Kodeks karny. Komentarz - ebook

Komentarz do Kodeksu karnego to niezastąpione narzędzie dla prawników, sędziów, prokuratorów, adwokatów oraz aplikantów, które dostarcza rzetelnej i praktycznej analizy przepisów prawa karnego. Opracowanie zostało przygotowane przez zespół ekspertów z Uniwersytetu Łódzkiego, co gwarantuje wysoki poziom merytoryczny i dogłębną interpretację przepisów.

Co wyróżnia komentarz?

• Aktualność – uwzględnia najnowsze zmiany w Kodeksie karnym, które weszły w życie 13 lutego 2025 r.
• Szczegółowa analiza przepisów – w tym nową definicję zgwałcenia, która wprowadza pojęcie "braku zgody" jako kluczowego elementu przestępstwa
• Omówienie nowego §1a w art. 197 k.k. – dotyczącego sytuacji, w której sprawca wykorzystuje niezdolność ofiary do świadomego podejmowania decyzji
• Praktyczne odniesienie do orzecznictwa i doktryny – komentarz dostarcza interpretacji pomocnych w stosowaniu przepisów w praktyce sądowej i prokuratorskiej
• Jasne i przejrzyste opracowanie – idealne dla praktyków prawa oraz osób przygotowujących się do egzaminów zawodowych

Nowelizacja Kodeksu karnego z 2025 roku znacząco zmienia podejście do ochrony ofiar przestępstw seksualnych. Komentarz szczegółowo analizuje wpływ tej zmiany na praktykę sądową, a także wskazuje, jak nowo wprowadzone przepisy mogą być interpretowane przez sądy i organy ścigania.

Wykaz skrótów | str. 19

Przedmowa | str. 23

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. z 2024 r. poz. 17 ze zm.) | str. 25

Część ogólna

Rozdział I. Zasady odpowiedzialności karnej | str. 27

Art. 1. [Struktura przestępstwa. Warunki odpowiedzialności] | str. 27

Art. 2. [Podmiot przestępstwa skutkowego z zaniechania] | str. 35

Art. 3. [Zasada humanitaryzmu] | str. 39

Art. 4. [Stosowanie ustawy względniejszej] | str. 41

Art. 5. [Zasady terytorialności i bandery] | str. 44

Art. 6. [Czas i miejsce popełnienia czynu zabronionego] | str. 46

Art. 7. [Zbrodnia i występek] | str. 48

Art. 8. [Strona podmiotowa zbrodni i występku] | str. 50

Art. 9. [Strona podmiotowa czynu. Umyślność i nieumyślność] | str. 50

Art. 10. [Granice wieku odpowiedzialności karnej] | str. 55

Art. 11. [Jedność czynu. Zbieg przepisów ustawy] | str. 59

Art. 12. [Czyn ciągły] | str. 62

Rozdział II. Formy popełnienia przestępstwa | str. 65

Art. 13. [Usiłowanie udolne i nieudolne] | str. 66

Art. 14. [Wymiar kary za usiłowanie] | str. 69

Art. 15. [Bezkarność usiłowania. Czynny żal] | str. 69

Art. 16. [Przygotowanie. Odpowiedzialność za przygotowanie] | str. 72

Art. 17. [Bezkarność przygotowania] | str. 73

Art. 18. [Formy współdziałania przestępnego] | str. 74

Art. 19. [Wymiar kary za podżeganie i pomocnictwo] | str. 80

Art. 20. [Niezależna odpowiedzialność współdziałających] | str. 80

Art. 21. [Zasada indywidualizacji odpowiedzialności karnej] | str. 81

Art. 22. [Złagodzona odpowiedzialność podżegacza i pomocnika] | str. 82

Art. 23. [Bezkarność współdziałającego. Czynny żal] | str. 82

Art. 24. [Odpowiedzialność prowokatora] | str. 83

Rozdział III. Wyłączenie odpowiedzialności karnej | str. 84

Art. 25. [Obrona konieczna] | str. 85

Art. 26. [Stan wyższej konieczności] | str. 91

Art. 27. [Eksperyment] | str. 95

Art. 28. [Błąd co do znamion] | str. 96

Art. 29. [Błąd co do okoliczności wyłączającej bezprawność albo winę] | str. 101

Art. 30. [Błąd co do bezprawności] | str. 102

Art. 31. [Niepoczytalność. Poczytalność ograniczona. Nietrzeźwość i odurzenie] | str. 104

