Mogę wybaczyć, jeśli tylko chcę - ebook

Po­dzięko­wa­nia

Każdy z nas jest ar­tystą. Na­sze myśli, słowa i działania są ni­czym pociągnięcia pędzlem. Two­rzy­my dzięki nim nie tyl­ko ob­raz sa­mych sie­bie, ale także wpływa­my na to, jak po­strze­gają sie­bie inni. Dziękuję Bogu za tych wszyst­kich ar­tystów, których umieścił na dro­dze mo­je­go życia, za mo­ich przy­ja­ciół i krew­nych, którzy przez lata na­no­si­li na płótno mo­je­go umysłu ciepłe bar­wy zachęty i uzna­nia – z miłością tworząc to dzieło.

Je­stem wdzięczna za wspa­niałych du­chow­nych, na­uczy­cie­li ze szkółki nie­dziel­nej i in­nych chrześci­jan, z którymi się ze­tknęłam – ich słowa od­cisnęły się złotą czcionką w moim umyśle.

Dziękuję Bogu szczególnie gorąco za wyjątko­we­go ar­tystę – moją Bab­cię ze stro­ny Mamy, która była osobą głęboko wierzącą. Jej ciepłe słowa po­chwały i zachęty w mo­jej po­nu­rej sy­tu­acji spra­wiły, że po­czułam, iż nie­za­leżnie od swo­ich osiągnięć je­stem kimś war­tościo­wym. Od najmłod­szych lat Bab­cia napełniała każdy zakątek mo­je­go umysłu dia­men­ta­mi Słowa Bożego i ozda­biała go mo­dlitwą. Te dro­gie ka­mie­nie po­zo­stały tam, go­to­we, by zabłysnąć, kie­dy w wie­ku czter­na­stu lat moją duszę wypełniło światło Chry­stu­sa i zro­zu­miałam w pełni ich zna­cze­nie.

Dziękuję Bogu również za trud­ne doświad­cze­nia, fio­le­to­we si­nia­ki na mo­jej du­szy, bo­le­sne uwa­gi i za­cho­wa­nia, które po­zo­sta­wiły roz­dar­cia na płótnie mego umysłu. Gdy­by nie wniknęły tam po­nu­re od­cie­nie przy­krych przeżyć, ob­raz byłby po­zba­wio­ny głębi. Ciem­ne bar­wy zmie­sza­ne z ja­sny­mi po­zwo­liły stwo­rzyć ide­al­ny od­cień pur­pu­ry Bożego miłosier­dzia.

Je­stem wdzięczna za Bożą eko­no­mię, w której nic nie idzie na mar­ne. Bóg po­zwo­lił mi wy­ko­rzy­stać do­bre i złe pociągnięcia pędzla, przy­ja­ciół i wrogów, aby z ich po­mocą stwo­rzyć taki ob­raz mo­je­go cha­rak­te­ru, którym war­to się po­dzie­lić – ob­raz pełnego radości zwy­cięzcy.

Szczególną wdzięczność je­stem win­na wy­mie­nio­nym poniżej.

Joan En­glan­der, dzien­ni­kar­ka, która jako pierw­sza przed­sta­wiła moją hi­sto­rię w ru­bry­ce ka­li­for­nij­skie­go cza­so­pi­sma z Ojai w 1982 roku. Na­sze spo­tka­nie było dziełem Boga. To ono za­ini­cjo­wało łańcuch zda­rzeń, które trwają do dziś.

Ger­ry King, moja dro­ga przy­ja­ciółka, re­gio­nal­na re­pre­zen­tant­ka or­ga­ni­za­cji Sto­ne­croft Mi­ni­stries. Po prze­czy­ta­niu ar­ty­kułu, który na­pi­sała Joan, Ger­ry zachęciła mnie do tego, bym zaczęła wygłaszać wykłady w ko­bie­cych or­ga­ni­za­cjach przy­kościel­nych. Dzięki nim przez po­nad dwa­dzieścia pięć lat mogłam dzie­lić się z tysiącami ko­biet w całym kra­ju dobrą no­winą – że one też mogą prze­zwy­ciężyć przeszłość.

Bet­ty Ar­thus, pi­sar­ka, oraz do inni dro­dzy mi przy­ja­cie­le z or­ga­ni­za­cji Tu­es­day’s Chil­dren Chri­stian Wri­ter’s Gro­up. Z drżeniem ser­ca wręczyłam Bet­ty pierw­szy roz­dział mo­jej książki (pierw­szy w moim życiu), prosząc ją o szczerą opi­nię. Gdy­bym do­strzegła u niej choćby cień dez­apro­ba­ty, męczące mnie wątpli­wości jesz­cze by wzrosły (oba­wiałam się, że książka będzie nud­na) i praw­do­po­dob­nie zre­zy­gno­wałabym z całego przed­sięwzięcia. Ale jej spon­ta­nicz­na re­ak­cja: „To jest świet­ne!” dodała mi otu­chy i po­mogła kon­ty­nu­ować pracę.

Etta Mae Pic­kens, moja niezłomna wo­jow­nicz­ka mo­dli­twy. Za każdym ra­zem, kie­dy ogar­niało mnie przygnębie­nie i zniechęce­nie, dzwo­nił te­le­fon i w słuchaw­ce słyszałam jej słodki głos, przy­po­mi­nający mi, że mo­dli się za mnie każdego dnia.

Shaw­na Be­dal, której je­stem bar­dzo wdzięczna za nie­oce­nioną po­moc w po­szu­ki­wa­niach bi­blij­nych.

