Opowiadania odjazdowe, odlotowe i odjechane - ebook

ŚWINIA

Mieszkanie i pracownia Adama Polaka mieściły się na pierwszym piętrze zaniedbanej, czynszowej kamienicy. Składało się z dwóch pokoi: zewnętrznego, do którego wchodziło się prosto z korytarza, oraz wewnętrznego. Ten pierwszy był pracownią – drugi mieszkaniem.

Adam Polak był wynalazcą i konstruktorem. Przez całe dotychczasowe życie wiodło mu się źle, a okresami bardzo źle. Miał prawie czterdzieści lat i nie znalazł jeszcze sobie towarzyszki życia. W wolnych chwilach (kiedy nie pracował nad wynalazkiem epoki, który miał mu przynieść fortunę) naprawiał zegarki i mechanizmy sąsiadom. Praca ta nie przynosiła wielkich dochodów, ale jakoś żył.

Zapadał zmierzch i Adam zapalił lampę nad zagraconym biurkiem. Kończył już naprawę budzika, kiedy skrzypnęły drzwi. Spojrzał w ich stronę i zobaczył, jak w szparze ukazało się oko.

„Nastraszę smarkacza” – pomyślał.

Cicho otworzył szufladę biurka i wyciągnął plastikową imitację pistoletu.

– Ręce do góry! Stój, bo strzelam! – wrzasnął.

Drzwi natychmiast otworzyły się szeroko, ale na progu, zamiast chłopaka z sąsiedztwa, ukazał się postawny mężczyzna.

– Ty przecież nie umiesz strzelać – powiedział przybysz. Zrobił krok do przodu i zamknął za sobą drzwi.

Adam poznał gościa. Leszek Gramotny jeszcze kilka lat temu był jego bliskim znajomym. Przez moment Adam zaniemówił ze zdumienia, a potem, wolno opuszczając rękę z pistoletem, powiedział:

– Ty śmiesz tu przychodzić? Po tym wszystkim, co mi zrobiłeś!?

– Adasiu – zdołał wtrącić Gramotny.

– Żadne Adasiu, żadne Adasiu – groźnie zagulgotał Polak. – Cały kraj powtarzał, nawet Gierek w telewizji, „Polak potrafi”, tylko nikt nie powiedział tym palantom, że to o mnie chodzi, że tak naprawdę to tylko ja potrafię i co potrafię...

– Ależ Adasiu – znowu zdołał wtrącić Gramotny.

– Panie Adasiu, od dzisiaj Panie Adasiu, palancie. Jesteś mi winien trzy tysiące złotych.

– Przecież to były stare złotówki – łagodnie powiedział Gramotny.

– To była wówczas całkiem niezła miesięczna pensja – nagle bardzo spokojnie odpowiedział gospodarz.

– To znaczy, ile byś chciał obecnie...?

– Tyle samo – powiedział Adam.

– Ale wtedy to było niecałe trzydzieści dolarów, a teraz to prawie tysiąc, a w ogóle, jeśli mowa o starych długach, czy mogę usiąść?

– Jeśli mowa o starych długach – powiedział Adam – to rzeczywiście siadaj.

Usiedli. Gospodarz na swoim miejscu przy biurku, Gramotny na wolnym krześle obok.

– Dam ci dziesięć baniek, tysiąc nowych złotych – rozpoczął targ Gramotny.

– A odsetki? Za co najmniej dziesięć lat?

– Mogę ci te pieniądze dać natychmiast, bo akurat tyle mam przy sobie i będziemy kwita – Gramotny czuł, że zyskuje przewagę.

Adam milczał chwilę, a potem z rezygnacją pokiwał głową.

– Niech będzie – powiedział. – Jestem bez grosza.

Gramotny wyjął portfel i odliczył pieniądze. Nim je jednak wręczył – powiedział:

– Wysłuchaj mnie, proszę.

Adam wyciągnął rękę, delikatnie wziął pieniądze, schował je do tylnej kieszeni spodni, popatrzył na Gramotnego, pokiwał głową i wreszcie powiedział:

– Gadaj.

Gramotny wygodniej usadowił się na krześle i pochylił nieco do Adama.

– Zostałem zrobiony w kiszkę, w konika garbuska, czy – jak kto woli – na cacy. Wyrolowano mnie na dwa miliony.

