- W empik go
Klassycy i romantycy polscy w dwóch listach wierszem - ebook
Klassycy i romantycy polscy w dwóch listach wierszem - ebook
Klasyka na e-czytnik to kolekcja lektur szkolnych, klasyki literatury polskiej, europejskiej i amerykańskiej w formatach ePub i Mobi. Również miłośnicy filozofii, historii i literatury staropolskiej znajdą w niej wiele ciekawych tytułów.
Seria zawiera utwory najbardziej znanych pisarzy literatury polskiej i światowej, począwszy od Horacego, Balzaca, Dostojewskiego i Kafki, po Kiplinga, Jeffersona czy Prousta. Nie zabraknie w niej też pozycji mniej znanych, pióra pisarzy średniowiecznych oraz twórców z epoki renesansu i baroku.
Kategoria: | Klasyka |
Zabezpieczenie: | brak |
Rozmiar pliku: | 177 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
1. ZKĄDŻEŚCIE TO KLASSYCY.
Czytelnik nie tchnący duchem żadnego stronnictwa literackiego z łatwością pozna że List do Klassyków tyczy się iedynie tych Autorów lub nie Autorów, którzy zamieniaiąc się w krytyków mylnem rozumowaniem przeszkadzają zbogaceniu literatury naszey; którzy chcieliby pole literatury chińskim murem obwarować; aby żadna nowość, żaden pomysł, żadna forma różniąca się od raz przyiętych, przez niego przedrzeć się nie mogły, i którzy nakoniec wszystkie te narody, które pomimo głębokiey znajomości wzorów starożytnych i szczerego dla nich uszanowania, inną puściły się drogą, śmieią nazywać barbarzyńskiemu Do tych pisałem o których w względzie literackim możnaby to powiedzieć, co Müller w swoiey Historyi mówi o uczonych średnich wieków "Der Untergang der Wissenschaften kam nicht so wohl von den Barbaren als von denen die sich weise daüchten." Nie o prawdziwych więc Klassykach lecz o fanatykach tey szkoły mowie, i dla tego tyle się nad tym rozwodzę, ponieważ od nieiakiego czasu a zwłaszcza u nas zawziętsi zwolennicy szkół obydwóch tylu się nadużyciów w zdaniach swoich dopuścili, iż nazwiska Klassyków i Romantyków tylekroć niewłaściwie w ich sporach wspomniane, stały się nieiako wyrazami nagany, oznaczaiącemi uczniów zaciekłych, przesądnych i duchem stronnictwa tchnących tak Klassyczności iak i Romantyczności. Znaczenie więc temczasowie przywiązane do tych nazwisk i mnie zmusiło do ich użycia. Potem wytłumaczeniu rzeczy, nikt mnie zapewne posądzać nie będzie, ani o niewolnictwo względem dawnych, ani o podzielanie mniemania niektórych romantyków naszych, utrzymuiących że w wieku w którym oni zrodzili się i balladami nas cywilizuią, nie warta iuż czytać, a tem bardziey uwielbiać pisarzy, którzy na imie Klassyków w całym iego znaczeniu zasłużyli i których w obecnem nawet czasie z chlubą dla kraiu wskazaćby można Pięknemi są zapewne i nigdy nie zwiędną wieńce młodocianego bluszczu, które przystroiły skronie Szyllera, Getego, Birona, ale i te laury które wzniosły się na chwałę Homera, Wirgilego, Horacego, iako otoczone hołdem tylu uczonych i dłuższym iuż nawet czasem utwierdzone, żadną przemiiaiącą burzą zwalone bydź nie mogą. – Zieloność ich iest nieśmiertelną. –
