Medyczne aspekty tatuażu - ebook
Wydawnictwo:
Data wydania:
1 stycznia 2022
Format ebooka:
EPUB
Format
EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie.
Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu
PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie
jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz
w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników
e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i
tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji
znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji
multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka
i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej
Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego
tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na
karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją
multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire
dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy
wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede
wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach
PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla
EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Pobierz fragment w jednym z dostępnych formatów
Medyczne aspekty tatuażu - ebook
Publikacja Medyczne aspekty tatuażu została przygotowana przez zespół specjalistów pod kierunkiem dr hab. Anety Szczerkowskiej-Dobosz. Monografia jest pierwszym na polskim rynku wydawniczym podręcznikiem dotyczącym tatuaży. Porusza temat niezwykle ważny, ponieważ 30% społeczeństwa w krajach rozwiniętych posiada trwały rysunek na skórze. Prezentuje: - zarys historii tatuowania, - epidemiologię, - prawne regulacje, - charakterystykę środków barwiących do tatuaży/PMU, - miejsca celowej pigmentacji skóry w medycynie, - ryzyko zdrowotne związane z tatuowaniem. Istotny jest rozdział poświęcony dermatologicznym powikłaniom po tatuażu. Przedstawiono najnowsze dane dotyczące bezpieczeństwa celowej pigmentacji skóry u osób z przewlekłymi schorzeniami skóry i w niektórych procedurach diagnostycznych. Omawia także sposoby usuwania tatuażu, z uwzględnieniem technik laserowych. Publikacja jest skierowana do dermatologów oraz kosmetologów i innych specjalistów, którzy w swojej codziennej praktyce coraz częściej spotykają się z powikłaniami celowej pigmentacji skóry lub pytani są przez pacjentów z różnymi schorzeniami o ryzyko związane z posiadanym lub planowanym tatuażem.
| Kategoria: | Medycyna |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-01-22538-4 |
| Rozmiar pliku: | 6,5 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
PRZEDMOWA
Popularność i społeczna akceptacja tatuaży znacząco wzrosła w ostatnich czasach, a przemysł tatuatorski jest prężnie rozwijającą się branżą. Szacuje się, że współcześnie niemal 20–30% mieszkańców krajów rozwiniętych posiada przynajmniej jeden trwały rysunek na skórze. Liczba salonów tatuażu z roku na rok rośnie.
Tatuaże pełnią wielorakie funkcje: od dekoracyjnych, tożsamościowych po medyczne, wykorzystywane w identyfikacji sądowo-lekarskiej, chirurgii rekonstrukcyjnej, kamuflażu blizn i innych korekt wyglądu. Ich rola w poprawie jakości życia pacjentów jest znacząca.
Tatuowanie jest formą ingerencji w organizm człowieka polegającą na przerwaniu ciągłości tkanek i wprowadzeniu mieszanin różnych związków chemicznych z możliwymi konsekwencjami zdrowotnymi. W Polsce, podobnie jak w wielu europejskich krajach, brakuje jasnych regulacji prawnych dotyczących uprawnień do wykonywania tatuaży i bezpieczeństwa tuszów do trwałej pigmentacji skóry. Budzi to uzasadnione obawy środowiska medycznego. Wśród dermatologicznych powikłań tatuaży najczęściej obserwowane są miejscowe infekcje, reakcje alergiczne na konkretny kolor tuszu, przewlekłe, zapalne odczyny w czarnych tatuażach, wysiewy niektórych dermatoz w miejscu pigmentacji, odczyny fototoksyczne czy utrudnienia w przeprowadzaniu niektórych badań diagnostycznych. Pigmentacja skóry może uniemożliwić lub znacznie opóźnić wczesne rozpoznanie nowotworów skóry, zwłaszcza czerniaka. Coraz częściej dyskutowanym problemem są odległe skutki trwałej pigmentacji skóry. Tusze do tatuaży zawierają ryzykowne dla zdrowia związki chemiczne, takie jak: wielocykliczne węglowodory aromatyczne, pierwszorzędowe aminy aromatyczne, metale ciężkie, konserwanty. Deponowane w skórze mieszaniny związków chemicznych o mało poznanej biokinetyce w organizmie narażają olbrzymią, stale rosnącą populację na nieoszacowane – jak dotąd – ryzyko zdrowotne.