– Dwa miliony – roześmiał się Adam – dwie stówki nowych złotych?

Gramotny poważnie pokręcił głową.

– Jeżeli zrobili cię na dwa miliony nowych złotych, to jesteś bankrutem.

Gramotny jeszcze raz pokręcił głową i powiedział:

– Zrobiono mnie na dwa miliony dolarów.

– Straszna kupa szmalu. Więc i ty jesteś bez grosza.

– Niewiele zostało. Jeżeli w ciągu kilku tygodni nie odzyskam pieniędzy, firma „GRAMOT” padnie jak strucla. I pomyśleć, że zrobili mi to moi wspólnicy.

– Dobrze wiedziałeś, że to banda złodziei – skwitował Adam. – Na szczęście żyjemy w państwie prawa. Podaj ich do sądu.

– Ta transakcja nie była całkiem legalna. Cała moja nadzieja w tobie.

– Nie mam firmy rewindykacyjnej.

– Ale masz kupę pomysłów.

– Przeceniasz mnie.

– Ale gdyby wymyślić jakąś sprytną inwestycję, dającą szybkie zyski...

– To...? – Adam zawiesił głos.

– To oni byliby skłonni zainwestować i wtedy...

– Wpłaciliby pieniądze na twoje konto.

– Właśnie.

– A ja? – zapytał Adam.

– Dostaniesz dziesiątą część.

– Szkoda, że nie mam pomysłów na zawołanie.

– Ależ masz – Adasiu – masz, rusz tylko głową. No nie bądźże świnią.

Zapadła cisza i nagle oczy Adama zaczęły się rozszerzać, a gdy osiągnęły rozmiary sporych monet, usta jakby automatycznie powiedziały:

– NIE BĄDŹ ŚWINIĄ.

A potem Adam podszedł do kredensu, odwrócił się do Gramotnego i powiedział:

– Dobrze wiesz, że nie piję, koniak, który dostałem od ciebie dwanaście lat temu na imieniny, jest ledwo napoczęty. Dziś jest okazja, żeby wypić po kieliszku.

I otworzył kredens.

***

Było kilka minut po ósmej, kiedy pod siedzibę „GRAMOTU” podjechała furgonetka firmy przewozowej. Wyskoczyło z niej czterech młodych mężczyzn w schludnych kombinezonach, a za nimi wygramolił się Adam Polak. Wpadł prosto na Gramotnego.

– Spóźniłeś się – powiedział Gramotny.

– I owszem – odpowiedział Adam – ale nie bardzo. W sam raz, by trochę ich podgrzać.

Odwrócił się w stronę ekipy.

– Panowie, bierzcie skrzynki i proszę za mną.

Młodzi ludzie wyładowali z samochodu dwie spore i dość ciężkie skrzynki. Cała szóstka ruszyła w stronę wejścia.

W holu, kiedy zmierzali już w stronę sekretariatu, Gramotny zapytał:

– Co jest w tej drugiej skrzyni?

– Części zapasowe i akumulator, który muszę wymienić w prototypie.

Gdy wchodzili, sekretarka parzyła kawę. Chciała poniechać tej pracy, ale Gramotny dał jej znak. Zrozumiała w lot.

Adam wskazał tragarzom miejsce pod oknem. Młodzieńcy ustawili skrzynki i wyszli.

– Długo będzie to trwało? – spytał Gramotny.

– Możesz zaczynać. Zdążę na pewno.

Adam pochylił się nad jedną ze skrzyń.

– Wszyscy są? – zapytał sekretarkę Gramotny.

– Tak. Tutaj są rysunki, plany i schematy – podała Gramotnemu spory rulon – a to – podeszła bliżej i podała kilka dokumentów – przyszło pocztą dziś rano.

Gramotny popatrzył na papiery, które mu podała i natychmiast spojrzał w kierunku Polaka. Adam klęczał, majstrując przy zamkach skrzyń. Gramotny odwrócił spojrzenie na sekretarkę i przytknął palec do ust, gestem tajemnicy. Sekretarka kiwnęła głową.

– Przez interkom będziesz słyszał każde słowo wypowiedziane w gabinecie. Wejdź w odpowiednim momencie, to ważne.

– Według umowy – odpowiedział Adam znad skrzyń.

Gramotny wszedł do gabinetu.

