Miecz i korona. Czas zdrajców - ebook

DRAMATIS PERSONAE

Postaci historyczne występujące w powieści

Staufowie:

Fryderyk I, król niemiecki i cesarz rzymski (później Fryderyk I Rudobrody/Barbarossa¹)

Adela z Vohburga, jego pierwsza żona

Beatrycze Burgundzka, jego druga żona

Fryderyk IV z Rothenburga, małoletni syn króla Konrada Staufa, książę Szwabii (pod kuratelą Barbarossy)

Henryk Babenberg, zwany Jasomirgott², przyrodni brat zmarłego króla Konrada, książę Bawarii i margrabia Austrii, później książę Austrii

Teodora, żona Henryka Jasomirgotta i bratanica cesarza Bizancjum Manuela I Komnena

Świeccy sojusznicy Staufów:

Otto Wittelsbach, chorąży Fryderyka i bliski przyjaciel Markwarta z Grumbach

hrabia Ulryk z Lenzburga, zaufany cesarza

hrabia Sizzo Schwarzburg-Käfernburg

Welfowie:

Henryk Lew, książę Saksonii i Bawarii

Klemencja z Zähringen, jego pierwsza żona

Welf VI, młodszy brat zmarłego w 1139 roku pretendenta do tronu Henryka Pysznego, stryj i doradca Henryka Lwa

Uta z Calw i Schauenburga, jego małżonka

Welf VII, ich syn

Świeccy sojusznicy Welfów:

Konrad I, książę Zähringen

Adolf II, hrabia Schauenburga, Holsztynu i Sztormarnu

Henryk, hrabia Weidy, doradca Henryka Lwa

Dieto z Ravensburga, ministeriał³, później drugi mąż Adeli z Vohburga

Askańczycy:

Albrecht Ballenstedt, margrabia Marchii Północnej, hrabia Ballenstedt, niegdyś książę Saksonii (później margrabia Brandenburgii), zwany Albrechtem Niedźwiedziem

Zofia z Winzenburga, jego małżonka

Otto, Herman, Adalbert, Dytryk, Zygfryd, Henryk i Bernard – ich synowie

Hedwiga, ich córka, narzeczona, a później małżonka Ottona Wettyna, przyszła margrabina Miśni

Świeccy sojusznicy Askańczyków:

hrabia Otto z Hillersleben, zaufany Albrechta

Berta z Hillersleben, jego małżonka

Wettynowie:

Konrad Wettyn, margrabia Miśni i Łużyc (znany jako Konrad Wielki)

Otto, jego najstarszy syn (później margrabia Otto Bogaty)

Dytryk, jego drugi syn (później margrabia Dytryk z Landsbergu)

Dobroniega, żona Dytryka, siostra polskich książąt⁴

Gertruda, ich córka

Kunegunda z Plötzkau, wdowa po hrabim Bernhardzie z Plötzkau, kochanka Dytryka

Dytryk, nieślubny syn Dytryka i Kunegundy

Dedo, Henryk, Fryderyk – kolejni synowie Konrada

Adela, córka Konrada i narzeczona króla Danii Swena

Oda, Berta, Gertruda, Agnieszka, Zofia – kolejne córki Konrada

hrabina Matylda z Seeburga, siostra Konrada

hrabia Konrad z Seeburga, najstarszy syn Matyldy

Werner z Brehny, marszałek Konrada

Ludowingowie:

landgraf Ludwik Żelazny

Judyta, córka księcia Fryderyka II Szwabskiego i przyrodnia siostra Barbarossy, małżonka Ludwika (znana jako Jutta Klarysa Turyńska)

Słowianie:

Niklot, książę Obodrzyców

Warcisław i Przybysław, jego najstarsi synowie

Petryssa, wdowa po księciu Przybysławie, zwanym Henrykiem, który zapisał Branibórz⁵ i Szpandawę Albrechtowi Niedźwiedziowi

Jaksa, bratanek⁶ Henryka i Petryssy, książę Kopanicy⁷

Agapia, jego małżonka, córka komesa wrocławskiego Piotra Włostowica

syn Jaksy i Agapii (nieznanego imienia; w książce: Sławomir)

Duchowieństwo:

Eugeniusz III, papież (do roku 1153)

Anastazy IV, papież (do roku 1154)

Hadrian IV, papież (od roku 1154)

Rainald z Dassel, proboszcz katedry w Hildesheimie, później kanclerz Fryderyka Barbarossy i arcybiskup Kolonii

Wichman, proboszcz katedry, następnie biskup Naumburga, później arcybiskup Magdeburga, syn Matyldy z Seeburga, siostrzeniec margrabiego Miśni i Łużyc

Wibald, opat Stablo i Corvey, królewski kanclerz, benedyktyn

Henryk, arcybiskup Moguncji i współregent

Arnold z Selenhofen, jego następca

Hillin, arcybiskup Trewiru

Hartwig, arcybiskup Bremy

Anzelm, biskup Hawelbergu

Eberhard, biskup Bambergu

Ulryk, biskup Halberstadt

Otto, biskup Fryzyngi, przyrodni brat Konrada Staufa

Rahewin, skryba Ottona z Fryzyngi

Cesarstwo bizantyjskie:

Manuel I Komnen, cesarz

Irena, cesarzowa, wcześniej Berta z Sulzbach, siostra żony, a następnie adoptowana córka Konrada III

Francja:

król Ludwik VII

królowa Eleonora Akwitańska

Dania:

Swen, syn króla Danii (później Swen III, Swen Grade)

Adela, jego małżonka, córka margrabiego Miśni i Łużyc Konrada Wettyna

Kanut Magnusson, konkurent Swena do tronu, później król

Waldemar, trzeci pretendent do tronu, później król Waldemar I

Polska:

książę Bolesław IV (zwany Kędzierzawym)

książę Mieszko III (zwany Starym), jego brat

Kazimierz (zwany Sprawiedliwym), ich młodszy brat

Władysław II (zwany Wygnańcem), ich najstarszy, przyrodni brat, szwagier króla Konrada⁸, po próbie obalenia braci na wygnaniu w Altenburgu

Ważniejsze postaci fikcyjne:

Ulryk Lauterstein, zaufany króla

Chrystian, giermek, później rycerz na dworze margrabiego Miśni, syn straconego grajka Lucjana i hafciarki Hanki

Rajmund, Ryszard i Gero, jego przyjaciele

Randolf, giermek, później rycerz na dworze margrabiego Miśni, wróg Chrystiana

Ludgarda, młoda dziewczyna na miśnieńskim dworze

Józefa, uzdrowicielka z Miśni, zwana „starą znachorką”PROLOG

Akwizgran, 9 marca 1152 roku

Tylko sześć stopni dzieliło go od celu ambitnych zamierzeń. Jako królewski pomazaniec zasiądzie na tronie należącym niegdyś do Karola Wielkiego, a potem do wszystkich królów i cesarzy Rzeszy.

