Nowość Stambuł. Miasto, w którym budzi muezzin, kołysze Bosfor i uwodzi nostalgia - ebook

Od au­torki

Dro­dzy Czy­tel­nicy, ni­niej­sza książka jest efek­tem mo­jej wie­lo­let­niej pa­sji do od­kry­wa­nia tu­rec­kiego me­ga­lo­po­lis, ma­low­ni­czo zlo­ka­li­zo­wa­nego nad cie­śniną Bos­for. Od nie­spełna osiem­na­stu lat Stam­buł nie­ustan­nie utwier­dza mnie w prze­ko­na­niu, że jest praw­do­po­dob­nie jed­nym z naj­bar­dziej fa­scy­nu­ją­cych i nie­oczy­wi­stych miejsc na ziemi. Na jego wy­jąt­ko­wość skła­dają się nie tylko uni­ka­towa lo­ka­li­za­cja na dwóch kon­ty­nen­tach, wie­lo­wie­kowa hi­sto­ria, współ­two­rzona przez liczne kul­tury, oraz bo­gac­two ar­chi­tek­tury. Tę je­dyną w swoim ro­dzaju miej­ską tkankę bu­dują rów­nież dźwięki, smaki, za­pa­chy, emo­cje, a także me­lan­cho­lia, prze­pięk­nie zde­fi­nio­wana przez tu­rec­kiego no­bli­stę, Or­hana Pa­muka, sło­wem hüzün.

Stam­buł

Po­dob­nie jak w przy­padku książki Tur­cja. W mo­jej kra­inie mi­na­re­tów, aro­ma­tycz­nej her­baty i mru­czą­cych ko­tów, wy­da­nej w 2021 roku na­kła­dem Wy­daw­nic­twa Pas­cal, przed­sta­wiona na ko­lej­nych stro­nach hi­sto­ria jest wy­ra­zem mo­ich su­biek­tyw­nych prze­żyć, do­świad­czeń i prze­my­śleń, pod­szy­tych nie­ga­snącą fa­scy­na­cją Tur­cją i jej kul­turą.

Pół­wy­sep Hi­sto­ryczny

Nie jest to prze­wod­nik, lecz opo­wieść, w któ­rej pra­gnę chwy­cić Was za rękę i za­pro­wa­dzić w miej­sca, gdzie wzno­szą się naj­bar­dziej kul­towe za­bytki Stam­bułu, a nie­rzadko także tam, gdzie zwy­kle nie do­cie­rają tu­ry­ści. Przede wszyst­kim pra­gnę za­brać Was do miejsc, które są mi bli­skie i bez po­zna­nia któ­rych nie wy­obra­żam so­bie zro­zu­mie­nia wy­jąt­ko­wo­ści tego mia­sta. Miejsc, bez któ­rych Stam­buł nie byłby Stam­bu­łem.

Je­śli do­tych­czas nie mie­li­ście oka­zji do­trzeć do daw­nej sto­licy im­pe­rium osmań­skiego, mam na­dzieję, że lek­tura tej książki za­chęci Was do po­dróży nad Bos­for. Po po­wro­cie naj­pew­niej za­ko­cha­cie się w tej wy­jąt­ko­wej me­tro­po­lii bez reszty lub wy­da­rzy się coś od­wrot­nego – ale to jest zde­cy­do­wa­nie mniej praw­do­po­dobne. Nie ma za to naj­mniej­szych szans, by wo­bec bo­gac­twa i wie­lo­wy­mia­ro­wo­ści Stam­bułu przejść obo­jęt­nie. İyi yol­cu­lu­klar! (Uda­nej po­dróży!).

Po­dzię­ko­wa­nia

Tę książkę w spo­sób nie­oce­niony wzbo­ga­cają zdję­cia au­tor­stwa mo­jego na­rze­czo­nego, Mar­cina Bą­kie­wi­cza, który od lat utrwala w ka­drach naj­cie­kaw­sze i nie­za­po­mniane mo­menty na­szych po­dróży. Z tego miej­sca pra­gnę mu za to bar­dzo po­dzię­ko­wać. Dzię­kuję Ci także za nie­ustanne wspie­ra­nie mnie oraz mo­ty­wo­wa­nie do re­ali­za­cji tej pa­sji oraz za Twój en­tu­zjazm, ile­kroć za­zna­czam na ma­pie Tur­cji ko­lejne nie­oczy­wi­ste miej­sca.

Dzię­kuję Ma­mie i Ta­cie za to, że od­wa­żyli się pew­nego dnia wy­słać sie­dem­na­sto­let­nią mnie na wa­ka­cje do od­le­głej Tur­cji, gdzie wszystko się za­częło. I za nie­oce­nione wspar­cie na każ­dym eta­pie mo­jej ży­cio­wej po­dróży.

