O obrazach i widzeniu. Antologia tekstów - ebook
O obrazach i widzeniu. Antologia tekstów - ebook
Najważniejszymi zagadnieniami uprawianej przez Gottfrieda Boehma teorii obrazu są widzenie, patrzenie, przyglądanie się i próba zwerbalizowania tych aktów ponad sztywnymi dyscyplinarnymi podziałami nauki. Podstawowy problem, który zajmuje autora, to w jaki sposób obrazy generują odmienny od językowego, czyli wizualny (ikoniczny) sens. Artykuły zamieszczone w zbiorze ukazują ewolucję myśli Boehma od „hermeneutyki obrazu” (z roku 1978) do prac najnowszych, reprezentujących szerzej rozumianą „naukę o obrazie”. Dokonany specjalnie na potrzeby polskiego rynku wydawniczego wybór tekstów ma przybliżyć czytelnikowi niemieckojęzyczną teorię obrazowości, dotąd niemal całkowicie nieobecną w naszym kraju z powodu braku przekładów.
Gottfried Boehm (ur. 1942) - jeden z najważniejszych niemieckich myślicieli zajmujących się problematyką obrazu, współtworzący m. in. z Hansem Beltingiem i Horstem Bredekampem teoretyczne zaplecze tzw. Bildwissenschaften („nauk o obrazie”). „Obraz” jest dla Boehma pojęciem formy mnogiej, dlatego nie opowiada się on za żadną „jedynie słuszną” metodologią w interpretacji obrazów, lecz stara się wskazywać na konieczność łączącego różne dyscypliny, indywidualnego podejścia do każdego przedmiotu interpretacji. W roku 2005 Boehm zainicjował projekt eikones. Krytyka obrazu, w którym reprezentanci różnych dziedzin (teoretycy architury, literaturoznawcy, muzykolodzy, egiptolodzy etc.) spotykają się z historykami sztuki i filozofami, by dyskutować pojęcie „obrazu“. Swą drogę naukową Boehm rozpoczął doktoratem z filozofii, napisanym pod kierunkiem Hansa-Georga Gadamera w 1968 roku, habilitował się z historii sztuki w 1974. W latach 1975–79 był docentem historii sztuki na uniwersytecie w Bochum. Tam też miał możliwość wymiany myśli z Maxem Imdahlem – drugą, poza Gadamerem, osobowością, która zasadniczo wpłynęła na ukształtowanie się jego teorii. Po siedmioletniej profesurze w Giessen (1979–86), Boehm trafił do Szwajcarii i przez dwadzieścia sześć lat związany był z Instytutem Historii Sztuki na uniwersytecie w Bazylei. Aktualnie jest profesorem emerytowanym i kontynuuje pracę nad teorią obrazu.
Daria Kołacka (ur. 1973) - absolwentka kulturoznawstwa UAM. Pracę magisterską „Słowo – miasto – obraz. (De)konstrukcja podmiotu (post)modernistycznego” napisała u Anny Zeidler-Janiszewskiej (1997). Doktorat na temat prac Alberta Giacomettiego obroniła w Instytucie Historii Sztuki UAM pod kierunkiem Piotra Piotrowskiego (2003). W roku 2001 otrzymała stypendium rządu szwajcarskiego na dokończenie doktoratu pod opieką naukową Gottfrieda Boehma. Odtąd mieszka w Bazylei, gdzie m.in. prowadzi zajęcia ze sztuki najnowszej. Od roku 2011 związana jest z eikones, a od 2008 realizuje filmy dokumentalne o artystach (wraz z Piotrem Dżumałą).
Spis treści
O książce
Wprowadzenie
CZĘŚĆ I
Refleksje filozoficzne
Pierwsze spojrzenie. Dzieło sztuki – estetyka – filozofia
Niemy logos
Wątpienie Cézanne’a
Pośród świata
Głosy milczenia
W horyzoncie czasu. Pojęcie dzieła u Heideggera a sztuka nowoczesna
Przyrost bytu. Refleksja hermeneutyczna a sztuki plastyczne
Dominacja języka?
Mocne obrazy – słabe obrazy
Odróżnienie estetyczne
Przedstawienie albo istota żywa
Hermeneutyka a sztuka nowoczesna
CZĘŚĆ II.
Słowo i obraz
Opis obrazu. O granicach obrazu i języka
I. Ekfraza i opis
II. Dystans słowa i obrazu w epoce nowoczesnej
III. Trafne słowo
IV. Enargeia. Vasari i tradycja retoryki
V. Kontrast ikoniczny – interakcja faktu i oddziaływania
VI. Pokazywanie
O hermeneutyce obrazu
Kwestia obrazów
Od medium do obrazu
Kontekst
Media w najszerszym sensie
Medium versus obraz
Medium i reprodukcja
Nowe media
Elementy nauki o obrazie
1. Wprowadzenie. Praca nad obrazem
2. Poskromienie imaginacji
3. Sąd – obraz – metafora
4. Obraz opisuje pewną sytuację
5. Niema mowa
CZĘŚĆ III
Widzenie i jego historia
Sens obrazu a narządy zmysłów
Widzenie. Refleksje hermeneutyczna
Krytyka kategorii widzenia
W stronę historii widzenia
Produktywność ślepej plamki
Kopernikański przewrót w percepcji
CZĘŚĆ IV.
Zwrot ikoniczny
Powrót obrazów
I. Obraz i obrazy
II. Ikoniczny zwrot nowoczesności?
III. Krzyżowanie spojrzeń a obraz
IV. Metafora i obraz
V. Różnica ikoniczna
VI. Nowoczesna transformacja obrazów
Różnica ikoniczna
Bibliografia
Noty o tłumaczach i współautorze filmu
| Kategoria: | Filozofia |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-242-2497-5 |
| Rozmiar pliku: | 5,0 MB |
