-
W empik go
Nera. Część 2: powieść z życia współczesnego - ebook
Wydawnictwo:
Data wydania:
1 stycznia 2011
Format ebooka:
EPUB
Format
EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie.
Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu
PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie
jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz
w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników
e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i
tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji
znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji
multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka
i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej
Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego
tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na
karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją
multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire
dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy
wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede
wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach
PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla
EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Pobierz fragment w jednym z dostępnych formatów
LUB
24,99 zł za tytuł
Tytuł dostępny w abonamencie Empik Go już od 24,99 zł / 30 dni
Sprawdź
Słuchaj i czytaj w abonamencie Go Standard już za 24,99 zł / 30 dni. Subskrypcja Go Standard daje możliwość dodania do biblioteki 3 dowolne tytuły w danym okresie rozliczeniowym (30 dni). Wybierasz z ponad 200 tys. audiobooków, ebooków i podcastów.
Nera. Część 2: powieść z życia współczesnego - ebook
Klasyka na e-czytnik to kolekcja lektur szkolnych, klasyki literatury polskiej, europejskiej i amerykańskiej w formatach ePub i Mobi. Również miłośnicy filozofii, historii i literatury staropolskiej znajdą w niej wiele ciekawych tytułów.
Seria zawiera utwory najbardziej znanych pisarzy literatury polskiej i światowej, począwszy od Horacego, Balzaca, Dostojewskiego i Kafki, po Kiplinga, Jeffersona czy Prousta. Nie zabraknie w niej też pozycji mniej znanych, pióra pisarzy średniowiecznych oraz twórców z epoki renesansu i baroku.
| Kategoria: | Klasyka |
| Zabezpieczenie: | brak |
| Rozmiar pliku: | 267 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Biblioteka Dzieł Wyborowych
Wychodzi co tydzień w objętości jednego tomu.
Warunki prenumeraty:
W Warszawie:
Rocznie (52 tomy) rb.10
Półrocz. (26 tom.) rb. 5
Kwartał. (13 tom.) rb. 2.50
Za odnoszenie do domu 15 kop. kwart.
Z przes. poczt:
Rocznie (52 tomy) rb. 12.60
Półrocz. (26 tom.) rb. 6.30
Kwartał. (13 tom.) rb. 3.10
noszenia do domu 15 kop. kwart.
Cena 40 kop. – W prenum. 19 12 kop.
Dopłata za oprawę:
Rocznie. (za 52 tomy)… rb. 6 kop. –
Półrocznie (za 26 tomów)… rb. 3 kop. –
Kwartalnie (za 13 tomów)… rb. 1 kop. 50
Za zmianą adresu na prowincyi dopłaca się 20 kop.
Redaktor: ZDZISŁAW DĘBICKI.
Wydawca: KAZIMIERA GADOMSKA.
FILIA W ŁODZI: Księgarnia Stanisława Olczaka, Przejazd 48.
FILIA W AMERYCE: Polish Book Importing Co. Inc. New – York.
Druk L. Bogusławskiego, Ś-to Krzyska 11. Introligatornia Pośpieszna, Pańska 20.
J. I. KraszewskiCZĘŚĆ DRUGA.
Simon, który od bardzo dawna zjeżdżał do Nizzy na sezon i więszą część roku tu przemieszkiwał, znał doskonale tutejsze stosunki i ludzi. Nikt tu nie sprzedał i nie nabył posiadłości, szczególniej gdy wierzyciele albo interesa do pozbycia się zmuszały, ażeby Simon bilansu, szacunku i spisu długów nie miał w ręku, do licytacyi albo sam nie stawał, lub kogoś od siebie nie posłał.
Ale robiło się to tak nieznacznie, iż albo wcale nie występował, lub bardzo podrzędną grał rolę. Nabywszy, Simon nie trzymał długo i z równą zręcznością umiał sprzedać drogo, jak nabyć tanio.
Ci, co go dawno znali, szacowali go na miliony, chociaż przebąkiwano, że wiele stracił przez jakieś familijne interesa nieszczęśliwe.