Fryderyk ze Staufów, ledwo trzydziestoletni, niezwykle przystojny mężczyzna o rudozłotych włosach, miał ochotę pokonać owe sześć stopni szturmem. Pamiętał jednak o doniosłości chwili, a także o przyciężkim płaszczu koronacyjnym oraz koronie wysadzanej perłami i drogocennymi klejnotami, stąpał tedy dostojnie krok za krokiem, wsłuchując się w monotonne unisono śpiewów liturgicznych.

Gdy dotarł do prostego marmurowego tronu, przystanął na chwilę odwrócony plecami do zgromadzonych, po czym uniósł trzymane w lewej dłoni berło i złote jabłko, które dzierżył w prawej. Następnie odwrócił się i ponownie zastygł w bezruchu, wpatrując się triumfalnym, surowym wzrokiem w najznakomitszych ludzi cesarstwa.

Kiedy usiadł, rozbrzmiała kolejna fala modlitw i uroczystych śpiewów.

Przeszyło go odurzające uczucie… Wszechmocy, nieomylności, dumy. Miał wrażenie, jakby wyczuwał obecność Karola Wielkiego. On, Fryderyk, zjednoczy imperium i przywróci mu cesarską świetność! Zasiadłszy na tronie między niebem a ziemią, spojrzał na zebranych na emporze książąt, którzy wpatrując się w niego, będą go wysławiać. Wodząc wzrokiem od jednego do drugiego, wiedział już, w jaki sposób przymusi ich wszystkich do wypełnienia swojej woli: podarkami, nadaniami ziemskimi i tytułami – albo żelazną ręką.

On, Fryderyk Pierwszy, król z Bożej łaski. A wkrótce także cesarz.SNY O ŚMIERCI

Margrabia Albrecht Niedźwiedź i jego żona Zofia

królewskie palatium w Akwizgranie, noc 10 marca 1152 roku

Zofia z przeraźliwym krzykiem zerwała się ze snu. Gwałtownie usiadła na łożu, zlana potem i z szaleńczo bijącym sercem.

Jej małżonek natychmiast się obudził. Sięgnął po ukryty pod poduszkami sztylet, rozsunął zasłony łoża i rzucił się bronić żony. Książę Albrecht Niedźwiedź pomimo swojego wieku wciąż był groźnym wojownikiem.

Pobieżne spojrzenie na rozświetloną blaskiem księżyca komnatę utwierdziło go jednak w przekonaniu, że nie grozi im żadna napaść.

A więc to kolejny z sennych koszmarów, na które Zofia od tygodni się uskarżała. Odkąd dotarła do niej wiadomość, że jej brat i jego ciężarna żona zostali zamordowani w swoich łożach, we własnym zamku.

– Zapalcież światło! – warknął margrabia na służbę, która dzieliła w nocy z książęcą parą komnatę królewskiego palatium w Akwizgranie, a teraz grzebała się zaspana, szukając odzienia i butów.

Strażnicy pilnujący drzwi dostali wyraźne poruczenie, by do komnaty wchodzić wyłącznie na wezwanie samego margrabiego. Cały dwór askański wiedział o sennych zmorach nawiedzających księżną panią od dnia potwornego mordu. Nie tylko Zofia sypiała niespokojnie, wiele się o tym w zamkach Askańczyków pokątnie szeptało. Jednak Albrecht nie chciał, by tu, w Akwizgranie, wśród tylu znamienitych gości krążyły pogłoski, jakoby margrabia Marchii Północnej drżał o swoje życie. On nie bał się nikogo!

Żelazo z głośnym trzaskiem uderzyło w krzemień, posypały się iskry. Kiedy huba w końcu zaczęła się żarzyć, jeden ze służących jął na nią dmuchać, by rozpalić trzaskę, a od niej świecę.

Albrecht Niedźwiedź, mimo swoich ponad pięćdziesięciu lat postawny olbrzym, po raz ostatni obrzucił zakamarki komnaty bacznym spojrzeniem i upewnił się, że nie grozi im żadne niebezpieczeństwo. Wtedy przytulił dygocącą ze strachu i zimna żonę do swej gęsto owłosionej piersi.

– Znowu ten sen? – mruknął, czując, jak łomoce jej serce. Splecione w warkocz blond włosy lepiły się na skroniach od potu.

Zofia przytaknęła zrozpaczona.

– Wszyscy wynocha, czekać przed drzwiami! – rozkazał książę.

Choć był środek nocy, a w korytarzach panował lodowaty chłód, nikt nie śmiał zaprotestować. Słudzy bez słowa zabrali swoje opończe i buty i mimo znużenia wybiegli z komnaty.

– Powiedzcie zielarce, żeby natychmiast uwarzyła dla swojej pani nasenną miksturę! – zawołał za nimi donośnym głosem Albrecht. – Znowu ten koszmar? – zapytał ponownie, gdy w końcu zostali sami.

Margrabina skinęła głową; na jej twarzy wciąż malowało się przerażenie.

– To… takie potworne… – wydusiła z siebie, wydychając kłęby zmrożonej pary. – Przekłuć mieczami ciężarną kobietę i jej nienarodzone dziecko!

Jej ciało przeszedł dreszcz.

– Czy my także musimy drżeć o nasze życie? O życie naszych dzieci? Komu w ogóle możemy ufać, gdy kładziemy się spać?

Albrecht, śmiałek o beztroskim zazwyczaj usposobieniu, czuł się bezradny jak rzadko kiedy. Żaden odyniec nie był dla niego zbyt dziki, by go nadziać na włócznię, żaden przeciwnik zbyt silny, by wyzwać go na pojedynek na miecze. A jednak fakt, że jego ukochana żona, matka jego dziesięciorga dzieci, od tygodni cierpiała z powodu sennych mar, czynił go zupełnie bezsilnym.

Zofia z Winzenburga doznała już w życiu wielu potworności. Pojmano i skazano na banicję jej ojca, z rozkazu cesarza zniszczono jego zamek, w którym spędziła dzieciństwo. Żadna księżniczka nie zazdrościła jej małżeństwa z porywczym Niedźwiedziem, który tytuł książęcy zdobył w niecny sposób i wkrótce go stracił, a większość jego zamków doszczętnie spłonęła. Musiała to wszystko znosić, a do tego rok po roku rodzić kolejne dzieci.

Jednak drzewo, jak powiadają, pada od ostatniego uderzenia topora. Zofia straciła resztki wewnętrznej równowagi, gdy przerażony posłaniec przybył do Aschersleben⁹ z wiadomością, że jej brat Herman z Winzenburga i jego małżonka Ludgarda ze Stade zostali zamordowani w nocy trzydziestego stycznia przez ministeriałów biskupa Hildesheimu. We śnie, w swoich łożach. Albrecht zamierzał właśnie wyruszyć do Frankfurtu na elekcję nowego króla i ceremonię jego koronacji w Akwizgranie, ale łagodna zazwyczaj margrabina tym razem stanowczo sprzeciwiła się pozostaniu w Aschersleben. Nie chciała też jechać na pogrzeb brata.

– Dopóki mordercy nie zostaną schwytani i osądzeni, moja noga nie przestąpi progu Winzenburga! – wrzasnęła Zofia. Po raz pierwszy w życiu głośno zaprotestowała. – I za nic w świecie nie zostanę tu sama! Kto wie, czy ci rzeźnicy nie będą chcieli poćwiartować także naszych dzieci?!

