Najlepsze sportowe historie - ebook
Wydawnictwo:
Data wydania:
19 czerwca 2019
Format ebooka:
EPUB
Format
EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie.
Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu
PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie
jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz
w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników
e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i
tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji
znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji
multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka
i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej
Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego
tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na
karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją
multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire
dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy
wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede
wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach
PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla
EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Pobierz fragment w jednym z dostępnych formatów
Najlepsze sportowe historie - ebook
Zbiór najlepszych sportowych tekstów, które ukazały się na łamach „Przeglądu Sportowego” w latach 2017-2018 w ramach cyklu "PS Reportaż". Ich autorami są czołowi dziennikarze gazety. Dotykają ważnych problemów, takich jak sport niepełnosprawnych, czy opowiadają na nowo z pozoru dobrze już znane historie. Docierają do miejsc i zdarzeń, konstruując głęboki i prawdziwy obraz. W centrum tych opowieści zawsze jest człowiek – jego sukcesy, porażki, dramaty. W narracji „Najlepszych sportowych historii” można znaleźć każdy odcień sportu i wielu bohaterów nieoczywistych, ale i reportaże rzucające nowe światło na ważne zjawisko – np. upadek polskiej szkoły boksu. Bez względu na to, czy mamy do czynienia z maratończykiem, kierowcą rajdowym, czy byłym piłkarzem-alkoholikiem, sport jest dla nich zawsze tym samym: paliwem napędowym do życia. Naszym głównym celem było uchwycenie emocji z tym związanych. Efektem jest kilkadziesiąt fascynujących podróży po świecie sportu.
| Kategoria: | Sport i zabawa |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-8091-731-6 |
| Rozmiar pliku: | 9,0 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Jaroslav Vejvoda
Dzienniki Napoleona
Jaroslav Vejvoda stworzył wielką Legię, z Kazimierza Deyny zrobił czołowego piłkarza świata i dał paliwo, na którym jechała reprezentacja Kazimierza Górskiego. Teoretycznie to nie miało prawa się udać.
Mówili na niego „Napoleon”, bo też dowodził i był mikrego wzrostu. Był „Dyktatorem” – to dlatego, że nie uznawał żadnego sprzeciwu. Najczęściej był „Pepikiem” lub „Jardą”, jak Czesi zdrabniają imię Jaroslav. To ostatnie określenie zarezerwowane było dla wąskiego grona przyjaciół: kilku osób z Pragi, tak samo w Warszawie. Córka Vejvody Eva – dziś Přibilova – oczywiście zwracała się do niego „tato”.
Eva Přibilova: Tata w roli ojca i trenera chyba wiele się nie różnił. Mówię „chyba”, ponieważ w domu prawie w ogóle nie rozmawiał o futbolu, piłkarzach, meczach. Po humorze można było domyśleć się, czy jego zespół pokonał inny, czy sam został pokonany. Zaciśnięte zęby to był znak – Legia przegrała. Piłka to był jego świat. Pracował na okrągło. Czy to w Pradze, czy to w Warszawie w mieszkaniu musiał mieć wydzielony swój kąt na biuro. Tam spędzał wieczory. Nad papierami siedział do drugiej w nocy. Ciągle analizował mecze, kreślił taktyki i uzupełniał swoje dzienniki.
Dzienniki Vejvoda pisał już jako trener Dukli Praga, dalej robił to w Warszawie. Z okresu pracy w Polsce powstało sześć zeszytów: kompletny zapis historii Legii lat 1966-1969 i 1973-1975 – czasów, kiedy przy Łazienkowskiej rządził „Pepik”. Kolejka po kolejce, mecz po meczu. Każdy z datą rozegrania, godziną, temperaturą, jaka temu towarzyszyła. Na lewej stronie skład i jednozdaniowe oceny piłkarza. Na prawej krótki opis spotkania. Do tego przyklejona tabela ekstraklasy wycięta z „Przeglądu Sportowego”. Skarb dla każdego statystyka. Najciekawsze rzeczy kryją się jednak w zapiskach na ostatnich stronach, pojedynczych zdaniach naniesionych gdzieś na marginesach, karteczkach włożonych za okładkę pierwszego zeszytu. To już nie liczby i zestawiania, ale obraz tego, jaką pracę musiał wykonać Vejvoda, by w pierwszym sezonie w Warszawie stworzyć mocną drużynę z zawodników tyle utalentowanych, co będących lekkoduchami. Przykład?