Przyjaciół, familii, ludzi, z którymiby żył na poufałej stopie, w Nizzy nikt nie znał. Cały dzień siedział zamknięty w komórce przy magazynie, czytał, pisał, rachował, restaurował sam, albo pilnował restaurowania, jedzenie sobie sam przyrządzał i, i posługując się Miszką, nie potrzebował nikogo więcej.
Miszka, odarty łobuz, niepozorny, tak umiał mu służyć, czy on się nim posługiwać, że najtrudniejsze rzeczy dokazywał z jego pomocą tylko, a lepiej w Nizzy o miejscowych okolicznościach być informowanym, jak on, nikt nie był.
Nocami czasem, Miszkę zamknąwszy w magazynie, jak Arun-Alraszyd, wychodził na miasto, wciskał się, gdzie mu było potrzeba, i nie powracał bez plonu.
Ale to życie pracowite, niezmordowanego zajęcia, nie zdawało się go wcale czynić szczęśliwym; chodził zasępiony i chmurny, nikt go nie Widział śmiejącym się. Poruszał się, chodził, pracował jakby z nałogu tylko.
Mówiliśmy już, że o ludziach, nawet o świeżo po raz pierwszy do Nizzy przybyłych, – Simon bardzo prędko miewał dokładne wiadomości. Dosyć mu było na tłomokach przybywających tu gości przeczytać, zkąd były wyprawione, aby po nitce do kłębuszka dojść, kto przyjechał, z jakim zasobem i czy mu kredyt dać było można.
Sam on lichwą się nie trudnił, ale z ręki jego podstawieni ludzie ułatwiali interesa i pośredniczyli. Kosztowne a trudne do sprzedania klejnoty stare często Simon dawał w pieniądzach i sam je potem kupował, zyskując podwójnie. Kombinacye były niezliczone, a zawsze szczęśliwe.
Dla kogo ten starzec złamany potrzebował; tak się gwałtownie bogacić, komu to miał zostawić? – nikt nie wiedział. Dawniej miał, jak mówiono familię, – potem znikła i mowy o niej już nie było.
Nie było nikogo ze znaczniejszych gości, szczególniej tych, którzy domy trzymali pańskie i pieniędzy wydawali Wiele, któregoby stanu majątkowego i charakterystyki nie miał Simon w swoich notatkach.
Niemożna się też… dziwić, że, gdy Nizza się tak rozgorączkowała dla pięknej Nery, jeszcze przed katastrofą Simon miał ją na oku. Mówiono nawet, że chodził parę razy do cyrku, aby ją widzieć, i powracał tak przejęty pięknością i odwagą amazonki, jak inni. Ktoś go widział wracającego na samotnej drożynie i rękami coś okazującego, mówiącego do siebie, targającego włosy.
Po katastrofie, w magazynie kilka osób sam o Nerę zaczepiał. Ludzie, którzy to spostrzegli, śmiejąc się, dowodzili, że to zwycięstwo było największem dziełem pięknej amazonki.
Tymczasem, gdy się to działo po za kulisami (a mogło być urojeniem tych, którzy fałszywie sobie tłómaczyli starego Izraelity fantazye), Belotti, nie będący wprzódy w interesach zbyt świetnych, po wypadku z Nerą znalazł się w położeniu bardzo przykrem. Konie miał piękne, dekoracye, uzbrojenia, przybory bardzo kosztowne, ale podróże, utrzymanie ludzi i stajni pożerało sumy ogromne, a najmniejszy zastój w dochodach Belotti'emu był groźny.
Łatał się naówczas pożyczkami, lichwą, zastawianiem kosztowności swych, wszelkiemi godziwemi i niegodziwemi sposoby.
Teraz właśnie przyszła na niego taka godzina, – trzeba było udawać obojętność i brawować, a kasa się wyczerpała ostatecznie. Na Nerę zaś i rychłe jej wystąpienie wcale tak prędko liczyć nie rnógł.
Zręczny i przebiegły, wiedzący, czem kogo ująć i obałamucić, Włoch-Francuz znal Nizzę doskonale i tu mu stosunkowo łatwiej sobie radę dać było, niż gdzieindziej.
Właśnie tego wieczora, gdy się Lesławowi goście rozchodzili pod wrażeniem oświadczenia Pudłowicza, że losem Nery chce się zająć, – Belotti w małej kawiarence, do której uczęszczali najwięcej słudzy wielkich domów, sami na panów wyglądający, siedział zadumany nad szklanką absyntu.