Nadzieją na uregulowanie rynku tatuatorskiego i zapewnienie bezpieczeństwa konsumentom poddającym się zabiegom celowej pigmentacji skóry jest zwiększona w ostatnich latach w Europie aktywność legislacyjna dotycząca tatuaży. Wprowadzenie powszechnych i bardziej restrykcyjnych regulacji w celu zapewnienia bezpieczeństwa tatuowania stało się bezwzględnie konieczne. Niewiele badań poświęconych jest losom mieszanin do tatuażu w organizmie człowieka, choć na tym polu obserwuje się rosnącą aktywność badaczy. W Europie znaczenie problemu bezpieczeństwa i skutków zdrowotnych tatuaży odzwierciedla działalność specjalistycznych klinik ukierunkowanych na leczenie powikłań celowej pigmentacji skóry (tzw. _Tattoo Clinics_) i międzynarodowego towarzystwa naukowego zajmującego się szerokim aspektem pigmentacji skóry (ESTP, European Society of Tattoo and Pigment Research), cyklicznie organizującego konferencje poświęcone tej tematyce. W ramach Europejskiej Akademii Dermatologii i Wenerologii z inicjatywy Profesora Nicolasa Klugera i Doktor Christy de Cuyper powstał oddział zajmujący się tym współcześnie ważnym problemem (_Tattoo and Body Ornament EADV Task Force_), zrzeszający przedstawicieli różnych krajów, również Polski.
Książka _Medyczne aspekty tatuażu_ jest pierwszym na polskim rynku wydawniczym podręcznikiem dotyczącym tatuaży przedstawiającym zarys historii tatuowania, epidemiologię, prawne regulacje, charakterystykę środków barwiących, miejsca celowej pigmentacji skóry w medycynie i ryzyka zdrowotnego związanego z tatuażami. Szczegółowo omówiono dermatologiczne powikłania tatuaży. Przedstawiono najnowsze dane dotyczące bezpieczeństwa celowej pigmentacji skóry u osób z przewlekłymi schorzeniami skóry i w niektórych procedurach diagnostycznych. Osobny rozdział poświęcono metodom usuwania tatuaży ze szczególnym uwzględnieniem technik laserowych.
Podręcznik jest adresowany do lekarzy dermatologów i innych specjalistów, którzy w swojej codziennej praktyce coraz częściej spotykają się z powikłaniami celowej pigmentacji skóry lub są pytani przez pacjentów z różnymi schorzeniami o ryzyko związane z posiadanym lub planowanym tatuażem. Często arbitralne stanowisko niektórych lekarzy krytykujące i odwodzące pacjentów od wykonania trwałej pigmentacji skóry skutkuje obawą przed negatywnym osądem, a w konsekwencji rezygnacją z konsultacji lekarskiej i podejmowaniem, bez medycznego wsparcia, pochopnej i ryzykownej dla zdrowia decyzji.
Bez względu na osobiste przekonania dotyczące tatuaży lekarze będą coraz częściej konfrontowani z różnymi aspektami zdrowotnymi celowej pigmentacji skóry u swoich pacjentów. Trudno jest zmienić ten współczesny trend, lecz można wspólnie zadbać o większe bezpieczeństwo Pacjentów i Klientów salonów tatuaży. Mamy nadzieję, że podręcznik pozwoli na poszerzenie wiedzy Czytelników dotyczącej różnych zdrowotnych aspektów tatuaży. Pragniemy, aby był on także pomocny w codziennej pracy osób zajmujących się zawodowo trwałym pigmentowaniem skóry, dlatego każdy rozdział jest zakończony podsumowaniem w postaci najważniejszych informacji kierowanych do tej grupy Czytelników. Po książkę sięgnąć mogą również Pacjenci oraz osoby zdrowe, które posiadają tatuaż lub rozważają jego wykonanie. Dla nich również przekazane są najważniejsze informacje dotyczące bezpieczeństwa celowej pigmentacji skóry.
