Klan Matejków - ebook
Wydawnictwo:
Data wydania:
15 grudnia 2022
Format ebooka:
EPUB
Format
EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie.
Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu
PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie
jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz
w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników
e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i
tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji
znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji
multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka
i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej
Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego
tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na
karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją
multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire
dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy
wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede
wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach
PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla
EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Pobierz fragment w jednym z dostępnych formatów
Klan Matejków - ebook
Historia Matejki i jego rodziny – matki wychowującej dzieci „do sztuki”, braci, z których Janek wcale nie czuł się najzdolniejszy, córki Beaty, wyjątkowo utalentowanego zięcia Józefa Unierzyskiego, znakomitego witrażysty Stefana Witolda Matejki (bratanka Mistrza) – to temat na wielką filmową sagę, równie fascynującą jak ta książka. Matejko był artystą i historiozofem, badaczem przyczyn upadku Polski. Zaskakiwał kolorystyką obrazów, oburzał wprowadzaniem na płótna postaci niewymienianych wcześniej przez kroniki.
Marek Sołtysik, autor wielu historycznych gawęd, m.in. Klanu Kossaków, w Klanie Matejków przywołał słowa wielkiego malarza Jerzego Nowosielskiego: „Pamiętajmy, że Hołd pruski i Bitwa pod Grunwaldem to są ewenementy w europejskim malarstwie historycznym – to najlepsze dzieła, jakie w tym gatunku powstały. A czy na co dzień myślimy o Matejkowskiej polichromii kościoła Mariackiego w Krakowie? On [...] dał genialną koncepcję polichromii kościoła gotyckiego. Jeśli chodzi o sposób zdobienia kościoła w Europie XIX wieku, to Matejko stworzył największe dzieło”.
| Kategoria: | Sztuka |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-213-5221-3 |
| Rozmiar pliku: | 5,9 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
„Matejko stworzył największe dzieło...”
Na początku XX wieku Matejkę powszechnie opluwano, choć – w swoim czasie – był to na pewno wielki artysta. Dziś jego twórczość jest coraz bardziej akceptowana. Pamiętam zresztą uroczystość z okazji jubileuszu krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, która odbywała się w Sali Hołdu Pruskiego. Obecny na niej, a dziś już nieżyjący malarz, profesor Wacław Taranczewski, patrząc na Hołd pruski, powiedział głośno: – O zgrozo, to mi się coraz bardziej podoba...
Wędrując po muzealnych zbiorach malarstwa XIX-wiecznego, człowiek oddycha z ulgą, dopiero kiedy zobaczy płótno Sobieski pod Wiedniem: No, wreszcie! To jest obraz. Pamiętajmy, że Hołd pruski i Bitwa pod Grunwaldem to są ewenementy w europejskim malarstwie historycznym – to najlepsze dzieła, jakie – w tym gatunku – powstały.
A czy na co dzień myślimy o Matejkowskiej polichromii kościoła Mariackiego w Krakowie? On sam jej nie wykonał, ale dał genialną koncepcję polichromii kościoła gotyckiego. Jeśli chodzi o sposób zdobienia kościoła w Europie XIX wieku, to Matejko stworzył największe dzieło...”.
Jerzy Nowosielski
Głos w ankiecie Matejko dziś
w numerze specjalnym „Przekroju” 1993, nr 23.
Fasada domu Jana Matejki przy Floriańskiej 41 w Krakowie, 1873–1875; autor fotografii nieznanyZaczarowany stół
Słońce wstało, choć miała być wieczna noc. Mosiężna klamka zabłysła w oknie – jak złota. Dziarsko zabrzmiał hejnał z wieży Mariackiej. Jak to jest, że to wszystko jest? Przecież mamusia umarła.
Jan, taki mały, ośmioletni, zdobył pewność, że od chwili, gdy już nie będzie tej, która poznała się na jego rysunkach, musi zdać się wyłącznie na siebie. Ma mu wystarczyć ołówek, papier, własna ręka i stół.