Rozdział IV. Kary | str. 109

Art. 32. [Katalog kar] | str. 109

Art. 33. [Grzywna samoistna i kumulatywna. Granice kary i sposób jej orzekania] | str. 109

Art. 34. [Ograniczenie wolności. Granice kary. Obowiązki skazanego] | str. 111

Art. 35. [Wymiar pracy, orzekanie potrącenia i dolegliwości fakultatywnych] | str. 114

Art. 36. [Dozór. Dodatkowe obowiązki związane z ograniczeniem wolności] | str. 114

Art. 37. [Pozbawienie wolności. Granice kary] | str. 115

Art. 37a. [Sankcja zamienna] | str. 115

Art. 37b. [Koniunkcja kar] | str. 117

Art. 38. [Obniżenie lub obostrzenie kary] | str. 119

Rozdział V. Środki karne | str. 120

Art. 39. [Katalog środków karnych] | str. 120

Art. 40. [Prawa publiczne. Pozbawienie] | str. 121

Art. 41. [Zakazy związane z wykonywaniem pracy zarobkowej] | str. 124

Art. 41a. [Fakultatywny lub obligatoryjny zakaz kontaktowania się] | str. 129

Art. 41b. [Zakaz wstępu na imprezę masową] | str. 132

Art. 41c. [Zakaz wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych] | str. 134

Art. 42. [Zakaz prowadzenia pojazdów. Zakres orzekania zakazu] | str. 135

Art. 43. [Okres obowiązywania środków karnych] | str. 137

Art. 43a. [Orzeczenie świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej] | str. 138

Art. 43b. [Podanie wyroku do publicznej wiadomości] | str. 139

Art. 43ba. [Degradacja – treść i przesłanki przedmiotowe] | str. 139

Art. 43bb. [Osoby, wobec których można orzec degradację] | str. 140

Art. 43c. [Zawiadomienie sądu rodzinnego] | str. 140

Rozdział Va. Przepadek i środki kompensacyjne | str. 141

Art. 44. [Przepadek przedmiotów. Przesłanki orzekania] | str. 141

Art. 44a. [Przepadek przedsiębiorstwa] | str. 147

Art. 44b. [Przepadek pojazdu mechanicznego lub jego równowartości] | str. 149

Art. 45. [Przepadek korzyści majątkowej lub jej równowartości] | str. 150

Art. 45a. [Orzeczenie przepadku przy znikomej społecznej szkodliwości czynu, warunkowym umorzeniu postępowania, dokonaniu czynu zabronionego w stanie niepoczytalności] | str. 153

Art. 46. [Orzeczenie obowiązku naprawienia szkody] | str. 156

Art. 47. [Orzeczenie nawiązki na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej] | str. 159

Art. 47a. (uchylony) | str. 160

Art. 48. [Granice nawiązki] | str. 160

Art. 49–52. (uchylone) | str. 160

Rozdział VI. Zasady wymiaru kary i środków karnych | str. 161

Art. 53. [Dyrektywy wymiaru kary] | str. 161

Art. 54. [Zasady wymiaru kary dla nieletniego lub młodocianego] | str. 167

Art. 55. [Indywidualizacja wymiaru kary] | str. 169

Art. 56. [Odpowiednie stosowanie dyrektyw wymiaru kary] | str. 169

Art. 57. [Zbieg nadzwyczajnego złagodzenia i obostrzenia kary lub odstąpienia od wymierzenia kary] | str. 170