New Hope Pu­bli­shers, które opu­bli­ko­wało ory­gi­nalną wersję tej książki pod tytułem Sins of a Fa­ther, For­gi­ving the Unfor­gi­va­ble. Będę za to wdzięczna do końca życia.

Ofi­cy­na Wy­daw­ni­cza VO­CA­TIO – en­tu­zjazm, z ja­kim pod­szedł do po­mysłu wy­da­nia wzno­wio­nej wer­sji książki Pre­zes wy­daw­nic­twa, Pan Piotr Wacławik, oka­zał się zaraźliwy. Je­stem mu nie­zmier­nie wdzięczna za jego wiarę w tę książkę i jej przesłanie.

Pat Har­ris, moja naj­droższa, wie­lo­let­nia przy­ja­ciółka (nie mogę wam po­wie­dzieć, jak długo trwa na­sza przy­jaźń, bo Pat za­rze­ka się, że nie jest aż tak sta­ra), która była moim naj­wier­niej­szym ki­bi­cem.

Jer­ry Chap­pell, mój nieżyjący już mąż, który przez czter­dzieści sie­dem cu­dow­nych lat był moim naj­większym fa­nem. Je­stem mu wdzięczna, że mnie nie opuścił, kie­dy pisałam pierwszą wersję tej książki, je­stem mu wdzięczna za jego cier­pli­wość, która cza­sa­mi wy­sta­wia­na była na ciężką próbę. Kie­dyś wkro­czył do mo­je­go biu­ra (mimo ta­blicz­ki ostrze­gaw­czej, która głosiła: „Stre­fa za­grożenia”), py­tając nieśmiało: „Ko­cha­nie, czy za­mie­rzasz jesz­cze kie­dykolwiek wy­brać się do skle­pu?”.Wstęp

Kto z nas nig­dy nie zo­stał zra­nio­ny? Nig­dy nie po­czuł, że dzie­je mu się krzyw­da? Nie za­znał pust­ki od­rzu­ce­nia? Czy­jej du­szy nie wypełniła nig­dy piekąca niechęć czy nie­na­wiść?

Choć nie wszy­scy doświad­czy­li prze­mo­cy w pełnym zna­cze­niu tego słowa, każdy z nas czuł się kie­dyś wy­ko­rzy­sta­ny, źle po­trak­to­wa­ny. Każdy kie­dyś pod­dał się po­ku­sie użala­nia się nad sobą. Ale uwa­ga! Użala­nie się nad sobą jest ty­po­we dla men­tal­ności ofia­ry. Jeśli po­zwo­li­my temu sta­no­wi trwać i roz­wi­jać się, może za­mie­nić się w pułapkę, która przy­spo­rzy nam cier­pień znacz­nie większych niż te, których przy­czyną mógłby być ja­ki­kol­wiek na­past­nik z zewnątrz, pułapkę, w której nic nig­dy nie może ulec po­pra­wie, a tyl­ko wzra­sta zgorzk­nie­nie.

Te­ma­tem tej książki jest prze­trwa­nie i zwy­cięstwo. Mi­lio­nom lu­dzi udało się prze­trwać w trud­nych życio­wych sy­tu­acjach, ale tyl­ko nie­wie­lu po­tra­fiło na­prawdę przezwy­ciężyć przeszłość – i pójść da­lej. Na czym po­le­ga różnica? Ci pierw­si prze­trwali mimo dra­ma­tycz­nych oko­licz­ności, lecz nig­dy nie uwol­ni­li się od bólu. Przeżyli, ale jak­by nie byli żywi. Tkwią uwięzie­ni w położeniu ofia­ry, ob­wi­niając in­nych za własne pro­ble­my. Niektórzy otu­lają się w łach­ma­ny użala­nia się nad sobą, wloką za sobą swo­je krzyw­dy ni­czym brudną i postrzępioną przy­tu­lankę, nie po­zwa­lając, by im ją kto­kol­wiek ode­brał. Inni rzu­cają ogni­ste oskarżenia nie­na­wiści na niewin­nych ob­ser­wa­torów, używając słów lub po­cisków. Inni wresz­cie prze­kli­nają swo­je cier­pie­nie, patrząc pu­sto zza krat więzie­nia, które sami so­bie stwo­rzy­li swoją ne­ga­tywną po­stawą. Nie do­strze­gają klu­cza, który wisi tuż obok – klu­cza do wol­ności.

Zwy­cięzcom nie tyl­ko udało się prze­trwać w ciężkich i bo­le­snych doświad­cze­niach, lecz także do­strzec znaj­dujący się w zasięgu ręki klucz i mądrze go wy­ko­rzy­stać. Otwar­li drzwi swo­jej klat­ki, którą była ich przeszłość, i wy­ko­rzy­stali przeżyty dra­mat jako drogę do wol­ności. Za­mie­ni­li łach­ma­ny użala­nia się nad sobą na prak­tycz­ne odzie­nie od­po­wie­dzial­ności za własne życie. Stąpają z siłą i wdziękiem. Od­dy­chają pełną pier­sią i cieszą się tym życiem, wiedząc, iż żadne prze­ciw­ności losu, żadne cier­pie­nie już nig­dy im tej wol­ności nie od­bie­rze.

