La Santa Muerte. Magia i mistycyzm śmierci - ebook

Wprowadzenie

Smierć zawsze była najbardziej motywującą siłą w ludzkim życiu. Wystarczy spojrzeć na nasze podstawowe instynkty zbieracko--łowieckie, które pomagają w zaspokajaniu głodu, albo na groźby użycia przemocy będące wezwaniem do zjednoczenia sił na rzecz większego dobra. Nic nie kształtowało historii ludzkości w równie dużym stopniu jak śmierć. Co więcej, wiele spośród największych kulturowych i architektonicznych cudów ludzkości zostało stworzonych na cześć śmierci: egipskie piramidy, mauzoleum i terakotowa armia cesarza Qin Shi Huanga, Meczet Proroka, Tadź Mahal, Bazylika św. Piotra czy opactwo westminsterskie. Podobnie jest z naszymi najwspanialszymi osiągnięciami, książkami i pieśniami. Nawet jeśli nie zawsze były one dedykowane śmierci w bezpośredni sposób, wiele z nich stanowi owoc pracy jednej osoby, która była świadoma własnej śmiertelności, w związku z czym chciała odcisnąć piętno na otaczającym świecie i pozostawić po sobie coś, dzięki czemu zostałaby zapamiętana.

Jedną z najwspanialszych zdolności człowieka jest dalekowzroczność. Daje nam ona przewagę nad innymi istotami zamieszkującymi Ziemię. Za ten ewolucyjny dar musimy jednak zapłacić wysoką cenę. Jesteśmy jedynymi zwierzętami, które dysponują zaawansowanymi umiejętnościami logicznego rozumowania i potrafią sięgać wyobraźnią daleko poza granice swojej obecnej rzeczywistości. Jesteśmy jednak również jedynymi zwierzętami, które wiedzą, że muszą umrzeć. Ludzie często nie są w stanie znieść myśli o własnej śmiertelności, przez co stają się sparaliżowani strachem i niepokojem. Coraz więcej osób zaczyna jednak postrzegać nieuchronność śmierci jako niewyczerpane źródło mocy. Mam tu na myśli wyznawców samego Ducha Śmierci, nazywanego również La Santa Muerte. Osoby oddające cześć Śmierci nie boją się myśleć o tym, że prędzej czy później umrą. Wręcz przeciwnie. Podobnie jak wielkie postacie historyczne, wykorzystują one przykrą świadomość własnej śmiertelności do zmieniania otaczającego je świata. Myśl „mamy przed sobą całą wieczność” jest oczywiście bardziej radosna, ale pod żadnym względem nie może się równać z motywującą mocą zawartą w stwierdzeniu „jesteśmy tu tylko na jakiś czas”.

Ze zrozumiałych względów współczesny kult Śmierci (używam tu wielkiej litery, aby wyeksponować różnicę między Duchem Śmierci a śmiercią fizyczną) w znacznej mierze wciąż pozostaje ukryty i istnieje w cieniu społeczeństwa. Wynika to z tego, że na myśl o śmierci ludzie czują się niekomfortowo, zwłaszcza w świecie zachodnim. Dzięki osiągnięciom medycyny i surowszym regulacjom prawnym dotyczącym ochrony środowiska współczynnik umieralności niemowląt jest obecnie niższy niż kiedykolwiek wcześniej, a średnia długość życia przez cały czas wzrasta. Śmierć staje się przez to jeszcze bardziej nieznana. Nawet gdy umiera ktoś w naszym najbliższym otoczeniu, mamy do dyspozycji cały przemysł pogrzebowy, który zajmuje się wszystkimi sprawami związanymi z pochówkiem zmarłych. Na co dzień nie musimy więc wchodzić w interakcje ze śmiercią ani jej oglądać. W niezbyt odległej przeszłości bardzo trudno byłoby znaleźć kogoś, kto nie byłby dobrze zaznajomiony z procesem umierania i z własną śmiertelnością. Obecnie natomiast wielu z nas po raz pierwszy konfrontuje się z nieuchronnością śmierci podczas wypełniania wniosku o prawo jazdy, kiedy to musimy zadecydować, czy chcemy zostać dawcą organów, czy nie.

Śmierć stała się dla nas tak nieznana, że uważamy ją za coś niemalże nienaturalnego. W rzeczywistości jest ona jednak najbardziej naturalną rzeczą na świecie. Nie tak dawno temu ja również odpychałem od siebie myśli o własnej śmiertelności. Ukończyłem studia z zakresu globalnej socjoekonomii oraz studia latynoamerykańskie na Uniwersytecie Kalifornijskim w Santa Barbara. Moje życie koncentrowało się na _żywych_ ludziach i na tym, w jaki sposób komunikują się oni z innymi _żyjącymi_ ludźmi. Nawet gdy mieszkałem w Meksyku, Chile, Argentynie i amazońskiej dżungli, wszędzie wokół siebie widziałem wpływy kultury Zachodu. Śmierć była tam niemal niezauważalna. Nie przysparzała żadnych kłopotów żyjącym, a tym bardziej nie była jawnie otaczana czcią przez grupę wyznawców. Dopiero po powrocie do Los Angeles stanąłem twarzą w twarz ze szkołą misteryjną La Santa Muerte. Stało się to za sprawą rzuconego mi wyzwania.

