Organizacja produkcji filmowej w świetle prawa autorskiego - ebook
Organizacja produkcji filmowej w świetle prawa autorskiego - ebook
W publikacji omówiono w sposób kompleksowy, jak najlepiej zabezpieczyć swoje interesy, rozpoczynając proces produkcji filmowej, tak aby z jednej strony uniknąć naruszeń praw przysługujących innym osobom, a z drugiej – ograniczyć do minimum ryzyko niekorzystnego wykorzystania własnej twórczości przez podmioty trzecie.
W pierwszych czterech rozdziałach omówiono wstępne zagadnienia związane z produkcją filmową z perspektywy prawnoautorskiej. Scharakteryzowano zatem samo prawo autorskie i jego przedmiot, czyli utwór (rozdział I) oraz przedmiot produkcji filmowej ze szczególnym uwzględnieniem określonych elementów filmu podlegających ochronie (rozdział II). Wskazano, jaki jest status poszczególnych osób biorących udział w tworzeniu filmu (rozdział III) i jakie prawa przysługują im z tytułu pełnienia różnych funkcji w procesie twórczym (rozdział IV).
W kolejnych rozdziałach omówiono: możliwość wykorzystywania cudzej twórczości w produkcji filmowej (rozdział V), szczególną rolę producenta audiowizualnego (rozdział VI), rodzaje i treść umów prawnoautorskich związanych z produkcją filmową (rozdział VII) oraz działalność promocyjną, medialną i reklamową (rozdział VIII).
W IX rozdziale znajdują się wzory umów wraz z komentarzami, które ułatwią czytelnikowi właściwe konstruowanie w przyszłości kontraktów związanych z produkcją filmową.
Skrypt jest skierowany przede wszystkim do studentów szkół filmowych. Przydatne informacje znajdą w nim również doświadczeni specjaliści zajmujący się produkcją filmów.
Kategoria: | Literatura akademicka |
Zabezpieczenie: |
Watermark
|
ISBN: | 978-83-8291-814-4 |
Rozmiar pliku: | 2,2 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Organizacja produkcji filmowej jest zadaniem trudnym i skomplikowanym. Nie wynika to wyłącznie z dużego ryzyka gospodarczego, jakie niesie za sobą to przedsięwzięcie, ale także, a może przede wszystkim, z wielości podmiotów współtworzących dzieło kinematograficzne, przejawiających nierzadko sprzeczne interesy. Oczywiście głównym (i wspólnym) celem całej „ekipy produkcyjnej” jest stworzenie filmu, który odniesie sukces estetyczny lub/i komercyjny; jednak już to, w jaki sposób oraz jakim kosztem i zaangażowaniem zostanie osiągnięte to zamierzenie, często bywa przedmiotem sporu. Może to dotyczyć zarówno samego procesu decyzyjnego (np. komu będą przysługiwały konkretne kompetencje, kto będzie decydował o zatrudnieniu określonych aktorów, kto nada ostateczny kształt zwiastunowi), jak i kwestii ekonomicznych (np. wysokość gaży, kwestia praw do tworzenia kontynuacji albo spin-offów) oraz praw osobistych (np. w którym miejscu w napisach końcowych pojawi się imię i nazwisko danego twórcy).
Nawet jednoznaczne wskazanie „głównodowodzącego” produkcją filmową nie jest łatwe. Z pewnością większość fanów dzieł audiowizualnych za najważniejszą osobę w procesie tworzenia filmu uzna reżysera. Istotnie, biorąc pod uwagę walor artystyczny, można przyjąć, że to właśnie reżyser ma największy wpływ na jakość tego, co ostatecznie zobaczy na ekranie widz. Z drugiej strony jednak osobą inicjującą proces filmowy, ponoszącą odpowiedzialność finansową za ewentualne niepowodzenie, a przez to podmiotem decyzyjnym jest producent. To on „zatrudnia” twórców, a zatem zawiera z nimi umowy i skupia w swych rękach ogół praw autorskich, w związku z czym pośrednio wpływa na finalny kształt filmu (a niekiedy nawet bezpośrednio, gdy wprost ingeruje w proces postprodukcji).