Choć w tej książce jest i cier­pie­nie, i strach, i roz­cza­ro­wa­nie, tak na­prawdę jest to książka o na­dziei i zwy­cięstwie. Nie zo­stała ona na­pi­sa­na przez grupę ob­ser­wa­torów cu­dze­go cier­pie­nia czy też przez zespół fa­chowców pro­wadzących teo­re­tycz­ne de­ba­ty nad tym, jak ci, którzy zo­stali do­tkli­wie zra­nie­ni, mogą po­ra­dzić so­bie ze swym bólem. Nie jest to też książka ta te­mat: „Ktoś mnie skrzyw­dził, ale ja żyję da­lej”. Jest to hi­sto­ria o Bożej mocy i łasce.

Au­to­rem tej książki jest ktoś, kto od najmłod­szych lat żył w śro­do­wi­sku pełnym prze­mo­cy, doświad­czył wie­le bólu i krzywd, a także pu­stoszącej siły gnie­wu i żalu, a jed­nak nie tyl­ko udało mu się prze­trwać, lecz także prze­zwy­ciężyć przeszłość.

Przez po­nad dwa­dzieścia pięć lat wygłaszałam wykłady dla ko­biet i w tym cza­sie co­raz bar­dziej utwier­dzałam się w prze­ko­na­niu, że większość z nas po­trze­bu­je po­mo­cy, by uwol­nić się od bo­le­snej przeszłości. Po­trze­bu­je­my kogoś, kto pomoże nam wy­ro­bić w so­bie od­po­wie­dzial­ność wo­bec Boga i lu­dzi, abyśmy mo­gli po­ra­dzić so­bie z na­szym bólem i stać się tacy, ja­ki­mi chciałby wi­dzieć nas Bóg – i ja­ki­mi my sami w głębi ser­ca pra­gnie­my być.Roz­dział pierw­szy Grze­chy ojca

Pa­trzyłam na stojące obok sie­bie dwie trum­ny. Jed­na po­kry­ta była kwia­ta­mi, a na wstęgach wid­niały słowa: „Na­szej uko­cha­nej mat­ce i sio­strze”. To była moja ma­co­cha. Na dru­giej nie było wieńców, tyl­ko jed­na czer­wo­na róża – sa­mot­ny sym­bol pamięci o moim ojcu.

Przy­gnie­cio­na ciężarem żalu i po­czu­cia winy, w mil­cze­niu ocie­rałam łzy. Myśli kłębiły się w mo­jej głowie: Czy znów do­znałam porażki? Czy mogłam temu za­po­biec? Może po­win­nam była go za­strze­lić daw­no temu, o czym skry­cie ma­rzyłam… Gdy­bym tak zro­biła, to wszyst­ko nig­dy by się nie wy­da­rzyło…

Oj­ciec za­wsze był agre­syw­ny. On bije mamę, a ja w prze­rażeniu kulę się w kącie – to moje pierw­sze wspo­mnie­nia z dzie­ciństwa. Za­ty­kałam uszy, żeby nie słyszeć jej krzy­ku.

Mój brat Char­les uro­dził się, kie­dy miałam trzy lata, a na­sza sio­stra Chri­sti­ne przyszła na świat czte­ry lata później. Szyb­ko zaczęłam im mat­ko­wać, i to nie tyl­ko ro­dzeństwu, lecz także na­szej młod­ziut­kiej ma­mie, star­szej ode mnie le­d­wie o piętnaście lat.

Kie­dy Char­les był mały, często przez sen wy­my­kał się nocą z łóżecz­ka i ru­szał w stronę drzwi wejścio­wych. Z ocza­mi roz­sze­rzo­ny­mi z prze­rażenia, skamląc ni­czym prze­stra­szo­ne zwierzątko, na czwo­ra­kach lu­na­ty­ko­wał w ich kie­run­ku – to były roz­pacz­li­we wysiłki małego chłopczy­ka, który podświa­do­mie pragnął uciec z miej­sca, w którym przyszło mu żyć.

Byłam od­po­wie­dzial­na za to, żeby jak naj­szyb­ciej od­nieść bra­ta do jego łóżecz­ka. Mama nie mogła tego zro­bić. Za bar­dzo się bała, że jej naj­mniej­szy ruch mógłby obu­dzić ojca. Cza­sa­mi jed­nak spałam zbyt moc­no i nie ocknęłam się na czas. Wte­dy oj­ciec, wściekły, że go obu­dzo­no, zry­wał się z łóżka i chwy­tał wątłe ciałko Char­le­sa.

– Już ja od­uczę tego gnoj­ka… bu­dzić mnie w środ­ku nocy – mam­ro­tał, wy­mie­rzając ko­lej­ne ude­rze­nia skórza­nym pa­sem.

– Cly­de, błagam cię, prze­stań, to tyl­ko dziec­ko! – jęczała mama, chwy­tając ojca za ręce.

– Za­mknij się, Es­ther! Nie wtrącaj się! – od­po­wia­dał.

– Ale on nie zro­bił tego umyślnie! On cho­dzi we śnie! – łkała.

– W ta­kim ra­zie to go obu­dzi – war­czał oj­ciec.

Próby po­wstrzy­ma­nia ojca za­wsze kończyły się dla mamy tak samo. Po­wa­lo­na na podłogę, zo­sta­wała już na niej, ze­sztyw­niała ze stra­chu. Wie­działa, że dal­sza in­ter­wen­cja tyl­ko bar­dziej go rozwście­czy i spra­wi, że Char­les obe­rwie jesz­cze moc­niej. Wzdry­gałam się, słysząc sma­gnięcia pa­ska, który ude­rzał w de­li­kat­ne, małe ciałko mo­je­go bra­ta. Jego krzyk roz­dzie­rający spokój nocy wypełniał moje ser­ce co­raz głębszym po­czu­ciem winy.