Jeden z moich najlepszych przyjaciół szukał w tamtym okresie nowych, ekscytujących zajęć. Spędzał dużo czasu w miastach rozsianych wokół Los Angeles, w których mieszka bardzo dużo Latynosów. Pewnego dnia wspomniał o tym, że słyszał o miejscu, w którym ludzie spotykają się o północy przy świetle świec i odprawiają msze wokół wielkiego posągu Ponurego Żniwiarza. Jako że od dzieciństwa wykazywałem zamiłowanie do makabry (które pielęgnowałem dzięki oglądaniu takich filmów, jak _Rodzina Addamsów_ czy _Sok z żuka_), jego opowieść natychmiast mnie zafascynowała. Mój przyjaciel rzucił mi więc wyzwanie, abym poszedł w to miejsce i porozmawiał z jednym z „nich” – z jednym z wyznawców Śmierci. Przyznam, że trochę się bałem, szczególnie gdy zobaczyłem posąg Ponurego Żniwiarza, który sięgał aż do sufitu i zajmował co najmniej jedną szóstą budynku. Moja antropologiczna ciekawość okazała się jednak silniejsza od strachu. Choć rozmawiałem z kapłanką kultu La Santa Muerte zaledwie przez kilka minut, poczułem chęć, aby dowiedzieć się czegoś więcej o tym kulcie. Chciałem być taki jak oni – chciałem otwarcie i bez obaw mówić o śmierci oraz korzystać z jej tajemnic. Miałem nadzieję, że dzięki temu nawiążę lepszy kontakt z samym sobą, a moje życie stanie się bardziej magiczne. W taki właśnie sposób rozpoczęła się moja inicjacyjna podróż w głąb szkoły misteryjnej La Santa Muerte.

W niniejszej książce zawarłem wszystko, czego od tamtego dnia dowiedziałem się o La Santa Muerte, o jej niepowtarzalnej magii śmierci oraz o rosnącej liczbie ludzi, dla których jej mroczna filozofia stała się życiowym _credo_. Źródłem prezentowanych tu informacji dotyczących śmierci i magii są nie tylko obiektywne badania akademickie i interakcje ze współczesnymi wyznawcami Śmierci, ale również moje własne doświadczenia. Jestem bowiem wyznawcą La Santa Muerte oraz adeptem międzykulturowych tradycji religijnych i magicznych.

Podzieliłem tę książkę na trzy części, aby była przystępna zarówno dla osób rozpoczynających swoją przygodę z magią, jak i dla doświadczonych czarowników, pracowników akademickich oraz wszystkich, których po prostu ciekawi ten makabryczny kult Śmierci i jego filozofia dla żyjących.

Część I stanowi wprowadzenie do socjologicznej analizy tego, w jaki sposób ludzie z różnych kultur obcowali ze śmiercią. Opisuję w niej również historyczne początki kultu La Santa Muerte.

Część II zawiera przegląd mechanizmów związanych z magią śmierci i stanowi ogólne wprowadzenie do magicznej strony kultu La Santa Muerte. Piszę w niej między innymi o narzędziach używanych podczas rzucania zaklęć, a także o tym, jak i dlaczego się z nich korzysta. Przedstawiam przy okazji naukowe informacje dotyczące ich psychobiologicznego wpływu na ludzi.

W części III zamieściłem opisy konkretnych praktyk magicznych pochodzących z tradycji La Santa Muerte. Dotyczą one wielu różnych zagadnień – począwszy od pieniędzy, miłości i uzdrawiania, a skończywszy na ochronie, pożądaniu i kwestiach prawnych. Opisałem je punkt po punkcie, aby łatwo było zastosować je w praktyce.

Aż do czasów współczesnych historia i magia La Santa Muerte pozostawały w podziemiu i były schowane za czarną zasłoną ezoterycznego mistycyzmu latynoskiego. Osoby, które ośmielają się szukać kontaktu ze Śmiercią i traktować ją jako sojuszniczkę, przebrały swój kult za ekscentryczną formę rzymskiego katolicyzmu, aby w ten sposób ukryć jego mroczniejsze sekrety przed krytycznie nastawionym społeczeństwem. Ich tradycja magiczna jest potępiana i uważana za „diabelską”. Wśród najbardziej gorliwych wyznawców La Santa Muerte można znaleźć między innymi osoby ze środowisk LGBT, feministki, prostytutki, złodziei, przemytników narkotyków, więźniów, policjantów i pracowników sił zbrojnych. Wkrótce poznacie wydobytą na światło dzienne mądrość Śmierci, która przez długi czas była przekazywana głównie za pośrednictwem hiszpańskojęzycznych tradycji oralnych.

Zbliżcie się więc do swoich lęków i stawcie im czoło. Wypieranie śmierci jest równoznaczne z wypieraniem jednej z największych, niezmiennych prawd istnienia. Faktem jest, że kiedy zaakceptujemy własną śmiertelność, zaczniemy znacznie lepiej rozumieć swoje życie. Podobnie jak niezliczone rytuały pogrzebowe z różnych części świata, filozofia kultu La Santa Muerte jest przeznaczona dla żyjących. Nie jest ona zbiorem wskazówek dotyczących umierania. Wręcz przeciwnie. Filozofia kultu La Santa Muerte uczy nas, że powinniśmy cieszyć się życiem, ponieważ nie będzie ono trwać wiecznie. Trafiliśmy do wymiaru fizycznego, aby być ludźmi, a nie bogami. Śmierć stanowi nieodłączny element ludzkiego życia. Możecie teraz poznać jej nauki bez konieczności fizycznego umierania. Śmierć to lekcja, której nie należy się obawiać. Powinniśmy po prostu próbować ją zrozumieć. Pozwólcie więc umrzeć waszej dotychczasowej egzystencji i przyjętym z góry wyobrażeniom na temat śmierci. Rozpocznijcie nowe, magiczne życie.Rozdział 1

Patronka grzeszników

Strach przed śmiercią jest gorszy od śmierci.