Art. 57a. [Kara za występek chuligański; nawiązka] | str. 170

Art. 57b. [Kara orzekana za przestępstwo będące czynem ciągłym] | str. 171

Art. 58. [Wybór rodzaju kary. Prymat kar wolnościowych] | str. 171

Art. 59. [Odstąpienie od wymierzenia kary na rzecz środka karnego] | str. 172

Art. 59a. (uchylony) | str. 173

Art. 60. [Nadzwyczajne złagodzenie kary] | str. 173

Art. 60a. (uchylony) | str. 175

Art. 61. [Odstąpienie od wymierzenia kary] | str. 175

Art. 62. [Wybór zakładu karnego i systemu terapeutycznego] | str. 176

Art. 63. [Zaliczenie tymczasowego aresztowania na poczet orzeczonej kary] | str. 176

Rozdział VII. Powrót do przestępstwa | str. 179

Art. 64. [Recydywa szczególna podstawowa i wielokrotna] | str. 179

Art. 64a. [Podwyższenie górnego ustawowego zagrożenia karą] | str. 183

Art. 65. [Stałe źródło dochodu lub działania w zorganizowanej grupie lub związku przestępczym bądź przestępstwo o charakterze terrorystycznym] | str. 184

Rozdział VIII. Środki związane z poddaniem sprawcy próbie | str. 188

Art. 66. [Warunkowe umorzenie postępowania. Przesłanki stosowania] | str. 188

Art. 67. [Okres próby, dozór i obowiązki próby] | str. 190

Art. 68. [Podjęcie postępowania warunkowo umorzonego] | str. 191

Art. 69. [Warunkowe zawieszenie wykonania kary. Podstawy stosowania] | str. 193

Art. 70. [Okres próby przy zawieszeniu wykonania kary] | str. 195

Art. 71. [Grzywna związana z zawieszeniem wykonania kary] | str. 196

Art. 72. [Obowiązki probacyjne] | str. 196

Art. 73. [Dozór fakultatywny lub obligatoryjny] | str. 199

Art. 74. [Ustalenie wykonania i zmiana obowiązków próby] | str. 200

Art. 75. [Zarządzenie wykonania zawieszonej kary] | str. 201

Art. 75a. (uchylony) | str. 203

Art. 76. [Zatarcie skazania] | str. 203

Art. 77. [Warunkowe przedterminowe zwolnienie z obywania kary pozbawienia wolności] | str. 203

Art. 78. [Przesłanki formalne warunkowego zwolnienia z odbycia reszty kary pozbawienia wolności] | str. 205

Art. 79. [Przesłanki formalne przy sumie kar] | str. 206

Art. 80. [Okres próby przy warunkowym zwolnieniu] | str. 206

Art. 81. [Ponowne warunkowe zwolnienie] | str. 207

Art. 82. [Uznanie kary za odbytą] | str. 207

Art. 83. [Skrócenie kary ograniczenia wolności] | str. 207

Art. 84. [Skrócenie czasu trwania środków karnych] | str. 208

Art. 84a. (uchylony) | str. 209

Rozdział IX. Zbieg przestępstw oraz łączenie kar i środków karnych | str. 210

Art. 85. [Kara łączna] | str. 210

Art. 85a. [Cele łączenia kar] | str. 212

Art. 86. [Zasady łączenia kar] | str. 213

Art. 87. [Łączenie kary pozbawienia wolności z ograniczeniem wolności] | str. 216

Art. 88. [Kara łączna dożywotniego pozbawienia wolności] | str. 217

Art. 89. [Warunkowe zawieszenie wykonania kary łącznej] | str. 217

Art. 89a. [Warunkowe zawieszenie wykonania kary łącznej] | str. 218

Art. 90. [Łączenie środków karnych oraz środków zabezpieczających] | str. 219

Art. 91. [Ciąg przestępstw] | str. 220

Art. 91a. [Wydanie wyroku łącznego w przypadku kar częściowo lub całkowicie wykonanych] | str. 221