Leżałam w bez­ru­chu, wstrzy­mując dech ze stra­chu. Do­pie­ro kie­dy do­bie­gał do mo­ich uszu re­gu­lar­ny od­dech ojca, na pal­cach pod­cho­dziłam do łóżecz­ka Char­le­sa i głaskałam jego wil­gotną twa­rzyczkę. „Prze­pra­szam, że nie obu­dziłam się na czas”, szep­tałam, a moje łzy mie­szały się z jego łzami.

– Wszyst­kie­go naj­lep­sze­go z oka­zji uro­dzin, ko­cha­nie! Od dziś nie je­steś już dziec­kiem – po­wie­działa mama z uśmie­chem na twa­rzy i błyskiem dumy w oczach. – Pomyśl życze­nie i zdmuch­nij świecz­ki.

Wpa­try­wałam się w kil­ku­war­stwo­wy cze­ko­la­do­wy tort po­kry­ty pu­szy­stym białym kre­mem. Brzeg tor­tu zdo­biły różowe kwiat­ki o drob­nych zie­lo­nych list­kach. Nad nimi zaś tkwiło roz­sta­wio­nych sy­me­trycz­nie trzy­naście bladozie­lo­nych świe­czek. „Wszyst­kie­go naj­lep­sze­go, Kit­ty!” – głosił ama­ran­to­wy na­pis, wy­ka­li­gra­fo­wa­ny sta­ran­nie na środ­ku z drob­ny­mi kwia­tusz­ka­mi za­miast kro­pek nad każdym „i”.

– Jest taki piękny, mamo! Dziękuję.

Mama za­wsze przy­wiązywała wielką wagę do uro­dzin. Nig­dy nie za­po­mniała upiec nam ulu­bio­ne­go tor­tu i jak da­le­ko sięgam pamięcią, za­wsze zachęcała nas, żebyśmy za­pra­sza­li tego dnia na­szych ko­legów i koleżanki. Ale nie tym ra­zem.

Za­mknęłam oczy i w myślach wy­po­wie­działam życze­nie. Chciałabym, żeby tata umarł.

Choć trzy­na­ste uro­dzi­ny miały dla mnie szczególne zna­cze­nie, w ostat­niej chwi­li odwołałam przyjęcie. Nie chciałam, żeby mama czuła się skrępo­wa­na. Miała pod­bi­te i opuch­nięte pra­we oko, a na szczęce wyraźne sińce. Wie­działam, że będzie chciała kryć tatę i skłamie, a tego bym nie zniosła.

Mama spra­wiała wrażenie po­god­nej, mimo to at­mos­fe­ra była ra­czej posępna. Rzu­ciłam okiem na Char­le­sa, którego te­raz na­zy­wa­liśmy Chuc­kiem. Sie­dział wspar­ty na łokciach, ze zwie­szoną głową. Nie byłam pew­na, czy ma za­mknięte oczy, czy też wpa­tru­je się po pro­stu we wzór na ce­ra­cie. Z le­wej stro­ny sie­działa na­sza sześcio­let­nia sio­stra, Chris. Jej złote włosy lśniły. Z oka­zji mo­ich uro­dzin wy­szczot­ko­wała je szczególnie sta­ran­nie. Nie mogła ode­rwać wzro­ku od tor­tu; nie­cier­pli­wie cze­kała, kie­dy od­kroję pierw­szy kawałek – wie­działa, że to ona do­sta­nie następną porcję. Ni­czym pełen wdzięku mo­tyl ma­chała drob­ny­mi rączka­mi, sta­rając się roz­pro­szyć dym tlących się świe­czek, pod­czas gdy ja i mama wyj­mo­wałyśmy je z tor­tu i zbie­rałyśmy na spodek.

Miej­sce taty było pu­ste. Ze­rwał się od stołu już wcześniej, jak zwy­kle rzu­cając groźby pod na­szym ad­re­sem. Po­nie­waż w cza­sie posiłku zbie­ra­liśmy się za stołem w kom­ple­cie, była to dla nie­go do­sko­nała oka­zja do gro­mie­nia nas za wszyst­kie na­sze występki, rze­czy­wi­ste lub uro­jo­ne. Kto nie stra­ciłby ape­ty­tu, słysząc za­po­wiedź kary, która go spo­tka, gdy tyl­ko skończy jeść? Uro­dzi­ny nie sta­no­wiły wyjątku.

– Mniam, jest taki pysz­ny! To naj­lep­szy tort, jaki kie­dy­kol­wiek zro­biłaś, ma­mu­siu! – po­wie­działam z ożywie­niem, zer­kając w stronę Chuc­ka. Mla­skałam głośno, zli­zując krem z palców, kie­dy nałożyłam so­bie pierw­szy nasączo­ny pon­czem kawałek. Ob­ser­wo­wałam re­akcję bra­ta, wie­działam, jak bar­dzo lubi cze­ko­la­do­wy tort. Po­wo­li pod­niósł głowę i śle­dził wzro­kiem porcję, którą prze­su­wałam w jego kie­run­ku. Kie­dy ta­le­rzyk ze sma­kołykiem zna­lazł się tuż przed nim, jego smut­ne nie­bie­skie oczy od­zy­skały blask.

Okru­cieństwo ojca i jego zmien­ne na­stro­je były bez­u­stan­nie przy­czyną na­szej dez­orien­ta­cji. Choć wy­da­wało się, że lubi niektóre na­sze do­mo­we zwierzątka, inne po­tra­fił zabić bez wyraźnego po­wo­du.

