Pacjent w gabinecie stomatologicznym. Kobieta w ciąży - ebook
Pacjent w gabinecie stomatologicznym. Kobieta w ciąży - ebook
Publikacja Pacjent w gabinecie stomatologicznym. Kobieta w ciąży została przygotowana pod redakcją prof. dr hab. Doroty Olczak-Kowalczyk oraz lek. dent. Angeliki Kobylińskiej.
Książka jest przeznaczona nie tylko dla lekarzy dentystów, ale także dla lekarzy różnej specjalności oraz studentów stomatologii i medycyny. Poruszane w niej zagadnienia dotyczą szeroko pojętej opieki stomatologicznej nad kobietą w ciąży. Prezentowane kwestie odnoszą się do zmian fizjologicznych oraz patologii ciąży, o których powinien wiedzieć lekarz dentysta, chorób jamy ustnej spowodowanych przez ciążę, specyficznych potrzeb kobiet ciężarnych oraz zaplanowania ich opieki stomatologicznej, farmakoterapii, zaleceń profilaktycznych. Osobny rozdział poświęcono także personelowi stomatologicznemu w ciąży.
Kategoria: | Medycyna |
Zabezpieczenie: |
Watermark
|
ISBN: | 978-83-200-6193-2 |
Rozmiar pliku: | 1,5 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
dr hab. n. med. Anna Cyganek
I Klinika Położnictwa i Ginekologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny
dr hab. n. med. Tomasz Kaczmarzyk, prof. UJ
Zakład Chirurgii Stomatologicznej, Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum
lek. dent. Angelika Kobylińska
Zakład Stomatologii Dziecięcej, Warszawski Uniwersytet Medyczny
dr n. o zdr. Magdalena Anna Łazarewicz
Zakład Psychologii i Komunikacji Medycznej, Warszawski Uniwersytet Medyczny
dr hab. n. med. Grażyna Marczuk-Kolada
Zakład Stomatologii Dziecięcej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
prof. dr hab. n. med. Dorota Olczak-Kowalczyk
Zakład Stomatologii Dziecięcej, Warszawski Uniwersytet Medyczny( 1 )
CZY LECZYMY KOBIETY W CZASIE CIĄŻY? DLACZEGO OPIEKA STOMATOLOGICZNA W CIĄŻY JEST WAŻNA
Dorota Olczak-Kowalczyk
Angelika Kobylińska
Zagadnienia omówione w rozdziale:
♦ Zależności zdrowia ciężarnej, przebiegu ciąży i zdrowia dziecka.
♦ Czynniki wpływające na zgłaszalność kobiet w ciąży do dentysty.
Stan zdrowia ogólnego i jamy ustnej, styl życia kobiety w czasie ciąży, a także przebieg i sposób porodu są ważnymi czynnikami wpływającymi na dobrostan płodu, termin porodu, masę urodzeniową oraz zdrowie jamy ustnej dziecka. Zaniedbania higieniczne i choroby jamy ustnej, zwłaszcza skutkujące zmianami infekcyjnymi, zwiększają liczbę bakterii w jamie ustnej i niekorzystnie zmieniają skład mikrobiomu.
Warto wiedzieć, że istnieje duże podobieństwo między mikrobiomem łożyska a mikrobiomem jamy ustnej kobiety w ciąży. W ludzkim łożysku stwierdzono obecność bakterii jamy ustnej, m.in. gatunki _Streptococcus_, _Fusobacterium, Neisseria, Prevotella_ i _Porphyromonas_. Bakterie jamy ustnej mogą przedostawać się do krwi, następnie do płynu owodniowego. Niewielka bakteriemia występuje nawet podczas codziennych czynności, takich jak żucie czy szczotkowanie zębów. Uważa się, że obecność bakterii jamy ustnej w łożysku jest warunkiem wytworzenia tolerancji immunologicznej płodu na mikrobiom matki. Jednak u kobiet z dużym obciążeniem mikrobiologicznym (np. z zaniedbaniami higienicznymi), ze zmianami zapalnymi w jamie ustnej (np. zapaleniem dziąseł lub przyzębia, infekcjami przyzębia okołowierzchołkowego), uszkodzeniami błony śluzowej jamy ustnej czy zmniejszoną odpornością miejscową i ogólną, nasilenie bakteriemii się zwiększa. Dodatkowo do krwi mogą dostać się bakterie patogenne oraz ich toksyny. Bakterie mogą bezpośrednio powodować infekcje macicy i płodu, mogą także stać się przyczyną lokalnego lub ogólnoustrojowego wzrostu poziomu cytokin i mediatorów zapalnych, np. białka C-reaktywnego (CRP), prostaglandyny F₂ (PGF₂), metaloproteinaz, interleukiny 1 (IL-1), interleukiny 6 (IL-6) oraz czynnika martwicy nowotworów α (TNF-α).
Bakterie jamy ustnej, po pierwsze, mogą bezpośrednio wywoływać infekcje macicy i płodu, a po drugie, ogólnoustrojowe zmiany zapalne wywołane chorobami przyzębia mogą aktywować reakcje na styku matka–płód.
Za szczególnie ważne czynniki bakteryjne uznano adhezyny, endotoksyny o budowie lipopolisacharydów, stanowiące składnik ścian komórkowych (LPS), egzotoksyny (leukotoksyna Ltx – RTX – uszkadza błony komórkowe neutrofilów i monocytów, komórek NK i limfocytów T, wiążąc się z leukocytami, ułatwia rozprzestrzenianie się infekcji), białka szoku termicznego podobne do ludzkiego oraz proteinazy (niszczą składniki tkanki łącznej, zwiększają przepuszczalność naczyń, hamują chemotaksję leukocytów wielojądrzastych, rozkładają przeciwciała klasy A i G).
Okołozębowe stany zapalne, np. zapalenia przyzębia, stwarzając ryzyko bakteriemii i wywołując wzrost poziomu cytokin zapalnych w łożysku, mogą więc oddziaływać na cały organizm kobiety ciężarnej i rozwijający się płód (ryc. 1.1). Niosą ze sobą ryzyko niekorzystnego wyniku ciąży (adverse pregnancy outcome – APO), w tym porodu przedwczesnego, wewnątrzmacicznego ograniczenia wzrostu i stanu przedrzucawkowego. W przypadku wystąpienia APO u matek stwierdzono wyższe miano _Bacteroides forsythus_ i _Campylobacter rectus_. Do łożyska może przenikać również _Fusobacterium nucleatum_. Poród przedwczesny oraz niska masa urodzeniowa zostały powiązane z wieloma poważnymi powikłaniami u dziecka, w tym ze zwiększonym ryzykiem śmierci w okresie noworodkowym, zaburzeniami neurologicznymi, astmą, infekcjami górnych dróg oddechowych i ucha, a także z wadami rozwojowymi w obrębie twarzoczaszki (m.in. rozszczepami wargi i/lub podniebienia, defektami rozwojowymi szkliwa) oraz próchnicą wczesnego dzieciństwa (early childhood caries – ECC).