„Lipiec, 1966
Problemy w czasie przygotowań. Wszyscy piłkarze, z kierownictwem włącznie, są przyzwyczajeni, żeby w trakcie wyjazdu sprzedawać i handlować, czym się da. Ich zainteresowanie, co sprzedać, a co kupić przewyższa wszystko inne. Dlatego nie polecam przygotowań za granicą.”
Ivo Viktor, wieloletni bramkarz Vejvody w Dukli Praga, czechosłowacki mistrz Europy z 1976 roku: Trener rzadko żartował, zwykle bywał poważny. No chyba że po latach wracał w rozmowie do pracy w Legii. Nie mógł się nadziwić, skąd u legionistów była ta chęć, żeby handlować. Opowiadał o wyjazdach gdzieś na mecz czy obóz, do któregoś z demoludów. Patrzy, a na zbiórce wszyscy zawodnicy w garniturach. „Dlaczego nie w dresach?”, zapytał. „W dresach to będziemy wracać, kiedy sprzedamy garnitury”, padła odpowiedź.
Od razu o handlowaniu zaczął opowiadać Jozef Masopust, kiedy w 2014 roku zapytałem, czy Vejvoda mówił mu coś o pracy w Polsce. – Nasze kluby, Legia i Dukla, były wojskowe, więc często ściśle współpracowały. Wystarczył telefon generała i już lecieliśmy na wspólny mecz. Podczas pobytu w Niemczech poszliśmy do miasta. Polacy od razu udali się do sklepów i kupowali wszystko, jak popadnie, żeby zabrać do kraju i sprzedać. Cóż, na tym można było zarobić więcej niż na piłce – wspominał lider Dukli prowadzonej przez Vejvodę, zwycięzca plebiscytu Złotej Piłki „France Football” w 1962 roku.
Eva Přibilova: Takie były czasy. Mnie też podejrzewano, że handluję, i to pewnie na większą skalę, a do tego jakimś trefniejszym towarem niż garnitury. Wracałam samolotem z Pragi. W Warszawie wzięto mnie na bok, wypytywano, czemu tam tak często latam, co przewożę. Wywalono do góry nogami moje bagaże. „Dlaczego tak długo to trwało?”, tata z mamą czekali na mnie i wyglądali na naprawdę zdenerwowanych, że tak mnie potraktowano. Zresztą w Warszawie kilka razy miałam wrażenie, że jestem śledzona. Bardzo nieprzyjemne uczucie, kiedy dwóch nieciekawych ludzi chodzi za tobą.
Handel uprawiany przez piłkarzy nie był największym problemem Vejvody.
Vejvoda uważał Deynę za niezdyscyplinowanego lenia, ale zmienił mu pozycję na boisku i zrobił z niego piłkarza światowej klasy.
„Lipiec, 1966
Program dnia jest w pełni wypełniony, dlatego były kłopoty z zatrzymaniem graczy po treningach, żeby odpoczęli.
Wielokrotnie po kolacji i kontroli piłkarze i tak opuszczają hotel. Obrem (Obrębski – przyp. red.), Niedziółka, Korzeniowski, Mahseli i inni niewymienieni.
Także dieta nie jest najlepsza. Korzeniowski, Frąckiewicz, Mahseli, Grzyb (Grzybowski – przyp. red.), Obrębski, Stach. (prawdopodobnie chodzi o Stachurskiego – przyp. red.) i Grotyński. Piłkarzom Mahseli, Fronckiew, Korzeniow (pisownia oryginalna, dotyczy Frąckiewicza i Korzeniowskiego – przyp. red.) i Niedziółka wymierzam karę 500”.