Art. 92–92a. (uchylone) | str. 221

Rozdział X. Środki zabezpieczające | str. 222

Art. 93. (uchylony) | str. 222

Art. 93a. [Katalog środków zabezpieczających] | str. 222

Art. 93b. [Przesłanki orzekania i uchylania środka zabezpieczającego] | str. 223

Art. 93c. [Wymogi podmiotowe przy orzeczeniu środka zabezpieczającego] | str. 224

Art. 93d. [Czas stosowania środka zabezpieczającego] | str. 225

Art. 93e. [Elektroniczna kontrola miejsca pobytu] | str. 226

Art. 93f. [Terapia] | str. 226

Art. 93g. [Pobyt w zakładzie psychiatrycznym] | str. 227

Art. 94–98. (uchylone) | str. 228

Art. 99. [Orzeczenie obowiązku, zakazu lub przepadku wobec niepoczytalnego] | str. 228

Art. 100. (uchylony) | str. 228

Rozdział XI. Przedawnienie | str. 229

Art. 101. [Ustanie karalności] | str. 229

Art. 102. [Przedłużenie przedawnienia karalności] | str. 231

Art. 103. [Przedawnienie wykonania kary] | str. 231

Art. 104. [Spoczywanie biegu przedawnienia] | str. 232

Art. 105. [Wyłączenie przedawnienia] | str. 232

Rozdział XII. Zatarcie skazania | str. 234

Art. 106. [Uznanie skazania za niebyłe] | str. 234

Art. 106a. [Wyłączenie zatarcia skazania] | str. 234

Art. 107. [Przesłanki zatarcia skazania] | str. 235

Art. 107a. (uchylony) | str. 236

Art. 108. [Zatarcie przy zbiegu skazań] | str. 236

Rozdział XIII. Odpowiedzialność za przestępstwa popełnione za granicą | str. 237

popełnione za granicą | str. 237

Art. 109. [Zasada narodowości podmiotowej] | str. 237

Art. 110. [Odpowiedzialność cudzoziemca] | str. 238

Art. 111. [Warunek podwójnej przestępności] | str. 239

Art. 112. [Zasada narodowości przedmiotowej nieograniczonej] | str. 240

Art. 112a. [Zasada narodowości przedmiotowej cyberprzestępczości] | str. 240

Art. 113. [Zasada represji wszechświatowej] | str. 242

Art. 114. [Uznawanie orzeczeń zapadłych za granicą | str. 242

Art. 114a. [Stosowanie prawa obcego] | str. 243

Rozdział XIV. Objaśnienie wyrażeń ustawowych | str. 245

Art. 115. [Słowniczek wyrażeń ustawowych] | str. 245

Rozdział XV. Stosunek do ustaw szczególnych | str. 270

Art. 116. [Stosowanie przepisów części ogólnej do innych ustaw] | str. 270

Część szczególna

Rozdział XVI. Przestępstwa przeciwko pokojowi, ludzkości oraz przestępstwa wojenne | str. 271

Art. 117. [Wojna napastnicza] | str. 271

Art. 118. [Ludobójstwo] | str. 275

Art. 118a. [Masowy zamach przeciwko grupie ludności] | str. 278

Art. 119. [Przemoc lub groźba bezprawna na tle dyskryminacyjnym] | str. 282

Art. 120. [Stosowanie środków masowej zagłady] | str. 286

Art. 121. [Wytwarzanie, gromadzenie lub obrót zakazanymi środkami masowej zagłady lub walki] | str. 288

Art. 122. [Stosowanie niedopuszczalnych sposobów lub środków walki] | str. 290

Art. 123. [Zamach na życie lub zdrowie osób szczególnie chronionych przepisami prawa międzynarodowego] | str. 293

