Kiedy mężczyźni źle się zachowują - ebook
Kiedy mężczyźni źle się zachowują - ebook
Wybitny psycholog, David M. Buss, przedstawia nową teorię konfliktu płci i pokazuje, w jaki sposób ów konflikt rozgrywa się w barach, sypialniach i salach konferencyjnych. Konflikt płci przenika pradawne religie – od zakazu pożądania żony bliźniego po obowiązki seksualne w małżeństwie. Jest zapisany w prawach, które dyktują, kto z kim może uprawiać seks. Jego przejawy kształtują naszą moralność seksualną, wywołując wyrazy najwyższego uznania lub pełne pogardy potępienie. Jest źródłem podwójnych standardów, które plenią się we wszystkich kulturach świata – nawet tych, w których panuje egalitaryzm płciowy. Mimo że wszyscy borykamy się z konfliktem płci, na ogół widzimy tylko czubek góry lodowej – oszustwa podczas randek, niestosowne zaloty polityka, powolny rozpad niegdyś szczęśliwego małżeństwa albo dramatyczne zerwanie.
Książka „Kiedy mężczyźni źle się zachowują” pokazuje, że owa „wojna płci” sięga głębiej i jest bardziej wszechobecna, niż sądziliśmy. Ujawnia ukryte korzenie konfliktu płci – sięgające zamierzchłych czasów w ewolucji człowieka – które kształtują naszą psychologię seksualną. Przedstawia nową, całościową teorię tego zjawiska i oferuje praktyczne rady kobietom i mężczyznom, którzy pragną go uniknąć.
O autorze:
DAVID M. BUSS jest amerykańskim profesorem psychologii, specjalizuje się w psychologii ewolucyjnej. Wykłada psychologię na Uniwersytecie Stanu Teksas w Austin. Jest autorem kilku książek, takich jak Ewolucja pożądania, Zazdrość, Niebezpieczna namiętność, Morderca za ścianą oraz Dlaczego kobiety uprawiają seks (wraz z Cindy Meston). Publikował w takich tytułach prasowych, jak „New York Times” i „Los Angeles Times”. Jako ekspert w dziedzinie łączenia się w pary występował w CBC This Morning, 20/20, Dateline, NBC’s Today i w wielu innych programach. Jest laureatem licznych nagród. Został wymieniony wśród pięćdziesięciu najbardziej wpływowych psychologów na świecie.
Recenzje:
Fascynująca. Próba zrozumienia molestowania seksualnego, przemocy seksualnej czy zwykłego małżeńskiego nieszczęścia i przeciwdziałania tym zjawiskom bez proponowanej przez Bussa perspektywy ewolucyjnej byłaby niczym próba zrozumienia i zwalczania epidemii bez teorii zarazków. – Jonathan Haidt, autor Prawego umysłu i współautor The Coddling of the American Mind
Zaniepokojenie opinii publicznej agresją seksualną jest przejawem istotnego postępu moralnego, ale nasza kultura intelektualna ma trudności w zrozumieniu tego zjawiska, ponieważ kurczowo trzyma się mitów i dogmatów sprzecznych z nauką, zdrowym rozsądkiem i praktycznym doświadczeniem. Buss zbiera to wszystko w całość w swojej fascynującej, nadzwyczaj aktualnej książce, która pomaga nam zrozumieć te problemy i lepiej się przygotować do walki z nimi. – Steven Pinker, autor książki Nowe Oświecenie, Piękny Styl
Niewiele jest tematów, które interesują nas bardziej niż natura relacji między płciami, a David Buss od dawna przoduje w przekształcaniu tego zainteresowania w rzetelną naukę opartą na ustaleniach empirycznych i osadzoną w myśleniu ewolucyjnym. Książka Kiedy mężczyźni źle się zachowują stanowi ważny wkład w tę dziedzinę. – Robert Sapolsky, autor książki Behave