Niechętnie i tylko przez wzgląd na małżonkę Niedźwiedź stłumił cisnącą mu się na usta odpowiedź, że nie jest takim głupcem jak jego szwagier i że przeszyłby mieczem każdego złoczyńcę, zanim ten zdołałby się zbliżyć do jego niewiasty. Nie mógł jednak zignorować obaw Zofii. Cóż za bezczelność, by służba mordowała pospołu wysoko urodzonych szlachciców!

– Najchętniej wyruszyłbym bez zwłoki i urządził krwawą jatkę, o której będzie się mówić i za sto lat – zapewnił. Co prawda głęboko nienawidził swojego szwagra, ponieważ Winzenburg go zdradził, gdy on zabiegał o księstwo Saksonii, niemniej zabójstwo pary książęcej nie mogło ujść bezkarnie.

Niestety, nic nie mógł uczynić. Jeszcze nie.

– Ale mogę to zrobić dopiero wtedy, gdy król odda mi Winzenburg – musiał przyznać z niechęcią. – Na razie to jego królewska mość będzie musiał wymierzyć karę za tę krwawą zbrodnię.

Sam nie miałby najmniejszych skrupułów, by na własną rękę wytropić i osądzić morderców. Zwracanie się ministeriałów przeciwko szlachetnym panom i uśmiercanie ich we własnych łożach naruszało boski porządek. Dokąd by doprowadził takowy postępek, gdyby nie podjęto niezwłocznie zdecydowanych działań? Ku przestrodze, nawet kosztem kilku niewinnych istnień.

Niedźwiedź podejrzewał jednak, że za tym zabójstwem stoi w istocie Kościół hildesheimski, do którego Winzenburg do niedawna należał… Czyżby księża wykorzystali fakt, że jego szwagier był durniem, a szwagierka podstępną kobietą, która swoją przesadną surowością zwróciła przeciw sobie służbę? Czyżby chcieli zapobiec narodzinom prawowitego dziedzica bogatego Winzenburga? Podejrzenie to było nader oczywiste, Albrecht wahał się jednak podjąć jakiekolwiek działania, choć skłonność do rozwlekłych rozważań nie leżała w jego naturze. Nie chciał zostać ekskomunikowany.

Cóż za haniebne nastały czasy, skoro mężczyzna, książę, nie może wyegzekwować mieczem swoich praw – pomstował w myślach, okrywając futrem wciąż drżące ramiona zrozpaczonej Zofii.

Ze starym królem Konradem Staufem mógłbym się pojednać! Niestety, zmarł on w przeszłym miesiącu. O dziwo, we Frankfurcie nie wybrano na króla jego ośmioletniego syna, lecz bratanka, tego ambitnego, młodego, zapalczywego Fryderyka Szwabskiego. Nie dość, że z niebywałym zuchwalstwem sięgnął po koronę – pomyślał z wściekłością Albrecht – to jeszcze w bezczelny sposób faworyzuje moich najgroźniejszych wrogów, Welfów.

Niedźwiedź opowiedział się za młodym Staufem tylko dlatego, że nie chciał, by na tronie zasiadł któryś z Welfów. Ci jednak nie odstępowali nowego króla ani na krok, on zaś obsypywał ich najszczodrzejszymi obietnicami.

Tak oto potężny z postury Askańczyk musiał postępować wbrew swoim zwyczajom, jeśli chciał objąć w posiadanie osierocone hrabstwa Winzenburg i Plötzkau. Albrecht uznał, że ma prawo zgłaszać do nich uzasadnione roszczenia.

Podobnie uważał jego arcywróg Henryk Lew. I gotów był uczynić to samo.

Poprzedniego dnia nowy król został namaszczony i koronowany w Akwizgranie, za kilka godzin miał nadejść pierwszy dzień jego panowania. Albrecht, podobnie jak wszyscy pozostali książęta, musiał przypomnieć o swojej pozycji i przyznanych mu przywilejach, a także pozyskać nowe obietnice. Władcę należało przywołać do porządku. Grzecznie, acz bez niedomówień.

Stauf może się upajać swoim zwycięstwem, lecz jako król od pierwszego dnia będzie musiał stawić czoła silnej opozycji – rozmyślał Albrecht, gdy tymczasem oddech Zofii się uspokajał. Pod warunkiem że moi sojusznicy nie spuszczą z tonu.

Najpierw jednak musiał pocieszyć małżonkę.

– Nie bój się, jestem przy tobie – mamrotał cicho, gładząc zakłopotany swoją kudłatą brodę. – Nasze dzieci są bezpieczne.

Trzynastoletnia Hedwiga, jego ulubienica, spała tuż obok, dwie najmłodsze dziewczynki przebywały w klasztorze w Kwedlinburgu pod opieką swojej ciotki, ksieni Beatrycze. Synowie zaś albo zostali już pasowani na rycerzy i należeli do jego orszaku, albo służyli jako giermkowie na zaprzyjaźnionych dworach.

Albrecht nieporadnie objął małżonkę i z przerażeniem wyczuł pod giezłem, że przez ostatnie tygodnie wychudła do kości.

Po latach małżeństwa nadal sypiali w tej samej komnacie. Od kiedy jednak Zofia nie mogła już rodzić dzieci, oszczędzał jej swoich cielesnych zachcianek, bo jego zdaniem tak właśnie należało. Mógł je spełniać z innymi kobietami, ze służkami, ladacznicami, uległymi młodymi wdowami. Księżna pani nie była rozrywką dla męskiego pożądania, ale cennym naczyniem do rodzenia spadkobierców. Zofia wzorowo spełniła swoją powinność, rodząc mu trzynaścioro potomstwa, z czego przeżyło dziesięcioro.

Co więcej, kochał ją bardziej, niż ktokolwiek mógłby się spodziewać po takim rozrabiace. Być może dlatego, że była taka łagodna. Zupełnie inna niż jego matka Eilika, świeć Panie nad jej duszą, o ile nie wykłóca się akurat z Piotrem u bram niebieskich. Wcale by go to nie zdziwiło. Eilika była zawziętą, upartą wdową, do tego nader hardą i pyskatą. Przy niej Niedźwiedź czuł się zawsze jak mały chłopiec, mimo że był od niej o dwie głowy wyższy i dwa razy szerszy w ramionach.

Dopiero teraz zauważył, jak bardzo Zofia zmizerniała, gdyż do wczoraj podróżowali osobno.

Nie mogli pociągnąć razem do Frankfurtu, ponieważ stamtąd Albrecht chciał – ba, musiał! – ruszyć galopem wraz z nowym królem na koronację do Akwizgranu. Szwab wybrał sobie do orszaku głównie młodych towarzyszy, wśród których Albrecht wyglądałby jak istny starzec, gdyby nie był tak okazałej postury i mimo swoich ponad pięćdziesięciu lat nie tryskał niespożytą siłą.