Pew­ne­go so­bot­nie­go popołudnia wróciłam do domu od sąsiadów, których dziećmi zaj­mo­wałam się przez cały dzień. Umie­rałam z głodu, a już od pro­gu po­czułam ape­tycz­ny za­pach smażone­go kur­cza­ka.

– Pach­nie prze­pysz­nie! – zawołałam do mamy, stając w drzwiach kuch­ni. Mama nie odwróciła się w moją stronę, nie przy­wi­tała mnie uśmie­chem, jak to miała w zwy­cza­ju. Na­wet mi nie od­po­wie­działa. Tkwiła nie­ru­cho­mo przy ku­chen­ce.

– Coś się stało, mamo? – za­nie­po­koiłam się.

W końcu odwróciła się do mnie. Po jej twa­rzy spływały łzy.

– Two­ja sio­strzycz­ka cię po­trze­bu­je – po­wie­działa z tru­dem.

– Dla­cze­go? Co się stało?

Mama za­gryzła górną wargę, sta­rając się po­wstrzy­mać jej drżenie, i skinęła głową w kie­run­ku po­ko­ju Chris.

Przez chwilę stałam pod drzwia­mi, słuchając szlo­chu, który do­bie­gał ze środ­ka.

– Ko­cha­nie, to ja – po­wie­działam w końcu, po­wo­li otwie­rając drzwi. Chris sie­działa na podłodze opar­ta o łóżko, z twarzą ukrytą w dłoniach. Miała na so­bie swoją ulu­bioną marsz­czoną su­kienkę, którą tak trud­no się pra­so­wało. Wie­działam, jak bar­dzo się za­wsze sta­rała, żeby jej nie ubru­dzić, dla­te­go byłam za­sko­czo­na, widząc na niej ciem­no­czer­wo­ne pla­my. Sio­stra rzu­ciła się w moje ra­mio­na.

Czy to krew? Ser­ce we mnie za­marło.

– Co się dzie­je, maleńka? Ska­le­czyłaś się?

Chris za­rzu­ciła mi ręce na szyję i przy­tu­liła się do mnie z całej siły. Jej ciałem wstrząsały dresz­cze, kie­dy za­nosząc się od płaczu, wy­krztu­siła w końcu:

– Moja Hen­riet­ta nie żyje.

O nie! Tyl­ko nie jej ulu­bio­ne pi­sklę!

Po­przed­niej wio­sny je­den z na­szych zna­jo­mych po­da­ro­wał każdemu z nas far­bo­wa­ne wiel­ka­noc­ne pi­sklę. To były najsłod­sze i naj­mil­sze stwo­rze­nia, ja­kie kie­dy­kol­wiek wi­działam w życiu. Trzy pu­szy­ste ku­lecz­ki – różowa, nie­bie­ska i po­ma­rańczo­wa – dzięki którym na­sze dni stały się jaśniej­sze. Chris od razu na­zwała swo­je pi­sklę Hen­riettą i wkrótce stały się nie­rozłączne. Mie­siąc później z dumą pre­zen­to­wała nam, jak to na­uczyła Hen­riettę przy­bie­gać na zawołanie. Co­dzien­nie po po­wro­cie ze szkoły Chris z im­pe­tem wpa­dała w ku­chen­ne drzwi, otwie­rała je z roz­ma­chem i od pro­gu wołała: „Hen­rietta! Hen­rietta!”.

Hen­riet­ta po­ja­wiała się nie­mal na­tych­miast i za­czy­nała ocie­rać się pie­rzastą główką o nogi Chris, prze­ci­skając się w tę i z po­wro­tem pomiędzy jej nóżkami, dopóki Chris nie uniosła jej z podłogi i nie wzięła w objęcia.

„Tyl­ko du­sza dziec­ka może pojąć głęboką miłość łączącą zwierzątko i kogoś, kto się o nie trosz­czy – za­pi­sałam w swo­im pamiętni­ku tego dnia. – Wszyst­kie żywe stwo­rze­nia od­wza­jem­niają miłość. Dziec­ko także po­trze­bu­je tego uczu­cia i pra­gnie je oka­zy­wać”.

Myślałam o tym, że Chris całą swoją miłość do ojca, który nig­dy nie oka­zał nam cie­plej­szych uczuć, prze­lała na to małe stwo­rze­nie, w pełni tę miłość od­wza­jem­niające. „Moja Hen­riet­ta” – mru­czała często, szczęśliwa, gładząc czer­wo­ne piórka swo­jej ulu­bie­ni­cy, którą tuliła w ra­mio­nach. Hen­riet­ta przy­my­kała oczy, nig­dy się nie wy­ry­wała, nie próbowała ucie­kać. Te piesz­czo­ty naj­wy­raźniej spra­wiały jej przy­jem­ność. O zmierz­chu niechętnie po­zwa­lała mo­jej sio­strze umieścić się klat­ce, w której miała bez­piecz­nie spędzić noc ra­zem z po­zo­stałymi kurczętami.

– Jak to się stało? – za­py­tałam, od­su­wając Chris od sie­bie na tyle, żebym mogła zo­ba­czyć jej buzię.

Nie byłam przy­go­to­wa­na na jej od­po­wiedź. Oczy Chris zwęziły się. Drżącymi war­ga­mi wy­ce­dziła przez zaciśnięte zęby:

– Tata ją zabił. – Drżała, uwal­niając po­wstrzy­my­wa­ny dotąd ból. – Zabił je wszyst­kie. Na­sze kur­czacz­ki. Two­je­go, Chuc­ka i moją Hen­riettę. I zmu­sił mnie, żebym na to pa­trzyła. Nie po­zwo­lił mi odejść.

