- W empik go
Listy. Tom 1 - ebook
Listy. Tom 1 - ebook
Klasyka na e-czytnik to kolekcja lektur szkolnych, klasyki literatury polskiej, europejskiej i amerykańskiej w formatach ePub i Mobi. Również miłośnicy filozofii, historii i literatury staropolskiej znajdą w niej wiele ciekawych tytułów.
Seria zawiera utwory najbardziej znanych pisarzy literatury polskiej i światowej, począwszy od Horacego, Balzaca, Dostojewskiego i Kafki, po Kiplinga, Jeffersona czy Prousta. Nie zabraknie w niej też pozycji mniej znanych, pióra pisarzy średniowiecznych oraz twórców z epoki renesansu i baroku.
Kategoria: | Klasyka |
Zabezpieczenie: | brak |
Rozmiar pliku: | 1,0 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Oświęcim 18 VII 1769
Instrukcja łacińska z 18 lipca 1769 r., podpisana przez wielu senatorów, dana generał-majorowi Trembeckiemu przed wysłaniem go na dwór wersalski z ramienia konfederacji Wojewody Mazowieckiego; oto jej najważniejsze punkty:
1-o. Generał Trembecki podziękuje Jego Arcychrześcijańskiej Królewskiej Mości za pomoc, jaką dostarczył konfederatom i poprosi o jej kontynuację.
2-o. Przedstawi niemożność dalszego opierania się Rosjanom przez konfederatów z braku regularnych wojsk i poprosi Jego Królewską Mość, aby łaskawie zechciał ich dostarczyć, zwłaszcza dobrych oficerów dla przeszkolenia nowych rekrutów.— — — Zadeklaruje Jego Królewskiej
Mości, że jak tylko konfederacja wsparta jego pomocą osiągnie swoje zamierzenia, nie omieszka oświadczyć Francji swojej wdzięczności i ofiarować jej traktat zaczepny i odporny.
3-o. Poprosi Jego Królewską Mość o wydanie rozkazów p. Chateaufors, aby starał się powstrzymać Turków od przeniesienia ich obozu na ziemie Polski.
4-o. Postara się zjednać Jego Królewską Mość, aby Wojewoda Mazowiecki mianowany został marszałkiem konfederacji.
INSTRUKCJA SEKRETNA DLA TREMBECKIEGO
Oświęcim 18 VII 1769
Odpis znajduje się w Bibliotece Czartoryskich, sygn. 940, s. 345.
Do odpisu dołączony jest odnośnik odwołujący do nru 14 tegoż skryptu. Jest to francuskie streszczenie polskiego brulionu instrukcji. Oto jego tekst: „Minutes faites en polonais des lettres écrites au Roi de France et au duc de Choiseul son ministre de la part de la Confédéiration du Palatin de Masovie. On y représente la situation de la Pologne opprimée par les troupes russes et on réclame le secours du Roi de France comme garant des traités faits avec les puissances voisines. Ces lettres devaient être portées par le Gl Trembecki".
Instrukcja poufna, dana temuż, podpisana przez tych samych senatorów i pod tą samą datą; streszcza się ona do następujących punktów:
1-o. Wysłannik da do zrozumienia, dlaczego jego instrukcja mogła być podpisana jedynie przez senatorów, przedstawiciele stanu szlacheckiego nie mieli możliwości działania przed otwarciem jurysdykcji konfederacji generalnej.
2-o. Poprowadzi układy w wielkiej tajemnicy.
3-o. Zawiadomi przez umyślnych konfederację o wszystkich swoich poczynaniach.
4-o. W razie gdyby projekt nowej elekcji nie był przyjęty, nie wyjawi w zbytnim zaufaniu wszystkiego, aby nie popsuć sprawy.
5-o. Wyjaśni Francji, że Mostowski ma za sobą większość głosów zapewniających wybór na marszałka konfederacji koronnej.
6-o. Oświadczy, że konfederacja nie może zbyt wiele liczyć na spodziewaną pomoc Saksonii, gdyż jest ona w zbyt dobrych stosunkach z Rosją, aby podjąć jakiekolwiek kroki, które mogłyby tę ostatnią urazie, i że konfederacji nie pozostaje nic innego, jak zwrócić się do Francji.
7-o. Zażąda od Francji 15 tysięcy kanonierów, którzy po wojnie zostaną oddani, ponadto 80 tysięcy karabinów, 2 tysiące oficerów i 6400 podoficerów.
