- W empik go
Młodość Stanisława Konarskiego (1700-1725) - ebook
Młodość Stanisława Konarskiego (1700-1725) - ebook
Klasyka na e-czytnik to kolekcja lektur szkolnych, klasyki literatury polskiej, europejskiej i amerykańskiej w formatach ePub i Mobi. Również miłośnicy filozofii, historii i literatury staropolskiej znajdą w niej wiele ciekawych tytułów.
Seria zawiera utwory najbardziej znanych pisarzy literatury polskiej i światowej, począwszy od Horacego, Balzaca, Dostojewskiego i Kafki, po Kiplinga, Jeffersona czy Prousta. Nie zabraknie w niej też pozycji mniej znanych, pióra pisarzy średniowiecznych oraz twórców z epoki renesansu i baroku.
Kategoria: | Klasyka |
Zabezpieczenie: | brak |
Rozmiar pliku: | 188 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Jerzy Gryf Konarski, miecznik sandomierski, był potomkiem możnej i starożytnej rodziny, która za czasów Władysława Jagiellończyka od posiadłości Konary Wielkie miała przybrać swe nazwisko. Przodków Jerzego, osiadłych w województwie sandomierskiem, zaszczycała Rzeczypospolita licznymi godnościami, i dopiero Jan… dziad Jerzego, wstąpił w XVI. w. do szeregów wojskowych w Brandenburgii, a za przykładem ojca, Jan, zaciągał się do rozmaitych armij, aż zdobywszy stopień pułkownika, powrócił do Polski i stale tu zamieszkał. Czterej bracia Jerzego nie sprzeciwili się tradycyi żołnierskiej, jaka się już poczęła w rodzie Konarskich zagnieżdżać i wszyscy poświęcili się służbie wojskowej a tylko sam Jerzy zagospodarowawszy się, pojął jako małżonkę Helenę Czermińską1), córkę Łukasza z Czermina Czermińskiego, wnuczkę (po matce) Piotra Aleksandra Tarły późniejszego biskupa kijowskiego, a od roku 1722. biskupa poznańskiego. Z sześciu synów i dwóch córek składało się potomstwo Jerzego i Heleny. Majątek rodzinny był już teraz szczupły, więc tez nie pozostawało wnukom możnych ongiś Konarskich nic innego jak wybor między zbroją żołnierską a szatą zakonną. Do klasztoru wstąpiła nawet starsza córka Jerzego, przywdziewając strój panien Franciszkanek – w Chęcinach; młodsza Joanna, wyszła za mąż za Odrowąża Kietlińskiego, sędziego radomskiego. Z sy- -
1) Ks. Łopacki podaje fałszywie imię żony Jerzego: Małgorzata. (Pszczoła polska. Lwów 1820.: Wiadomość biograficzna o życiu i pismach X. Stanisława Konarskiego.)
nów Jerzego dwóch tylko uniknęło murów klasztornych lub zawodu wojskowego. Najstarszy, Michał, doszedłszy do wieku, począł szybko postępować w godnościach i już w roku 1730. był jako kasztelan wiślicki i starosta bachtyński deputatem na Trybunał koronny, z czasem zaś został kasztelanem sandomierskim. Dwaj z kolei młodsi bracia Michała, Stanisław i Władysław, znani pod przybranymi zakonnymi imionami Antoniego i Ignacego, wstąpili do klasztoru Pijarów i tu w krótkim stosunkowo czasie doszli do dość wpływowego stanowiska. (Janocki: Lexicon.) Bogusław wybrał stan żołnierski; zaciągnął się w szeregi wojskowe i widocznie odznaczał się w swoim zawodzie, gdyż doszedł do stopnia majora. Piąty z kolei syn Jerzego, Stefan, miał się cały poświęcić zajęciom gospodarczym, najmłodszym zaś z potomków płci męzkiej był Hieronim znany później pod imieniem Stanisława.
Nie znamy dokładnie ani czasu, ani miejsca urodzenia przyszłego reformatora szkolnictwa. Janocki podaje tylko ogólnikowo początek r. 1700. jako date urodzin bez wymieniania dnia lub miejsca-); podobnie czyni Krajewski3) i w ślad za obydwoma wymienionymi biografami postępujący Albertrandy4). Ten ostatni dorzuca niejako od siebie wiadomość, że miejscem rodzinnem Stanisława była wieś ojczysta "Żarzyce w województwie krakowskiem". Ponieważ Bielski w dziele swem Vita piąlistica zamieścił wzmiankę zupełnie analogiczną (in palatinatu Cracoviensi, villa Zarzyce… natus), a nadto sprecyzował jeszcze dokładnie date urodzin, wymieniając jako dzień tychże 30. września (1700)5), przeto -
2) Lexicon derer itztlebenden Gelehrten in Polen, herausgegeben vom Canonico und Bibliothecae Janozki. Erster Theil. Breslau 1755 (str. 72).
3) Pochwała Stanisława Hieronima Konarskiego w Warszawie 17b3 Przypisy historyczne do pochwały St. Konarskiego (str. 100).