Nie! Jak on mógł to zro­bić! Łzy popłynęły mi z oczu, spływały na włosy wtu­lo­nej we mnie Chris. Przy­garnęłam ją moc­no do sie­bie. Obie drżałyśmy.

– Tak mi przy­kro, ko­cha­nie – płakałam ra­zem z nią.

Ale ona chciała mówić. Mu­siała wy­ra­zić słowa­mi to prze­rażające przeżycie.

– Wyszłam na dwór, bo chciałam się po­ba­wić z Hen­riettą, ale tata już tam był. Stał nad klatką. Po­wie­dział, że na mnie cze­kał. Kazał mi stanąć obok, bo chce mi coś po­ka­zać. Po­tem chwy­cił two­je­go kur­cza­ka, wyciągnął go z klat­ki i za­trzasnął drzwicz­ki. Trzy­mał go wy­so­ko i po­wo­li zaczął wykręcać mu szyję. Zaczęłam płakać. Odwróciłam się i po­biegłam w stronę domu, ale wte­dy wrzasnął: „Wra­caj tu na­tych­miast! Masz się stąd nie ru­szać!”. Kwia­tu­szek, twój kur­czak, rzu­cał się po zie­mi, umie­rając w kon­wul­sjach, a tata tym­cza­sem złapał kurczątko Chuc­ka. Kie­dy zro­bił to samo z Bes­sie, wie­działam, że moją Hen­riettę zo­sta­wił so­bie na ko­niec.

Kie­dy Chris wresz­cie wy­rzu­ciła to z sie­bie, za­niosła się szlo­chem. Przy­tu­liłam ją z całej siły, ale jej ból był jak la­wi­na, której nie sposób za­trzy­mać. Do­tarła wresz­cie do punk­tu kul­mi­na­cyj­ne­go swej strasz­nej opo­wieści.

– Zaczęłam krzy­czeć. Wołałam: „Tato, proszę, nie rób krzyw­dy Hen­riet­cie!”. Ale on nie zwra­cał na mnie uwa­gi. Wie­działam, że Hen­riet­ta jest prze­rażona. Przed chwilą wi­działa, jak jed­no po dru­gim umie­ra jej ro­dzeństwo. Ma­chała skrzydłami, próbując wy­do­stać się z klat­ki. Nie chciałam oglądać jej śmier­ci, ale kie­dy się odwróciłam, tata zno­wu zaczął wrzesz­czeć: „Jeśli cho­ciaż drgniesz, stłukę cię tak, że po­pa­miętasz do końca życia!”. Sięgnął po Hen­riettę i złapał ją za główkę. Jed­nym skrzydłem za­cze­piła o drzwicz­ki i wte­dy zaczęła głośno gda­kać. Wie­działam, że to ją boli, ale tata po pro­stu szarpnął jesz­cze moc­niej i wy­do­był ją wresz­cie z klat­ki. Potrząsał nią i ob­ra­cał, trzy­mając ją za głowę, i pod­cho­dził do mnie co­raz bliżej, żebym mu­siała na to pa­trzeć. W końcu cisnął nią o zie­mię tak moc­no, że jej szyj­ka się złamała i krew trysnęła na­około, aż na moją su­kienkę.

Sie­działam ze ściśniętym ser­cem, z tru­dem po­wstrzy­my­wałam spazm płaczu. Bied­na mała Chris. Za­wsze tak bar­dzo bała się wi­do­ku krwi!

– Krzy­czałam co­raz głośniej, ale tata nie po­zwa­lał mi się po­ru­szyć. „Za­mknij się!”, wrzesz­czał. „I nie za­my­kaj oczu. Nie po­win­niście tak bar­dzo przy­wiązywać się do rze­czy. Masz pa­trzeć!”. Stał tam i uśmie­chał się, kie­dy ciało Hen­riet­ty w drgaw­kach rzu­cało się po zie­mi. Zo­ba­czyłam w tra­wie jej małą główkę. Miała otwar­te oczy, tak jak­by i ona mu­siała to wszyst­ko oglądać. Usko­czyłam, kie­dy jej pióra otarły się o moje nogi, a tata, widząc to, zaczął się śmiać. Pod­ska­ki­wałam da­lej, tupiąc i próbując strząsnąć z sie­bie krew. A tata śmiał się co­raz głośniej i głośniej.

Chris, zupełnie wy­czer­pa­na, wtu­liła twarz w moje ramię. Łkała ci­chut­ko, z tru­dem łapiąc od­dech. Usiadłam na łóżku, obej­mując moc­no sku­loną na mo­ich ko­la­nach siostrę. Kołysałam ją w mil­cze­niu. Co mogłam po­wie­dzieć, żeby złago­dzić jej ból?

Na­gle prze­rażająca myśl prze­mknęła mi przez głowę i ser­ce we mnie za­marło. Och, nie! Nic dziw­ne­go, że mama była taka zdru­zgo­ta­na! Ona, która za­wsze pielęgno­wała każdego przy­nie­sio­ne­go przez nas do domu ran­ne­go ptasz­ka, ona, która ko­chała wszyst­ko, co ma pióra, zo­stała zmu­szo­na przez ojca do opra­wie­nia i przyrządze­nia na ko­la­cje na­szych ulu­bieńców! To strasz­ne! Nie wiem, jak w ogóle uda nam się prze­brnąć przez cze­kający nas posiłek!

