Jak żyć w rytmie pór roku. Rytuały self-care w duchu ajurwedy - ebook

Recenzje książki

Jak żyć w rytmie pór roku

„To pozycja obowiązkowa dla każdego, kto chciałby się dowiedzieć, w jaki sposób cieszyć się zdrowiem przez cały rok. Wykorzystując wykształcenie i wieloletnie doświadczenie, Susan Weis-Bohlen w przystępny dla czytelnika sposób pisze o ajurwedyjskich zabiegach sezonowych i przedstawia wiele praktyk, które zapewniają nam równowagę oraz zdrowe ciało, umysł i duszę. To wszystko, łącznie z zawartymi tu przepisami i prostymi przykładami zabiegów, sprawia, że Jak żyć w rytmie pór roku to bezcenne źródło wiedzy o tym, jak zadbać o samopoczucie”

– dr Sheila Patel, naczelna lekarka Chopra Global

„Ta wspaniała książka zastępuje osobistego doradcę z zakresu medycyny holistycznej. Susan to doskonała nauczycielka, a zaprezentowane przez nią rytuały, przepisy na pyszne potrawy oraz zabiegi transformacyjne sprawiają, że wszyscy możemy się cieszyć doskonałym samopoczuciem poprzez kontakt z naturą. Jeszcze przez wiele lat będę korzystał ze skarbów zawartych w tej książce!”

– Davidji, autor Sacred powers

„Jak żyć w rytmie pór roku to doskonały przewodnik, który pozwala zrozumieć naturalne cykle i sposoby reagowania naszego ciała na poszczególne pory roku. To prawdziwa esencja medycyny personalizowanej”

– dr Suhas Kshirsagar,

licencjonowany specjalista medycyny alternatywnej,

autor książek

Naturalny rytm dobowy. Działaj w zgodzie ze swoim organizmem. Ajurweda dla początkujących

oraz The hotbelly diet

„Jeżeli chcesz lepiej zadbać o własne zdrowie oraz nauczyć się współpracować z doszami i porami roku, to książka dla ciebie. Susan Weis-Bohlen to najlepsza ekspertka w dziedzinie ajurwedy: jest pomocna, bezpośrednia, ma dużą wiedzę i troszczy się o swoich klientów. Susan, świadoma związków łączących wiarę, odczucia i biologię, dba zarówno o twój zaciekawiony umysł, jak i o wrażliwe serce. Książka Jak żyć w rytmie pór roku jest ciekawa, przejrzysta, niedroga i zawiera wspaniałe przepisy – czego chcieć więcej?”

– Amadea Morningstar, edukatorka ajurwedyjska

i autorka książek Easy healing drinks from the wisdom of Ayurveda oraz Ayurvedic cooking for Westerners

„Książki poświęcone starożytnej ajurwedzie bywają zawiłe i niezrozumiałe – ale nie ta! Tutaj każde słowo jest piękne i ma swoje znaczenie. Już do końca życia będę korzystać z książki Susan, dokonując wyborów równie prostych i naturalnych jak nurt strumyka”

– Cyndi Dale, specjalistka w dziedzinie intuicji, uzdrowicielka i autorka dwudziestu sześciu

książek, w tym

Energy healing for trauma, stress & chronic illness

„Jak żyć w rytmie pór roku to wyczerpujące, choć przystępne wprowadzenie do teorii i praktyk ajurwedy w odniesieniu do typu ciała i klimatu. To bardzo cenne źródło wiedzy dla wszystkich czytelników”

– Kate O’Donnell, autorka książek The everyday ayurveda cookbook, everyday ayurveda cooking for

a calm, clear mind oraz Przemiana: ajurwedyjski sposób na piękno i zdrowie

„Ta książka to moje ulubione źródło wiedzy o naturalnym zdrowiu! Jej zalety to praktyczność, przydatność i przystępność, a Susan kunsztownie łączy zabiegi lecznicze z doświadczeniami zmysłowymi i duchowymi, prowadząc czytelnika krok po kroku. Ta książka to istny skarb!”