Pił, oglądając się niespokojnie, jakby na kogoś oczekiwał, i już drugą porcyę niebezpiecznego napoju rozpoczynał, a nikogo widać nie było.
Noc zapadła na podwórzu, gaz zapalono W kawiarni, przy stoliczkach słychać było stukanie kostek domina i rzucanie kartami, w kawiarni robiło się coraz duszniej i dymniej. – Belotti się niecierpliwił straszliwie.
Naostatek tylnem wejściem wciskający się ostrożnie ukazał się mężczyzna olbrzymiego wzrostu, dzikich rysów twarzy, atleta jakiś, z bardzo małą głową na ogromnych piersiach i ramionach, za którym maleńki, przygarbiony sunął staruszek z czapką naciśnięta na oczy. W tym niełatwo było poznać Simona. Belotti, który zaraz go spostrzegł za olbrzymem, dającym mu znaki, – nie mógł go poznać, bo się do siebie nigdy nie zbliżali. Simon jego znał dobrze, ale on antykwarza wcale nie. Żadne ich nie wiązały stosunki.
Domyślił się wszakże dyrektor cyrku, że to być musiał lichwiarz, którego on potrzebował.
Chociaż wśród tłumu, przepełniającego kawiarnię, śmiało, jak na pustyni, można było rozmawiać o interesach, które nikogo nie obchodziły, olbrzym, wiodący za sobą skurczonego Simona, poszeptawszy coś z Belotti'm, który wstał, absynt zabierając, z gospodarzem począł się umawiać o izdebkę na osobności i z trudnością wyrobił, że ich do ciasnej wprowadzono komórki, w której płonął jeden chudy płomyk gazowy. – Mały stoliczek i kilka krzesełek składały całe umeblowanie.
Belotti, idąc już, rozpatrywał się w tym, którego mu przyprowadzono, ale z powierzchowności żadnych Wniosków wyciągnąć nie umiał.
Simon, milczący, maleńki, zbiedzony, z oczyma spuszczonemi, zdawał się raczej na ofiarę przeznaczony, niż na sakryfikatora. Belotti przy nim rósł i pyszniał. Wydał mu się Simon wcale pospolitym i lichym lichwiarzem.
Począł naprzód od tego, że spytał, czem mu służyć może? ale Simon podziękował; ani jeść, ani pić nie miał we zwyczaju, gdy robił interesa.
– Jestem dyrektorem, – odezwał się Belotti, – jednego z pierwszych cyrków europejskiej sławy. W samych koniach i przyborach mam kilkakroć sto tysięcy włożonego kapitału, ale miałem nieszczęście… jestem chwilowo nieco zakłopotany, potrzeba mi kilkadziesiąt tysięcy franków.
Uderzył małego staruszka po ramieniu poufale.
– Nie zwykłem się targować, – dodał. – Możesz mi pożyczyć, mów warunki.
Simon, pomilczawszy, podniósł głowę.
– Wszystko to wiem, – rzekł. – Jaką pewność i bezpieczeństwo dać mi pan możesz? Może porękę jednego z tych, co się jego cyrkiem interesują?
Belotti rzucił się na krześle.
– Ale ja sobie nie życzę, aby chwilowy mój ambaras się rozgłaszał! – zawołał.
– Więc zapewne masz pan zastaw? – zapytał Simon zimno.
Skrzywił się dyrektor.
– Zastawu nie mam i nie daję, – odparł chmurno.
– Masz pan może polisę, asekurującą jego materiel?– dorzucił stary.
Belotti z ustami zagryzionemi nie odpowiedział tym razem.
– Przecież mój weksel powinienby mieć jakąś wagę? – odparł po długim namyśle.
– Ludzie jesteśmy, – westchnął Simon. Belotti szukał w głowie jakiegoś nowego wyjścia, gdy stary począł mruczeć:
– Interes każdy potrzebuje pewnej podstawy.
– Porękę znalazłbym łatwo, bo ludzie mi więcej dają wiary, niż wy, – rzekł Belotti, – ale o nią prosić nie chcę. – Ujmę-by mi to czyniło.
