Pielęgniarstwo hematologiczne - ebook
Pielęgniarstwo hematologiczne - ebook
Pielęgniarstwo hematologiczne to praktyczny podręcznik, w którym przedstawiono specyfikę opieki i pracy z pacjentem ze schorzeniami układu krwiotwórczego.
W publikacji omówiono:
- zasady opieki pielęgniarskiej i udziału pielęgniarki w postępowaniu diagnostyczno-terapeutycznym,
- modele opieki pielęgniarskiej oraz specyfikę opieki nad pacjentem z chorobą hematologiczną,
- problemy związane z leczeniem chemio- i radioterapią, z przeszczepianiem komórek krwiotwórczych oraz z odżywianiem,
- aspekty psychospołeczne opieki nad pacjentami z chorobami układu krwiotwórczego.
Zwięzła forma, przejrzysty układ sprawiają, że książka będzie niezbędną pomocą w codziennej praktyce.
Podręcznik jest adresowany do studentów pielęgniarstwa oraz pielęgniarek, które chcą poszerzyć swoją wiedzę na temat hematologii, pielęgniarstwa hematologicznego i opieki nad pacjentem.
Spis treści
Przedmowa
Wykaz wybranych skrótów
1. Hematopoeza – Szymon Fornagiel
2. Badania diagnostyczne w hematologii – Szymon Fornagiel
2.1. Badania laboratoryjne
2.2. Badania obrazowe
2.3. Przygotowanie pacjenta do badań
3. Schorzenia układu czerwonokrwinkowego
3.1. Wprowadzenie – Iwona Malinowska-Lipień
3.2. Niedokrwistość z niedoboru żelaza – Iwona Malinowska-Lipień
3.2.1. Obraz kliniczny
3.2.2. Model opieki pielęgniarskiej nad pacjentem
3.3. Niedokrwistość z niedoboru witaminy B12 i niedokrwistość złośliwa – Iwona Malinowska-Lipień
3.3.1. Obraz kliniczny
3.3.2. Model opieki pielęgniarskiej nad pacjentem
3.4. Niedokrwistość aplastyczna – Iwona Malinowska-Lipień
3.4.1. Obraz kliniczny
3.4.2. Model opieki pielęgniarskiej nad pacjentem
3.5. Niedokrwistość hemolityczna – Angelika Syska
3.5.1. Obraz kliniczny
3.5.2. Model opieki pielęgniarskiej nad pacjentem
3.6. Niedokrwistość sierpowatokrwinkowa i talasemia – Natalia Radziechowska
3.6.1. Obraz kliniczny
3.6.2. Model opieki pielęgniarskiej nad pacjentem
3.7. Specyfika opieki pielęgniarskiej nad pacjentem z niedokrwistością – Iwona Malinowska-Lipień
3.8. Czerwienica prawdziwa – Iwona Malinowska-Lipień
3.8.1. Obraz kliniczny
3.8.2. Model opieki pielęgniarskiej nad pacjentem
3.8.3. Specyfika opieki pielęgniarskiej nad pacjentem
4. Schorzenia układu białokrwinkowego
4.1. Wprowadzenie – Szymon Fornagiel
4.2. Białaczki
4.2.1. Obraz kliniczny ostrej białaczki szpikowej – Szymon Fornagiel
4.2.2. Obraz kliniczny ostrej białaczki limfoblastycznej – Szymon Fornagiel
4.2.3. Obraz kliniczny przewlekłej białaczki szpikowej – Szymon Fornagiel
4.2.4. Obraz kliniczny przewlekłej białaczki limfocytowej – Szymon Fornagiel
4.2.5. Model opieki pielęgniarskiej nad pacjentem – Angelika Syska
4.2.6. Specyfika opieki pielęgniarskiej nad pacjentem – Angelika Syska
4.3. Szpiczak mnogi (plazmocytowy)
4.3.1. Obraz kliniczny – Artur Jurczyszyn
4.3.2. Model opieki pielęgniarskiej nad pacjentem – Katarzyna Wojnar-Gruszka
4.3.3. Specyfika opieki pielęgniarskiej nad pacjentem – Katarzyna Wojnar-Gruszka
4.4. Chłoniaki
4.4.1. Obraz kliniczny – Katarzyna Krawczyk
4.4.2. Model opieki pielęgniarskiej nad pacjentem – Katarzyna Wojnar-Gruszka
4.4.3. Specyfika opieki pielęgniarskiej nad pacjentem – Katarzyna Wojnar-Gruszka
5. Schorzenia układ hemostatycznego
5.1. Osoczowe skazy krwotoczne
5.1.1. Obraz kliniczny – Joanna Zdziarska
5.1.2. Model opieki pielęgniarskiej nad pacjentem – Iwona Malinowska-Lipień
5.1.3. Specyfika opieki pielęgniarskiej nad pacjentem – Iwona Malinowska-Lipień
5.2. Naczyniowe skazy krwotoczne
5.2.1. Obraz kliniczny – Joanna Zdziarska
5.2.2. Model opieki pielęgniarskiej nad pacjentem – Iwona Malinowska-Lipień
5.2.3. Specyfika opieki pielęgniarskiej nad pacjentem – Iwona Malinowska-Lipień
