Nad Niemnem (Eliza Orzeszkowa) - opracowanie - ebook
Nad Niemnem (Eliza Orzeszkowa) - opracowanie - ebook
"W ebooku znalazły się:
- kalendarium życia i twórczości oraz biografia Elizy Orzeszkowej;
- charakterystyka epoki pozytywizmu;
- omówienie-streszczenie treści powieści "Nad Niemnem";
- geneza i budowa powieści "Nad Niemnem";
- charakterystyka głównych bohaterów utworu;
- omówienie najważniejszych problemów powieści "Nad Niemnem";
- bibliografia – wybrana literatura przedmiotowa."
Kategoria: | Opracowania i Wypracowania |
Zabezpieczenie: |
Watermark
|
ISBN: | 978-83-7699-252-5 |
Rozmiar pliku: | 837 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Kalendarium życia i twórczości
Eliza Orzeszkowa
6 czerwca 1841 r. – urodziła się w Miłkowszczyźnie w okolicach Grodna.
w latach 1852-1857 – pobierała nauki na pensji u sakramentek w Warszawie, gdzie przyjaźniła się z Marysią Wasiłowską, późniejszą Marią Konopnicką.
1858 r. – wyszła za mąż za Piotra Orzeszkę.
w latach 1859-1863 – w majątku męża, Ludwinowie pod Kobryniem, Eliza prowadzi działalność oświatową na wsi. Jest aktywną działaczką stronnictwa białych. Należy do służb pomocniczych powstania styczniowego. Ukrywa w swoim domu, po czym przewozi przez kordon do Królestwa Polskiego Romualda Traugutta.
1865 r. – wróciła do Miłkowszczyzny, gdy jej mąż został zesłany do guberni permskiej.
1866 r. – opowiadanie-debiut Obrazek z lat głodowych; Początek powieści.
1868 r. – Ostatnia miłość, Z życia realisty.
1869 r. – nastąpiło unieważnienie jej małżeństwa z Orzeszką.
1870 r. – powieść Na prowincji; W klatce.
1871 r. – Cnotliwi, Pamiętnik Wacławy.
1872 r. – Pan Graba.
1873 r. – Na dnie sumienia, Marta.
1875 r. – Eli Makower.
1876 r. – Rodzina Brochwiczów, Pompalińscy.
1877 r. – Maria.
1878 r. – rozpoczął się główny okres w twórczości Orzeszkowej; powieść
Meir Ezofowicz.
w latach 1879-1882 – była współwłaścicielką wypożyczalni i wydawnictwa w Wilnie; potem wydawnictwo zamknięto, a Orzeszkowa internowano na pięć lat w Grodnie; zbiór nowel Z różnych sfer.
1881 r. – Widma.
1882 r. – Sylwek Cmentarnik; Zygmunt Ławicz i jego koledzy.
w latach 1882-83 – Bańka mydlana.
1884 r. – bierze ślub ze Stanisławem Nahorskim; Pierwotni.
1885 r. – Niziny; Dziurdziowie.
1886 r. – Mirtala.
1888 r. – Nad Niemnem; Cham; zbiory nowel – Panna Antonina i W zimowy wieczór.
1891 r. – Czciciel potęgi; Jędza; Bene nati; Westalka.
1893 r. – opowiadania Dwa bieguny.
1896 r. – Melancholicy.
1898 r. – zbiór nowel Iskry.
1900 r. – Argonauci.
1904 r. – Ad astra.
1905 r. – była kandydatką do Nagrody Nobla (także w roku 1909); I pieśń niech zapłacze.
1910 r. – zbiór opowiadań Gloria victis.
8 maja 1910 r. – zmarła w Grodnie i została pochowana na tamtejszym cmentarzu.Eliza Orzeszkowa – biografia
Eliza Orzeszkowa – biografia
Eliza z Pawłowskich Orzeszkowa urodziła się w roku 1841 w Milkowszczyźnie koło Grodna. Pochodziła z bogatej rodziny ziemiańskiej.
Wykształcenie, jakie Orzeszkowa otrzymała w klasztornej pensji w Warszawie, ograniczało się do biegłej znajomości języka francuskiego, umiejętności gry na fortepianie, wykonywanie „robótek” ręcznych i do prowadzenia salonowej rozmowy na wszelkie tematy.