– Nie widzę więc dotąd sposobu, jakbyśmy interes ten zawiązać mogli, – dodał, poruszając się, Simon i oczy blade zwracając na Belotti'ego.
Dyrektor gryzł wargi.
W tem lichwiarz popatrzył na stojącego obok nich olbrzyma, który go przyprowadził, i dal znak Belotti'emu, aby sam na sam pozostać mogli. Dyrektor pośpieszył mrugnąć i głośno zawołał:
– Mój Marceli, każ tam sobie dać absyntu, abyś się pokrzepił, a my z panem tym pogadamy.
Wyszedł natychmiast pomocnik, a Belotti pozostał sam na sam z Simonem. Aby wrażenie następującej rozmowy ocenić, należy sobie przypomnieć jak stary lichwiarz wyglądał, skurczony, przygarbiony, z twarzą pergaminową, wyschły, w odzieży wynoszonej, – ruina i szczątek człowieka, który z życiem ruchawem i czynnem nie zdawał się w żadnym związku. – Można go było wziąć raczej za narzędzie czyjeś, niż za samoistnie działającego, tak wszystko dlań obojętne się wydawało, a on sam niepozornym. Belotti usiłował go przeniknąć i napróżno badał, Wzrok po za skorupę zeschłą nie przechodził.
– Obu nam czas drogi, – odezwał się dyrektor po wyjściu towarzysza, – mówmy otwarcie, jesteśmy sami.
– Mówmy, – rzekł sucho Simon, – jaką mi pan dajesz pewność?
– Osoba moja, cyrk mój, imię, mogę powiedzieć, – żywo począł Belotti, – są przecie poręką?
– Bardzo słabą, albo żadną, – odparł Simon. – Jeżeliś pan mógł do tego się nieopatrznością swoją przyprowadzić, że potrzebujesz pożyczać na lichwę, – nie dowodzi to, aby na przyszłość jeszcze gorsze nie groziły następstwa.
– Na Boga! – wykrzyknął, porywając się, jak ukłóty, Belotti. – Są w życiu wypadki! force majeure, których żaden rozum nie przewidzi.
– Właśnie ja chcę się od takiej ewentualności zabezpieczyć, – rzekł Simon.
– Żaden w świecie człowiek od niej obwarować się całkiem nie może, – zawołał Włoch.
– Nie mamy co rozprawiać, – dokończył Simon, – ja gwarancyi potrzebuję, pan pieniędzy, – zatem…
– Ta, którą daję…
– Nie jest żadną, – dokończył stary, – i w ten sposób nie dojdziemy do niczego, ale może znalazłby się środek inny…
– Jaki? – zapytał zaciekawiony Belotti.
– Waćpan rachujesz wiele na tę, nie wiem zkąd wydobytą dziewczynę… Nerę, tak?
Włoch potwierdził.
– Ja ją widziałem, – mówił dalej stary. – W istocie obiecujące wiele stworzenie, – piękna i, zdaje się roztropna.
– Genialna! – przerwał Belotti.
– I szkoda jej do cyrku, wielka szkoda, – dodał Simon, – gdy gdzieindziej mogłaby świetną zrobić karyerę.
– Cyrk nie jest pośledniejszy od innych zawodów, – oparł się Belotti. – Ma do niego zdolność, ochotę…
– Fantazyę dziecinną, – przerwał, ożywiając się, stary, – powtarzam, szkoda jej do cyrku.
– Ale cóż ona pana obchodzi? – zawołał zdumiony dyrektor.
Simon podniósł oczy ku niemu i, pomilczawszy trochę, począł:
– Nie mam obowiązku się tłómaczyć, dlaczego ona mnie obchodzi. Może ja też chcę spekulować na niej, jak na innym towarze, ale… ale… ja ją od Waćpana odkupię.
Belotti posłyszawszy to, jakiś czas stal osłupiały, jakby nie mógł go zrozumieć, a naostatek parsknął śmiechem ogromnym.
– Ale to drogi towar! szalenie drogi, szanowny panie! – zawołał.
– Ja i dyamentami handluję, – rzekł Simon.
– To są żarty! – przerwał Włoch, – a ja ani czasu, ani ochoty do nich nie mam.