5.3. Płytkowe skazy krwotoczne
5.3.1. Obraz kliniczny – Joanna Zdziarska
5.3.2. Model opieki pielęgniarskiej nad pacjentem – Iwona Malinowska-Lipień
5.3.3. Specyfika opieki pielęgniarskiej nad pacjentem – Iwona Malinowska-Lipień
6. Stany nagłe w hematologii
6.1. Zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego
6.1.1. Obraz kliniczny – Szymon Fornagiel
6.1.2. Model opieki pielęgniarskiej nad pacjentem – Angelika Syska
6.1.3. Specyfika opieki pielęgniarskiej nad pacjentem – Angelika Syska
7. Leczenie krwią i jej składnikami w hematologii
7.1. Składniki krwi – Katarzyna Wajdzik, Edyta Stanek
7.1.1. Wskazania do przetaczania elementów morfotycznych krwi obwodowej
7.1.2. Przetaczanie płytek krwi
7.1.3. Przetaczanie granulocytów
7.1.4. Preparaty stosowane w leczeniu zaburzeń krzepnięcia
7.1.5. Przetaczanie immunoglobulin
7.1.6. Przetaczanie albumin
7.2. Specyfika opieki pielęgniarskiej nad pacjentem poddawanym leczeniu krwią i jej składnikami – Katarzyna Wojnar-Gruszka
8. Dostępy naczyniowe – wskazania kliniczne i specyfika pielęgnacji – Elżbieta Musz, Teresa Ogrodna-Bałda
8.1. Obwodowa kaniula żylna
8.1.1. Specyfika pielęgnacji obwodowej kaniuli żylnej
8.2. Centralny cewnik żylny
8.2.1. Specyfika pielęgnacji wkłucia centralnego
8.3. Port naczyniowy
8.3.1. Specyfika pielęgnacji portu naczyniowego
9. Epidemiologia zakażeń na oddziałach hematologicznych – Dominika Morawska
9.1. Ryzyko rozwoju zakażenia u pacjenta hematologicznego
9.2. Najczęstsze zakażenia na oddziale hematologicznym
9.3. Profilaktyka zakażeń na oddziałach hematologicznych
10. Podstawy chemioterapii
10.1. Działanie chemioterapeutyków i drogi podania chemioterapii – Natalia Radziechowska
10.1.1. Standardowe programy chemioterapii
10.1.2. Grupy leków przeciwnowotworowych
10.1.3. Drogi podania cytostatyków
10.2. Działania niepożądane chemioterapii – Natalia Radziechowska
10.2.1. Klasyfikacja działań niepożądanych
10.3. Specyfika opieki pielęgniarskiej nad pacjentem poddanym chemioterapii – Elżbieta Musz, Teresa Ogrodna-Bałda
11. Podstawy radioterapii – Natalia Radziechowska, Angelika Syska
11.1. Działanie radioterapii
11.2. Działania niepożądane radioterapii
11.3. Specyfika opieki pielęgniarskiej nad pacjentem poddanym radioterapii
12. Przeszczepienie szpiku i komórek krwiotwórczych z krwi obwodowej
12.1. Podstawy przeszczepiania komórek krwiotwórczych – Beata Piątkowska-Jakubas
12.2. Rodzaje przeszczepów komórek krwiotwórczych – Beata Piątkowska-Jakubas
12.3. Kondycjonowanie – Beata Piątkowska-Jakubas
12.4. Specyfika opieki pielęgniarskiej nad pacjentem przed, w trakcie i po przeszczepieniu komórek krwiotwórczych – Anna Pałetko-Bańska
12.5. Powikłania po przeszczepieniu komórek krwiotwórczych – Katarzyna Wojnar-Gruszka
13. Zaburzenia odżywienia i leczenie żywieniowe w hematologii – Małgorzata Schlegel-Zawadzka
13.1. Etiologia niedożywienia białkowo-energetycznego
13.2. Szacowanie zapotrzebowania na energię i składniki odżywcze dla osób chorych
14. Opieka paliatywna w hematologii – Katarzyna Dzierga
15. Opieka psychologiczna w hematologii – Mateusz Blukacz
15.1. Sytuacja psychologiczna pacjenta hematologicznego
15.1.1. Adaptacja
15.1.2. Postawa wobec choroby
15.1.3. Stopień zaawansowania klinicznego
15.2. Konsekwencje psychologiczne leczenia hematologicznego
15.2.1. Działania niepożądane leczenia
15.2.2. Problem warunkowania klasycznego
15.2.3. Motywacja do leczenia
15.3. Relacja pielęgniarka–pacjent
15.3.1. Kontakt z pacjentem
15.3.2. Asertywność
15.3.3. Indywidualne podejście
Piśmiennictwo
Skorowidz
| Kategoria: | Inne |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-200-4992-3 |
| Rozmiar pliku: | 634 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Mateusz Blukacz