2. NIE ZNALAZŁSZY GO DAWNĄ, NOWĄ SZUKAĆ DROGĄ.
Trafnie młody Poeta Deschamps w przedmowie do dzieła swego, powiedział: "Les grands Maitres ont parcpuru, en triomphe et jusqu' au bout les routes qu' ils se sont ouvertes; on doit s'écarter de leur chemin autant par respect, que par prudence, et certes ce n'est point en cherchant à l es imiter, qu'on parviendra jamais à les egaler. Un grand siècle litteraire n'est jamais la continuation d'un autre siècle. – "Tak i we Francyi przeciskaią się iuż zdania, tchnące umiarkowaniem i wolne od przesądów. Klassycy Polscy! Romantycy Polscy! kiedyż to u nas nastąpi? –
3. BRACIA TRZEBA ŚMIAŁOŚCI.
"Wielu pisarzom naszym, którzy lękaią się wszystkiego co iest nowem i oryginalnem, śmiałości tylko niedostaie, talenta ich są znakomite, smak wykształcony, czemuż własnym siłom nieufaią, czemu są iak te małe dzieci, które mogą iuż same chodzić, a iednak trwożnie chwytaią się dłoni swych piastunek. Audendum est, fortes, adjuvat ipse Deus. –
Z pod Troi zapleśniałe szlandary wynoszą.
Przestrzega Autor że wie dobrze, iż Grecy, ani Troianie sztandarów nie mieli.PRZYPISKI DO LISTU DRUGIEGO.
1……I W ŚWIETNYM ZAWROCIE.
Rozbiiać się po wielkim marzeń kołowrocie.
(Naśladowanie wiersza.),
… a dusza moia w wirowym obrocie.
Rozbiia się po wielkim cierpień kołowrocie.
Przytaczaiąc wiersz ten z pamięci, przepraszam autora, ieślim iego wirom lub kołowrotom uiął iakiego wdzięku. –
2. STRZYGA
iest to ile mi wiadomo, – Upiór dama; –
3. LEDWIEŚCIE SIĘ ZRODZILI, A IUŻ ZESTARZELI.
Piękne ballady Mickiewicza do których doliczyć można Jałmużne, Bolesława i Zamek Jazłowiecki innych Pisarzy, tyle nie szczęśliwych utworzyły naśladowców, że przez lat kilka same tylko klecono ballady i codzień nędznieysze. Sonnety zrodziły drugie Sonnety, po których, szczęściem iuź nędznieyszych niebędzie. Wszystkie nasze nowoczesne Poezye romantyczne wyiąwszy pieni Brodzińskiego i Zalewskiego, maią iednę tylko barwę, tenże sam rodzay niepoprawności, i w iedney tylko krążą sferze. Nigdy w naymiernieyszych Klassykach naśladownictwo niedoszło do tego stopnia iak w niezgrabnych podrzezniaczach Mickiewicza. Naśladowano z niego wszystkie drobiazgi nowości, wszystkie błędy ięzyka, smaku, a żadney piękności. Naśladowano format dzieła, druk, a nawet kolor okładek. I tacy to balladziści rozprawiać nam będą, o oryginalności, o rozszerzeniu krain wyobraźni!
4 JAKBY GWIZDAŁ HORACY SŁYSZĄC RYMY WASZE.
Wiersz naśladowany, –
5. LECZ Z TAKICHZE TO KWIATÓW SARMACKI MŁODZIENIEC
NARODOWYCH NAM WSPOMNIEŃ BĘDZIE SPLATAŁ WIENIEC.
Niechcę ia tu powstawać przeciw gminney Poezyi, która do nayszacownieyszych skarbów każdego ludu należy, ale mniemani że zamykać nam się iedynie w iey obrębie, iest to zniżać dostoyność Poezyi naszey, a nawet i uwłaczać dzieiom, iakoby dla nas nic ponętnieyszego i wyższego nie miały nad guślarze, lunatyki, rozbóyniki i czarty, zwłaszcza że w tey tylko sferze podobało się u nas dostrzegać Poezyi gminney. – Pierwsze dźwięki swoiey lutni poświęcił Mickiewicz teyże Poezyi, ale wkrótce uczuł potrzebę nastroienia iey do wyższych i godnieyszych siebie tonów. Czemuż za tym przykładem nie idą iego naśladowcy?
6. TRZEBAŻ, TRZEBAŻ TAK SRODZE PRZEZ TEN IĘK ŻAŁOSNY