Zgrupowanie to jedno, powrót z niego do Warszawy to drugie. Podróż Czech określił jako „żenującą sytuację”. Wspomniał o problemach na granicy z płaceniem cła, że Korzeniowskiego zatrzymano i nie wrócił do Polski z zespołem.
Mimo problemów Vejvoda nie rzucił tego wszystkiego. Podjął wyzwanie, pewnie dlatego, że dostrzegł zespół. „W drużynie wszystko w porządku, zawodnicy sobie pomagają (…). Podejście do treningów nie jest najgorsze. Słabiej wygląda dieta” – napisał.
W kolejnych miesiącach nadal musiał ustawiać do pionu piłkarzy, którzy – według Vejvody – „w ośrodku mają dużo wolnego i nie potrafią z tego korzystać. Wychodzą i wracają, o której chcą. Także w nocy. Wszyscy, lub prawie wszyscy, palą”. Palenie było tylko jednym z problemów.
Piłkarz A: „Przyszedł 3x spóźniony na trening (…). Na sparing dotarł, kiedy już graliśmy (…). Po meczu z Honvedem przyszedł z opuchniętymi oczami i przyznał się, że całą noc pił (…). Nie dba o dietę, tylko ciągle pali”.
Piłkarz B: „Nie był na treningu. Spał w ośrodku od 8 do 14. Przyłapany na paleniu”.
Piłkarz C: „Poprosił o pięć dni wolnego, żeby mógł polecieć do Londynu na pogrzeb wujka. Wrócił po 18 dniach”.
Vejvoda zaczął jednak budować autorytet. Z tym nie miał kłopotów, nie tylko w klubie.
Eva Přibilova: Tata był bardzo wymagający. Wszystko, także w domu, musiało być wykonane perfekcyjne. Przyjmował to jako coś oczywistego i prawdopodobnie dlatego nikogo, w tym mnie, nie chwalił. Często po prostu wydawał polecenia. Już w Pradze robiliśmy przemeblowanie. Ciężki tapczan z mamą wciągałyśmy na piętro. Tata stał na dole, tylko patrzył i mówił: „w prawo”, „trochę mocniej”. W końcu nie wytrzymałam: „Zobacz, wszyscy coś robią. Tylko ty masz puste ręce”. Odpowiedział, jak to on, spokojnie i powoli: „Rządzić może tylko jedna osoba”.
Vejvoda miał nos do talentów. O tym, jak zmienił Deynie pozycję na boisku – co prawdopodobnie było jedną z najważniejszych decyzji w historii polskiej piłki – zwracając się do niego „Ty nie jesteś napastnik, ty jesteś urodzony pomocnik”, napisano wielokrotnie. O tym, że Deyna był na bakier z dyscypliną, również. Dopiero dzienniki pokazują, jaką cierpliwością musiał wykazać się Vejvoda w stosunku do Deyny – co też wyjaśnia, że widział w nim przyszłego wielkiego piłkarza, bo w innym wypadku wygoniłby go z klubu.
Treningi Vejvody: Czech lubił dawać zawodnikom bonbony, czyli po czesku cukierki. Tak Vejvoda mówił na elementy treningu. Były to m.in.: Bieg na 400 m. Każdy piłkarz musiał pokonać dystans w 60 sekund. Jeśli ktoś się nie wyrobił, dostawał sekundę bonusu. Próbować musiał do skutku. Pięć minut gry na pełnych obrotach, jeden na jednego na całym boisku. Wielominutowe przeskakiwanie przez płotek lekkoatletyczny.
„Deyna: XI. Po trzech tygodniach służby wojskowej i pierwszym meczu w czwartek wyjechał do domu bez przepustki i wrócił dopiero w sobotę. Nie zabrałem go na ostatni mecz. Dostał siedem dni służby, wytrzymał tylko cztery.
I 67. Bez powodu nie przyszedł na trening i kłamał, że miał służbę.
W trakcie zgrupowania są z nim drobne problemy, jest leniem dość niezdyscyplinowanym”.