– ROBERT BURTON
_The Anatomy of Melancholy_

Jak waszym zdaniem wygląda śmierć? Nie mam tu na myśli rzeczywistej, fizycznej śmierci pisanej małą literą. Mam na myśli Śmierć pisaną dużą literą, czyli Ducha Śmierci we własnej osobie. Według mnie oraz milionów ludzi mieszkających w Ameryce Północnej i Ameryce Południowej ten Duch Śmierci jest kobietą. Ale nie jakąkolwiek kobietą. To kostucha, która trzyma kosę i jest odziana w czarną pelerynę z kapturem. Tak, wyobrażamy sobie Śmierć pod postacią Ponurego Żniwiarza czy też raczej Ponurej Żniwiarki (termin ukuty przez dr. Chesnuta w książce _Devoted to Death_).

Jeżeli nie różnicie się od większości ludzi, prawdopodobnie nie macie ochoty rozmyślać o tym przerażającym wizerunku Śmierci, a tym bardziej otaczać go czcią. Nie zmienia to jednak faktu, że w samych Stanach Zjednoczonych mieszkają setki tysięcy osób, które nie tylko poświęcają swoje życie magii i filozofii Ponurej Żniwiarki, ale także postrzegają ją jako pocieszającą matkę. Ich liczba przez cały czas wzrasta. Ale dlaczego? Skoro na świecie istnieje tak wiele religii i bóstw, dlaczego niezliczona liczba osób uważa za swoją patronkę oraz prawdziwe źródło wewnętrznego spokoju i osobistej mocy właśnie to uosobienie Śmierci związane z Día de los Muertos (Dniem Zmarłych)?

Bardzo niewielu ludzi jest wyznawcami La Santa Muerte od urodzenia. Większość z nas wywodzi się z innych wyznań, które z jakiegoś powodu nie były w stanie udzielić odpowiedzi na nasze pytania. Wielu z nas było niegdyś zwolennikami tradycji duchowych, które otwarcie nas potępiły i powiedziały, że z powodu wykonywanych przez nas zawodów, popełnionych przez nas błędów albo naszej seksualnej tożsamości/orientacji nie możemy liczyć na ich względy. Niektórzy zwolennicy Śmierci rozpaczliwie pragnęli doświadczyć jakiegoś cudu. Potraktowali La Santa Muerte jako ostatnią deskę ratunku i osobiście przekonali się o skuteczności jej wyjątkowej magii, wskutek czego stali się jej gorliwymi wyznawcami. Są również tacy, którzy zainteresowali się szkołą misteryjną Śmierci z czystej ciekawości, ale szybko odkryli, że jej światopogląd i filozofia duchowa rezonują z ich duszami. Tak naprawdę nie ma jednak znaczenia to, jak wyglądały początki naszej relacji z La Santa Muerte. Jesteśmy jej wyznawcami, ponieważ się z nią zjednoczyliśmy i pracowaliśmy z jej magią na tyle skutecznie, aby nabrać pewności, że Duch Śmierci jest jak najbardziej prawdziwy i bardzo chętnie nam pomoże, jeśli tylko go o to poprosimy.

Gdy byłem dzieckiem, nigdy bym nie pomyślał, że w przyszłości będę pisać o kulcie La Santa Muerte, a tym bardziej że napiszę książkę o praktykach magicznych, o których skuteczności przekonałem się na własnej skórze. Mój ojciec pochodził z Irlandii, a matka z Meksyku. Byłem dobrym katolickim chłopcem i aż do czasów college’u uczęszczałem do katolickich szkół. Uczyłem się o Jezusie i Biblii, w każdą niedzielę przyjmowałem Komunię Świętą, wyznawałem swoje grzechy księżom i wierzyłem, że kompletnym bluźnierstwem byłoby oddawanie czci czemukolwiek, co nie jest jedynym Bogiem-mężczyzną. Nie miałem wtedy pojęcia, że mój dziecięcy świat, który pełen był religijnych misteriów, kadzideł, świętych i ceremonii, bardzo dobrze przygotowywał mnie do późniejszej fascynacji magią.

Podobnie jak wiele innych osób, zainteresowałem się kultem La Santa Muerte, ponieważ czułem, że nie mam swojego miejsca. Zawsze byłem wrażliwym dzieckiem, które było zbyt kobiece, aby odnaleźć się wśród chłopców, a jednocześnie zbyt męskie, aby odnaleźć się wśród dziewczynek. Miałem też wrażenie, że jestem zbyt bystry jak na swój wiek. Tak jak wszyscy ludzie, chciałem po prostu być akceptowany. Trzymałem się na uboczu i obserwowałem ludzkie zachowania. Interesowałem się psychologią i kulturą popularną. Próbowałem odkryć, jak mogę się dopasować. Miałem poczucie, że wszystkim wokół mnie przychodzi to zupełnie naturalnie. Im więcej wiedziałem, tym bardziej docierało do mnie, że to wszystko jest iluzją. W pewnym momencie zdałem sobie sprawę z tego, że _nikt_ nie wie, co należy robić, aby się dopasować. Ludzie po prostu zachowują się tak jak wszyscy wokół i mają nadzieję, że zostaną zaakceptowani. Na rzecz wygodnego konformizmu rezygnują ze swoich zainteresowań i wyrażania siebie.

