosłam na powierzchnię, miało pokazać, że w odróżnieniu od czystego bios, opartego na żądzy i pragnieniach, ludzka egzystencja ma sens, a najbardziej odpowiednią formą do tego, by ów sens pokazać, jest literatura.
Publikacja powstała z rozmów, przyjaźni i pracy nad tekstami. Literatura Irit Amiel okazała się pod ich wpływem najpierw kafkowską zagadką, a później gęstym splotem opowieści i życia. Nie próbowałam go rozluźnić, ale obejrzeć z bliska. Życie nie może obyć się bez literatury, a literatura – bez życia. To jedna z mądrości, jakie zostawiła nam autorka Osmalonych nie po to, byśmy ją ze smutkiem rozpamiętywali, ale byśmy czerpali z niej siłę.
Marta Tomczok
Dla mnie było jasne, że Pani czuje Irit od chwili, kiedy zauważyłam w książce, że zajmuje się Pani „czarną dziurą” – stamtąd jest przecież Irit.
Agnieszka Piśkiewicz-Bornstein
PROJEKT: EGZYSTENCJA I LITERATURA
Seria poświęcona jest wybitnym polskim pisarzom – ich twórczości ujmowanej przez nich samych i interpretowanej przez krytyków jako projekt egzystencjalny, jako próba ustanowienia i zapisania siebie i swojego sposobu odczytywania sensów rzeczywistości, indywidualnego oglądu różnych jej sfer – społecznej, politycznej, etycznej, kulturowej, metafizycznej. Istotnymi kategoriami wyjaśniającymi pisarskie dzieło są w tym przypadku biografia, tożsamość oraz kształtujące je szeroko rozumiane doświadczenie: cielesne i zmysłowe, psychiczne i społeczne, historyczne i polityczne, etniczne i estetyczne, religijne i duchowe...
W serii ukazały się tomy:
Agnieszka Kałowska, Witkacy. Etyka
Marzena Woźniak-Łabieniec, Rymkiewicz. Metafizyka
Maciej Urbanowski, Brzozowski. Nowoczesność
Anna Legeżyńska, Hartwig. Wdzięczność
Tomasz Garbol, Miłosz. Los
Adrian Gleń, Stasiuk. Istnienie
Agnieszka Kramkowska-Dąbrowska, Krasiński. Świadectwo
Dariusz Kulesza, Kossak-Szczucka. Służba
Józef Olejniczak, Gombrowicz. Ja!
Spis treści
Wykaz skrótów
Wstęp
Mnogie życie
Metoda
Część I. Życie w opowieści
Rozdział 1. Irena
Rozdział 2. Irit
Część II. Opowieść o życiu
Rozdział 1. Szczęśliwe dzieciństwo
Rozdział 2. Martwa klasa
Rozdział 3. Zagłada
Rozdział 4. Dorastanie
Rozdział 5. Czas udręki
Rozdział 6. Starość patriarchini
Rozdział 7. Ucieczka
Bibliografia
Indeks osób
| Kategoria: | Biografie |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-8220-486-5 |
| Rozmiar pliku: | 7,9 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
EZZ – I. Amiel, Egzamin z Zagłady, Łódź 1994.
N – I. Amiel, Nie zdążyłam, Łódź 1998.
O – I. Amiel, Osmaleni, posłowie M. Głowiński, Warszawa 2010.
OF – Ostatnie fastrygi. Irit Amiel w rozmowie z Agnieszką Piśkiewicz-Bornstein .
PK – I. Amiel, Podwójny krajobraz, Warszawa 2008.
S/D – I. Amiel, Spóźniona / Delayed, przeł. M. Kazmierski, przedmowa B. Frymorgen, Kraków 2016.
WG – I. Amiel, Wdychać głęboko, Izabelin 2002.
Ż – I. Amiel, Życie – tytuł tymczasowy, Warszawa 2014.------------------------------------------------------------------------
1 I. Amiel, Życie – tytuł tymczasowy, Warszawa 2014, s. 65. Dalej cytaty z tego wydania oznaczam symbolem „Ż”.
2 Dane na podstawie https://sztetl.org.pl/pl/miejscowosci/c/425-czestochowa/116-miejsca-martyrologii/45420-getto-w-czestochowie .