– Nie, bez żartu, mości dyrektorze, – rzekł stary. – Odstąp mi pan Nerę, ja się zajmę jej losem.
– W żaden sposób uczynić tego nie mogę, – wybuchnął Bellotti. – Spekuluję na niej tak, jak na innych moich artystach, ale ludźmi nie handluję.
– Boś może Waćpan do handlu tego nie miał zręczności, – rzeki spokojnie stary. – Nie wchodź tylko w to, dlaczego mnie ta dziewczyna obchodzi, a myśl o tem, że teraz, mając tylko nadzieje na niej, które zawieść mogą, – pozbywając się jej, masz zarobek czysty i pewny.
– Nie rozumiem! – wykrzyknął Belotti.
– Tak, w istocie, jest to nieco trudnem do wytłomaczenia, – ciszej rozpoczął stary, – ale gdybyś Waćpan przypuścił, że mnie z tem dzieckiem łączy jakiś węzeł, stosunek…
Wychodzi co tydzień w objętości jednego tomu.
Warunki prenumeraty:
W Warszawie:
Rocznie (52 tomy) rb.10
Półrocz. (26 tom.) rb. 5
Kwartał. (13 tom.) rb. 2.50
Za odnoszenie do domu 15 kop. kwart.
Z przes. poczt:
Rocznie (52 tomy) rb. 12.60
Półrocz. (26 tom.) rb. 6.30
Kwartał. (13 tom.) rb. 3.10
noszenia do domu 15 kop. kwart.
Cena 40 kop. – W prenum. 19 12 kop.
Dopłata za oprawę:
Rocznie. (za 52 tomy)… rb. 6 kop. –
Półrocznie (za 26 tomów)… rb. 3 kop. –
Kwartalnie (za 13 tomów)… rb. 1 kop. 50
Za zmianą adresu na prowincyi dopłaca się 20 kop.
Redaktor: ZDZISŁAW DĘBICKI.
Wydawca: KAZIMIERA GADOMSKA.
FILIA W ŁODZI: Księgarnia Stanisława Olczaka, Przejazd 48.
FILIA W AMERYCE: Polish Book Importing Co. Inc. New – York.
Druk L. Bogusławskiego, Ś-to Krzyska 11. Introligatornia Pośpieszna, Pańska 20.
J. I. KraszewskiCZĘŚĆ DRUGA.
Simon, który od bardzo dawna zjeżdżał do Nizzy na sezon i więszą część roku tu przemieszkiwał, znał doskonale tutejsze stosunki i ludzi. Nikt tu nie sprzedał i nie nabył posiadłości, szczególniej gdy wierzyciele albo interesa do pozbycia się zmuszały, ażeby Simon bilansu, szacunku i spisu długów nie miał w ręku, do licytacyi albo sam nie stawał, lub kogoś od siebie nie posłał.
Ale robiło się to tak nieznacznie, iż albo wcale nie występował, lub bardzo podrzędną grał rolę. Nabywszy, Simon nie trzymał długo i z równą zręcznością umiał sprzedać drogo, jak nabyć tanio.
Ci, co go dawno znali, szacowali go na miliony, chociaż przebąkiwano, że wiele stracił przez jakieś familijne interesa nieszczęśliwe.
Przyjaciół, familii, ludzi, z którymiby żył na poufałej stopie, w Nizzy nikt nie znał. Cały dzień siedział zamknięty w komórce przy magazynie, czytał, pisał, rachował, restaurował sam, albo pilnował restaurowania, jedzenie sobie sam przyrządzał i, i posługując się Miszką, nie potrzebował nikogo więcej.
Miszka, odarty łobuz, niepozorny, tak umiał mu służyć, czy on się nim posługiwać, że najtrudniejsze rzeczy dokazywał z jego pomocą tylko, a lepiej w Nizzy o miejscowych okolicznościach być informowanym, jak on, nikt nie był.
Nocami czasem, Miszkę zamknąwszy w magazynie, jak Arun-Alraszyd, wychodził na miasto, wciskał się, gdzie mu było potrzeba, i nie powracał bez plonu.
Ale to życie pracowite, niezmordowanego zajęcia, nie zdawało się go wcale czynić szczęśliwym; chodził zasępiony i chmurny, nikt go nie Widział śmiejącym się. Poruszał się, chodził, pracował jakby z nałogu tylko.