Książka nie powstałaby bez pomocy osób zawodowo zaangażowanych w branżę trwałej pigmentacji skóry: Pana Pawła Pawłowskiego zajmującego się aspektami prawnymi tatuowania oraz Pań: Niny Godlewskiej, Magdaleny Bogulak i Agnieszki Zapały. W podręczniku mamy przyjemność zaprezentować wspaniałe wyniki ich prac z zakresu medycznej pigmentacji. Dziękujemy artystom tatuażu za udostępnienie swoich prac i Pacjentom za wyrażenie zgody na wykorzystanie swoich zdjęć.
_Aneta Szczerkowska-Dobosz i Współautorzy_1
Historia tatuaży, epidemiologia, socjokulturowe uwarunkowania zdobienia skóry tatuażem
Aneta Szczerkowska-Dobosz
1.1. Historia tatuaży
Tatuaż jest trwałym rysunkiem na skórze, jedną z form modyfikacji ciała wykonaną poprzez wprowadzenie do skóry barwników za pomocą igieł lub innych ostrych urządzeń. Tatuowaniem – zgodnie z definicją najnowszego rozporządzenia unijnego REACH – nazywane są wszystkie procedury służące zarówno do tatuowania, jak i makijażu permanentnego (PMU, permanent make-up), bez względu na technikę i głębokość wprowadzania tuszu do skóry.
Uważa się, że etymologia pierwszej części słowa tatuaż pochodzi od polinezyjskiego słowa „ta” oznaczającego uderzanie w coś, a druga „tautau” oznacza naznaczanie, oznaczanie. Określenie to zostało prawdopodobnie po raz pierwszy użyte przez Jamesa Cooka w opisie wypraw, w trakcie których podróżnik zetknął się z tym egzotycznym dla niego rytuałem.
Praktyka tworzenia trwałych obrazów na skórze sięga czasów prehistorycznych jako jedna z najstarszych form trwałego dekorowania ciała. Słynne, zachowane dzięki zamrożeniu w lodowcu ciało człowieka z lodu sprzed 5000 lat (nazwane Ötzi od miejsca odkrycia w 1991 roku w topniejącym lodowcu w Alpach Ötztalskich) było pokryte licznymi tatuażami (ryc. 1.1). Tatuaże odkryto na ciałach mumii staroegipskich, znane były także w kulturze judaizmu, starożytnych Chinach, Japonii, wśród Eskimosów, plemion Afryki, Ameryki i Oceanii, zwłaszcza plemion Polinezji. Odniesienia do praktyki tatuowania odnaleźć można w Biblii i Koranie.
Rycina 1.1. Mumia Ötzi „człowieka z lodu” z 61 tatuażami. Obecnie mumia znajduje się w Muzeum Archeologicznym Południowego Tyrolu, Bolzano
Źródło: Fot. Gianni Giansanti/Gamma-Rapho via Getty Images
Rycina 1.2. Tradycyjny, oryginalny, maoryski tatuaż ciała i twarzy moko. Wśród autochtonicznej ludności Nowej Zelandii jest on bardzo ważnym elementem kultury o silnym tradycyjnym przekazie
Źródło: Fot. Wikimedia Commons
Rycina 1.3. Tradycyjny, japoński tatuaż irezumi o bogatej tradycji, głębokim znaczeniu. Często zajmuje całe ciało (tzw. _full body suit_), jest wielokolorowy, a jego wykonanie – bardzo czasochłonne i bolesne. Wśród grup przestępczych yakuzo wykonanie irezumi oznaczało rytuał przejścia i oznakę przynależności
Źródło: Fot. elmimmo /Flickr
Przed wiekami tatuaże były ściśle związane z obrzędami rytualnymi i religijnymi, spełniały funkcje magiczne i lecznicze. W kolejnych stuleciach tatuaż nabierał dużo szerszego, symbolicznego znaczenia: miał chronić od wrogów, pełnić funkcję odstraszającą, oznaczać przynależność i pozycję plemienną, być widocznym znakiem dokonanych bohaterskich czynów, ale też odgrywać rolę piętnującą – stygmatyzować niewolników i jeńców. W wielu kulturach tatuowanie oznaczało proces inicjacji – wejścia w nowy okres życia, najczęściej dojrzałości lub małżeństwa. W Europie praktyka tatuowania skóry zaczęła zyskiwać popularność pod koniec XVII wieku za sprawą marynarzy, którzy w trakcie dalekich podróży przejmowali od mieszkańców egzotycznych krajów zwyczaj zdobienia swojego ciała w ten sposób. Pierwsze urządzenie do tatuażu skonstruował w 1891 roku Amerykanin Samuel O’Reilly, które w zmodyfikowanej formie jest stosowane do dnia dzisiejszego (ryc. 1.4). Do czasów tego odkrycia tatuaże były wykonywane ręcznie, za pomocą igły z tuszem albo poprzez czasochłonne nacinanie skóry różnymi narzędziami i wcieranie w nią barwnika.