Bezkompromisowe spojrzenie na konflikt płci i na to, co możemy z nim zrobić. Ta przystępna książka wyjaśnia, dlaczego konflikt między mężczyznami i kobietami jest nieunikniony, ale przymus i przemoc seksualna – wcale nie. Celem Bussa jest wyeliminowanie przemocy wobec kobiet, a jego książka przedstawia drogi do osiągnięcia tego celu. – Leda Cosmides, dyrektorka Centrum Psychologii Ewolucyjnej na Uniwersytecie Kalifornijskim w Santa Barbara
Poruszająca, prowokująca i skłaniająca do refleksji. Ta książka zabiera nas w ważną, choć często niepokojącą podróż w głąb siebie. – Tracey Chapman, wykładowczyni genetyki ewolucyjnej na Uniwersytecie Anglii Wschodniej
Ta książka, oparta na mocnych podstawach teoretycznych, jest pełna żywych przykładów i oferuje wszechstronne wyjaśnienie genezy ludzkich zachowań seksualnych oraz ich współczesnych przejawów. Pomaga nam zrozumieć wiele rozpowszechnionych, niepokojących zachowań. Wnikliwa i prowokująca. – Nicholas A. Christakis, autor książki Apollo’s Arrow
David Buss potwierdza swoją nadzwyczajną umiejętność wyjaśniania nawet najbardziej złożonych i trudnych tematów. Jego intrygująca, zajmująca książka oferuje odważne, szczere spojrzenie na konflikt płci, które kładzie podwaliny pod poprawę zachowania. Lektura obowiązkowa. – Cindy M. Meston, wykładowczyni psychologii klinicznej na Uniwersytecie Stanu Teksas w Austin, współautorka książki Dlaczego kobiety uprawiają seks.
| Kategoria: | Socjologia |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-66420-80-9 |
| Rozmiar pliku: | 3,1 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
_BŁĄDZĄ WSZYSCY (ALE NIE JA)_
_Dlaczego usprawiedliwiamy głupie poglądy, złe decyzje i szkodliwe działania_
Richard E. Nisbett
_GEOGRAFIA MYŚLENIA_
_Dlaczego ludzie Wschodu i Zachodu myślą inaczej_
Wiesław Łukaszewski
_WIELKIE (I TE NIECO MNIEJSZE) PYTANIA PSYCHOLOGII_
Michael S. Gazzaniga
_ISTOTA CZŁOWIECZEŃSTWA_
_Co czyni nas wyjątkowymi_
Michael S. Gazzaniga
_KTO TU RZĄDZI? JA CZY MÓJ MÓZG?_
_Neuronauka a istnienie wolnej woli_
Richard E. Nisbett
_MINDWARE_
_Narzędzia skutecznego myślenia_
Dan Ariely
_SZCZERA PRAWDA O NIEUCZCIWOŚCI_
_Jak okłamywać wszystkich, a zwłaszcza samych siebie_
Thomas Gilovich, Lee Ross
_NAJMĄDRZEJSZY W POKOJU_
_Jakie korzyści możemy czerpać z najważniejszych odkryć psychologii społecznej_
Adam Galinsky, Maurice Schweitzer
_PRZYJACIEL I WRÓG_
_Kiedy współpracować, kiedy rywalizować i jak odnosić sukcesy w jednym i drugim_
Dan Ariely
_POTĘGA IRRACJONALNOŚCI_
_Ukryte siły, które wpływają na nasze decyzje_
Dan Ariely
_GROSZ DO GROSZA_
_Jak wydawać mądrze i jak unikać pułapek finansowych_
Tomasz Maruszewski
_GDZIE PODZIEWA SIĘ NASZA PAMIĘĆ_
_Od pamięci autobiograficznej do pamięci zbiorowej_
Michael S. Gazzaniga
_INSTYNKT ŚWIADOMOŚCI_
_Jak z mózgu wyłania się umysł?_
Simon Baron-Cohen
_POSZUKIWACZE WZORÓW_
_Autyzm a ludzka wynalazczość_PODZIĘKOWANIA