Nowy, młody król lubił się otaczać rówieśnikami. Budziło to niepokój u siwobrodych, którzy ziemie i tytuły otrzymali jeszcze z nadania Konrada Staufa. To dlatego Albrecht musiał przebywać blisko nowego władcy i dowieść, że potrafi dotrzymać kroku młodzikom.

Z tego właśnie powodu, mimo protestów małżonki, wysłał Zofię oraz swoją ulubienicę Hedwigę z Aschersleben prosto do Akwizgranu, przydzielając im doborową eskortę pod dowództwem najbardziej zaufanego i zaprawionego w bojach człowieka, hrabiego Hillersleben, podczas gdy sam wyruszył do Frankfurtu na elekcję króla. Poprzedniego dnia jego żona i córka bezpiecznie dotarły do Akwizgranu.

Niestety, za kilka dni znów przyjdzie im się rozstać, gdyż margrabia będzie towarzyszył królowi w tradycyjnym objeździe kraju.

Gdzie mógłby znaleźć bezpieczne schronienie dla swojej małżonki i ukochanego dziecka? Nie tutaj, w Akwizgranie. Potrzebował otoczenia niezawodnych sojuszników, ludzi, których znał i którym mógł zaufać.

– Gdzie ta zielarka ze środkiem nasennym?! – ryknął margrabia w kierunku drzwi, gdyż nic sensownego nie przychodziło mu do głowy.

Dało się słyszeć nieśmiałe pukanie, po czym jeden ze strażników wpuścił do komnaty znachorkę, która asystowała Zofii przy niemal wszystkich porodach.

Sunhilda, osłaniając dłońmi naczynie z miksturą, ukłoniła się i czekała, aż pozwolą jej podejść bliżej. Ze współczuciem podała margrabinie kubek, z którego w blasku świec wciąż unosiły się obłoki pary.

– To pomoże wam zasnąć, wasza książęca mość – powiedziała szeptem, choć wszyscy w tej części palatium i tak zostali wyrwani ze snu.

Albrecht gestem dłoni odesłał zielarkę, nakazał reszcie służby wrócić na swoje posłania, okrył ramiona drżącej małżonki podbitą wiewiórczym futrem opończą, po czym zgasił świecę.

Do świtu zostało niewiele czasu. Musiał obmyślić plan, jak zapewnić bezpieczeństwo żonie i córce, dopóki nie wrócą razem do jednego z askańskich zamków.

Musiał się też zastanowić, jak nazajutrz skutecznie stawić opór temu zarozumialcowi królowi, nie czyniąc sobie z niego od razu wroga. On, Albrecht Niedźwiedź, margrabia Marchii Północnej, książę Braniborza i hrabia Weimaru-Orlamünde, sporo zamierzał od króla zażądać.

Zanim starzejący się margrabia zdołał rozwikłać obie kwestie, opadły mu powieki.

O świcie Albrecht obudził się jednak z przekonaniem, że znalazł idealne rozwiązanie, przynajmniej dla swojej małżonki i córki.PLANY NA ŻYCIE

Hedwiga Ballenstedt

Akwizgran, 10 marca 1152 roku

Wszyscy w Akwizgranie rozmawiali wyłącznie o nowym królu. Nawet młode dziewczęta i szlachcianki ze świty Zofii, które po porannym nabożeństwie zasiadły z askańskim kapelanem do posiłku. Tymczasem para margrabiowska wciąż uczestniczyła w uroczystej mszy odprawianej w pałacowej kaplicy, a później miała ucztować przy królewskim stole.

Od chwili gdy umilkła modlitwa przed posiłkiem, dało się słyszeć niezliczone warianty jednej rozmowy: Wygląda tak wspaniale! Jest taki młody. Taki przystojny. Taki dostojny! Zachwytom towarzyszyły rozrzewnione spojrzenia i nieprzerwany potok westchnień.

Nawet hrabina Berta z Hillersleben, która zazwyczaj nad wyraz sumiennie sprawowała pieczę nad dziewczętami i młodymi dwórkami, łagodnie się uśmiechała i nie tłumiła niepohamowanego rozmarzenia.

Jednak Hedwiga, trzynastoletnia córka Albrechta Niedźwiedzia oraz jego małżonki Zofii, tylko jednym uchem słuchała zachwytów i chichotów dziewcząt. O nowym królu Fryderyku snuła własne przemyślenia. A przy tym z rozkoszą skrapiała miodem kawałek ciepłego jeszcze białego chleba. Od ponad czterech tygodni trwał post, a ona nie znosiła podawanej z rana solonej i suszonej ryby. Nawet gdyby to była świeża ryba, czy chciałaby jej skosztować, skoro złowiono ją w rzece zwanej Wurm¹⁰?

Zlizała kroplę miodu spływającą jej po kciuku i wróciła myślami do Fryderyka, nie zważając na paplaninę swoich towarzyszek.

Był pierwszym królem, którego ujrzała na własne oczy. Do tej pory uważano ją za zbyt młodą, by mogła podczas zjazdu dworskiego towarzyszyć swoim znamienitym rodzicom. Był to przywilej zastrzeżony dla jej starszych braci jako przyszłych spadkobierców, którym bardzo z tego powodu zazdrościła. Gdyby jej matka się nie uparła, by po makabrycznym zabójstwie wuja i ciotki Hedwigi niezwłocznie opuścili Aschersleben, córka Niedźwiedzia nadal przebywałaby na ziemiach Askańczyków, a o wszystkich owych ekscytujących wydarzeniach usłyszałaby z kilkutygodniowym opóźnieniem.

Ten król jest rzeczywiście imponującą postacią, pomyślała Hedwiga, powoli przeżuwając.

Poprzedniego dnia pozwolono jej spojrzeć na niego z odległości ledwie kilku kroków, gdy wychodził z kościoła St. Marien. Jakiż to był fascynujący, wręcz zapierający dech w piersiach widok!

Hrabia Hillersleben i jego rycerze zapewnili jej miejsce w pierwszym rzędzie; wystarczyło kilka groźnych spojrzeń i rzucona komenda. Bądź co bądź była córką potężnego księcia, a jej czcigodny ojciec był świadkiem osadzenia nowego władcy na tronie i złożenia przezeń prastarej przysięgi koronacyjnej: chronić Kościół i jego sługi, lud cały, a zwłaszcza wdowy i sieroty, ustanowić pokój i go utrzymać.

Kiedy uczestnicy ceremonii w końcu zaczęli wychodzić z kościoła – po wielu godzinach, jak jej się wydawało – z trudem mogła dostrzec młodego króla, gdyż na czele procesji kroczyli liczni duchowni i rycerze. Za nimi szedł książę, niosąc przed dumnie wypiętą piersią cesarski miecz; wobec nadmiaru niesamowitych wrażeń nie mogła sobie przypomnieć jego imienia.

Stanęła nawet na palcach, by jak najwięcej zobaczyć.

Aż nadszedł moment, by z największą gracją uklęknąć przed nowym królem. Hedwiga, tak jak należało, pokornie spuściła głowę. Pożerała ją jednak przemożna ciekawość, więc odważyła się na chwilę unieść wzrok, by przyjrzeć się z bliska sławionemu władcy.

