- W empik go
Obraz Polski pod koniec XVII wieku: ze zbioru podróży ogłoszonych w Hadze 1705 r. - ebook
Obraz Polski pod koniec XVII wieku: ze zbioru podróży ogłoszonych w Hadze 1705 r. - ebook
Klasyka na e-czytnik to kolekcja lektur szkolnych, klasyki literatury polskiej, europejskiej i amerykańskiej w formatach ePub i Mobi. Również miłośnicy filozofii, historii i literatury staropolskiej znajdą w niej wiele ciekawych tytułów.
Seria zawiera utwory najbardziej znanych pisarzy literatury polskiej i światowej, począwszy od Horacego, Balzaca, Dostojewskiego i Kafki, po Kiplinga, Jeffersona czy Prousta. Nie zabraknie w niej też pozycji mniej znanych, pióra pisarzy średniowiecznych oraz twórców z epoki renesansu i baroku.
Kategoria: | Klasyka |
Zabezpieczenie: | brak |
Rozmiar pliku: | 214 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Położenie, nazwisko, granice i stan fizyczny.
Polska jest wielkiem i jedynem elrkcyjnem królestwem w Europie. Nazwisko Polski wywodzą od wyrazu Pole lli!…" 1 * f… i )
oznaczającego w jeżyku slawackirn miejsce odkryte i przydatne do polowania. Polska istotnie składa się z rozległych pól i obszernych lasów.
Obejmowała ona niegdyś tylko to, co dzisiaj Wielką i Mala Polska zowiemy; ale gdy później przyłączono do niej Litwę i inne prowincje, stała sie jednem z największych państw w Europie, graniczącem z Moskwą i Ta-tarja od wschodu; Węgrami, Multanami i Siedmiogrodem od południa; od zachodu z Niemcami; a od północy z morzem Bałlyckiom, Inflantami i częścią Moskwy. Państwo to moie mieć 25U mil niemieckich w długości; a 210 w szerokości.
Dzielą to państwo na dwie główne części: na Królestwo Polskie i Wielkie Xięztwo Litewskie. Królestwo Polskie dzieli sie znowu na Wielka i Mała Polskę. Inni dzieła Polskę na trzydzieści cztery Województw, czyli wielkorządztw. Kaidy Wojewoda ma pod sobą kijku Kasztelanów, którzy są rządcami miasta Dawniej we Francji, zwano Ghate – lain zarządzających zamkami: dzisiaj, tytuł fen oznacza tylko wfaćcicieia ziemi, wyszej o jeden stopień od posiadłości zwyczajnej (Scigneurie ordinaire). Aby być Szat el en em, należało posiadać zamek, albo twierdze na swoim gruncie z Jurydyka, opactwem, albo przeowslwem zakon-nem, z młynem i publicznym piecem (Four banał); ale dzisiaj, W większej czeski prowincji francuzkich, Sza te len znaczy po prostu urzędnika, którego pan możniejszy w dobrach swoich ustanawia, dla czuwania nad zachowaniem praw jego i wymierzania sprawiedliwości poddanym.
"jwyzszemi górami w Polsce sa Karpaty i Łysa-góra, na której zbudowano klasztor Mnichów, Swieto-Krzyskim zwanv.
W Polsce jest mnóstwo jezior, zarybionych rybami wszelkiego rodzaju: najznaczniejsze z nich są: Gopło, Haf, Kurońskie, Krynica, mające więcej głębokości, niź rozległości; nakoniec, Białe, tak zwane przez ironją, ń wody jego czernią tych, którzy się w nich kąpią w miesiącach Kwietniu i Maju. Jezioro Bełzkie, w Województwie tegoż nazwiska, wysycha co trzy lata: wody jego uchodzą z wielkim łoskotem do gór przyległych, zkąd znowu w następnym rofyu wracają i wlewają się w jezioro.
, Polska zroszona jest znaczną liczbą rzek, z których najcelniejsza, Wisła, w obiegu swoim przeszło stumilowym użyźnia wiele pięknych okolic. Dniepr (BorysthSne) przebiega część posiadłości polskich.
Powietrze w Polsce miejscami jest ostre i wilgotne; zimna prawie do niezniesienia; rzeki i jeziora stoją pod lo-derti od czterech do pięciu miesięcy w roku; a lody tak §g grube, ie ładowne wytrzymują wozy. Lubo kraj ten zroszony jest mnóstwem rzek, z tem wszystkiem rzadko w nim dobre bajdzie śię źródło. W ogólności wody są liche, bardzo o
niezdrowe i nieprzyjemne do picia. Woda rzeki Narwi nie znosi żadnej jadowitej gadziny; a węże, czepiające się do statków, skoro się zbliżą do tej rzeki, odrywają się sycząc, jak gdyby je kto ścigał dla odjęcia im życia.
Wyższa czyli Mała Polska jest więcej nierówna i wygarbiona pagórkami, równie jak część kraju najwięcej zbliżona do granic Węgierskich; ale wschoduie Podole i prawie cała strona północna i zachodnia krain przedstawia nieogarnione okiem i bardzo żyzne płaszczyny: wydają one zboża, wielką okwitość jarzyn i wszelkiego rodzaju owoce, mianowicie takie, które snadniej zimna znieść mogą, jako to: kasztany, orzechy, jabłka, gruszki i t… d. Są też i winnice!): winogrod dobry jest do jedzenia, ale wino z niego bardzo cierpkie, lubo w wielu miejscach powietrze dość jest umiarkowane.