Działalność członków ekipy filmowej, począwszy od producenta i reżysera, a skończywszy na statystach, regulowana jest przez przepisy prawa, w tym w dużej mierze przez przepisy prawa autorskiego. W bardzo dużym uproszczeniu można przyjąć, że wszystko, co zostaje stworzone przez człowieka, a posiada pewne walory artystyczne czy estetyczne, stanowi bowiem przedmiot wyłącznego prawa autorskiego przysługującego twórcy. Twórca musi zatem wyrazić zgodę na określony sposób wykorzystywania swojego „dzieła” przez inne osoby. Tym samym producent chcący rozpowszechniać film, którego częścią są scenariusz, scenografia, muzyka, zdjęcia, montaż czy nawet gra aktorska, powinien zawrzeć z „wytwórcami” poszczególnych elementów stosowne umowy. Wydaje się to być oczywiste, ponieważ są to wszak członkowie ekipy filmowej. Diabeł jednak jak zwykle tkwi w szczegółach, a prawdziwe problemy zaczynają się nie wtedy, gdy współpraca świetnie się układa, ale gdy dochodzi do rzeczywistego sporu.
Niniejszy podręcznik omawia w sposób kompleksowy, jak najlepiej zabezpieczyć swoje interesy, rozpoczynając proces produkcji filmowej, tak aby z jednej strony uniknąć naruszeń praw przysługujących innym osobom, a z drugiej – ograniczyć do minimum ryzyko niekorzystnego wykorzystania własnej twórczości przez podmioty trzecie.
W pierwszych czterech rozdziałach omówiono wstępne zagadnienia związane z produkcją filmową z perspektywy prawnoautorskiej. Scharakteryzowano zatem samo prawo autorskie i jego przedmiot, czyli utwór (rozdział I), omówiono przedmiot produkcji filmowej ze szczególnym uwzględnieniem określonych elementów filmu podlegających ochronie (rozdział II), wskazano, jaki jest status poszczególnych osób biorących udział w tworzeniu filmu (rozdział III) i jakie prawa przysługują im z tytułu pełnienia różnych funkcji w procesie twórczym (rozdział IV). W kolejnych rozdziałach poruszono bardziej szczegółową problematykę. Omówiono kolejno: możliwość wykorzystywania cudzej twórczości w produkcji filmowej (rozdział V), szczególną rolę producenta audiowizualnego (rozdział VI), rodzaje i treść umów prawnoautorskich związanych z produkcją filmową (rozdział VII) oraz działalność promocyjną, medialną i reklamową (rozdział VIII). W ostatnim – IX – rozdziale znajdują się wzory umów wraz z komentarzami, które – mamy nadzieję – ułatwią czytelnikowi właściwe konstruowanie w przyszłości kontraktów związanych z produkcją filmową.
Niniejszy skrypt uwzględnia stan prawny na dzień 15.4.2023 r.ORZECZNICTWO
Wyrok TK z 24.5.2006 r., K 5/05, Legalis
Wyrok TS z 3.9.2014 r., C-201/13, ECLI:EU:C:2014:2132
Wyrok TS z 10.4.2014 r., C-435/12, ECLI:EU:C:2014:254
Wyrok TS z 16.7.2009 r. C-5/08, ECLI:EU:C:2009:465