– Amanda Ree, założycielka Sama Dog Wellbeing oraz instruktorka ajurwedy

i jogi z certyfikatem Chopra Center

„Książka Jak żyć w rytmie pór roku to połączenie uhonorowanej Nagrodą Nobla nauki o rytmie dobowym ze starożytną praktyczną wiedzą dotyczącą ajurwedyjskich cykli sezonowych”

– dr John Douilard, chiropraktyk,

certyfikowany specjalista ajurwedy,

twórca LifeSpa.com

„Książka Jak żyć w rytmie pór roku skupia się na tym, w jaki sposób wprowadzić ajurwedę do naszego życia, żeby się cieszyć dobrym samopoczuciem i żyć w zgodzie z własną naturą. Ta pozycja pomoże czytelnikom zwrócić uwagę na Matkę Naturę i nauczy ich współpracować z nią w celu dokonywania świadomych wyborów życiowych. Im więcej się o sobie dowiemy, tym skuteczniej będziemy kroczyć po własnej ścieżce do prawidłowej pielęgnacji i prawdziwej satysfakcji z życia”

– dr Robert Svoboda, lekarz ajurwedy

i autor Prakriti: your ayurvedic constitution

„Jak żyć w rytmie pór roku to książka, która prowadzi czytelnika do źródeł i rytmów ajurwedy poprzez wszystkie pory roku. Susan pokaże ci, jak się lepiej odżywiać, oddychać, poruszać się i spać. To szczegółowy poradnik, który zainspiruje cię do dokonania wielkich zmian i wprowadzi w harmonię z naturą na wszystkich etapach życia!”

– Ramkumar Kutty,

licencjonowany specjalista medycyny alternatywnej, założyciel i dyrektor Punarnava AyurvedaWPROWADZENIE

Kiedy miałam dwadzieścia dziewięć lat, na długo przed tym, zanim w księgarniach pojawiły się krzesła i wygodne kąciki do czytania i zanim miałam własną księgarnię, a nawet zanim jeszcze usłyszałam słowo „ajurweda”, pewnego razu usiadłam na podłodze Crown Books w Waszyngtonie. Trafiłam na książkę młodego hinduskiego autora Deepaka Chopry Życie bez starości: młode ciało, ponadczasowy umysł. Na okładce był cytat z Wayne’a Dyera: „Kto mógłby przypuszczać, że kluczem do rozwiązania uniwersalnej tajemnicy nie jest nasze ciało fizyczne, lecz świadomość?”. We wprowadzeniu napisano także: „Ingerując w miejscu, w którym wiara staje się biologią, możemy osiągnąć nieograniczony potencjał”. Przeglądając książkę, dowiedziałam się, że kiedy jesteśmy smutni, odpowiada za to nie tylko nasz mózg, ale całe ciało – „wiara staje się biologią”. Możemy wykorzystać swoje naturalne zdolności do tworzenia rzeczywistości. Nasz wewnętrzny dialog to nic innego jak przypadkowy hałas, który wynika z przekonań i założeń. Tego wszystkiego dowiedziałam się, docierając do zaledwie dwudziestej szóstej strony!

Wciągnęłam się. Był 1993 rok, a w tych czasach księgarnie nie zachęcały klientów do czytania na miejscu. Nie przeszkodziło mi to jednak rozsiąść się tam niczym we własnym domu i pochłonąć większej części książki. Życie bez starości było dla mnie kluczem do odkrycia, kim właściwie jestem. Choć pierwsza wzmianka o ajurwedzie pojawia się w tej książce dopiero na stronie 269, to wstępne zetknięcie się ze stylem życia, które bazuje na świadomości, jodze, medytacji oraz sezonowych rytuałach harmonizujących i uzdrawiających umysł, ciało i duszę, sprawił, że się zachwyciłam i ten zachwyt trwa do dziś.

Kupiłam książkę i zabrałam ją do domu, a moja świadomość zaczęła się powoli i subtelnie zmieniać. Dopiero co przyjechałam do Waszyngtonu po niemal dekadzie spędzonej w Izraelu. Miałam fascynującą pracę w izraelskiej ambasadzie, mieszkałam w ciasnym, ale uroczym mieszkaniu i umawiałam się z wieloma facetami. Cierpiałam jednak na depresję, nadwagę i bulimię. Spotykałam się z terapeutą i chodziłam na spotkania Strażników Wagi (Weight Watchers¹), ale i tak byłam w rozsypce.