W lipcu 1846 roku wyszedł z rodzeństwem do krewnych – lecz nie z wizytą. Musieli opuścić dom w Krakowie przy Floriańskiej, w którym w jednym pokoju leżały umarłe jego matka i siostra. Aż do kilku dni po pogrzebie nie wolno im tam nocować. Pierwsze piętro opustoszało.
Było ich dziesięcioro i to matka, drobna, czarnooka brunetka, wymyśliła ten stół. Wspólne rysowanie, kalkowanie, wyklejanie odbywało się przy stole rozległym jak mały rynek. I niekiedy podchodzenie do szyby okiennej, żeby „do światła” skopiować rysunek brata. Czasem zapominali, że przy stole także się je. Czy z chwilą śmierci matki, czterdziestotrzyletniej Joanny Karoliny z Rozbergów Matejkowej, zawali się stół do rysowania, a pozostanie tylko ten, przy którym ojciec sprawiedliwie wydziela im kromki chleba i masło?
Od chwili, gdy z domu wyniesiono dwie trumny, opiekę nad gromadką objął ojciec Franciszek Matejko, nauczyciel muzyki i organista. Dzieci szybko wyzbyły się obaw co do statusu stołu. Ojciec miał twardą rękę, ale duszę artysty. Niewiele więc się zmieni – tyle że nie będzie oceniał ich obrazków. Jaś, który najchętniej nie wypuszczałby ołówka z ręki, będzie musiał ćwiczyć na fortepianie. Ojciec, niegdyś guwerner w podkrakowskim pałacu, wiedział, że z malowania mogą wyżyć tylko najlepsi. Skoro ktoś jest – jak Jaś – niezdolny do nauki języków i matematyki, dobrze, żeby przynajmniej nauczył się grać.
Najstarszy z rodzeństwa, siedemnastoletni Franciszek, zafascynowany historią, zajął się rozwojem duchowym nadwrażliwego Jasia.
Nazwisko rodowe ojca brzmiało Matieyka. Był Czechem ze wsi Roudník w okręgu Hradec Králové, ładnym chłopcem z romantyczną przeszłością. Żona nazywała się Rozberg także od niedawna. Jej ojciec, Jan Piotr Rossberg, Niemiec, siodlarz, został zapisany w poczet obywateli Krakowa w 1785 roku i wtedy uprościł pisownię nazwiska. Był ewangelikiem.
Wykształcony muzycznie Franciszek Matejko miał nielegalnie przekroczyć granicę Wolnego Miasta Krakowa w powozie generała Józefa Chłopickiego, wolnomularza. Z polecenia generała przepracował kilkanaście lat jako guwerner u hrabiów Wodzickich. Uskładał sobie sumkę pozwalającą wejść w dorosłe życie. Joannę Karolinę poślubił w dwóch obrządkach: katolickim i ewangelickim. Pomału spłacał dom teściów.
Jaś był świadkiem przerażającej sceny przy łóżku matki (nieświadomej, że w rogu pokoju leży trup Emilki): wuj Krzysztof Groppler, gorliwy ewangelik, zerwał z piersi konającej medaliki z Matką Bożą, które przyjęła od przyjaciółki, nalegającej, by zmieniła wyznanie.
Zygmunt, czternastoletni brat Jasia, ugryzł rękę, która zerwała medaliki.Bracia
To Zygmunta obrazki będą długo wisieć w pokoju chłopców. Oprawione akwarele, przedstawiające Kościuszkę wspartego na pałaszu, księcia Józefa konno wskakującego do Elstery czy Krakusa w kierezyi, nie dadzą zapomnieć o ich autorze poległym w kampanii węgierskiej. Obrazki – z wlepionymi kawałkami tkanin imitujących sztandary i żupany – nie dorównywały pracom Jasia, ale chodziło o dumę z Zygmunta patrioty.
Jaś był najlepszy. Bracia odrysowywali jego obrazki. Zwłaszcza ten przedstawiający szturmującego żołnierza, szczególnie chwalony przez matkę.