Pierwszym meczem Deyny, o którym wspomniał Vejvoda, było spotkanie z Ruchem Chorzów. Legia zremisowała 0:0, a Czech przy nazwisku debiutanta napisał: „Parę pojedynków przegrał. Mógł przesądzić o losach meczu”. Ocena średnia, dużo lepsza niż na przykład Henryka Apostela, którego występ Vejvoda spuentował krótko: „Całkiem słabo”.
„Pepik” był wtedy bliski utraty pracy. Legia z jednym zwycięstwem zalegała prawie na dnie tabeli. Piłkarze, katowani na treningach, ganiani za palenie i lekceważenie obowiązków, mogli dosłownie zwolnić Vejvodę. – Do nas, zawodników, przyszedł pułkownik Malczewski, szef sportu w MON. Zapytał, jak pracuje się nam z „Pepikiem”, czy to już nie czas, aby zmienić trenera. Twardo jednak powiedzieliśmy, że Vejvoda musi zostać. Że praca, którą wykonaliśmy, przyniesie efekty, a brakuje jedynie świeżości – opowiadał Jacek Gmoch, kiedy zbierałem materiały do tekstu o Vejvodzie do 2. numeru magazynu „Kopalnia. Sztuka Futbolu”.
Kilka dni później Legia, po golu Bernarda Blauta (ale bez Deyny, który „wrócił do domu bez przepustki”), pokonała Wisłę Kraków. Vejvoda przetrwał, mógł pracować dalej, ale zdawał sobie sprawę, że jesienne wyniki to jego wina, nie piłkarzy. Gmoch: – To było chyba w Częstochowie. Wracając do Warszawy, na obiad zajechaliśmy do jakiegoś baru mlecznego. Usiadłem obok Vejvody. Był załamany. Z opuszczona głową posypywał solą chleb. „Trenerze, tylko to będzie pan jadł?”, zapytałem. „Na nic innego nie zasługuję”, odparł.
Eva Přibilova: Ale nie było tak, że tata całe życie był ponurakiem dyscyplinującym innych. Miał swoje pasje. Systematycznie chodził grać w karty. Uwielbiał szachy. W Pradze, kiedy szedł do gospody, często brał wielką szachownicę pod pachę. Raz na kilka lat, ale to już z okazji naprawdę wielkiego święta, potrafił… wskoczyć na stół i śpiewać. Tak robił po sukcesie Dukli, na koniec sezonu. Ku zdumieniu wszystkich, hop na stół, intonował piosenkę, po czym dla każdego wymyślał wierszyk. Lubił piwo. W gospodzie zamawiał w dużym kuflu, w domu miał mniejsze szklanki, 0,3 litra pojemności. Słuchał jazzu, jego ulubionym wykonawcą, jeszcze przedwojennym, był Jaroslav Ježek. Był językowym antytalentem. Próbował się uczyć angielskiego z takich dużych taśm naciągniętych na szpule. Bezskutecznie, a bez tego nie miał szans na wyjazd do klubu zachodniego.
Po rundzie jesiennej i meczu z Wisłą Vejvoda zmienił trochę podejście do treningów i piłkarzy. Nadal był wymagający, ale już wsłuchiwał się w potrzeby zawodników. Ci mu zaufali i w 1969 roku Legia zdobyła mistrzostwo. Vejvoda wrócił do Dukli, zostawiając zespół Edmundowi Zientarze. W Legii pojawił się jeszcze raz w 1973 roku. Choć legioniści błyszczeli w reprezentacji Górskiego, w klubie szło im gorzej. To już nie był ten sam zespół.
Wpis z dziennika, z początku sezonu 1974/75, po którym już na zawsze wyjechał z Warszawy.
„Po MŚ bezsensowna liczba meczów reprezentacji. Reprezentanci muszą odpocząć. Do tego sezon ma trwać 14.7 do 15.12”.
Vejvoda karierę trenerską zakończył w 1980 roku, zaraz po tym, jak dotarł z Duklą do 1/4 finału Pucharu Europy. – Odchodzę z zawodu na moich warunkach – powiedział rodzinie. Pod koniec lat 80. bardzo chciał jeszcze raz przyjechać do Warszawy, ale już miał problemy ze zdrowiem. Zmarł w 1996 roku.