Czytając wspomnianą książkę, po raz pierwszy zrozumiałam, że ciało i umysł są ze sobą powiązane. Fas­cynowała mnie starożytna hinduska wiedza, o której pisał Chopra – płynął z niej subtelny, ale jednoznaczny przekaz: jeżeli będziemy prawidłowo się odżywiać, żyć spokojnie oraz praktykować medytację i jogę, zaczniemy dostrzegać sygnały płynące z głębi nas samych. Już jesteśmy doskonali. Mamy wszystkie odpowiedzi. Poznaj swoją ścieżkę. Po prostu nie ruszaj się i posłuchaj.

Moja ścieżka doprowadziła mnie do medytacji, która nauczyła mnie akceptować samą siebie i wierzyć intui­cji. Nagle poczułam się, jakby ktoś mi powiedział: „Nie musisz żyć według oczekiwań innych. Możesz iść własną ścieżką! Nareszcie!”.

Z tym głębokim przekonaniem niemal dziesięć lat później, w 2002 roku, kiedy przyjechałam do Los Angeles na konferencję organizowaną przez firmę marketingową, w której pracowałam, trafiłam w końcu do słynnej księgarni Bodhi Tree. Spacerując wzdłuż regałów, poczułam, że muszę otworzyć księgarnię taką jak ta – oferującą książki, zajęcia, wykłady i warsztaty na tematy metafizyczne. Na półce w Bodhi znalazłam też książkę Chopry (i wiele innych jego dzieł), której egzemplarz kupiłam dawno temu.

Postanowiłam wtedy, że moja księgarnia będzie nosić nazwę breathe books (pisane małymi literami) i będzie się mieścić w Baltimore. Byłam podekscytowana i wierzyłam, że mi się uda. Ucząc się medytacji i jogi, zrozumiałam, że sama tworzę moją opowieść i że wszystko jest możliwe. Nie mogłam powstrzymać entuzjazmu, więc zadzwoniłam wówczas do mojego chłopaka i o wszystkim mu opowiedziałam. Pomysł mu się spodobał! Pomaszerowałam wzdłuż Melrose Avenue do herbaciarni w West Hollywood i zaczęłam pisać biznesplan. Dwa lata później otworzyłam breathe books. Już od pierwszego dnia księgarnia okazała się sukcesem – wszystko, co sobie zaplanowałam, spełniło się, a wszechświat mnie nie zawiódł. Zbudowałam to, a oni przyszli, i to tłumnie². Prowadziłam sklep przez ponad dziesięć lat i była to jedna z najważniejszych dekad mojego życia. Zaczynałam coraz intensywniej zagłębiać się w ajurwedę, a w tej małej księgarni poznałam swojego przyszłego męża!

W 2004 roku po raz pierwszy zobaczyłam na żywo Deepaka Choprę podczas spotkania w Instytucie Nauk Noetycznych (Institute of Noetic Sciences – IONS)³ w Wirginii. Byłam już wówczas po lekturze prawie wszystkich jego książek i czułam głęboką więź z zawartymi w nich naukami. Dowiedziałam się, że te nauki opierają się na starożytnej wedyjskiej wiedzy. W 2007 roku po raz pierwszy uczestniczyłam w organizowanych przez Chopra Center zajęciach, wówczas odbywających się w Carlsbad w Kalifornii. Wtedy rozpoczęłam starania, żeby stać się profesjonalną doradczynią ajurwedy, instruktorką kulinarną, prelegentką i autorką książek.

Studiowałam ajurwedę, a jednocześnie prowadziłam księgarnię. Moi klienci zaczęli dostrzegać, że się zmieniłam. Schudłam (i udało mi się utrzymywać prawidłową wagę), byłam szczęśliwsza i mniej zestresowana. Często słyszałam, że „promienieję”. Ajurweda mnie odmieniła. W pewnym momencie zajęła centralne miejsce w moim życiu, więc zdecydowałam się zamknąć księgarnię, żeby w pełni skupić się na pracy z ludźmi, którzy pragną wieść ajurwedyjski styl życia.

Ajurweda i wedy w pierwszym rzędzie pełnią funkcję przewodnika po życiu w zgodzie z porami roku i zachęcają do poddania się naturalnemu nurtowi życia. Podążając z prądem natury, tworzymy więź, która pozwala nam się rozwijać. W codziennym życiu często kieruje nami ego, toteż odrzucamy to, co oferuje nam wszechświat, i nieustannie płyniemy pod prąd, starając się coraz więcej osiągać, więcej zarabiać, poznawać ważnych ludzi i posiadać coraz więcej rzeczy. Wszystkie te wysiłki prowadzą donikąd, jeżeli nie czujemy się dobrze, jesteśmy smutni lub samotni. Ajurweda uczy nas, jak płynąć z prądem i utrzymywać naturalne tempo na każdym etapie naszego życia.

