- W empik go
Listy Władysława IV. do Krzysztofa Radziwiła pisane 1612-1632 roku - ebook
Listy Władysława IV. do Krzysztofa Radziwiła pisane 1612-1632 roku - ebook
Klasyka na e-czytnik to kolekcja lektur szkolnych, klasyki literatury polskiej, europejskiej i amerykańskiej w formatach ePub i Mobi. Również miłośnicy filozofii, historii i literatury staropolskiej znajdą w niej wiele ciekawych tytułów.
Seria zawiera utwory najbardziej znanych pisarzy literatury polskiej i światowej, począwszy od Horacego, Balzaca, Dostojewskiego i Kafki, po Kiplinga, Jeffersona czy Prousta. Nie zabraknie w niej też pozycji mniej znanych, pióra pisarzy średniowiecznych oraz twórców z epoki renesansu i baroku.
Kategoria: | Klasyka |
Zabezpieczenie: | brak |
Rozmiar pliku: | 264 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Antoni Muchliński.
Kraków, wytłoczono u Władysława Jaworskiego.
Nakład i własność Zelmana Igla (ulica Syxtuska Nr 131 2/4 we Lwowie)
1867.
Wolno drukować pod warunkiem złożenia w Komitecie Cenzury po wydrukowaniu prawem przepisanych liczby egzemplarzy.
Warszawa dnia 28 Czerwca / 10 Lipca 1861 r.
Starszy cenzor
Sobieszczański.PRZYPISEK WSTĘPNY.
Listy następujące, których szereg ciągnie się od r. 1611 do 1632, wypisane zostały z Cesarskiej Biblioteki w Petersburgu, do której się zapewne z Nieświeża dostać musiały. Zbytecznem byłoby dowodzić ich znaczenia dla historyi kraju i biografij Władysława IV. Sześćdziesiąt kilka listów pisanych do jednej osoby, powiększej części poufnych, dotykających najważniejszych ówczesnych kwestyj, są zaprawdę dla dziejów datkiem wielkim, chociażby tylko znane fakta wyjaśniały. Maluje się w nich, mimo nieco urzędowej formy, przyszły panujący, jego plany, troski, zajęcia i sposób zapatrywania się na sprawy publiczne onego czasu. Osobliwie listy tyczące się wyboru na tron Moskiewski są ciekawym przyczynkiem do pamiętnika Żółkiewskiego i jego korespondencyi. – Dalej starania wczesne o koronę dla Władysława Zygmunta, już tu wydatnie i charakterystycznie się odbija w listach. Mnóstwo szczegółów drobnych zyskuje historja w tej korespondencyi, która tem jest cenniejsza, że stanowi całość pewną.
listy, zwłaszcza poufałe, jako materjał historyczny, bywają nieocenione, często pewniejsze one przedstawiają źródło niż pamiętniki w których człowiek maluje się myśląc o tem jak się ma odmalować; gdy w korespondencyi mimo woli się zdradza, i z prawdziwszą swą ukazuje się fiziognomią. Listy przyszłego polski króla, naówczas jeszcze książęcia, choćby nawet bogatej jak te, nie dawały treści, już jako szanowna pamiątka są cenne, – Z panujących Jagiellonów najwięcej zostało ich po Zygmuncie Auguście, a niektóre cudownie nam go poznać dają. – Nie przypominamy sobie w historycznych naszych pomnikach późniejszych, żadnego ciągu większego listów następnych panujących, aż do Władysława IV. – Po nim dopiero korespondencyja Sobieskiego idzie, i ona zda mi się zamyka królów naszych dłuższe listowania, bo choć Stanisław Poniatowski pisał bardzo wiele inszego rodzaju kartek, biletów i listów, choć po kilkadziesiąt ich często razem spotkać się zdarza, nikt jeszcze dotąd żadnego z nich ciągu utworzyć nie potrafił. Mamy w ręku osiemdziesiąt jego listów do Szczęsnego Potockiego, ale dziś nie pora je ogłaszać, a może wymagałyby objaśnień więcej, niż same one zawierają treści. –
Spodziewamy się że zbiór ten listów Władysława IV. na którego wydanie namówiliśmy, przyjęty zostanie chętnie przez czytelników. Jeżeli kto winien, że leżący długo rękopism się drukuje; to my, cośmy do wydania zachęcili; winę więc tej publikacyi, jeżeli się okaże zbyteczną lub niepodobną, całą bierzemy chętnie na siebie.