Pragnę serdecznie podziękować przyjaciołom i współpracownikom, którzy podzielili się ze mną cennymi uwagami na temat poszczególnych rozdziałów tej książki i omówionych w niej idei. Byli to: Kathy Baker, Rebecca Burch, Courtney Crosby, Patrick Durkee, Maryanne Fisher, Owen Jones, Chelsea Kilimnik, Jaime Krems, Cindy Meston, Catherine Salmon, Donald Symons, Randy Thornhill, Griet Vandermassen, Keelah Williams i Paula Wright. Anna Sedlacek udzieliła mi wskazówek, które wpłynęły na ton i strukturę kilku rozdziałów. Andy Thompson przekazał mi wnikliwe informacje zwrotne na temat całego maszynopisu. Cristine Legare była nieocenionym źródłem spostrzeżeń merytorycznych i formalnych podczas pracy nad tą książką. Dziękuję również badaczom, których praca wpłynęła na mój sposób myślenia o konflikcie płci poprzez rozmowy, korespondencję i publikacje. Należą do nich: Laith Al-Shawaf, Göran Arnqvist, Kelly Asao, Mons Bendixen, April Bleske-Rechek, Kingsley Browne, Nap Chagnon, Tracey Chapman, Jaime Cloud, Dan Conroy-Beam, Leda Cosmides, Helena Cronin, Martin Daly, Richard Dawkins, Joshua Duntley, Judith Easton, A.J. Figueredo, Diana Fleischman, Steve Gangestad, Aaron Goetz, Cari Goetz, Alan Grafen, Martie Haselton, Sarah Hill, Owen Jones, L.E. Kennair, Hanna Kokko, Martin Lalumière, David Lewis, Linda Mealey, Cindy Meston, Monique Borgerhoff Mulder, Geoffrey Parker, Carin Perilloux, Steven Pinker, Locke Rowe, Todd Shackelford, Barbara Smuts, Don Symons, Nancy Thornhill, Randy Thornhill, John Tooby, Robert Trivers, Margo Wilson i Richard Wrangham.
Jestem wdzięczny mojej wspaniałej agentce, Katince Matson, która wierzyła w tę książkę od samego początku. Ian Straus z wydawnictwa Little, Brown Spark udzielił mi wnikliwych wskazówek dotyczących wprowadzenia i ostatniego rozdziału. Moja wspaniała redaktorka, Tracy Behar, użyła swoich nadzwyczajnych talentów, aby wychwycić błędy logiczne i niezręczności językowe i nadać tej książce ostateczny kształt.WPROWADZENIE
Ta książka odsłania ukryte korzenie konfliktu płci. Ów konflikt przejawia się w molestowaniu seksualnym w miejscu pracy oraz w oszustwach na portalach randkowych. Do jego przejawów należą przemoc w związkach intymnych i stalking po zerwaniu, a także napaści seksualne, jakich dopuszczają się obcy sprawcy, znajomi oraz ci, którzy twierdzą, że nas kochają. U podłoża rozmaitych przejawów konfliktu płci tkwi możliwa do przewidzenia dynamika, która aktywizuje się wtedy, gdy między płciami występują powtarzalne różnice w zakresie optymalnych strategii dobierania się w pary – kiedy to, co jest dobre z perspektywy mężczyzny, różni się od strategii korzystnej z punktu widzenia kobiety. Różnice w zakresie strategii dobierania się w pary wprawiają w ruch koewolucyjny wyścig zbrojeń. Odkrycie przyczyn tego konfliktu, który w dużej mierze wynika z ukształtowanych ewolucyjnie różnic pod względem podstawowej psychologii seksualnej, może nam pomóc w znalezieniu rozwiązań. Mam nadzieję, że ta wiedza przyniesie korzyść wszystkim, którzy ucierpieli na skutek konfliktu płci, i tym, którzy otaczają troską jego ofiary, oraz że ostatecznie przyczyni się do złagodzenia konfliktu płci i pomoże zaradzić jego bolesnym skutkom.