Gdy to sobie uświadomiłem, moje życie na zawsze się zmieniło. Dotarło do mnie, że dopasowywanie się do świata wymagałoby ode mnie poświęcenia mojego prawdziwego „ja” i bezustannego martwienia się o to, co myślą o mnie inni ludzie. Czułbym się wtedy tak, jakbym zamknął się w trumnie. Stwierdziłem, że po prostu nie warto tego robić. Gdybym nie doznał tego olśnienia, nigdy nie rozwinąłbym w sobie hartu ducha, który jest niezbędny do bycia jawnym wyznawcą La Santa Muerte. Powiedzmy sobie szczerze: praktykowanie formy czarostwa, która polega na przywoływaniu Ducha Śmierci i proszeniu go o pomoc, przyciąga dużo negatywnej uwagi. Im bardziej żyłem własnym życiem, tym wyższe mniemanie mieli o mnie inni ludzie. Jak na ironię, coraz mniej przejmowałem się jednak ich opinią na mój temat.

Przestało mnie obchodzić, czy ludzie mnie lubią. Wciąż jednak zastanawiałem się nad tym, co sądzi o mnie Jedyny Prawdziwy Bóg. Zostałem wychowany zgodnie z zasadami katolicyzmu. Idea grzechu pierworodnego, która zakłada, że naturalnym stanem ludzkości jest nikczemność i grzeszność, wydawała mi się jednak błędna. Nie podobało mi się również przekonanie, że Bóg jest kimś w rodzaju wiecznie niezadowolonego rodzica, który wpada w gniew z powodu najdrobniejszych rzeczy. Złość jest według mnie niezwykle małostkową emocją. Ludzie nie powinni jej ulegać, a tym bardziej Bóg Wszechmogący. Zacząłem więc kwestionować wszystko, co przez długi czas biernie akceptowałem jako prawdę o naturze Boskości. Doszedłem do wniosku, że skoro zostałem stworzony z tak obciążającą skazą jak grzech pierworodny, Bóg tak naprawdę wcale nie jest wszechpotężny. Uznałem też, że skoro zostałem stworzony z tą skazą celowo, Bóg nie może być miłującym bóstwem. Jeżeli Bóg jest wszechmocny i kochający, to dlaczego stworzył mnie z czymś, co skazuje mnie na potępienie? Jeżeli natomiast Bóg nie jest wszechmocny ani kochający, to dlaczego mielibyśmy oddawać mu cześć i nazywać go „Bogiem”?

Tego rodzaju pytania nie są dla mnie czymś niezwykłym. Na pewnym etapie życia zadają je sobie wszyscy zwolennicy szkoły misteryjnej La Santa Muerte i każdy z nich odpowiada sobie na nie na swój własny sposób. Ogromna większość z nas została uznana przez społeczeństwo i zorganizowane religie za „złych ludzi”. Odpowiedzi na nasze pytania musimy więc szukać we własnym wnętrzu. Po długich rozmyślaniach doszedłem do wniosku, że Bóg rzeczywiście jest wszechmocnym i kochającym bóstwem (choć nie uważam, że jest jedynym bóstwem) oraz że żyjący na ziemi samozwańczy interpretatorzy po prostu przekręcają jego słowa, zmieniając je w coś wstrętnego, nienawistnego i nieprawdziwego. Jeżeli porozmawiacie z innymi wyznawcami Śmierci, prawdopodobnie z dumą powiedzą wam, że również wierzą w istnienie jakiegoś innego wszechmocnego i kochającego bóstwa oprócz La Santa Muerte. Dla większości z nas tym bóstwem jest męski, jedyny Bóg chrześcijaństwa. Część wyznawców Śmierci wierzy natomiast w istnienie całego panteonu wszechmocnych i (na swój sposób) kochających bóstw. Niektórzy z nas oddają nawet cześć bliżej nieokreślonemu bóstwu, które na najgłębszym poziomie jest niemożliwą do opisania i nieuchwytną energią przekraczającą granice ludzkiego pojmowania – taką jak Tao. Aby wierzyć w La Santa Muerte i uważać ją za swoją patronkę/bóstwo, wcale nie musimy wyrzekać się swojej dotychczasowej religii. Wystarczy, że wprowadzimy Ducha Śmierci do swojego obecnego systemu wierzeń i otworzymy się na eklektyczne tajemnice jego szkoły misteryjnej.

W dalszym ciągu pozostaje jednak pytanie: po co poświęcać swój czas, energię i życie na zgłębianie sekretów La Santa Muerte i jej szkoły misteryjnej, skoro istnieje tak wiele innych bóstw i filozofii życiowych? Dlaczego Duch Śmierci jest dla nas tak atrakcyjny, jeżeli jako żywe istoty w naturalny sposób czujemy wstręt do umierania?