Pod­czas ko­la­cji pa­no­wała praw­dzi­wie gro­bo­wa at­mos­fe­ra. Tyl­ko oj­ciec za­ja­dał ze sma­kiem, głośno mlaszcząc i ob­li­zując pal­ce z tłuszczu. Chris na­wet pod groźbą la­nia nie przełknęłaby ani kęsa ze stojącej przed nią por­cji kur­cza­ka. Żeby odwrócić od niej uwagę taty, sta­ra­liśmy się robić jak naj­więcej za­mie­sza­nia. Nakłada­liśmy mięso, dzie­li­liśmy je na kawałki, przekłada­liśmy z ta­le­rza na ta­lerz… Ale nie bra­liśmy go do ust. Sku­ba­liśmy tyl­ko wa­rzy­wa, pod­czas gdy Chris wo­dziła wi­del­cem po ziem­nia­cza­nym purée i gme­rała w fa­sol­ce, od­dzie­lając jed­no ziarn­ko od dru­gie­go.

Na szczęście tata nie za­uważył, że nie jadła.

Po­zwo­lił Chris odejść od stołu do­pie­ro wte­dy, gdy zaczęła wy­mio­to­wać. Kie­dy ru­szyła bie­giem do łazien­ki, zawołał za nią:

– Jesz­cze nig­dy nie jadłem tak pysz­ne­go kur­cza­ka!

I roześmiał się. Już wcześniej zda­rzało mi się od­czu­wać do nie­go nie­na­wiść, ale nig­dy dotąd nie paliła mo­jej du­szy z taką siłą. Kie­dy odkładał kost­ki na od­dziel­ny ta­le­rzyk, ukryłam prędko dłonie pod stołem i za­cisnęłam je w pięści. „Nie­na­widzę cię, nie­na­widzę! – krzy­czałam w du­chu, prze­pełnio­na wściekłością. – Kie­dyś cię za­biję!”.

Kie­dy miałam czter­naście lat, nie­na­wi­dziłam ojca z całego ser­ca. Byłam bez­sil­na, czułam się, jak­bym tkwiła w pułapce. Często bu­dziłam się w nocy, wy­czer­pa­na po­wta­rzającymi się kosz­ma­ra­mi. Śniłam, że ręce miałam skrępo­wa­ne na ple­cach, ale ka­za­no mi robić różne rze­czy. „Nie mogę, mam związane ręce!” – krzy­czałam. Ale jakiś głos bez twa­rzy wciąż po­wta­rzał po­le­ce­nia. Miałam wy­ko­ny­wać pro­ste czyn­ności, ale nie byłam w sta­nie tego zro­bić bez użycia rąk. Wie­le razy bu­dził mnie mój własny krzyk. Słyszałam swój głos: „Nie mogę, nie mogę!”. Ze stra­chem kładłam się spać.

W końcu zdałam so­bie sprawę z rze­czy oczy­wi­stej: choć bar­dzo tego pragnę, nie je­stem w sta­nie chro­nić swo­jej ro­dzi­ny. Ma­rzyłam, że pew­ne­go dnia uciek­nie­my gdzieś da­le­ko, ale wie­działam, że to nie­możliwe. Oj­ciec ostrze­gał nas: „Jeśli piśnie­cie ko­mu­kol­wiek cho­ciaż słówko, gorz­ko tego pożałuje­cie!”.

Czuł się bez­piecz­nie w na­szym małym tek­sańskim mia­stecz­ku. Był tam zna­ny i lu­bia­ny. „Żaden sąd mnie nie skaże – prze­chwa­lał się. – Za­wsze mogę się wytłuma­czyć chwi­lową nie­po­czy­tal­nością”. Nikt nie po­dej­rze­wał praw­dy, na­wet moi naj­bliżsi przy­ja­cie­le. Nie mie­li pojęcia, ile cier­pie­nia i bólu kryło się za za­mkniętymi drzwia­mi na­sze­go porośniętego różami i oto­czo­ne­go sta­ran­nie sko­szo­nym traw­ni­kiem domu. Dla nich byłam zwykłą, bez­troską na­sto­latką, której naj­większym zmar­twie­niem jest to, w co się ubrać i z którym chłopcem umówić się na randkę.

Na­sze życie było tak ide­al­nie z po­zo­ru, że niektóre moje koleżanki na­wet mi za­zdrościły.

– Ty to masz szczęście, Kit­ty! – po­wie­działa mi kie­dyś koleżanka z kla­sy. – Two­ja mama jest młoda, ślicz­na i prze­miła, a twój tata jest naj­przy­stoj­niej­szym mężczyzną, ja­kie­go wi­działam. Te fan­ta­stycz­ne nie­bie­skie oczy, fa­lujące kasz­ta­no­we włosy… Tak ci za­zdroszczę! Chciałabym być na two­im miej­scu.

– Nig­dy tak nie mów! Nig­dy nie pra­gnij być na cu­dzym miej­scu – od­po­wie­działam szorst­ko, chwy­tając ją za ra­mio­na i sil­nie potrząsając. – Bądź wdzięczna za to, kim je­steś i za ta­kie życie, ja­kie to­bie przy­padło w udzia­le.

Pa­trzyła z za­sko­cze­niem w moje wypełniające się łzami oczy. Odwróciłam się i odeszłam szyb­kim kro­kiem.

Swój strach i nie­na­wiść ukry­wałam sta­ran­nie pod maską uśmie­chu i po­czu­cia hu­mo­ru, ale zda­wałam so­bie sprawę z tego, że długo tak nie wy­trzy­mam. Mu­siałam coś zro­bić. Ale co? Jaki mie­liśmy wybór?