To wszystko wcale nie oznacza, że płynięcie z prądem nie wymaga od nas żadnego wysiłku. Aby się uwolnić od dotychczasowego życia i zaufać naturze, potrzeba czasu, energii i chęci. Życie w równowadze z żywiołami i naturą oznacza też, że musimy osiągnąć równowagę z własnym wewnętrznym ja. Nauki i filozofia ajurwedy umożliwiają zrozumienie naturalnych cykli, ich wpływu na nas i sposobu życia w zgodzie z nimi w ciągu dnia, pory roku czy całego naszego istnienia. Niezależnie od tego, czy mówimy o jedzeniu, medytacji, jodze, mantrach, aromaterapii, masażu, rytuałach związanych ze snem, ćwiczeniach oddechu, czy pracy z czakrami, opisane tu sprawdzone techniki pomogą każdemu znów stać się najlepszą wersją samego siebie.

W ciągu minionych lat zrozumiałam, że życie w harmonii z żywiołami to dla mnie niewyczerpalne źródło dobrego samopoczucia. Ono zawsze tam jest! Znaki, które daje ci Matka Natura, znajdziesz tuż za oknem. Ona chce, żebyś zwrócił na nie uwagę – wysłuchaj jej i podejmij odpowiednie decyzje. Ignorując naturalne potrzeby, tworzymy toksyczne złogi w umyśle i ciele. Kumulując się, te odpady tworzą coś, co w sanskrycie nazywamy ama. Trafiają one w głąb naszych tkanek, prędzej czy później zaburzając równowagę i wywołując choroby. Ama wpływa także na myśli i emocje każdego z nas.

Żyjąc zgodnie z cyklami natury – zarówno dobowymi, księżycowymi, jak i wszystkimi pozostałymi – oraz współpracując z naturą (zamiast się jej sprzeciwiać), wzbudzamy w naszym ciele przepływ esencji zwanej ojas (esencja zmieniająca życie). Jeśli ojas krąży w nas swobodnie, dokonujemy lepszych wyborów, zachowujemy przytomny umysł, rzadko chorujemy i dostrajamy się do otoczenia. Jestem pewna, że tak jak ja przekonasz się o słuszności oferowanej przez ajurwedę logicznej i prostej drogi do życia pełnego potencjału oraz o celności metod, które umożliwiają radzenie sobie z wszelkimi problemami. Kiedy już się dowiesz, czego szukasz, ajurweda zaoferuje ci odpowiedzi. Żyjmy w harmonii z porami roku i płyńmy z prądem ku doskonałemu zdrowiu.

Pomysł napisania tej książki zrodził się w czasie badania sezonowej natury ajurwedyjskich praktyk. Zrozumiałam wtedy, że muszę przekazać czytelnikom masę informacji! Pomijając kwestie dotyczące pożywienia, ajurweda i nauki pokrewne – medytacja i joga – są niezwykle rozległymi dziedzinami oraz oferują obszerną wiedzę, która może być istotna nawet w dzisiejszych czasach. Ta książka to poradnik, który podpowie ci, jak zmodyfikować codzienne nawyki, aby były bardziej naturalne, jak wytworzyć głębsze poczucie świadomości naszego miejsca w środowisku naturalnym i jak zadbać o optymalny stan umysłu i ciała.

JAK KORZYSTAĆ Z TEJ KSIĄŻKI

Indie, w których narodziła się ajurweda, odznaczają się innym klimatem niż ten, którego doświadczamy tam, gdzie mieszkam. Dostosowałam praktyki ajurwedy do zachodniego klimatu, zmieniając produkty spożywcze i biorąc pod uwagę nasz odmienny styl życia. Znajdziesz tu wszystkie podstawowe techniki oraz kilka współczesnych modyfikacji opartych na teoriach i pomysłach, z którymi się zetknęłam, studiując w USA i w Indiach, na obserwacjach moich klientów oraz na doświadczeniu, które zdobyłam, płynąc z prądem przez kolejne etapy życia.