Eva Přibilova: Dzienniki cały czas leżały u nas w domu, u mamy w szafie. Nikt się o nie nie pytał, aż trzy lata temu producenci filmu dokumentalnego o Dukli zapytali mnie, czy jeszcze mam jakieś pamiątki. W ten sposób dzienniki trafiły do nich, potem na Duklę.
Później praski klub zaproponował przekazanie dzienników Legii. Ta się trochę ociągała i dopiero pod koniec ubiegłego roku zaprosiła prezesa Dukli Bohumila Pauknera i córkę Vejvody do Warszawy. Dzienniki trafiły do muzeum Legii niedługo po tym, jak „Pepika” wybrano na najlepszego trenera warszawskiej drużyny w jej 100-letniej historii.
Grzegorz Rudynek
czerwiec 2017
Dzienniki Napoleona
Jaroslav Vejvoda stworzył wielką Legię, z Kazimierza Deyny zrobił czołowego piłkarza świata i dał paliwo, na którym jechała reprezentacja Kazimierza Górskiego. Teoretycznie to nie miało prawa się udać.
Mówili na niego „Napoleon”, bo też dowodził i był mikrego wzrostu. Był „Dyktatorem” – to dlatego, że nie uznawał żadnego sprzeciwu. Najczęściej był „Pepikiem” lub „Jardą”, jak Czesi zdrabniają imię Jaroslav. To ostatnie określenie zarezerwowane było dla wąskiego grona przyjaciół: kilku osób z Pragi, tak samo w Warszawie. Córka Vejvody Eva – dziś Přibilova – oczywiście zwracała się do niego „tato”.
Eva Přibilova: Tata w roli ojca i trenera chyba wiele się nie różnił. Mówię „chyba”, ponieważ w domu prawie w ogóle nie rozmawiał o futbolu, piłkarzach, meczach. Po humorze można było domyśleć się, czy jego zespół pokonał inny, czy sam został pokonany. Zaciśnięte zęby to był znak – Legia przegrała. Piłka to był jego świat. Pracował na okrągło. Czy to w Pradze, czy to w Warszawie w mieszkaniu musiał mieć wydzielony swój kąt na biuro. Tam spędzał wieczory. Nad papierami siedział do drugiej w nocy. Ciągle analizował mecze, kreślił taktyki i uzupełniał swoje dzienniki.
Dzienniki Vejvoda pisał już jako trener Dukli Praga, dalej robił to w Warszawie. Z okresu pracy w Polsce powstało sześć zeszytów: kompletny zapis historii Legii lat 1966-1969 i 1973-1975 – czasów, kiedy przy Łazienkowskiej rządził „Pepik”. Kolejka po kolejce, mecz po meczu. Każdy z datą rozegrania, godziną, temperaturą, jaka temu towarzyszyła. Na lewej stronie skład i jednozdaniowe oceny piłkarza. Na prawej krótki opis spotkania. Do tego przyklejona tabela ekstraklasy wycięta z „Przeglądu Sportowego”. Skarb dla każdego statystyka. Najciekawsze rzeczy kryją się jednak w zapiskach na ostatnich stronach, pojedynczych zdaniach naniesionych gdzieś na marginesach, karteczkach włożonych za okładkę pierwszego zeszytu. To już nie liczby i zestawiania, ale obraz tego, jaką pracę musiał wykonać Vejvoda, by w pierwszym sezonie w Warszawie stworzyć mocną drużynę z zawodników tyle utalentowanych, co będących lekkoduchami. Przykład?
„Lipiec, 1966
Problemy w czasie przygotowań. Wszyscy piłkarze, z kierownictwem włącznie, są przyzwyczajeni, żeby w trakcie wyjazdu sprzedawać i handlować, czym się da. Ich zainteresowanie, co sprzedać, a co kupić przewyższa wszystko inne. Dlatego nie polecam przygotowań za granicą.”