Gabinet Leszka Gramotnego urządzony był wyłącznie w niezbędne do szefowania meble. Okazałe biurko zajmowało najwięcej miejsca w tym bardzo przestronnym pokoju. Na dzisiejsze posiedzenie wniesiono i ustawiono wokół biurka osiem wygodnych krzeseł. Właśnie na nich siedzieli obecnie jego wspólnicy.

Gramotny przeszedł przez gabinet, położył rulony i dokumenty na biurku, po czym usiadł w fotelu.

– Witam panów – powiedział.

Nikt nie odpowiedział.

Gramotny przez chwilę przyglądał się dobrze mu znanym twarzom.

„Sukinsyny, szuje i kanalie” – pomyślał.

Rozłożył rulony na biurku, wziął pierwszy z nich i zawiesił na stojącym obok stelażu.

Rysunek przedstawiał naturalnej wielkości świnię.

– Świnia – powiedział.

Nie było reakcji – zbyt dobrze znali Gramotnego, w ciszy, jaka zapadła, rosło napięcie. Gdy osiągnęło punkt krytyczny, Gramotny powiedział:

– Na europejskich rynkach jedna, około stukilogramowa świnia kosztuje od pięćdziesięciu pięciu do sześćdziesięciu dolarów. Z prostego rachunku wynika, że za milion świń można otrzymać od pięćdziesięciu pięciu do sześćdziesięciu milionów dolarów. To godna zastanowienia kwota.

Gramotny przerwał, przez chwilę patrzył w rysunki na biurku, wreszcie podniósł głowę i powiedział:

– Nie zamierzam hodować świń.

Wziął z biurka następną planszę i zawiesił ją na stelażu. Był to rysunek techniczny ukazujący przekrój przez sztuczną świnię.

– Panowie – powiedział – być może rozpoczniemy pierwszą w dziejach, niejako historyczną, produkcję sztucznej świni.

Gramotny wziął do ręki wskazówkę i pokazując, zaczął objaśniać:

– Ta prosta konstrukcja stawowo-żebrowa będzie zasilana starym, nieco tylko zregenerowanym akumulatorem samochodowym, umieszczonym tutaj. Konstrukcja ta posiada trzy niezależne mechaniczne obwody, zwrotnie sprzężone z minikomputerem, umieszczonym w tym miejscu, i przez komputer ten sterowane. Trzy zapisane w nim programy nakładają się na siebie i uzupełniają. Pierwszy, bezpośrednio sprzężony z synchronizatorem ruchów, ma nadzór nad zachowaniem się kręgosłupa i nóg – steruje tułowiem, głową, nogami i ogonem. Drugi, sprzężony z niesłychanie udaną sztuczną skórą mającą fenomenalne właściwości elektryzowania się ładunkami elektrostatycznymi, jest odpowiedzialny za reakcje naszej świni, bowiem przy każdym dotknięciu następuje ubytek ładunków. I im dotknięcie silniejsze, tym ubytek większy, a co za tym idzie, reakcja świni intensywniejsza. Na koniec trzeci, odpowiedzialny za sztuczną fizjologię świni, sprawia, że może ona jeść, pić, a nawet wydalać.

Gramotny przerwał, popatrzył po zebranych i z uśmiechem powiedział:

– To nie koniec. Tutaj – pokazał – znajduje się urządzenie wydające dźwięki, podłączone do sztucznej skóry tak, że gdybyśmy mocniej uderzyli świnię, to ta chrząknęłaby albo zakwiczała.

Przerwał i tryumfalnie popatrzył na zebranych.

– Złudzenie jest kompletne – powiedział i usiadł.

– Do rzeczy – odezwał się siedzący z lewej, niechlujnie ubrany i zarośnięty typ.

– Koszt produkcji jednej świni – według bardzo dokładnych wyliczeń – nie przekracza pięciu dolarów. Decydują o tym następujące elementy: po pierwsze – konstrukcja stawowo-żebrowa wykonana będzie z żeliwa, a nie ze stali, bowiem świnia musi być ciężka, a nie trwała, po drugie – zawarłem już kontrakt z pewną niemiecką firmą, która ze swego składowiska chce się pozbyć ponad miliona sztuk starych akumulatorów. Płaci za transport i daje trzysta tysięcy marek temu, kto to zabierze, po trzecie – z rozmów, które prowadzę z Koreańczykami wynika, że zamawiając milion sztuk, możemy wynegocjować interesującą nas cenę za minikomputer.

