- W empik go
Kilka nowych kart z życia Andrzeja Frycza zwanego Modrzewskim - ebook
Kilka nowych kart z życia Andrzeja Frycza zwanego Modrzewskim - ebook
Klasyka na e-czytnik to kolekcja lektur szkolnych, klasyki literatury polskiej, europejskiej i amerykańskiej w formatach ePub i Mobi. Również miłośnicy filozofii, historii i literatury staropolskiej znajdą w niej wiele ciekawych tytułów.
Seria zawiera utwory najbardziej znanych pisarzy literatury polskiej i światowej, począwszy od Horacego, Balzaca, Dostojewskiego i Kafki, po Kiplinga, Jeffersona czy Prousta. Nie zabraknie w niej też pozycji mniej znanych, pióra pisarzy średniowiecznych oraz twórców z epoki renesansu i baroku.
Kategoria: | Klasyka |
Zabezpieczenie: | brak |
Rozmiar pliku: | 217 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Napisał
Ks. dr. I. Warmiński.
Rzecz czytana na Walnem Zebraniu Towarzystwa Przyj. Nauk w Poznaniu roku 1907 dnia 17 grudnia.
POZNAŃ.
Czcionkami Drukarni Dziennika Poznańskiego.
1908.
Odbicie z Rocznika Tow. Przyj. Nauk.
Kilka nowych kart z życia Andrzeja Frycza, zwanego Modrzewskim.
O doniosłości Andrzeja Frycza dla dziejów XVI wieku w Polsce zbyteczna wspominać.
Więc nie dziw, że wiele się nim zajmowano, a i po dziś dzień żywo jeszcze zajmują.; zajmują się nasi, zajmuje się i obcy… czego najnowszym objawem rozprawa prof… dr. Caro, zamieszczona w „Zeitschrift der Hist. Gesellschalt fur die Provinz Posen” z r. 1905.
À przecież pomimo to wszystko Andrzej Frycz pozostaje nam jeszcze w dużej mierze nieznanym: jeszcze jakoś niepewne jego nazwisko; a więcej jeszcze niejasna, nieokreślona sama osobistość, jej znamienne usposobienie i płynąca stąd zasadnicza działalność.
W czasie archiwalnych poszukiwań, podjętych nad inszym przedmiotem naukowym, przydarzyło mi się napotkać trocha autentycznego materyału, który i na jedne i na drugą sprawę rzuca sporą smugę światła. W niniejszym odczycie, podjętym na zaszczytne zawezwanie przez dostojny Zarząd naszego Towarz. Przyj. Nauk pragnę się nim z łaskawymi słuchaczami podzielić.
Wychodzę jednak przytem ze założenia, że żywot i dzieła Andrzeja Frycza, o ile dotychczasowe badania nam je podały, są im już dostatecznie znane, a niem zadaniem, ukazać jedynie, o ile one w tem świetle nieznanych dotąd dokumentów się uzupełniają i przedstawiają.
1) Roku 1525 nastąpiła na biskupiej stolicy poznańskiej zmiana. Dnia 11 kwietnia owego roku umiera nękany długoletnią chorobą Jan Konarski, biskup krakowski. Z tą chwilą jego koadjutor a raczej następca od r. 1524, Piotr Tomicki, musiał sic… zrzec biskupstwa poznańskiego, które dotąd na mocy wyraźnego pozwolenia papieskiego obok biskupstwa krakowskiego dzierżył. Na opróżnioną biskupią stolicę powołano Jana Latalskiego, prepozyta kapituły gnieźnieńskiej. Nominatowi spieszyło się jakoś z objęciem rządów i dóbr swej dyecezyi; w aktach kapituły poznańskiej pod dniem 17 czerwca owego r. 1525 czytamy: „recepcio Rdmi d. Joannis de Lathalycze ad episcopatura posnaniensem” 1), a przy tej sposobności wypływa na widownię Andrzej Frycz; dokument przedłożony wówczas kapitule nosi podpis „manu et signo legalis Andreae Jacobi Fricz de Modrzewa, clerici dioecesis Gnesnensis, publica sacra apostolica auctoritate notarii”. Taki sam podpis nosi dokument przedłożony tejże kapitule poznańskiej w kilka dni później, 28 czerwca, w sprawie „recepcio et installacio d. Joannis Syeki-rzecki ad praebendam d. Joa. Czamkowski”, a wystawiony przez biskupa nominata dnia 24 czerwca 2). Frycz ukazuje się nam w postaci dotąd nieznanej i w łączności jakiejś, jeszcze bliżej nieokreślonej, z nowym biskupem poznańskim. Następnie znika on na chwilę z oczu; dnia 17 sierpnia odbywa Latalski uroczysty ingres na swą stolicę i rozpoczyna działalność biskupią; krążą o niej do dziś, jak o tylu innych naszych sprawach XVI w., nader mylne wieści, których odgłosem stał się także i ks. Korytkowski, jakoby z niej mało pozostało śladów 3). Tymczasem w rzeczywistości była to działalność nader ruchliwa. Więc Latalskiego otaczają potrzebni ku temu sekretarze, jak n… p. Jan Jakimowski, Jan Zdzarowski, notujący skrzętnie liczne urzędowe czynności biskupie. Frycza jednak pomiędzy nimi jakoś nie widać.
–-
1) Acta Cap. Posn. 1524-1532 fol 23 b.
2) L. c… fol 25. „Manu et signo legalis Andreao Jacobi Fricz de Modrzewa, clerici Gnesnensis dioecesis publica apostolica auctoritate notarii. 3) „Arcybiskupi Gnieźnieńscy” Tom III str. 54,