8-o. W razie gdyby Francja miała trudności w dostarczeniu tego wszystkiego Polsce z powodu swego oddalenia, wysłannik przedstawi jej łatwość układów z Cesarzem i z innymi książętami niemieckimi, jego sojusznikami, by ich nakłonić do dostarczenia konfederacji ludzi i broni, jako że łatwiej im to przyjdzie uczynić.
9-o. Jeżeli Francja odmówi tego wszystkiego, zażąda przynajmniej pomocy pieniężnej, a mianowicie dziewięćdziesięciu pięciu tysięcy dukatów, by wystawić piętnastotysięczną armię piechurów.
10-o. W wypadku gdyby Francja przyrzekła przesłać broń, da do zrozumienia, że najłatwiejszym sposobem jej transportu byłoby przeprowadzenie wymiany z Cesarzem, któremu, jako sąsiadowi, jest bardzo łatwo dostarczyć ją konfederatom.
11-o. Wysłannik będzie się.starał uzyskać za pośrednictwem Francji pozwolenie na wycofanie się konfederatów na ziemie Cesarza, nawet z bronią i amunicją.
12-o. Jeżeli Francja odmówi konfederacji dostarczenia gratis żądanych pieniędzy, ta ostatnia jest gotowa zahipotekować kilka starostw granicznych.
13-o. Byłoby bardziej wskazane skłonić Francję do przyjęcia cesji sum neapolitańskich, w zamian za te, które dostarczyłaby teraz konfederacji.
14-0. Można by nawet sumy, które dostarczyłaby Francja, zabezpieczyć na statkach idących do Gdańska.
15-o. Najpewniejszym i najbardziej odpowiednim sposobem zadowolenia Francji byłoby zapewnienie posiadania Kurlandii jednemu z jej książąt krwi.
16-o. W razie gdyby Francja przyjęła tę ostatnią propozycję, należałoby napomknąć, że właściwym by było, aby na kilka lat odstąpiła konfederacji dochody z tego księstwa, by je użyto jako odszkodowanie dla osób, które ucierpiały dla sprawy.
17-o. Należy dać do zrozumienia Francji, że Biron utracił swoje prawa, gdyż wielokrotnie pogwałcił pacta subiectionis, a książę Karol, nie będąc wprowadzony w posiadanie wymienionego Księstwa Kurlandii zezwoleniem trzech stanów, a jedynie uchwałą Rady Senatu, nie jest jego prawnym posiadaczem.
18-o . Dziękując Francji za jej pośrednictwo dyplomatyczne u Porty, trzeba jej przedstawić niewłaściwość wprowadzenia Turków do Polski dla podtrzymania konfederacji.
19-o. W razie zawarcia rozejmu między Turkami a Rosjanami, byłoby bardzo pożyteczne dla spraw konfederatów, gdyby rozejm ten ich objął.
20-o. Ażeby osłabić potęgę Rosji należałoby, aby Francja użyła swoich wpływów podczas zawierania układu pokojowego dla zwrócenia Polsce prowincji Smoleńsk, Kijów i Inflanty.
21-o. Zawiadamiając Francję o wolnym tronie, wysłannik zapyta o jej zdanie co do wyboru kandydata. Równocześnie da do zrozumienia, że z domu saskiego jedynie książęAlbrecht mógłby odpowiadaćPolakom; w razie gdyby ten odmówił albo nie byłby uznany przez Francję, przyjęto by chętnie któregoś z książąt domu burbońskiego, byleby miał jakieś apanaże jak książę Parmy i Piacenzy.
22-o. Zaproponuje Francji traktat zaczepno-odpomy i traktat wyłączności handlowej.
23-o. Da do zrozumienia, że wszystko, co zostanie obecnie postanowione między Francją a Rzecząpospolitą skonfederowaną, będzie miało tę samą moc i znaczenie, jak gdyby było zatwierdzone przez trzy stany na pełnym sejmie i że ta umowa będzie ratyfikowana przez przyszłego króla.
24-o. Zaproponuje Francji delegowanie swego ministra przy konfederacji.
25-o. Aby udowodnić Francji prawość dobrych intencji konfederatów i ich dobrą wiarę, Wojewoda Mazowiecki i Kasztelan Sieradzki, ofiarują jej w zakład swoich własnych synów.
26-o. Jeżeli zarzucą wysłannikowi małą ilość podpisów złożonych pod jego instrukcją, odpowie, że przy obecnych zamieszkach jest niewielu prawdziwych patriotów, którzy oświadczają się otwarcie za dobrą sprawą, i nakreśli równocześnie ministrom portret Czartoryskich i Potockich, który znajduje się w odrębnym piśmie.