W czasach nowożytnych tatuaże stały się popularne wśród więźniów i przestępców. W XX w. tatuaże o charakterze przestępczo-więziennym niosły w sobie bezpośredni przekaz, symbolizując członków zorganizowanych grup przestępczych, specjalność przestępczą, pobyty w zakładach karnych, pozycję w hierarchii więziennej, cechy osobowości przestępcy, a nawet preferencje seksualne (ryc. 1.5–1.7). W latach powojennych ubiegłego wieku tatuażami chętnie zdobili swoje ciało hipisi, członkowie gangów motocyklowych, palacze marihuany oraz innych subkultur i organizacji (ryc. 1.8). Członkowie tradycyjnych grup przestępczych w Japonii yakuzo do dnia dzisiejszego pokrywają całe ciało unikalnymi, symbolicznymi, wielobarwnymi tatuażami (irezumi, tatuaż japoński).
a
b
Rycina 1.4. Samuel O’Reilly (1854–1909); (a) twórca pierwszej maszynki do tatuażu (b)
Źródło 1.4 (a): Fot. Wikimedia Commons
Źródło 1.4 (b): Fot. patents.google.com
Rycina 1.5. Tatuaż skóry prącia
Źródło: Eksponat ze zbiorów Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego
Rycina 1.6. Symbole więzienne wyrażające przestępstwo – gwiazda ośmioramienna jednostronnie cieniowana do centrum (symbol recydywisty) oraz półksiężyc skrzyżownany z pistoletem (symbol przestępcy trudniącego się rozbojem z bronią)
Źródło: Malinowski K.: _Tatuaże_. Wydawnictwo Zakładu Kryminalistyki Komendy Głównej MO, Warszawa 1973
Rycina 1.7. Róża z pąkami – symbol przebytej choroby wenerycznej. Każdy pąk symbolizuje kolejne zakażenie
Źródło: Malinowski K.: _Tatuaże_. Wydawnictwo Zakładu Kryminalistyki Komendy Głównej MO, Warszawa 1973
Rycina 1.8. Tatuaż oznaczający palacza marihuany. Historia powstania tego symbolu jest związana z grupą amerykańskich nastolatków, która spotykała się zawsze o godzinie 16:20, po zakończonych zajęciach w szkole, aby palić konopie
Źródło: dzięki uprzejmości Pacjenta
1.2. Epidemiologia
Zarówno w Polsce, jak i na świecie brak jest dokładnych danych dotyczących liczby osób posiadających tatuaż. Większość badań dotyczy wybranych grup wiekowych, najczęściej młodych dorosłych. Szacuje się, że co najmniej 12% Europejczyków i 25% populacji amerykańskiej posiada tatuaż, a częstość ta nawet podwaja się w populacji osób w wieku od 18 do 40 lat. Badanie ankietowe platformy Statista przeprowadzone w 2018 roku skierowane do 9054 internautów z 18 krajów wykazało, że w 8 państwach ponad 40% respondentów deklarowało posiadanie przynajmniej jednego tatuażu, z najwyższym odsetkiem we Włoszech (48%), w Szwecji (47%) i USA (46%). W badaniu ankietowym przeprowadzonym w roku 2017 przez Centrum Badań Opinii Społecznej (CBOS) 8% polskich respondentów zadeklarowało posiadanie jednego lub więcej tatuaży.