Ajurweda skupia się przede wszystkim na trzech doszach, czyli typach umysłu i ciała. Są to vata, kapha i pitta. Kiedy rozwiążesz test ”Jaką jesteś doszą” z rozdziału drugiego, będziesz mógł dokładnie określić, z którą z trzech dosz się identyfikujesz i z jakimi zaburzeniami równowagi obecnie się zmagasz. Po zaznajomieniu się ze swoją doszą nauczysz się wykształcać sezonowe nawyki poprzez wprowadzanie zmian stylu życia i sposobu odżywiania się, aby lepiej dostosować się do swoich niepowtarzalnych potrzeb. Zawsze, kiedy poczujesz się zagubiony lub wytrącony z równowagi, będziesz mógł się skupić na konkretnej porze roku i konkretnym rozdziale. Po uwzględnieniu swojej sytuacji życiowej dowiesz się, jak pozbyć się dolegliwości, odnajdziesz odpowiedni przepis, listę zakupów, określone ćwiczenia oddechowe, medytację i mantrę, żeby przywrócić utraconą równowagę. Odzyskasz w ten sposób klarowność umysłu, skupienie, satysfakcję, zdrowie i radość z życia.

Pamiętaj, aby dokonując zmian, robić to spokojnie i zacząć powoli. Jedno z moich ulubionych powiedzonek brzmi: „Nie wysilaj się”. Spraw, aby zmiany spowodowały, że poczujesz się swobodnie. Daj sobie nieco czasu. Zaburzenia równowagi gromadziły się w tobie przez całe życie, rozprzestrzeniając się i zapuszczając korzenie. Minie sporo czasu, zanim uda ci się w pełni odzyskać równowagę, pokonać wszystkie przeszkody i wrócić do zdrowia.

Wprowadzaj do swojego planu dnia stopniowe zmiany i obserwuj, jak twoje życie zmienia się na lepsze. Być może w twoim przypadku najlepiej będzie zacząć od przygotowania mieszanki olejków eterycznych lub od medytacji. Może czas opróżnić lodówkę, pójść do sklepu z sezonową listą zakupów i zaopatrzyć się w ziarna zbóż, owoce i warzywa potrzebne do przygotowania nowych potraw. Niezależnie od tego, jak zaczniesz, będzie to właściwy początek.

Nie musisz martwić się, czy wszelkie zalecenia wykonujesz precyzyjnie i czy dajesz z siebie wszystko. Wyznacz odpowiednie intencje i płyń z prądem, powstrzymując się od krytyki i oceny swoich wyborów. Bądź dla siebie wyrozumiały i ciesz się drobnymi zmianami. Z czasem będzie ich więcej, a wtedy zaczniesz żyć według wskazówek ajurwedy i poczujesz się świetnie.

Zachęcam do trzymania się raz obranej drogi. Powoli zaczniesz dostrzegać, że lepiej śpisz, mniej się stresujesz i o wiele łatwiej jest ci się skupić, także pod presją. Być może uda ci się nawet cofnąć poważne choroby, np. cukrzycę, a ciśnienie krwi i waga się ustabilizują. Możliwe, że ustąpią także objawy zespołu jelita drażliwego i choroby zapalne jelit. Jest również szansa, że zdołasz ograniczyć ilość przyjmowanych leków. W ciągu wielu lat pracy z pacjentami nieraz widziałam tego typu sytuacje. Powrót do zdrowia jest nie tylko możliwy, ale bardzo prawdopodobny. Jedzenie to lekarstwo. Oddech to lekarstwo. Ruch to lekarstwo. Krok po kroku i pora roku po porze roku możesz odzyskać kontrolę nad własnym życiem.

W kolejnych rozdziałach dowiesz się, jak rozpoznawać cechy poszczególnych pór roku i w jaki sposób mogą one na ciebie wpłynąć. Zrozumiesz, dlaczego zimą mamy większy apetyt, a latem mniejszy, dlaczego wiosną częś­ciej ulegamy przeziębieniom, alergiom i męczy nas kaszel. Uświadomisz sobie, w jaki sposób podobieństwa się przyciągają i jak wykorzystać przeciwieństwa, aby zneutralizować sezonowe dolegliwości za pomocą odpowiednich potraw, napojów, ruchu, właściwego oddechu i nie tylko.