Podstawy filozofii La Santa Muerte

O kulcie La Santa Muerte dowiedziałem się dzięki plotce usłyszanej od mojego bliskiego przyjaciela, który również interesował się duchowością. Przyznaję, że w pierwszej chwili byłem przerażony. Miałem poczucie, że mroczna magia nie jest moją ścieżką. Jako że uważałem się za dobrą osobę, bardziej odpowiednia wydawała mi się jasna strona magii. Studiowałem ezoteryczne doktryny wielu popularnych religii i filozofii – między innymi islamu, judaizmu, buddyzmu, taoizmu i wicca. Trzymałem się jednak z dala od wszystkiego, co pachniało chrześcijaństwem. Moje podejście uległo zmianie, gdy poznałem B. Dave’a Waltersa, filozofa zainteresowanego pradawną i alternatywną historią tej tradycji. Za jego sprawą odkryłem mistycyzm i magię wczesnego chrześcijaństwa, które nie zostało jeszcze wypaczone przez zorganizowaną instytucję. Zachęcił mnie on do odszukania i zgłębienia ciemnej strony magii, która jest naturalną towarzyszką jasnej strony. W hermetyzmie jest to nazywane Prawem Biegunowości. Głosi ono, że wszystko ma swoje równowartościowe przeciwieństwo i że dzięki studiowaniu jednego z biegunów możemy lepiej zrozumieć to, co znajduje się po drugiej stronie. Jak mógłby istnieć dół, gdyby nie istniała góra? Jak moglibyśmy docenić zdrowie, gdybyśmy nigdy nie doświadczyli choroby? Jak mogłoby istnieć dobro, gdybyśmy jego przeciwieństwa nie nazywali złem? Jak moglibyśmy naprawdę zrozumieć światłość, gdybyśmy nie rozumieli ciemności? Doszedłem więc do wniosku, że jeżeli chcę poznać tajemnicę życia, muszę najpierw zgłębić misterium śmierci.

Gdy zaczynałem interesować się współczesnymi wyznawcami Śmierci, spodziewałem się zobaczyć grupę ponurych gotów, którzy ubierają się na czarno, czytują Edgara Allana Poego i obsesyjnie oglądają filmy Tima Burtona. Nie wiedziałem niemal nic o kulcie La Santa Muerte i podobnie jak większość ludzi miałem błędne wyobrażenia o jej wyznawcach. Choć przywołujemy Ducha Śmierci i praktykujemy magię, wyglądamy dokładnie tak jak inni ludzie. Prawda jest taka, że zasadniczo _jesteśmy_ dokładnie tacy jak inni ludzie, tyle tylko że mamy nieco odmienne poglądy filozoficzne na temat życia.

W gruncie rzeczy uważamy, że świat jest dobry. Wierzymy również, że boska energia (Bóg, wszechświat, Tao etc.) jest doskonała i znajduje się we wszystkim, więc wszystko jest doskonałe. Każda rzecz jest idealnie zależna od swojego otoczenia i połączona ze wszystkim wokół symbiotyczną relacją sprzyjającą harmonii i przetrwaniu. Źródłem problemów życiowych jest oddzielenie człowieka od reszty świata – przeświadczenie, że jesteśmy odseparowani od wszystkich innych rzeczy. To poczucie izolacji jest źródłem niekończących się ocen i porównań. Za jego sprawą bezustannie zastanawiamy się, czy jesteśmy lepsi, czy gorsi od tego, co znajduje się wokół nas. Jeżeli uważamy, że jesteśmy lepsi od innych rzeczy, może się w nas pojawić tendencja do usprawiedliwiania naszych szkodliwych uczynków. Niektóre osoby sądzą na przykład, że ludzie/mężczyźni są ważniejsi od wszystkich innych form życia, w związku z czym mogą traktować zwierzęta, środowisko naturalne i kobiety jak przedmioty służące do dostarczania przyjemności. Jeżeli uważamy, że jesteśmy gorsi od innych rzeczy, _również_ może się w nas pojawić tendencja do usprawiedliwiania naszych szkodliwych uczynków. Niektóre osoby sądzą na przykład, że są mniej ważne lub mniej wartościowe od ludzi mających więcej pieniędzy. Zaczynają więc robić wszystko, aby zdobyć dodatkowe środki finansowe i stać się „lepsze”. Mogą one dopuszczać się nawet kradzieży, oszustw lub morderstw.

Wyznawcy La Santa Muerte wierzą, że wszyscy jesteśmy w równym stopniu połączeni siecią życia. Krzywdzenie innych jest dla nich mało pociągające, ponieważ wiedzą, że zniszczenie którejkolwiek nitki ostatecznie wpływa na całą sieć i zagraża jej trwałości. Bardziej filozoficzna wersja tego przekonania jest w religiach dharmicznych nazywana „prawem karmy”. Zasada ta głosi, że wszystko, co robimy, prędzej czy później do nas wraca. Jeżeli nasze czyny są dobre, będą nam się przytrafiać dobre rzeczy. Jeżeli natomiast dopuszczamy się złych uczynków, wkrótce przydarzy nam się coś złego. Osoby, które są wyznawcami La Santa Muerte i praktykują jej magię, nie chcą więc szkodzić innym. Wiedzą bowiem, że wyrządzone przez nich krzywdy prędzej czy później by do nich powróciły. Na egoistycznym poziomie zdają sobie sprawę, że czynienie zła nie leży w ich interesie. Choć nie wszyscy z nich nazywają to „karmą”, owa etyka kosmicznej wzajemności jest główną zasadą pracy z La Santa Muerte. Pozwala nam ona zrozumieć, w jaki sposób możemy korzystać z magii Śmierci.

Ów nadrzędny pogląd, który nakazuje traktować innych jak równych sobie, może wydawać się utopijnym ideałem młodej newage’owej religii. W rzeczywistości jednak jest to podstawowa zasada etyczna wszystkich religii, znana powszechnie jako „złota reguła”. Została ona wyrażona na wiele różnych sposobów. A oto kilka przykładów:

Buddyzm

Nie traktujcie innych w sposób, który moglibyście uznać za szkodliwy.