Art. 124. [Inne przestępne naruszenie prawa międzynarodowego] | str. 297

Art. 125. [Zamach na mienie lub dobra kultury] | str. 300

Art. 126. [Bezprawne używanie znaków] | str. 303

Art. 126a. [Publiczne nawoływanie do popełnienia przestępstw z rozdziału XVI lub ich publiczne pochwalanie] | str. 306

Art. 126b. [Dopuszczenie do popełnienia przestępstw z rozdziału XVI] | str. 308

Art. 126c. [Karalne przygotowanie do przestępstw przeciwko pokojowi, ludzkości oraz przestępstw wojennych] | str. 311

Rozdział XVII. Przestępstwa przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej | str. 312

Art. 127. [Zamach stanu] | str. 313

Art. 128. [Zamach na konstytucyjny organ RP] | str. 314

Art. 129. [Zdrada dyplomatyczna] | str. 315

Art. 130. [Szpiegostwo] | str. 315

Art. 131. [Czynny żal] | str. 318

Art. 132. [Dezinformacja wywiadowcza] | str. 319

Art. 132a. (utracił moc) | str. 320

Art. 133. [Znieważenie narodu lub państwa polskiego] | str. 320

Art. 134. [Zamach na życie prezydenta RP] | str. 321

Art. 135. [Czynna napaść lub znieważenie prezydenta RP] | str. 322

Art. 136. [Czynna napaść lub znieważenie przedstawiciela obcego państwa] | str. 323

Art. 137. [Publiczne znieważenie znaku lub symbolu państwowego] | str. 323

Art. 138. [Zasada wzajemności] | str. 324

Art. 139. [Przepadek przedmiotów] | str. 325

Rozdział XVIII. Przestępstwa przeciwko obronności | str. 326

Art. 140. [Zamach na jednostkę sił zbrojnych RP] | str. 326

Art. 141. [Podjęcie służby w obcym wojsku] | str. 327

Art. 142. [Zaciąg do wojska obcego] | str. 328

Art. 143. [Samouszkodzenie i inne podstępne zabiegi w celu zwolnienia od służby wojskowej] | str. 329

Art. 144. [Uchylanie się od odbywania służby wojskowej] | str. 330

Art. 144a. [Uchylanie się od odbywania służby w obronie cywilnej] | str. 331

Art. 144b. [Odmowa pełnienia służby w obronie cywilnej; naruszanie obowiązków związanych ze służbą w obronie cywilnej] | str. 333

Art. 145. [Uchylanie się od pełnienia służby zastępczej] | str. 334

Art. 146. [Dobrowolny powrót] | str. 336

Art. 147. [Niezdolność do pełnienia służby] | str. 336

Rozdział XIX. Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu | str. 337

Art. 148. [Zabójstwo] | str. 338

Art. 148a. [Przyjęcie zlecenia zabójstwa] | str. 345

Art. 149. [Dzieciobójstwo] | str. 347

Art. 150. [Zabójstwo eutanatyczne] | str. 349

Art. 151. [Podżeganie i pomocnictwo do samobójstwa] | str. 352

Art. 152. [Aborcja za zgodą kobiety] | str. 353

Art. 153. [Wymuszona aborcja] | str. 356

Art. 154. [Śmierć kobiety jako następstwo aborcji] | str. 358

Art. 155. [Nieumyślne spowodowanie śmierci] | str. 359

Art. 156. [Ciężki uszczerbek na zdrowiu] | str. 360

Art. 156a. [Nakłanianie i zmuszanie do ciężkiego uszczerbku] | str. 364

Art. 157. [Średni i lekki uszczerbek na zdrowiu] | str. 366

Art. 157a. [Uszczerbek na zdrowiu dziecka poczętego] | str. 369

Art. 158. [Bójka i pobicie] | str. 370

Art. 159. [Bójka i pobicie z użyciem niebezpiecznego przedmiotu] | str. 373

Art. 160. [Narażenie człowieka na niebezpieczeństwo] | str. 376

Art. 161. [Narażenie na zarażenie] | str. 380

Art. 162. [Nieudzielenie pomocy] | str. 382

Rozdział XX. Przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu powszechnemu | str. 387