Mówiliśmy już, że o ludziach, nawet o świeżo po raz pierwszy do Nizzy przybyłych, – Simon bardzo prędko miewał dokładne wiadomości. Dosyć mu było na tłomokach przybywających tu gości przeczytać, zkąd były wyprawione, aby po nitce do kłębuszka dojść, kto przyjechał, z jakim zasobem i czy mu kredyt dać było można.
Sam on lichwą się nie trudnił, ale z ręki jego podstawieni ludzie ułatwiali interesa i pośredniczyli. Kosztowne a trudne do sprzedania klejnoty stare często Simon dawał w pieniądzach i sam je potem kupował, zyskując podwójnie. Kombinacye były niezliczone, a zawsze szczęśliwe.
Dla kogo ten starzec złamany potrzebował; tak się gwałtownie bogacić, komu to miał zostawić? – nikt nie wiedział. Dawniej miał, jak mówiono familię, – potem znikła i mowy o niej już nie było.
Nie było nikogo ze znaczniejszych gości, szczególniej tych, którzy domy trzymali pańskie i pieniędzy wydawali Wiele, któregoby stanu majątkowego i charakterystyki nie miał Simon w swoich notatkach.
Niemożna się też… dziwić, że, gdy Nizza się tak rozgorączkowała dla pięknej Nery, jeszcze przed katastrofą Simon miał ją na oku. Mówiono nawet, że chodził parę razy do cyrku, aby ją widzieć, i powracał tak przejęty pięknością i odwagą amazonki, jak inni. Ktoś go widział wracającego na samotnej drożynie i rękami coś okazującego, mówiącego do siebie, targającego włosy.
Po katastrofie, w magazynie kilka osób sam o Nerę zaczepiał. Ludzie, którzy to spostrzegli, śmiejąc się, dowodzili, że to zwycięstwo było największem dziełem pięknej amazonki.
Tymczasem, gdy się to działo po za kulisami (a mogło być urojeniem tych, którzy fałszywie sobie tłómaczyli starego Izraelity fantazye), Belotti, nie będący wprzódy w interesach zbyt świetnych, po wypadku z Nerą znalazł się w położeniu bardzo przykrem. Konie miał piękne, dekoracye, uzbrojenia, przybory bardzo kosztowne, ale podróże, utrzymanie ludzi i stajni pożerało sumy ogromne, a najmniejszy zastój w dochodach Belotti'emu był groźny.
Łatał się naówczas pożyczkami, lichwą, zastawianiem kosztowności swych, wszelkiemi godziwemi i niegodziwemi sposoby.
Teraz właśnie przyszła na niego taka godzina, – trzeba było udawać obojętność i brawować, a kasa się wyczerpała ostatecznie. Na Nerę zaś i rychłe jej wystąpienie wcale tak prędko liczyć nie rnógł.
Zręczny i przebiegły, wiedzący, czem kogo ująć i obałamucić, Włoch-Francuz znal Nizzę doskonale i tu mu stosunkowo łatwiej sobie radę dać było, niż gdzieindziej.
Właśnie tego wieczora, gdy się Lesławowi goście rozchodzili pod wrażeniem oświadczenia Pudłowicza, że losem Nery chce się zająć, – Belotti w małej kawiarence, do której uczęszczali najwięcej słudzy wielkich domów, sami na panów wyglądający, siedział zadumany nad szklanką absyntu.
Pił, oglądając się niespokojnie, jakby na kogoś oczekiwał, i już drugą porcyę niebezpiecznego napoju rozpoczynał, a nikogo widać nie było.
Noc zapadła na podwórzu, gaz zapalono W kawiarni, przy stoliczkach słychać było stukanie kostek domina i rzucanie kartami, w kawiarni robiło się coraz duszniej i dymniej. – Belotti się niecierpliwił straszliwie.
Naostatek tylnem wejściem wciskający się ostrożnie ukazał się mężczyzna olbrzymiego wzrostu, dzikich rysów twarzy, atleta jakiś, z bardzo małą głową na ogromnych piersiach i ramionach, za którym maleńki, przygarbiony sunął staruszek z czapką naciśnięta na oczy. W tym niełatwo było poznać Simona. Belotti, który zaraz go spostrzegł za olbrzymem, dającym mu znaki, – nie mógł go poznać, bo się do siebie nigdy nie zbliżali. Simon jego znał dobrze, ale on antykwarza wcale nie. Żadne ich nie wiązały stosunki.