Ivo Viktor, wieloletni bramkarz Vejvody w Dukli Praga, czechosłowacki mistrz Europy z 1976 roku: Trener rzadko żartował, zwykle bywał poważny. No chyba że po latach wracał w rozmowie do pracy w Legii. Nie mógł się nadziwić, skąd u legionistów była ta chęć, żeby handlować. Opowiadał o wyjazdach gdzieś na mecz czy obóz, do któregoś z demoludów. Patrzy, a na zbiórce wszyscy zawodnicy w garniturach. „Dlaczego nie w dresach?”, zapytał. „W dresach to będziemy wracać, kiedy sprzedamy garnitury”, padła odpowiedź.
Od razu o handlowaniu zaczął opowiadać Jozef Masopust, kiedy w 2014 roku zapytałem, czy Vejvoda mówił mu coś o pracy w Polsce. – Nasze kluby, Legia i Dukla, były wojskowe, więc często ściśle współpracowały. Wystarczył telefon generała i już lecieliśmy na wspólny mecz. Podczas pobytu w Niemczech poszliśmy do miasta. Polacy od razu udali się do sklepów i kupowali wszystko, jak popadnie, żeby zabrać do kraju i sprzedać. Cóż, na tym można było zarobić więcej niż na piłce – wspominał lider Dukli prowadzonej przez Vejvodę, zwycięzca plebiscytu Złotej Piłki „France Football” w 1962 roku.
Eva Přibilova: Takie były czasy. Mnie też podejrzewano, że handluję, i to pewnie na większą skalę, a do tego jakimś trefniejszym towarem niż garnitury. Wracałam samolotem z Pragi. W Warszawie wzięto mnie na bok, wypytywano, czemu tam tak często latam, co przewożę. Wywalono do góry nogami moje bagaże. „Dlaczego tak długo to trwało?”, tata z mamą czekali na mnie i wyglądali na naprawdę zdenerwowanych, że tak mnie potraktowano. Zresztą w Warszawie kilka razy miałam wrażenie, że jestem śledzona. Bardzo nieprzyjemne uczucie, kiedy dwóch nieciekawych ludzi chodzi za tobą.
Handel uprawiany przez piłkarzy nie był największym problemem Vejvody.
Vejvoda uważał Deynę za niezdyscyplinowanego lenia, ale zmienił mu pozycję na boisku i zrobił z niego piłkarza światowej klasy.
„Lipiec, 1966
Program dnia jest w pełni wypełniony, dlatego były kłopoty z zatrzymaniem graczy po treningach, żeby odpoczęli.
Wielokrotnie po kolacji i kontroli piłkarze i tak opuszczają hotel. Obrem (Obrębski – przyp. red.), Niedziółka, Korzeniowski, Mahseli i inni niewymienieni.
Także dieta nie jest najlepsza. Korzeniowski, Frąckiewicz, Mahseli, Grzyb (Grzybowski – przyp. red.), Obrębski, Stach. (prawdopodobnie chodzi o Stachurskiego – przyp. red.) i Grotyński. Piłkarzom Mahseli, Fronckiew, Korzeniow (pisownia oryginalna, dotyczy Frąckiewicza i Korzeniowskiego – przyp. red.) i Niedziółka wymierzam karę 500”.
Zgrupowanie to jedno, powrót z niego do Warszawy to drugie. Podróż Czech określił jako „żenującą sytuację”. Wspomniał o problemach na granicy z płaceniem cła, że Korzeniowskiego zatrzymano i nie wrócił do Polski z zespołem.
Mimo problemów Vejvoda nie rzucił tego wszystkiego. Podjął wyzwanie, pewnie dlatego, że dostrzegł zespół. „W drużynie wszystko w porządku, zawodnicy sobie pomagają (…). Podejście do treningów nie jest najgorsze. Słabiej wygląda dieta” – napisał.
W kolejnych miesiącach nadal musiał ustawiać do pionu piłkarzy, którzy – według Vejvody – „w ośrodku mają dużo wolnego i nie potrafią z tego korzystać. Wychodzą i wracają, o której chcą. Także w nocy. Wszyscy, lub prawie wszyscy, palą”. Palenie było tylko jednym z problemów.