– Chciałbym zobaczyć prototyp – powiedział nieskazitelnie ubrany, szpakowaty mężczyzna.

– Wszystko w swoim czasie – powiedział Gramotny – a na razie, jeśli mielibyśmy rozpocząć produkcję, to moje zakłady muszą zostać przystosowane, czyli zmodernizowane i zrobotyzowane.

– Koszt – powiedziało naraz dwóch przylizanych gogusiów, wyglądających jak bliźniacy.

– Około dwóch milionów dolarów, co się przekłada po dwieście pięćdziesiąt tysięcy na głowę.

– A ty? – zapytał łysy, jajogłowy okularnik.

– Ja daję miejsce, energię i robociznę.

– Ale komu ty te świnie chcesz sprzedać? – powiedział Czerwonogęby Wąsacz.

– To świnie eksportowe, sprzedam je tam, gdzie jest popyt, na wschód.

– Szczegóły – mruknął typ o wyglądzie bandziora.

– Nie zapraszałbym was tutaj, gdybym nie poczynił wstępnych kroków – odpowiedział Gramotny.

– Konkrety – zniecierpliwił się Szpakowaty.

Gramotny poprawił się w fotelu.

– W pewnym miasteczku, blisko wschodniej granicy, założyłem całkiem legalną spółkę eksportowo­-importową, z kompletnie nielegalnym właścicielem. Ta spółka właśnie przeprowadzi transakcję tak, żeby w papierach wszystko się zgadzało. Po wyprodukowaniu całego miliona świń podzieli się je na pięć części, po dwieście tysięcy sztuk każda. W oznaczonym dniu – wy, panowie, i ja z konstruktorem świni – dostarczymy pociągami do pięciu różnych przejść granicznych nasz towar, bowiem te pięć transakcji – ze zrozumiałych powodów – musi się odbyć jednocześnie.

– A dlaczego nie załatwić wszystkiego w jednym transporcie? Koszty byłyby mniejsze – powiedział śmieszny, niewysoki typek o wyglądzie szczurka.

– Powiedziałem moim kontrahentom, że ogołocę Polskę ze świń. Jeden transport mógłby być podejrzany.

Gramotny wstał i powiesił jeszcze jeden rysunek na stelażu.

– Rozeznałem już warunki na przejściach granicznych. Wszędzie są bardzo podobne – powiedział i pokazując na plan, kontynuował:

– Świnie będą musiały pokonać odległość peronu, przechodząc z wagonów o mniejszym rozstawie osi do innych, o rozstawie szerszym, bowiem – jak zapewne wiecie – tory kolejowe u naszych sąsiadów są szersze. Kontrahent płaci złotem, według cen giełdy. Z rączki do rączki.

– Z rączki do rączki, żeby nie było rzeżączki – zaśmiał się Niechluj.

Pozostała siódemka ryknęła śmiechem. Gramotny uciszył rozbawienie ruchem ręki.

– Nim zobaczycie prototyp – powiedział – muszę dodać, że świnie nasze, oprócz ręcznego sterowania przy pomocy uderzeń w sztuczną skórę, mogą być sterowane przy pomocy specjalnego pilota, którym będą również włączane. Nasz prototyp wykonany w pracowni konstruktora jest mniej więcej o połowę mniejszy od produktu, który opuszczać będzie taśmę. Natychmiast po transakcji zostanie zlikwidowana spółka eksportowo-importowa, a po sprzedaży złota zysk zostanie podzielony na dziesięć części, bowiem jedną część otrzyma wynalazca i konstruktor świni.

Gramotny wyprostował się i uroczyście powiedział:

– Oto konstruktor wraz z prototypem.

Drzwi do gabinetu otworzyły się i natychmiast wbiegła przez nie świnia, a za nią ukazał się Adam Polak.

– Chciałbym usłyszeć, jakie wydaje dźwięki – powiedział jeden z Bliźniaków.

Adam kopnął prototyp. Świnia kwiknęła i uciekła pod biurko.

Zebrani wybuchnęli śmiechem.

Szpakowaty schylił się i zajrzał pod biurko, cofnęło go. Wyprostował się i zdumiony powiedział:

– Ona nawet śmierdzi jak świnia.