Domyślił się wszakże dyrektor cyrku, że to być musiał lichwiarz, którego on potrzebował.
Chociaż wśród tłumu, przepełniającego kawiarnię, śmiało, jak na pustyni, można było rozmawiać o interesach, które nikogo nie obchodziły, olbrzym, wiodący za sobą skurczonego Simona, poszeptawszy coś z Belotti'm, który wstał, absynt zabierając, z gospodarzem począł się umawiać o izdebkę na osobności i z trudnością wyrobił, że ich do ciasnej wprowadzono komórki, w której płonął jeden chudy płomyk gazowy. – Mały stoliczek i kilka krzesełek składały całe umeblowanie.
Belotti, idąc już, rozpatrywał się w tym, którego mu przyprowadzono, ale z powierzchowności żadnych Wniosków wyciągnąć nie umiał.
Simon, milczący, maleńki, zbiedzony, z oczyma spuszczonemi, zdawał się raczej na ofiarę przeznaczony, niż na sakryfikatora. Belotti przy nim rósł i pyszniał. Wydał mu się Simon wcale pospolitym i lichym lichwiarzem.
Począł naprzód od tego, że spytał, czem mu służyć może? ale Simon podziękował; ani jeść, ani pić nie miał we zwyczaju, gdy robił interesa.
– Jestem dyrektorem, – odezwał się Belotti, – jednego z pierwszych cyrków europejskiej sławy. W samych koniach i przyborach mam kilkakroć sto tysięcy włożonego kapitału, ale miałem nieszczęście… jestem chwilowo nieco zakłopotany, potrzeba mi kilkadziesiąt tysięcy franków.
Uderzył małego staruszka po ramieniu poufale.
– Nie zwykłem się targować, – dodał. – Możesz mi pożyczyć, mów warunki.
Simon, pomilczawszy, podniósł głowę.
– Wszystko to wiem, – rzekł. – Jaką pewność i bezpieczeństwo dać mi pan możesz? Może porękę jednego z tych, co się jego cyrkiem interesują?
Belotti rzucił się na krześle.
– Ale ja sobie nie życzę, aby chwilowy mój ambaras się rozgłaszał! – zawołał.
– Więc zapewne masz pan zastaw? – zapytał Simon zimno.
Skrzywił się dyrektor.
– Zastawu nie mam i nie daję, – odparł chmurno.
– Masz pan może polisę, asekurującą jego materiel?– dorzucił stary.
Belotti z ustami zagryzionemi nie odpowiedział tym razem.
– Przecież mój weksel powinienby mieć jakąś wagę? – odparł po długim namyśle.
– Ludzie jesteśmy, – westchnął Simon. Belotti szukał w głowie jakiegoś nowego wyjścia, gdy stary począł mruczeć:
– Interes każdy potrzebuje pewnej podstawy.
– Porękę znalazłbym łatwo, bo ludzie mi więcej dają wiary, niż wy, – rzekł Belotti, – ale o nią prosić nie chcę. – Ujmę-by mi to czyniło.
– Nie widzę więc dotąd sposobu, jakbyśmy interes ten zawiązać mogli, – dodał, poruszając się, Simon i oczy blade zwracając na Belotti'ego.
Dyrektor gryzł wargi.
W tem lichwiarz popatrzył na stojącego obok nich olbrzyma, który go przyprowadził, i dal znak Belotti'emu, aby sam na sam pozostać mogli. Dyrektor pośpieszył mrugnąć i głośno zawołał:
– Mój Marceli, każ tam sobie dać absyntu, abyś się pokrzepił, a my z panem tym pogadamy.
Wyszedł natychmiast pomocnik, a Belotti pozostał sam na sam z Simonem. Aby wrażenie następującej rozmowy ocenić, należy sobie przypomnieć jak stary lichwiarz wyglądał, skurczony, przygarbiony, z twarzą pergaminową, wyschły, w odzieży wynoszonej, – ruina i szczątek człowieka, który z życiem ruchawem i czynnem nie zdawał się w żadnym związku. – Można go było wziąć raczej za narzędzie czyjeś, niż za samoistnie działającego, tak wszystko dlań obojętne się wydawało, a on sam niepozornym. Belotti usiłował go przeniknąć i napróżno badał, Wzrok po za skorupę zeschłą nie przechodził.
