MENU
Nasze ceny
Przeczytaj fragment on-line
-
W empik go
Oblicza hermeneutyki - ebook
Oblicza hermeneutyki - ebook
Książka prezentuje rozległą panoramę nowoczesnych koncepcji hermeneutycznych, które różnią się od siebie w swych wyjściowych założeniach (F. Schleirmacher, W. Dilthey, M. Heidegger, H.G. Gadamer, P. Szondi, H.R. Jauß, P. Ricoeur, G. Vattimo i inni). Zarazem jednak są one spadkobiercami hermeneutyki jako nurtu, który – biorąc pod uwagę jego genealogię - usytuowany jest na pograniczu filologii, teologii i filozofii i ma – podobnie jak tamte – swoje korzenie w myśli antycznej. Dlatego nie można go oceniać w kategoriach „nowatorski” lub „anachroniczny”. Jego status jest bowiem całkiem inny niż status innych nurtów popularnych dzisiaj w humanistyce i filozofii. W podobnie apologetyczny – lub krytyczny – sposób można odnosić się dzisiaj do psychoanalizy, marksizmu, strukturalizmu, czy różnych „poststrukturalizmów”. Wszystkie te nurty, jakkolwiek czerpią z dotychczasowej tradycji filozoficznej, są ideowymi spadkobiercami nowoczesności. Hermeneutyka natomiast liczy sobie tyle samo lat, co ludzka kultura.
Na przestrzeni kilku tysięcy lat hermeneutyka towarzyszyła nieprzerwanie pracom filologów, prawników i teologów, ulegając daleko idącym przekształceniom. Zawsze była nurtem żywym, zdolnym do głębokich wewnętrznych przeobrażeń, otwartym na to, co dzieje się w innych dyscyplinach. Żywotność podejścia hermeneutycznego bierze się stąd, że u jego podstaw tkwi proste pytanie, wraz z którym rozpoczął się rozwój kulturowy człowieka. Brzmi ono; jak mam zrozumieć Innego? Co właściwie mówią mi wszelkie przekazy kulturowe docierające z tradycji? Autor, odnosząc się do szeregu koncepcji hermeneutyki współczesnej, stara się wydobyć różne ich oblicza. Ukazuje jak dalece wszystkie te proste pytania przybrały w nich bardzo zróżnicowaną, a zarazem niezwykle złożoną postać.
Spis treści
WSTĘP. Obrona hermeneutyki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7
Część I
HERMENEU TYKA I FILOLOGIA
Tradycja filologiczna a ewolucja pojęcia interpretacji
w hermeneutyce XIX i XX wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .111
Część II
HERMENEU TYKA I ETYKA
Fenomen etyczności w hermeneutyce Heideggera i Gadamera
a dotychczasowa tradycja etyki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
Część III
HERMENEU TYKA I ANTROPOLOGIA
Pytanie o człowieka w hermeneutyce Gadamera . . . . . . . . . . . 299
Część IV
TISCHNER I HERMENEU TYKA
Hermeneutyczne inspiracje w myśli filozoficznej Józefa Tischnera 351
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 385
Indeks nazwisk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 391
Indeks rzeczowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397
Summary . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 401
| Kategoria: | Filozofia |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 97883-242-2574-3 |
| Rozmiar pliku: | 1,2 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Martin Heidegger, Bycie i czas
Heraklit mówi „Nie słuchajcie moich słów, lecz logosu”. Kiedy słowo coś wysławia, kiedy odsłania coś nie tylko z sensu bytów, lecz z samego bycia jako takiego, (...) mamy wtedy do czynienia z czymś, co można określić jako zdarzenie słowne – coś zostało wysłowione, czego nie jestem początkiem, ani właścicielem. (...) W zdarzeniu słownym niczym nie rozporządzam, niczego nie narzucam, nie panuję nad tym, nie mam już o co się troszczyć, czym się zaprzątnąć. W tej sytuacji niepanowania leży wspólne źródło posłuszeństwa i wolności.
Paul Ricoeur, Religia, ateizm, wiara
W języku niemieckim rozumienie oznacza także: mieć zrozumienie dla czegoś. Zdolność rozumienia jest podstawową dyspozycją człowieka, która realizuje się w jego współżyciu z innymi, a w szczególności dokonuje się na drodze języka oraz rozmowy. Dlatego roszczenie hermeneutyki do uniwersalności pozostaje poza wszelkim wątpieniem.
Hans-Georg Gadamer, Tekst i interpretacjaSpis treści
WSTĘP. Obrona hermeneutyki
1. Pytania hermeneutyki
2. Dramat rozumienia innego
3. Zwrot hermeneutyki w stronę filozofii
4. Atopiczność hermeneutyki filozoficznej. Język jako Hermes
5. Hermeneutyka filozoficzna czy filozofia hermeneutyczna? Dyskusja z Günterem Scholtzem
6. Wyznaczniki podejścia hermeneutycznego
7. Hermeneutyka dzisiaj. Związki z (post)strukturalizmem i filozofią nauki
8. Hermeneutyka a (post)strukturalistyczne krytyki
9. Czy hermeneutyka jest sexy? Katalog rodzimych głupstewek
Hermeneutyka jako anachronizm?