W ostatnich latach obserwuje się wyraźnie rosnącą liczbę osób z tatuażami. Niewątpliwie na ten trend wpływa popularyzacja tatuaży przez postacie publiczne: sportowców, artystów, celebrytów. Moda na wytatuowane ciało szybko rozprzestrzenia się drogą mediów społecznościowych. Współcześnie na trwałą pigmentację ciała częściej decydują się kobiety, dawniej stosunek płci był odwrotny, co m.in. związane jest z uwzględnianym w niektórych analizach epidemiologicznych makijażem permanentnym – obecnie __ bardzo popularną formą trwałego podkreślania koloru brwi, rzęs i czerwieni wargowej. Kobiety częściej niż mężczyźni zdobią swoje ciało małymi tatuażami zakrytych okolic ciała. Mężczyźni chętniej decydują się na duże tatuaże w obrębie odsłoniętych części ciała. Ponad 60% tatuaży jest czarnych lub częściowo czarnych.
Popularność i społeczna akceptacja tatuaży znacząco wzrosła w ostatnich czasach, a przemysł tatuatorski jest prężnie rozwijającą się branżą. Szacuje się, że współcześnie niemal 20–30% mieszkańców krajów rozwiniętych posiada przynajmniej jeden trwały rysunek na skórze. Liczba salonów tatuażu z roku na rok rośnie.
Tatuaże pełnią wielorakie funkcje: od dekoracyjnych, tożsamościowych po medyczne, wykorzystywane w identyfikacji sądowo-lekarskiej, chirurgii rekonstrukcyjnej, kamuflażu blizn i innych korekt wyglądu. Ich rola w poprawie jakości życia pacjentów jest znacząca.
Tatuowanie jest formą ingerencji w organizm człowieka polegającą na przerwaniu ciągłości tkanek i wprowadzeniu mieszanin różnych związków chemicznych z możliwymi konsekwencjami zdrowotnymi. W Polsce, podobnie jak w wielu europejskich krajach, brakuje jasnych regulacji prawnych dotyczących uprawnień do wykonywania tatuaży i bezpieczeństwa tuszów do trwałej pigmentacji skóry. Budzi to uzasadnione obawy środowiska medycznego. Wśród dermatologicznych powikłań tatuaży najczęściej obserwowane są miejscowe infekcje, reakcje alergiczne na konkretny kolor tuszu, przewlekłe, zapalne odczyny w czarnych tatuażach, wysiewy niektórych dermatoz w miejscu pigmentacji, odczyny fototoksyczne czy utrudnienia w przeprowadzaniu niektórych badań diagnostycznych. Pigmentacja skóry może uniemożliwić lub znacznie opóźnić wczesne rozpoznanie nowotworów skóry, zwłaszcza czerniaka. Coraz częściej dyskutowanym problemem są odległe skutki trwałej pigmentacji skóry. Tusze do tatuaży zawierają ryzykowne dla zdrowia związki chemiczne, takie jak: wielocykliczne węglowodory aromatyczne, pierwszorzędowe aminy aromatyczne, metale ciężkie, konserwanty. Deponowane w skórze mieszaniny związków chemicznych o mało poznanej biokinetyce w organizmie narażają olbrzymią, stale rosnącą populację na nieoszacowane – jak dotąd – ryzyko zdrowotne.
Nadzieją na uregulowanie rynku tatuatorskiego i zapewnienie bezpieczeństwa konsumentom poddającym się zabiegom celowej pigmentacji skóry jest zwiększona w ostatnich latach w Europie aktywność legislacyjna dotycząca tatuaży. Wprowadzenie powszechnych i bardziej restrykcyjnych regulacji w celu zapewnienia bezpieczeństwa tatuowania stało się bezwzględnie konieczne. Niewiele badań poświęconych jest losom mieszanin do tatuażu w organizmie człowieka, choć na tym polu obserwuje się rosnącą aktywność badaczy. W Europie znaczenie problemu bezpieczeństwa i skutków zdrowotnych tatuaży odzwierciedla działalność specjalistycznych klinik ukierunkowanych na leczenie powikłań celowej pigmentacji skóry (tzw. _Tattoo Clinics_) i międzynarodowego towarzystwa naukowego zajmującego się szerokim aspektem pigmentacji skóry (ESTP, European Society of Tattoo and Pigment Research), cyklicznie organizującego konferencje poświęcone tej tematyce. W ramach Europejskiej Akademii Dermatologii i Wenerologii z inicjatywy Profesora Nicolasa Klugera i Doktor Christy de Cuyper powstał oddział zajmujący się tym współcześnie ważnym problemem (_Tattoo and Body Ornament EADV Task Force_), zrzeszający przedstawicieli różnych krajów, również Polski.