Może nawet na nią spojrzał? Klęczała przecież w pierwszym rzędzie, a jej rozpuszczone blond włosy, wspaniała czerwona suknia, opończa podszyta wiewiórczymi skórkami oraz towarzyszący jej zbrojni świadczyli o tym, że jest szlachetnie urodzoną panną.

Ku jej bolesnemu rozczarowaniu Fryderyk chyba w ogóle jej nie zauważył. Mijając ją, patrzył dostojnie przed siebie.

Lecz ona go zobaczyła.

Właśnie tak Hedwiga zawsze wyobrażała sobie w snach postać króla. Tak właśnie jej zdaniem król powinien wyglądać.

Nie tak jak stary król Konrad, o którym jej ojciec mawiał, że posiwiał, a w ostatnich latach tak podupadł na zdrowiu, że nie mógł już dosiąść konia. Jakim sposobem schorowany król miałby rządzić imperium?

Poprzednik Konrada, cesarz Lotar z Supplinburga, w chwili śmierci miał ponad sześćdziesiąt lat! Hedwiga nie znała nikogo, kto osiągnąłby tak niewyobrażalnie podeszły wiek. A przynajmniej nikt taki nie przychodził jej do głowy.

Choć nowy król był niemal dwa razy starszy od drobnej, liczącej sobie trzynaście wiosen księżniczki, to wciąż był młodszy od jej narzeczonego Ottona, syna margrabiego Miśni i Łużyc. A przecież jej trzydziestoletniego margrabiowskiego narzeczonego uważano za człowieka młodego! W żadnym jednak razie nie był tak niezwykle przystojny jak ten oto król o rudozłotych lokach i regularnych rysach twarzy.

Jeśli poślubię Ottona, a on odziedziczy po ojcu Marchię Miśnieńską – rozmyślała, rozkoszując się słodyczą miodu na podniebieniu – zostanę margrabiną Miśni. Kiedy pojawię się na dworze u boku mojego męża jako księżna pani, nowy król spojrzy na mnie łaskawie! Inaczej niż wczoraj.

Wesoły śmiech towarzyszek odwrócił uwagę Hedwigi. Jedna z dziewcząt nieopatrznie zanurzyła koniec swego warkocza w kubku, a wyciągając kosmyk, ochlapała na dodatek sukienkę sąsiadki. Mimo to piegowata Joanna ponownie skierowała rozmowę na osobę króla, tym razem omawiając jego rudą brodę.

– To raczej kędziorki niż prawdziwa broda! – zaprotestowała gwałtownie Hedwiga, znużona niekończącymi się pochwałami. – A do tego król wcale nie jest zbyt wysoki.

Oszołomione dziewczęta i damy aż sapnęły.

– Cóż, mało kto jest aż tak wysoki jak wasz czcigodny ojciec – wtrąciła w końcu nieśmiało Mechthilda, młoda żona jednego z rycerzy.

– Mój narzeczony także jest wyższy – skwitowała córka Albrechta.

To prawda: Otto z Miśni może nie był aż takim olbrzymem jak jej ojciec, jednak był wyższy i bardziej barczysty niż ten Szwab Fryderyk.

Hedwiga została przyobiecana najstarszemu synowi Konrada w wieku lat ośmiu, aby odnowić sojusz Askańczyków i Wettynów. Zaślubiny miały się odbyć za kilka lat. Jej rodzice nie wykazywali jak dotąd pośpiechu, by wydać ją z domu, choć niedawno uznano ją za gotową do małżeństwa. Była oczkiem w głowie ojca, pierwszą, długo wyczekiwaną córką po narodzinach siedmiu synów. Matka nie chciała, by nazbyt wcześnie trafiła do ślubnej łożnicy. Poród był groźny, zwłaszcza dla młodych, delikatnych panien. Córka księcia zlizała z palca ostatnią kroplę miodu, po czym łaskawie przyznała:

– Nowy król wygląda wielce dostojnie. Jest młody, ale nie jest dzieckiem jak jego kuzyn. To wytrawny dowódca i doświadczony władca.

Dwórki odetchnęły z ulgą, a Hedwiga uśmiechnęła się do siebie.

– Mawiają, że to przez wzgląd na honor cesarstwa tak często strzyże sobie brodę – próbowała rozstrzygnąć spór o cesarski zarost córka marszałka.

– Co wy, gąski, możecie wiedzieć o honorze cesarstwa i obyczajach króla? – surowo skarciła plotkujące towarzystwo hrabina Hillersleben.

– To, czego wy nas uczycie razem z kapelanem – odparła rezolutnie Hedwiga.

Dziewczęta zgromadzone przy stole pospiesznie spuściły głowy, by ukryć pojawiające się na ich twarzach uśmieszki.

– I oczywiście to, czego uczy mnie mój czcigodny ojciec – dodała wymownie córka Niedźwiedzia. – Kiedy cesarstwo zyskuje nowego władcę, nie jest istotne, jakiego koloru ma brodę, ale to, co czynić będzie.

A kwestia, co uczyni król, wyryła na twarzy jej ojca głębokie bruzdy zmartwień, nie umknęło to uwadze Hedwigi. I dlatego poprzedniego dnia tak bacznie przyglądała się Fryderykowi.

– Król powinien być hojny wobec ubogich. Jego ludzie rozrzucili wczoraj w tłumie sporo monet – pochwaliła władcę piegowata Joanna.

– Ale co w takim razie oznacza ten… incydent? Proszę, wasza dostojność, opowiedzcie nam o tym więcej, przecież widziałyście to na własne oczy! – nalegała zezowata córka marszałka. – Czy jego królewska mość rzeczywiście odmówił łaski skruszonemu grzesznikowi?

Scena ta natychmiast odżyła przed oczami Hedwigi.

Wśród nieustannych wiwatów tłumu starała się nie odrywać wzroku od Fryderyka. A przy okazji zapamiętać też wszelkie detale jego zbytkownych szat – w poszukiwaniu wzorów dla własnego odświętnego stroju. Nie będzie to co prawda suknia królowej, za to suknia ślubna.

Wtedy jednak wydarzyło się coś, co dało początek najróżniejszym spekulacjom na temat przyszłych rządów Fryderyka. Zrozumiała, że ojciec ma powody do strapienia.

– Jeden ze sług nowego króla, który został ukarany za przestępstwo, nagle rzucił się podczas procesji do jego stóp i zaczął go błagać o litość – zrelacjonowała.

Dobrze zapamiętała wyraz niechęci malujący się na twarzy młodego władcy… i rozpacz pokutnika.

Wszyscy oczekiwali, że tuż po koronacji król okaże wyrozumiałość i łagodność. Ale Fryderyk wydawał się rozgniewany. Może nie tyle z powodu wykroczenia, ile dlatego, że ktoś ośmielił się zakłócić odświętną procesję, uroczysty przemarsz dopiero co namaszczonego i koronowanego króla. Takie przynajmniej wrażenie odniosła Hedwiga.