– Udana-warga 5:18

Chrześcijaństwo

Wszystko więc, co byście chcieli, żeby wam ludzie czynili, i wy im czyńcie.

Ewangelia według św. Mateusza 7,12

Hinduizm

Oto najwyższy obowiązek: nie czyń innym tego, co wywołałoby ból, gdyby zostało uczynione tobie.

– Mahabharata 5:1517

Islam

Żaden z was prawdziwie nie wierzy, dopóki nie życzy innym tego, czego życzyłby samemu sobie.

– Hadis 13

Dżinizm

Każdy powinien traktować wszystkie istoty na świecie tak, jak sam chciałby być traktowany.

– Mahavira, Sutrakritanga 1.11.33

Judaizm

Tego, co nienawistne tobie, nie czyń bliźniemu swemu. Oto cała Tora. Cała reszta to komentarz.

– Talmud, Szabat 31a

Taoizm

Powodzenie swojego sąsiada uważaj za swoje własne powodzenie, a niepowodzenie swojego sąsiada uważaj za swoje własne niepowodzenie.

– T’oa Shang Kan Yin P’ien 213-218

Wicca

Jeśli nie krzywdzisz nikogo, czyń swoją wolę.

– Wiccańska Porada

Tradycyjna religia afrykańskiego ludu Joruba

Osoba zamierzająca dźgnąć pisklę ostro zakończonym patykiem powinna najpierw dźgnąć samą siebie, aby sprawdzić, jak silny ból to wywołuje.

– Przysłowie Jorubów

Zoroastryzm

Nie czyń innym czegokolwiek, co jest krzywdzące dla ciebie.

– Shayast-na-Shayast 13.29

Atrakcyjna Śmierć

Skoro we wszystkich filozofiach duchowych pojawiają się podobne wskazówki, dlaczego ludzie wybierają właśnie kult i magię La Santa Muerte? Każdy wyznawca Śmierci kieruje się swoimi własnymi pobudkami. Ogólnie rzecz biorąc, można jednak wyróżnić dwa główne powody, dla których ludzie postanawiają oddawać cześć La Santa Muerte.

Pierwszym z nich jest fakt, że La Santa Muerte jest neutralna w każdym znaczeniu tego słowa. Większość innych bóstw w jakiś sposób ocenia swoich wyznawców. Niektórzy ludzie cieszą się ich względami, podczas gdy inni nie mogą liczyć na ich przychylność. Nie ma znaczenia, czy spojrzymy na religie monoteistyczne, czy politeistyczne. Bogowie religii monoteistycznych są znani z tego, że nagradzają sprawiedliwych wiecznym rajem, a grzeszników skazują na wieczne potępienie. Podobnie jest z bogami religii politeistycznych. Oni również błogosławią ludzi uznających ich zwierzchnictwo i zsyłają cierpienie na tych, którzy nie są im posłuszni.

La Santa Muerte nie traktuje nikogo w uprzywilejowany sposób. W pewnym sensie jest ona najbardziej podobna do Tao, ponieważ nie jest ani dobra, ani zła, a mimo to jest dobra i zła jednocześnie. Nie wymaga od ludzi, żeby zachowywali się w jakiś konkretny sposób. Nie obchodzi jej to, czy jesteście gorliwymi zwolennikami jej szkoły misteryjnej, czy oponentami, którzy walczą z nią i z jej „złym” kultem. Wszystkich ludzi traktuje jednakowo. Nikogo nie faworyzuje i nikim nie pogardza.

Ta absolutna neutralność La Santa Muerte wynika z faktu, że Śmierć ze wszystkimi obchodzi się w jednakowy sposób. Nie ma dla niej znaczenia, czy dana osoba jest bogata, czy biedna, stara czy młoda, dobra czy zła. Nie ma też znaczenia, czy ktoś jest kobietą, czy mężczyzną. Śmierć przychodzi do wszystkich. Królów uśmierca równie chętnie jak chłopów. To właśnie dlatego tak wielu ludzi znajduje schronienie w kulcie La Santa Muerte. Nie przeszkadza im to, że pomimo swojego oddania nie zostaną potraktowani w uprzywilejowany sposób przez swoją patronkę. La Santa Muerte w żaden sposób nie ocenia ludzi. Jest to główny powód, dla którego ogromna liczba jej zwolenników to osoby nieakceptowane przez główny nurt społeczeństwa. Owe wyrzutki oddające cześć Śmierci często są homoseksualistami, wyzwolonymi kobietami i ludźmi z kartoteką kryminalną.

Homoseksualiści często zwracają się ku La Santa Muerte, ponieważ społeczeństwo i wiele zorganizowanych religii ocenia ich jako osoby niemoralne. Gdy wreszcie znajdują system wierzeń (choć kult La Santa Muerte nie jest wyłącznie systemem wierzeń) skoncentrowany wokół bóstwa, które nie ocenia niczyjej orientacji i tożsamości seksualnej, czują ogromną ulgę.

Wyzwolone kobiety również są negatywnie oceniane przez patriarchalne społeczeństwo i liczne zorganizowane religie faworyzujące mężczyzn. Bywają krytykowane za to, że nie są pasywne i uległe. Gdy wreszcie znajdują kobiece bóstwo, które nie zwraca uwagi na płeć, czują się pokrzepione. W szkole misteryjnej La Santa Muerte każda osoba może zostać kapłanem lub kapłanką.