Kiedy myślimy o „wojnie płci”, możemy łatwo wpaść w pułapkę traktowania konfliktu płci jako starcia między dwiema grupami: mężczyzn i kobiet. Tymczasem perspektywa ewolucyjna wyjaśnia, dlaczego takie ujęcie jest błędne. W konflikcie płci chodzi przede wszystkim o poszczególnych mężczyzn i kobiety, którzy ścierają się ze sobą na rozmaite sposoby – od oszukiwania na portalach randkowych, przez molestowanie seksualne w miejscu pracy, po przymus seksualny stosowany przez osoby obce, przygodnych znajomych i partnerów życiowych.
Ta książka koncentruje się na różnicach związanych z płcią i różnicach indywidualnych wśród mężczyzn i kobiet – trzeba więc najpierw wyjaśnić znaczenie tych terminów. Biolodzy definiują płeć na podstawie wielkości gamet – samce to osobniki wytwarzające małe gamety (plemniki), a samice to te, które produkują duże gamety (komórki jajowe). Ta definicja różni się od wielorakich znaczeń przypisywanych terminowi _gender_ – płeć społeczno-kulturowa – w tym rozmaitych znaczeń kulturowych, konstruktów społecznych oraz tożsamości psychicznych wiązanych z kobietami i z mężczyznami. U człowieka do istotnych różnic międzypłciowych w zakresie biologii reprodukcyjnej należy fakt, że zapłodnienie odbywa się wewnątrz organizmu kobiety, a nie w ciele mężczyzny. To kobiety, a nie mężczyźni, ponoszą koszty metaboliczne ciąży. To kobiety, a nie mężczyźni, mają piersi zdolne do laktacji. Mężczyzna może powołać do życia dziecko poprzez sam stosunek płciowy, bez żadnych dalszych inwestycji. Od kobiety wymaga to dziewięciu miesięcy nader kosztownej ciąży.
Różnice międzypłciowe w zakresie biologii reprodukcyjnej dały początek naciskom selekcyjnym, które ukształtowały związane z płcią różnice psychologiczne, często porównywalne z różnicami pod względem wzrostu, wagi, masy mięśniowej w górnej części ciała, dystrybucji tkanki tłuszczowej, poziomu testosteronu i produkcji estrogenu. Jak się przekonamy na stronach tej książki, różnice psychologiczne związane z płcią przejawiają się w motywach do łączenia się w pary, takich jak popęd seksualny czy pragnienie różnorodności seksualnej. Przejawiają się w takich emocjach, jak pociąg seksualny, żądza, podniecenie, wstręt, zazdrość i miłość, a także w procesach myślowych, takich jak fantazje seksualne oraz wnioskowanie dotyczące zainteresowania seksualnego innych ludzi. Krótko mówiąc, istnieją ukształtowane ewolucyjnie różnice w zakresie ludzkich strategii seksualnych i to one stanowią główną przyczynę konfliktu między płciami.
Trzeba jednak pamiętać, że w obrębie każdej płci występują duże różnice indywidualne. Niektórzy mężczyźni i kobiety pragną niezobowiązującego, przygodnego seksu, inni wybierają monogamiczny związek z tą „jedną jedyną” lub tym „jednym jedynym”. Niektóre kobiety i niektórzy mężczyźni uprawiają sztukę oszukiwania w grze miłosnej, inni preferują uczciwe zaloty. Niektórzy ludzie są wierni swoim partnerom, inni zaś robią skoki w bok przy każdej nadarzającej się okazji. Niektórzy bezkarnie molestują swoich współpracowników, inni są zbulwersowani tego rodzaju zachowaniem w miejscu pracy. Ze względu na owe istotne różnice indywidualne w obrębie każdej płci do wszystkich stwierdzeń dotyczących różnic międzypłciowych, sformułowanych na stronach tej książki, należy dodać nieodzowne zastrzeżenie: „średnio”. Ufam, że świadomy tego czytelnik za każdym razem dopowie w myślach to zastrzeżenie i w ten sposób uwolni autora od obowiązku ciągłego dodawania poprawnego formalnie, lecz niezręcznego wtrącenia „średnio” lub „przeciętnie”.