– Król powiedział, że człowiek ten został sprawiedliwie ukarany i on nie może tego cofnąć – zacytowała córka margrabiego oświadczenie władcy, które przekazywano sobie z ust do ust w całym Akwizgranie. I skłoniło jej ojca do ponurego spostrzeżenia, że oto najwyraźniej nastały nowe czasy. Surowe czasy.

Po chwili deprymującej ciszy Mechthilda postanowiła skierować rozmowę na inny temat.

– Ciekawe, czy król poślubi bizantyjską księżniczkę? – zastanawiała się na głos. – Wyobraźcie sobie, jaka by to była wspaniała uroczystość!

– Właśnie, kto teraz będzie naszą królową?! – wykrzyknęła podekscytowana młoda Joanna.

– Przecież jest żonaty, gąski! Poślubił Adelę z Vohburga, córkę margrabiego Nordgau – upomniała je Hedwiga.

Jej rodzice zadbali o to, by kapelan oraz magister Ruthard nauczyli ją imion, tytułów i pokrewieństwa wszystkich ważnych, wysoko urodzonych osób. Jako przyszła margrabina nie powinna się blamować na dworze.

– Ale… skoro jest już żonaty… to gdzie się podziewa królowa? – zapytała zdezorientowana córka marszałka.

Od wczoraj zastanawiała się nad tym także Hedwiga.

Niespodziewanie z pomocą przyszła jej Berta z Hillersleben.

– Z pewnością Adela zostanie koronowana w późniejszym czasie, ponieważ nie mogła być obecna w Akwizgranie z powodu odległości oraz nieoczekiwanego wyniku elekcji.

Przy okazji hrabina, marszcząc nos, upomniała Mechthildę:

– Papieżowi wcale by się nie spodobało, gdyby nasz król i przyszły cesarz pojął za żonę Bizantyjkę. Między Rzymem a Bizancjum toczy się zażarty spór, to żadna tajemnica. Nawet ty powinnaś o tym wiedzieć!

Zanim ktokolwiek zdążył się odezwać, rozległo się pukanie do drzwi, po czym męski głos oznajmił, że rycerz hrabiego Hillersleben przyniósł pilną wiadomość dla młodej margrabianki.

Hedwiga usiadła prosto i wezwała posłańca. Mężczyzna przybył w towarzystwie rozgniewanego giermka, który jednak nie wszedł do komnaty.

Rycerz zbliżył się na odległość pięciu kroków, przyklęknął i powiedział:

– Wasza dostojność, wasz czcigodny ojciec pragnie z wami mówić. Niezwłocznie.

Ktoś mu zapewne doniósł o kocie! Hedwiga z miejsca nabrała podejrzeń, spojrzała ze złością na giermka, po czym zanurzyła palce w miseczce z wodą różaną.

Postąpiłam słusznie. A ojciec i tak nigdy nie żywi do mnie długo urazy, pomyślała, osuszając dłonie, po czym odgarnęła do tyłu blond włosy i wygładziła swoją jasnoczerwoną, farbowaną krapem¹¹ sukienkę, by zrobić na ojcu dobre wrażenie. Obrzuciła giermka ponurym spojrzeniem, zadarła podbródek i ruszyła za rycerzem.

Wyglądało na to, że rodzice Hedwigi właśnie wrócili z porannego nabożeństwa w pałacowej kaplicy; Albrecht i Zofia wciąż mieli na sobie opończe. Księżna była wyraźnie zziębnięta, a jej małżonek miał surową minę.

Tak, wie o sprawie z kotem, pomyślała markotnie dziewczyna. Posłusznie przyklękła, uśmiechnęła się do rosłego margrabiego i powitała rodziców pełnymi szacunku słowami.

– Do moich uszu dotarła niewiarygodna historia: poleciłaś trzem giermkom uganiać się za myszami. Czy to prawda? – odezwał się Niedźwiedź. W jego głosie pobrzmiewało jednak raczej rozbawienie niż złość.

Zachęcona tym Hedwiga podniosła głowę.

– Drogi ojcze, strzelali do kota ze zwykłej lekkomyślności. Koty są przydatne, ponieważ trzymają myszy i szczury z dala od zapasów.

Dobrze wiedziała, że ma rację. Nie była jednak pewna, czy ojciec pochwali to, co zrobiła potem.

– I dlatego kazałaś giermkom codziennie łowić myszy i szczury, dopóki kot nie będzie w stanie tego robić? – zapytał Niedźwiedź, a jego masywne ramiona zaczęły drżeć od tłumionego śmiechu.

– Nie muszą ich jeść! Mają tylko na nie polować i przeganiać z dala od spiżarni – upierała się Hedwiga, wiedząc już, że wygrała. Lepiej jednak nie pokazywać po sobie poczucia triumfu.

Trzynastoletnia dziewczyna nie mogła rzecz jasna wydawać rozkazów giermkom. To przywilej rycerzy oraz zbrojmistrza. Była jednak córką margrabiego. I jeśli ojciec zaaprobował jej postępowanie, ci durni chłopcy mają uganiać się za myszami do czasu, aż zostaną pasowani na rycerzy.

Niedźwiedź wybuchnął bulgoczącym śmiechem.

– A zatem nie muszą ich zjadać ani na surowo, ani smażonych? Jakież to wspaniałomyślne z twojej strony, dziecko! Mój stary przyjaciel, margrabia Miśni, będzie zachwycony tym, jak energicznie strzec będziesz jego spiżarni i spichlerzy, gdy już poślubisz jego syna i wprowadzisz się do miśnieńskiego zamku.

Hedwiga odetchnęła z ulgą i poważyła się na figlarny uśmiech.

– Zawsze będziecie dla mnie przykładem w wymierzaniu sprawiedliwości, mój panie i ojcze. A moja szanowna matka w gospodarowaniu zapasami, gdy już będę odpowiedzialna za domostwo mojego wybranka.

– Nie przypominam sobie, żeby twoja matka kiedykolwiek coś takiego nakazała, bo ktoś rzucił w kota kamieniem – wytknął jej ojciec. Wymienił spojrzenie z Zofią, która w przeciwieństwie do niego siedziała poważna i blada, z beznamiętnym wyrazem twarzy.

– Ależ nie kamieniem! Używali myśliwskich łuków – broniła się Hedwiga.

– Nie doceniasz kota, moja droga – oznajmił margrabia z rozbawieniem. – Widziałem ślady jego pazurów na twarzy jednego z tych nicponi.

Niedźwiedź uśmiechnął się szeroko i oparł swoje łapska na udach.

– Niech ci głupcy polują na myszy przez trzy dni! A następnym razem każę im je też zjeść – zapowiedział gniewnie. Gestem uznał sprawę za zakończoną.

Przetarł twarz dłonią, a wtedy uśmiech nagle zniknął z jego oblicza, jakby go wymazał.

– Zostawcie nas samych! – rozkazał książę wszystkim zebranym w komnacie z wyjątkiem córki, żony i hrabiego Hillersleben.

Naraz we wnętrzu zapanował lodowaty chłód.

Teraz – domyśliła się od razu Hedwiga – nie chodzi już o koty ani myszy, lecz o coś znacznie poważniejszego.