Art. 163. [Sprowadzenie zdarzenia powszechnie niebezpiecznego] | str. 387

Art. 164. [Sprowadzenie bezpośredniego niebezpieczeństwa zdarzenia] | str. 390

Art. 165. [Sprowadzenie stanów powszechnie niebezpiecznych dla życia lub zdrowia] | str. 391

Art. 165a. [Finansowanie przestępstwa o charakterze terrorystycznym] | str. 392

Art. 166. [Zawładnięcie statkiem wodnym powietrznym, publicznym środkiem transportu lądowego] | str. 394

Art. 167. [Umieszczenie niebezpiecznego urządzenia lub substancji na statku lub w publicznym środku transportu lądowego] | str. 395

Art. 168. [Karalność przygotowania] | str. 396

Art. 169. [Czynny żal] | str. 397

Art. 170. [Rozbójnictwo morskie] | str. 397

Art. 171. [Wytwarzanie lub obrót substancjami niebezpiecznymi] | str. 398

Art. 172. [Przeszkadzanie akcji ratowniczej] | str. 400

Rozdział XXI. Przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji | str. 402

Art. 173. [Spowodowanie katastrofy w komunikacji] | str. 402

Art. 174. [Sprowadzenie niebezpieczeństwa katastrofy w komunikacji] | str. 406

Art. 175. [Przygotowanie do spowodowania katastrofy] | str. 408

Art. 176. [Czynny żal przy sprowadzeniu katastrofy] | str. 408

Art. 177. [Spowodowanie wypadku komunikacyjnego] | str. 409

Art. 178. [Zaostrzenie karalności wobec sprawcy katastrofy lub wypadku] | str. 413

Art. 178a. [Prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego] | str. 415

Art. 178b. [Niedostosowanie się do polecenia zatrzymania pojazdu mechanicznego] | str. 418

Art. 179. [Dopuszczenie do ruchu niebezpiecznego pojazdu] | str. 419

Art. 180. [Zapewnienie bezpieczeństwa ruchu pojazdów mechanicznych] | str. 421

Art. 180a. [Prowadzenie pojazdu po cofnięciu uprawnień] | str. 422

Rozdział XXII. Przestępstwa przeciwko środowisku | str. 425

Art. 181. [Powodowanie zniszczeń w przyrodzie] | str. 425

Art. 182. [Zanieczyszczenie środowiska w znacznych rozmiarach] | str. 432

Art. 183. [Nieodpowiednie postępowanie z odpadami] | str. 435

Art. 184. [Nieodpowiednie postępowanie z materiałem promieniotwórczym] | str. 437

Art. 185. [Kwalifikowane typy przestępstw] | str. 440

Art. 186. [Brak dbałości o urządzenia ochronne] | str. 440

Art. 187. [Niszczenie lub uszkadzanie chronionych terenów lub obiektów] | str. 442

Art. 188. [Działalność zagrażająca środowisku] | str. 443

Art. 188a. [Dobrowolne naprawienie szkody w środowisku] | str. 444

Rozdział XXIII. Przestępstwa przeciwko wolności | str. 445

Art. 189. [Bezprawne pozbawienie wolności] | str. 445

Art. 189a. [Handel ludźmi] | str. 449

Art. 190. [Groźba karalna] | str. 453

Art. 190a. [Uporczywe nękanie. Kradzież tożsamości] | str. 456

Art. 191. [Zmuszanie do określonego zachowania. Utrudnianie korzystania z lokalu mieszkalnego] | str. 462

Art. 191a. [Utrwalanie lub rozpowszechnianie wizerunku nagiej osoby] | str. 467

Art. 191b. [Zmuszanie do zawarcia małżeństwa; nakłanianie do opuszczenia kraju w celu zmuszenia do zawarcia małżeństwa] | str. 471