Piłkarz A: „Przyszedł 3x spóźniony na trening (…). Na sparing dotarł, kiedy już graliśmy (…). Po meczu z Honvedem przyszedł z opuchniętymi oczami i przyznał się, że całą noc pił (…). Nie dba o dietę, tylko ciągle pali”.
Piłkarz B: „Nie był na treningu. Spał w ośrodku od 8 do 14. Przyłapany na paleniu”.
Piłkarz C: „Poprosił o pięć dni wolnego, żeby mógł polecieć do Londynu na pogrzeb wujka. Wrócił po 18 dniach”.
Vejvoda zaczął jednak budować autorytet. Z tym nie miał kłopotów, nie tylko w klubie.
Eva Přibilova: Tata był bardzo wymagający. Wszystko, także w domu, musiało być wykonane perfekcyjne. Przyjmował to jako coś oczywistego i prawdopodobnie dlatego nikogo, w tym mnie, nie chwalił. Często po prostu wydawał polecenia. Już w Pradze robiliśmy przemeblowanie. Ciężki tapczan z mamą wciągałyśmy na piętro. Tata stał na dole, tylko patrzył i mówił: „w prawo”, „trochę mocniej”. W końcu nie wytrzymałam: „Zobacz, wszyscy coś robią. Tylko ty masz puste ręce”. Odpowiedział, jak to on, spokojnie i powoli: „Rządzić może tylko jedna osoba”.
Vejvoda miał nos do talentów. O tym, jak zmienił Deynie pozycję na boisku – co prawdopodobnie było jedną z najważniejszych decyzji w historii polskiej piłki – zwracając się do niego „Ty nie jesteś napastnik, ty jesteś urodzony pomocnik”, napisano wielokrotnie. O tym, że Deyna był na bakier z dyscypliną, również. Dopiero dzienniki pokazują, jaką cierpliwością musiał wykazać się Vejvoda w stosunku do Deyny – co też wyjaśnia, że widział w nim przyszłego wielkiego piłkarza, bo w innym wypadku wygoniłby go z klubu.
Treningi Vejvody: Czech lubił dawać zawodnikom bonbony, czyli po czesku cukierki. Tak Vejvoda mówił na elementy treningu. Były to m.in.: Bieg na 400 m. Każdy piłkarz musiał pokonać dystans w 60 sekund. Jeśli ktoś się nie wyrobił, dostawał sekundę bonusu. Próbować musiał do skutku. Pięć minut gry na pełnych obrotach, jeden na jednego na całym boisku. Wielominutowe przeskakiwanie przez płotek lekkoatletyczny.
„Deyna: XI. Po trzech tygodniach służby wojskowej i pierwszym meczu w czwartek wyjechał do domu bez przepustki i wrócił dopiero w sobotę. Nie zabrałem go na ostatni mecz. Dostał siedem dni służby, wytrzymał tylko cztery.
I 67. Bez powodu nie przyszedł na trening i kłamał, że miał służbę.
W trakcie zgrupowania są z nim drobne problemy, jest leniem dość niezdyscyplinowanym”.
Pierwszym meczem Deyny, o którym wspomniał Vejvoda, było spotkanie z Ruchem Chorzów. Legia zremisowała 0:0, a Czech przy nazwisku debiutanta napisał: „Parę pojedynków przegrał. Mógł przesądzić o losach meczu”. Ocena średnia, dużo lepsza niż na przykład Henryka Apostela, którego występ Vejvoda spuentował krótko: „Całkiem słabo”.
„Pepik” był wtedy bliski utraty pracy. Legia z jednym zwycięstwem zalegała prawie na dnie tabeli. Piłkarze, katowani na treningach, ganiani za palenie i lekceważenie obowiązków, mogli dosłownie zwolnić Vejvodę. – Do nas, zawodników, przyszedł pułkownik Malczewski, szef sportu w MON. Zapytał, jak pracuje się nam z „Pepikiem”, czy to już nie czas, aby zmienić trenera. Twardo jednak powiedzieliśmy, że Vejvoda musi zostać. Że praca, którą wykonaliśmy, przyniesie efekty, a brakuje jedynie świeżości – opowiadał Jacek Gmoch, kiedy zbierałem materiały do tekstu o Vejvodzie do 2. numeru magazynu „Kopalnia. Sztuka Futbolu”.