Żegnajcie, wysokie pokoje! Po śmierci Joanny Matejkowie wynieśli się z piano nobile. Zamieszkali na trzecim piętrze. Resztę rodowej kamienicy zajęli lokatorzy.
Przedpokój i dwa pokoje (plus od podwórza kuchnia, spiżarnia, ubikacja). W pierwszym pokoju – z fortepianem – po zakończeniu lekcji była sypialnia ojca i sześciu synów. W drugim – długim a wąskim – sypialnia Marianny, siostry starszej o dwa lata od Jana, oraz ciotki Zamojskiej, siostry zmarłej Joanny. Mówiło się, że bezpośrednim powodem decyzji o roztoczeniu opieki nad półsierotami stał się dla ciotki szok na widok twarzy Jasia, oszpeconej złamanym, krzywo zrośniętym nosem. By upilnować dzieci, które nie powinny szaleńczo biegać, jak Jaś z podnóżkiem, zawiedziona w małżeństwie, bezdzietna, postanowiła się im poświęcić.
Oddany do szkoły trywialnej pod wezwaniem Świętej Barbary, Jaś nie zagrzał tam miejsca. Popychany z powodu koślawych butów (chodząc, ścinał obcasy na zewnątrz, toteż praktyczny ojciec nakazał mu wzuwać co drugi dzień lewy but na prawą nogę i na odwrót), niewidzący potrzeby wkuwania, „ocknął się od razu jakby w azjatyckim lesie”, powie po latach Marian Gorzkowski. To prawda, w domu, z dala od tłumu, była Europa. Świat nauki i sztuki. To bez znaczenia, że w cerowanych ubrankach.
Miejsca w mieszkaniu było mało; chłopcy sypiali po dwóch w jednym łóżku. Spośród szóstki (trzech zmarło w dzieciństwie) malarzami byli Zygmunt, Edmund i Jaś. Czas pokaże, że i Franciszek chwyci za pędzel.
Franciszek i Edmund, urodzeni w najlepszym czasie Wolnego Miasta Krakowa, studiowali na Uniwersytecie Jagiellońskim. Edmund chodził ponadto do Szkoły Sztuk Pięknych. Dziesięcioletni Jan, przygotowany przez Edmunda, zdał egzamin do Liceum Świętej Anny i uczęszczał tam od 1848 roku.
Wolne Miasto traciło autonomię, po powstaniu krakowskim w 1846 roku niewiele zostało z tej wolności. Przetaczały się przez Kraków burze dziejowe – komentowane w domu przez ojca i Józefa Pollera, hotelarza, sąsiada przez podwórze. Powstanie Wielkiego Księstwa Krakowskiego vulgo wcielenie Krakowa do Galicji, nieodległe echa niewiarygodnego okrucieństwa: rabacji chłopskiej, wreszcie odgłosy powstania węgierskiego obudziły krakowian. Stary Matejko, Czech z pochodzenia, Polak z miłości, nie zatrzymywał w domu dwóch swoich synów. Rwali się do walki o wolność naszą i waszą. Wiosna Ludów! Brali udział w kampanii o wyzwolenie Węgier. Emigrant Edmund wróci z Paryża jako Zygmunt. Posługiwał się papierami Zygmunta, zasieczonego przez Moskali wspierających Austriaków. Jako Edmunda ścigałaby go policja austriacka – był bowiem jednym z widzianych przez szpiclów podczas zbrojnego uwalniania poborowych.
Franciszek Matejko junior, doktor historii, nie należał do radykałów. Slawista, bibliograf w Bibliotece Jagiellońskiej, utwierdzał Jasia w słuszności poszukiwań i wskazywał mu coś więcej w literaturze niż pożyteczne Śpiewy historyczne Juliana Ursyna Niemcewicza ze stalorytami Atoniego Oleszczyńskiego czy pisma „Pszczółka” i „Przyjaciel Ludu”. Choćby więc, na początek, Wieczory pod lipą Lucjana Siemieńskiego – eseje profesora, emigranta po powstaniu listopadowym, potem konserwatysty, publicysty, wyroczni w sprawach sztuki.