Książka _Medyczne aspekty tatuażu_ jest pierwszym na polskim rynku wydawniczym podręcznikiem dotyczącym tatuaży przedstawiającym zarys historii tatuowania, epidemiologię, prawne regulacje, charakterystykę środków barwiących, miejsca celowej pigmentacji skóry w medycynie i ryzyka zdrowotnego związanego z tatuażami. Szczegółowo omówiono dermatologiczne powikłania tatuaży. Przedstawiono najnowsze dane dotyczące bezpieczeństwa celowej pigmentacji skóry u osób z przewlekłymi schorzeniami skóry i w niektórych procedurach diagnostycznych. Osobny rozdział poświęcono metodom usuwania tatuaży ze szczególnym uwzględnieniem technik laserowych.
Podręcznik jest adresowany do lekarzy dermatologów i innych specjalistów, którzy w swojej codziennej praktyce coraz częściej spotykają się z powikłaniami celowej pigmentacji skóry lub są pytani przez pacjentów z różnymi schorzeniami o ryzyko związane z posiadanym lub planowanym tatuażem. Często arbitralne stanowisko niektórych lekarzy krytykujące i odwodzące pacjentów od wykonania trwałej pigmentacji skóry skutkuje obawą przed negatywnym osądem, a w konsekwencji rezygnacją z konsultacji lekarskiej i podejmowaniem, bez medycznego wsparcia, pochopnej i ryzykownej dla zdrowia decyzji.
Bez względu na osobiste przekonania dotyczące tatuaży lekarze będą coraz częściej konfrontowani z różnymi aspektami zdrowotnymi celowej pigmentacji skóry u swoich pacjentów. Trudno jest zmienić ten współczesny trend, lecz można wspólnie zadbać o większe bezpieczeństwo Pacjentów i Klientów salonów tatuaży. Mamy nadzieję, że podręcznik pozwoli na poszerzenie wiedzy Czytelników dotyczącej różnych zdrowotnych aspektów tatuaży. Pragniemy, aby był on także pomocny w codziennej pracy osób zajmujących się zawodowo trwałym pigmentowaniem skóry, dlatego każdy rozdział jest zakończony podsumowaniem w postaci najważniejszych informacji kierowanych do tej grupy Czytelników. Po książkę sięgnąć mogą również Pacjenci oraz osoby zdrowe, które posiadają tatuaż lub rozważają jego wykonanie. Dla nich również przekazane są najważniejsze informacje dotyczące bezpieczeństwa celowej pigmentacji skóry.
Książka nie powstałaby bez pomocy osób zawodowo zaangażowanych w branżę trwałej pigmentacji skóry: Pana Pawła Pawłowskiego zajmującego się aspektami prawnymi tatuowania oraz Pań: Niny Godlewskiej, Magdaleny Bogulak i Agnieszki Zapały. W podręczniku mamy przyjemność zaprezentować wspaniałe wyniki ich prac z zakresu medycznej pigmentacji. Dziękujemy artystom tatuażu za udostępnienie swoich prac i Pacjentom za wyrażenie zgody na wykorzystanie swoich zdjęć.
_Aneta Szczerkowska-Dobosz i Współautorzy_1
Historia tatuaży, epidemiologia, socjokulturowe uwarunkowania zdobienia skóry tatuażem
Aneta Szczerkowska-Dobosz
1.1. Historia tatuaży
Tatuaż jest trwałym rysunkiem na skórze, jedną z form modyfikacji ciała wykonaną poprzez wprowadzenie do skóry barwników za pomocą igieł lub innych ostrych urządzeń. Tatuowaniem – zgodnie z definicją najnowszego rozporządzenia unijnego REACH – nazywane są wszystkie procedury służące zarówno do tatuowania, jak i makijażu permanentnego (PMU, permanent make-up), bez względu na technikę i głębokość wprowadzania tuszu do skóry.