Lacan-histeryk Michała P. Markowskiego i hermeneuta-
-Narcyz
Analogie i pokrewieństwa hermeneutyki z (post)strukturalizmem
Dalsze krytyki
Filozoficzny kabaret
10. Gadamer i Sokrates. Hermeneutyczny model rozmowy jako „wzmacnianie” stanowiska innego-antagonisty
11. Hermeneutyka a deformacje dyskursu publicznego
Część I
HERMENEUTYKA I FILOLOGIA
Tradycja filologiczna a ewolucja pojęcia interpretacji w hermeneutyce XIX i XX wieku
1. Uniwersalność problemu hermeneutycznego
2. Tekst jako inny
3. Luterański postulat sola Scriptura i hermeneutyka protestancka
4. Hermeneutyka Schleiermachera. Model psychologiczny i gramatyczny .
5. Hermeneutyka Diltheya. Od modelu psychologicznego do filozofii życia
6. Zbliżenie hermeneutyki dziewiętnastowiecznej do filozofii. Graniczny przypadek „hermeneutyki”
Nietzschego
7. XX wiek. Od hermeneutyki bycia Heideggera ku filozofii hermeneutycznej Vattimo
8. Modele hermeneutyki literackiej: Staiger, Spanos, Caputo, Szondi, Jauss
Teoria interpretacji Emila Staigera i hermeneutyka amerykańska
Peter Szondi. Powrót do hermeneutyki jako Kunstlehre
Hermeneutyka recepcji dzieła literackiego Hansa Roberta Jaussa. Dyskusja z Hansem-Georgiem Gadamerem
Podsumowanie
9. Hermeneutyka symboli religijnych Paula Ricoeura
10. Hermeneutyka psychoanalityczna Sigmunda Freuda w odczytaniu Paula Ricoeura i Jacques’a Lacana
11. Hermeneutyczne inspiracje postmodernistów. Richard Rorty, Zygmunt Bauman, Gianni Vattimo
12. Zakończenie. Z powrotem do Lutra
Część II
HERMENEUTYKA I ETYKA
Fenomen etyczności w hermeneutyce Heideggera i Gadamera a dotychczasowa tradycja etyki
1. Miejsce etyki w dwudziestowiecznej tradycji hermeneutycznej
2. Heideggera etyka „zastrzeżenia bycia” i jego krytyka pojęcia „wartości etycznych”
3. Heidegger i obozy zagłady
4. Levinas i Gadamer. Dwie koncepcje odniesienia do innego i etyczności
5. Gadamer i Arystoteles. Hermeneutyczny model „etyki praktycznej”
6. Etyka hermeneutyczna a sytuacja działania etycznego
Etyka hermeneutyczna i etyka odpowiedzialności
1. Dylematy etyki hermeneutycznej
2. Rozumienie i etyka
3. Mitologia Innego w filozofii Levinasa
4. Przejście od rozumienia innego do działania na jego
rzecz
5. Levinas i Gadamer. Próba „syntezy” obu koncepcji etyczności
6. Etyka rozumiejącej otwartości na innego i etyka odpowiedzialności
Część III
HERMENEUTYKA I ANTROPOLOGIA
Pytanie o człowieka w hermeneutyce Gadamera
1. Wstęp
2. Heideggera myśl o człowieku. Od Dasein do „człowieka”
3. Gadamer i Plessner. Dwie koncepcje antropologii
4. Gadamer i Heidegger. Dwie koncepcje odniesienia do Innego i genealogii społecznej wspólnoty
5. Jesteśmy rozmową. Dialektyka pytania i odpowiedzi
6. Ontologiczny prymat pytania nad odpowiedzią
7. Rozmowa jako sposób dokonywania się rozumienia. „Otwartość” na to, co inne
8. Jak rozmawiać z innym? Blaski i cienie idei tolerancji
9. Zakończenie
Część IV
TISCHNER I HERMENEUTYKA
Hermeneutyczne inspiracje w myśli filozoficznej Józefa
Tischnera
1. Tischner i hermeneutyka. Ewolucja poglądów
2. Schodzenie z grzbietów klasyków
3. Rzecz filozofii: zrozumieć i nazwać
4. Tischnera krytyka Heideggera
5. Człowiek i fenomen sceny
6. Gadamer i Tischner. Czym różni się „porozumienie” od „wspólnej płaszczyzny spotkania”?
7. Dalsze kontrowersje: „przesądy” i „zaplecze dialogu”
8. Czy prawdy etyczne są dziejowe?
Bibliografia
Indeks nazwisk
Indeks rzeczowy
Summary