Jak kiedyś Edmund podczas wycieczek w podkrakowskie skałki trzymał drobnego Jasia za nogi nad przepaścią i nie pozwalał mu zamknąć oczu, aby w ten sposób uodpornić brata na lęki, tak teraz Franciszek, wygrzebawszy z foliałów drzeworytnicze reprodukcje obrazów Tycjana i Delaroche’a, pokaże je Jasiowi, by uodpornić go na bezkrytyczne przyjmowanie tanich wzorców.
Jaś za dobrze rysuje, żeby tracić cenne godziny w liceum. Nawet tak prestiżowym jak Świętej Anny. Ojciec i Franciszek debatują nad dalszą drogą trudnego trzynastolatka.
------------------------------------------------------------------------
Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książki
------------------------------------------------------------------------
Na początku XX wieku Matejkę powszechnie opluwano, choć – w swoim czasie – był to na pewno wielki artysta. Dziś jego twórczość jest coraz bardziej akceptowana. Pamiętam zresztą uroczystość z okazji jubileuszu krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, która odbywała się w Sali Hołdu Pruskiego. Obecny na niej, a dziś już nieżyjący malarz, profesor Wacław Taranczewski, patrząc na Hołd pruski, powiedział głośno: – O zgrozo, to mi się coraz bardziej podoba...
Wędrując po muzealnych zbiorach malarstwa XIX-wiecznego, człowiek oddycha z ulgą, dopiero kiedy zobaczy płótno Sobieski pod Wiedniem: No, wreszcie! To jest obraz. Pamiętajmy, że Hołd pruski i Bitwa pod Grunwaldem to są ewenementy w europejskim malarstwie historycznym – to najlepsze dzieła, jakie – w tym gatunku – powstały.
A czy na co dzień myślimy o Matejkowskiej polichromii kościoła Mariackiego w Krakowie? On sam jej nie wykonał, ale dał genialną koncepcję polichromii kościoła gotyckiego. Jeśli chodzi o sposób zdobienia kościoła w Europie XIX wieku, to Matejko stworzył największe dzieło...”.
Jerzy Nowosielski
Głos w ankiecie Matejko dziś
w numerze specjalnym „Przekroju” 1993, nr 23.
Fasada domu Jana Matejki przy Floriańskiej 41 w Krakowie, 1873–1875; autor fotografii nieznanyZaczarowany stół
Słońce wstało, choć miała być wieczna noc. Mosiężna klamka zabłysła w oknie – jak złota. Dziarsko zabrzmiał hejnał z wieży Mariackiej. Jak to jest, że to wszystko jest? Przecież mamusia umarła.
Jan, taki mały, ośmioletni, zdobył pewność, że od chwili, gdy już nie będzie tej, która poznała się na jego rysunkach, musi zdać się wyłącznie na siebie. Ma mu wystarczyć ołówek, papier, własna ręka i stół.
W lipcu 1846 roku wyszedł z rodzeństwem do krewnych – lecz nie z wizytą. Musieli opuścić dom w Krakowie przy Floriańskiej, w którym w jednym pokoju leżały umarłe jego matka i siostra. Aż do kilku dni po pogrzebie nie wolno im tam nocować. Pierwsze piętro opustoszało.
Było ich dziesięcioro i to matka, drobna, czarnooka brunetka, wymyśliła ten stół. Wspólne rysowanie, kalkowanie, wyklejanie odbywało się przy stole rozległym jak mały rynek. I niekiedy podchodzenie do szyby okiennej, żeby „do światła” skopiować rysunek brata. Czasem zapominali, że przy stole także się je. Czy z chwilą śmierci matki, czterdziestotrzyletniej Joanny Karoliny z Rozbergów Matejkowej, zawali się stół do rysowania, a pozostanie tylko ten, przy którym ojciec sprawiedliwie wydziela im kromki chleba i masło?