Postanowienie TS z 17.1.2012 r., C-302/10, ECLI:EU:C:2012:16
Wyrok SN z 5.5.2021 r., I NSKP 7/21, Legalis
Wyrok SN z 24.7.2020 r., I CSK 631/18, OSNC 2021, Nr 4, poz. 41
Wyrok SN z 21.2.2020 r., I CSK 513/18, Legalis
Wyrok SN z 22.2.2019 r., III CSK 11/17, Legalis
Wyrok SN z 5.10.2018 r., I CSK 596/17, Legalis
Wyrok SN z 14.11.2014 r., I CNP 10/14, Legalis
Wyrok SN z 17.9.2014 r., I CSK 621/13, Legalis
Wyrok SN z 10.7.2014 r., I CSK 539/13, Legalis
Wyrok SN z 21.3.2014 r., IV CSK 407/13, OSNC 2015, Nr 3, poz. 36
Wyrok SN z 4.3.2014 r., III SK 34/13, Legalis
Wyrok SN z 6.3.2014 r., V CSK 202/13, Legalis
Wyrok SN z 6.12.2013 r., I CSK 109/13, Legalis
Wyrok SN z 2.12.2010 r., I CSK 33/10, Legalis
Wyrok SN z 24.8.2009 r., I PK 58/09, Legalis
Wyrok SN z 13.12.2007 r., I CSK 321/07, Legalis
Wyrok SN z 23.11.2007 r., IV CSK 228/07, Legalis
Wyrok SN z 13.1.2006 r., III CSK 40/05, Legalis
Wyrok SN z 23.11.2004 r., I CK 232/04, OSNC 2005, Nr 11, poz. 195
Wyrok SN z 22.5.2003 r., I CKN 348/01, Biuletyn SN 2003, Nr 12
Wyrok SN z 23.1.2003 r., II CKN 1399/00, OSNC 2004, Nr 4, poz. 62
Wyrok SN z 5.4.2002 r., III RN 133/01, Legalis
Wyrok SN z 5.7.2002 r., III CKN 1096/00, Legalis
Wyrok SN z 3.9.1998 r., I CKN 818/97, OSNC 1999, Nr 1
Wyrok SN z 15.1.1990 r., I CR 1410/89, Legalis
Wyrok SN z 21.12.1979 r., I CR 434/79, Legalis
Wyrok SN z 12.10.1977 r., I CR 377/77, Lex Nr 64044
Uchwała SN(7) z 20.12.1976 r., III CZP 91/75, OSNC 1977, Nr 7, poz. 103
Wyrok SN z 20.6.1975 r., I CR 353/75, Legalis
Wyrok SN z 20.2.1975 r., I CR 893/74, Lex Nr 64231
Wyrok SN z 14.7.1972 r., I CR 760/71, Lex Nr 64212
Uchwała SN(7) z 19.2.1968 r., III CZP 40/67, Legalis
Wyrok SN z 27.5.1958 r., II CR 547/57, Legalis
Wyrok SN z 28.2.1958 r., I CR 563/57, Legalis
Wyrok NSA z 19.2.2015 r., II OSK 1764/13, Legalis
Wyrok NSA z 6.2.2014 r., II OSK 1994/12, Legalis
Wyrok NSA z 16.10.2003 r., III SA 3582/01, Monitor Podatkowy 2003, Nr 12
Wyrok SA w Warszawie z 24.1.2020 r., I ACa 157/19, Legalis
Wyrok SA w Warszawie z 24.10.2019 r., I ACa 651/18, Legalis
Wyrok SA w Warszawie z 30.7.2018 r., VI ACa 531/16, Legalis
Wyrok SA we Wrocławiu z 25.7.2018 r., I AGa 232/18, Lex Nr 2685605
Wyrok SA w Warszawie z 24.4.2018 r., VII AGa 247/18, Legalis
Wyrok SA w Warszawie z 6.2.2018 r., V ACa 1040/17, Lex Nr 2607164
Wyrok SA w Warszawie z 29.8.2017 r., VI ACa 600/16, Legalis
Wyrok SA w Krakowie z 6.12.2016 r., I ACa 931/16, Legalis
Wyrok SA w Krakowie z 10.6.2016 r., I ACa 275/16, Legalis
Wyrok SA w Katowicach z 25.5.2016 r., I ACa 52/16, Legalis
Wyrok SA w Warszawie z 24.5.2016 r., VI ACa 293/15, Legalis
Wyrok SA w Warszawie z 30.11.2015 r., VI ACa 1685/14, Monitor Prawa Bankowego 2018, Nr 2, s. 10
Wyrok SA w Warszawie z 29.10.2014 r., I ACa 460/14, niepubl.