mgr psychologii, doktorant w Instytucie Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego
Katarzyna Dzierga
mgr pielęgniarstwa, pielęgniarka w Klinice Chirurgii Endoskopowej, Metabolicznej oraz Nowotworów Tkanek Miękkich Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie
Szymon Fornagiel
dr n. med., specjalista chorób wewnętrznych, asystent w Oddziale Klinicznym Hematologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie
Artur Jurczyszyn
dr n. med., II° specjalizacji z zakresu chorób wewnętrznych, specjalista w dziedzinie hematologii, starszy asystent w Oddziale Klinicznym Hematologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie, adiunkt w Katedrze Hematologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego
Katarzyna Krawczyk
lekarz w Oddziale Klinicznym Hematologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie
Iwona Malinowska-Lipień
dr n. o zdrowiu, mgr pielęgniarstwa, adiunkt na Wydziale Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Jagiellońskiego – Collegium Medicum, Instytut Pielęgniarstwa i Położnictwa, Zakład Pielęgniarstwa Internistycznego i Środowiskowego
Dominika Morawska
mgr pielęgniarstwa, specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa epidemiologicznego, specjalista ds. epidemiologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie
Elżbieta Musz
mgr pielęgniarstwa, specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa onkologicznego, pielęgniarka w Oddziale Klinicznym Hematologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie
Teresa Ogrodna-Bałda
pielęgniarka dyplomowana, specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa zachowawczego i onkologicznego, pielęgniarka w Oddziale Klinicznym Hematologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie
Anna Pałetko-Bańska
mgr pielęgniarstwa, pielęgniarka w Oddziale Przeszczepienia Szpiku Kostnego Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie
Beata Piątkowska-Jakubas
dr hab. n. med., specjalista w dziedzinie chorób wewnętrznych, hematologii, transplantologii klinicznej, zastępca ordynatora Oddziału Klinicznego Hematologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie
Natalia Radziechowska
mgr pielęgniarstwa, pielęgniarka w Oddziale Klinicznym Hematologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie
Małgorzata Schlegel-Zawadzka
prof. dr hab., Zakład Żywienia Człowieka, Instytut Zdrowia Publicznego, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Jagielloński – Collegium Medicum
Edyta Stanek
mgr pielęgniarstwa, pielęgniarka w Oddziale Klinicznym Hematologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie
Angelika Syska
mgr pielęgniarstwa, pielęgniarka w Oddziale Klinicznym Hematologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie
Katarzyna Wajdzik
pielęgniarka dyplomowana, pielęgniarka w Oddziale Klinicznym Hematologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie
Katarzyna Wojnar-Gruszka
dr n. med., mgr pielęgniarstwa, asystent na Wydziale Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Jagiellońskiego – Collegium Medicum, Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego
Joanna Zdziarska
lekarz w Oddziale Klinicznym Hematologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie, specjalista chorób wewnętrznychPrzedmowa
Hematologia jest prężnie rozwijającą się dziedziną medycyny zajmującą się schorzeniami związanymi z układem krwiotwórczym organizmu ludzkiego. Dzięki osiągnięciom naukowym stworzono nowe metody diagnostyczne i lecznicze schorzeń tego układu. Specyfika hematologii oraz kierunki jej rozwoju stawiają przed osobami podejmującymi pracę w opiece nad chorymi nowe i szczególne zadania.