Ludzie z kartoteką kryminalną także są bezustannie oceniani i określani mianem „złych”. Nasze społeczeństwo nie toleruje jakichkolwiek błędów. Każdy zatarg z prawem towarzyszy nam aż do śmierci, przeszkadzając w znalezieniu pracy, uzyskaniu awansu i odniesieniu sukcesu w życiu. Przestępcy zwracają się więc ku La Santa Muerte, ponieważ nie są przez nią oceniani za swoje dawne grzechy. Wiedzą również, że nie zostaną przez nią potępieni, jeżeli „powinie im się noga” i znów zgrzeszą.

Tego rodzaju otwarte i podnoszące na duchu nastawienie cechuje jednak nie tylko samą La Santa Muerte. Jej wyznawcy również starają się nie oceniać innych. Oczywiście wszyscy jesteśmy tylko ludźmi i czasami daleko nam do neutralności naszej patronki. Staramy się jednak nie oceniać innych i do wszystkich wokół odnosić się w jednakowy sposób (tak jak Śmierć). Jest to ideał, do którego dążymy. Homoseksualiści, wyzwolone kobiety i osoby z przeszłością kryminalną są mile widziani i traktowani na równi z innymi nie tylko przez La Santa Muerte, ale również przez jej wyznawców. W głębi duszy wszyscy wiemy, że nikt nie jest doskonały. Nasze _credo_ brzmi więc: „Nie oceniajcie innych ludzi tylko dlatego, że grzeszą inaczej niż wy”.

Drugim głównym powodem, dla którego ludzie zwracają się ku La Santa Muerte i do końca życia pozostają jej oddani, jest to, że jest ona _de facto_ świętą rozpaczy. Osoby aktywnie zaangażowane w działalność jej szkoły misteryjnej często mówią, że początkowo czuły się bardzo niepewnie i nie miały ochoty prosić La Santa Muerte o pomoc. Bały się jej kultu i uważały go za coś „złego”, więc modliły się o wstawiennictwo do innych bogów i świętych. Nikt jednak nie odpowiedział na ich błagania ani nie spełnił ich próśb.

Podobnie jest z wieloma osobami praktykującymi magię. Gdy pracują one z konkretnymi bóstwami, ich zaklęcia często nie przynoszą zamierzonych skutków. Nie udaje im się osiągnąć upragnionych rezultatów, nawet jeśli odprawiają swoje rytuały prawidłowo oraz z bezgraniczną miłością i pełnym zaufaniem. Czują się więc zlekceważone przez tradycyjnego boga lub panteon bóstw i zaczynają eksperymentować z modlitwami i magią Ducha Śmierci. Przeważnie ich błagania zostają wysłuchane, a ich praktyki magiczne zaczynają działać. Modlitwy i zaklęcia kierowane do La Santa Muerte są na tyle skuteczne, że jej katoliccy wyznawcy potrzebujący cudu coraz częściej zwracają się o święte wstawiennictwo właśnie do niej, a nie do św. Judy – akceptowanego przez Watykan patrona przegranych spraw i rozpaczliwych sytuacji.

Główną przyczyną tego, że La Santa Muerte tak chętnie odpowiada na modlitwy i urzeczywistnia zaklęcia, jest jej neutralność. Bardzo często – szczególnie w rozpaczliwych sytuacjach – chcemy czegoś tak mocno, że przestajemy widzieć korzyści płynące z _braku_ upragnionej rzeczy. Jako ludzie nie potrafimy odgadnąć przyszłości ani przewidzieć długofalowych konsekwencji niektórych wydarzeń. Boskość (Bóg, wszechświat, Tao) jest jednak w stanie to zrobić. Czasami to, czego tak rozpaczliwie pragniemy, tak naprawdę nie służy naszemu wyższemu dobru. Niewysłuchane modlitwy i zaklęcia są więc często prawdziwymi błogosławieństwami w przebraniu. Wyobraźcie sobie, że modlicie się o to, aby dostać pracę, w sprawie której odbyliście niedawno rozmowę kwalifikacyjną. Okazuje się jednak, że nie zostaliście przyjęci i musicie kontynuować poszukiwania. Po jakimś czasie zostajecie zatrudnieni w innym miejscu, w którym zaproponowano wam lepszą pensję i bardziej satysfakcjonujące zajęcie. Być może dzięki tej nowej pracy poznacie miłość swojego życia. Wszystkie te rzeczy nigdy by się nie wydarzyły, gdyby wasza początkowa modlitwa została wysłuchana. Być może odrzucenie waszej kandydatury w pierwszym miejscu pozwoliło wam uniknąć czegoś bardzo nieprzyjemnego. Niewykluczone, że środowisko pracy okazałoby się wrogie i wyniszczające albo że pierwszego dnia na nowym stanowisku mielibyście poważny wypadek samochodowy.

Boskość (niezależnie od tego, jak ją nazywacie i w jaki sposób ją sobie wyobrażacie) zawsze dba o nasze wyższe dobro. W przypadku La Santa Muerte sytuacja wygląda jednak inaczej. Jako że jest ona w pełni neutralna, odpowiada na nasze modlitwy i urzeczywistnia nasze zaklęcia, nawet jeśli w ostatecznym rozrachunku wyrządzą nam one krzywdę. Nie ma dla niej znaczenia to, że gdyby nasze prośby pozostały bez odpowiedzi, mogłoby się nam przytrafić coś lepszego. W pewnym sensie La Santa Muerte wcale nie jest skuteczniejsza w czynieniu cudów od innych świętych i bóstw. Po prostu nie ogranicza się wyłącznie do materializowania tego, co służy naszemu wyższemu dobru. Liczba opowieści o dokonywanych przez nią bezkrytycznie cudach jest w związku z tym niezwykle duża, szczególnie że większość ludzi nie dostrzega cudowności niewysłuchanych modlitw.