Skła­dam rów­nież po­dzię­ko­wa­nia na łapy mo­jego ko­cura Pa­muka, pu­szy­stego jak ba­wełna (pa­muk) i słod­kiego jak wata cu­krowa (pa­muk şe­ker), który imię otrzy­mał na cześć Or­hana Pa­muka. Dzię­kuję Ci, ko­cie, za twoje re­lak­su­jące mru­cze­nie, w rytm któ­rego dużo ła­twiej prze­lewa się my­śli na pa­pier.

Za­pro­sze­nie do Stam­bułu

Stam­buł po raz pierw­szy po­ja­wił się w moim ży­ciu sie­dem­na­ście lat temu. Już wtedy zro­bił na mnie spek­ta­ku­larne wra­że­nie, znacz­nie więk­sze niż inne miej­sca od­wie­dzane po dro­dze. Zdu­mie­wał mnie swoim roz­mia­rem, osza­ła­miał ilo­ścią dźwię­ków, aro­ma­tów i mno­go­ścią sma­ków, a przede wszyst­kim uwo­dził swoim orien­tal­nym ob­li­czem – za­ska­ku­jąco od­mien­nym od wszyst­kiego, co było mi dane do­tąd zo­ba­czyć. Gdzie­kol­wiek tra­fi­łam, w po­wie­trzu uno­sił się za­pach ryb, wody ko­loń­skiej, po­wszech­nie uży­wa­nej przez Tur­ków do de­zyn­fek­cji rąk, pie­czo­nego mięsa oraz go­to­wa­nej ku­ku­ry­dzy. Po raz pierw­szy wi­dzia­łam ko­biety w hi­dża­bach i luź­nych dłu­gich aba­jach oraz to­wa­rzy­szą­cych im męż­czyzn ze sznu­rami mo­dli­tew­nymi w dło­niach. Usły­sza­łam głos mu­ez­zina na­wo­łu­ją­cego do mo­dli­twy z mi­na­re­tów mo­nu­men­tal­nych osmań­skich me­cze­tów, a także enig­ma­tyczne brzmie­nie ję­zyka tu­rec­kiego, któ­rego słowa nie­mal ni­gdy nie na­su­wają na myśl żad­nych traf­nych zna­czeń i sko­ja­rzeń. Jed­no­cze­śnie, wi­dy­wa­łam ro­ze­śmiane od ucha do ucha młode Tur­czynki w spód­nicz­kach mini, snu­jące się wzdłuż alei skle­po­wych, de­ba­tu­ją­cych nad fajką wodną i szklan­kami tu­rec­kiej męt­nej wódki męż­czyzn, za­ko­chane pary prze­mie­rza­jące me­tro­po­lię na sku­te­rach czy pod­chmie­loną mło­dzież gra­jącą wie­czo­rami na gi­ta­rach roc­kowe kla­syki pod wieżą Ga­lata. Szybko zro­zu­mia­łam, że Stam­buł jest nie­zwy­kły i od­porny na wszel­kie próby za­szu­flad­ko­wa­nia. Ta de­fi­ni­cja mia­sta jest mi bli­ska do dziś.

Stam­buł jest nie­zwy­kły i od­porny na wszel­kie próby za­szu­flad­ko­wa­nia.

Choć nie po­trze­bo­wa­łam wiele czasu, by pod­jąć de­cy­zję, że pew­nego dnia wrócę nad Bos­for, nie są­dzi­łam, że ten osta­tecz­nie zaj­mie stałe miej­sce w moim ży­ciu, aż stracę ra­chubę liczby od­wie­dzo­nych go razy. Stam­buł to mój drugi dom, choć de facto ni­gdy na stałe nim nie był (w prze­ci­wień­stwie do nie­wiel­kiego tu­rec­kiego mia­sta w pół­nocno-za­chod­niej czę­ści kraju, o na­zwie Ça­nak­kale). Przyj­muję to nie­zwy­kłe me­ga­lo­po­lis z ca­łym do­bro­dziej­stwem in­wen­ta­rza, z jego licz­nymi za­le­tami i wie­loma wa­dami, któ­rych nie wy­pie­ram, a które sta­ram się co­raz le­piej ro­zu­mieć.

Mimo upływu lat, wi­dok Bos­foru oraz kur­su­ją­cych po nim pro­mów i stat­ków każ­do­ra­zowo mnie za­chwyca!

W ten sam spo­sób pra­gnę po­wie­dzieć Wam o „moim” Stam­bule na ła­mach tej książki – bez nad­mier­nej ide­ali­za­cji, lecz z do­sta­teczną dozą za­chwytu, sza­cunku i zro­zu­mie­nia dla hi­sto­rii oraz kul­tury tego uni­ka­to­wego miej­sca. Ubierz­cie się wy­god­nie, bo przed nami dłu­gie spa­cery po ma­low­ni­czych stam­bul­skich wzgó­rzach!

------------------------------------------------------------------------

Za­pra­szamy do za­kupu peł­nej wer­sji książki

------------------------------------------------------------------------