Pielęgniarstwo hematologiczne jest podręcznikiem zawierającym podstawową wiedzę dotyczącą zarówno klinicznych, jak i laboratoryjnych aspektów chorób hematologicznych, transfuzji krwi oraz przeszczepiania szpiku i komórek krwiotwórczych, a także leczenia chemio- i radioterapią. Podręcznik obejmuje zakres wiedzy z hematologii i pielęgniarstwa hematologicznego użytecznej w pracy zawodowej. W początkowych rozdziałach zaprezentowano dane dotyczące symptomatologii poszczególnych zaburzeń hematologicznych oraz wiadomości obejmujące pielęgniarstwo hematologiczne. Istotnym wzbogaceniem treści książki są rozdziały uwzględniające specyfikę opieki pielęgniarskiej nad pacjentem hematologicznym. Dodatkowo przedstawiono modele opieki pielęgniarskiej nad pacjentami z poszczególnymi schorzeniami układu krwiotwórczego. Formułowanie diagnoz pielęgniarskich oparto na założeniach Północnoamerykańskiego Towarzystwa Diagnoz Pielęgniarskich, określono cel, interwencje pielęgniarskie oraz oczekiwany efekt opieki.
Dla osób pragnących poszerzyć swoją wiedzę w poszczególnych dziedzinach hematologii na końcu podręcznika zestawiono najważniejsze pozycje piśmiennictwa.
Autorzy książki zwracają szczególną uwagę na problematykę dotyczącą hematologii w praktyce zawodowej pielęgniarki/pielęgniarza. Zagadnienia omówione w tym podręczniku stanowią nie tylko obszerny zbiór podstaw teoretycznych, lecz zostały także wzbogacone o konkretne porady praktyczne, które mogą być pomocne w pracy z pacjentami. Do opracowania podręcznika zaproszono specjalistów z ośrodka krakowskiego w dziedzinie pielęgniarstwa, medycyny, dietetyki i psychologii, czyli doświadczone pielęgniarki w większości pracujące na oddziałach hematologicznych, a także lekarzy klinicystów.
Ze względu na obszerność poruszanych zagadnień podręcznik jest adresowany do studentów pielęgniarstwa, a także pielęgniarek na różnych etapach kształcenia podyplomowego.
Mamy nadzieję, że podręcznik będzie się cieszył zainteresowaniem Czytelników.
Iwona Malinowska-Lipień, Szymon FornagielWykaz wybranych skrótów
ACEI – inhibitory konwertazy angiotensyny
ALL – ostra białaczka limfoblastyczna
AML – ostra białaczka szpikowa
APTT – czas kaolinowo-kefalinowy
ASA – kwas acetylosalicylowy
ATG – surowica antytymocytarna
auto-SCT – autologiczna transplantacja komórek macierzystych
BFU-E – komórka prekursorowa układu czerwonokrwinkowego
BL – chłoniak Burkitta
BMD – gęstość mineralna kości
BMT – transplantacja szpiku kostnego
BRT – brachyterapia
CB – krew pępowinowa
CBT – transplantacja komórek z krwi pępowinowej
CFU-G – komórki prekursorowe układu granulocytarnego
CFU-GM – komórki ukierunkowane tworzące kolonie granulocytarno-makrofagowe
CFU-MK – komórki prekursorowe układu płytkotwórczego
CLL – przewlekła białaczka limfocytowa
CML – przewlekła białaczka szpikowa
CMV – wirus cytomegalii
CR – całkowita remisja
CRP – białko C-reaktywne
CT – tomografia komputerowa
CTD – chemioterapia: cyklofosfamid + talidomid + deksametazon
CVC – wkłucie centralne
DIC – zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego
DLBCL – chłoniak rozlany olbrzymiokomórkowy typu B
DLI – przetaczanie limfocytów dawcy
DMSO – dimetylosulfotlenek
DNA – kwas deoksyrybonukleinowy
EBM – medycyna oparta na faktach
EBV – wirus Epsteina-Barr
EER – oszacowane zapotrzebowanie energetyczne
EPO – erytropoetyna