Wyjaśnia to również, dlaczego La Santa Muerte jest tak często kojarzona i widywana z najniebezpieczniejszymi i najbardziej złowrogimi członkami społeczeństwa. Jako że jest w pełni neutralna, modlitw i zaklęć wypowiadanych z intencją świadomego i celowego wyrządzenia komuś krzywdy słucha równie chętnie, jak modlitw i zaklęć wypowiadanych z dobroczynnymi intencjami. Niektórzy zabójcy proszą ją w swoich modlitwach, aby pokierowała kulę prosto w serce ofiary. Zdarza się również, że przemytnicy narkotyków budują w pobliżu granicy amerykańsko-meksykańskiej kapliczki na jej cześć, aby ochroniła ich przed policją i sprawiła, że ich ładunek bezpiecznie dotrze w wyznaczone miejsce.

Tego rodzaju przypadki są oczywiście dość skrajne. Nie zmienia to jednak faktu, że wyznawcy La Santa Muerte o wątpliwej moralności często proszą swoją patronkę o pomoc w przestępstwach popełnianych z konieczności. Wśród najbardziej gorliwych zwolenników Śmierci można znaleźć osoby utrzymujące się z prostytucji i kradzieży, które wolałyby nie łamać prawa, ale są do tego zmuszane przez swoją trudną sytuację socjoekonomiczną. Znajdują one pociechę w tym, że ich patronka nie tylko nie _ocenia_ ich zachowania, ale również udziela im _wsparcia_, zapewniając im bezpieczeństwo i wysokie zarobki w ciągu nocy.

La Santa Muerte odpowiada na wszystkie modlitwy i zaklęcia, nawet jeśli nie służą one naszemu wyższemu dobru. Spełnia prośby nawet tych osób, które celowo próbują kogoś skrzywdzić lub proszą o pomoc w przestępstwach popełnianych z konieczności. To właśnie owa absolutna neutralność La Santa Muerte sprawia, że nie cieszy się ona dobrą opinią wśród ludzi niezaznajomionych z jej szkołą misteryjną. Jest to jednak nieuniknione. Deifikowana personifikacja Śmierci, która wygląda jak Ponura Żniwiarka, dokonuje cudów mogących wyrządzić komuś krzywdę i jest otwarta na homoseksualistów, wyzwolone kobiety oraz przestępców, bez wątpienia zawsze będzie wzbudzać kontrowersje. Jej kult i szkoła misteryjna są potępiane przez Watykan i niektóre protestanckie odłamy chrześcijaństwa. Publicznego wizerunku La Santa Muerte nie poprawia fakt, że media obsesyjnie przedstawiają ją w negatywnym i przerażającym świetle, kierując się starą zasadą, że nic nie sprzedaje się tak dobrze jak przemoc.

Czy jednak La Santa Muerte się tym wszystkim przejmuje? Ani trochę. Od zarania dziejów Śmierć jest wielbiona i szkalowana w ludzkich społecznościach na całym świecie. Niezależnie od tego, co o niej myślimy, przez cały czas nam towarzyszy i wykonuje wciąż tę samą pracę. Nie żywi do nas żadnej urazy i nie ma żadnego zdania na nasz temat. Jeżeli postanowimy zgłębiać tajemnice jej szkoły misteryjnej, stanie się dla nas potężnym sprzymierzeńcem. Będzie nam pomagać do końca naszego życia, a nawet po jego zakończeniu – niezależnie od tego, co czeka na nas w zaświatach.

Zachęcam was więc, abyście uwolnili się od przyjętych z góry wyobrażeń, przekonań i przypuszczeń dotyczących tego, kim i czym jest La Santa Muerte. Przeczytajcie tę książkę i otwórzcie się na zawartą w niej magię z bezstronnym umysłem i otwartym sercem. Jeśli zaprezentowane przeze mnie informacje nie będą wam odpowiadać, potraktujcie tę publikację po prostu jako teoretyczny opis unikatowej i rozwijającej się filozofii duchowej. Jeżeli jednak zawarte tu treści na jakimś poziomie waszej duszy do was przemówią, zaintrygują was lub przypadną wam do gustu, uznajcie lekturę tej książki za inicjacyjne doświadczenie wprowadzające was do wspólnoty i szkoły misteryjnej La Santa Muerte, w której poznacie magię życia poprzez eksplorację i próby zrozumienia samej Śmierci.

A. R. Chesnut, _Devoted to Death: Santa Muerte, the Skeleton Saint_, New York, Oxford University Press, 2012 (wyd. pol. _Santa Muerte – święta śmierć_, Wydawnictwo Okultura, Warszawa 2014 – dop. tłum.).

http://www.buddhanet.net/

https://www.biblegateway.com/

http://nothingistic.org/

http://www.sacred-texts.com/

http://40hadithnawawi.com

http://www.sacred-texts.com/

http://www.sacred-texts.com/

http://www.sacred-texts.com/

http://www.wicca-spirituality.com/

http://www.unification.net/ws/theme015.htm

http://www.sacred-texts.com/