Od chwili, gdy z domu wyniesiono dwie trumny, opiekę nad gromadką objął ojciec Franciszek Matejko, nauczyciel muzyki i organista. Dzieci szybko wyzbyły się obaw co do statusu stołu. Ojciec miał twardą rękę, ale duszę artysty. Niewiele więc się zmieni – tyle że nie będzie oceniał ich obrazków. Jaś, który najchętniej nie wypuszczałby ołówka z ręki, będzie musiał ćwiczyć na fortepianie. Ojciec, niegdyś guwerner w podkrakowskim pałacu, wiedział, że z malowania mogą wyżyć tylko najlepsi. Skoro ktoś jest – jak Jaś – niezdolny do nauki języków i matematyki, dobrze, żeby przynajmniej nauczył się grać.
Najstarszy z rodzeństwa, siedemnastoletni Franciszek, zafascynowany historią, zajął się rozwojem duchowym nadwrażliwego Jasia.
Nazwisko rodowe ojca brzmiało Matieyka. Był Czechem ze wsi Roudník w okręgu Hradec Králové, ładnym chłopcem z romantyczną przeszłością. Żona nazywała się Rozberg także od niedawna. Jej ojciec, Jan Piotr Rossberg, Niemiec, siodlarz, został zapisany w poczet obywateli Krakowa w 1785 roku i wtedy uprościł pisownię nazwiska. Był ewangelikiem.
Wykształcony muzycznie Franciszek Matejko miał nielegalnie przekroczyć granicę Wolnego Miasta Krakowa w powozie generała Józefa Chłopickiego, wolnomularza. Z polecenia generała przepracował kilkanaście lat jako guwerner u hrabiów Wodzickich. Uskładał sobie sumkę pozwalającą wejść w dorosłe życie. Joannę Karolinę poślubił w dwóch obrządkach: katolickim i ewangelickim. Pomału spłacał dom teściów.
Jaś był świadkiem przerażającej sceny przy łóżku matki (nieświadomej, że w rogu pokoju leży trup Emilki): wuj Krzysztof Groppler, gorliwy ewangelik, zerwał z piersi konającej medaliki z Matką Bożą, które przyjęła od przyjaciółki, nalegającej, by zmieniła wyznanie.
Zygmunt, czternastoletni brat Jasia, ugryzł rękę, która zerwała medaliki.Bracia
To Zygmunta obrazki będą długo wisieć w pokoju chłopców. Oprawione akwarele, przedstawiające Kościuszkę wspartego na pałaszu, księcia Józefa konno wskakującego do Elstery czy Krakusa w kierezyi, nie dadzą zapomnieć o ich autorze poległym w kampanii węgierskiej. Obrazki – z wlepionymi kawałkami tkanin imitujących sztandary i żupany – nie dorównywały pracom Jasia, ale chodziło o dumę z Zygmunta patrioty.
Jaś był najlepszy. Bracia odrysowywali jego obrazki. Zwłaszcza ten przedstawiający szturmującego żołnierza, szczególnie chwalony przez matkę.
Żegnajcie, wysokie pokoje! Po śmierci Joanny Matejkowie wynieśli się z piano nobile. Zamieszkali na trzecim piętrze. Resztę rodowej kamienicy zajęli lokatorzy.
Przedpokój i dwa pokoje (plus od podwórza kuchnia, spiżarnia, ubikacja). W pierwszym pokoju – z fortepianem – po zakończeniu lekcji była sypialnia ojca i sześciu synów. W drugim – długim a wąskim – sypialnia Marianny, siostry starszej o dwa lata od Jana, oraz ciotki Zamojskiej, siostry zmarłej Joanny. Mówiło się, że bezpośrednim powodem decyzji o roztoczeniu opieki nad półsierotami stał się dla ciotki szok na widok twarzy Jasia, oszpeconej złamanym, krzywo zrośniętym nosem. By upilnować dzieci, które nie powinny szaleńczo biegać, jak Jaś z podnóżkiem, zawiedziona w małżeństwie, bezdzietna, postanowiła się im poświęcić.