Art. 192. [Wykonanie zabiegu leczniczego bez zgody pacjenta] | str. 474

Art. 193. [Naruszenie miru domowego] | str. 478

Rozdział XXIV. Przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyznania | str. 482

Art. 194. [Dyskryminacja wyznaniowa] | str. 482

Art. 195. [Przeszkadzanie aktowi religijnemu] | str. 484

Art. 196. [Obraza uczuć religijnych] | str. 486

Rozdział XXV. Przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności | str. 490

Art. 197. [Zgwałcenie. Doprowadzenie do innej czynności seksualnej] | str. 490

Art. 198. [Seksualne wykorzystanie bezradności lub poczytalności ograniczonej w stopniu znacznym] | str. 505

Art. 198. [Seksualne wykorzystanie niepoczytalności lub bezradności] | str. 505

Art. 199. [Seksualne wykorzystanie stosunku zależności lub krytycznego położenia. Seksualne wykorzystanie zaufania lub udzielanie korzyści małoletniemu w zamian za kontakt seksualny] | str. 509

Art. 200. [Seksualne wykorzystanie małoletniego poniżej 15. roku życia] | str. 514

Art. 200a. [Grooming] | str. 521

Art. 200b. [Publiczne propagowanie lub pochwalanie zachowania o charakterze pedofilskim] | str. 526

Art. 201. [Kazirodztwo] | str. 529

Art. 202. [Przestępne zachowania dotyczące treści pornograficznych] | str. 532

Art. 203. [Zmuszenie do uprawiania prostytucji] | str. 541

Art. 204. [Stręczycielstwo, sutenerstwo i kuplerstwo] | str. 544

Art. 205. (uchylony) | str. 549

Rozdział XXVI. Przestępstwa przeciwko rodzinie i opiece | str. 550

Art. 206. [Bigamia] | str. 550

Art. 207. [Znęcanie się] | str. 551

Art. 208. [Rozpijanie małoletniego] | str. 555

Art. 209. [Niealimentacja] | str. 557

Art. 210. [Porzucenie małoletniego lub osoby nieporadnej] | str. 561

Art. 211. [Uprowadzenie małoletniego lub osoby nieporadnej] | str. 562

Art. 211a. [Nielegalna adopcja] | str. 564

Rozdział XXVII. Przestępstwa przeciwko czci i nietykalności cielesnej | str. 567

Art. 212. [Zniesławienie] | str. 567

Art. 213. [Brak odpowiedzialności za zniesławienie] | str. 572

Art. 214. [Brak zniesławienia a znieważenie] | str. 575

Art. 215. [Podanie wyroku do publicznej wiadomości] | str. 575

Art. 216. [Znieważenie] | str. 575

Art. 217. [Naruszenie nietykalności cielesnej] | str. 579

Art. 217a. [Naruszenie nietykalności cielesnej interwenienta] | str. 580

Rozdział XXVIII. Przestępstwa przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową | str. 583

Art. 218. [Złośliwe lub uporczywe naruszanie praw pracownika] | str. 583

Art. 218a. [Naruszenie zakazu handlu w niedziele i święta] | str. 586

Art. 219. [Niezgłoszenie osoby wykonującej pracę zarobkową do ubezpieczenia społecznego] | str. 588

Art. 220. [Narażenie życia albo zdrowia pracownika] | str. 589

Art. 221. [Niezawiadomienie o wypadku przy pracy lub chorobie zawodowej osoby wykonującej pracę zarobkową] | str. 591

Rozdział XXIX. Przestępstwa przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego | str. 593

Art. 222. [Naruszenie nietykalności cielesnej funkcjonariusza] | str. 593

Art. 223. [Czynna napaść na funkcjonariusza publicznego] | str. 596

Art. 223a. [Publiczne nawoływanie do udostępnienia informacji dotyczących życia prywatnego funkcjonariusza] | str. 598