Na końcu książki znajdziesz listę stron internetowych, które ułatwią ci niekończącą się podróż. Rytuały sezonowe pomogą ci ustalić, kiedy jesteś głodny, a kiedy nie, czego potrzebujesz i dlaczego, a także w jaki sposób najlepiej dbać o własne potrzeby przez cały rok. Zdasz sobie sprawę, jak ważne jest odkrywanie tych potrzeb, pragnień i jak można ukoić swoje ciało energetyczne i ciało fizyczne. Kluczem do sukcesu są powolne postępy i stopniowe, ale trwałe zmiany.

Małe kroki bywają dla niektórych osób sporym wyzwaniem. Jeżeli twoją dominującą doszą jest pitta, zapewne chciałbyś dać z siebie 100 procent i oczekujesz rezultatów po kilku tygodniach, a nawet paru dniach. Jeżeli nie zauważysz istotnych zmian, będziesz miał ochotę zrezygnować, mówiąc: „Ajurweda i tak nie jest dla mnie”. Osoby z doszą vata mogą uznać, że trzymanie się ustalonego harmonogramu jest zbyt trudne i kiedy tylko na horyzoncie pojawi się coś nowego, stracą zainteresowanie. Kapha pomyślą natomiast: „Wiem, że to dla mnie dobre – może zacznę od jutra…”. Tylko że to „jutro” nigdy nie nadchodzi.

Osoby z różnymi doszami inaczej podchodzą do tej transformacji, ale będę ci towarzyszyła i przez cały czas – za pośrednictwem tej książki, mojej strony internetowej i mojego newslettera – będę cię trzymać za rękę i zachęcać do wytrwania. Małe, proste kroki doprowadzą się do radykalnych zmian. Zaczynajmy.

1 Grupa wsparcia, którą zorganizowała Jean Nidetch, bezskutecznie walcząca z nadwagą. W 1943 roku Weight Watchers zaczęli działać jako stowarzyszenie, a od 1978 roku jako firma. Oferuje ona program odchudzania się wspólnie z innymi osobami (co działa motywująco), który bywa nazywany dietą punktową. Od 1998 roku bowiem bazuje na systemie przeliczania produktów spożywczych i aktywności fizycznej na punkty – przyp. red.

2 Nawiązanie do cytatu z filmu Pole marzeń z 1989 roku. Bohaterem filmu jest farmer, który pewnego dnia zaczyna słyszeć głos nakłaniający go do zbudowania pola do baseballu na polu kukurydzy. Cytat „Jeżeli to zbudujesz, one przyjdą” bywa też kojarzony z biblijną historią Noego, który zastanawiał się, skąd weźmie zwierzęta do arki. Bóg miał mu rzekomo powiedzieć: „Jeżeli ją zbudujesz, one przyjdą” – przyp. tłum.

3 Celem IONS jest badanie i promowanie rozwoju ludzkiej świadomości. Punktem wyjścia dla noetyki jest uznanie, że istnieje rzeczywistość ponadzmysłowa, a człowiek jest zdolny ją poznać – przyp. red.ROZDZIAŁ 1

KORZENIE I RYTMY AJURWEDY

Ajurweda to najstarszy znany nam system medycyny. W tekstach ajurwedy: Czaraka Samhita, Suszruta Aanhita oraz Asztanga Hridajam znajdziesz wszystko, co musisz wiedzieć, żeby żyć pełnią życia. Od chirurgii, przez psychiatrię, pediatrię, geriatrię, dermatologię, aż po okulistykę – wszystko to spisano już ponad pięć tysięcy lat temu! Ryszi (dosłownie „widzący”) – wielcy lekarze i twórcy ajurwedy – promowali styl życia w zgodzie z żywiołami i z własnym wnętrzem. To system, który odznacza się równowagą i harmonią z otoczeniem i z porami roku, bazujący na twojej niepowtarzalnej budowie.