FAG – aktywność fosfatazy alkalicznej granulocytów
FFP – osocze świeżo mrożone
FISH – fluorescencyjna hybrydyzacja in situ
G-CSF – granulocytarny czynnik wzrostu
GM-CSF – granulocytarno-makrofagowy czynnik wzrostu
GvHD – choroba przeszczep przeciwko gospodarzowi
GvL – przeszczep przeciw białaczce
Hb – hemoglobina
HDT – wysokodawkowana chemioterapia wspomagana przeszczepieniem
HHV – wirus Herpes
HL – chłoniak Hodgkina
HLA – układ zgodności tkankowej
HSV – wirus Herpes simplex
Ht – hematokryt
HUS – zespół hemolityczno-mocznicowy
IL – interleukiny
ITP – pierwotna małopłytkowość immunologiczna
KKCz – koncentrat krwinek czerwonych
KKP – koncentrat krwinek płytkowych
LBL – chłoniaki limfoblastyczne
LCAT – acylotransferaza lecytynowo-cholesterolowa
LD – chemioterapia: lenalidomid + deksametazon
LDH – dehydrogenaza mleczanowa
MA – terapia kondycjonująca mieloablacyjna
MALT – tkanka limfatyczna związana z błoną śluzową
MCH – średnia masa hemoglobiny w krwince
MCHC – średnie stężenie hemoglobiny w krwince
MCV – średnia objętość krwinki czerwonej
MDR – wielolekowa oporność
MDS – zespół mielodysplastyczny
MHC – układ zgodności tkankowej
MM – szpiczak plazmocytowy (szpiczak mnogi)
MP – chemioterapia: melfalan + prednizon
MPT – chemioterapia: melfalan + prednizon + talidomid
MPV – chemioterapia: melfalan + prednizon + bortezomib
MRI – rezonans magnetyczny
MRSA – gronkowiec metycylinooporny
NHL – chłoniak nieziarniczy
NK – komórki naturalnie cytotoksyczne
NLPZ – niesteroidowe leki przeciwzapalne
NMA – terapia kondycjonująca niemieloablacyjna
NRS – skala numeryczna bólu
OCŻ – ośrodkowe ciśnienie żylne
OUN – ośrodkowy układ nerwowy
PBSCT – przeszczepienie komórek krwiotwórczych z krwi obwodowej
PET – pozytonowa tomografia emisyjna
PLT – płytki krwi, trombocyty
PT – czas protrombinowy
RBC – erytrocyty, krwinki czerwone
RDW – rozpiętość rozkładu objętości erytrocytów
rhEPO – rekombinowana erytropoetyna
RIC – terapia kondycjonująca o zredukowanej intensywności
RNA – kwas rybonukleinowy
RSV – wirus RS
RTG – radiografia
SCF – czynnik wzrostu komórek pnia
SIRS – zespół odpowiedzi zapalnej układowej
SOS – zespół niedrożności naczyń zatok wątrobowych
sTfR – rozpuszczalny receptor transferyny
TA-GvHD – poprzetoczeniowa choroba przeszczep przeciwko biorcy
TBI – napromienianie całego ciała
TD – chemioterapia: talidomid + deksametazon
TEE – całkowity wydatek energetyczny
TIBC – całkowita zdolność wiązania żelaza
TLI – napromienianie układu limfatycznego
TNF – czynnik martwicy guza
TPN – żywienie pozajelitowe
TPO – trombopoetyna
TRALI – ostre poprzetoczeniowe uszkodzenie płuc
TRM – śmiertelność związana z leczeniem
TRT – teleradioterapia
TT – czas trombinowy
TTP – zakrzepowa plamica małopłytkowa
UIBC – utajona zdolność wiązania żelaza
UPEP – elektroforeza białek moczu
USG – ultrasonografia
VAD – chemioterapia: winkrystyna + doksorubicyna + deksametazon
VAS – skala analogowo-wzrokowa oceny bólu
VCD – chemioterapia: bortezomib + cyklofosfamid + deksametazon
vCJD – wariant choroby Creutzfeldta-Jakoba
VD – chemioterapia: bortezomib + deksametazon
vD – chemioterapia: niskodawkowy bortezomib + deksametazon
VGPR – bardzo dobra odpowiedź częściowa
VRS – opisowa skala bólu
VRE – enterokoki oporne na wankomycynę
VTD – chemioterapia: bortezomib + talidomid + deksametazon
VZV – wirus ospy wietrznej i półpaśca
WBC – krwinki białe, leukocyty
WO – wkłucie obwodowe