Kilka dni później Legia, po golu Bernarda Blauta (ale bez Deyny, który „wrócił do domu bez przepustki”), pokonała Wisłę Kraków. Vejvoda przetrwał, mógł pracować dalej, ale zdawał sobie sprawę, że jesienne wyniki to jego wina, nie piłkarzy. Gmoch: – To było chyba w Częstochowie. Wracając do Warszawy, na obiad zajechaliśmy do jakiegoś baru mlecznego. Usiadłem obok Vejvody. Był załamany. Z opuszczona głową posypywał solą chleb. „Trenerze, tylko to będzie pan jadł?”, zapytałem. „Na nic innego nie zasługuję”, odparł.
Eva Přibilova: Ale nie było tak, że tata całe życie był ponurakiem dyscyplinującym innych. Miał swoje pasje. Systematycznie chodził grać w karty. Uwielbiał szachy. W Pradze, kiedy szedł do gospody, często brał wielką szachownicę pod pachę. Raz na kilka lat, ale to już z okazji naprawdę wielkiego święta, potrafił… wskoczyć na stół i śpiewać. Tak robił po sukcesie Dukli, na koniec sezonu. Ku zdumieniu wszystkich, hop na stół, intonował piosenkę, po czym dla każdego wymyślał wierszyk. Lubił piwo. W gospodzie zamawiał w dużym kuflu, w domu miał mniejsze szklanki, 0,3 litra pojemności. Słuchał jazzu, jego ulubionym wykonawcą, jeszcze przedwojennym, był Jaroslav Ježek. Był językowym antytalentem. Próbował się uczyć angielskiego z takich dużych taśm naciągniętych na szpule. Bezskutecznie, a bez tego nie miał szans na wyjazd do klubu zachodniego.
Po rundzie jesiennej i meczu z Wisłą Vejvoda zmienił trochę podejście do treningów i piłkarzy. Nadal był wymagający, ale już wsłuchiwał się w potrzeby zawodników. Ci mu zaufali i w 1969 roku Legia zdobyła mistrzostwo. Vejvoda wrócił do Dukli, zostawiając zespół Edmundowi Zientarze. W Legii pojawił się jeszcze raz w 1973 roku. Choć legioniści błyszczeli w reprezentacji Górskiego, w klubie szło im gorzej. To już nie był ten sam zespół.
Wpis z dziennika, z początku sezonu 1974/75, po którym już na zawsze wyjechał z Warszawy.
„Po MŚ bezsensowna liczba meczów reprezentacji. Reprezentanci muszą odpocząć. Do tego sezon ma trwać 14.7 do 15.12”.
Vejvoda karierę trenerską zakończył w 1980 roku, zaraz po tym, jak dotarł z Duklą do 1/4 finału Pucharu Europy. – Odchodzę z zawodu na moich warunkach – powiedział rodzinie. Pod koniec lat 80. bardzo chciał jeszcze raz przyjechać do Warszawy, ale już miał problemy ze zdrowiem. Zmarł w 1996 roku.
Eva Přibilova: Dzienniki cały czas leżały u nas w domu, u mamy w szafie. Nikt się o nie nie pytał, aż trzy lata temu producenci filmu dokumentalnego o Dukli zapytali mnie, czy jeszcze mam jakieś pamiątki. W ten sposób dzienniki trafiły do nich, potem na Duklę.
Później praski klub zaproponował przekazanie dzienników Legii. Ta się trochę ociągała i dopiero pod koniec ubiegłego roku zaprosiła prezesa Dukli Bohumila Pauknera i córkę Vejvody do Warszawy. Dzienniki trafiły do muzeum Legii niedługo po tym, jak „Pepika” wybrano na najlepszego trenera warszawskiej drużyny w jej 100-letniej historii.
Grzegorz Rudynek
czerwiec 2017
więcej..