Oddany do szkoły trywialnej pod wezwaniem Świętej Barbary, Jaś nie zagrzał tam miejsca. Popychany z powodu koślawych butów (chodząc, ścinał obcasy na zewnątrz, toteż praktyczny ojciec nakazał mu wzuwać co drugi dzień lewy but na prawą nogę i na odwrót), niewidzący potrzeby wkuwania, „ocknął się od razu jakby w azjatyckim lesie”, powie po latach Marian Gorzkowski. To prawda, w domu, z dala od tłumu, była Europa. Świat nauki i sztuki. To bez znaczenia, że w cerowanych ubrankach.
Miejsca w mieszkaniu było mało; chłopcy sypiali po dwóch w jednym łóżku. Spośród szóstki (trzech zmarło w dzieciństwie) malarzami byli Zygmunt, Edmund i Jaś. Czas pokaże, że i Franciszek chwyci za pędzel.
Franciszek i Edmund, urodzeni w najlepszym czasie Wolnego Miasta Krakowa, studiowali na Uniwersytecie Jagiellońskim. Edmund chodził ponadto do Szkoły Sztuk Pięknych. Dziesięcioletni Jan, przygotowany przez Edmunda, zdał egzamin do Liceum Świętej Anny i uczęszczał tam od 1848 roku.
Wolne Miasto traciło autonomię, po powstaniu krakowskim w 1846 roku niewiele zostało z tej wolności. Przetaczały się przez Kraków burze dziejowe – komentowane w domu przez ojca i Józefa Pollera, hotelarza, sąsiada przez podwórze. Powstanie Wielkiego Księstwa Krakowskiego vulgo wcielenie Krakowa do Galicji, nieodległe echa niewiarygodnego okrucieństwa: rabacji chłopskiej, wreszcie odgłosy powstania węgierskiego obudziły krakowian. Stary Matejko, Czech z pochodzenia, Polak z miłości, nie zatrzymywał w domu dwóch swoich synów. Rwali się do walki o wolność naszą i waszą. Wiosna Ludów! Brali udział w kampanii o wyzwolenie Węgier. Emigrant Edmund wróci z Paryża jako Zygmunt. Posługiwał się papierami Zygmunta, zasieczonego przez Moskali wspierających Austriaków. Jako Edmunda ścigałaby go policja austriacka – był bowiem jednym z widzianych przez szpiclów podczas zbrojnego uwalniania poborowych.
Franciszek Matejko junior, doktor historii, nie należał do radykałów. Slawista, bibliograf w Bibliotece Jagiellońskiej, utwierdzał Jasia w słuszności poszukiwań i wskazywał mu coś więcej w literaturze niż pożyteczne Śpiewy historyczne Juliana Ursyna Niemcewicza ze stalorytami Atoniego Oleszczyńskiego czy pisma „Pszczółka” i „Przyjaciel Ludu”. Choćby więc, na początek, Wieczory pod lipą Lucjana Siemieńskiego – eseje profesora, emigranta po powstaniu listopadowym, potem konserwatysty, publicysty, wyroczni w sprawach sztuki.
Jak kiedyś Edmund podczas wycieczek w podkrakowskie skałki trzymał drobnego Jasia za nogi nad przepaścią i nie pozwalał mu zamknąć oczu, aby w ten sposób uodpornić brata na lęki, tak teraz Franciszek, wygrzebawszy z foliałów drzeworytnicze reprodukcje obrazów Tycjana i Delaroche’a, pokaże je Jasiowi, by uodpornić go na bezkrytyczne przyjmowanie tanich wzorców.
Jaś za dobrze rysuje, żeby tracić cenne godziny w liceum. Nawet tak prestiżowym jak Świętej Anny. Ojciec i Franciszek debatują nad dalszą drogą trudnego trzynastolatka.
------------------------------------------------------------------------
Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książki
------------------------------------------------------------------------
więcej..