Ajurwedę stworzono z myślą o wszystkich aspektach twojej istoty. Jesteś czymś więcej niż tylko ciałem fizycznym i energetycznym. Posiadasz myśli, uczucia, wierzenia i emocje, które są jedynie urzeczywistnionym rezultatem twoich doświadczeń. Sprawiają jednak wrażenie rzeczywistych i czasami bywają przytłaczające. Ajurweda oferuje fachowy sposób zrozumienia zjawisk natury fizycznej i emocjonalnej oraz kontrolowania naszej reakcji na środowisko i doświadczenia. Niektóre z tych doznań bywają niekomfortowe i mogą wzbudzać w nas niepokój i wywoływać choroby. W ten sposób natura stara się nam powiedzieć, że coś jest nie w porządku i wymaga naszej uwagi.

Istotą ajurwedy jest głębokie poszanowanie dla rytmów natury. Określone rytuały wykonuje się we wskazanych porach dnia, są tu konkretne działania przypisane do poszczególnych etapów egzystencji, a także profilaktyczne zabiegi, które poprawiają samopoczucie i wydłużają życie. Zdrowie, dobrostan i samo życie mają charakter cykliczny, zaś cykl, który w najwyższym stopniu nami kieruje i daje nam najwięcej informacji, to cykl pór roku. Temperatura, pogoda, dostępność sezonowych produktów spożywczych oraz nastrój i poziom energii się zmieniają. Właśnie dlatego ajurweda zapewnia zasady, rytuały i sposoby życia w zgodzie z rytmem pór roku.

Życie w harmonii z cyklem sezonowym wydaje się czymś naturalnym, prawda? Bez zastanowienia sięgamy po inne ubrania, kiedy zmianie ulega temperatura, zależnie od pory roku spożywamy odmienne posiłki i napoje. Dla przykładu, w zimie mamy ochotę na gorącą czekoladę, a w lecie pragniemy lemoniady. Inne tradycyjne systemy medycyny także uznają pory roku za fundamentalne czynniki, które wpływają na etiologię i patologię, oraz za istotne narzędzia profilaktyczne². Szukając przewodnictwa i wsparcia wśród żywiołów, pozwalamy naturze nas karmić i o nas dbać, oferować nam lekarstwa i pomagać w odzyskaniu podstawowej równowagi.

Okazuje się jednak, że kiedy wiosna zmienia się w lato, lato w jesień, a jesień w zimę, nie zawsze dokonujemy odpowiednich wyborów. W pewnym momencie zaczęliśmy w lecie zakładać do pracy swetry z powodu intensywnie pracujących klimatyzatorów, a w zimie chodzimy z krótkim rękawem, podkręcając centralne ogrzewanie do maksimum. Zimą raczymy się arbuzami i pijemy wodę kokosową, a latem jemy bataty i salsę, bo te produkty są obecnie dostępne w sklepach przez cały rok. Nie dopasowujemy nawyków związanych ze snem do długości dnia. Przez cały rok ćwiczymy tak samo (lub nie ćwiczymy wcale), a nasze codzienne rytuały wcale nie uwzględniają obecnej pory roku. Wybiliśmy się z naturalnego rytmu, sprzeciwiliśmy się naturalnym procesom związanym z trawieniem i radzeniem sobie z emocjami czy myślami. Pomocne w trawieniu pokarmu i pozys­kiwaniu składników odżywczych bakterie jelitowe nie mogą prawidłowo funkcjonować, kiedy jemy potrawy, którym brakuje różnorodności i które nie są dopasowane do bieżącej pory roku. Jednocześnie dziwi nas, że na przełomie pór roku chorujemy na grypę i że wiosną dręczą nas alergie!

Dobra wiadomość jest taka, że tak wcale nie musi być. Podobnie jak zamieniamy buty zimowe na sandały możemy dostosować rytuały pielęgnacyjne do pory roku, aby niezależnie od pogody pozostawać w pełni sił. Mądrości zawarte w ajurwedzie zapewniają nam wiele sposobów na przywrócenie równowagi umysłu i ciała w powiązaniu z naszą indywidualną budową. Wystarczy kilka subtelnych zmian codziennych nawyków, żeby odzyskać głęboki, regenerujący sen, pozbyć się wahań wagi, w sposób naturalny skłaniać się ku potrawom, które nam służą i które dodają nam energii, zamiast sprawiać, że czujemy się ospali lub ociężali. Zamiast być wyczerpanym i przytłoczonym, możesz poczuć entuzjazm i radość z życia. Dokonując świadomych wyborów z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb i pory roku, z pewnością doświadczysz w życiu więcej spokoju i satysfakcji.

_Dalsza część książki dostępna w wersji pełnej_