Uro­dziłam się w połowie lat trzy­dzie­stych i do­ra­stałam w okre­sie, w którym Sta­ny Zjed­no­czo­ne nie podźwignęły się jesz­cze po wiel­kim kry­zy­sie¹. Nie było jesz­cze ośrodków dla mal­tre­to­wa­nych ko­biet i dzie­ci, które ofia­rom do­mo­wej prze­mo­cy udzie­lałyby po­mo­cy fi­nan­so­wej czy bezpłat­nej po­ra­dy praw­nej. Większość bi­tych i wy­ko­rzy­sty­wa­nych ko­biet przyj­mo­wała taką po­stawę jak moja mat­ka, stwier­dzając: „Przy­zwo­ici lu­dzie nie piorą pu­blicz­nie swo­ich brudów”.

Zresztą co mógł zro­bić ktoś z zewnątrz? Mu­sie­liśmy ra­dzić so­bie sami.

Byłam sfru­stro­wa­na. Próbowałam do­ciec przy­czyn, dla których oj­ciec tak nas trak­tu­je, ale nie byłam w sta­nie tego zro­zu­mieć. Nie był al­ko­ho­li­kiem, nie znęcał się nad nami w pi­jac­kim oszołomie­niu. Pił rzad­ko. Zda­rzyło się, że parę razy wrócił do domu po kil­ku pi­wach. Był wte­dy tak po­tul­ny, że w ogóle się go nie baliśmy. Żałowałam wręcz, że nie pije częściej.

Nie raz, nie dwa za­sta­na­wiałam się, dla­cze­go moja mama za nie­go wyszła, zwłasz­cza że była wówczas taka młod­ziut­ka. Wkrótce po­znałam od­po­wiedź na to py­ta­nie, ale ona tyl­ko wzmogła moje pra­gnie­nie uwol­nie­nia się od ojca.Roz­dział dru­gi Nieświa­do­ma pan­na młoda

Któregoś dnia, wkrótce po mo­ich czter­na­stych uro­dzi­nach, mama i ja pra­co­wałyśmy w ogro­dzie. Przy­ci­nałyśmy więdnące iry­sy na ra­ba­cie, z której mama była bar­dzo dum­na. Popołudnio­we słońce ob­le­wało światłem przej­rzy­ste płatki kwiatów, spra­wiając, że wyglądały ni­czym barw­ne pla­my w od­cie­niach głębo­kiej pur­pu­ry, błękitu, żółci i złota, wypełniające po­wie­trze słod­kim za­pa­chem przy każdym le­ciut­kim po­wie­wie wia­tru.

– Mamo, dla­cze­go wyszłaś za tatę w tak młodym wie­ku? – za­py­tałam, wręczając jej bu­kiet, do którego zaczęła dołączać ucięte przed chwilą iry­sy.

Nic nie od­po­wie­działa.

– Wiem, że two­ja mama i twój tata byli świet­ny­mi ro­dzi­ca­mi. Z ro­dzeństwem też się do­ga­dy­wałaś. Wiem, że byliście bied­ni, bo dzia­dek był in­wa­lidą. Pew­nie było wam ciężko prze­pro­wa­dzać się ciągle z miej­sca na miej­sce w po­szu­ki­wa­niu pra­cy, ale byliście prze­cież szczęśliwi. Co cię pod­ku­siło, żeby w wie­ku czter­na­stu lat opuścić ro­dziców i wyjść za mąż? Ja so­bie na­wet nie mogę wy­obra­zić, żebym te­raz miała iść do ślubu.

Ciągle nie było od­po­wie­dzi.

– Jak to możliwe, że bab­cia ci po­zwo­liła?

Mama uniosła się z klęczek, od­chy­liła się, roz­pro­sto­wała ple­cy i po­wo­li zaczęła snuć opo­wieść.

– Ktoś przed­sta­wił mi Cly­de’a wkrótce po tym, jak prze­pro­wa­dzi­liśmy się do Okla­ho­my. Zaczął nas od­wie­dzać. Często ze mną roz­ma­wiał. Był przy­stoj­nym, pew­nym sie­bie osiem­na­sto­lat­kiem i jego za­in­te­re­so­wa­nie mi po­chle­biało. Ucho­dził za naj­lepszą par­tię w na­szym mia­stecz­ku, a tym­cza­sem to właśnie ja mu się spodo­bałam. Ja, nieśmiała dziew­czy­na, która le­d­wie co skończyła czter­naście lat.

– Naj­lepszą par­tią? Na czym to właści­wie po­le­gało?

– Tak się o nim mówiło po pro­stu. Wi­działam, jak inne dziew­czy­ny wciąż się koło nie­go kręcą. Ale two­ja bab­cia nie po­zwa­lała mu się ze mną spo­ty­kać. Uważała, że je­stem za młoda. Ale on i tak do nas przy­cho­dził. Był cza­rujący. No i sta­le prze­ko­ny­wał bab­cię, żeby nie bro­niła nam się wi­dy­wać. W końcu po­wie­działa mu, że jeśli chce, może cho­dzić z nami do kościoła i sia­dać obok mnie. Ale nadal nie zga­dzała się, żeby za­brał mnie na randkę. Na­sza ro­dzi­na nig­dy nie opusz­czała nie­dziel­ne­go nabożeństwa. Wkrótce i Cly­de zaczął bywać w koście­le re­gu­lar­nie.