Adam lekko pobladł, ale natychmiast odpowiedział:

– Tym trwałym zapachowym preparatem będzie nasączana sztuczna skóra.

– Niebywałe – powiedział Szczurowaty.

– Zupełnie jak żywa – Czerwonogęby Wąsacz ucieszył się jak dziecko.

– Ja w to wchodzę -kiwnął głową Niechluj – ochroniarz za godzinę przyniesie pieniądze.

– My też – pierwszy Bliźniak z zadowoleniem pogłaskał walizkę.

– Pieniądze mamy tutaj – powiedział drugi – zostawimy sekretarce.

– Przelew – oznajmił Wąsacz.

– Jeszcze dzisiaj – dodał Szpakowaty.

– Ja mogę dopiero jutro – odezwał się Szczurowaty. – Mam pieniądze w depozycie.

Łysy okularnik i typ o wyglądzie bandziora naradzali się cicho. Wreszcie Łysy powiedział:

– Damy ci czek potwierdzony do realizacji przez dwa dni.

Świnia wyszła spod biurka, pobiegła do okna, zawróciła i przycupnęła pod fotelem Gramotnego.

Wszyscy spojrzeli na Adama. Manipulował pilotem.

– Świetny manewr – powiedział Szpakowaty.

– Wychodzimy – razem szczeknęli Bliźniacy.

– My też – Łysy z Bandziorem podnieśli teczki.

– I my – Wąsacz ze Szpakowatym pomaszerowali w kierunku sekretariatu.

– Zaproś nas do obejrzenia pierwszej seryjnej – powiedział Niechluj.

– Absolutnie, koniecznie – dodał Szczurowaty.

Wszyscy wyszli.

Adam patrzył za nimi, a gdy zobaczył, że znaleźli się w holu, poszedł zamknąć drzwi gabinetu.

Świnia wylazła spod fotela i truchtem ruszyła w jego kierunku. Zamknął drzwi. Świnia stanęła, zrobiła w miejscu zwrot o sto osiemdziesiąt stopni i ruszyła na Gramotnego. Ten wlazł na stołek i triumfalnie popatrzył na Adama.

– Wyłącz ją – powiedział.

– Z tym będzie kłopot – Adam podrapał się w brodę.

– Dlaczego? – Gramotny ciągle był rozbawiony.

– Bo to jest żywa świnia.

– Nie żartuj.

– Nie żartuję – poważnie powiedział Adam, uśmiechnął się i dodał: – Gdybyś znał prawdę, nie przekonałbyś ich i nie odzyskał pieniędzy.

– A to? – Gramotny wskazał na rysunki.

– To kompletna brednia.

– Jak to? – Gramotny zlazł z krzesła, zbladł, a potem poczerwieniał.

– Zwyczajnie niemożliwe.

Gramotny zsiniał, złapał się za serce i padł na fotel, dysząc ciężko.

Adam dwoma susami dopadł drzwi sekretariatu.

– Panno Agatko – zapiał – szef ma atak.

Sekretarka wyjęła z biurka buteleczkę i ruszyła do gabinetu. W drzwiach stanęła jak wryta.

Na środku gabinetu stała świnia, wpatrując się w nią małymi, świńskimi oczkami.

– Wyłącz pan tę świnię – powiedziała do Adama.

– Tego się nie da zrobić.

– Dlaczego?

– Bo to jest normalna, zwykła, żywa świnia.

– Przecież miał być prototyp! – Sekretarka ciągle stała w progu.

– Chodzi pani o to? – Adam pokazał na rysunki.

– Oczywiście.

– To absolutna brednia. Nie-mo-żli-wość – wyskandował Adam.

– Boże – sekretarka zbladła – przecież myśmy wydali w Stanach całą kupę pieniędzy na reklamę „Niezwykła zabawka ogrodowa – sztuczna świnia jak żywa”. Dzisiaj przyszły pierwsze zamówienia, na dwadzieścia tysięcy sztuk.

Adam osłupiał, a potem z wściekłością spojrzał w kierunku fotela. Gramotny ledwo zipał. Odwrócił się do sekretarki, ale ta z zainteresowaniem patrzyła na środek gabinetu.

Spojrzał na świnię. Lała na dywan. Jak świnia.