Ewolucyjny punkt widzenia pomaga wskazać konkretne okoliczności społeczne, które zwiększają lub zmniejszają prawdopodobieństwo popełniania wykroczeń seksualnych, a także określone typy mężczyzn – tych, którzy odznaczają się „ciemną triadą” cech osobowości: narcyzmem, psychopatią i makiawelizmem – u których wyjątkowo aktywne są mechanizmy psychiczne odpowiedzialne za krzywdzące zachowania. Do okoliczności społecznych wpływających na konflikt płci należą regulacje prawne dotyczące seksualności oraz sposób ich egzekwowania; normy kulturowe dotyczące dopuszczalnych i niedopuszczalnych zachowań seksualnych; systemy małżeństw, które dopuszczają poligamię lub jej zabraniają; krąg krewnych i znajomych danej osoby, którzy mogą pełnić funkcję osobistej ochrony; rozmaite strategie dobierania się w pary stosowane przez jednostki w danej grupie; strategie obronne dostępne potencjalnym ofiarom; stosunek liczby kobiet do liczby mężczyzn w puli potencjalnych partnerów; i wiele innych. Jednym z celów tej książki jest opisanie okoliczności społecznych i osobistych, które łagodzą lub nasilają konflikt płci, aby skuteczniej zapobiegać wiktymizacji i przeciwdziałać temu konfliktowi. Perspektywa ewolucyjna nie jest jedyną, która może być pomocna w osiągnięciu tych celów, ale jestem przekonany, że dostarcza ważnych, nowatorskich narzędzi, jakie mogą do tego posłużyć.
Ta książka w dużej mierze – choć nie wyłącznie – koncentruje się na heteroseksualnych kobietach i mężczyznach. Dysponujemy obszerną wiedzą naukową na temat tych populacji, podczas gdy dane naukowe dotyczące konfliktów wśród homoseksualnych mężczyzn i kobiet, wśród osób biseksualnych i panseksualnych oraz w innych grupach tworzących wielobarwne spektrum tożsamości płciowych i orientacji seksualnych są dużo uboższe. Należy koniecznie przeprowadzić badania, które wypełnią tę lukę.
W pewnym stopniu wszyscy jesteśmy zamknięci we wnętrzu własnego umysłu. Korzystamy z introspekcji, aby wnioskować o umysłach innych ludzi. Ponieważ umysły seksualne mężczyzn i kobiet pod pewnymi względami istotnie się różnią, formułowane w ten sposób wnioski nieuchronnie prowadzą do błędów. Mam nadzieję, że wiedza przedstawiona w tej książce pozwoli mężczyznom i kobietom lepiej zrozumieć psychologię seksualną płci przeciwnej.
Większość ludzi traktuje seksualność jako sferę intymną. Ta książka porusza trudne tematy, które mają osobiste znaczenie dla wielu osób i które mogą wzbudzić w czytelnikach niepokój. Mnie samemu wydają się głęboko niepokojące. Są to między innymi oszustwa seksualne na rynku matrymonialnym; molestowanie seksualne w miejscu pracy; napaści seksualne dokonywane przez ludzi obcych, znajomych i partnerów życiowych; przemoc i stalking w związkach intymnych; myśli samobójcze; oraz zabójstwa. Jeśli sam doświadczyłeś lub doświadczyłaś konfliktu płci, znasz kogoś, kto jest jego ofiarą, albo chciałbyś lub chciałabyś uchronić przed takim doświadczeniem siebie oraz innych, to mam nadzieję, że ta książka okaże się pomocna. Wierzę też, że przedstawiona w niej wiedza będzie skutkować większym współczuciem dla ofiar i pomoże okiełznać ciemniejszą stronę naszej natury.