3 F. Tych, Długi cień Zagłady, Warszawa 1999.
4 Z rozmowy prywatnej odbytej w lipcu 2020 roku. Por. także: H. Gosk, Albo się żyje, albo się umiera , „Nowe Książki” 2000, nr 1, s. 46–47.
5 H. Grynberg, Pamiętnik, Warszawa 2011, s. 542.
6 Rozwijam tę uwagę w rozdziale pt. Zagłada.
7 P. Śpiewak, Księga nad Księgami. Midrasze, Kraków 2004, s. 157.
8 Y. Eliach, Wstęp, Tejże, Chasydzkie opowieści z czasów Holokaustu, przeł. M. Wójcik, Kraków 2014, s. 16.
9 L.L. Langer, Świadectwa Zagłady w rumowisku pamięci, przeł. M. Szuster, Warszawa 2015, s. 200.
10 Tamże, s. 199.
11 B. Cyrulnik, Ratuj się, życie wzywa, przeł. E. Kaniowska, Warszawa 2014, s. 119–120.
12 Tamże, s. 11.
13 L.L. Langer, Świadectwa Zagłady…, s. 194.
14 „Gołe życie” w poezji Amiel współgra z koncepcją „nagiego życia” Giorgio Agambena: „Żyd pod panowaniem nazizmu jest wyróżnionym, negatywnym odniesieniem do nowej biopolitycznej suwerenności i jako taki jest oczywistym przypadkiem homo sacer w sensie życia, które można zabić, ale którego nie można złożyć w ofierze”. Zob. G. Agamben, Homo sacer. Suwerenna władza i nagie życie, przeł. M. Salwa, posłowie P. Nowak, Warszawa 2008, s. 158.
15 Rabi Kalman Szapira, Święty ogień. Tora z lat 1939–1942, lat szału, przeł. I. Kania, Teologia i filozofia żydowska wobec Holocaustu, wstęp, wybór i oprac. P. Śpiewak, Gdańsk 2013, s. 117.
16 Tamże, s. 118.
17 Z listu Irit Amiel do Marty Tomczok z 12 lipca 2020 roku.
18 Według podania dwa razy rodził się Dionizos. Jego matka, Semele, urodziła go przedwcześnie i zmarła. Dlatego ojciec Dionizosa, Zeus, ukrył go we własnym udzie i zaszył, a następnie urodził na górze Nysa, na Dalekim Wschodzie. Por. K. Kerényi, Mitologia Greków, przeł. R. Reszke, Warszawa 2002, s. 212–213.
19 B. Cyrulnik, Ratuj się, życie wzywa, s. 83.
20 „Tak jak Abraham, europejscy Żydzi złożyli w połowie XIX wieku ludzką ofiarę w postaci zwykłego zaangażowania, jakie wkładali w swą wiarę, wychowując dzieci na Żydów. Jednak w przeciwieństwie do Abrahama, nie mieli pojęcia, co robią, a ich ofiara nie została wstrzymana. Ta różnica sprawia, że wszelkie porównania są chybione i budzą wstręt. To ona nadaje dziś żydowskiemu życiu religijnemu wyjątkowy charakter i nie pozwala na żadne analogie z przeszłością”. Zob. E. Fackenheim, Żydowska wiara a Holocaust. Fragment, przeł. A. Musiał, Teologia i filozofia żydowska wobec Holocaustu…, s. 350.
21 Wypowiedź Philipa K. (T-1300). Cyt. za: L.L. Langer, Świadectwa Zagłady…, s. 200.
22 J. Śpiewak, *** , Tegoż, Poezje, wybór A. Kamieńska, przedmowa M. Sprusiński, Warszawa 1972, s. 97.
23 Z listu Irit Amiel do Piotra Mitznera z 20 grudnia 2010 roku.
24 Z listu Irit Amiel do Piotra Mitznera z 7 listopada 2011 roku.