Dopiero później, dzięki nieustannej i samodzielnej nauce i pracy zdobyła rozległą i gruntowną wiedzę. Uczyła się z książek i podręczników, ale jej głównym doradcę i przewodnikiem było życie, którego przejawy ciągle badała, przekraczając niejednokrotnie granice ogólnie przyjętych konwenansów.
W roku 1858 jako osiemnastoletnia panna została Eliza żoną bogatego ziemianina z Polesia.
Kilkuletni pobyt w majątku męża w Ludwinowie był dla niej pierwszą szkołą życia. Jej skłonność do filantropii – zdaniem męża – nadmierna – stawała się powodem częstych konfliktów między współmałżonkami. Orzeszko pozwalał żonie na prowadzenie jedynie szkółki we dworze dla wiejskich dzieci.
Atmosfera lat 1858-1860 sprzyjała dojrzewaniu umysłowemu Orzeszkowej i powolnemu kształtowaniu się jej ideologii społecznej. Klęska Rosji w czasie wojny krymskiej spowodowała konieczność zainicjowania reform. Także specjalne
komitety polskich ziemian prowadziły ożywioną dyskusję i obradowały gorliwie nad projektami nowych praw. Orzeszkowa uczestniczyła w nich gorliwie jako orędowniczka demokratyzacji. W ten sposób pisarka przyswoiła sobie również tradycje nurtu szlacheckiego demokratyzmu, jego haseł narodowo-patriotycznych i społecznych.
Orzeszkowa przeżyła głęboko upadek powstania 1863 roku. Pomagała czynnie powstańczym patriotom, dawała im schronienie w swoim majątku. Z jej pomocy korzystał między innymi Romuald Traugutt. Miała też swój niemały udział w utrzymaniu łączności między oddziałami w czasie trwania powstania.
Po upadku powstania Ludwinów został zniszczony, zaś mąż i najbliżsi poszli za zesłanie w głąb Rosji. Orzeszkowa przeniosła się wtedy do poojcowskiego majątku w Milkowszczyźnie.
W tym okresie poświęciła się przede wszystkim czytaniu książek z bogatego księgozbioru, który pozostawił po sobie ojciec. Sprowadzała też wiele nowości wydawniczych z warszawskich firm księgarskich. W tym czasie zaczęła pisać.
Z mężem poróżniła się ostatecznie i po jego powrocie z Permu, gdzie przebywał na zesłaniu, przeprowadziła w latach 1868/1869 proces rozwodowy.
Podobnie jak sprawy osobiste, tak i kwestie majątkowe przysparzały Orzeszkowej wiele kłopotów. Milkowszczyzna po wprowadzeniu carskiej reformy uwłaszczeniowej bliska była ruiny. Eliza musiała się liczyć z koniecznością sprzedaży majątku, bowiem nie była w stanie go utrzymać. Z tym zaś wiązała się potrzeba przeniesienia do miasta.
Najpierw, ze względu na własne ambicje i nawiązane już wcześniej znajomości z warszawskim środowiskiem literackim, pragnęła osiąść w Warszawie. Próby podjęcia tam samodzielnej pracy okazały się jednak bezowocne. Nie pomógł nawet debiut pisarski. Ze względu na stosunki rodzinne i majątkowe Orzeszkowa w roku 1870 po sprzedaniu Milkowszczyzny zamieszkała w Grodnie. Przebywała tam do końca życia.
W roku 1894 Eliza Orzeszkowa wyszła za mąż za Stanisława Nahorskiego, swego długoletniego przyjaciela, grodzieńskiego adwokata. W Grodnie powstają niemal wszystkie najgłośniejsze jej utwory.
Mimo popularności, jaką zyskała twórczość Orzeszkowej, mimo uznania i sympatii ze strony czytelników i krytyki, jej życie codzienne w Grodnie pozbawione było większych radości i urozmaicenia. Wprawdzie kilkakrotnie podróżowała do Warszawy i wyjeżdżała do innych krajów w celu podratowania zdrowia, to jednak skazana była na atmosferę małego miasteczka, pozbawiona była możliwości uczestniczenia w wiodących nurtach i wydarzeniach życia kulturalnego i społecznego. Rekompensatę stanowiła dla pisarki twórczość i własne inicjatywy możliwe do realizacji w obrębie środowiska grodzieńskiego.
Eliza Orzeszkowa zmarła w 1910 roku, a jej pogrzeb był wielką manifestacją uznania dla jej pisarstwa i dla jej działalności społecznej i patriotycznej.