Drezno, październik 1865.
J. I. Kraszewski.
ROK 1611.I
(17 Maia z Wilna (1)).
Władisław Zygmunth królewicz Polski y Szweczkj.
Jaśnie Wielmożny uprz… nam miły. Beł sam u nasz Szyn uprz. W. powolnosc nam zwykłą oddaiącz, a ô swym do obczych narodow odiezdzie, dla czwiczenia w naukach y obyczaiach sposobnieiszego, opowiedaiącz, ktorego wdziecznieszmy przyęli, y to iego przedsięwzięcię niepomału pochwalili. Życzącz mu tego aby zacznych pzodkow szwych przykładem postępuiącz w dobrym zdrowiu, z wielką uprz. W. pociechą do Oiczyzny się wrócił. A przytym y uprz. W. dobrego – (1) Pisownia oryginału. – Dla tem wierniejszego oddania, zachowana jest pisownia, jaką były listy pisane. (Przyp… wydw.).
zdrowia od Pana Boga winczuiemy, w Wilnie XVII Miesiąca Maia MDCXI.
Władisław Zigmunth.
Adres: Jaśnie Wielmożnemu Mikolaiewi Christophowi Xiązęciu Radziwiłowi Woiewodzie Wilenskiemu uprz… nam miłemu.
ROK 1615.II.
(10 lutego z Warszawy).
Władysław Zygmunt Polski y Szwedzki krolewic.
Wielmozny Uprz… nam miły. Odniosł nam Urodzony Starosta Kokonaski prosbę Uprz. Wass. przełozył to dostatecznie, co miał od Uprz. Wass. w poruczeniu: co wszystko iako iest od nas przyięto z doznaney chęci y zyczliwości naszey ku sobie miarkować możesz Uprz. Wass. Nie zeidzie nic Uprz. Wass. na przyczynie naszey do JE. Kro. Mci, ktorą tym chętniy wniesc, y powtorzyc iestesmy gotowi im nam iest wiadomsza ochota Uprz. Wass. do posług JE. Kro. Mci y Rzptey z wielu miar oswiadczona. Życzymy przy – tyra Uprz. Wass. dobrego od Pana Boga zdrowia. Dan w Warszawie dnia X° Miesiąca Lutego Roku Pańskiego M.DC.XV.
Władisław Zygmunt.
Adres: Wielmożnemu Krzistophowi Radziwiłowi X – ciu na Bierzach z Dubinek. Uprzeimie nam miłemu.III.
(14 kwiet… z Warszawy).
Wladislaw Zygmunt Polski y Szwedzki krolewic.
Wielmożny Uprz… nam miły. Oddane nam od Uprz. Wass. sa charty ktores Uprz. Wass. przes posłańca swego nam odesłał: Wdzięcznie to od Uprz. Wass. przyimuiemy, gotowy będąc na żądanie Uprz. W. chęnć nasze oswiadczić y za podaniem się okasiey staraniem naszym pokazac iakoby nam ta uczynnosc Uprz. Wass. wdzięczna y mila była. Życząc na ten czas Uprz. Wass. dobrego od Pana Boga zdrowia y sczesliwego na wszyckim powodzenia. Dan w Warszawie dnia XIV Mca kwietnia Roku Panskie °
M.DC.XV.
Władisław Zygmunt.
Adres: Wielmożnemu Christophowi Xięciu Radziwiłowi Hetmanowi Polnemu W° X – a Lith. Uprz… nąm miłemu.