Uważa się, że etymologia pierwszej części słowa tatuaż pochodzi od polinezyjskiego słowa „ta” oznaczającego uderzanie w coś, a druga „tautau” oznacza naznaczanie, oznaczanie. Określenie to zostało prawdopodobnie po raz pierwszy użyte przez Jamesa Cooka w opisie wypraw, w trakcie których podróżnik zetknął się z tym egzotycznym dla niego rytuałem.
Praktyka tworzenia trwałych obrazów na skórze sięga czasów prehistorycznych jako jedna z najstarszych form trwałego dekorowania ciała. Słynne, zachowane dzięki zamrożeniu w lodowcu ciało człowieka z lodu sprzed 5000 lat (nazwane Ötzi od miejsca odkrycia w 1991 roku w topniejącym lodowcu w Alpach Ötztalskich) było pokryte licznymi tatuażami (ryc. 1.1). Tatuaże odkryto na ciałach mumii staroegipskich, znane były także w kulturze judaizmu, starożytnych Chinach, Japonii, wśród Eskimosów, plemion Afryki, Ameryki i Oceanii, zwłaszcza plemion Polinezji. Odniesienia do praktyki tatuowania odnaleźć można w Biblii i Koranie.
Rycina 1.1. Mumia Ötzi „człowieka z lodu” z 61 tatuażami. Obecnie mumia znajduje się w Muzeum Archeologicznym Południowego Tyrolu, Bolzano
Źródło: Fot. Gianni Giansanti/Gamma-Rapho via Getty Images
Rycina 1.2. Tradycyjny, oryginalny, maoryski tatuaż ciała i twarzy moko. Wśród autochtonicznej ludności Nowej Zelandii jest on bardzo ważnym elementem kultury o silnym tradycyjnym przekazie
Źródło: Fot. Wikimedia Commons
Rycina 1.3. Tradycyjny, japoński tatuaż irezumi o bogatej tradycji, głębokim znaczeniu. Często zajmuje całe ciało (tzw. _full body suit_), jest wielokolorowy, a jego wykonanie – bardzo czasochłonne i bolesne. Wśród grup przestępczych yakuzo wykonanie irezumi oznaczało rytuał przejścia i oznakę przynależności
Źródło: Fot. elmimmo /Flickr
Przed wiekami tatuaże były ściśle związane z obrzędami rytualnymi i religijnymi, spełniały funkcje magiczne i lecznicze. W kolejnych stuleciach tatuaż nabierał dużo szerszego, symbolicznego znaczenia: miał chronić od wrogów, pełnić funkcję odstraszającą, oznaczać przynależność i pozycję plemienną, być widocznym znakiem dokonanych bohaterskich czynów, ale też odgrywać rolę piętnującą – stygmatyzować niewolników i jeńców. W wielu kulturach tatuowanie oznaczało proces inicjacji – wejścia w nowy okres życia, najczęściej dojrzałości lub małżeństwa. W Europie praktyka tatuowania skóry zaczęła zyskiwać popularność pod koniec XVII wieku za sprawą marynarzy, którzy w trakcie dalekich podróży przejmowali od mieszkańców egzotycznych krajów zwyczaj zdobienia swojego ciała w ten sposób. Pierwsze urządzenie do tatuażu skonstruował w 1891 roku Amerykanin Samuel O’Reilly, które w zmodyfikowanej formie jest stosowane do dnia dzisiejszego (ryc. 1.4). Do czasów tego odkrycia tatuaże były wykonywane ręcznie, za pomocą igły z tuszem albo poprzez czasochłonne nacinanie skóry różnymi narzędziami i wcieranie w nią barwnika.