Wyrok SA w Warszawie z 20.8.2014 r., VI ACa 1740/13, Legalis
Wyrok SA w Białymstoku z 13.2.2014 r, I ACa 735/13, Legalis
Wyrok SA w Poznaniu z 12.12.2013 r., I ACa 958/13, Legalis
Wyrok SA w Warszawie z 16.4.2013 r., I ACa 1216/12, Legalis
Wyrok SA w Warszawie z 22.2.2013 r., I ACa 1047/12, Legalis
Wyrok SA w Katowicach z 9.10.2012 r., V ACa 175/12, Legalis
Wyrok SA w Warszawie z 20.9.2012 r., VI ACa 314/14, Legalis
Wyrok SA w Warszawie z 22.2.2011 r., I ACa 667/10, Legalis
Wyrok SA w Poznaniu z 2.9.2010 r., I ACa 620/10, Legalis
Wyrok SA w Warszawie z 22.6.2010 r., I ACa 345/10, Legalis
Wyrok SA w Warszawie z 14.3.2006 r., VI ACa 1012/05, Legalis
Wyrok SA w Warszawie z 14.12.2005 r., VI ACa 616/05, Lex Nr 1642535
Wyrok SA w Warszawie z 17.11.2005 r., VI ACa 372/05, Legalis
Wyrok SA w Krakowie z 14.1.2003 r., I ACa 1137/02, TPP 2003, Nr 3, s. 117
Wyrok SA w Łodzi z 17.12.2002 r., I ACa 254/02, Lex Nr 535064
Wyrok SA w Warszawie z 29.12.2000 r., I ACa 855/00, Legalis
Wyrok SA w Krakowie z 26.10.2000 r., I ACa 701/00, Lex Nr 76680
Wyrok SA w Krakowie z 27.10.1997 r., I ACa 477/97, Legalis
Wyrok SA w Warszawie z 8.5.1992 r., I ACr 215/92, Lex Nr 62589
Wyrok SO w Łodzi z 12.6.2014 r., III Ca 1715/13, Legalis
Wyrok WSA w Krakowie z 28.2.2018 r., I SA/Kr 15/18, LegalisWYKAZ SKRÓTÓW
1. Źródła prawa
---------------- -- ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
KC ustawa z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.)
KinematogU ustawa z 30.6.2005 r. o kinematografii (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 130)
Konstytucja RP Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.4.1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.)
PrAut ustawa z 4.2.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r. poz. 2509)
PNPRU ustawa z 23.8.2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r. poz. 2070 ze zm.)
PrNot ustawa z 14.2.1991 r. – Prawo o notariacie (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r. poz. 1799)
PrPrzeds ustawa z 6.3.2018 r. – Prawo przedsiębiorców (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 221)
PrSzkWyż ustawa z 20.7.2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r. poz. 574 ze zm.)
RTVU ustawa z 29.12.1992 r. o radiofonii i telewizji (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r. poz. 1722 ze zm.)
WspProdAudU ustawa z 9.11.2018 r. o finansowym wspieraniu produkcji audiowizualnej (tekst jedn. z 2021 r. poz. 198)
ZNKU ustawa z 16.4.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r. poz. 1233)
---------------- -- ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2. Organy, instytucje i inne podmioty
--------- -- --------------------------------------------
ETPCz Europejski Trybunał Praw Człowieka
KE Komisja Europejska
KRRiTV Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji
NSA Naczelny Sąd Administracyjny
SA sąd apelacyjny
SN Sąd Najwyższy
SO sąd okręgowy
TK Trybunał Konstytucyjny
TS/TSUE Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
UE Unia Europejska
WSA wojewódzki sąd administracyjny
--------- -- --------------------------------------------
3. Publikatory i czasopisma
----------- -- --------------------------------------------------------------------------------------
Dz.U. Dziennik Ustaw
Dz.Urz. Dziennik Urzędowy
GSP Gdańskie Studia Prawnicze
KPP Kwartalnik Prawa Publicznego
MoP Monitor Prawniczy
OLR Oregon Law Review
OSNC Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna
OSP Orzecznictwo Sądów Polskich
OTK-A Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Zbiór Urzędowy. Seria A
PiP Państwo i Prawo
PPH Przegląd Prawa Handlowego
PS Przegląd Sądowy
Pal. Palestra
RPEiS Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
ST Samorząd Terytorialny
ZNUJ Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego
ZNUJ PPWI Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej
----------- -- --------------------------------------------------------------------------------------
4. Inne
---------------------- -- -------------------
art. artykuł
n. następny (-a, -e)
Nb numer brzegowy
no. (z angielskiego) numer
Nr numer
orz. orzeczenie
pkt punkt
por. porównaj
post. postanowienie
poz. pozycja
red. redakcja
s. strona
t. tom
tekst jedn. tekst jednolity
ust. ustęp
uchw. uchwała
wyr. wyrok
z. zeszyt
ze zm. ze zmianami
zob. zobacz
---------------------- -- -------------------