– Obu nam czas drogi, – odezwał się dyrektor po wyjściu towarzysza, – mówmy otwarcie, jesteśmy sami.
– Mówmy, – rzekł sucho Simon, – jaką mi pan dajesz pewność?
– Osoba moja, cyrk mój, imię, mogę powiedzieć, – żywo począł Belotti, – są przecie poręką?
– Bardzo słabą, albo żadną, – odparł Simon. – Jeżeliś pan mógł do tego się nieopatrznością swoją przyprowadzić, że potrzebujesz pożyczać na lichwę, – nie dowodzi to, aby na przyszłość jeszcze gorsze nie groziły następstwa.
– Na Boga! – wykrzyknął, porywając się, jak ukłóty, Belotti. – Są w życiu wypadki! force majeure, których żaden rozum nie przewidzi.
– Właśnie ja chcę się od takiej ewentualności zabezpieczyć, – rzekł Simon.
– Żaden w świecie człowiek od niej obwarować się całkiem nie może, – zawołał Włoch.
– Nie mamy co rozprawiać, – dokończył Simon, – ja gwarancyi potrzebuję, pan pieniędzy, – zatem…
– Ta, którą daję…
– Nie jest żadną, – dokończył stary, – i w ten sposób nie dojdziemy do niczego, ale może znalazłby się środek inny…
– Jaki? – zapytał zaciekawiony Belotti.
– Waćpan rachujesz wiele na tę, nie wiem zkąd wydobytą dziewczynę… Nerę, tak?
Włoch potwierdził.
– Ja ją widziałem, – mówił dalej stary. – W istocie obiecujące wiele stworzenie, – piękna i, zdaje się roztropna.
– Genialna! – przerwał Belotti.
– I szkoda jej do cyrku, wielka szkoda, – dodał Simon, – gdy gdzieindziej mogłaby świetną zrobić karyerę.
– Cyrk nie jest pośledniejszy od innych zawodów, – oparł się Belotti. – Ma do niego zdolność, ochotę…
– Fantazyę dziecinną, – przerwał, ożywiając się, stary, – powtarzam, szkoda jej do cyrku.
– Ale cóż ona pana obchodzi? – zawołał zdumiony dyrektor.
Simon podniósł oczy ku niemu i, pomilczawszy trochę, począł:
– Nie mam obowiązku się tłómaczyć, dlaczego ona mnie obchodzi. Może ja też chcę spekulować na niej, jak na innym towarze, ale… ale… ja ją od Waćpana odkupię.
Belotti posłyszawszy to, jakiś czas stal osłupiały, jakby nie mógł go zrozumieć, a naostatek parsknął śmiechem ogromnym.
– Ale to drogi towar! szalenie drogi, szanowny panie! – zawołał.
– Ja i dyamentami handluję, – rzekł Simon.
– To są żarty! – przerwał Włoch, – a ja ani czasu, ani ochoty do nich nie mam.
– Nie, bez żartu, mości dyrektorze, – rzekł stary. – Odstąp mi pan Nerę, ja się zajmę jej losem.
– W żaden sposób uczynić tego nie mogę, – wybuchnął Bellotti. – Spekuluję na niej tak, jak na innych moich artystach, ale ludźmi nie handluję.
– Boś może Waćpan do handlu tego nie miał zręczności, – rzeki spokojnie stary. – Nie wchodź tylko w to, dlaczego mnie ta dziewczyna obchodzi, a myśl o tem, że teraz, mając tylko nadzieje na niej, które zawieść mogą, – pozbywając się jej, masz zarobek czysty i pewny.
– Nie rozumiem! – wykrzyknął Belotti.
– Tak, w istocie, jest to nieco trudnem do wytłomaczenia, – ciszej rozpoczął stary, – ale gdybyś Waćpan przypuścił, że mnie z tem dzieckiem łączy jakiś węzeł, stosunek…
więcej..