W czasach nowożytnych tatuaże stały się popularne wśród więźniów i przestępców. W XX w. tatuaże o charakterze przestępczo-więziennym niosły w sobie bezpośredni przekaz, symbolizując członków zorganizowanych grup przestępczych, specjalność przestępczą, pobyty w zakładach karnych, pozycję w hierarchii więziennej, cechy osobowości przestępcy, a nawet preferencje seksualne (ryc. 1.5–1.7). W latach powojennych ubiegłego wieku tatuażami chętnie zdobili swoje ciało hipisi, członkowie gangów motocyklowych, palacze marihuany oraz innych subkultur i organizacji (ryc. 1.8). Członkowie tradycyjnych grup przestępczych w Japonii yakuzo do dnia dzisiejszego pokrywają całe ciało unikalnymi, symbolicznymi, wielobarwnymi tatuażami (irezumi, tatuaż japoński).
a
b
Rycina 1.4. Samuel O’Reilly (1854–1909); (a) twórca pierwszej maszynki do tatuażu (b)
Źródło 1.4 (a): Fot. Wikimedia Commons
Źródło 1.4 (b): Fot. patents.google.com
Rycina 1.5. Tatuaż skóry prącia
Źródło: Eksponat ze zbiorów Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego
Rycina 1.6. Symbole więzienne wyrażające przestępstwo – gwiazda ośmioramienna jednostronnie cieniowana do centrum (symbol recydywisty) oraz półksiężyc skrzyżownany z pistoletem (symbol przestępcy trudniącego się rozbojem z bronią)
Źródło: Malinowski K.: _Tatuaże_. Wydawnictwo Zakładu Kryminalistyki Komendy Głównej MO, Warszawa 1973
Rycina 1.7. Róża z pąkami – symbol przebytej choroby wenerycznej. Każdy pąk symbolizuje kolejne zakażenie
Źródło: Malinowski K.: _Tatuaże_. Wydawnictwo Zakładu Kryminalistyki Komendy Głównej MO, Warszawa 1973
Rycina 1.8. Tatuaż oznaczający palacza marihuany. Historia powstania tego symbolu jest związana z grupą amerykańskich nastolatków, która spotykała się zawsze o godzinie 16:20, po zakończonych zajęciach w szkole, aby palić konopie
Źródło: dzięki uprzejmości Pacjenta
1.2. Epidemiologia
Zarówno w Polsce, jak i na świecie brak jest dokładnych danych dotyczących liczby osób posiadających tatuaż. Większość badań dotyczy wybranych grup wiekowych, najczęściej młodych dorosłych. Szacuje się, że co najmniej 12% Europejczyków i 25% populacji amerykańskiej posiada tatuaż, a częstość ta nawet podwaja się w populacji osób w wieku od 18 do 40 lat. Badanie ankietowe platformy Statista przeprowadzone w 2018 roku skierowane do 9054 internautów z 18 krajów wykazało, że w 8 państwach ponad 40% respondentów deklarowało posiadanie przynajmniej jednego tatuażu, z najwyższym odsetkiem we Włoszech (48%), w Szwecji (47%) i USA (46%). W badaniu ankietowym przeprowadzonym w roku 2017 przez Centrum Badań Opinii Społecznej (CBOS) 8% polskich respondentów zadeklarowało posiadanie jednego lub więcej tatuaży.
W ostatnich latach obserwuje się wyraźnie rosnącą liczbę osób z tatuażami. Niewątpliwie na ten trend wpływa popularyzacja tatuaży przez postacie publiczne: sportowców, artystów, celebrytów. Moda na wytatuowane ciało szybko rozprzestrzenia się drogą mediów społecznościowych. Współcześnie na trwałą pigmentację ciała częściej decydują się kobiety, dawniej stosunek płci był odwrotny, co m.in. związane jest z uwzględnianym w niektórych analizach epidemiologicznych makijażem permanentnym – obecnie __ bardzo popularną formą trwałego podkreślania koloru brwi, rzęs i czerwieni wargowej. Kobiety częściej niż mężczyźni zdobią swoje ciało małymi tatuażami zakrytych okolic ciała. Mężczyźni chętniej decydują się na duże tatuaże w obrębie odsłoniętych części ciała. Ponad 60% tatuaży jest czarnych lub częściowo czarnych.
więcej..