ROK 1616.IV.
(23 lut… z Warszawy).
Wladislaw Zygmunt krolewic Polski y Swedzki.
Wielmozny uprzeymie nam miły. Wiadome sam dobrze Uprz. Wass. z chelone chęci ku ossobie naszey Narodu Moskiewskiego, y dalsze zátym ktore za poprzysiezoną nam wiarą nastąmpieły zaćięgi. Juzeszmy to bely wszystko puścili imo się widzącz ze stany oboyga Narodu raczey przess Tractaty nizeli inszem spossobem pokoiu sobie zyczeli, Niechczieliszmy y my ossobą nassąm trudnić praw Rptey, Terasz ze ta Commissia á zatym y nadzieia o zastanowieniu pokoiu spełzła, skłania do tego wolią swą JE. kroi. Msć. Pan Ocziec y dobrodziey nasz, aby dla uspokoienia Rptey, ieśliby się to Stanom wszystkim zdało y ratunek spoiny przystąpiel, nas tam obrócieł.
Nas zaprawdę nie chciwość iaka panowania ale milosc tey Oyczyzney, dla ktorey zdrowie odwazyć gotowiśmy, cziągnie do tego niemniey y powołanie Boże które sz takich ku nąm Narodu Moskiewskiego, o jakiey y therasz slyszeliszmy chęci wybaczy warny, abyszmy się sztą intentią na to odwazeli, aby wssytko to co by się tym zaciągiem sprawiło zostawało na woliey JE. Kroi. Mści na zdaniu Stanów Coronnych y Wielkiego X. Lithewskiego. O czym snadneby mogły bydź namowy na tych Seymikacb, a potym y na Seymie Coronnym. Do czego abyś Uprz. Wass. rzeczy spossabiał y chęci ludzkie nąm iednał pilnie żądamy, wssytko cokolwiek Uprz. Wass. dla nass uczynisz to dla Rptey, ktorey bespiećenstwo y caloscz nad wszystkie nasze nadzieie przekładamy, a nas sobie y domowi swemu obowiązesz, także pokiey nąm Pan Bóg zdrowia użyczy tey uczynnosciey wdzięczni bendziemy. Zyczemy zatym Uprz. Wass. dobrego od Pana Boga zdrowia. Dan w Warszawie dnia XXIII Miesiąca Lutego. Roku MDCXVI.
Władisław Zygmunt.
Adres: Wielmożnemu Krysztophowi Radziwiełoici Xiążęciu na Birzach z Dubinek, Hetmanowi Polnemu W. Xa. Lith. Zyzmorskięmu, Seyioemkiemu, Bistrzyckicmu staroście Uprz… nam miłemu.V.
(5 listop. z Warszawy).
Władysław Zygmunt Polski i Szwedzki królewic.
Wielmożny Panie Hetmanie Polny: Mieliśmy i sami przed tym wiadomość, że pozne iakieś niewiedzieć z której przyczyny listu przypowiednego Wmc przesłanie było przeszkodą ześ Wmc na ten czas do służby Rzptey i Je k. Mci stawie się nie mogł. Nie upłynęła iednak ocasia oświadczenia Je. K. Mci i nam chęci Wmc ofiarowanej, i nie wątpimy ze Wmc kiedy na przyszłą wiosnę nas Pan Bog na granice przyprowadzi, w tej chęci swej nam ofiarowanej nie ustaniesz, naszej wzaiem też pewien będąc. O czym serzej z sługą Wmci ustnie mieliśmy rozmowę na którego się referując życzymy Wmci dobre – od Pana Boga zdrowia. Dan w Warszawie dnia V Mca Listopada Roku MDCXVL,
Władisław Zygmunt
Adres: Wielmożnemu Panu Christophom Radziwiłowi X – u na Bierzach y Dubinkach, Hetmanowi Polnemu W X Lito Uprz… nam miłemu.