Gdy wszyscy wyproszeni odeszli, a drzwi się za nimi zamknęły, margrabia zachęcił córkę, by podeszła bliżej, i ujął jej dłonie.

Zofia siedziała obok małżonka ze skamieniałym obliczem, hrabia Hillersleben stał nieco z boku, czujny jak zawsze, z posępną miną na pooranej bliznami twarzy.

Albrecht zrobił głęboki wdech i jeszcze mocniej ścisnął dłonie Hedwigi. Jakby się obawiał, że mogłaby uciec po mającym nastąpić nieuchronnym wyznaniu.

Z niecodzienną powagą spojrzał jej w oczy.

– Dlaczego cię wezwałem, moje drogie dziecko, moje serce…

Urwał, zawahał się – to było do niego zupełnie niepodobne – i zaczął od nowa, tym razem z typowym dla siebie zniecierpliwieniem:

– Na wszystkich świętych, nie możemy teraz tracić czasu na długie przemowy! Za chwilę nowy król zwoła możnych Rzeszy na naradę, a ja muszę tam być…

– Oczywiście, ojcze – odparła Hedwiga z niezwykłym spokojem, gdyż czuła, że to ona musi go ośmielić, a nie odwrotnie.

– Nadeszły burzliwe i niebezpieczne czasy, moje dziecko. Ród Anhalt i ród Wettynów muszą się wspierać bardziej niż kiedykolwiek. W przeciwnym razie nie mamy szans w starciu z nowym królem i jego potężnymi stronnikami Welfami. Rozumiesz, moja córko?

– Tak, ojcze.

Wrogość jej ojca wobec Welfów trwała dłużej niż życie Hedwigi. Pozbawili go tytułu księcia Saksonii, nigdy im tego nie zapomni ani nie wybaczy. Bogiem a prawdą tytuł ten słusznie przynależał Welfom, Albrecht zaś otrzymał go za bezczelne naruszenie pokoju, dzięki czemu dopomógł Konradowi Staufowi zdobyć tron.

– A do tego twoja matka martwi się o bezpieczeństwo twoje i twojego rodzeństwa – kontynuował niespokojnie Niedźwiedź.

Hedwiga przytaknęła bez słowa.

Od dnia rzezi w Winzenburgu jej matka nie była sobą i lękała się własnego cienia.

Zabójstwo wuja i ciotki przeraziło także Hedwigę. Oboje byli jednak złymi, okrutnymi ludźmi. Za każdym razem, gdy wraz z rodzicami odwiedzała Winzenburg, służebne chłostano do krwi za najdrobniejsze przewinienia, parobków na całe dnie zakuwano w dyby, aż niemal umierali w męczarniach, albo wymierzano inne surowe kary.

Jej ojciec również okazywał budzącą strach surowość. A jednak kiedy był w dobrym nastroju, potrafił rozśmieszać ludzi dosadnymi powiedzonkami albo żartami. W przeciwieństwie do jej przyszłego teścia, Konrada z Miśni. Chodziły słuchy, że on nigdy się nie uśmiechał.

Będąc uważną obserwatorką, Hedwiga nauczyła się od matki, jak miłym słowem oraz uśmiechem łagodzić gniew lub porywczość mężczyzn. Wielka to sztuka. I nader przydatna. Trzynastolatka była zdeterminowana, by zostać w niej mistrzynią.

Albrecht podrapał się po brodzie, po czym znów sięgnął po dłonie córki.

– Oto co postanowiłem – wyjaśnił, zaczerpnąwszy powietrza.

Mina matki świadczyła o tym, że już wiedziała, co czeka Hedwigę, i dlatego się zamartwiała.

Dziewczyna doskonale rozumiała, że nie będzie mogła towarzyszyć ojcu w królewskim objeździe kraju. Tylko dobrzy i wytrwali jeźdźcy mogli wziąć udział w tak długiej i szybkiej podróży. Poza tym sprawy związane z rządzeniem mężczyźni woleli omawiać we własnym gronie.

Cóż zatem postanowił ojciec? Czy pozostaną tu, w Akwizgranie, i obejrzą stare rzymskie łaźnie? Czy może wrócą do Aschersleben, przed czym wzbraniała się matka? Czyżby do Braniborza? Tam jednak aż się roiło od skrytych zwolenników słowiańskiego księcia Jaksy z Kopanicy, którzy tylko wyczekiwali sposobności, by na niegdysiejszych ziemiach Słowian przywrócić pogańskie zwyczaje i bałwochwalcze wierzenia.

Albrecht odchrząknął, po czym oznajmił niecierpiącym sprzeciwu tonem:

– Hrabia Hillersleben będzie towarzyszyć twojej matce i tobie w drodze do Miśni, do mojego starego przyjaciela Konrada Wettyna. Na miśnieńskim wzgórzu zamkowym będziecie bezpieczne. Na Zielone Świątki przybędziecie razem z Konradem i jego synami na wielki zjazd dworski do Merseburga¹². Tam ponownie się spotkamy. A gdy tylko oficjalny zjazd dobiegnie końca, Otto zabierze cię do domu jako swoją narzeczoną. – Spojrzał córce prosto w oczy. – Sytuacja się zmieniła, ślub musi się odbyć wkrótce. Rychlej, niżbyśmy tego chcieli, ja i twoja matka.

Albrecht przyglądał się uważnie, sprawdzając, czy na twarzy córki nie odmaluje się jakieś poruszenie. Czy w swojej młodzieńczej niewinności nie obawia się małżeństwa. Jego przyszły zięć Otto starał się co prawda okazywać młodej narzeczonej uprzejmość, w przeciwnym razie ściągnąłby na siebie gniew swego przyszłego teścia. Jednak najstarszy syn Konrada nierzadko bywał porywczy i kłótliwy.

Dlatego Albrecht powtórzył z naciskiem:

– Od tego zależy przyszłość naszych rodów. Razem musimy przeciwstawić się dominacji Welfów, do której dojdzie pod rządami tego króla. Rozumiesz to, córko? – Zmusił się do uśmiechu. – Raduj się, wkrótce będziesz panną młodą w pięknej sukni!

– Nie bój się! – powiedziała matka, wyraźnie spięta.

– Nie boję się – zapewniła Hedwiga, choć niezupełnie zgodnie z prawdą. – Czyż nie jest moim obowiązkiem przyczynić się do zapewnienia ciągłości naszych rodów?

Kiedy przyrzeczono jej rękę, nie w pełni to rozumiała, w żaden też sposób jej to nie ciążyło. Miała wtedy zaledwie osiem lat, wciąż była dzieckiem. Dzieciństwo dobiegało jednak końca w dniu szóstych urodzin.

Z upływem lat z pewnością zaczęło ją to martwić. Ale Hedwiga była mądra. Gruntownie przemyślała, jak winna postępować ze swoim przyszłym małżonkiem.

Zofia jednym spojrzeniem bądź kilkoma łagodnymi słowy potrafiła nakłonić porywczego Niedźwiedzia do uległości, zadziwiając tym swoje otoczenie – jej córka zaś była uważną uczennicą.

Od najmłodszych lat umiała owinąć sobie ojca wokół palca – uśmiechem, mrugnięciem powiek, wesołą uwagą… Z pewnością zdoła to samo uczynić z Ottonem. Poza tym miała przecież siedmiu starszych braci, z którymi musiała rywalizować.

Nie chciała wieść takiego małżeńskiego żywota jak jej matka – zawsze tylko okazując uległość i będąc nieustannie w ciąży. Przez ostatnie lata uważnie śledziła losy wielu wysoko urodzonych kobiet, aby się od nich uczyć.

I jeszcze te niesamowite opowieści o jej walecznej babce Eilice. Czyż w jej żyłach nie płynęła jej krew?

– Dzielne dziecko, jestem z ciebie dumny! – powiedział z ulgą Albrecht, świadomie ignorując lodowate milczenie małżonki. – Poślę najszybszego jeźdźca, aby poinformować mojego przyjaciela Konrada o waszym rychłym przybyciu.

Teraz jął mówić spiesznie, bądź co bądź musiał niezwłocznie udać się do króla.

– Jak wam wiadomo, w miśnieńskim zamku nie ma margrabiny, ponieważ Konrad po śmierci małżonki nie chciał ponownego ożenku. Każe jednak wezwać swoją siostrę Matyldę z Seeburga, by się zajęła na dworze niewieścimi sprawami. Zaprzyjaźnisz się z Adelą, siostrą Ottona, która także wyjdzie w tym roku za mąż… – I niech Bóg ma cię w opiece, dodał w myślach, byś uniknęła niesnasek z bratem Ottona, Dytrykiem, jego nienawistną małżonką oraz kochanką i bękartem z Eilenburga! Na szczęście Eilenburg leży dwa dni drogi od Miśni.

Jednak Hedwiga od dawna już o tym wiedziała.

Oczywiście znała swojego przyszłego szwagra Dytryka, który podobał jej się nawet bardziej niż Otto. Tyle że trwał w nieszczęśliwym małżeństwie z córką polskiego księcia. Dytryk sprowadził więc sobie pewną młodą wdowę jako swoją oficjalną kochankę. Hedwiga uważnie śledziła losy owej Kunegundy z Plötzkau, gdyż Plötzkau graniczyło z posiadłościami Askańczyków.

W podobnym wieku, mając lat trzynaście, Kunegunda została ongiś wydana za znacznie od niej starszego, szorstkiego hrabiego Plötzkau. Po jego śmierci, zamiast ponownie wyjść za obcego mężczyznę, postanowiła zostać kochanką Dytryka, gdyż od dawna durzyła się w synu margrabiego. Urodziła mu chłopca, a brat Ottona oficjalnie uznał bękarta.

Co więcej, Kunegunda przyjaźniła się z Adelą z Vohburga, królewską małżonką. Może ona będzie w stanie wyjaśnić zagadkę, dlaczego Adela nigdy nie pojawiała się u boku Fryderyka i nie została koronowana.

Hedwiga chciała ich wszystkich lepiej poznać.

Także polską małżonkę Dytryka, której siostra Judyta była żoną najstarszego brata Hedwigi. Oraz otyłego brata Ottona, Dedona, i jego budzącą postrach ciotkę Matyldę, o której mówiono, że przypomina babkę Eilikę.

Jakież to wszystko ekscytujące!

Obawiała się jedynie surowego margrabiego Konrada. Zapewne nie pozwoli się wodzić za nos. Był jednak przyjacielem jej ojca.

– Dobre dziecko, jestem z ciebie dumny – powtórzył z ulgą Albrecht, pogłaskał ją po głowie, wstał i ruszył razem z Hillerslebenem ku drzwiom.

– Król wzywa. I obawiam się, że ten nasz młody władca nie grzeszy cierpliwością – wyjaśnił ponuro.

– Idźcie, ojcze! Będę się za was modlić! – zawołała Hedwiga.

Została z matką sama.

Od razu poczuła się nieswojo.

Nie chciała rozmawiać o przedwczesnym zamążpójściu. Najpierw musiała sobie sporo przemyśleć.

Teraz jednak to Zofia wzięła córkę za ręce i przyciągnęła do siebie.

– Sunhilda ci wyjaśni, co powinnaś wiedzieć, zanim legniesz w małżeńskiej łożnicy – powiedziała cicho.

Zofia nigdy nie chciała słuchać o tych sprawach, były grzeszne i stanowiły groźny sekret. Wolała już rodzić rok po roku kolejne dzieci. W dniu ślubu nie miała jednak trzynastu lat, lecz siedemnaście. Jej córka nie powinna umierać przy porodzie, była na to zbyt młoda. Sunhilda będzie umiała temu zapobiec.------------------------------------------------------------------------

¹ Przydomek Barbarossa nadali Fryderykowi Włosi ze względu na jasnorudy zarost (barba rossa – ruda broda). (Wszystkie przypisy pochodzą od tłumacza).

² Przydomek wziął się od zawołania Henryka Ja, so mir Gott helfe! (niem. Tak, tak mi dopomóż Bóg!).

³ Ministeriał – niewolny urzędnik dworski i członek orszaku możnowładcy. Z czasem mógł awansować, zostając rycerzem albo zajmując ważne stanowisko.

⁴ Dobroniega była siostrą Bolesława Kędzierzawego i Mieszka Starego, synów Bolesława Krzywoustego.

⁵ Branibórz (lub Branibór) – polska historyczna nazwa Brandenburga, miasta w Brandenburgii nad rzeką Hawelą, pierwotnie słowiańska Brenna.

⁶ Pokrewieństwo między Jaksą a Przybysławem jest sprawą dyskusyjną; autorka przyjmuje, że Jaksa był bratankiem Petryssy, żony Przybysława.

⁷ Kopanica (lub Kopanik) – gród słowiański, obecnie dzielnica Berlina Köpenick.

⁸ Żona Władysława, Agnieszka Babenberg, córka margrabiego Austrii Leopolda III Świętego i Agnieszki z Weiblingen, była przyrodnią siostrą Konrada.

⁹ Aschersleben – miasto w Saksonii-Anhalt, na przedgórzu Gór Harzu, dawna osada słowiańska, od jego łacińskiej nazwy „Askania” pochodzi nazwa założonej przez Albrechta Niedźwiedzia dynastii askańskiej.

¹⁰ Czyli Robakiem.

¹¹ Krap – czerwony barwnik uzyskiwany z kłączy marzanny barwierskiej.

¹² Merseburg – pol. Międzybórz.

¹³ Białozór – największy z sokołów; szczególnie biała odmiana uchodziła w średniowieczu za cenny podarunek, godny królów i książąt.

¹⁴ Matką Henryka Jasomirgotta była Agnieszka z Weiblingen, matka Konrada i Fryderyka Jednookiego, która wyszła powtórnie za Leopolda III z austriackiej dynastii Babenbergów.

¹⁵ Bliaut – wierzchnia szata, noszona od XI do XIII wieku przez kobiety i mężczyzn z wyższych sfer.

¹⁶ Fibula – ozdobna metalowa zapinka do spinania szat.